Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

vestræ sanctitatis ostendi, et incorruptas scripturas atque sigilla monstravi, et ex integro, coram filio vestro domno rege Carolo, audientibus omnibus episcopis et qui synodo interfuerunt, relegi feci. Unde in epistola synodi vestræ auctoritati directa scriptum inter cætera habetur ad locum: In suis ordinibus restituere maturaremus, quin prædictos fratres, nisi privilegiis sanctæ Romanæ sedis, per reverendum confratrem nostrum Hincmarum archiepiscopum nostræ unanimitati prolatis, quæ de ipsis viris quædam statuerunt, debita reverentia exhiberetur; quorum summa perfecta et integra firmitas, ut claret et justum est, in apostolicæ sedis reservata est arbitrio potestatis. › Quod synodus vo◄ bis non scriberet, si integra privilegia eis non osten

dissem.

modum non inconvenienter coaptari posse videtur A nodo vestra auctoritate congregatæ cum privilegio quod beatus Augustinus scripsit, de cujus sensu ac verbis Anastasius papa in præfata epistola hinc quædam assumpsit. Si quem forte, inquit, coegerit extrema necessitas, ubi catholicum per quem accipiat non invenerit, et in animo pacem catholicam custodiat, per aliquem extra unitatem catholicam positum acceperit quod erat in ipsa catholica uniiate accepturus, si statim etiam de hac vita emigraverit, non eum nisi catholicum deputamus. Si autem fuerit a corporali morte liberatus, cum catholicæ congregationi etiam præsentia corporali redierit, unde nunquam corde discesserat, non solum non improbamus quod fecit, sed etiam securissime verissimeque laudamus, quia præsentem Deum credidit cordi suo, ubi unitatem servabat. › Exemplar deni- B que privilegii sanctæ memoriæ Benedicti, sine ulla mutilatione vel adjectione seu immutatione, per venerabilem fratrem et coepiscopum nostrum Odonem sanctissime paternitati vestræ transmisi. De quo et in epistola a me per illum vobis directa, inter alia si placet potestis relegere, ubi scriptum habetur : Mitterem, inquam, ipsam authenticam privilegii chartam, quam beatæ recordationis præcessor vester domnus Benedictus mihi sua auctoritate direxit; sed timui ne mihi inde aliquid sinistri in via contingeret, et solatio, quod inde adversus insurgentium impetus habeo, fierem destitutus. Vestra vero dignatio in scrinio sanctæ Romanæ Ecclesiæ ex more exemplar illius potest requirere, et utrum ita se habeat evidenter agnoscere. In quo si vestræ sanctitati placet, necesse est nobis ut quædam superaddatis, quæ hic frater ac filius noster, juxta quod necessitates nostras cognoscit, vestræ suggeret sanctitati. Quia sicut sanctus Augustinus dicit, necesse est ut ad nova morborum genera nova quærantur medicamentorum experimenta. Sed et de synodo apud Suessionis habita, de qua, factione cujusdam clerici nostri, qui a nobis negligentiis suis territus aufugerat, quiddam ibi sub quadam dubitatione est positum, hic frater ac filius noster vobis rei veritatem potest narrare, qui eidem synouo interfuit, et adhuc in nomine abbatis subscripsit. >

Hæc sunt verba mea in epistola sanctæ paternitati vestræ directa. Nam, si inde quod ibi est positum si ita est erasissem, superflue quod quiddam ibi sub quadam dubitatione esset positum scriberem. Et si aliquid ibi adderem, mutarem, vel demerem, ut in scrinio sanctæ Romanæ Ecclesiæ exemplar illius requireretis, et utrum ita se haberet agnosceretis, scribere non auderem. Cæterum si quocunque modo, quacunque occasione, a quocunque aliter ad vos delatum fuit, tamen ego per præfatum venerabilem coepiscopum nostrum, sicut se habet, exemplar ipsius privilegii vobis direxi. Quod si vobis non fuerit tædium reservato in Romano scrinio illud quod per eum misi conferre, verum invenietis. Sed et illum ipsum privilegii tomum, et non exemplar, sy

C

D

De eo quod benignissima et sanctissima paternitas vestra mihi est dignata scribere, ut non arbitrarer ad discrimen quodlibet quæ mihi mandata sunt exaggerasse, cum meliora esse vulnera diligentis, quam fraudulenta odientis oscula esse non nesciam, sed ne adeo in privilegiorum meorum defensionem vel elationem immoderatius erigar, ut apostolicæ sedis jura quoquomodo temere tetigisse videar, veraciter fateor, hoc nunquam in cor meum ascendit, qui semper et apostolicæ sedi, et ejus rectoribus, postquam me nosse potui, pro meo scire et posse fidelis et devotus, et humilis ac subjectus exstiti, sum, et, adjuvante Domino, permanebo. Privilegia autem sedis apostolicæ non ideo petii ut mihi non sufficeret quod sacri canones et decreta sedis Romanæ pontificum cuique metropoli sedi concedunt, et nec alia, vel amplius quam Ecclesiæ Rhemorum collatum est ex antiquo, mihi largiri specialiter petii, neque appeto. Sed quia non solum diœcesis, verum et parochia mea, inter duo regna sub duobus regibus habetur divisa, et res mihi commissæ Ecclesiæ sub multorum principum potestate conjacere videntur, de quibus aut parum aut nihil utilitatis Ecclesia nostra potest habere: quia veteres constitutiones jam quasi pro vili apud quosdam habentur, his novis decretis carnales et animales homines territi, quiddam reverentius contra Ecclesiam indignitati meæ commissam agerent. De quibus privilegiis, quorum defensionem mihi non arrogo, sed nec de aliis quibuscunque est unde inflari valeam vel efferri, qui et si justus fue. ro, non levabo caput saturatus afflictione et miseria. Postremo de pallio, a mea præsumptione non certis temporibus et juxta morem aliis metropolitanis diffinitis uso, unde vestræ sanctitatis auribus intimatum esse indignitati meæ scripsistis, auctoritati vestræ veraciter fateor, quod et in istis regionibus per alios si vobis placuerit rescire valebitis, quia nisi in die Natalis Dominici, et in die sanctæ Resurrectionis ejus, vix in toto anno eodem pallio utor. Quoniam de illorum numero, peccatis meis exigentibus, factus, de quibus scriptum est: Impedimenta fecerunt eos miseros, raro in decretis festivi

tatibus, quo pallio uti metropolitanis eonceditur, in A sede mea, propter multas occupationes et necessitates Ecclesiæ et regni, esse mihi permittitur; et nisi

EPISTOLA XII.

AD NICOLAUM PAPAM.

quando in eadem sede sum in decretis festivitatibus, Ejusdem argumenti cum superiore, maximaque ex

parte iisdem verbis contexta.

(Apud eumdem.)

Domino sanctissimo et reverentissimo Patrum Patri NICOLAO, primæ ac summæ sedis apostolicæ et universalis Ecclesiæ papæ, HINCMARUS, Rhemorum episcopus, et vestræ sanctissimæ paternitatis devotissimus famulus.

Litteras sanctissimæ paternitatis et præcellentissimæ auctoritatis vestræ, xIII Kalendas Junii, indictionis xv ab Egilone venerabili archiepiscopo Sennensi accepi, in quibus, sed et litteris generaliter ad

non solum non toties sicut mihi concessum est, verum vix aut nunquam eodem pallio utor. Pro cujus usu apud sedem apostolicam nihil petii, nisi sicut decessores ac prædecessores mei eo uti et in episcopi ordinatione solebant. Non enim usum pallii esse meæ dignitatis puto, sed genii sedis metropolis esse cognosco. Et cum multi sint sancti episcopi qui eodem pallio non utuntur, non nescio quia si sine virtutibus, quas exponente beato Gregorio pallium signat, pallio utor, et si excellentiorem cæteris Rhemorum provinciæ sedibus metropolim sedem pallii usus demonstrat in oculis hominum, non tamen ma- B episcopos, qui in synodo vestra auctoritate congrejorem me facit in oculis Domini. Et veraciter confiteor sanctæ vestræ paternitati, quia si episcopus ordinatus non essem, non solum pallii usum non quærerem, quoniam scio, sine ordinatione episcopali, fide recta et operibus bonis per Dei gratiam vitam æternam me potuisse acquirere. In isto sæculo cognoscens illud, sicut modo cognosco, episcopalem ordinem non subirem, si vitare valerem. Sed et nunc jam sufficit mihi anima mea pro spolio. Ego enim multis afflictus infirmitatibus, et ætate gravatus, ac injuriis fatigatus, jam delibor, et tempus meæ resolutionis instat. Quapropter licet alius ab amicis meis Cisalpinis in partibus Romanis, ut a multis jactatur, confingar, ad aliud me oportet tendere, et de aliis cogitare quam alicui pompæ ac ostentationi, C minime autem in ecclesiastico ministerio applaudere, aut modo quolibet inservire.

Hæc autem, de quibus clarissimæ sanctitati et famosissimæ sapientiæ vestræ scripsi, non ad ullam controversiam, vel contumacem resultationem, quod absit, protuli; sed animatus veridica sententia vestræ, imo divinæ auctoritatis, quam mihi scribere dignati fuistis, dicentes quia veritas liberet, mendacium vero perdat, humiliter veritatis narrationem suggessi. Tandem meæ servituti a vestra dignatione remandari deposco de fratribus nostris, Rhemensis Ecclesiæ filiis, vestra auctoritate in suis ordinibus restitutis, quoniam venerandus archiepiscopus Egilo ex vestra auctoritate eis præcepit ut in suis gradibus ministrarent, et ad altiores ascendere non præsumerent, utrum debeam eos ad altiores gradus provehere, si confratres ac comministri nostri illos elegerint: quoniam eorum animos mea incuria lædere nolo, et ne contra vestram jussionem ac dispositionem agam modis omnibus devitare cupio, qui apostolicæ sedis decretis in omnibus parere desidero. Deus omnipotens sinceritatem vestram, ad doctrinam et correctionem sanctæ suæ Ecclesiæ, in suo apto servitio per annorum multa curricula conservare dignetur, domne sanctissime et reverentissime Patrum Pater in Domino.

D

gata apud Suessiones præterito anno fuerunt, tantas et tales increpationes indignitati meæ a dignitate vestra illatas inveni, sicut peccata mea merentur. Quibus ad omnia respondere et humilitati neæ præsumptiosum, et sublimitati vestræ constat incongruum; præsertim cum post multa, pusillitatem meam refoventes, mihi scribere dignati fueritis dicentes: Hæc ne nos arbitreris ad discrimen quodlibet tuæ sanctitatis vel dignitatis exaggerasse, cum meliora esse vulnera diligentis quam fraudulenta odientis oscula non nescias. Cæterum, quoniam propter multas et maximas ac pene continuas infestationes paganorum atque falsorum Christianorum, quas patimur, continue laborantibus antea episcopis regionum nostrarum, in unum convenire non licuit, ut nobis communiter vestræ sanctitatis epistola communiter missa relegeretur, et sicut jussistis, quæcunque super hac re de qua agitur scripta tam a vobis prius et nunc quam a nobis edita reperiuntur, et quid inde humilitas mea et illi dejecti clerici sedi apostolicæ suggesserimus vel retulerimus, in volumen unum ordine quo missa sunt redigerentur, et apostolicæ sedi, ut competens est, eorum nobis exemplaribus reservatis, summo studio dirigerentur. Nunc in aliqua regni parte aliquantulum de paganorum infestatione respirantes, sed aliarum anxietatum gemitibus laborantes, et adhuc graviora quæ imminent metuentes, et fratres ac coepiscopi nostri devotissimi filii vestri, quæ jussistis, videlicet de Ebonis dejectione, et de ipsius restitutione, ac fratris vulfadi et collegarum ejus promotione, et de præfati Ebonis iterata repulsione, atque ad aliam Ecclesiam migratione, sed et quæ de ordinatione mea compererunt, exsequi studio fideli procurant : et humilis mea servitus, de his quæ indignitati meæ vestra scripsit dignatio, omni humilitate ac puritate conscripta, his quæ auctoritati vestræ collectis dirigunt, subjungenda et suggerenda atque perferenda secundum vestram præceptionem eis porrexi. De dilecto scilicet fratre nostro Vulfado et ejus collegis de quibus mihi summa dignitatis vestræ auctoritas quæ sibi placuit scripsit, nihil aliud sanctitati vestræ scribere præsumo, nisi quod increpationes ve

exinde diffinitionem acciperem. Recepta autem domni papæ Leonis excusatoria epistola, et cætera, ut supra, usque ad finem epistolæ.

EPISTOLA XIII.

AD MONACHOS ALTOVILLARENSIS MONASTERII.

Ut Gothescalco, si ante mortem resipuerit, spiritalem
et corporalem humanitatem exhibeant.
(Apud eumdem.)

stras non negligenter, sed diligenter suscipio, et A quendam vidi, usquequo majoris auctoritatis aliter præceptiones obedienter obaudio. Et quia illis sufficere debet præstabilis auctoritatis vestræ benignitas et mihi abundanter sufficiet, si satisfactionem humilitatis meæ suscipientes credere dignati eritis, me vobis simpliciter ac veraciter inde scripsisse. Nam secundum ordinatorum meorum præceptionem, qui in Ebonis dejectione fuerunt, et mihi necdum duobus exactis mensibus post ordinationem meam, in synodo apud Meldis civitatem habita præceperunt, eatenus ignoranti quod Ebo post dejectionem suam aliquos in Rhemensi Ecclesia ordinaverit, ut eis mecum usque ad diligentiorem tractatum ministrare non permitterem, egi; et hoc ipsum eisdem fratribus, decernente Carthaginensi concilio, ut ordinatis episcopis vel clericis prius ab ordinatori- B bus suis placita conciliorum auribus eorum inculcentur, ne se aliquid cont1 statuta concilii fecisse poeniteant, per Pardulum, tunc diaconum Rhemensis Ecclesiæ, qui interfuit synodo, mandaverunt. Ab ea autem synodo Pardulus mecum Rhemis reversus, eisdem fratribus, qui nobiscum erant et de quibus agebatur, hoc quod mihi præceperunt episcopi retuiit, et ut non in gradibus, quos ab Ebone post depositionem suam acceperant ministrarent, usque ad diligentiorem tractatum observarent præcepit. Frater quippe Vulfadus adhuc mecum non erat; sed post plures evolutos menses, si rite remetior, antequam fere anni spatium compleretur, de alia provincia ad me veniens, cum benignitate est et cum liberalitate susceptus, et honorabiliter habitus, usque- C quo domno nostro regi Carolo, ipso petente, illum commendavi. Defuncto autem Ebone anno Incarnationis Dominicæ 851, Indictione XVI, XIII Kalend. Aprilis, quia præfati fratres nostri ab eo ordinati qui mecum erant, post annos circiter octo suæ ab officio suspensionis, anno scilicet Incarnationis Dominicæ 853 me.petierunt, eisdem fratribus ad synodum ire permisit his qui indiguerunt, subsidium necessarium, ut ad ipsum concilium sine difficultate ire possent, ministrari præcepi. Ubi eos non judicavi, neque dejeci, nec etiam cum judicibus eorum subscripsi, sicut norunt qui interfuerunt, et ipsa episcopalia gesta, quæ authentica cum subscriptionibus episcoporum qui eis subscripserunt, sine mea subscriptione, præterito anno in synodo vestra auetoritate apud Suessiones habita ostendi, demonstrant. Et quoniam canones posteriores anterioribus jubent deferre, præcipientibus eisdem episcopis, cum eorum litteris, quarum exemplar habemus, et quas in Romano scrinio inveniri posse existimo, cum meis pro eorum petitione litteris, et cum aliis petitionibus meis ad sedem apostolicam domno papæ Leoni pro confirmandis eorum gestis, quæ non scripsi, me direxisse non denego. In quibus gestis veram præfatorum fratrum prosecutionem dversum me silentio non firmavi. Unde ex communi consensu secundum canones, sicut eos intelximus, udices postulavi, quorum sententiam se

D

Pro tempore, sicut mihi licuit, dixi vobis qua conditione, si se Gothescalcus, antequam anima illius egrediatur de corpore, recognoverit, et spiritalem et corporalem humanitatem illi exhibeatis. Sed ne quid vobis desit in ulla gratia, auctoritatem inde ecclesiasticam ex verbis orthodoxorum vobis transmitto. Ait enim de hujusmodi Leo (epist. 12, ad Flavianum), ut si fideliter et utiliter dolet, et quam recte mota sit erga eum episcopalis auctoritas vel sero cognoscit, vel si ad satisfactionis plenitudinem, omnia quæ ab eo male sunt sensa, vel viva voce vel signo competenti damnaverit, reconciliatio et communio illi non denegetur, sicut Cœlestinus, et Leo, et sacri canones decreverunt. Et si in hac confessione ac communione obierit, sicut cæteris fratribus, ita et illi communem sepulturam, ac sepeliendi officium et orationem post obitum exhibete. Quia Dominus noster, verus et bonus pastor, qui animam suam posuit pro ovibus suis, et qui venit animas hominum salvare, non perdere, imitatores nos suæ vult esse pietatis, ut peccantes quidem justitia coerceat, conversos autem misericordia non repellat. Si autem in obstinatione sua usque ad mortem permanserit, tenendum nobis de illo est quod sanctus Leo de communione privatis et ita defunctis dicit (epist. 95, ad Rusticum): Horum, inquiens, causa Dei judicio reservanda est, in cujus manu fuit, ut talium obitus usque ad communionis remedium non differretur. Nos autem quibus viventibus non communicavimus, mortuis communicare non possumus. Et item (epist. 59 ad Theodorum): <Si, inquit, aliquis eorum pro quibus Domino supplicamus, quocunque interceptus obstaculo, a munere indulgentia præsentis exciderit, et priusquam ad constituta remedia pervenerit, temporalem vitam humana conditione finierit, quod manens in corpore non recepit, consequi exutus corpore non poterit. Nec necesse est nos eorum qui sic obierint merita actusque discutere, cum Dominus Deus noster, cujus judicia nequeunt comprehendi, quod sacerdotale ministerium implere non potuit, suæ justitiæ reservavit. Et sanctus Joannes apostolus dicit: Est peccatum ad mortem: non pro illo dico ut quis rogèt (I Joan. v, 16). Peccatum, inquit Gregorius (Moral. XVI, cap. 28), est usque ad mortem, quia scilicet peccatum quod in hac vita non corrigitur, ejus venia frustra post mortem postulatur. Peccatum quippe usque ad inferos dicitur, quod ante finem vitæ præsentis per correctionem ac pœnitentiam non

[ocr errors]

B

emendatur. Et talium memoriam, scilicet in pec- A minis conficere fallaciter arbitrantur. Reprehendere cato perseverantium usque ad mortem, minime licet inter sacra altaris mysteria celebrari, in quibus pro eis oratur, qui nos præcesserunt cum signo fidei, et dormiunt in somno pacis, in Christo videlicet quiescentes. Dormiunt ergo, ut catholici doctores dicunt, in somno pacis, qui ab unitate et societate Christi Ecclesiæ nec per hæreses, nec per schismata, nec per mortalia crimina separati sunt. In quibus etsi aliquando fuerunt, tamen per poenitentiam sanati, et per orationem Ecclesiæ, cui in Petro dictum est: Quodcunque solveris super terram, erit solutum et in cœlis (Matth. xvi, 19), reconciliati et redemptionis mysterio sociati, utique in pace obierunt, miserante illo qui non vult mortem peccatoris, sed ut convertatur et vivat. Neque enim piorum animæ mortuorum separantur ab Ecclesia, quæ regnat nunc cum Christo in vivis et mortuis. Propterea enim, sient dicit Apostolus, mortuus est Christus, ut et vivorum el mortuorum dominetur (Rom. XIV, 9). Unde et alibi ait: Quoniam non posuit nos ad iram, sed in acquisitionem salutis per Dominum nostrum Jesum Christum, qui mortuus est pro nobis, ut sive vigilemus sire dormiamus, simul cum illo vivamus (1 Thess. v, 9). Quiescentes autem in Christo sunt, de quibus dicit Apostolus: Et mortui qui in Christo sunt resurgent primi (1 Thess. iv, 16); et de quibus item scriptum est: Beatus qui habuerit partem in resurrectione prima; non lædetur a morte secunda (Apoc. xx, 6). Unde et Juda pontifex, sicut in libro Machabarorum legimus (11 Machab. xn, 46), pro his qui cum pietate dormitionem acceperunt, misit Hierosolymis offerenda. Et si, at præmisi, in obstinatione sua permanens mortuus fuerit, sicut ex auctoritate beati Gregorii et sacrorum canonum accepimus, cum psalmis et hymnis ad sepuituram deportari, vel in communi fratrum sepultura sepeliri non debet; privatæ autem sepulturæ humanitas, sicut vobis dixi, ei non est deneganda.

EPISTOLA XIV.

AD ODONEM EPISCOPUM BELLOVACENSEM.

De objectionibus Græcorum a Nicolao papa in Gallian missis, ut ad eas respondeatur.

(Apud eumdem.)

nihilominus moliuntur eo quod octo hebdomadibus ante Pascha a carnium et septem hebdomadibus a casei et ovorum esu more suo non cessamus. Mentiuntur quoque nos, sicuti per alia ipsorum conscripta indicatur, agnum in Pascha more Judæorum super altare pariter cum Dominico corpore benedicere et offerre. Quin et reprehendere satagunt quia penes nos clerici barbas radere suas non abnuunt; et quia diaconus non suscepto presbyteratus officio apud nos episcopus ordinatur, cum ipsi etiam illum quem patriarcham suum nominant ex laico subito tonsuratum ac monachum factum saltu ad episcopatus apicem imperiali favore ac brachio provehere, ut ipsi putant, minime formidaverunt. Et adhuc, quod gravius est et insanius, a missis nostris contra omnem regulam, et præter omnem consuetudinem, libellum fidei, si se ab illis recipi vellent, exigere moliebantur, in quo tam ista capitula, quam ea tenentes anathematizarent, necnon epistolas canonicas ab his ei quem suum œcumenicum patriarcham appellant dandas improbe requirebant. Et ipse invasor Constantinopolitanæ Ecclesiæ Photius in scriptis suis, se archiepiscopum atque universalem patriarcham appellat. Et imperatores Græcorum legatos apostolicæ sedis cum epistolis veneratione qua debuerunt recipere noluerunt. Inde unusquisque vestrum qui metropolitani jura sortitus est, junctis sibi fratribus et coepiscopis suis qui sub se sunt, de his diligentem curam suscipiat, et quid invidis C corum detractionious opponi necesse sit rimari studeat, et invenire summopere gestiat, atque inventum nobis ocius transmittere minime parvipendat, et præsulatui nostro scripta divinitus inspirata. sapientia vestra reprehendendo et forti prorsus invectione feriendo tantam eorumdem imperatorum vesaniam mittat. Quæ nos suscipientes, rursus ea cum aliis assuetionibus nostris ad ipsorum quoque dementiam confutandam mittere valeamus. Quapropter, frater charissime, secundum domni apostolici commendationem, de his per tramitem Scripturarum et traditionem majorum, quæ illi conve nienter rescribere possimus, quærere et in unum colligere stude, ut cum simul adjuvante Domino venerimus, quæ quisque nostrum invenit singillatim

HINCHARUS Rhemorum episcopus, dilecto fratri et D communi studio relegamus, et quæ eidem domno venerabili episcopo ODONI salutem.

Domnus apostolicus communiter nobis et aliis episcopis regni domni nostri Caroli epistolam misit, in qua continetur quod Græci tam Ecclesiam Romanam specialiter quam omnem generaliter quæ lingua Latina utitur, conantur reprehendere, quia jejunamus in Sabbatis, quod Spiritum sanctum ex Patre Filioque procedere dicamus, cum ipsi hunc tantum ex Patre procedere fateantur. Dicunt præterea nos abominari nuptias, quia presbyteros sortiri conjuges prohibemus; et insimulare tentant quod eosdem presbyteros chrismate linire baptizatorum frontes inhibemus, quod tamen chrisma nos ex aqua flu

papa a nobis inde scribenda sunt ordinemus. Data quarto Kalendas Januarii, indictione prima.

EPISTOLA XV.

AD CAROLUM REGEM.

De Hincmaro Laudunensi.

(Act. prov. eccl. Rhem.)

Domino CAROLO regi glorioso, HINCMARUS, nomine non merito Rhemorum episcopus, ac plebis Dei famulus.

Ecce, domine, sicut hic dilectus frater, venerabilis coepiscopus noster Odo, ac missi vestri verbis plenius possunt dicere, et exiguitas mea his litterulis

sensu, ecclesiastico vigore, ac reipublicæ christianæ cohibente religione destruxerunt, velut in ejus epistolis ad ipsum Mauricium imperatorem, et ad plurimos archiepiscopos directis ostenditur. Quod et divæ memoriæ avo vestro Carolo subripuit, sicut majorum traditione, et verbis et scriptis didicimus. Et in libro primo Capitulorum cap. 112 demonstratur, de liberis hominibus ad servitium Dei sine sua licentia non convertendis. Quod Ecclesia et respublica non consensit, quodque postea correxit; sicut in codem libro cap. 134 monstratur. De rebus nihilominus ecclesiasticis dividendis eidem avo vestro incongruentia quædam subripuit, quæ oris professione, et edicti subscriptione correxit, sicut in præfato primo libro Capitulorum, cap. 74 evidenter ostenditur. Unde præjudicium ad tempus extortum vel usurpatum, pro legis judicio nemo sanum sapiens tenuit, retinet, vel tenebit.

dominationi vestræ dixit ratum significare, Hin- A auctoritate apostolica et generali episcoporum concmaro episcopo rebus et facultatibus ecclesiasticis quibus spoliatus fuerat, revestito, in provincia, et competenti loco, ab electis ex utriusque partis consensu judicibus secundum leges ecclesiasticas, sine potestatis vestræ aliquo detrimento, et cum honoris vestri augmento, dicente Dei spiritu per Psalmistam Honor regis judicium diligit (Psal. XCVIII), quæstio contra eumdem Hincmarum commota, regulariter audita et ventilata est ac definita, quantum ad ministerium episcopale pertinuit, licet isdem episcopus ex integro non fuerit revestitus. Contumacium autem causa, alterum finem exspectat. Non igitur, quod in adolescentia vestra, quando animus hominis lubricus, et ad indebita usurpanda solet esse proclivus, Domino vos custodiente, non acci- B dit, in perfecta ætate vobis subripi, minime autem persuaderi leges ecclesiasticas, vel in modico infringi, sive convelli a quocunque sustineatis. Scientes (sicut Constantinus et Constans imperatores in edicto suæ legis quo immunitatem Ecclesiæ, ac suis ministris conferunt) debere magis religionibus, quam officiis, et labore corporis et sudore rempublicam contineri. Et sicut sæpe soletis recolere, beatum Gregorium Brunichildi reginæ Francorum scripsisse: Facite quod Dei est, et Deus faciet quod vestrum est; huic præmittens sententiæ: Confidimus, inquit, quod tanto propitius causas vestras sua pietate disponet, quanto ipse de sua vos esse videt causa sollicitos. Olim enim, sicut Honorius et Theodosius in lege data Ecclesiæ scribunt, ut eorum utamur verbis Clericos indiscretim ad sæculares judices debere deduci infaustus præsumptor edixerat, quos abdicata tyranni præsumptione, episcopali audientiæ reservamus. Fas enim non est, uti divini muneris ministri temporalium potestatum subdantur arbitrio. Quæ lex postea a decessoribus et prædecessoribus vestris regibus, Ecclesiæ et ministris suis conservata fuit; nisi forte aut per excessum principum, aut per negligentiam episcoporum ad tempus aliquomodo exstitit violata: quæ aut correctione, aut innovata constitutione indigens per eos ad statum solidatum est reducta, vel in statu solido confirmata. Sicut in avi, et patris vestri capitulis in libro primo Capitulorum habetis quæ in quaterniunculis a vobis nuper apud Pistas oblatis et postea causa compendii, in rotula b dominationi vestræ a me collecta, et vobis data sine difficultate potestis relegere. Potest enim fieri ut alicui principi ante vos, hinc subreptum ad modicum fuerit, et iterum æterna lege correctum. Sicut Julianus, et postea imperator Mauricius decreverunt, ut ei qui semel in terrena militia signatus fuerit, nisi aut expleta militia, aut pro debilitate corporis repulsus, in monasterio recipi, et Christo eum militare non liceat. Quod religiosi imperatores, et sanctus Gregorius

(

Il s'agit du premier mémoire présenté à Charles le Chauve. Voy. ci dessus dans les opuscules. b Second mémoire au roi. Voy. ibid.

Cæterum in secundo libro Capitulorum cap. 13 continetur, ut ‹ Si talis causa in-qualibet provincia, aut in aliquo comitatu orta fuerit, quæ aut ad inhonorationem regni, aut ad commune damnum pertineat, quæ etiam sine nostra potestate corrigi non possit, nos diu latere non permittatis, qui omnia, Deo auxiliante, corrigere debemus. Quidquid hactenus in his quæ ad pacem et justitiam totius populi pertinent, et ad honorem regni, ac communem utilitatem, aut a nobis, aut a vobis neglectum est, debemus, Deo auxiliante, certare qualiter abhinc nostro C et vestro studio emendatum fiat c. › In quarto etiam libro cap. 24 scriptum est: Si quis aliqua necessitate cogente homicidium commisit, comes in cujus ministerio perpetratum est, et compositionem solvere, et faidam per sacramentum pacificare faciat. Quod si una pars ei ad hoc consentire voluerit, id est aut ille qui homicidium commisit, aut is qui compositionem suscipere debet, faciat illum qui ei contumax fuerit ad præsentiam nostram venire, ut eum ad tempus quod nobis placuerit in exsilium mittamus, donec ibi castigetur, ut comiti suo inobediens esse ulterius non audeat, et majus damnum inde non accrescat d. ›

D

Cur autem ista vobis bene scientibus scribo, quia vobis tacere non audeo, patenter ostendo. Jam plusquam quatuor annis ex quo Luido in parochia nostra invitus homicidium perpetravit, unde Lotharius nepos vester in regno suo, sine respectu alicujus personæ, regium ministerium adimplevit. Nunc autem ad Pistas, et inde ad Basivum eumdem Luidonem ut cum hominibus dominationis vestræ pacificatus esse posset, sicut vobis et nepoti vestro convenisse audivi, ducere studui; et secundum commendationem vestram per legale judicium causa perrexit, usque ad id loci, ut ne faidam homines vestri jurarent. Vias inde ad vestram commendationem

[blocks in formation]
« VorigeDoorgaan »