Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

quem fic alloquuntur: Decreta Nicæna fivè inferio-
ris gradus Clericos, fivè ipfos Epifcopos fuis Me-
tropolitanis apertiffimè commiferunt. Pruden-
tiffimè enim, juftiffimèque viderunt quæcumque
negotia in fuis locis, ubi orta funt, finienda.
Nec unicuique Provinciæ gratiam Sancti Spiritus
defuturam, qua æquitas à Chrifti Sacerdotibus
& prudenter videatur, & conftantiffimè tenea-
tur: Maxmè quia unicuique conceffum, fi Judi-
cio offenfus fuerit Cognitorum, ad Concilia fuæ
Provinciæ, vel etiam univerfale provocare. Ei-
dem fententia fuffragantur Innocentius Papa in epi-
ftola ad Vidricium Epifcopum Rothomagenfem, &
Concilii Antiocheni Canon decimus quintus, quo fta-
tuitur fententiam ab omnibus Epifcopis alicujus Pro-
vincie latam ab aliis Epifcopis retractari nec debe-
re, nec poffe.

lò fufius hanc Martian) caufam excuffimus, ut boc
uno exemplo, quod nobis ex primava illa antiqui-
tate Gallicana fupereft, evicerimus nullo alio judi-
cio Gallicanum effe præventum, nullo retractatum.
Tota enim in Comprovinciales Epifcopos Poteftas pe-
nes Synodicos Conventus refidebat, tum in Galliis,
tum in aliis Regionibus. Refpondeo Martiani
exemplum non fpectare ad præfentem Controver-
fiam, ideòque perperàm fuiffe adductum : Et di-
fcuffum fuit longè infeliciùs. Et quod datum de
Martiano Gallicanum Judicium, nullo alio fue-
rit præventum, & verum eft, & falfum. Eft ve-
rum, quia nullum de ipfo eft factum in Gallia
Judicium, ideòque nec præventum. Etenim nec
Arelatenfis Provincia Antiftites, nec Lugdu-
nenfium Metropolita Fauftinus præfumpferunt
de homine judicare. Nec citra prævaricationem
potuerunt. Dictum iftud eft penitùs falfum, quia
lucidum & exploratum eft, quod Stephanus Pon-
tifex primam de Martiano cognitionem inftitue
rit, & primus ipfum damnaverit. Si quis &
alius damnarit, damnavit ex Stephani præceptio-nifeftè agit de folis criminalibus in Clericos aut
ne. Quod olim plena in Provinciales Antiftites
damnandos facultas refederit penes Provinciæjudicio, reformabili per Provinciæ Synodum.
Synodos, libens admitto: Verùm nullatenùs
excludi, & damnatis auferri poffit facultas appel-
landi. Ifta exclufio eft non folummodò in Papa-
lem, fed & in Patriarchalem authoritatem in-
juriofiffima. Nec Eufebius Nicomedienfis, nec
Photius, nec Michael Cerularius, nec quis fi-
milium foecum alius talia unquam vomere præ-
fumpfit in Patriarchalem Dignitatem .

[ocr errors]

Eft caducum fundamentum confutum ex multis erroribus. Primus error eft, quod quintus Nicænus Canon agat etiam de Epifcoporum depofitionibus, aut aliis in ipfos fententiis. Ma

Laicos Judiciis. Etenim agit de unius Epifcopi

Hinc Dionyfii Exigui, quem Quefnellus fequi-
tur, translatio adjungit: Et fic qui fuo peccaverint
Epifcopo. Et Gentiani Herveti translatio: Et fic
quos Epifcopum offendiffe conftiterit. Et translatio
Ifidori Mercatoris: Hi qui ob culpas fuas Epifcopo-
rum fuorum offenfas meritò contraxerint. Et Ruffi-
ni Presbyteri compendium: Ut fi fortè ab uno ini-
què aliquid geftum eft, à cæteris emendetur. At ve-
rò unus Epifcopus nequit Collegam deponere,
aut quovis modo criminaliter judicare. Nec Me-

Suffraganeum. Fieri nequit, nifi per plenam
Provinciæ Synodum, aut fanè per definitum
Epifcoporum fimul cum Metropolita numerum.
Conftantinopolitana Nectarii Patriarchæ circa
Agapii ac Bagadii, de Boftrenfi Epifcopatu con-
tendentium, caufam Synodus eft omnibus no-
tiffima. Et fuit non vulgaris. Adfuerunt enim
Theophilus Alexandrinus, Flavianus Patriar
cha Antiochenus, ac alii grandes Epifcopi. Et
ipfa pro Bagadio, quem duo Epifcopi dejece-
rant, edixit dejici non potuiffe, nifi per plenam
totius Provinciæ Synodum: Et ita fanciri ab
Apoftolico Canone. Infuper unius Provinciæ Ju-
dicium nequit retractari per aliam Provinciam,
longè minùs reformari. Proindè manifeftum eft
à quinto Nicæno Canone non ftatui de Epifco-
porum damnationibus, fed de folis criminalibus

Audiamus primum Pafchafii Quefnelli Fundamentum: Hujus porrò difciplinæ caufam & originem, in Epifcopalis dignitatis natura, ac facrofan-tropolita, immò nec Patriarcha id poffit in fuum dis Privilegiis fundatam Nicæna nobis Synodus aperit, quæ jus illud non fcriptum fcriptis Canonibus, totius Mundi reverentia confecratis, fanxit atque firmavit. Sic enim fe habet Canon quintus. De his qui communione privantur, feu ex Clero, feu ex Laico ordine, ab Epifcopis, per unamquamque Provinciam fententia Regularis obtineat, ut hi qui abjiciuntur, ab aliis non recipiantur. Et poftea. Placuit annis fingulis per unamquamque Provinciam bis in anno Concilia celebrari, ut communiter omnibus fimul Epifcopis congregatis difcutiantur ejufmodi quæftiones. Tametfi enim Canon ille depofitionem Epifcoporum inter ejufmodi quæftiones non defignet expreffis verbis, bunc genuinum effe Canonis fenfum fibi quisque facilè perfuadebit, qui Concilii Conftantinopolitani Patres audire voluerit, Canone fuo fecundo Nicænum interpretantes: Non invitati Epifcopi ultra Dioece-Judiciis in Clericum aut Laicum. fim accedere non debent fuper ordinandis aliquibus, vel quibufcumque difponendis Ecclefiafticis caufis, fervata Regula, quæ fupra-fcripta eft de unaquaque Diœcefi. Manifeftum namque eft, quod per fingulas quafque Provincias Provincialis Synodus adminiftrare & gubernare omnia debeat, fecundùm ea quæ funt in Nicæa definita. Adminiftrationi: vocabulo judicia adversùs Epifcopos comprehendi, æquè ac alia negotia Ecclefiaftica, oftendit illuftriffimus Petrus de Marca. Et bujus interpretationis adftipulatores babemus Concilii AfriCani Patres in epiftola ad Cæleftinum Papam,

Eodem fenfu Canonem intellexit atque expo- L. 2.c.3 1. fuit Gelafius Cyzicenus: Exquiratur autem, num impotentia animi, aut pertinacia, aut aliqua alia indignatione Epifcopi, fint excommunicati. Non Epifcoporum aut Synodi indignatione, fed folius Epifcopi. Idem cenfuit Author, haud dubiè aliqua Synodus, Arabicorum Canonum. Audiamus novam ac meliorem interpretationem Abrahami Ecchellenfis: Nullus Epifcoporum excommunicatum ab alio Epifcopo recipiat, Presbyter ille fit, vel Monacbus, aut Laicus. Et ne illum exfolvat ab excommunicatione, aut abfolutionem im

pendat ei ullam, nè contemni videatur, & parvi- || Canonem frequenter laudavit, & in Gallicana Ec

pendi Epifcopus ille, & ejus excommunicatio tanquam parvi ponderis habeatur. Verùm fi Epifcopus ille iniquus atque Tyrannus fuerit notorius, petieritque excommunicatus fe purgare apud fuum Metropolitanum aut Patriarcham, id licitum ipfi fit. Illi enim in eum poteftatem habent. Scribant tamen priùs ad Epifcopum de caufa iniquitatis.

ria,

Nicæni Patres rectè dicunt ante iftam Synodum multa fuiffe facta præter Canonem Ecclefiafti cum. Etenim propter Arii Blafphemias, & præftita ipfis per varios hinc indè Epifcopos adjutolitibus & difcordiis fcatebant omnes Ecclefix. Epifcoporum aliqui etiam in Orthodoxos ac Zelofos Clericos & Laicos exercuere tyrannidem, & multos perperam ex animi pufillanimitate damarunt. Philippo - politanus Eufebianæ fa&tionis Conventus inter cæteros Orthodoxos Epifcopos degradavit etiam venerabilem Gaudentium Naxitanum, quod immemor esset sui Decesso ris Cyriaci, fubfcribentis fententiis in fceleratos digne inlatis. Hermias Zozomenus exponit: Quod contrario ftudio ducebatur, quam Cyriacus, cui fuccefferat, & magni faciebat eos, quos ille abdicaverat. Haud dubiè tuit calumniofa futela: Forfan tamen habens aliquid, non fundamenti, fed coloris. Quidquid fit fimiles Epifcoporum in fuos Clericos & Laicos petulantiæ tum graffabantur. Porrò Apoftolicus Canon mandat ligatum ab uno Epifcopo non folvi ab alio. Quare etiam injuftè vincti quandoque per annos in ista miserabiIt calamitate cogebantur perfiftere. Hinc grandibus animarum periculis occurrens magna Synodus juffit quotannis fieri duos in quavis Provincia Conventus, qui talia difcuterent atque fanarent. Ita afflictorum Clericorum, aut Laicorum animæ non nifi per medium annum gemere poterant fub acerbo vinculo iniqui Epifcopi. Verùm Arabicorum Canonum conditrix Synodus cenfuit iflud tempus effe juftò prolixius. Hinc laudatam folvendi poteftatem commifit etiam Metropolita ac Patriarchæ omni tempore foluturis iniqua vincula.

[ocr errors]

Fuit optima ac juftiffima moderatio. Hinc ipfam probavit ac ampliavit Sardicenfis Synodus: Si Epifcopus quis fortè iracundus, quod effe non de. bet, citò afpere moveatur adverfus Presbyterum, fi ve Diaconum fuum, & exterminari eum ab Ecclefia voluerit, providendum eft ne innocens damnetur aut perdat communionem. Habeat poteftatem Eje&us finitimos rogare Epifcopos, ut ejus caufam audiant, & diligentiùs tractent: Quia non oportet negare audientiam roganti. Et ille Epifcopus, qui jufè aut injuftè ejecit, patienter accipiat ut negotium difcutiatur. Ut aut probetur ejus fententia, aut temeritas emendetur. Priùs tamen quam omnia diligenter fideliter fuerint examinata, communionem non debet præfumere, donec ipfe eum recipiat, & communioni fociet. Quæ forma placuit etiam Africanæ Ecclefiæ. Etenim Milevitana, feu potiùs Carthaginenfis Synodus fanxit: Presbyteri, Diaconi, vel cæteri inferiores Clerici, in caufis quas habuerint, fi de judiciis Epifcoporum fuorum quefti fuerint vicini Epifcopi eos audiant, & inter eos quid eft finiant, adbibiti ab eis ex confenfu Epifcoporum fuorum. Quem

clefiæ mores introducere ftuduit Hincmarus Rhemenfis. At verò Chalcedonenfis Synodus cenfuit in nullo recedendum à Canone Nicæno: St Clericus habeat caufam cum Epifcopo fuo, apud Synodum Provinciæ caufam dicat. Si autem difceptationem habeat cum Metropolitano Epifcopo, aut ad Diœcefios primam Sedem recurrat, aut ad Sedem Conftantinopolitanam. Ita Canonem legit antiquus codex Romanæ Ecclefiæ. Ex quo lucet huic placuiffe utramque formam. Etenim uti hunc Chalcedonenfem, ita & iftum Sardicenfem Canonem olim inferuit fuo codici. Dixi inductam per Arabicos Canones moderationem placuiffe Sardicenfi Synodo. Et poffit effe. Alii tamen malunt hanc Synodum fuiffe priorem.

Alter Pafchafii Quefnelli error eft, quod fe cundus Conftantinopolitana Synodi Canon interpretetur & confirmet quintum Nicænum. Etenim interpretatur præfertim fextum. Quefnellus, qui fuprà quintum Nicænum adduxit ex translatione Dionyfii Exigui, jam fecundum adducit ex Conftantinopolitanum Canonem translatione Ifidori Mercatoris. Ego à Dionyfio, utpotè probatiffimo apud omnes Ecclefias, judico non recedendum fine rationibus. Audiamus integrum Canonem: Qui funt fuper Diœcefim Epifcopi, nequaquam ad Ecclefias, quæ funt extra præfixos fibi terminos, accedant, nec eas præfumptione confundant, fed juxta Canones Alexandrinus Antiftes que funt in Egypto regat folummodò, & Orientis Epifcopi Orientem tantùm gubernent, fervatis Privilegiis, quæ Nicænis Canonibus Ecclefiæ Antiochene tributa funt. Afianæ quoque Diœcefios Epifcopi ea folùm, quæ funt in Afiana Diœcefi, difpenfent. Nec non & Ponti Epifcopi ea tantùm quæ funt in Ponto. Et Thraciarum, quæ in Thracia funt, gubernent. Non vocati autem Epifcopi ultra fuam Diœcefim non accedant propter Ordinationes faciendas, vel propter alias difpenfationes Ecclefiafti cas. Servata verò quæ fcripta eft de gubernationibus regula, manifeftum eft, quod illa quæ funt per unamquamque Provinciam, ipfius Provincia Synodus difpenfet, ficut Niceno conftat decretum effe Concilio. Chriftus Dominus Ecclefiæ fuæ Regimen fanxit effe Monarchicum, ita tamen ut admifceatur aliquid Ariftocratiæ. Hinc Apoftoli omne iftud corpus diftribuerunt in fex Autocephalas, uni tamen Papali Capiti fubjectas, Diœcefes Tres Patriarchales, Apoftolicis Sedibus eximias, & tres Exarchicas, feù Primatiales.

Et huc in litteris ad Pulcheriam Auguftam ref picit Magnus Leo: Quæ fi à cuncis Pontificibus intemerata ferventur, per univerfas Ecclefias tranquilla erit pax, & firma concordia. Nulla de menfura bonorum diffenfiones, nullæ de Ordinationibus Epist. 55. lites, nulle de Privilegiis ambiguitates, nulla erunt de ufurpatione certamina. Uti adversùm Me letii Lycopolitani Epifcopi invafiones fextus Nicænus, ita adversùm Petri Alexandrini Patriarchæ præfumptionem prodiit fecundus Canon Conftantinopolitanus. Meletius Alexandrini Patriarchatus jura læferat. Hinc Nicænus Canon folos tres Patriarchas laudavit, eorumque firmavit dignitatem. Et folummodò fummariè dixit

de

de tribus Exarchicis Dioecefibus: Per cæteras Provincias fua Privilegia ferventur Ecclefiis. Gentiani Herveti translatio eft expreffior: Et in aliis Provinciis fua Privilegia, ac fuæ dignitates, & authoritates Ecclefiis ferventur. At verò Petrus Patriarcha Thracica Diœcefios, ac præfertim Heraclæenfis Exarchi jura violaverat: Hinc Conftantinopolitanus Canon non folos Patriarchas, fed infuper tres Exarchos expreffit, & ipforum providit juribus ac dignitatibus. Providit confirmando, exponendo, ac ampliando non quintum, fed manifeftò fextum Nicænum Cano

nem.

Quæftio eft, Cur totius Egyptiaca Diœcefios adminiftrationem committat foli Alexandrino Patriarchæ; Orientalem autem, Afiaticam, Ponticam, & Thracicam Diœcefim, quafi diftribuat in omnes fimul Epifcopos? Item cur non meminerit Romanæ Ecclefiæ ? Refpondeo ifto tempore Euftatianum Schifma adhuc viguiffe apud Antiochiam: Sedebant ifthic duo Patriarchæ, Paulinus ac Meletius. His quæftionibus noluit ex caufis fe mifcere Synodus, ideoque dixit: Orientis Episcopi Orientem tantùm gubernent. Attamen addit: Servatis Privilegiis, quæ Nice• nis Canonibus Ecclefia Antiochene tributa funt. Quod nempè non ipfius Sedis, fed folorum Præfidentium jura effent vocata in controverfiam. Quare per Orientis Epifcopos Canon intelligit Meletium ac Paulinum: Permittit ut intra iftum Patriarchatum quifque gubernet & adminiftret fuam communionem. In Thracica Diœcefi Conftantinopolitanus Epifcopus erigebat criftas, cœperatque fe oftentare Autocephalum, & Heraclæenfe jugum excutere. Etiam has quæftiones Synodus duxit non tangendas, ideoque edixit de omnibus tribus Exarchatibus: Epifcopi gubernent atque difpenfent. Cur de Romana Ecclefia fileat, edicit in litteris ad Theffaliæ Epifcopos Sanctus Papa Bonifacius: Nicæna Synodus non aliquid fuper eum, Sanctum Petrum Apoftolum ac ejus Romanam Sedem, aufa eft conflituere, cum vide-. ret nihil fupra meritum fuum poffe conferri. Omnia denique buic noverat Domini fermone conceffa. Eandem Reverentiam detulit Conftantinopolitana Synodus. Hinc ejus de Romana Ecclefia filentium.

Canon adjungit: Servata verò, quæ fcripta eft, de gubernationibus Regula, manifeftum eft quod illa, quæ funt per unamquamque Provinciam, ipfius Provincia Synodus difpenfet, ficut Nicæno decretum conftat effe Concilio. Senfus eft: Hæc tam noftra, quam Nicæna de gubernationibus Regula non folummodò Patriarchalibus atque Exarchicis Dicecefibus providet, fed infuper fingulis Provinciis: Cujufque Provinciæ negotia fanxit adminiftrari per ejufdem Provincia Synodum. Etenim Nicani Canonis verba funt univerfalia: Suis Privilegia ferventur Ecclefiis. Sunt verba fexti Canonis. Et ipfa à præfenti Canone refpici, puto non dubitandum. Nihilominus marginale Scholion paffim cenfet refpici quintum. Certè quintus non de quibufcumque Provinciarum negotiis fanxit, fed de folis Clericorum aut Laicorum per fuum Epifcopum inflictis excommunicationibus. Proindè

ipfum, fi præfens Canon refpiciat, extendit & ampliat per paritatem rationis. Quod videtur hic non fieri. Nolim contumaciter refragari. Quidquid fit, ipfum non extendit aut ampliat ad damnationes Epifcopis inflictas per Synodos. Proindè exponit atque firmat hic Canon fextum Nicænum, quintum fi tangat, tangit admodum modicè.

Tertius Pafchafii Quefnelli error atque exceffus eft, quod fua adversùs Sancti Petri Sedem Commenta ftabilire tentet per adductas Africani Concilii litteras ad Sanctum Cæleftinum Pontifi cem. Certum eft iftarum miferandarum litterarum qualitatem à viro eximiè erudito non ignorari. Audiamus plenum contextum: Præfato debitæ falutationis officio, impendio deprecamur, ut deinceps ad veftras aures binc venientes non faciliùs admittatis, nec à nobis excommunicatos in communionem velitis admittere. Quia hoc etiam Nicæno Concilio definitum, facilè advertit Venerabilitas tua. Nam etfi de inferioribus Clericis vel Laicis videtur ibi præcaveri, quantò magis boc de Epifcopis voluit obfervari, ne in fua Provincia communione fufpen||fi, à tua Sanctitate vel feftinatò, vel præproperè, vel indebitè videantur communioni reftitui. Presby terorum quoque & fequentium Clericorum improba refugia, ficut te dignum eft, repellat Sandlitas tua : Quia & nulla Patrum definitione hoc Ecclefiæ derogatum eft Africanæ, & Decreta Nicæna frvè inferioris gradus Clericos, fivè ipfos Epifcopos fuis Metropolitanis apertiffimè commiferunt. Prudentiffimè enim, juftiffimèque providerunt, quæcumque negotia in fuis locis, ubi orta funt, finienda: Nec unicuique Provinciæ gratiam Spiritus Sancti defuturam, qua æquitas à Chrifti Sacerdotibus & prudenter vi deatur, & conftantissimè teneatur.

Omnis inter Africanam & Romanam Ecclefiam quæftio erat de Romana Appellatione Cleri inferioris. Quod damnati per fuæ Provinciæ, aut etiam per totius Doecefios Synodum Epifcopi femper potuerint provocare Romam, erat apud omnes in confeffo. Perpetuam confuetudinem demonftrabant plurima exempla. Utriufque par tis in hac lite fundamentum erant Nicæni Cano nes. Africani Antiftites fpondebant ipfis ple nam reverentiam ac obedientiam. Verùm agnofcebant folos viginti, Papa Zozimus adftruebat plures: Ex vetufto Romanæ Ecclefiæ more Sardicenfes fimul cum Nicænis accumulabat in unum corpus, & fimiliter affirmabat Nicænos. Poft multum examen Africani funt ftabiliti in fua opinione, tenaciffimè perfuafi Nicænos non effe nifi viginti. Et inter iftos folus quintus fanxit de Appellationibus. Hunc cœperunt attentiùs difcutere, atque ex ipfo concluferunt fequentia. Primò, quod ille fanciat de folis Cle ricorum ac Laicorum, ab uno fuo Epifcopo damnatorum, ad Provincia Synodum provocationibus. Deindè, quod Canon iftos appellantes fuis Metropolitanis ac ipforum Synodis committat apertiffimè, atque ita iftud judicium fit inconcuffum, ideoque per ulteriorem appellatio nem devolvi non poffit ad Romanam Ecclefiam. Tertiò, quod par atque eadem fit damnatorum & appellantium Epifcoporum ratio, ideoque

quod nec ipfi à Canone permittantur per iteratam provocationem procedere Romam. Quartò, quod nulla hìc fit injuftitia aut duritia : Quoniam ifti appellantes valeant per novum refugium progredi ad plenam fuæ Provinciæ, immò & totius

no Canone. Longè rectiùs cenfuit in fua nona
Epiftola Hincmarus Metropolita Rhemen fis:
Beatus Innocentius ad Vidricium Rothomagenfem
Epifcopum duo capitula magni Concilii Nicæni, &
capitulum Sardicenfis Concilii de Epifcoporum ad Se-

Diœcefios Synodum. Etenim apud Afros dam-dem Apoftolicam appellationibus uno capitulo fagact

ter atque fapienter explicuit. Immò unum Nica-
næ, & duo Sardicenfis Synodi capitula congeffit
in unum. Etenim quod omnes Clericorum cau-
fæ debeant per Provincia Synodum terminari
eft manifefta Sanctio quinti Nicæni Canonis. At
ipfum Innocentius ampliat atque extendit etiam
ad fuperioris Cleri, id eft, Epifcoporum con-
tentiones atque jurgia, Ad primas de illis inftan-
tias, ad Epifcopi contra Epifcopum lites, quas

Et fic recta eft extenfio. Quod nullus Clericus
aut etiam Epifcopus poffit fuas caufas traducere
ad alterius Provinciæ Synodum, eft Sanctio ter-
tii Canonis Sardicenfis: Quod fi in aliqua Provin-
cia aliquis Epifcopus contra fratrem fuum Epifcopum
litem babuerit, ne unus è duobus ex alia Provincia
advocet Epifcopum Cognitorem. Gentianus Herve-
tus vertit: Neuter eorum ex alia Provincia Epifco-
pos Cognitores evocet. Nec item accedat. Quod
de majoribus caufis datum à Provincia Synodo

nati ab Epifcopo Clerici ad vicinos Epifcopos,
ab his ad Provinciæ Synodum, ab hac ad plena-
rium Concilium poterant perfugere. Item ad
damnandum Epifcopum neceffaria non erat ple-
na Synodus Provinciæ, fed fufficiebant duode-
cim cum Primate College, atque ita & ifte da
mnatus poterat bis intra Africam provocare. His
confiderationibus tranfverfi Afrorum Epifcopi
Romanas etiam fuorum Collegarum Appellatio-
nes cenfuerunt non permitti à quinto Nicæno Ca-planum eft oportere terminari in eadem Synodo,
none, ipfas etiam excufferunt, & contra perpe-
tuam fuæ Ecclefiæ confuetudinem prohibuerunt,
& tentarunt abolere. Fuerunt reverà tranfverfi.
Ifta eft enim epiftola,quam viri eruditi cenfuerunt
adeò deviam & indignam, ut fpuriam & fictam
crediderint nullatenùs editam à venerabili Aure-
lio Carthaginis Archi-Epifcopo, ac ejus Colle
gis. Proceffit à turbato per iram calamo, atque
ita ira viri non eft operata juftitiam. Per ipfum
Aurelius amifit, aut certè obnubilavit fua gran-
diffima merita: Exclufus ab Ecclefiafticis San-judicium referri debeat ad Sedem Apoftolicam,
&torum tabulis. Quin immò per ipfam Africana
Ecclefia creditur compleffe sua peccata, ex
quibus per Divinam juftitiam tradita fuit in bar-
baras, hæreticas, & crudeliffimas manus Wan-
dalorum. Exftat fub Bonifacii fecundi Pontifi
cis nomine ad Eulalium Alexandriæ Patriarcham
epiftola, affirmans ex iftis litibus Schifma fuiffe
inter Romanam & Africanam Ecclefias, quod
duraverit ufque ad Pontificatum iftius Bonifacii.
Eft ficta ac fuppofititia, attamen non caret omni
fundamento. Hæ enim lites, licet verum Schif-
ma non conflaverint, fuerunt duriffimæ. Has
devias ac miferandas litteras Pafchafius Quefnel-
lus probat, ipfis confentit, per ipfas exponen-exfpectatur illa fententia, undè jam non liceat pro
dum vult quintum Nicænum Canonem, ideoque
& Romanas Appellationes explodendas è Gallia,
immò ex omni Ecclefia. Quæ omnia an cadant
in Catholicum Doctorem, relinquo aliis defi-
niendum.

Quartus illius error atque exceffus eft, quod fua commenta adferat probari à tertio Canone, quem ad Sanctum Victricium Archi-Epifcopum Rothomagenfem tranfmifit Sanctus Papa Innocentius: Si que caufæ vel contentiones inter Clericos, tam fuperioris Ordinis quàm inferioris, fuerint exorte, ut fecundùm Synodum Nicænam congregatis ejufdem Provinciæ Epifcopis jurgium terminetur. Nec alicui liceat, fine præjudicio tamen Romanæ Ecclefiæ, cui in omnibus caufis debet reverentia cuftodiri, relictis bis Sacerdotibus, qui in eadem Provincia Ecclefiam Dei gubernant, ad alias convolare Provincias. Quod fi quis fortè præfumpferit, ab officio Clericatus fubmotus, velut injuriarum reus ab omnibus judicetur, Si autem majores caufæ in medium fuerint devolutæ, ad Sedem Apoftolicam, ficut Synodus ftatuit, poft Epifcopale Judicium referantur. Pafchafius Quefnellus videtur cenfere, quod hæc omnia dicantur aut deducantur ex quinto Nice

eft item defumptum ex Sardicenfi Synodo. Non
ex aliquo Canone, fed ex Synodali relatione ad
Julium Pontificem: Hoc optimum, & valde con-
gruentiffimum effe videbitur, fi ad Caput, ideft, ad
Petri Apoftoli Sedem, de fingulis quibufque Provin▪
ciis Domini referant Sacerdotes. Hæc Relatio eft Epift.137.
Apoftolica traditio, ideoque per hanc Synodum
meritò fuit laudata & ftabilita ; Et ipfa habet om-
nem appellationis effectum, devolvit atque fu-
fpendit. Etenim ad Felicem & Hilarium rectè
Sanctus Auguftinus: Et in ipfis caufis fæcularibus,
quando ad majorem Poteftatem refertur arbitrium
judicandi, manentibus ficut erant omnibus rebus,

vocare, ne fuperiori Cognitori fiat injuria, fi ejus
pendente judicio, aliquid fuerit commutatum. Ean-
dem formam affirmat vigere in caufis Ecclefiafti-
cis. Quare ad illum, ad quem referri oportet,
poteft & provocari. Hinc Innocentius fuis litte-
ris indidit circa extranea judicia: Sine præjudicio
tamen Romanæ Ecclefia. Et item ipfe, vel quis
alius rectè adjunxit: Cui debet in omnibus caufis
reverentia cuftodiri. Nempè tam appellationis re-
verentia, quàm relationis. Relationis in folis
majoribus, appellationi reverentia etiam in cau-
fis minoribus. Quare hoc Innocentii Capitulum
Pafchafii Quefnelli commenta nullatenùs adju,
vat, fed penitùs evertic.

Quintus illius error atque exceffus eft, quod
ad ftabilienda fua commenta advocet etiam deci-
mum quintum Canonem Antiochenum: Si quis
Epifcopus, de certis criminibus accufatus, condem
netur ab omnibus Epifcopis ejufdem Provinciæ,
cunctique confonanter candem contra eum formam De-
creti protulerint, hunc apud alios nullo modo judica-
ri, fed firmam concordantium Epifcoporum Provin-
ciæ manere fententiam. Quis enim nefciat Antio-
chenos Canones effe dolofas Eufebiane Factionis

con

| Nempe intellectus cum falutari claufula, quam in litteris ad Sanctum Victricium expreffit Innocentius Pontifex: Sine præjudicio Romanæ Ecclefie, cui in omnibus caufis debet reverentia cuftodiri. In Eufebiano fenfu erat nequiffimus, laudata claufula facit rectum. Verùm Pafchafius Quefnellus probat priorem fenfum, & tentat ipfum protrudere in Gallicanam Ecclefiam.

contra Sanctum Athanafium, aliofque Orientis Orthodoxos Antiftites, nec non adversùs Divina Sancti Petri Apoftoli Privilegia futellas, va ferrimo ftudio congeftas præfertim adversùs Privilegium Romanæ Appellationis ? San&tus Athanafius adversùm Tyriæ Synodi & Mareotici examinis iniquiffimas technas, alii Orthodoxi per Orientem Epifcopi adversùm alias præfatæ Factionis injurias appellarant ad Sancti Petri Cathedram, & accefferant Julium illius Infefforem. Et hic Factionis Capita evocarat ad fuum Tribunal, redditura rationes fuorum operum. At in mala caufa nullum prodeft ingenium. Hinc ifti defperati non Romam, fed cum fuis Congerronibus procefferunt Antiochiam, & ifthic evomuerunt Canonum fucos, quibus non foli Athanafio ac ejus collegis, fed cunctis fuis in perpetuum adverfariis Romanam viam clauderent, & adversùm fuas Synodales conjurationes fubducerent omne auxilium atque folatium. Pararunt viam ad fua Attentata Philippo Politana, in quibus depofuere larvam, & revelata fronte arietarunt, ac evertere ftuduerunt Divinam Ecclefiæ Monarchiam, definiverunt Ecclefiæ Regimen effe ex Divino Inftituto Ariftocraticum, quali menfura diftributum in tres Patriarchas, quorum nullus habeat authoritatem in alterum, & à quorum nullo poffit ad alterum provocari. Romanum effe primum folo loco, non jurifdi&tione. In Antiochena Synodo pofuerunt hujus peffimæ machinæ cooperta fundamenta Sanxerunt damnatum à divifa in diverfa fuffragia Synodo Epifcopum poffe appellare, non Romam fed aliud majus in Oriente Concilium; ab unanimi autem Conventu damnatis nullum fupereffe refugium. Eis nullam reftare audientiam, fed soJam in laica Communione pœnitentiam. In Ar cana hiftoria Procopius Cæfareæenfis affirmat Imperatorem Juftinianum in condendis variis legi'bus refpexiffe ad lites tum pendentes, ac fuo aut fuorum lucro profpexiffe: Profpexiffe victoriæ iftius partis, à qua fperabat commodum. Apparebant leges juftæ & congruæ, verùm in ipfarum vifceribus latebat peffimus anguis. Iftiufmodi funt & Antiocheni Canones. Hinc ipfos du dum non fola Romana, fed & omnis Orthodoxa Orientis Ecclefia fuit averfata. Sunt ambidextri: Cothurnus aptus ad utrumque pedem. Hinc poftquam Eufebiana vafrities, & ipfi congenita pericula ceffarunt in orbe Chriftiano, purgari cœperunt ifti Canones, atque ita variis placere. Nec enim inepti funt ad bonum ufum. Placere tandem cœperunt etiam Romanæ Ecclefiæ. Etenim Dionyfius Exiguus ipfos inferuit fuo codi-se non per fimultatem priorum Judicum, fed jure ac ci, fcripto ad ufum iftius Ecclefiæ, quem omnis Latina Ecclefia pedetentim probavit atque admifit.

Redeamus ad quintum Nicænum Canonem. Videamus an ille permiflam damnatis Clericis ac Laicis ad fuæ Provinciæ Tribunal appellationem velit effe inconcuffam & ultimam, ideoque neget ulterius procedere, non folummodò ad Patriarcham, fed etiam ad Romanam Ecclefiam. Partem affirmativam tenuit Antiochena Synodus. Item erratica Synodus Aurelii Carthaginenfis. Et ipfis adhæret Pafchafius Quefnellus. Quoufque Aurelius intra Africanæ, quæ inferiori Clero Romanam Appellationem nunquam in dulferat, confuetudinis defenfionem conftitit, generosè ipfi adhæferunt, ipfumque ex pectore adjuverunt Sanctus Auguftinus, Sanctus Alipius, Sanctus Poffidius, aliique meliores ac familiares. Epifcopi. Etenim rationabilis, & avita totius gentis confuetudo juftiffimè poterat defendi. Aft ubi Aurelius Romanas etiam Epifcoporum appellationes cœpit invadere, & in immobilem hujus Apoftolicæ dignitatis Petram infelix caput impingere, laudati Epifcopi retraxerunt manus, & Sancto Petro manferunt fideliffimi. Lucent hæc ex Sancti Auguftini epiftola, quam de caufa Antonii Fuffalenfis Epifcopi fcripfit ad Celeftinum Pontificem. Et hæc laudatorum Antiftitum à fuo femper dilectiffimo Aurelio Primate feceffio demonftrat, ac altiffimè clamat ifta ejus Acta fuiffe devia atque prævaricatoria. Fuerunt prævaricatoria quinti Nicæni Canonis. Hic enim etiam Clericis & Laicis omninò permittit à fuæ quoque Provinciæ Synodo, fi iniquo Epifcopi Judicio gratificetur, procedere & provocare ad Cathedram Romanam. Difertè hoc affeverat in litteris ad Antiochenam Synodum Sanctus Julius Pontifex: Qui benè fentiunt de iis quæ egerunt, & in quibus ipfi Judices fuere, non indignanter ferre folent, fi quod ab ipfis judicatum eft, ab aliis excutiatur. Quippe qui fecuri fint, ea quæ ipfi jufta judicaverunt, injufta nunquam fieri poffe. Quocirca Epifcopi, in magna Synodo Nicea congregati, non fine Dei confilio permiferunt prioris Synodi Acta in alia Synodo examinari, ut & illi, qui judices erant præ oculis habentes fecundum de ea ipfa re Judicium futurum, cum omni diligentia caufam expenderent, &illi qui fententiam acceperant, certò cognofcerent,

merito condemnatos effe. Quod fi iftiufmodi confuetudo olim fuit, ejufque memoria renovata eft, & Scripto prodita in magna Synodo, eamque apud vos valere non finitis, rem profectò indecoram facitis. Morem enim, qui femel in Ecclefia obtinuit, & à Syno

Quin & dudum antea, dum ex univerfæ, utique Orientalis, Ecclefiæ codice iftorum Canonum aliqui legerentur ad Chalcedonenfem Synodo confirmatus eft, iniquum eft à paucis abrogari. dum, Apoftolicæ Sedis Legati non intercefferunt, atque ita demonftrarunt nec fibi, nec Romanæ Sedi ipfos difplicere. Forfitan ex tunc erant in antiquo codice Romanorum. Et quidem ifthic fuit etiam Canon decimus quintus

Palàm differit de Appellationibus ad Sedem Apoftolicam. Agit enim de Romana Appellatione Sancti Athanafii, Sancti Pauli Conftantinopolitani, Marcelli Ancyrani, Afclepæ Gazenfis, & aliorum Epifcoporum Orientalium. Et affic

« VorigeDoorgaan »