paffio eft caufa tantùm
remotiva prohibentis, fi
propriè loquamur, 9.56.

art.1.ad quartum.

*

per

20

olerici, quàm laici, & religiofi, quàm fæculares. Hæc ibi. Ubi ex eo, quòd ad plura fervanda obligabantur Judæi, quàm Gentiles (ut argumentum concluferat) falutis majoris caufam efse datam Judæis ipfis, quàm Gentilibus, manifeftum efse vult. Nec hoc diminuit veram hominis libertatem, fcilicet adftringi manda

2

dam interpellatio pro nobis, ut, ex quo tis divinis immò cam Deus humanam naturam fic exalta vit in auget, & dicere contrarium eft aftuta tentatio Chrifto, etiam eorum mifereatur, pro hominum diabolicoru quibus filius Dei humanam naturam af- ut de his omnibus pater fumpfit. Tertiò, ut in cœlorum fede in Veritatibus Aureis fuquafi Deus,& dominus conftitutus,exin- per totam legem vetere Gene. 3. concl. 1. 2.& de divina dona hominibus mitteret, fe- Num.2, cöcl. 10. & Exod. cundum illud Ephef.4. Afcendit fuper o- 18. concl.1. Item 2.2, ar. num.81.217.552.Elucid. mnes cælos,ut adimpleret omnia, fcilicet, Quòd verò mandata ec- *Gl.in. donis fuis, fecundum glofsam. * clefiæ fint mandata divis AD PRIMUM ergo dicendum,quòd na, ideft à Deo profecta, afcefio Chrifti eft caufa noftræ falutis,nó non quia Ecclefia fit Deper modú meriti; fed per modú efficiétia, us, fed quia eft loco Dei, patet per dictum Chrifti ficut fuprà de refurrectione dictum est. * ad ecclefiam ipfam Luc. *9.56.4.1 Ad fecundum dicendum, quòd paf- 10. qui vos audit, me aufio Chrifti eft caufa noftræ afcenfionis in dit:& qui vos fpernit, me cœlum, propriè loquendo, per remo- fpernit. Salutiferum ergo vehementer eft,ftatu tionem peccati prohibentis, & per mo- tis Ecclefie fervädis obli30 dum meriti: afcenfio autem Chrifti eft gari, & oppofitum eft directè caufa afcenfionis noftræ, quafi damnificativum. Cæte inchoando ipfam in capite noftro, cui rùm ( quoad ultimam oportet membra conjungi.

toria, aut efficiente intelligeret, diceret, paffionem effe caufam directam, quoniam directè meretur afcenfionem noftram tempore fuo futuram, q.19. art.4. 9.49.art.1. (quod non facit afcenfio, ut in ad primum ) ipfamque directè per modum efficientiæ caufat, q. 56. art. 1. ad tertium, quod & afcenfio facit. In genere ergo exemplaris ¶ RESPONDEO dicendum, quòd afcenfio Christi eft caufa nostra falutis dupliciter Uno modo ex parte noftra,alio modo, ex parte ipfius. Ex parte quidem noftra, III. DE MAJORI. inquantum per Chrifti afcenfionem més Eft Quan tum ad jus, & feminitate noftra movetur in ipfum, quia per ejus 5. Tunc, &c. Nam Chri- afcenfionem (ficut fup. dictum eft) primò Art. bu- ftum è cœli fummitate, quidem datur locus fidei: fecundo fpei: Jusq. ad 3. quò afcendit, defcendere tertiò charitati, quartò etiam hoc requandoque corporaliter non facit, quòd falus no- verentia noftra augetur ad ipfum, dùm bis per Chrifti afcenfio- jam non exiftimamus eum,ficut hominem nem aut non fit collata, terrenum,fed,ficut Deum cœleftem,ficut aut non fit durans in & Apoft. dicit 2. ad Corinth.5.Et fi cogfempiternum, quantum ad jus, & dignitatem in novimus fecundum carnem Chriftum,ideft tali loco exiftendi. Sicut mortalem, per quod putavimus eum ta& ex co, quòd Pontifex tum hominem, ut glo.* exponit, fed nunc "Glof.ord. ab alta, ideft nobiliffima &interli, fede fibi de jure debita jam non novimus. Ex parte autem fua $bid, defcendit aliquandò cor- quantum ad ea, quæ ipfe fecit, afcendens poraliter, non fit, quòd propter noftram falutem primò quidem perdatur, vel interrumpatur jus, atque effentia- viam nobis præparavit afcendendi in cœlis dignitas Pontificis. lum, fecundum quòd ipfe dicit Joan.14. partem illius hærefis Immò non tantùm efse- Vado parare vobis locum,& Mich.2. Afcen quis non videat, quòd tialia ipfa nec perdit, nec dit pandens iter ante eos. Quia enim ipfe ¶ Ad tertium dicendum, quòd Chri- afcenfio Chrifti fuifset interrumpit Pontifex ex hoc, fed neque acciden- eft caput noftrum, oportet illuc fequi ftus femel afcendens in cœlum adeptus caufa damni ecclefiæ, fi eft fibi, & nobis in perpetuum jus, & afcendifset, fequeretur: ex hoc,quòd Chriftus jā talia, in hoc tamen fen- membra, quò caput præceffit: unde dicifu, inquantum, fcilicet tur Joan. 14. Ut,ubi ego fum, & vos fitis. dignitatem manfionis cœleftis,cui tamen quòd deinceps ftatuta relatio juridica ad talem Et in hujus fignum animas fanctorum, 40 one Chriftus quandoque corporaliter aus Doctor demonftret dignitati non derogat, fi ex aliqua difpé- ecclefiæ nullius efsent in Pontifice, ubicumque quas de inferno eduxerat, in cœlum tra- fatione valoris? Igitur,cùm fanreperiatur. In fede enim duxit, fecundum illud Pfal.67. Afcendens ad terram defcendat, vel ut oftendat fe in articulo præseti, quòd tam nobiliffima femper, Chriftus in altum, captivam duxit captivi- omnibus, ficut in judicio, vel ut oftédat fe Chrifti afcenfio eft caufa cùm fibi placuerit,poteft tatem, quia, fcilicet eos, qui fuerant à alicui fpecialiter, ficut Paulo, ut habetur noftræ falutis, patet, Alt. 9. Et,ne quis credat, hoc factú fuiffe quòd hærefim illam effi no Chrifto ibi corporaliter præfente, fed caciter hic oppugnat, & expugnat. Secundo aliqualiter apparente, contrarium appa- habes: quomodò per raret per hoc, quod ipfe Apoftolus dicit 1. tionem (ut explicatum, ad Cor. 15. ad confirmandam refurre- & applicatum eft) oftendas, illam meritò da&tionis fidem. Noviffimè omnium,tamqua mnari à Joa.16. Expedit, abortivo, vifus est & mihi. Quæ quidem &c.ut in arg.contr. Item vifio veritatem refurrectionis non proba- à Symbolo fidei per hoc, ret, nifi ipfum verum Chrifti corpus vi- quòd Patres Concilii Ni

pro Eccl. S.Dei.

locum remanet femper

refidere.

diabolo captivati, fecum duxit in cœlum, APPENDIX. quafi in locum peregrinum humanæ na

Pauperum de Lugduno,

Utilitas Equomodò per ratio- victoriam acquifitos. Secundò, quia, ficEX art, habes primò : turæ, bona captione captivos, utpote per nem interimas hærefim ut Pontifex in veteri teftamento intra- so (ut refert Card. Turre- bat fanctuarium, vt affifteret Deo pro crem. De ecclefia lib.4.c. populo, ita & Chriftus intravit cœlum ad 35.) dicentium:Poft afce- interpellandum pro nobis, ut dicitur Heb. fervanda ftatuta eccle- 7. Ipfa enim repræfentatio fui ex natura fiæ, nec alicujus efse humana,quam in cœlum intulit, eft quæ

fione Chrifti nulla efse

valoris. Conftat enim,

quòd, data ifta hærefi, afcenfio Chrifti fuifset caufa diminutionis noftræ
falutis, & confequenter fuifset caufa noftri damni. Diminuitur namque fa-
lus noftra ex eo, quòd minùs adftringimur ad obfervantiam mandatorum
divinorum, quoniam tantò quis eft melioris conditionis, quantò ma-
gis conjungitur Deo, quod fit per cuftodiam mandarorum ipforum à cha-
ritate procedentem. Doctrinam hanc tradit S.Tho. his verbis in 1. 2. 9.98.
art.. 5. ad fecundum. Homo, quantò Deo magis conjugitur, tantò efficitur
melioris conditionis. Et ideò, quantò populus Judæorum erat adftrictus
magis ad divinum cultum,dignior erat aliis populis: unde dicitur Deut.4.
Que eft alia gens fic inclyta, ut habeat ceremonias, juftaque judicia,& uni-
verfam legem? Similiter etiam, quantum ad hoc funt melioris conditionis

Itulus clarus.

60

fum fuiffet ab eo..

cani exponendo dicunt: Qui propter nos homines, &propter noftram falu rem afcendit in cælum. Ubi nota, quòd ly propter nos homines, & propter noftram falutem, cadit fuper fingulos art. fequentes, ita, ut dicamus hæc omnia efse de fide, fcilicet: Qui conceptus eft, propter nos, & propter noftram falutem: Natus eft, propter, &c. Defcendit ad inferos, propter, &c, Tertia die refurrexit, propter,&c. Afcendit in cælum, propter, &c. Sedet ad dexteram patris propter, &c. Venturus eft jud. vi.& mor. &c. propter nos homines, & propter noftram falutem. De file ergo firmiffimè tenendum eft, quòd & afcenfio Chrifti, & fingula præmifsa humanitatis ejus myfteria funt caufa noftræ falutis. Tertiò vides: quomodò ex iis benè penfatis, & applicatis, doctrina præfens Angelica viciffim declaretur, atque confirmetur.

Commentaria Cardinalis Cajetani.

Saule, quid me perfequeris, dubitari ab aliquibus videtur, nec ulla dubium
ratio fovet, nifi quia volunt dubitare. Auctor autem, quia nulla alia cor-
poralis apparitio Chrifti ad Paulum in facra fcriptura invenitur, nifi il-
la, quæ fuit in fua converfione, illam dicit effe, qua Chriftus in proprio
corpore fibi apparuit. Conftat autem ex fcriptura, illam fuiffe corpora-
lem, & rationabile eft,fcripturam fcriptura exponere, irrationabile au-
tem apparitiones pro voluntate multiplicare, indifciplinati quoque quæ-
rere in omnibus certitudinem demonftrativam, fed, ut Philofophi etiam
tradiderunt, juxta fubicctam materiam certitudo amplectenda eft.
QUINQUAGESIMA OCTA V A.
De Sefsione Chrifti ad dexteram Patris, in quatuor articulos divisa.

In corpore una conclufio: Afcenfio Chrifti eft caufa noftræ falu-
tis & ex parte nofira, & ex parte ipfius. Probatur quoad primam partem 70
quadrupliciter, & deinde quoad fecundam tripliciter. Omnia clara, & or-
dinata funt in litera.

¶In refponfione ad tertium adverte propter importunos, quòd Chriftum corporaliter vifum fuiffe à Paulo, non eft vertendum in dubium quoniam verba ipfius Pauli: Noviffimé autem, tamquam abortivo, &c. hoc convincunt ad literam, fed, an ifta vifio fuerit tunc, cùm dixit: Saule, QUÆSTIO

6.9. ad patris federe, & ut feffio dicit regiam, feu judiciariam poteftatem.

Hebr.sie.x. PROB. Quia Chrifto convenit & habere quietem, immò æternali

90

ter in beatitudine patris (ut patet ex D. Auguft. in fymbolo)& à patre, ei funt differentiæ pofitionú corporaliú:fed contegnando, habere junihil corporale covenit Deo, quia Deus diciaria poteftate, ut paSpiritus eft,ut habetur Jo.4. ergo videtur, de fymbolo. Chriftus non fedeat ad dextera patris. COROL. Ergo

tet ex codem in fermone

Chriftum federe ad dexteram patris, eft ipfum & habitare in gloria patris & judiciariam, regiamq: poteftatem habere à patre.

ut argumentum

,qanueru

12.5 Loertatem,

addhringi manda

25:230 cam

& cum contra tatura tentatio m diabolicom,

is omnibus pater

atibus Aureisi

m legem pe concl. 1.2.&

cocl.10.& Exad Item 22.4.

217.552 Elucid ero mandata nt mandata d

Deo proda Ecclelia ft De

uia eft loce De dictum C

am ipfam audit, vos perime Salutiferen menter cita

ę fervas ob oppofitum f

ativum. C

woad

derare.

clufione.n.articuli dexte-·

3.l.non, &c, ut in tex,

&c. Alio .n. in sefu artic.
loquitur de dextera.
III. MAJOR. Sedere,

¶ SED CONTRA eft, quod dicitur Marc, ult. Dominus quidem Jefus postquam locutus eft eis, afcendit in cælum, fedet à dextris Dei.

argum.contr. A fymbo

à

I DE MAJORI. Dex- 2. Præt. Si aliquis fedet ad dexte- fic ergo credite Christum habitare in dexte- tionem oftendas, meritò
tera. R. Corporaliter ram alicujus, ille fedet ad finiftram ejus. ra Dei patris:beatus enim est,& ipfius bea- effe infinuatum à fcri-
supta.§.Tunc, &c. In co- Si ergo Chriftus fedet ad dexteram pa-
titudinis nomen eft dextera patris. Alio turis, fymbolo, Au-
guft. Chryfoftom.quòd
ra fumitur non corpora- tris, fequitur, quòd Pater fedeat ad fini- modo dicitur Chriftus federe in dextera Chrifto convenit federe
liter, fed fpiritualiter: ac ftram Filii,quod eft inconveniens. Dei patris, inquantum patri conregnat, ad dexteram patris. A
fi dicatur, fedet ad fpiri-
3. Præter. Sedere, & ftare videntur op-
tualem dexteram patris.
& ab eo habet judiciariam poteftatem, fcripturis quidem, ut in
ficut ille, qui confidet regi ad dexteram, lo autem per ly fedet ad
Nam, ficut Damafc.d.in pofitionem habere; fed Stephanus dicit
A&t. 7. Ecce video cælos apertos, & Filiu *affidet ei in regnado, & judicando. Un- dextera patris.A.D.Au- *al alle.
11. DE ANTECED. hominis ftantem à dextris virtutis Dei. 1o de Aug.* dicit in alio fermo.de Symbolo: guft.quoque in fermo.de lib.a de
Si aliquis fedet ad dex-
Afcenfio. Quos viru- Symbol c.7.
Ipfam dexteram intelligite poteftatem, qua lentus inimicus primi ning a
zeram. B. Corporaliter ergo videtur, quòd Chriftus non fedeat
acceptam.§. Tunc nihil, ad dexteram patris.
accepit ille homo fufceptus à Deo,ut veniat habitaculifelicitate de- prin.su.9.
judicaturus, qui priùs venerat judicandus. jecit, eos fibi concorpora-
AD PRIMUM ergo dicendum, dexteram collocavit. A
tos Dei filius ad patris
(ficut Damafc.* dicit in 4. lib.) non locale D.Chryfof. etiam in fer. 4.orth.
dexteram patris dicimus: qualiter enim,qui de Afcenfi. Nos, qui & fid.c. 2.
incircumfcriptibilis eft, localem adipifcitur terra videbamur indie-
dexteram? Dextera.n.& finiftra eoru,quæ ad cælum : & calorum
gni,hodie elevati fumus
circüfcribitur,funt. Dextera aut patris di- tranfivimus fines, & i-
cimus gloriam, & honorem divinitatis. pfa fede regali decora-
Ad fm dicendú, ratio illa procedit, troque iftorum Docto-
mur. Hæc autem ab u-
fm federe ad dexterá intelligitur cor- rum dicuntur, ut patet lib.x.de
poraliter. Unde Aug.*dicit i quodá ferm. legenti,de Chrifto etiam Symbo.c..
de Symb. Si carnaliter acceperimus, quòd fecundum humanitate, fo
Chriftus fedet ad dextera patris, ille erit ad fedente ad dexteram pa-
finiftra. Ibi aut, f. in æterna beatitudine, tandem, pro quanto ad
30 omnis dextera eft, quia nulla eft ibi miferia. præfentem materiam
*
¶ Ad tertiu dicendú, (ficut Greg. confequentiarum fubin-* Hom. 19.
dicit in Hom.afcenf.) federe judicantis eft, deq. 55. art. 4. append. P m.
telligendarum fervit, vi- in Euarg.
Stare verò pugnätis, vel adjuvätis. Stepha- Secundò vides: quomo-
nus ergo in labore certaminis pofitus stātē dò, &c.
vidit, quem adjutorem habuit, fed huc poft afcenfione Mar. federe
defcribit, quia post afcenfionis fuæ gloriam judex in fine videbitur.

& ftare videntur oppo.
fitionem habere. B.Nifi,
quandò ad officiorum ¶ RESPONDEO dicendum, quòd
al.conf diverfitatem referuntur. nomine feffionis poffumus duo*intellige
S. Puta, quandò federe
reprefentat officium ju- re, videlicet quietem, fecúdum illud Luc. 20
dicis, ftare autem repre- ult. Sedete hic in civitate, & etiam regia,
fentat officium pugnan- vel judiciariam poteftatem, fecundum il-
tis. Tunc nihil,&c.Nam lud Prover. 20. Rex,qui fedet in folio judi-
in propofito ly federe
&ftare non fumuntur, cii, diffipat omne malum intuitu fuo. Útro-
que ergo modo Christo convenit federe ad
dexteram patris. Uno quidem modo, in-
quantum æternaliter manet incorrupti-
bilis in beatitudine patris, quæ ejus dex-
tera dicitur, fecundum illud Pf. 15. Dele-
&tationes in dextera tua ufque in finem. un-
de Auguft. * dicit in libro de Symbolo
Sedet ad dexteram patris; Sedere, habitare,
Util. pro APPENDIX. intelligite, quomodò dicimus de quocumq;
X art, habes primo: homine,in illa patria fedit per tres annos .
quomodò per ra-

ut dicunt fitum localem (quo modo habent op pofitionem, ideft non poffunt uni, & eidem fimul convenire) fed fuut dicunt of *lib. 1.6.4. ficia, modo nunc prædein prin.. clarato, Stephanus enim in labore certaminis, &c. ut in tex.

i

Ecc.S.Dei.

muntur

Ex

Notandü 1.

pro bac

materia,

Commentaria Cardinalis Cajetani.

In corpore artic.diftinguit Auctor duos fenfus quæfiti, & refpon-
det unica conclufione, fcilicet: Utroque modo Chrifto convenit federe ad 40
dexteram patris. Diftinctio eft explicitè de ly federe, quòd fignificat, vel
quietem, vel regiam,feu judiciaria dignitatem. Immifcetur quoq; diftin-
Etio de ly dextera, quòd fignificat, vel beatitudinem patris, vel judiciaria,
feu regiam poteftatem, Declaraturque conclufio, & firmatur auctoritati-
bus Auguftini.

naturam unus eft naturalis fitus, feilicet ftare: federe enim,cubare,& hujuf
modi infirmitatis, feu imbecillitatis naturę funt. Unde,cùm Chriftus ad vi-
tam impaffibilem refurrexit,naturali fitus propriæ naturæ in fua fortitudi--
ne, quæ eft ftare, utitur.

Secundum eft, quòd federe metaphoricè fumptum in propofito im-
portat, vel quiefcere, feu habitare, vel regiam, feu judiciariam non
poteftatem, fed dignitatem. Et in hoc differt à tertia fignificatione dexteræ
metaphoricè fumptæ,dextera enim Patris fumitur tertio modo pro regia
feu judiciaria poteftate: federe autem pro dignitate, ut patet in feq. artic.
Nec obftat, quòd in hoc articulo dicitur, quòd feffio fecunda fignificatio-
ne fignificat regiam, vel judiciariam poteftatem, procedens enim Au-
ctor naturali doctrinæ ordine de confufis ad diftincta, ufus eft hic pote-
ftatis nomine, prout confundit in fe dignitatem, explicaturus in feq.
art. distinctè dignitatem feorsùm à poteftate, & illam feffioni, hanc dex-

Adverte pro tota hac materia duo. Primum eft, quòd tàm federe,
quàm dextera fumitur non propriè, fed metaphoricè, ut clarè patet in li-
tera. Si tamen de pofitione Chrifti, inquantum homo, quæratur, an ftet
vel fedeat in cœlo:dicendum eft, quod ftat. Et ratio eft, quoniam pofitiones
corporis dupliciter affumi poffunt, vel in ordine ad officia humana, vel
in ordine ad natura. Et,licet fecundum officia diverfi conveniant homini so
fitus: quoniam pugnantis eft ftare, judicantis federe, &c. fecundum tamen teræ attributurus.

Suarez. 58. difput. 51.
fect. S.Igitur federe.
Medina q.58.a.2.

SUPER Q. LVIII.

ART. II.

317 CONCL. Manifeftü

le prin. fecundum quòd Deus

D SECUNDUM fic proceditur. Videtur, quòd federe ad dexteram Patris, non conveHeb.1.le.3. eft, quòd Chriftus, Deus. Chriftus enim,fecundum quòd eft niat Chrifto, fecúdum quòd 60 ..les. fedet ad dexteram Pa- Deus, eft dextera patris: fed non videtur idem effe dextera alicuius, & ille, PROB.Quia fimul, qui fedet ad dexteram ejus. ergo Chriideft, æqualiter cum paftus, fecundum quòd eft Deus, non setre gloriam deitatis beatitudinem, judicia- det ad dexteram Patris. riamque poteftatem habere immutabiliter co- Dominus Jefus affumptus eft in cœlum,& ¶ 2. Præt. Marc. ult. dicitur, quòd venit Chrifto, fecundum quòd Deus, ut ma- fedet à dextris Dei. Chriftus autem non nifeftum eft de æquali eft affumptus in cœlum, fecundum quòd tate ipforum, 1. q.42. Deus. ergo etiam neque,fecundum quòd 4.2.& 9.46.& ly dextera Deus,fedet à dextris Dei. fignificat illa tria.

hb.4.c.3.

ad dexteram. B. Sily

*

*

nem illam, & tamen, non hoc falfum, fed. ¶ RESPONDEO dicendum, quòd, hoc verum dicere in a.prace. ut ex prædictis * patet, nomine dextera tendit, fcilicet, quòd tria intelligi poflunt. Uno modo, fecun- Chriftus, fecundum quòd homo, ex tempore. dum Damafc. gloria divinitatis: alio affumptus eft ad,&c. ut modo,fecundum Auguft. * beatitudo pa- in textu. tris: tertio modo, fecundum eundem, ju- III. DE CONCLUdiciaria poteftas. Seffio autem, ut dictum SIONE. Pari ratione. B. Sed non pari appro- *a.pras. est, vel habitationem, vel regiam, feu priatione. S. Tunc nijudiciariam dignitatem defignat. Unde hil, &c. ut patet. Ex federe ad dexteram Patris, nihil aliud eft, co igitur, quòd non paquàm fimul cum patre habere gloriam tur hoc de Spiritusacto, ri appropriatione dicidivinitatis, & beatitudinem, & judicia- procedit iftud, fcilicet, riam poteftatem,& hoc immutabiliter,& quòd numquam in fcriregaliter. Hoc autem convenit filio Dei, pturis inveniatur, quòd Spirituffanctus fedeat fecundum quòd Deus: unde manifeftum ad dexteram patris, vel eft, quòd Chriftus, fecundum quòd Deus, filii, non autem procefedet ad dexteram Patris: ita tamen, quòd dit ex eo, quòd hoc hæc præpofitio,ad,quæ tranfitiva eft, fo- non dicatur pari ratione, ideft propriè, de so lam "diftinctionem perfonalem impor- Spiritufancto. tat, & originis ordinem, non autem ¶ EXAM.Ly fedeat gradum naturæ, vel dignitatis, qui nul. ad dexteram, &c. Hoc fus eft in divinis perfonis, ut in prima ram alicujus perfonæ pp14: parte habitum eft. *

70

1. MINOR. Non vi- ¶ 3. Prat. Chriftus, fecundum quòd
detur idem effe dextera Deus, eft æqualis Patri, & Spirituifan-
alicujus, & ille, qui fedet to. ergo, fi Chriftus, fecundum quòd
ille,qui
dextera fumatur eodem Deus, fedet ad dexteram patris, pari ra-
modo utrobique. S. Tuc tione Spirituffanctus fedebit ad dexte-
nihil, &c. Nam diverfo ram Patris, & Filii, & ipfe Pater ad dex-
men dextera utrobi- teram Filii, & Spirituffancti, quod nuf-
que. Filius enim Dei quam invenitur.

in cor. a.

Util. pro S.
Ech
Dei.

nem,judiciariam poteftatem, immutabiliter, fimul cum ea, & originaliter
habere ab ea.Pro meliori captu de ly fecundum quandam appropriationem
vide 1.9.39. ar.7.8.
priatè per modú, quo etiã dicitur virtus
APPENDIX. patris, fed dextera patris, fecundum tres
Xart. habes primò: fignificationes pradictas,* eft aliquid có- 10
E
quomodò per ratio- mune tribus perfonis.
nem oftendas, meritò ef- Ad fecundum dicendum, quòd,
fe infinuatum à fcriptu-
ris, & Damafcen, quòd Chriftus,fecundum quòd homo, eft afsú-
Chriftus, fecundü quòd ptus ad divinum honorem, qui in prædi-
Deus, fedet ad dexteram ta feffione defignatur,fed tamen ille ho-
patris. A Damafc. quide: nor divinus convenit Chrifto, inquantu
ris autem, ut Philip. 2. eft Deus, non per aliquam affumptione,
No rapinam arbitratus fed per æternam originem.
eft, effe fe æqualem Deo.
Per hoc.n. quòd Chri-
ftum effe veraciter æqua-

ut in arg.cons. A fcriptu

minus Domino meo: fede à dextris meis. Hoc eft: Dixit Deus pater Chrift ut Deo. Sede, &c. Quod quidem fic exponendu fore docet illud Matth. 27 Quid vobis videtur d

Dicunt ei David: Ait il

modo poteft dici, quòd pater fed eat ad Chrifto? Cujus filius eft?
dexteram Filij, vel Spirituffanti, quia lis. Quomodò ergo David
Filius, & Spirituffanctus trahunt origine in fpiritu vocat eum
à patre, & non è converfo: fed Spirituf- minum,dicens: Dixit
fanctus propriè poteft dici federe ad dex- Dominus Domino meo fe-
teram patris, vel Filij, fecundum fensū de à dextris meist Si er "Incorp.
go David vocat eum Do-
predictum, licèt fecundum quandam ap- minum, quomodò filius
propriationem attribuatur Filio, cui ap- ejus eft? Et nemo poteras
propriatur æqualitas, ficut dicit Aug. Chriftus ergo (fecundum defir. Chr.
* ei refpondere verbum. * lib. 1. de
pin patre eft unitas, in Filio equalitas, Euangelii dictum ) eft fi- 4. 5. chea
Spiritufanito unitatis, æqualitatifque con- lius David, & eft domi- fin.so.1,
nus David, & ipfe, fecü-
dum quòd eft filius Da-
vid,non eft dominus Da-

¶ Ad tertium dicendum, quòd nullo 20 nexio.

lem Deo patri, dicit Apoft. fubindicat virtualiter, quòd Chriftus, fecudum quòd Deus, fedet ad dexteram patris. Si enim eft, fecundum quòd Deus, æqualis patri, utique deitatem,beatitudinem,judiciariamque poteftatem, habet immutabiliter fimul, ideft æqualiter cum patre, & à patre, à quo per generationem accipit effentiam divinam, quæ realiter eft omnia hæc,fcilicet deitas, beatitudo, judiciariaque poteftas. Dùm ergo quis dicit, filium Dei non per rapinam, fed verè per naturam, effe æqualem patri, ille brevibus verbis dicit, Chriftum, ut Deum,federe ad dexteram patris. Pro cujus rei ampliori notitia vide Exam. poft, ad 3. Item à Pf. 109. Dixit Do- 30

Itulus clarus.

in

vid: & è converfo, ideft,fecundum quòd eft dominus David, non eft filius David Sedet autem, ut dominus David,à dextris patris. Non enim inquit David in Pfal. illo: Dixit dominus filio meo, fede, &c. fed inquit: Dixit Dominus Domino meo, Chriftus verò, ut filius David, eft homo,&, ut dominus David, eft Deus. Alioquin, fi propter quandam folùm reverentiam civilem quibufdam patribus folitam ipfe David vocaffet filium fuum dominum, tunc aliquis Pharifæorum potuiffet Chrifto talia de pfalmo referenti refpondere. Ergo fecundum pfalmum llum Chriftus, fecundum quòd Deus eft, fedet ad dexteram Patris. Secundò vides: quomodò, &c.

Commentaria Cardinalis Cajetani.

In corpore una conclufio: Chriftus, fecundum quòd Deus, fedet ad dexteram Patris. Probatur. Sedere ad dexteram Patris nihil aliud eft, quàm fimul cum patre gloriam deitatis, & beatitudinem, & judiciariam poteftatem immutabiliter, & regaliter habere, ergo. Antecedens declaratur, ponendo tres fignificationes dexteræ, & duas feffionis. Confequen- 40 sia probatur. quia totum illud convenit Chrifto, fecundum quòd Deus.Et, quia ponitur in conclufione illa præpofitio: Ad, dicendo, ad dexteram,

Suarez 9.18, difput.so. fec.3.§.Quinto vidend. Medina 9.55.4.3.

SUPER QU. LVIII.

ART. III.

ONCL. 1. Chriftus,

fecundum quòd ho

ARTICULUS

ideò Auctor fubjungit, quòd in hac conclufione ly Ad, duo denotat, diftinctionem perfonalem folam, & folum ordinem originis. Ex eo enim, quòd ly ad prepofitio tranfitiva eft: ac per hoc acceffum quendam unius ad alterum in hac materia defignat, & hujufmodi acceffus fecundum rem, fine diftinctione, & ordine nequit intelligi, & cùm inter perfonas divinas nulla fit diftinctio, nifi perfonalis, & nullus fit ordo, nifi originis, confe quens neceffariò fuit, ut ly ad folam perfonalem diftinctionem, folumque originis ordinem importaret.

TERTIU S.

Utrum federe ad dexteram Patris conveniat Chrifto, fecundum quòd homo. D TERTIUM fic proceditur. Videtur, quòd federe ad dexteram Patris, non coveniat Chrifto, fecundum quòd homo. Vt enim Dam. defignet unitatem fup- *dicit, dexteram patris dicimus gloriam, lib.4.c.a. pofiti)fedet ad dexteram & honorem divinitatis: fed honor,& glopatris,fecundum æquali ria divinitatis non convenit Chrifto, fe

r.8.indu mo(fily fecundùm quòd

Alis.

50

6. item q.4. art. 2. 3.) fubjectionem excludere videtur,quia,qui & eodem honore vene- fedet ad dexteram regnantis, quodam- 60 ramur ipfum Dei filium modò illi conregnat. Chriftus autem, fefumpta ut patet 9.25. cundum quòd homo, eft fubjectus patri, ut dicitur 1. ad Cor. 15. ergo videtur,quòd CONCL. 2. Chri- Chriftus, fecundum quòd homo, non fit ftus, fecundü quòd homo (fily fecundum quod ad dexteram patris. defignet conditione na 3. Præt. Rom.8. fuper illud. Qui eft ad tura) fedet ad dexteram dexteram Dei, exponit gl. * ideft, aqualis In boc loco patris, ideò in majori tu Patri in honore, quo Deus pater eft. vel ad gratia habituali, tū gloria, tum judiciaria pote- dexteram patris, ideft in potioribus bonis ftate præ cæteris creatu- Dei. Et fuper illud Hebr.1. Sedet ad dex* gl. inter. ris: licèt non in æquali teram* Dei in excelfis, gl.* idest ad æqualilinearis ib. ad patrem. PROB. Quia fup- tatem patris fuper omnia,& loco, & digniponitur effe clara ex di- tate: fed effe æqualem Deo,non convenit Atis in q.7.ar.9. 10. item Chrifto, fecundum quòd homo: nam fe9.15. ar. 10, unde fcilicet cundum hoc ipfe dicit Joa. 14. Pater mapatet fummatim : quòd humana Chrifti natura jor me est. ergo videtur, quòd federe ad eft infra Deum, & fupra dexteram Patris, non conveniat Chrifto, fecundum quòd homo.

II. DE MAJORI.
Sedere ad dexteram re-
gnantis B.Secundum ra-
tione æqualitatis regna-prai.
ti. §. Tunc nihil,&c. Nã
Chriftus, fecüdum quòd
homo fubjectus patri,fe
det ad dexteram Patris,

m

(ficut dictum est*) nomine dexteræ patris
intelligitur vel ipfa gloria deitatis ipfius,
vel beatitudo æterna ejus, vel poteftas ju-
diciaria,& regalis.Hæc autem prepofitio,
ad, quendam acceffum ad dexteram defi non fecundum rationem
æqualitatis, habens tria
gnat, in quo defignatur convenientia illa, quæ fignificantur
cum quadam diftinctione, ut fuprà dictu per ly dextera, a.2.corp.
eft. Quod quidem poteft effe tripliciter. fed fecundum rationem art.pres
Uno modo, ut fit convenientia in natu- cæteris creatis in haben-
ra,& diftinctio in perfona,& fic Chriftus, do illa; ut patet in 2.
fecundum quòd filius Dei, fedet ad dex- concl.
teram patris, quia habet eandem natura III ILLATIO CON-
CLUSIONIS. Ergo vi- in ifte
cum patre. Unde prædicta conveniunt detur, quod federe, &c. met art.
effentialiter Filio, ficut & Patri,& hoc eft &.Negatur illatio.§. Pro-
effe in æqualitate patris. Alio modo, fe- cedit enim ex præmiffis
cundum gratiam unionis, quæ importat applicatis: quoniam non
è converfo diftin&tionem nature,& uni- diftinctè accipiunt,quod
tatem perfona. Et fecundum hoc Chri- diftinguendum necefsa-
ftus, fecúdum quòd homo, eft filius Dei, riò eft, circa ly fecunda
& per confequens fedens ad dexteram æqualitate patris, non
quod homo. Nam esse in
patris', ita tamen,quòd ly fecundum quòd pertinet,&c. ut in tex.
non defignet conditionem naturæ, fed
APPENDIX. *q. 16.671.
unitatem fuppofiti, ut fuprà dictum est.*
Tertio modo poteft prædictus acceflus in- Exim quomodo Utilitas
telligi fm gratia habituale, quæ abundan- per rationem & often- Pro Eccha.
tior eft in Chrifto præ omnibus aliis crea- das, & rectè intelligas,
turis intantum, quòd ipfa natura huma- meritò effe infinua-
tum à fcripturis, Aug.
na in Chrifto eft beatior cæteris creatu- & Chryfoft. quòd Chri-
ris, & fuper d omnes alias creaturas ftus, fecundum quòd ho- D.34
habens regiam, & judiciariam poteftaté. mo, fedet ad dextera pa
tris, A D. Aug. quidem:
¶ Sic igitur, fi ly fecundum quòd de- ut in argumen. contr. A
fignet conditionem natura, Chriftus,fecun- fcripturis autem: ut A-
dum quòd Deus, fedet ad dexteram Patris, pocalyp. 5. Dignus eft
idest in aqualitate Patris: fecundum autem agnus, qui occifus eft, ac-
quòd homo, fedet ad dexteram Patris, ideft vinitatem, & fapien
cipere virtutem, & di-
in bonis paternis potioribus præ cæteris tiam, & fortitudinem,
creaturis, ideft, in majori beatitudine, & &honorem,& gloriam,
habens judiciariam poteftatem. Si verò ly mnes audivi dicetesfede-

dicens: Dixie Dommerfe -tris meist Si en•.

in throno. Hoc auté eft fecundum quòd defignet unitatem fuppofiti, dicere, Chriftum, fecüdum quòd homo eft, fe- fic etiam, fecundum quòd homo, fedet ad dere ad dexteram patris dexteram patris, fecundum æqualitatem (ut patet art. 2. not, poft honoris: inquantum, fcilicet, codem hoad tertium. JAD. Chry- nore veneramur ipfum filium Dei cum *q... foftom, item: ut de hoc cum D.Aug.habetur 4.1. natura affumpta, ut fuprà dictum est. → append. Secundò confe- AD PRIMUм ergo dicendum,quòd quéter habes: quomodò humanitas Chrifti fecundum conditioper rationem, tamquam nes fuæ naturæ non habet gloriam, vel a fimili, interimas hære- honorem deitatis, quam tamen habet rafim Auguft.de Roma (ut refert Cardinalis Turre- tione perfonæ, cui unitur. Unde ibidem ditum 2. med. 1.capit.68.) dicentis:quòd deitatis, Dei filius exiftens ante fæcula, ut lib.4.cap. cremata de Ecclefia,libro Damafc. * fubdit, in qua, fcilicet gloria tàm clarè, & intense,qua Deus, & Patri confubftantialis, fedet condef A. Ado tu clarè, & intense Deus glorificata carne ejus:* adoratur enim una Batur enim videt feipfum. Hoc enim hypoftafis una adoratione cum carne ejus ab dictum ipfius idem valet greatura. (ut patet ex dictis ) quod

ergo fecanda

id, & eft tam

id, & iple, lei

eft dominus De

d, not e

on enim

quit: Da

10,&,

reverentiend m fuum do

falmo rit

ecundum

&c.

cujus carBe ab omni

à

Chrifti anima videt Deŭ

omni creatura..

¶ Ad fecundum dicendum, quòd diceré: quòd Chriftus, Chriftus, fecundum quòd homo, fubje- fecundum quòd homo, tus eft Patri,prout ly fecundum quòd de- tatem fuam, fedet æquaideft fecundum humanifignat conditionem naturæ,& fecundum liter ad dexteram patris. hoc non competit ei federe ad dexteram Confequéter ergo etiam Patris, fecundum rationem æqualitatis, per hujus articuli ratiofecundú quòd eft homo. Sic auté cópetit eft, & debet rejici hærenem, velut à fimili, potei federe ad dexteram patris,fm quòd per fis illa.Tertiò habes: quò hoc defignatur excellentia beatitudinis,& per rationem fimiliter ojudiciaria poteftas fuper omné creatura. ftendas, hanc meritò da¶ Ad tertium dicendum, quòd effe in cilio, &c. ut patet fuprà mnari in fuo fimili à co æqualitate patris, non pertinet ad ipfam articulorum nu. 60. 68. naturam humanam Chrifti, fed folùm 69. 104. 145. Elucid. Ite perfonam affumentem: fed effe in po- Addition. articulorum portat exceffum aliarum creaturarum, Quartò vides: quomodò tioribus bonis Dei, fecundum quòd im- numero 389.398. Elucid. convenit etiam ipfi naturæ affumptæ .

20

ad

Commentaria Cardinalis Cajetani.

Itulus clarus eft. Gamment. In corpore tria fiunt. Primò refumitur, quid importet, federe ad T ¶ dexteram patris ponderando maximè id, quod infinuat ly ad. Secundò fit una diftinctio trimembris juxta triplicem modum convenientiæ, & diftin&tionis. Tertiò diftinétionem bimembrem, fcilicet natura, vel fuppofiti determinabilis per ly secundum quòd, ponens tres conclufiones declarat. ¶ Circa primum adverte, quòd auctor non refumit omnia,fed facientia ad fuum propofitum; prætermittit enim ordinem, quem in refponfione denotat, di parte corp. ad tertium præcedentis articuli tanti fecit, ut proptereà negandum omninò dixerit, Patrem federe ad dexteram Filii.

1.9.75. art. 7. Elucid.Ité

ex iis benè penfatis, & applicatis, &c.

doctrinam fuperiùs habitam: utitur enim propofitione illa: Chriftus, fecudum quòd bomo, eft filius Dei, quam tamen vallavit ante, & post, ita, ut nulli errandi occafio præberetur, ut patet in litera.

¶ Circa tertium adverte, quòd prima conclufio: Chriftus, fecundü quòd Notandum Deus,feder ad dexteram patris, refpondet primò dictis in fecunda parte circa 3. hujus corporis. Secunda autem conclufio: Chriftus,fecundum quòd homo, fedet ad dexteram patris, prout ly homo ftat pro natura, refpondet tertio loco dictis in fecunda parte corporis. Tertia verò conclufio, ideft: Chriftus,fecundum quod homo, fedet ad dexteram patris, ut ly homo denotat unitatem fuppofiti, refpondet fecundò dictis in fecunda parte corporis: coactus eft autem Auctor ad has diftinctiones ut dignitatem, Christi hominis, & auctoritates fanè intellectas falvaret.

40

ARTICULUS Utrum fedcre ad dexteram DQUARTUM fic proceditur. Videtur, quòd federe ad dexteram patris, non fit proprium Chrifti. Dicit enim Apoftolus Eph. 2. lo, nec homini, federe ad quòd Deus conrefufcitavit nos, & confe444 dexteram patris, fed foli dere fecit in Cæleftibus in Chrifto Jefu: fed ¶ PROB. Quia foli refufcitari non eft proprium Chrifti. erChrifto ad differentiam go etiam pari ratione nec federe ad dexcreaturarum convenit teram Dei in excelfis. effe æqualis patri fecun

I

ON CL. Nulli alii

Conven

convenit, nec ange

Chrifto.

. de dum divinitatem,ac efse 2. Præt. Sicut Auguf. dicit in lib. * Lymbo.ca.4. in bonis potioribus pade fymbolo. Chriftum federe ad dexteram ense med. tris creaturæ communi- patris, hoc est habitare in ejus beatitudine: cabilib. fecundum hu- fed hoc multis aliis convenit, ergo videmanitatem ( ut patet ex dietis) & ifta duo,fcilicet tur, quòd federe ad dexteram patris, non effe in æqualitate, vel fit proprium Chrifti. faltem in potioribus bo

1.

ut patet ex dictis.

Patris, fit proprium Chrifti. federe ad dexteram patris, nifi foli Christo. AD PRIMUM ergo dicendum, quòd, quafi condefcendens fupquia Chriftus eft caput noftrum, illud, plicationi interrogatiu.S. quod collatum eft Chrifto, eft etiam noi. volés uti verbis corú. bis in ipfo collatú. Et propter hoc, quia lùm quærebat, præ aliis Quibus f. hoc unum foipfe jam refuscitatus eft,dicit Apoftolus, ftare apud ipfü Chriftü. quòd Deus nos quodammodò ei conre- Tunc nihil, &c. ut de fe fufcitavit, qui tamen in nobifipfis non- ITEM EX MAT. 20. dùm fumus refufcitati, fed refufcitandi, Ad dexteram meam. B. fecundum illud Rom.8. Qui fufcitavit Je- Non autem dicit, ad dexfum à mortuis, vivificabit & mortalia cor- teram patris. S. Tunc nihil, &c. Nam articuli cō · ́ pora noftra, & fecundum eundem modú clufio exprimit tantùm loquendi fubdit Apoftolus, loquendi fubdit Apoftolus, quòd confe- dexteram patris. Vide fe dere nos fecit in cœleftibus, fcilicet in cudum refponfu in textu hoc ipfo, quòd caput noftrum, quod eft filii,&c. Ex quo dic,quòd ly Poteft tamen dici,quòd Chriftus, ibi fedet. hi filii non petebant dignitatem Chrifto fingulariter competentem (nihabitum erat, pro re premis .n. fuiffet, & ab ipfis fumptuofa) nec fibiipfis intendebat arrogare primatum Chrifto,etiam feæqualem, & confequerer 2. Refp. cundum quòd homo eft, neque petebant, neque intendebat federe ad dexergo ex occafione petitioteram patris. Argumentű nis horu filiorum cócludere volens de federe ad Ad tertium dicendu, quòd per thro- deficiés in hoc f. in attindextera patris eft etiam num fignificatur judiciaria poteftas, qua gendo fenfum petitionis Chriftus habet à patre,& fecundú hoc di- corum: ideòque auctori citur federe in throno patris. Alii autem tates adducit extra profancti habent eam à Chrifto, & fecun- ftatui ad dextera Dei'eft pofitum. Sicut.n. effe, & dum hoc dicuntur in throno Chrifti fe- minus, quàm federe ad dere, fecundum illud Matth. 19. Sedebi- dexteram patris(ut habe tis & vos fuper fedes duodecim, judican- tur ex ad 2.fin.) ita federe ad dexteram Chrifti eft, tes duodecim tribus Ifrael. fecundum opin. iftorum,

3. Præt.Ipfe dicit Apocaly. 3. Qui
nis, fignificantur per fe- vicerit, dabo ei federe mecum in throno
dere addexteram patris, meo,ficut & ego vici,& fedi cum patre meo
I. ILLATIO CON- in throno ejus: fed per hoc fedet Chriftus
CLUSIONIS, Ergo pari ad dexteram patris,quòd fedet in throno
ratione, &c. B. Negatur ejus. ergo etiam & alii, qui vincunt, fe-
illatio. §. Procedit. n. ex dent ad dexteram patris.
præmiffis malè intelle-

art. 8. 2

tis.Nam Apoftolus nõ 4. Præt. Matth.20. Dominus dicit.
intendit ibi (ut putat ar- Sedere ad dexteră meam, vel finistram, non
gumentum) de refufcita- eft meum dare vobis,fed quibus paratum est
ftra in nobifmetipfis; fed à patre meo: hoc autem fruftrà diceretur,
folùm in Chrifto. Quia nifi effet aliquibus paratum. non ergo fe-
enim Chriftus eft caput dere ad dexteram, convenit foli Chrifto.
noftrum, &c. ut in tex.

tione,nec de feffione no

60

¶ Ad fecundum dicendum, quòd, quia dextera eft divina beatitudo, federe in dextera non fignificat fimpliciter effe in beatitudine, fed habere beatitudinem cum quadam dominativa poteftate. & quafi propriam, & naturalem, quod foli Chrifto convenit, nulli autem alii creaturæ. Poteft tamen dici, quòd omnis fanctus, qui eft in beatitudine, eft ad dexteram Dei conftitutus. unde & dicitur Matth. 25. quòd ftatuet oves à dextris.

11. EX D. AUGU. ¶SED CONTRA eft, quod dicitur 7°
Habitare in ejus beati ad Hebr. 1. Ad quem angelorum dixit ali-
sudine. B. Cum quadam quandò; Sede à dextris meis, ideft, in meis
dominativa poteftate, & bonis potioribus, vel mihi fecundu divinita-
quafi in propria beatitu-
dine, atque naturali. S. te æqualis? quafi dicat, ad nulli: fed angeli
Tunc nihil, &c. Nam to funt fuperiores aliis creaturis. ergo mul-
tum hoc, quod D. Aug. tò magis nulli alii convenit federe ad
intelligit, nulli convenit dexteram patris, quàm Chrifto.

creaturæ, fed foli Chri

patet in tex.

fto. Aliud enim eft fe- RESPONDEO dicendum, quòd dere,aliud eft effe,& fta- (ficut dictum eft *) Chriftus dicitur febujus tui ad dexteram Dei: ut dere ad dexteram patris, inquantum feIII. DE CONCLUS. cundum naturam divinam eft in æqualiAd dexteram patris. B. tate patris, fecundum autem humanam Non, fed in throno Chri- natura in excellenti poffeffione divinoru fti.§. Sic n. fequitur ex bonorum præ cæteris aliis creaturis. UApocalypfis fententia illa, ut patet confideran- trumq;autem foli Chrifto convenit.unde ti cam, & textum. nulli alii,nec angelo, nec homini convenit

so ¶ Ad quartum dicendu, g (ficut Chry- deflagitantiú, minus,quá
foft.* dicit fuper Matth.) locus ille, ideft federe ad dextera patris, & bon.66.
confefsus dexteræ, invius eft omnibus non folùm hominibus, in Mass.
fed etiam angelis, ficut enim præcipuum unigeniti ponit Pau-pris.
lus dicens. Ad quem autem angelorum dixit umquam, fede
à dextris meis? Dominus ergo non quafi exiftentibus quibuf-
dam, qui feffuri fint, fed condefcendens interrogantium* Sup- * Aliak
plicationi refpondit: hoc enim unum folum quærebant pra aliis, Jufpicatio
ftare apud ipfum.

Util. pro
Eccl.S.Dei.

Comm.

320

quenter legem Novam lege Veteri,ut qua per Chiftum data fit, vetus aute
per Angelos. Ac fi dixe-
ejus. unde non petebant, quòd federent rit ibi Apoftolus, Cui
ad dexteram, vel finiftram patris, fed ad Angelorum dedit ali-
quandò Deus pater locú
dexteram, vel finiftram Chrifti.
ta eminente, qui eft fe-
dere à dextris fuis? Qua-

si refpondeat dicens: Eft tàm altus ifte locus, ut nullus Angelorum, & mul-
tò minùs aliarum creaturarum, illuc attingere poffit. Cæterùm tu & hic,&
alibi obferva notationem pro lectoribus in 2.2.q. 70, art.appen, pofitam.
Secundò vides: quomodò, &c.

Commentaria Cardinalis Cajetani.

"Itulus clarus eft.
Titul
naturam,eft effe in æqualitate Patris: fecundum autem humanam, eft effe
In corpore una conclufio:Sedere ad dexteram patris eft proprium in excellentiffima poffeffione paternæ hæreditatis; fed utrumque foli Chri
Chrifti. Probatur: Sedere ad dexteram patris, fecundum divinam quidem 10 fto convenit, ergo. Reliqua clara funt in litera.

QUÆSTIO QUINQUAGES IMA NONA.
De judiciaria poteftate Chrifti, in fex articulos divifa.

Capreol.4.fent.d.48.9. 1.
a.1. d.49.a.1.cöcl.1.
Medina 9.59.a. 1.

SUPER QU. LIX.
ART. I.

11. CONCL. Judiciaria poteftas attribui

20

¶ Quintò. Utrum præter judicium, quod agit in hoe tempore, fit expectandum aliud univerfale judiciü futurü per ipsu. Sextò. Utrum ejus judiciaria poteftas etiam ad angelos fe extendat.

Non co plevit mar

¶De executione autem finalis judicii * convenientiùs agetur,
cùm confiderabimus de his, quæ pertinent ad finem mundi: pres
nunc autem fufficit ea fola ta n gere, quæ pertinent ad Chri- .
fti dignitatem.

ARTICULUS

30

PRIM US.

Utrum judiciaria poteftas fit fpecialiter Chrifto attribuenda.
D PRIMUM fic proceditur. Vi-
detur, quòd judiciaria poteftas
non fit fpecialiter attribuenda
Chrifto. Judicium enim aliquorum vide-
tur propriè filio Dei. tur pertinere ad dominum. unde dicitur
PROB. 1. Quia fi- Ro. 14. Tu quis es, qui judicas alienum
lius Dei eft fapientia ge- fervum? Sed effe dominum creaturarum,
nita, ut patet, & fapien-
tia eft propriè, fecundú eft commune toti Trinitati. non ergo
quam formatur judiciu, fpecialiter debet attribui Chrifto judi-
feu,quod in idem redit, ciaria poteftas.
eft ratio judicii,Secйdò,

2. Præter. Danielis 7. dicitur. Anti 40
quia Aug. lib. de ve. re-
lig. hanc conclufionem quus dierum fedit, & pofteà fubditur: Ju-
dicium fedit,& libri aperti funt: fed an-

infinuat.

1. DE CONCLUS. tiquus dierum intelligitur pater,quia, ut
lib.2. de Specialiter.&.Ideft, pro-
Tripaulò priè, ideft, excludendo Hilar. * dicit, in patre eft aternitas.ergo

a prin.& alias divinas perfonas.$, judiciaria poteftas magis eft attribuenda
de fyno Tunc, &c. Nam articuli patri, quàm Chrifto.
dis pauld conclufio, quandò di-

pal print. cit, quòd judiciaria pot

¶ 3. Præt. Ejufdem videtur effe judi-
eftas propriè attribui care, cujus eft arguere: fed arguere per
tur filio, fumit ly pro- tinet ad Spiritumfan&tum: dicit enim
prie in alio fenfu,fcilicet Dominus Joan. 16. cùm autem venerit il-
pro ly appropriatè,ut ex
fua probatione faciente le, fcilicet,Spirituffanctus, arguet mundi
vimin ly fapientia pru- de peccato, & de juftitia,& de judicio. er-
dens lector facilè cogno- go judiciaria poteftas magis debet at-
icere poteft, vide 1.9.39 tribui Spirituilancto, quàm Chrifto.

60

di:ficut & effentiam, 1.q. ¶ RESPONDEO dicendum, quòd
27.a.2. & 9.33.ar. 1. & q. ad judicium faciendum tria requiruntur.
41.art. 3.& q.42.art.2.3. Primò quidem poteftas fubditos coerce-
clufio articuli attribuit di. ude dicitur Ecclef.7. Noli quærere fie-
judicium filio in alio ri judex,nifi valeas virtute irrupere iniqui-
fenfu, fcilicet tamquam tates.Secudò requiritur rectitudinis zelus,
ratione judicii, ut patet ut fcilicet aliquis non ex odio, vel livore,
in fui probatione
III. DE MINORI. fed ex amore juftitiæ judiciú proferat, fe- 70
Sed arguere.B. Sumptu cudum illud Prover. 3. Quem enim diligit
pro affectu liberè argue- dominus, corripit,& quafi pater in filio

*

*

enim de filio Dei dici. tur in fymbolo fidei. Quod quidem exponendo Patres Concilii ge

implicitè ibi per Apo

ad articulum refurre

neralis fecundi,explicitè
appofuerunt ly fecun-
dum feripturas, quod
ftolos intellectum fue-
rat, dicentes, refurr
tertia die fecundü fcri-
pturas. Nam, licèt hoc
ctionis, tanquam ad dif
ficillimum creditu, cùm
à privatione ad habi
fus fecundum Philo
tum non detur regres
fophos naturales, pona-
tur immediatè non ta-pinto..
men illi foli articulo fer-lit-
vit, fed toti fymbolo mara
Deum patrem: creato-
rem cæli, & serva, se-
cundum fcripturas. Et
in, &c. qui conceptus eft,
in,&c.
&c. fecundum fcriptu-
ras. Natus, &c. fecun-

Ut dicamus: Credo in

complacet fibi. Tertiò requiritur fapien-
tia, fecundum quam formatur judicium.
unde dicitur Eccl. 10. Judex fapiens ju-
dicabit populum fuum. Prima autem duo
præexiguntur ad judicium, fed propriè
tertium eft, fecundum quòd accipitur
forma judicii, quia ipfa ratio judicii eft
lex fapientiæ, vel veritatis, fecundum
quam judicatur.Et, quia Filius eft fapié-
tia genita, & veritas à patre procedens,
& ipfum perfectè repræfentans,ideò pro-
prie judiciaria poteftas attribuitur filio Dei.
Unde Aug. dicit in lib. de vera religio-
ne. Hæc eft incomunicabilis illa veritas,
que lex omnium artium rectè dicitur, &
ars omnipotentis artificis. Ut aute nos, &
omnes animæ rationales fecundum verita-
tem de inferioribus rectè judicamus, fie de
nobis, quandò eidem cohæremus, fola ipfa
veritas judicat: de ipfa verò nec pater:
non enim minor est, quàm ipfe. Et dum fcripturas. Pas-
fus, crucifixus, mor
ideò, quæ pater judicat, per ipfam judi- tuus,& fepultus, fecun-
cat. Et pofteà concludit: pater ergo non dum fcripturas. Defcen
judicat quemquam, fed omne judicium de- dit ad, &c. fecundum
dit Filio.
fcripturas. Refur, &c.
dit,&c. fecundum feri-
fecundum fcript. Afcen
ex illa ratione probatur, quòd judiciaria ptu. Sedet ad, &c. fecun
poteftas fit comunis toti Trinitati,quod veturus eft judicare, &c.
dum fcripturas Inde
verum eft: fed tamen per quandam ap- fecüdü fcri.Credo in Spi-
propriationem judiciaria poteftas attri- ritumfanctum vivifică-
buitur Filio, ut dictum est. *
tem,fecundum feriptu. Lacorp.
¶ Ad fecundum dicendum, quòd, Qui locutus eft, &c. fe- art.
ficut Aug. dicit in 6. de Trinit. Pa- Sanctam Catholicam, circa prin.
cundum fcript. Et unam *li.6.6.10.
tri attribuitur æternitas propter com- &c. fecundum feript.
mendationem principii, quod importa- Confiteor unum baptif-
tur in ratione æternitatis. Ibidem etiam ma, &c. fecundum fcri- * Endem
Aug.* dicit,quòd Filius eft ars patris.Sic nem, &c. fecundum feri, 1.3.
pt. Expecto refurrectio- nunc dift
igitur auctoritas judicandi attribuitur & vitam venturi, &c.
patri, inquantum eft principium Filii; fecundum fcript. Sic
fed fingulas particulas à
Patribus in prædicto Conc. explicatas fubintellige ly fecundum fcripturas.
Ut. Confubftantialem patri fecüdü fcripturas. Genitum,non facium, fecun-
dum fcripturas. Simul adoratur, & conglorificatur, fecundum fcriptu
ras. Qui ex patre procedit, fecundum fcripturas. Et fic de aliis. Unde,
cùm fecundum fcripturas ipfe Spirituffanctus procedat etiam à filio de ne-
ceffitate, fi procedit à patre, ut declaratur à Conciliis, maximè Florent. &
in 1. q. 36. art. 2. cum Elucida, conftat apertè, quòd idem fpus ex patre,
filioque procedit, fecundum fenfum etiam Conc, 1. Constanti, quod eft il-
lud fecundum Concilium generale. Chriftus igitur, ut revertamur ad prin-
cipium, habet judiciariam poteftatem, fecundum fymboli, & fcripturarum
fanetarum multiplex teftimonium. Secundò vides: quomodò, &c.

EX
Xart.habes primò: quomodò per rationem & oftendas, & rectè in-
Util pro
telligas, meritò effe infinuatum à fcripturis: quòd judiciaria poteftas 80
Eccl.S.Dei eft attribuenda filio Dei. Ut Act. 10. fecundum quòd eft in argum.contr.
Item à Joan. 5. Pater non judicat quemquam, fed omne judicium dedit filio.
Item, complectendo omnia dicta fcripturarum de hoc, à ly & iterùm ven-
turus eft judicare vivos, & mortuos, fcilicet, fecundum fcripturas. Hoc