H

SCHOLION.

Ec epiftola videtur effe refponforia ad præcedentem, ideoque fcripta ex nomine & Juffu Alexandri Metropolita. Nifi tamen Dorotheus fimiles litteras etiam ad Theodoretum fcripferit. Quidquid fit, hæc epistola nos docet, quod Theodoretus ufque tunc Alexandro adhæferit, feparatus à Patriarchæ fui Joannis communione. Item nos docet, quod ipfum nihil acrius momorderit, quam Neftorii degradatio. Hanc enim dicit effe injuftum fanguinis judicium, adversùs quod omnes debeant claudere aures & oculos. Hæc impreffio illum feduxit ad communicandum & cooperandum Dorotheo à quo norat vocem, Dei para, effe atrociffimè anathematizatam.

CAPUT CXXXIX. --227

Epiftola, inquit, ejufdem ad Amicum

derant, & unam præfumpferant ejus prædicare naturam, & ut Divinitati paffiones deputaren tur, legem protulerant, & ob hoc Sanctiffimum & Deo Amiciffimum Præpofitum Sacerdotum Dei Neftorium oppugnaverant, tanquam in camo & frono maxillas confracti, & à finiftris ad dexteram tracti, didicere veritatem, & contraria docent, illo Ducatu retrahentes ad veritatem, quem pro veritate oppugnaverant. Pro una enim natura duas nunc confitentur, & eos qui contemperationem vel confufionem dicunt, anathematizant, & Divinitatem Chrifti impaffibili• tate venerantur, & carnis effe paffiones docent, & Evangelicas dividunt voces, & excelfas quidem Deoque dignas Divinitati adfcribunt, bu¬ miles verò humanitati coaptant. Tales enim, nunc ab Egypto allatæ funt litteræ.

Sed hi, qui vix tandem veritatem dogmatis didicerunt, & Evangelicam Regulam normamque edocti funt, adhuc funt malevoli hactenus circa illum, qui eis horum Doctor eft factus, ats que illum, qui eos ab errore liberavit, & ad ve ritatem deduxit, ut impium & hoftem & operi bus & verbis impetere tentant: Et latrando adversùs eum fatiari non volunt. Sed non fupera bunt veritatem. Quia res firma eft veritas. Ipfe enim Chriftus eft veritas. Et convicit quidem jam, ficut dixi, adverfitate mendacii, & veri

QU

Ui nautica arti dant ftudium, & in mari vivere deligunt, dum peffimis tempeftatibus repugnant, à contrariis flatibus, fævis voluminibus oppugnantur, ac multa caligine detinentur, fi fubitò eis ignis illuxerit, confolantur, & refumunt excuffo terrore fiduciam, quæ eos meliora fperantes defperare non finit. Tale aliquid etiam nos perpeffi nunc fumus, veftræ Deo Amabilitatis litteras perlegentes. Multam namque Ecclefiarum concuffionem videntes, & tempeftates & procellas undique cernentes illidi, & hinc volumen fervens & accrefcens, & naufragium minitans, & pinguem nebulam diffufam, & quæ funt cominùs confpici non finentem, velut fi igniculum fubito quemdam, & introitum portus, veftras vidimus litteras & confolatione perfruimur, & fiduciam fumpfimus, & fortiter patimur impetus tempeftatis, & puram fuftinemus ferenitatem. Fidelis 1.Cor.to. enim Deus eft, qui non permittet nos tentari ultra virtutem, fed cum tentatione faciet & proventum, ut fuftinere poffimus.

Et falfitatem quidem convincere valeamus, veritatem verò lucidiùs comprobare. Convicta fiquidem nunc quoque eft compofitio falfitatis, & virtus veritatis oftenfa. Ecce enim qui Salvatoris noftri Chrifti naturas impio fermone confu.

fuis Athletis certamina; & leones fame ac furore diffluentes manfuetudinem docet, & ignem fine menfura nutritum, & nimis accenfum, in auram roris immutat, & incenfu magno iftum fugacem falvum confervat, & in cifternam cæni cum Propheta defcendit, & qui illuc eum miferant, per bella captivos expellit; ipfum verò æneum mu. rum & turrim robuftam ftatuit Barbarorum, qui ei præftat obfequium; & in bellis verò enitefcere præftat, & per duos plerumque fideles multoties dena millia infidelium fugat.

Et hujus rei teftis eft Jonathas & Armiger ejus, qui foli contra Alienigenas confidentes nutu Divino univerfa Alienigenarum millia fugaverunt, & ab invicem fecere confumi. Sed deficiet me tempus narrantem Dei mei mirabilia, & ejus Providentiam, quæ fit in nobis per fingulos dies. Hæc igitur fcientes, Dilectiffimi & Deo Amiciffimi fratres, in eum præfumite, qui dixit: Confidite ego vici Mundum. Etfi enim nos mifericordia ejus fumus indigni, tamen propter David fervum fuum, & Hierufalem quam elegit, & procellas extinguet & tempeftatem fiftet, & in directum denuò ferri præcipiet Ecclefiæ navem.

H

SCHOLIO N.

Ec epiftola eft pofita extra ordinem. Eft enim fcripta ftatim poft primas Sancti Cyrilli ad Acacium Berrhæenfem litteras, quibus fuam doctrinam explanabat, & nolebat admitte re pacem, nifi ante omnia probaretur damnatio Neftorii, Hinc præfens epiftola affirmat plura. Primò, quod Cyrillus fit tandem aliquando converfus ex hærefi: Etenim qui ante in fuis Capitulis docuerat unicam Chrifti Domini naturam, jam in ifta epiftola profitetur duas. Secundò, quod iftam Orthodoxam veritatem à Neftorio didicerit. Tertiò quod ingratus adhuc perfiftat in fuo latratu, ac in poftulando omnium affenfu in illius damnationem. Quartò, quod Divina juftitia quæ Danielem è lacu leonum, ac Jeremiam è carcere liberavit, fit etiam ab hac perfecutione liberatura Neftorium. Epistola fcripta eft ad confolandam, immò & animandam iftam Conftantinopolitani Populi partem, quæ pro Neftorio non ita pridem egerat turbas. Et hinc difcimus alia tria. Primò, quod ifta Regiæ civitatis Factio non ftatim quieverit. Secundò, quod illam Theodoretus foverit. Tertiò, quod

verit Orthodoxas.

CAPUT CXL. --228

Gnorare videtur Admirabilitas tua, quod nec pro pecuniis, nec pro poffeffionibus, neque pro ulla alia, quæ ad hanc vitam pertinet, causa fit hoc noftrum certamen. Neque ut placeamus hominibus, nunc ufque perftitimus. Abfit enim fic nos effe vefanos. Qua enim fub præmii spe pro propria caufa eligimus mori? Qua utilitate fuftinemus Principum minas, diftorfiones, feu everfiones, & prætenfionem exiliorum? Aut quid eorum, quæ humana funt, prævaluit contra nos ufque adeò, ut ob hoc adversùm cunctos

Theodoretum, Deo Amicifsimos Epifcopos.

Majoribus violentiis cedere, etiam dum nolint. Unum tantummodò in rebus humanis invictum eft: Deo dedita confcientia, illi placita ex toto cor de defendens. Recolit enim futurorum fpes, & eam, quæ fuftinetur, beatitudinem, & ad Deum confidentiam: Et alia, quæ multò funt univer fis hujus vitæ meliora, quantò per infinita fæcula

Hinc homines univerforum præfentium fiunt defpectores, fciendo quia etfi à præfenti vita folvantur, fuccedit procul dubio Beatitudo cœleftis, & cum Domino Chrifto Regni confortium. Et idcircò non folùm pro nihilo præfentia deputant quidam, fed & pro fummo beneficio ha. bent, ut liberentur ab eis, bene fcientes quod futura obtinere non poffint, nifi à præfentibus liberati. Neque nos igitur, per gratiam Dei, pro gratia vel inimicitiis cujuslibet hoc certamen inivimus, fed pro pia fidei confeffione, pro confcientia Chrifto devota: Propter quem pro nihilo ea, quæ in præfenti funt fæculo, deputamus. Et quia hæc non fingam, audi per partes cum brevitate, qua poffibile eft. Capitula Gy

rillus expofuit plena univerfis hærefibus, propter quæ univerfus perturbatus eft Orbis. Collecta eft Ephefi Synodus: Advenit illuc & ifte ab Antiochia. Et adjudicans tunc Expofitoris infaniam depofuit eum cum toto Orientali Concilio. Juravit coram Principe: Quia etfi pœnituerit Cyrillus, non ci reftituo Epifcopatum. Eò quod Hærefiarcha fit factus. Et habemus exemplaria horum.

Reverfus eft à Conftantinopoli ad Orientem idem Antiochenus: Collegit rursùs in Tharfo Concilium. Scripfit Synodicas litteras, in quibus & Cyrillum depofuit, & eos qui pro eo adfcenderant Conftantinopolim. Quorum manifefta funt nomina. Ad ultimum venit Ariftolaus, accepit propofitionem, ut anathematizaret Cy. rillus ipfa Capitula, & ea quæ malè expofuerat univerfa, & effet rectæ fidei confeffione contentus. Sufcipiens Cyrillus hanc conditionem, per Ariftolaum fcripfit Acacio Berrheenfi Epiftolam verfuum plurimorum, affirmans de Capitulis quod benè fe haberent, & nunquam repellerentur ab eo. Poft hæc mifit Antiochenus ad Cyrillum Paulum Emefenum, qui vadens, agenfque illa, quæ nunc dinumerare non poffum, ad ultimum reportavit Epiftolam, quæ Anathematifmum Capitulorum nec per fomnium contineret, minùs verò deteriora Capitulis in fuperficie prædicaret. Ex hac Epiftola diffamabatur, jam

Capitulis, quantum non per omnia fic apertè blafphemat. Sed de hac nobis nullus eft fermo. Verùm fi vult inter nos inimicitias folvi, perfuadeat Cyrillo anathematizare per Epiftolam nominatim omnia quæ malè expofuit, & Nicæna illa Expofitione Beatorum Patrum effe contentum, ficut ea Beatus ille Theodoretus Dominus nofter explanavit. Ipfe enim eft verus illorum, quæ expofita funt, intellectus. Aut fi hæc non fecerit, anathematizet ipfum cum Capitulis ejus : Hæc aufus videlicet in communicantes omnes, qui eadem, quæ Cyrillus, adftruunt. Et foluta funt omnia. Nos enim per gratiam Domini Chrifti diligimus Ecclefiæ pacem. Diligimus verò ita, ut ea perfruamur devota Deo confcientia; non verò ut nofmetipfos per illam gehennæ tradamus. Hoc enim non jam pax eft, fed omnimoda exterminatio. Et nulla nobis alia remanebit adverfitatis occafio, nifi propter piam fidei confeffionem. Alioquin omni fumus damnatione digni. Et revera infeliciffimi omnium fi propter viles occafiones quæ funt Divina turba

mus.

Ic

SCHOL 10 N.

teret: Et ab Antiocheno ita fufceptus eft. Hæc Cyrillus addifcens fcribit Conftantinopolim quibufdam Clericis fuis, quod neque pœnituerit de his quæ confcripfit, neque omninò aliquid eorum, quæ exposuerat, moverit. Sed neque rogans quemlibet ita receptus fit, fed potiùs è diverfo ipfe rogatus fit, & Antiochenum fufcepe rit. Et horum omnium exemplaria detinemus.

Hæc ipfa verò ad Melitinenfem fcripfit Acacium, quod nec fubmoverit aliquid eorum, quæ à fe expofita funt, neque ullum de Reconciliatione rogaverit, quin potiùs è diverfo Antio chenum rogatus exceperit, ubi unam filii post unitionem dixit effe naturam. Et ipfe hujufmodi per totum Mundum clamat, & fingulis vicibus affeverat, quod nec refpuerit quæ ab eo funt fcripta, nec repellere patiatur ufque ad mortem. Proptereà nofmetipfos ab Antiocheno fejunximus, eò quod Cyrillo fic exiftenti perverfo poft tanta fuccubuit, & per ipfam communionis cum eo unitatem femetipfum comparticipem ejus effecit. Non propter aliquas quippè, quas nec habemus inimicitias ad Joannem, fed propter confcientiam noftram, quæ Deo devincta eft, quam non poffumus pro humana decipere gratia, etfi multa millia nobis quis inferat mortium. Unde & magnoperè agimus pro illa Perfona, eò quod Deo vincta fit confcientia noftra. Sed dicit quod Cyrillus Capitula illa refpuerit. Oftendat ergo ejus Epiftolam, nominatim anathematizantem illa Capitula, & Nicænæ fidei confeffione

contentam.

Sed non habet quod oftendat. Sed pro magno profert nobis Epiftolam, quæ tantum differt à

Cilicia Epifcopus facinorofi Theodori, non dumtaxat in Epifcopali Cathedra, fed et iam in prava doctrina fuccefsor ac difcipulus. Quod etiam fuerit pertinaciffimus Neftorii Secator fupra audivimus ex alia ejus epiftola. Per hanc præfentem dat rationes fuæ contra Joannem Patriarcham & initam pacem contumacia. Et nos docet plura notabilia. Et ante omnia pertinaciter affeverat Cyrilli Capitula effe plena uni verfis hærefibus, & non propter Neftorii doctrinam, fed propter ipfa fuiffe turbatam omnem Ecclefiam, omnemque Romanam Rempublicam. Secundò fuum Patriarcham Joannem dedignatur infcribere Epifcopum, fed per contemptum appellat: Iftum ab Antiochia. Nempe illum Communionis laceratione jam fufpenfum à pluribus, judicabat indignum ipfo etiam Epifcopi no mine.

Et ipfum accufat de multis. Primò, quod apud Ephefum Cyrilli Capitula judicarit, & damnarit, non dumtaxat ut hæretica, fed etiam ut infana. Secundò, quod Cyrillum propter ifta degradaverit. Tertiò, quod illum degradaverit non ut fimplicem Hæreticum, fed uti novum Hærefiarcham. Quartò, quod iftam degradationem voluerit effe adeò firmam, ut Chalcedone coram ipfo etiam Principe juraverit: Quia etfi panituerit Cyrillus, non ei reftituo Epifcopatum, eò quod Hærefiarches fit factus Quintò, quod Ephefo in Orientem rediens, etiam in via apud Tharfum fecerit Synodum, quod iftic Cyrillum denuò degradarit, quod infuper degradarit eos qui pro ipfo afcenderant Conflantinopolim, & quod iftius Judicii Synodicas litteras miferit pet

rialis Clementia, ipfæ Divinæ litteræ præfulgentes tuam Magnitudinem poterunt edocere. Quomodò verò & à nobis iidem fint commoniti, fubjecta defignat. Undè Diligentia tua Præceptum noftrum fufcipiens elaboret, ut omni arte & fubtiliffima argutia perveniant ad effectum, quæ Imperialis decrevit Authoritas. Nec enim parva gloria tua Magnitudo fruetur, fi celeritatem tantæ caufæ afferre valueris. Pertinet ad animarum noftrarum religionem. Pertinet, ut ita dixerim, ad cœleftis Divinitatis curam præfentis qualitas caufæ. Undè dum tuam Magnificentiam & Divinæ litteræ, & noftra Authoritas præparant, commoneat verò per dies ac noctes orthodoxæ pietatis reverendiffimus cultus, tota urbana tranquillitate fervata, abfque ullo ftrepitu ac perturbatione, Divinitùs imperatis competens præbebis obfequium.

Oceft Mandatum executorium Sacræ, cujus fuprà audivimus exordium ad Caput cente

fimum quadragefimum. Et demonstrat ipfam fuif

gant, fi Deo parverit ea, quæ apud ipfum definita eft, veritate, Motus igitur fanctitate congrua, dum cognoviffet Beatitudinem tuam Joanni Antiochenæ civitatis Epifcopo non adeffe in Sanctis, neque communicare in Myfteriis ado randis, cœlefte Decretum dare dignatur, quod in his, quæ funt priora, præfulget, ut aut communices præfato, ac reliquis qui cum eo confentiunt in cœleftis Divinitatis cultu, aut recedas à civitate & fancta Ecclefia, cui præeffe dignofceris. Igitur Divinis litteris pertractatis, unum è duobus facies. Neceffe eft enim, ut aut communices Joanni Epifcopo catholicæ Ecclefiæ, ut ablatis contentionibus fancta Ecclefia quiete fruatur ac pace, quam peperit, aut contendens formam Divinitùs datam fubire cogaris. Privaberis enim urbe, privaberis & Ecclefia, fi meliori fortè obedire & affentire nolueris. Sit igitur deliberationis tuæ, ut Divina & adorabilia Præcepta recipias, fi iram Principalem declinare defideras.

SCHOLIO N.

fcopos. Eos jubebat expelli è fuis Ecclefiis, & his dari novos Epifcopos. Ex quo difcimus Commonitorium, quo Imperator Theodofius Theodoretum poftmodo ligavit circumfcripto intra Cyrenfem Civitatem exilio, contra ipfum non fuiffe primum Regium Edictum. Et hujus memoria Principem haud dubiè reddidit faciliorem ad præfentem Sacram. Ipfa verò & Theodoreto, & Helladio aperuit oculos: Eos permovit ad am. plectendam pacem, ac redeundum in Joannis Patriarchæ obedientiam.

epiftola eft executoria primæ & genera Sacræ,

Patriarchæ rebelles Epifcopos, ac impetrata per Domitianum Quæftorem. Et nos docet, quod Sacra jufferit Epifcopos iftos aut admittere pacem, aut expelli è fuis Ecclefiis. Haud dubiè præceffit præcedens Mandatum, quod Magister Dionyfius ad Titum Vicarium dedit contra quatuor Epifcopos. Dolendum eft, quod ambæ Sacræ lateant aut interierint.

CAPUT CXLIII. --231

Epiftola, inquit, Magnificentifsimi Dionyfii, Magiftri Militum, quam fcripfit ad unumquemque Epifcoporum, qui nominantur in Sacra, ut aut conSentirent his, quæ ab Antiocheno funt gefta,& communicarent ei, aut ab Ecclefiis civitatibus exirent.

IN

Nvictus Dominus non ignorat, quantum fuo profit Imperio cultus finceri devotio, quantamque fecuritatem & illuminationem Provinciis præparet fidelis inveftigatio cultus orthodoxi.

Unt verò, quæ mandata funt, hæc. Quia & orthodoxè docet Proclus, & Patrocinator eft, & multam habet fiduciam apud Imperatorem. Et miffurus eft ad Antiochenum cum Sacris Synodicam fuam, ut eam fufcipi ante omnia præparet: Et quam qui non receperint, pellantur Ecclefiis. Neceffe fuit, ut quæ fcripta funt nobis à Regia urbe, à Religiofiffimo Com-Pref