dare non poterat, & vinum bibere volebat, faltem vel unum denarium donaffet. Et Sanctus Cutbertus, qui ad octavi fæculi medium floruit Archiepifcopus Cantuarienfis, ftatuit in fua Choveshovienfi Synodo: De boc, utique de divitibus peccatoribus Pœnitentias pecunia redimentibus, prolixius difputandum eft, ideò quia nuper quidam dives fecundùm boc fæculum, petens Reconciliationem pro magno quodam fuo facinore fibi citiùs dari, adfirmans in litteris fuis idem nefas juxta multorum promiffa in tantùm effe expiatum, ut fi deinceps vivere poffit, trecentorum annorum pro eo plenè jejunium fatisfactionum modis, per aliorum fcilicet Pfal modiam, & jejunium, & eleemofynas perfolutum effet, excepto illius jejunio, & quamvis ipfe utcumque aut parum jejunaret. Ergo fi ita per alios placari poteft Divina Juftitia, cur divites, non ftulti promiffores, qui pro fuis flagitiis aliorum innumera poffunt præmiis jejunia redimere, difficiliùs voce veri tatis Regnum intrare cœlorum, quam per foramen acus Camelum tranfire dicuntur? Earumdem redemptionum meminit magnus Theodorus Archiepifcopus, ipfafque laudat & probat, verùm Cutbertus profcribit & damnat. Eis contigit quod Sancto Petro Damiani & Sancto Rudolfo Eugubino Epifcopo: Hic enim redemptiones iftas, quas Petrus omninò probat, effe ait improbitatem corvinam, pinguedinem hauftam è cadaveribus. Agit præfertim in Epifcopos ac Presbyteros, qui redemptiones iftas vertebant in fuum lucrum, accipiebant fundos & alias res immobiles, atque ita Ecclefias fuas ditabant. Ita enim fuo tempore fuiffe factitatum edixit fuprà laudatus Damiani. Et reverà omnis ifta redemptio habuit anfas, ex quibus probari potuit, & improbari. Adducta interim teftimonia evincunt effe antiquam. Nam & in Decreto fuo Sanctus Ivo Carnutenfis Epifcopus adducit illius fpeciem L.5.c.200. & Canonem, quæ effe dicit à Bonifacio Papa, utique tertio aut quarto. Quidquid fit, eft vetufta, & ejus auctorem ignoramus . cunt, culpat graviffimè, adferens eos vana loqui, & divinare mendacium. Et in fuo Parochorum Capitulari Hincmarus Metropolita Remensis: Nemo Presbyterorum à quocumque Poenitente aut gra- L. I. c. 13. tiam, aut favorem, aut munus fufcipere præfumat, aut minus dignè Pænitentem ad Reconciliationem adducat, aut ei teftimonium Reconciliationis faciat, Adfirmat effe Deo & hominibus abominabilem Simoniam. Et in Capitulari ad Archi-Diaco nos: Solicitè providete, ne vos pel Presbyteri negli L. 9. c. 9. genter Pænitentes pro aliquo munere ad Pœnitentiam adducatis, vel poft Reconciliationem eos negligatis, quod Simoniacum eft. Reconciliati enim per Epifcopum Pœnitentes manebant per aliquod tempus fub fingulari ferula fuorum Parochorum à quibus quotidiè inftruebantur acceptam Reconciliationis gratiam cum multæ follicitudinis cautela cuftodire. Etiam Hedenulfum, Laudunenfis Ecclefiæ Electum, antequam confecraret, laudatus Hincmarus compulit ad folemnem fimilium exactionum ejerationem. In fuo item ad Parochos Capitulari fcribit Herardus Archiepifcopus Turonenfis: Presbyteri regulariter Pani- Cap. 87. tentias dent, & in judicando æquitatem habeant, & munera inde non exigant. Et Riculfus Epifcopus Sueffionenfis: Videant ne Simoni Mago & Jude traditori efficiantur fimiles, fi pro pretio Pœni tentes ante tempus ad Reconciliationem adduxerint, Geis pro Reconciliatione tefimonium dederint. Iniquitatem hanc effe longè antiquiorem, lu cet ex Sancti Hieronymi ad Eufebii Cæfareenfis Chronicon appendice: Alexandria poft Magnum An. 377. Athanafium ordinatur Epifcopus Petrus, qui poft Valentis interitum tam affabilis in recipiendis hæreticis fuit, ut nonnullis fufpicionem acceptæ pecuniæ intulerit. Quod vitium etiam in Zozymo Pelu- L. 3. Ep. fioticæ Ecclefiæ Presbytero notat, ac graviffimè 260. damnat Ifidorus Pelufiota, demonftrans ejufmodi abfolutionem effe irritam ac nullam. Et hanc folam exactionem Sanctus Rudolfus Eugubinus Epifcopus poffit corvinæ improbitatis damnaffe. Peffimorum in grandi hoc Sacramento abufuum originem & caufam fuiffe vides iftam exactionem, ideoque meritò damnatam. Laudati tamen Epifcopi, juxta iftius temporis Canonem in aliis Sacramentis confuetum, permifere fpontaneam Pœnitentium oblationem, de qua ad Petrum Santonenfem Epifcopum, & Goscelinum ejus Archi-Diaconum fcribit Goffredus Abbas Vindocinenfis: Pervenit ad nos, quod oblationes con- L. 3. Ep. feffionum in Ecclefia Surgeriarum nobis abftuliftis . 40. Quod fi ita nos abfentes de hoc, quod per triginta annos nullo Epifcopo vel Archie Diacono reclamante tenuimus, atque Romanorum Pontificum licentia nobis conceffum eft, exinveftiftis, & Presbytero noftro, quod noftrum erat, nobis nolentibus, contuliftis, nec dilectionem nobis exhibuiftis, nec dilectionis fpeciem. Multis expoftulat adversùs iftam injuriam, & adjungit: Si dicitis quod ille oblationem confeffionis habere debet, cui Pœnitens confitetur, ut oblationem Altaris Præter ipfam fuit olim & alia exactio, fieri confueta in ipfa Confeffione, aut Reconciliatione. Erat ftipendium, Honorarium, aut xenium Miniftri injungentis Poenitentiam, Reconciliantis, aut certè ad Reconciliationem adducentis. Olim enim omnes graviorum peccatorum rei impofitam fibi à Presbyteris fatisfactionem adimplere cogebantur ante Reconciliationem, quæ omnibus fimul per Parochos adductis impendebatur ab Epifcopo in quinta feria Dominica Cœnæ A paucis fæculis defiit ifta confuetudo. Adversùs dictam exactionem ftatuit in fuo ad Parochos Capitulari Leo Papa quartus: Nullus veftrum pro infirmis reconciliandis præmium aut munus exigat. Nullus minùs dignè Pœnitentem cujufcumque rei gratia ad Reconciliationem adducat, &ei Reconciliationis teftimonium faciat. Quod ipfum habet antiquus Ordo Romanus. Quifque olim Parochus fuo, quem Epifcopo reconciliandum adducebat, Parochiano dabat impartita per Epi-fimili modo dicere poteftis fcopum Reconciliationis teftimoniales litteras. Et fub Gregorio quarto facta fexta Parifienfis Synodus Sacerdotes, qui muneris caufa tempora & modum Pænitentiæ ad libitum Pænitentium indi babeat à quo Miffa cantatur, & oblationem mortui à quo mortuus fepelitur, & fic Minifter nofter totum accipiat, ut nibil oblationum in Ecclefuis, quibus die & nocte fervimus,nobis relinquat. Vigebat tunc mos, quo Altaria, feu Parochiales cum fuis Decimis cœpit Joannes Wicleffus, garriens Pœnitentia Ejufdem oblationis meminit apud Matthæum An. 1382. dus Londinenfis: Adjicimus ad Saccrdotum cupidi- Fol. 807. Uti alia paflim omnis, ita & Wicleffiana hæ- ta ta Synodo fecit ejufdem Sedis Archiepifcopus Eberardus. Quorumdam & fæcularium & Regularium Presbyterorum exceffum & facrilegam cupiditatem damnant jure meritiffimo, quam Erro ille Joannes nequiter in Epifcopos tranfcripfit. Nec ob ipfos, licèt quidam eodem morbo laboraffe queant, omnis ifta, quam lucet poffe effe legitimam, per eleemofynam redemptio fuerat damnanda. Eodem fpiritu ad Adrianum fextum Pontificem fcripfit Nurembergenfis Germanorum Principum Conventus: Papalis Sanctitas, cæterique Epifcopi, ac Ecclefia Romana columnæ, cafus aliquot fuæ tantùm abfolutioni reliquos fecerunt. Quorum fi unum aut alterum commiferis jam aut numerandum, aut abfolutione tibi carendum eft. Nempe qui in hoc tantùm refervati fint ut vel inde nummorum aliquid eis adcrefcat. Quod ex eo conjicere licet, quod in cafibus etiam quantumvis pro tempore honeftis, aut necessariis, numquam tamen, nifi numeretur aliquid, difpenfant. At fi nibil attuleris, numeraverisve, indispensatus perpetuò maneas oportet. Martinum Lutherum infigniter oluit ifte Conventus. Hinc de quorumdam exceffu non erubuit cunctos generatim Epifcopos, immò & ipfos Summos Pontifices accufare. Ad ejufmodi interim partim abufus, partim calumnias fepeliendas, omnem deinceps non tantùm abfolutionem fed & difpenfationem dari gratis, rigidiffimè fanxit facro-fancta Sypodus Tridentina. Laudatus Cnyghtonus adducit & hofce Joannis de Afton damnatos articulos: Quod inter omnia facta, quæ unquam fuerunt, reputat ftatum Cruciata maligniffimum. Promoventes caufam Cru ciate funt fures. Promoventes Cruciatam inducunt Chriftianos ad conferendum bona ad occidendum bomines. Addit idem Scriptor: Nam illis temporibus Norvvicenfis Epifcopus habuit Cruciatam conceffam à Papa Urbano fexto in Regnum Franciæ contra Anti-Papam Clementem. Nam Franci eidem Clementi adhærebant. Et duxit Cruciatam in Flandriam. Quæftuarias Indulgentias prædicabat Epifcopus, & præfertim à Flandris nummaria ac militaria fubfidia poftulabat Urbano, ideoque duo iftic culpavit dictus Wicleffifta: Quod Indulgentias venderet, & facro-fancto Crucis figno ad fundendum Chriftianum fanguinem abuteretur. Horrenda fuit ifta fchifmatis plaga. Nec enim Catholici dumtaxat fchifmaticos, fed & fefe mutuò, uti folent rabidi leones, laniabant. Urbano enim fidiffimos Flandros, quod eorum Comes Philippus Burgundus cum fuo nepote Francorum Rege Carolo fexto adhæreret Clementi, Urbaniste Angli armato vaftarunt milite, & præfertim noftram Iprenfem civitatem miferè lacerarunt. Et hinc pofterior iftius Joannis accufatio habuit aliquid fundamenti. Ecclefiæ enim fchifma non armis & fufo fidelium fanguine, fed rationibus ac fufis ad Deum precibus debet extingui. Aliud tamen accufationis caput fuit omnino hæreticum. Quis enim nefciat quæftuarias Indulgentias dudum viguiffe in Ecclefia, & dum debito modo & caufa fiunt, effe caftas & fanctas? Aliud non funt, quam injunctarum feu injungi debitarum fatisfactionum eleemofyna riæ redemptiones, quibus præfertim facrum Terræ fanctæ bellum adjuvare per multos annos conata eft Apoftolica Sedes, & omninò adjuvit. Eas nihilominùs acerrimè impugnavit etiam Martinus Lutherus, & in fuis ad Adrianum fextum litteris multa in ipfas congeffit jam dictus Germanorum Procerum Conventus. Hic tamen plurimum receffit à Lutheri rabie: Non ipfarum damnavit fubftantiam, fed folos corrigi poftulavit abufus. Quod abunde fecit facro-fancta Synodus Tridentina. Alium circa hæc abufum, graffantem præfertim in Græca Ecclefia, edicit & damnat feptima generalis Synodus: Si quis Episcopus per auri Cap. 4. exactionem vel alterius fpeciei à minifterio arcere inventus fuerit, vel fegregare fuorum Clericorum aliquem, vel venerandum templum claudere, ne in eo Divina fiant minifteria, ad id quod non eft fenfu præditum, fuam infaniam immittens, eft reverà fine fenfu, & talionis eft legi obnoxius, & labor ejus in caput ipfius redibit, ut qui fit mandati Dei tranf greffor. Theodorus Balsamon ait damnari duplicem Græcorum Epifcoporum ex avaritia infolen tiam: Prima Clericos degradabat aut fufpendebat, Laicos excommunicabat, Ecclefias interdicebat ad extorquendam pecuniam aut alia xenia; Altera legitimas ejufmodi cenfuras pro pecunia relaxabat. Utramque Divino non folùm ac naturali juri, & facris Ecclefiæ Canonibus, fed & variis fuorum Principum legibus repugnare, & irritas effe tales cenfuras oftendit. Utramque infolentiam viguiffe etiam in Latinis Ecclefiis, in laudati Canonis Scholio oftendi ex Gregorio feptimo Pontifice, Sancto Petro Damiani, Hinc maro Remenfium Metropolita, aliifque teftibus authenticis. Viguit præfertim fecunda. Etenim quod etiam venerabilis Theobaldus, Ecclefiæ Cantuarienfis Archiepifcopus, ab excommunicatis Laicis pecuniariam redemptionem in ab folutione exegerit, iftumque morem damnarit, & ad omnium acceptorum reftitutionem coegerit in Remenfi Synodo Eugenius tertius Pontifex, teftatur Guilielmus Thorne. Quod Nor- A1194, mandiæ Epifcopi quadraginta octo libras à quovis excommunicato exegerint, iftamque peffimam confuetudinem nec ad Alexandri tertii, aut ab ipfo Legatorum Cardinalium Theoduini ac Alberti juffum deferere voluerint, in adducto Scholio dixi ex Rogerio Hovedenfi. Quod ip fum adfirmat Joannes Bromptonus Abbas Jorna lenfis. Quin & primam infolentiam in Conventrenfis Ecclefiæ Archi- Diaconis notat apud Gregorium nonum laudatus Alexander, mandans per Cantuarienfem Archiepifcopum eliminari. Et in Londinenfi apud Matthæum Parifienfem Synodo adversùm cunctos Angliæ Archi-Diaconos ftatuit Cardinalis Otho Legatus Gregorii A. 1237. noni : Ne fententiis aliquos involvant injuftè, quò ab eis pecuniam poffint extorquere. In excommunicatione pertinaciter defunctos pro datis per eorum confanguineos pecuniis aut prædiis olim abfolvebant, ac terræ fanctæ tradebant etiam Leodienfes Archi-Diaconi, adferentes ex ejufmo di rebus Palatia ftare, Ecclefias inftaurari. Adversùm quos apud Baldricum Tornacenfem Epifco A. 1172. L.5.tit.37 C. 3. Exponitur exactio & oblatio pro Atriarcharum & Metropolitarum à confecra Neque tamen malum extinxit. In iftud enim adhuc omninò vivens ftatuit fecundus Canon Chalcedonenfis Epifcopum, qui non nifi à Patriarcha aut Metropolita poterat, per pecuniam non ordinari. Et adverfus Patriarcharum Con ftantinopolitanorum à confecratis Metropolitis extorfiones dixit eadem in Synodo Eufebius Ancyranus Epifcopus, Prima Galatia Metropolita: Rogo ut civitates pro Ordinationibus non folvant. A&t. 16. Si enim non in civitatibus ipfis hi, qui eliguntur à civitate, ordinantur, à Synodo Provincia comprobati, folvuntur fubftantiæ. Et hoc probatum habeo, qui pro eo, qui ante me fuit, multa reddidi debita, Ob iftas exactiones confentire diftulit in vigefi mum octavum Canonem, nec confenfit quoufque Philippus Ecclefiæ Conftantinopolitana Presbyter refponderet. Ex Regula hoc interem ptum eft. Utique ex fecundo Canone jam laudato, qui ejufmodi exactiones damnavit de Simonia. Adeò nec propriam Ecclefiam laudatus Joannes plenè expurgarat. Nee item Patriarcha de quo fibi multa laudatus Eufebius fpondebat, Anatolius. Etenim ad Julianum Coenfem Epifcopum, fuum in Regia civitate Legatum, fcribit Sanctus Leo: In Epifcopo Conftantinopolitano Ep. 56. Catholicus vigor non eft, nec multùm aut pro Sacramento falutis humanæ, aut pro fua eft æftimatione folicitus. Eodem ex tempore folicitus non fuit pro executione laudati Chalcedonenfis Canonis, ideoque fucceffor Sanctus Gennadius fuit coactus ipfum Synodaliter innovare. Exftat ejus Epiftola apud Theodorum Balfamonem. Acacianum fchif ma denuò turbavit omnia. Hinc ipfo exftincto Ecclefiafticam difciplinam reparaturus Juftinianus Auguftus, in Novella ad Petrum Officiorum Magiftrum lege permittit Epifcopis, ut fuis Confecratoribus dent, & exigantur aliqua jura feu confuetudines, non folùm pro Enthronismo, fed etiam pro beneficio confecrationis. Quam le tis Epifcopis exactiones funt in Græca Ecclefia abufus admodum antiquus. Etenim in tratatu de Alexandriæ Patriarchis Orientale Chronicon habet de Patriarcha, qui decimo fæculo fedit, Ephrem Syro: Optimis moribus ornata erat bujus Patris vita, qui munera pro Ordinum collatione abrogavit. Supponit abufum ufque ad ejus tempora viguiffe. Hinc pergit de ejus proximo fucceffore Philotheo: Erat Patriarcha ifte congregandis opibus deditiffimus, nec minùs navabat opeTam comessationibus & potui, & balnei lavacris ap. primè delectabatur, nec à muneribus accipiendis pro Ordinum collationibus abftinebat. Avitum abufum reduxit. Et de Patriarcha Cyrillo: Ipfe munera pro Ordinum collatione anathemate prohibuit. Quomodo Antoninus Ephefiorum Epifcopus, Afiaticæ Diœcefeos Primas, confuetus fuerit à confecratis Epifcopis aurum exigere, multis exponit C. 14. 15. in Dialogo cum Theodoro Romanæ Ecclefiæ Diacono Palladius Epifcopus Helenopolitanus. Ea de caufa à Clero & populo invitatus Sanctus Joannes Chryfoftomus ivit Ephefum, Synodum fecit, ab Antonio, qui interim defunctus evaferat humanum judicium, confecrati funt confefsi facinus, & pro fua purgatione addiderunt: Dedimus hanc effe confuetudinem exiftimantes videremur à curia liberari. Omnis iniquitas, Simonia præfertim, femper eft aftuta, & vario colore fe fucat. Antiqua Conftantii Augufti in Theodofiano Codice eft ad Taurum Prætorio Præfectum lex: Solum Epifcopum facultates fuas curiæ, ficut ante fuerat conftitutum, nullus adigat mancipare, fed Antiftes maneat, nec faciat fubftan-gem ponit non folis Epifcopis, qui à fuis Patriar tie ceffionem. Ecclefiæ Clerum ex folis pauperibus, ad Reipublicæ onera inidoneis, adfumi fanxerat Conftantinus Auguftus, addens nullum, nifi prius de fuis facultatibus compofuiffet cum curia, ordinari Curialem, aliter ordinatum retrahi, cogique ad fua onera, aut fanè omnes ejus facultates in curiam tranfcribi: exceptis tamen Epifcopis. Quam legem hic confirmat Conftantius, aut certè ipfam declarat deinceps non valere in Epifcopos. Hæc enim verba, Sicut ante fuerat conftitutum, effe ambigua, & in oppofitos fenfus verfatilia, rectè advertit eruditus Jacobus Gothofredus. Quidquid fit, fefe non pro Epifcopali confecratione, fed pro dicto adversùs curiam privilegio dediffe memorati Epi L.'12. tit. 1.C. 49. ut chis, Exarchis, aut Metropolitis confecrantur, ter L. 1230 C. 3. 17. tem à nobis definitam præfumat accipere, jubemus mus, Ep. 5. c. 2. Etenim Apoftolo noftro Sancto Bonifacio adversùs abufum illum, uti Romæ graffantem, expoftulanti refpondit Zacharias Pontifex: Reperimus in tuis litteris, quæ nimis animos noftros conturbant, quod talia à te nobis referantur, quafi nos corruptores fimus Canonum, & Patrum refcindere traditiones quæramus, ac per hoc, quod abfit, cum noftris Clericis in Simoniacam hærefin incidamus, accipientes compellentes, ut bi, quibus Pallia tribui& nobis præmia largiantur, expetentes ab illis pecunias. Exactiones has damnat de peffima Simonia, & ab illis Romanam Ecclefiam adfirmat alieniffimam. Refcribit de folo Pallio, quod de ipfo folo queftus fuiffet Bonifacius; ejus tamen integer contextus palam laudat Sancti Gregorii Decretum, loquiturque omnino etiam de Epifcoporum confecrationibus. Et hinc notanda funt verba, Expetentes & compellentes: Non fponte oblatorum acceptionem damnant, fed folam exactionem. Quod namque & ipfe magnus Gregorius fpontaneas oblationes admiferit, lucet ex ejus ad Joannem primæ Juftinianæ Primatem, qui Pallium poftulans xenia ex antiquo more miferat, refponfo: Xenia veftræ Sanctitatis fufci- 8. pere omnino nolueram, quia valdè effet incongruum, ut à prædatis atque afflictis fratribus munera precepiffe videremur. Sed Refponfales veftri alio me argumento vicerunt, ad eum illa deferentes, à quo non poffint oblationes veftræ Fraternitatis repelli. Xenia ifta non tamquam Canoni adverfa refutavit Pontifex, fed quod recenter à Barbaris rafum fuiffet omne Illyricum, ideoque ejus Primas & omnes Epifcopi accipere potiùs deberent eleemofynas, quam xenia dare. Arte & aftu ufa fuit Joannis Legatio: Xenia fua Sancto Petro Apoftolo obtulit, atque ita ipfa Gregorius non potuit refu tare. Spontaneas oblationes poffe à Confecratoribus admitti, difertè adfirmat etiam in litteris ad Januarium Archiepifcopum Calaritanum . Verùm idem mos fuit dudum in Latina Ecclefia. Etenim in fuo, apud Aurelium Caffiodorum L 9. Ep. exftante, ad Joannem fecundum Pontificem Edicto ftatuit olim Gothorum in Italia Rex Athalaricus: Vos qui Patriarcharum bonore reliquis præfidetis Ecclefiis, fine aliquo Ecclefiarum difpendio dignos Majeftati Potifices offeratis. Quibusdam videtur de fola Epifcoporum confirmatione loqui. Ego loqui exiftimem etiam de confecratione. Quidquam accipi vetat, & accipientem damnat ad reftitutionem. Attamen abufum nec ab ipfa Romana Ecclefia plenè eliminavit. Manfit illic Paftellaticum, à confecratis Epifcopis exigi confuetum xenium, contra quod in prima fua Synodo ftatuit magnus Gregorius: Antiquam Patrum Regulam fequens, nihil unquam de Ordinationibus accipiendum effe conftituo, neque ex datione Pallii, neque ex traditione chartarum, neque ex ea, quam nova per ambitionem fimulatio invenit, appellatione Paftelli. Pro ordinatione vel Pallio, feu chartis atque Paftello, eundem qui Ordinandus vel Ordinatus eft, omnino aliquid dare prohibeo. Quod Decretum uti Simoniæ eliminativum laudat in ejufdem Pontificis vita Joannes Diaconus. Abufum fuiffe à fe eradicatum adfirmat ipfe in litteris ad Joannem Corinthiorum Epifcopum, Achaia Metro-juxtà antiquum morem plenè fubjecerat, & ejus L. 4. Ep. politam: Novit Fraternitas veftra, quia priùs Pal 55. lium nifi dato commodo non dabatur. Quod quo- Et hinc intelliges Anaftafium Bibliothecarium, de Leone fecundo Pontifice, cui Ravennatem Ecclefiam, exftincta omni autocephalia, Electum Romæ confecrari jufferat Conftantinus Ad iftas tamen exactiones poftea rediit Roma L. 4. Ep. L. 3. Ep. 24. |