Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

expectans, ut cui parti victoria cederet, ei congratulando socius accederet. Igitur exercitus uter.ne convenerunt in loco qui Flathecheim 570 (47) vocatir, et sic consederunt, ut inter eos rivus, non latus quidem sed profundus, haberetur. Itaque nostrates ad defendendum partis suæ litus ordinati, illos ad se venturos in declivi montis expectant, ut ipsius oportunitate loci descendentes, hostes supinos facilius retrorsum impellant. Et Ottoni duci, quo primus pugnam conserat, imperant. Ergo dum sic ordinati nostrates, adversum se venturos hostes attendunt, illi, sicut semper solebant, calliditate pugnaturi, postres improvisi circumveniunt, et dum a fronte venire putantur, subito post tergum respicientilus

cla contradicendo 563 a liminibus sanctæ ecclesiæ A a præliantibus lentus sederet, eventum belli dubius sep: ravit; illi ad oppressionem nostram cum omni studio vires administrant. Quicquid enim mali patimur, ab illis patimur quos vos prohibere et debet's et potestis. Quibus dum nulla a vobis auctoritate resistitur, sine dubio ad internecionem nostram frena laxantur. Igitur vestra illa famosa strenuitas, quæ juxta apostolum semper in promptu habuit uleisci omnem inobedientiam, quare istam non uleiscitur? Quare istam dissimulat, et talem quidem inobedientiam de qua mala inaudita 5% oriuntur, mala querum non est numerus? Si quando misera nos oves in aliquo excessimus, confestim sine mora, sine dilatione in nos apostolicæ austeritatis vindicta processit. Nunc autem cum ad lupos perventum est, qui apertis morsibus in gregem Dominicum desæviunt, Badesse videntur. Tune rex Rodulfus velocem misit omnia cum patientia et longanimitate differuntur, omnia in spiritu lenitatis tolerantur. Rogamus ego vos 565 per nomen Domini Jesu, ut sive vos terror viri peccatoris, cujus gloria stercus et vermis est, exorbitare fecit, sive familiarium personarum mollita persuasio delinivit, ut redeatis ad cor, ut memor sitis honestatis et timoris Domini, et si non nobis propter nos parcitis, saltem vestræ innocentia in tanti sanguinis effusione provideatis. Nam si illos amplius in nosgrassari permit:itis, quos prohibere debetis et potestis, timendum est, ne coram justo Judice de perditione nostra excusationem non habeatis. ›

116. Sic totus annus ille consumitur, ut fere nichil memorabile fieret in nostris partibus, nisi quod apostolici legati frequenter ad utrasque partes venerunt, et nunc nobis, nunc hostibus nostris apostolicum favorem promittentes, ab utrisque pecuniam, quan1am poterant more Romano conquirere, secum detulerunt.

Ottoni duci nuntium, per Deum obtestans, ut antique memor virtutis, sicut dispositum fuerat, ipse bellum primus incipere non refugiat. Cui dux Oito respondit, si sibi, sicut putabantur, primo venissent 571, se nullatenus eorum violentiam formidare; nunc vero se non posse suæ legionis ordinem convertere; et rogavit, ut illi quibus primo venissent, cos to:a virtute susciperent, promittens se cum primum pos‐. set, eis in auxilium venturum. Denique multo aliter incipitur quam dispositum fuisset. Nam novissimi fiunt primi, et primi novissimi. Acriter itaque utrimque pugnatur, sed momento brevi finitur. Nam Saxenes citissime conversi, hostibus, qui sibi venerant a tergo, vultus horribiles ostendunt, et non ante C quiescunt, quam eos in fugam versos, sibi terga monstrare compellunt. Victores itaque Saxones reversi, multas, sicut decebat, laudes referebant omnium bonorum largitori. Ex nostris autem jacuit in illo prælio Meginfridus 57 Magedaburgensis præfectus, ex 573 illis vero Folcmarus el Pragensis præfectus, et cum eis Bocmiorum ceterorumque non parvus numerus. Heinricum autem, qui mox incepto prælio fuga se commendavit, Lothow'gus per silvam semitis latentibus abduxit. Exercitus vero cjus non longe post ad ejusdem fugæ præsidium coactus, juxta quoddam castellum quod dicitur Wartberg 576 (48) fatigatus consedit, et ibi, donec cibis et requie recreat entur corpora, repausavit. Nostr ples vero, qui castellum tenebant, impetu subito cos insiliunt, et eis fugatis, omnia pene quæ habebant diripiunt, equos, arma, vasa aurea et argentea, piper et alia pigmenta, pallia et pretiosa vestimenta. Erat enim in eadem societate patriarcha et alii partium illarum principes, qui secum divitias portaverant ingentes. Factum est autem hoc tertium prælium VARIE LECTIONES.

117. In sequenti vero anno, qui erat ab Incarnatione Domini 1080, mense Januario, Heinricus iterum congregato non parvæ multitudinis exercitu, Saxoniam volebat invadere, reputans Saxones, utpote quietem dum pax erat amantes, non frequentes exire hiemis tempore. Saxones vero multis jam laboribus exercitati et per multas inquietudines a somno quietis expergefacti, tota 566 virtute studebant ei obviam venire et ejus impetum ab i.vasione' regionis suæ repellere. Sed ille solita calliditate Saxones ab invi cem multa promittendo diviserat, ut non diu ante diem prælii Widekin 57, Wiprecht 568, et Theodericus Geronis 559 filius, cum multis aliis a Saxonibus ad hostes transirent, et Ekkibertus marchio cum sua legione neutra parti accedens, non longe

[blocks in formation]

874

675

267 widekint 871 primum etiam

cum rege suo Rodulfo tofa. 2
570 Flathechim 4. Fladecheim 2.
574 falmarus 1. volemarus 4b, c. Dresd.

(18) Wartburg,

anno Domini 1080, 6 Kalend. Februar., feria 2. A observent. Quicumque autem hæc nostra statuta ulla

præsumptione violare temptaverit, anathematis eum vinculo ligamus, et non solum in spiritu, verum etiam et 9 in corpore et in omni prosperitate hujus vitæ apostolica auctoritate innodamus, et victoriam in armis auferimus, ut sic saltem confundantur et duplici contritione conterantur. ›

118 577. Ipso (49) anno domnus apostolicus in Theutonicas partes a sinodo (50) subjectam misit epistolam 878 Gregorius episcopus 579 servus servorum Dei, omnibus archiepiscopis et episcopis in Theutonico atque in Saxonico regno commanentibus BRO, omnibusque principibus, cunctis etiam majoribus 581 atque minoribus, qui non sunt excommunicati et obedire voluerint, salutem et apostolicam benedictionem. Quoniam ex lite et dissensione, quæ tamdiu inter vos est, maximum in sancta Ecclesia periculum, maximum undique inter vos detrimentum fieri cottidie cognoscimus, idcirco visum est nobis, visum est et fratribus nostris in concilio congregatis, summo desiderio æstuare, summa ope elaborare pro viribus, quatenus idonei nuntii, tam religione B tinnus in visceribus meis me gemitus afficiat, testis

583

quam scientia pollentes, e latere apostolicæ sedis ad partes vestras mitterentur, qui religiosos episcopos, laicos etiam pacis et justicia amatores, in partibus vestris 582 commorantes, ad hoc opus idoneos congregarent: qui, Domini gratia præeunte, die et loco ab illis statuto, tam ipsi, quam quos ipsis adhuc jungere debemus, aut pacem componant, aut veritate præcognita, super illos qui sunt tanti dissidii causa, canonicam censuram exerceant. Verum quoniam nonnullos diabolico instinctu confectos 58, iniquitatis suæ facibus ignitos, cupiditate inductos, discordiam potius quam pacem heri et videre desiderantes fore non ignoramus, statuimus in hac sinodo ad eandem formam sicut et in præterita, ut nulla umquam persona alicujus potentiæ vel dignitatis 586, sive magna sive parva, sive princeps sive subjectus, aliqua presumptione præsumat 587 legatis nostris obsistere, et postquam ad vos pervenerint, de componenda pace contraire; nec postea contra interdictum illorum alter in alterum audeat insurgere, sed usque ad diem ab illis statutam 589 firmam pacem omnes sine ulla occasione et fraude

C

119. Item domnus papa regi Rodulfo Gregorius episcopus servus servorum Dei, Rodulfo regi et omnibus secum Christianam religionem defendentibus salutem et apostolicam benedictionent. Quod regnum Theutonicorum, hactenus inter omnia mundi regna nobilissimum, jam video incendiis cædibus et rapinis devastari confundi 91 et annullari, quam magnus exinde cordi meo dolor insideat, quam con

est ille solus, qui omnium hominum corda scrutatur et probat. Deferuntur enim 59 michi jam sæpius legationes Heinrici cum 593 per proprios nuntios, tum per cognatos et aliarum terrarum principes et affines, modo omnem obedientiam promittendo, modo per varia ingenia sollicitando, id a me summo conamine cupientes efficere, quo me ad votum suum suis partibus valeant inclinare. Verum quia hinc inde et Romana gravitas et apostolica mansuetudo me per median justitiæ viam 595 incedere cogit, omnibus quibus possum modis hoc oportet intendere, quomodo veram a falsa justitiam, perfectam a ficta obedientiam, judicio sancti Spiritus valeam discernere, et rato ordine ad finem usque perducere. Hæc vero 596 et alia, si propitio Deo ad vos sani perveniunt legati mei, melius quam hæ litteræ viva voce testificabuntur et docebunt (51). ›

120. Item domnus apostolicus regi Rodulfo : Gregorius episcopus servus servorum Dei, Rodulfo regi omnibusque secum in regno Saxonum commanentibus, tam episcopis quam ducibus et comitibus, nec non majoribus et minoribus, peccatorum abso

VARIE LECTIONES.

585

580

877 codex nonnisi in roce Gregorius aliud caput orditur. 578 hic collatam, æque atque alteram quæ sequitur, cum apographo sæe, XI. in cod. Trevir. Nro. 102. 579 deest 2. 581 commorantibus T. mii. 182 nostris 1. 583 alq. mai. 1, 58% discidii 2. adjungere adhuc 2. e. si i. 1. 586 vel deest 1. deat 2. 588 resurgere i. 589 statutum 1. 590 deest 2. $91. et c. 2. 592 deest 1. 833 W) tumi 2. parti 2. 595 ina 1. 596 deest 2.

NOTE.

587

all

[ocr errors]

(49) Epistolæ istæ anno 1079 scriptæ esse viden- D audio enim inter vos esse quosdam boni testimonii tur; cf. Bertholdi Annales supra p. 318. Paulas viros, A. scilicet Goslariensem decanum, G. Beretiam Bernr. cap. 105 priorem epistolam anno 1079 assignat.

(50) Cujus acta v. supra pag. 316 sqq.

(51) Codex Trevirensis have addit: Audivi quidem a legato meo B. metropolim Magedeburgensem jam diu esse viduatam, et adhuc perversa quorundam contentione, ne desponsari possit, fuisse turbatam. His modis omnibus ex præcepto Dei omnipotentis et sancti Petri et meo ne prævaleant resistite, et domus Dei dignum dispensatorem per ostium introducere, cum communi omnium religiosorum, tam archiepiscoporum quam episcoporum, nec non etiam clericorum et laicorum, consensu et electione procurate. Quod si meis vultis adquiescere consiliis,

taldi ducis filium, II. Sigifridi comitis filium, quorum unum me præcipiente et consentiente eligite, et in archiepiscopum prænominatæ ecclesiæ ordinate. Si vero in his tribus qui dignus sit non poterit inveniri, in contritione cordis orando et jejunando ad Deum convertimini, rogantes ut sua revelante gratia, persona quæ huic negotio sit conveniens possit ostendi. Hoc procul dubio scientes, quia sicut illum qui ambitu secularis potentiæ inordinate intraverit, vinculo excommunicationis alligabo, ita quoque eum qui canonice intronizatus fuerit, a peccatis absolvo et apostolica benedictione benedico.

lutionem et apostolicam benedictionem. Cum Veritas A tum intelligens, magna turba peditum simul et equi

ipsa dicat, omnium qui propter justitiam persecutionem patiuntur, regnum esse cœlorum, et Apostolus clamet neminem, nisi qui legitime certaverit, posse coronari nolite, filii mei, in hoc, qui vos jam multo tempore exagitat, bellico furore deficere; nolite per ullius 597 fallentis personæ mendacia de nostro fideli adjutorio dubitare, sed magis magisque pro tuenda veritate ecclesiastica, pro defendenda vestræ nobilitatis 598 libertate, labori jam citius finiendo incumbite, et ex adverso ascendendo, vos et corpora vestra quasi murum pro domo Israel opponere satagite. Quid jam in duabus sinodi nostræ conventionibus de rege Rodulfo et de lleinrico statutum, quidque ibi de pace et concordia regni etiam cum juramentis sit diffinitum, per nostras litteras et per vestros legatos, nisi forte capti sint 599, apertissime potestis agnoscere, et si quid adhuc remanserit 600 , per episcopos Metensem et Pataviensem et abbatem Augiensem 601 (52), qui nobiscum finem rei præstolando morantur, cum ad vos ipsi pervenerint, quasi in promptu habetis audire. Postremo hoc vos ignorare nolumus, quia omni qua oportet instantia, cum orationis nostræ assiduitate, tum officii nostri gravitate, et prospiciendo consulere et consulendo prospicere vestræ necessitati non dubitamus. ›

602

121. Eodem anno, mense videlicet Octobri, Heinricus militiæ 603 laboribus infatigabilis, iterum congregavit exercitum, ut invaderet Saxoniæ regnum. Saxones vero cum ingenti multitudine occurrerunt ei in loco qui Cancul (53) vocatur, ibique castris positis, sederunt, ut fines suos cum Dei adjutorio ab hostili invasione tuerentur. Cumque missis exploratoribus ille nostram virtutem cognosceret, et ei cum sua virtute congredi non auderet, ad artem malitiæ convertit se, dolique calliditate nostrum agmen in duas partes dispergit, ut quod integrum, suis viribus diffidens, adire non præsumebat, divisum per partes, si necessitas compelleret, aggredi non formicaret. Nam cum prælium devitans cum universo exercitu suo contra Erphesfort 60+ tenderet, velocissimos equites retro contra Goslariam misit, qui quibusdam villis incensis ad se velociter properarent. At Saxones per suos exploratores iter ejus contra Erphesfort 6 edocti, cum eum facile possent insequi vel etiam prævenire, viso post dorsum fumo illuc universi festinant, ut ci Goslariam et illas partes Saxonie prohibeant. Ille vero cœptum iter ad Erphesfort 60% peragens, oppidum jam succensum fuerat deprædatus, cum noster exercitus se decep

[blocks in formation]

B

C

tum derelicta illum est insecutus. Cumque jam illi no• strates appropinquarent, eumque Niuamburg 605 (54) episcopatum incendere velle viderent, propero cursu eum per montana prævenientes, urbem ab incendio fortiter defenderunt. Quo ille cognito, obvia cuncto comburens et vastans, ad fluvium qui dicitur Elstera pervenit; cujus magna profunditate visa, nolens ibi castra locavit. Hic diversorum diversas opiniones michi contigit agnoscere, sed cui earum veritas accedat, non licuit michi scire. Alii namque dicebant, quia bis a proelio discedebat victus, amplius eum fortunam prælii nolle temptare, sed nostris arte sua deceptis, magnam partem regionis velle comburere, sicque sine prælio, quasi cum victoriæ gloria, suas in partes declinare, sed inscium fluminis hujus profunditatem incurrisse, sicque coactum, quia non facile transire poterat, prælio se commisisse. Alii vero putaban!, quod ex 606 industria malivolentiæ hunc pugnæ elegisset locum, ubi suis quibus non bene credebat aut fortiter esset pugnandum, aut turpis fugæ præmium periculum fluvii subeundum. Alii vero credebant, quod ideo regiones illas peteret, quia Misnensium vel Boemiorum pro quibus legatos miserat, auxilium speraret; qui si sibi, sicut, expectabat, fuissent adunati, inde per Merseburg et Magedaburg et per universam potenter transiens Saxoniam, cuncta posset depopulari, suæque in perpetuum subjicere dominationi.

608

607

122. Igitur Heinricus castris in Elstræ ripa localis, crastino mane primo suas acies disposuit, quia nullam prælii moram per se fieri voluit (an.. 1089, oct. 15) cum ecce nostri multa festinatione simul et itineris asperitate fatigati, multis in via præ lassitudine derelictis adveniunt et audientes, quod hostes essent, e contra sine mora se ad defensionem patriæ suæ disponunt. Cum vero pedites admodum pauci esse 699, plurimis non valentibus sequi, conspicerentur, omnes qui non satis fortes equos habebant ex equitibus pedites fieri jubentur; et tunc ordinati, hostibus obviam paulatim progrediuntur. Episcopi vero clericos omnes qui aderant, ut psalmum 82um multa devotione cantarent, ammonebant. Exercitus D uterque ad paludem quæ vocatur Grona 610 convenerunt, et quia sine vado palus erat, exercitus ambo dubitantes ibi substiterunt, et alteros alteri, ut priores ad se transeant, opprobriis increpantes, utrique suam ripam inmoti tenuerunt. Tandem nostri caput ipsius paludis non longe esse cognoscentes, ad illud tende

VARIE LECTIONES.

599 sunt 2. 600 remansit 2. 605 nienburh 2. God deest 1.

NOT.E.

autem

601 augustensem ed. 60% tum 2. 607 deest 1. 60s deest 1. sue p. 2.

(54) Naumburg.

[ocr errors]

bant; quo viso, contrarii æquo itinere ad eundem A ditissimi homines secum po:taverant, quicquid in terminum paludis pergebant. Ibi cum in tuto convenissent, conseruere manus, et utrimque fecerunt miserabile facinus. Heinricus autem, mox ut eos vicissim misceri conspexit, se sicut solitus erat in fugam dedit. Exercitus vero ejus tanta virtute nostris instabat, ut quibusdam terga dantibus, ad illorum castra fallax fama veniret, quæ Saxones esse victos ore mendacii nuntiaret 11. Dumque præsules qui Heinricum adiuvabant, cum suis clericis Te Deum laudamus gaudentes cantarent 612, Rappodo 613, unus de summis principibus 1, portatur occisus. Quem qui ferebant, his qui in castris erant, de longe Fugite, Fugite, clamabant; Otto namque dux adsumpta peditum turma, illis qui nostros in fugam verterant æquam vicem rependit, eosque terga sibi monstrantes insequi non ante desistit, quam cos per media castra festinantes fluvium satis cum periculo transisse conspexit. Nam fere non minor pars hostium in fluvio quam periit in prælio. Tunc pedites plenam se sperantes victoriam, castrorum volebant invadere rapinam. Sed dux Otto prudens 615 in bello, timens ne adhuc hostes aliqui post terga remansissent, monuit eos a præda manus interim continere, donec certi quod nullus hostis a tergo latuisse!, securi possent hostilia castra diripere. Itaque reversus cum peditibus, invenit in loco prælii Heinricum de Lacha cum maxima parte exercitus, jam quasi de victoria triumphantem et Kyrie eleyson læto clamore canentem. Quam multitudinem cum vidisset dux Otto, voluit eam devitare primo, quia non eam turbam se vidit habere, cum qua cum tanta legione putaret tutum pugnare; sed rursus recogitans, quia Deo non est difficile multos 616 in paucis vincere, fortiter cos adivit, et Deo dante illis spiritum timoris, cito cos in fugam convertit. Omnibus ergo aut in fluvio mersis aut ultra fluvium fugatis Nunc, ait dux Oito, castra securi perquirite; nune tuti quicquid inveneritis accipite; et quicquid hodie fait hostium, vestra 617 virtute vobis præstante, vestrum vocate! His verbis nondum finitis, hostilia 618 castra pervadunt, et omnia quæ sunt inventa, festinanter invadunt. Sunt autem inventa multa pretiosa tentoria, multa episcoporum serinia sacris indumentis et vasis plena, multá vasa aurca et argentea cottidianis usibus apta, multe quoque argenti vel auri laminæ, multoque 619 maxina pars numerate pecuniæ, equi quamplurimi simul et optimi, arma generis universi, mutatoria, ceteraque sine æstimationé vestimenta, vel ut breviter dicam, quicquid episcopi Coloniensis fuit, Treverensis et alii fere quatuordecim secum attuleran1, quicquid dux Fridericus, comes IIcinricus ceterique

Erphesfort rapuerant, omnia illa nostri sinu! diripientes, ad eastra sua venerunt triumphantes.

123. Illi vero qui gladium effugerant, quantas calamitates in fluvio, silvis, paludibus sustinerent, nulii est credibile, nisi cui contigit hæc omnia loca præsentialiter videre. Fluvius enim tales ex utraque parte ripas habet, ut hic nemo n'si cadens possit intrare, illic nemo nisi frutectis vel herbis arreptis repens possit exire. Multi fugientes, cum ili bic proni fluvium velociter inciderent, et illic de dorsis equorum ripa insilirent, gladio ripam cædebant, ut equos post se de fluvio extraherent, tandemque cædendo fatigati, equis derelictis armisque p:ojectis fugam trepidi corripuerunt. Ergo quicquid B Unstrod 620 ubi victi sumus in nos peccavit, Elsterat pro nobis dupliciter vindicavit. Illic enim tantum nostras res fugientes amisimus, isthic et hostiles et nostras, quas nobis prædando tulerant fugientes hostes, fugientibus et interfectis abstulimus. In fuga vero quamplurimi fortes viri a rusticis securibus et fustibus occisi, multi nobles et illustres sunt a personnis vilibus capti, multi fame crudelissima cruciati, equos vel gladios pro frusto panis dare non dubitabant, nec si panem venalem invenirent, ulli suæ rei parcebant. Si qui vero capti ad aliquem de nostris hominem probum sunt adducti, sanati si vulnerati erant, gratis in patriam suam remittuntur, vestibus et armis decenter instructi. Tunc dictum est illis quod Heinricus dominus eorum post Boemios misisset, et illis venientibus, cum eodem qui adhuc reliquus erat exercitu Saxoniam repetere voluisset. Sed illi responderunt se potias, si possibile esset, totum mundum velle circuire, quam Saxonicam terram umquam magis transire 6*2,

rent. 2.

613

614

C

623

124. Interea Saxones ad su castra reversi repererunt inminutam magnam partem sui gaudii, quia rex eorum Rodulfus duobus acceptis vulneribus, uno letali, altero deformi, magis quam suum dolebat casum populi. Sel cum cognovisset quod suus haberet victoriam populus : « Nunc, ait, lætus paliar vivus et moriens, quicquid voluerit Dominus! Quamvis autem dextera manus illi fuis: et amputata, et grave vulnus haberet venter ubi descendit ad ilia, tan en ut illos quos de sua morte D videbat dolentes consolaretur, se non in præsenti moriturum fidenter pollicetur; suique postponens curam, suis vulneratis ostendebat quam deceret adhiberi medicinam. Qua fortitudine simul et pietate nostri principes valde commoti, concorditer omnes ei spoponderunt, ut si Deus omnipotens illius vitam servare vellet, eo vivo, etiamsi utraque manu careret, Saxonia nullum alium rectorem

VARIE LECTIONES.

811 nuntiaret D. p. q. II. a. c. s. c. T. D. 1. g. recepi ex 2. desunt 1.
ecce rabodo 2. p. parcium Heinrici apportabatur 2.
619
618 hostia 1.
Pra 1.
multaque 1. b. 620 unstrad 1.

in p. 2. 623 Sive 2.

617

615

1b.

619 cantaret 1. caneprodens 1. 616 in multis et 621 elstrad 1. 622 intrare 2.

681

ei geret. Qua fide multum ille lætatus, felici est A gontinus, Magedaburgensis, Saltzburgensis, Pamorte resolutus 62. Factum est autem hoc prælium quartum anno ab Incarnatione Domini 1080, Idibus Octobris, feria 5.

125. Deinde mense Decembri, cum principes nostri congregati de statu regni sui tractarent, ecce nuncius aderat qui diceret Heinricum ad suos de prælio reversum jactasse, quod rege Saxonum occiso totam Saxoniam suæ ditioni subjecisset, et nunc exercitu congregato adventare, ita ut Goslariæ natalem 625 Domini celebraret. Sed nostri magno exercitu per triduum collecto, ei perrexerunt obviam, virtute suam defensuri patriam. Quod ille cognoscens 66, a magna spe cecidit, quia Saxones, dum non haberent rectorem, facile vinci posse speravit. Igitur exercitu suo dimisso, consilioque mutato, misit ad Saxones legatos 627, ut quandoquidem nollent esse sine rege, filium suum sibi facerent regem, seque illis jurare, quod numquam intraret terram Saxoniæ. Cui legationi dux Otto, sicut erat solitus jocose magna seria 618 nonnullo schemate ludendi velare, respondit: ‹ Sæpe, dicens, ex bove malo malum vitulum vidi generatum ; ideoque nec filii nec patris habeo desiderium. ›

699

630

thorbrunnensis, Hildinisheimensis 1. Cumque qui ex illa parte erant, secretum, quod soli principes audirent, habere colloquium voluissent, nostri nullum sermonem conferre volebant, nisi quem cunctis qui convenerant, magnis et parvis, audire liceret. Jam vero sedentes ex utraque parte diu tacebant; quia et nostri, qui rogati illis occurrerant, quid illi vellent expectabant; et illi non se rogasse nostros, sed nostris rogatos venisse videri volentes, quid a nostris peteretur, auscultabant. Tandem nostri rumpentes silentium, ut omnium faceret verbum, Gevehardum petierunt Saltzburgensem archiepiscopum. Qui surgens, ut erat vir per omnia prudens et honestus, et honori quem gerebat non B minimum confereus honoris, vultu modesto, voce mediocri, sensum profudit sapientis et pii pecio

ris:

633

127. Episcopi venerabiles ceterique quos videtis adesse principes Saxonici, hanc operam michi dignati sunt imponere, quatenus animos omniam 632 mei sermonis officio debeam vobis exponere. Unde vos omnes, sacerdotes sancti ceterique primates eximii, rogatos esse volo, ut me dignemini patienter audire, et cause communi, quam sum jussus ågere, animum tranquillum, quɔ verum agnoscere el examinare possitis, adhibere; quia non plus nostra quam vestra, si vultis, interest, quæ sum dicturus agnoscere. Vestro ipsorum testimonio fidenter innitimur, quia vos, quamvis a nostra C societate discessistis, a veritatis amore non discedere confidimus: -- vestro, inquam, testimonio probare volumus, quantis injuriis, quantis contumeliis simus affecti dum toto animo, tola voluntate, sicut decebat, regis eramus servitio subjecti. Vos ipsi scitis, quoticns singillatim vel communiter vestrum petivimus auxilium, quo pro henivola servitute nostra vel hoc ex intercessione vestra redderet nobis præmium, ut a multarum, quæ nos importabiles premebant, leveret fasce calamitatum. Hoc quia sape postulavi aus, optime scitis; et quid postulando profecimus, similiter optime scitis. Inde vos non incusamus, quia vos pro nostra causa, quamvis parum nobis prodesset, sæpe laborasse cognovimus 635. Quale vero premium nostræ devotioni dederit ultimum, quid opus est dicere, cum manifestum est oculis cmnium, quia hoc, quod habuit maximum, nobis rependit extremum. Sacerdotes namque non solum de nullo crimine convictos, sed nec regulariter accusatos, aut in vincula sicut latrones conjecit, aut a sedibus suis, quos capere non poterat, omnium rerum suarum nudos effugaVARIA LECTIONES.

126. Transacto vero natali Domini proximo, quo 1081us ab Incarnatione Domini inceptus annus erat, Heinricus exrex Italiam disponebat ingredi, ut imponeret aliquem finem rerum suarum longo labori, scilicet ut vel domno papa Gregorio humiliatione ficta placato, sive vi tyrannica coacto, vincula banni, quibus erat ligatus, exueret, vel quod magis volebat, Gregorio per vim de sede pontificatus ejecto, et in ipsa sede Wiperto Ravennate collocato, qui jam per triennium juste fuerat excommunicatus, libere faceret omnia quæ suæ tyrannidi placerent, cum de sede apostolica onmis suæ voluntatis favorem haberet. Sed familiares ipsius non tutum putabant fore, Saxonibus recenti prælio vehementer exacerbatis invadendos fines suos relinquere, cum de adventu illorum dubitationem nullam haberent, si pergentes in Italiam, suam patriam sine virtute militari dimitterent. Miserunt ergo principibus nostris nuntios, qui singuJare colloquium rogantes, tempus et locum præfinirent, quo ex utraque parte principes electi, de p communi bono tractaturi, convenirent. Convenerunt autem ultra fluvium qui Wisara dicitur, in silva quæ inde Capuana vocatur, quia ad urbem qua Capua (55) nominatur pertinere cognoscitur. Convenerunt autem episcopi (an. 1081, Febr.) ex illa parte Coloniensis, Treverensis, Babenbergensis, Spirensis, Trajectensis; ex nostra vero parte Ma

621

ac inde translatus Merseburg, sicuti hodie patet ab ipsis honorifice est tumulatus 1b.
628 serie 1. 629 guatum 15 630 incipitur 1. 631 hillinisheimensis 1.

631

cas natale 1.

626

agn. 2. 627 1. rogans ut 2.

G33

a. et desunt 1. 1b. in nitimur 1. inde nitimur ib.

[blocks in formation]

NOTE.

bilbesheim 1b. 623

omi 1.

(5) Kauffungen.

« VorigeDoorgaan »