Van stad en buitenie: Een institutionele studie van rechtspraak en bestuur in Weert 1568-1795Uitgeverij Verloren, 2005 - 363 pagina's Met de komst van Alva en zijn leger in augustus 1567 brak een nieuwe fase aan in de Opstand. De heer van Weert, graaf van Horn, beter bekend als Hoorne, was een van de eerste slachtoffers van de nieuwe Raad van Beroerten. Wat gebeurde er met de heerlijkheid Weert nadat Hoorne in 1568 op de Grote Markt te Brussel was onthoofd? Jos Wassink beschrijft hoe Weert zich als onderdeel van het Spaanse, later Oostenrijkse Overkwartier van Gelre steeds meer moest schikken naar de centrale regering te Brussel en het gewestelijk bestuur te Roermond. De sterke positie van het communalisme en het feodalisme in Weert zorgde er echter voor dat de centrale overheid minder greep had op de bevolking dan elders het geval was. Totdat de Fransen in 1795 radicaal een eind maakte aan het Ancien Régime, behield Weert zijn 'status aparte' binnen het Overkwartier van Gelre. Dr. Jos Wassink (1955) studeerde geschiedenis aan de Gelderse Leergangen te Arnhem en aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Hij is gemeentearchivaris van Weert. De geschiedenis van rechtspraak en bestuur in Weert is het onderwerp van het proefschrift waarop hij in 2004 is gepromoveerd aan de Radboud Universiteit Nijmegen. |
Inhoudsopgave
Algemene inleiding | 11 |
Territorium | 21 |
Ontstaansgeschiedenis van het lokale bestuur en stadsvorming | 29 |
De heerlijkheid Weert in relatie tot de centrale en de gewestelijke | 36 |
De boekhouder | 59 |
Verhouding stad buitenie 3588 | 85 |
Rechtsbronnen 5 | 95 |
Civiele rechtspraak in eerste instantie | 104 |
De burgemeestersknecht | 207 |
Schutterijen | 208 |
Schansen | 219 |
Openbare werken | 237 |
Watervoorziening | 244 |
Gemeintehuizen en stadhuis | 251 |
Maatregelen tegen besmettelijke ziekten en zorg voor hygiëne | 258 |
Landbouw en veeteelt | 265 |
Marktrechtspraak en overige civiele rechtspraak tot 1704 | 111 |
Civiele rechtspraak na de invoering van het Gelderse Land en Stadsrecht in 1704 | 118 |
In hoger beroep bij de schepenstoel van Aken | 125 |
Strafzaken | 133 |
Straf en verzoening | 139 |
Vrijwillige rechtspraak | 151 |
Andere akten | 157 |
Gildenkwesties | 164 |
Regelgeving en verordeningen | 171 |
De belastingen | 188 |
Openbare orde en veiligheid | 201 |
Nijverheid en handel | 273 |
Sociale zorg en onderwijs | 285 |
Bestuurlijke organisatie | 288 |
Andere stichtingen voor armenzorg | 292 |
De positie van de gilden | 296 |
Conclusie van deel III | 303 |
Slotbeschouwing | 306 |
Résumé | 323 |
Bijlagen | 345 |
Curriculum vitae | 361 |