Die Lebenszeit dieses Dichters sest man am wahrscheine lichften in das zweite Jahrhundert nach C. G. Gein Ge burtsort war entweder Korykus oder Anazarbus in Cilicien. Er wählte die dreifache Art der Jagd, den Vogelfang, den Fischfang, und die Jagd der vierfüßigen Thiere zum Inhalte von drei Gedichten, deren jedes aus fünf Büchern bestand. Das erste diefer Gedichte ist verloren gegången; das zweite ist noch ganz vorhanden; und an dem dritten, woraus die folgende Stelle genommen ist, fehlt das fünfte Buch. Vielleicht aber find diese beiden noch übrigen Lehrgedichte bon zwei verschiedenen Verfassern gleiches Namens. Sn beiden, vornehmlich aber in dem erstern, fehlt es nicht an poetischen Bildern und glücklichen Schilderungen; auch mischt er oft moralischen Unterricht und allgemeine Betrach tung in feinen Vortrag. Von der Art ist der Anfang des zweiken Buchs der Halieutika, worin die Schwäche mensch licher Unternehmungen ohne den Beistand der Gottheit sehr gut geschildert wird.
Τριχθά διην θήκην Θεὸς ἄπασεν ἀνθρώποισιν
Περίην, χθονίην τε, καὶ εἰναλίην ερατεινήν. Αλλ ̓ ἐκ ἶσος άεθλος. ἐπεὶ πόθεν ἴσα τέτυκται, Ιχθὴν ἀπαίροντα βυθῶν ἀπομηρύσασθαι. Καὶ ταναὸς ὄρνιθας απ' ἠέρος εἰρύσαθαι, Ἢ θηρσὶ φονίοισιν ἐν ἔρησι δηριάααι; Ον μὲν ἄρ' ἐδ ̓ ἁλιᾶ, καὶ ἐκ ἐτὸς ἐξευτῆρι, Αγρὴ νόσφι πόνοιο· πόνω δ' ἅμα τέρψις ἐπηδῶ, Μόνη καὶ πόνος οὔτις· ἀναίμακτοι δὲ πέλονται. Ητοι ὁ μὲν πέτρησιν ἐφήμενος ἀγχιάλοισι Γυραλέοις δονάκεσσι, καὶ ἀγκίσοισι δαφοινοῖς Ατρομος, απαλιεὺς ἐπεδήσατο δαίδαλον ἰχθύν. Τερπωλὴ δ' ότε χαλκὸν ὑπὲρ γηνύεσσι τερήσας
ψι μάλα θρώσκοντα βυθῶν ὑπὲς ἀπαίρονται Ἐινάλιον φορέησι δι' ἠέρος ὀρχησῆρα.
Ναὶ μὴν ἐξευτήρι πόνος γλυκὺς, ἦ γαρ ἐπ' ἄγρην ห้ Ουκ άορ 3 δρεπάνην, & χάλκεα δῆρα φέρονται ̓Αλλ ̓ αὐτοῖς ἐπὶ δρυμὰ συνέμπορος ἔσπετο κίκρος Καὶ δολιχαὶ θώμιγγες, υγρός τε μελίχροος ἐξὸς, Οἵ τε δι' ἠερίην δύνακες πατέυσιν· ἀταρπόν. Τις τάδε τολμήσειεν αείδειν ἰσοτάλατα; Η βασιλῆϊ λέοντι τίς αἰετὶν ἀντιβάλοιτο; Ἰω Παρδαλίων τε τίς ἂν μύραιναν εἴσκοι;
Ἢ θῶας κίκροις, ἢ ξινοκέρωτας ἐχίνοις ;
Η λάρον αἰγάγροις, ἢ κήτεα πάντ' ἐλέφαντι Θηρητῆρε λύκος όλεσαν, θύννος δ ̓ ἁλικες Αγρευτήρες δις, τρήρωνας ἕλον δονακῆες Αρκτον ἐπακτῆρες, καὶ μορμύρων ἀσπαλιες Τίγριν δ ̓ ἱππλες, καὶ τριγλίδας ἰχθυβολίες Κάπρον ἰχνευτῆρες, καὶ ἀηδόνας ἐξευτῆρες. ̓Αλλὰ σύ μοι Νηρεῦ, καὶ δαίμονες αμφιτρίτης, Ἠδὲ φιλορνίθων Δρυάδων χορὸς ἱλήκοιτε. Δὴ γὰρ ἐπιτροφάδην με φίλαι καλέσιν αοιδαί. Δαίμοσι θηροφόνοισι παλίντροπος ἔρχομ ̓ ἀἰείσων. Πρῶτα μὲν αἰζησὶ μή μοι μάλα πίονες ἔχων. Η γάρ τε σκοπέλοισι θορῶν μεγ' υπείροχον ἵππον Χρειν αναγκαίη χρειν δ ̓ ἄρα τάφρον άλεθαι. Δηθάκι δ ̓ ἐν δρυμοῖσιν ἀνάγκη θῆρα διέπαι Ως κεν ἐλαφρίζοντα καὶ ευφόρτοις μελέεσσιν. Τῷ μὴ πιαλέοι θήρης ἐπὶ μᾶλον ἴοσεν Μηδέ τι λεπταλέοι. καὶ γὰρ ποτὲ δηρήσαθαι Θηρσὶν ἐνυαλίοις χρειώ πολυαγρία φῶτα Τένεκά μοι δέμας ώδε κερασάμενοι φοιτώντων Αμφότερον κραιτινόν τν θέειν,
Καὶ δ ̓ ἄρα δεξιτερῇ μὲν ἐπικραδάοιεν άκοντας Αμφιδύμος ταναός δρεπάνην δ ̓ ἐπὶ μεσσόθι ζώνης. Καὶ γὰρ καὶ θήρεσσι πικρὸν πόνον ἐντύνοιντο,
Oppianus. Καὶ τε κακῶν φορέοιεν αλεξητήρια φωτῶν. Virgil. 5 Λαιῇ δ ̓ αὖ πεζὸς μὲν ἄγει κύνας· ἱππελάτης δε
ἵππων ἐθύνεις κυβερνητῆρα χαλινόν.
Den Werth und die mannichfaltigen Schönheiten seines Gedichts vom Landbau, in vier Büchern, hat der Hr. Hofs rath Heyne in seiner musterhaften Ausgabe dieses Dichters, der Engländer Martyn in dem, mit einem ausführlichen Kommentar begleiteten, einzelnen Abdruck dieses Lehrgedichts, (London, 1755. gr. 8. übersezt von Dusch, Hamb. 1759. 8.) der Abt de Lille in dem Difcours Préliminaire vor seiner schönen französischen Uebersehung desselben, und Hr. Dusch in dem ersten Theil der neuen Ausgabe seiner Briefe zur Bildung des Geschmacks, Br. Í---IV. umständlich aus einander gesezt. Auch die nächstens zu erwartende vortreffliche deutsche Uebersehung von Hrn. Hofrath Voß wird darüber gewiß sehr viel Lehrreiches enthalten. --- In folgenden Vers fen des ersten Buchs empfiehlt er dem Landmanne die Aufmerksamkeit auf die Abänderungen der Jahrszeiten und der Witterung, und auf die Anzeigen, woraus er auf diese Verz änderungen schliessen kann. An sich kein sehr poetischer Stoff; den aber Virgil durch einen großen Reichthum dichs trischer Farben zu beleben wußte.
Quid tempeftates autumni et fidera dicam? Atque ubi iam breviorque dies, et mollior aeftus,
Quae vigilanda viris? vel cum ruit imbriferum ver: Spicea iam campis cum meffis inhorruit: et cum Frumenta in viridi ftipula lactentia turgent? Saepe ego, cum flavis mefforem induceret arvis Agricola, et fragili iam ftringeret hordea culmo, Omnia ventorum concurrere praelia vidi: Quae gravidam late fegetem ab radicibus imis Sublime expulfam eruerent; ita turbine nigro Ferret hiems culmumque laevem, ftipulasque vo lantes..
Saepe etiam immenfum coelo venit agmen aqua
Et foedam glomerant tempeftatem imbribus atris Collectae ex alto nubes: ruit arduus aether, Et pluvia ingenti fata laeta boumque labores Diluit: implentur foffae, et cava Alumina cre fcunt
Cum fonitu, fervetque fretis fpirantibus aequor.. Ipfe pater, media nimborum in nocte, corufca Fulmina molitur dextra; quo maxima motu Terra tremit: fugere ferae; et mortalia corda Per gentes humilis ftravit pavor; ille flagranti, Aut Atho, aut Rhodopen, aut alta Ceraunia telo Deiicit: ingeminant Auftri, et denfiffimus imber. Nunc nemora ingenti vento, nunc littora plangunt Hoc metuens, coeli menfes, et lidera ferva: Frigida Saturni fefe quo ftella receptet, Quos ignes coeli Cyllenius erret in orbes. In primis venerare Deos, atque annua magnae Sacra refer Cereri, laetis operatus in herbis. Extremae fub cafum hiemis; iam vere fereno. Tunc agni pingues; et tunc molliffima vina: Tune fomni dulces, denfaeque in montibus um- brae.
Cuneta tibi Cererem pubes agreftis adoret: Cui tu lacte favos, et miti dilue Baccho, Terque novas circum felix eat hoftia fruges; Omnis quam chorus, et focii comitentur ovantes : Et Cererem clamore vocent in tecta; neque ante Falcem maturis quisquam fupponat ariftis,
Quam Cereri torta redimitus tempora quercu, Det motus incompofitos, et carmina dicat. Atque haec ut certis poffimus difcere fignis, Aeftusque, pluviasque, et agentes frigora ven. tos,
Ipfe pater ftatuit quid menstrua Luna moneret: Quo figno caderent Auftri; quid faepe videntes Agricolae, propius ftabulis armenta tenerent. Continuo ventis furgentibus, aut freta Ponti Incipiunt agitata tumescere, et aridus altis Montibus audiri fragor: aut refonantia longe Litora mifceri, et nemorum increbefcere murmur. Iam fibi tum curvis male temperat unda carinis, Cum medio celeres revolant ex aequore mergi, Clamoremque ferunt ad litora: cumque marinae In ficco ludunt fulicae; notasque paludes Deferit atque altam fupra volat ardea nubem. Saepe etiam ftellas, vento impendente, videbis Praecipites coelo labi; noctisque per umbram Flammarum longos a tergo albefcere tractus: Saepe levem paleam et frondes volitare cadu- cas,
Aut fumma nantes in aqua colludere plumas. At Boreae de parte trucis cum fulminat, et cum Eurique Zephyrique tonat domus; omnia plenis Rura natant foffis; atque omnis navita ponto Humida vela legit: nunquam imprudentibus im- ber
Obfuit: aut illum furgentem vallibus imis Aëriae fugere grues: aut bucula coelum Sufpiciens patulis captavit naribus auras: Aut arguta lacus circum volitavit hirundo Et veterem in limo ranae cecinere querelam. Saepius et tectis penetralibus extulit ova Anguftum formica terens iter, et bibit ingens Arcus:et e paftu decedens agmine magno Corvorum increpuit denfis exercitus alis. Iam varias pelagi volucres, et quae Afia circum Dulcibus in ftagnis rimantur prata Cayftri, Certation largos humeris infundere rores,
« VorigeDoorgaan » |