Brussel, Geplande geschiedenis: Stedenbouw in de 19e en 20e eeuw

Dit boek is het resultaat van een grootscheeps onderzoek door verschillende specialisten.

Het schetst twee visies die schijnbaar lijnrecht tegenover elkaar staan: enerzijds de territoriale planning van begin 20e eeuw die zichzelf eerder zag als een wetenschap, anderzijds de stadskunst die werd bedrevenin de 19e eeuw en vooral een empirischeaanpak hanteerde. In hoeverre hebben deze visies hun stempel gedrukt op een stad diein al die tijd twee keer gemuteerd is?
De hoofdstad van een klein maar groeiend land vanwege de industrie, die eerst de officieuze en vervolgens de officiële hoofdstad werd van een complex Europa.

De geplande geschiedenis van Brussel is er één van tal van nieuwe wendingen en vaak ook paradoxen.
Getuige daarvan de ontstaansgeschiedenis van verschillende wijken, de verhalen van hoe ze werden gedroomd, getekend en uiteindelijk daadwerkelijk tot stand kwamen.

Het zijn originele histories waarvoor werd geput uit tal van geraadpleegd en gepubliceerd archiefmateriaal (van schetsen tot officiële documenten).
Ze vertellen over belangrijke beslissingen en hoe men die lang heeft
proberen te verbergen (het Bestuur van de Stedenbouw werd opgericht in volle oorlogstijd).
En over de vaak reddende rol van de tijd die verstreek tussen ontwerp en realisatie (eind jaren 60 ondergingen ook de ideeën over stedenbouw een radicale revolutie).
Met een knipoog doen ze het relaas van soms pittoreske of hoogdravende visies die sommige hoofdrolspelers in deze stedenbouwkundige sagen in alle ernst naar voor schoven.

De vele invalshoeken van dit boek, maar ook het vaak brede en soms kleine perspectief dat het biedt (van globale analyse totanekdote), maken het interessant voor zowel de expert als de lezer die meer wil weten over de stad.

EXTRAIT

De stedenbouw van de 19e eeuw valt enkel te begrijpen in de context van destijds. In België, en vooral in Brussel, is die ook van institutionele aard.
In 1815 en a fortiori vanaf 1830 wordt Brussel de hoofdstad van een klein land. Althans klein van omvang, want tot aan het eind van de eeuw zijn we ook een industriële grootmacht.
Als belangrijkste stad van het land op bestuurlijk, handelsen financieel vlak, ondergaat ze een snelle transformatie en wordt ze ook de belangrijkste industriestad van het land. De eerste regeringen zouden in de hoofdstad het liefst uitsluitend luxe-industrieën vestigen, naast bank- of handelsactiviteiten. De gunstige geografische ligging van de stad beslist daar echter anders over.