Ep. 37.

facultatibus Ecclefiafticis, juxta quod Apoftolus de lege dicit, Non obturabis os bovi trituranti, folatium præbeo, ut Presbyteros non gravetis. Dedit Archi-Diaconis fpeciales proventus & pinguiorem Præbendam, quæ fanctiffima conftitutio etiam

CAPUT XV.

Archi-Diaconi fine gravi crimine nequeant Parochiales Presbyteros exactionibus gravare.

Adversùm Ceftrenfes Archi-Diaconos fcripfit ad ipforum Epifcopum Stigandum etiam San&tus Lanfrancus Primas Cantuarienfis: Clerici villarum noftrarum, qui in veftra Dioecefi exiftunt, quefi nobis funt, quod veftri Archi-Diaconi repertis occafionibus pecunias ab eis exquirunt, & à quibufdam jam acceperunt. Exaggerat facinus, & pergit: Mandamus itaque vobis, ut malè accepta fine dilatione reddi jubeatis, & Miniftris veftris, ne ulterius id præfumant, fervande charitatis ftudio prohibeatis. Et in Aufcenfi Synodo ftatuit pro San&ti Orientii Monafterio Cardinalis Hugo Blancus, Legatus Alexandri fecundi: Archi-Diacono interdicimus, conviva more Symbolorum in Monafte rii Ecclefiis peragi, aut in honore ejus aliquid ufurpa ri contra confuetudinem veterem. In fuis ad prædi&tam laudati Lanfranci Epiftolam Scholiis Lucas Dacherius publicavit infignem Epistolam, qua Archi-Diaconorum à fuo Sancti Petri Monafte rio exactiones compefci per Pafchalem fecundum rogat Sanctus Ivo Epifcopus Carnutenfis. Et ad Joannis Carnutenfis Epifcopi Officialem fcribit Ep. 25. Petrus Blefenfis: Scio quia munerum cupiditas fubvertit cor tuum, ut fieres Officialis Epifcopt. Tota Officialis intentio eft, ut ad opus Epifcopi fuæ jurisdictioni commissas miferrimas oves quafi vice illius tondeat, emungat , emungat, excoriet. Ifti funt Epifcoporum fanguifuge, evomentes alienum fanguinem, quem biberunt. Graffantia tunc in iftis hominibus facinora atque flagitia defcribit infigniter & damnat. Quod ipfum fecerunt in Senonenfi Synodo Archiepifcopus ibidem Triftandus de Salazar, & in litteris ad Adrianum fextum Pontificem Germanorum Procerum Conventus NurenL.2 c. 1. burgenfis. Eft vitium Hincmaro longè antiquius. Etenim apud Monachum Marculfum extat vetufta Gallicanæ Ecclefiæ formula, qua Monafterii Fundator removet & circumfcribit Pontificum & Ecclefiafticorum Officialium exactiones, exquifita & lauta convivia, gratiofa vel infidiofa munufcula, caballorum præftus, paravereda, & quafvis angarias & functiones. Quin imò & Lucium Pelufii Archi-Diaconum, quod Ep. 29. divinum facrarium per avaritiam contaminaret, per nummariam manuum impofitionem fibi aggregaret opes, atque ita columbas in Ecclefia venderet, Ep. 177. graviter arguit Ifidorus Pelufiota. Equè damnat Eufebium Epifcopum, quod ifta permitteret. Eadem notat in Panfophio Archi-Diacono, & Marone Economo. Eodem tempore Provinciæ Præfes Cyrenius vendebat omnia civilia judicia atque officia, & ita vendebantur facra & profana. Hinc Rempublicam in ruinam currere laudatus Ifidorus non fuit vanè ominatus.

Lib. 1.

Qu

Ep. 60.

Cap. 13.

Cap. 20.

Uod Epifcopi Clero & populo fuo collectas & exactiones indicant, eft Apoftolica inftitutio, ut liquet ex variis locis Apoftolicarum Epiftolarum. Ita feftertia centum millia nummumè Cleri & populi fui collatione collegit, & redimendis è Barbarorum captivitate fidelibus Numidia fratribus ad ipforum Epifcopos mifit Sanctus Cyprianus, addens in fimiles, quos Deus avertat, cafus fimilia fubfidia omnino non defutura. Earundem exactionum meminit in libro de fuga in perfecutione, & in libro de jejuniis Tertullianus, adjungens eam Conferendarum ftipium induftriam effe capturam noftrorum Epifcoporum, ut regno fuo fecure frui poffent fub obtentu procurandi. Quod nempe ultra neceffitatem exigerent, ac inde luxuriarentur. Lapfus ad Montanum Tertullianus loquitur in orthodoxos Epifcopos, ideoque forfan calumniatur. Nam & Sanctum Athanafium, quod fubjectas fibi Ecclefias exactionibus vexarer, apud Conftantium Auguftum acriter & falfo accufavit factio Eufebiana. Quidquid fit, abufus Ecclefias tandem omnino occupavit. Etenim Hifpaniarum Epifcopus, quod non folum Parochias, fed ipfarum infuper Clericos fervili more premerent, adeoque in Clero fuo contra Apoftoli mandatum dominarentur, Can. 2. notat fecunda Synodus Bracharenfis. Quod per Parochias fuas non Sacerdotaliter defavirent, & Exactoris potius quam Epifcopi nomen mereren- Can. 4. tur, affirmat tertia Toletana. Quod ipfum re- Can. 5. petunt feptima, & decima fexta. Idem vitium præfertim quod ad confignandos infantes egreffi Clerum ad fumptuofa fibi paranda convivia compellerent, damnat in Siculorum Epifcopis, & certa Concordata inter partes ftabilit Pelagius fecundus, quæ rigidè fervari juffit etiam proximus ejus fucceffor Gregorius Magnus . Abufum in Orientali Ecclefia graffantem dam- Cap. 11. navit etiam quartus Canon feptimæ Synodi. Et Ep. 24. feptimus decimus fecundæ Cabilonenfis : Inventum eft, quod in quibufdam locis Presbyteri duodenos vel quaterdenos denarios Epifcopis in cenfum annis fingulis darent, quod penitus abolendum effe decernimus. In Romana fua Synodo Eugenius fecundus emifit hunc Canonein: Nallt Cap. 26. Epifcoporum liceat à fubjecto Sacerdote, vel à quolibet Clerico, & piis locis dationes ultra Patrum ftatuta exigere, aut fuperpofita in angariis inferre · Clericos alendos dicit ab Epifcopo, non expilandos. Addit immobiles præfertim Parochia- Cap. 16. lium Ecclefiarum res ab ipfis non poffe invadi. Miffis à fe Ecclefiarum Vifitatoribus, ut in iftas Epifcoporum exactiones diligenter inquirerent, injungit in tertio fuo Capitulari pius Imperator Ludovicus. De eodem exceffu, uti vera Simonia, Hincmarum Laudunenfem Epifcopum durè perftrinxit in quinquaginta quinque Capitum Epiftola Hincmarus Metropolita Remenfis, &

ejus

ejus degradati fuccefforem Hedenulphum coegit in litteris Canonicis ad folemnem vitii ejerationem. Eodem tempore inter quofdam Francorum Epifcopos & Clericos natæ funt tantæ de hac re contentiones, ut hi ad Regem Carolum Can. 14. Calvum provocarint, & Rex ediderit famofa Tolofana Capitula, quæ partes componerent ad tempus, & malo per interim providerent. Similem tunc adverfus Epifcopos Canonem edidit & tertia Valentina Synodus, afferens ex iftis exa&tionibus nafci murmurationes peftiferas, & de Epifcopis detractiones. Quinta Gregorii feptimi Romana Synodus emifit hunc Canonem : Nullus Epifcopus gravamen, seu servile fervitium ex ufu contra Ecclefiafticam normam Abbatibus feu Clevicis fuis imponat. Lariffenum in Illyrico Archiepifcopum, fubditis Epifcopis & Monafteriis per indebitas exactiones moleftum atque injuriofum, per Thermopolitanum & Sardicenfem Epifcopos compefci juffit Innocentius tertius. Compefcuit & Amadeum Archiepifcopum Byzantinenfem, per cujus juges exactiones adeò Presbyteri & Clerici defatigabantur, ut onere paupertatis depressi, tanquam ruftici, viliter in ignominiam honeftatis Ecclefiaftica incedere compellerentur. Mauritium item Pictavienfem Epifcopum, qui in fuos Clericos exiftebat auctor novarum quotidie exactionum. Executus eft Lateranenfem Canonem, quo indebitas exactiones aut tallias Clericis ac Parochialibus Ecclefiis de novo imponi, aut veteres cenfus augeri per Epifcopos interdixit Alexander tertius.

Lib 1.

Ep. 42.

Lib. 2.

Ep. 125.

Lib. 3.

tit. 39. C. 13.

Cap. 2.

Lib. 11. lip. 22.

in Epiftola ad ejufdem Provinciæ Epifcopos. Etiam Tolofana Caroli Calvi Francorum Regis adverfum nimias Epifcoporum exactiones Capitula permittunt, ut illi certam frumenti, hor dei, & vini menfuram, & fex denariorum Friskingam accipiant à quavis Parochia, & adjungunt: Si hæc non accipiunt, accipiant, fi volunt, pro his Cap. 2. omnibus duos folidos in denariis, ficut in Toletano & Bracarenfi confeffu Epifcopi confiderasse dicuntur. Porrò hæc exactio rectè dicitur Cathedræ honor: Omnium enim Parochialium Ecclefiarum continuam fine cogitationum feriis follicitudinem gerit Epifcopus, ideoque meretur honorem illum, de quo Apoftolus: Qui bene præfunt Prefbyteri, duplici honore digni funt .

Omnia Epifcopalis Diœcefis bona olim erant una maffa, dividenda apud plerofque in quatuor portiones æquales, quarum quarta una cedebat Epifcopo, de qua in Canonicis ad Hedenulphum Laudunenfem Epifcopum litteris rectè Hincmarus Metropolita Remenfis : Regulam, que de quarta parte redituum Ecclefiæ, juxta confuetudinem aliarum Regionum ita ut eft fcripta intelligat Epifcopus, & non pravè illam interpretans, perinde in bis Regionibus quæ funt Presbyterorum contra facras Regulas diripiat. Rectè in litteris, apud Gregorum nonum exftantibus, ad CæfarAuguftanum Epifcopum fcribit Innocentius tertius præter decimarum quartam Epifcopo alia infuper jura à Parochialibus Ecclefiis deberi. Debetur enim eis Cathedatricum, feu Cathedræ feu Cathedræ honor, de quo fecunda Synodus Bracharenfis : Nullus Epifcoporum, cum per Diœcefes fuas ambu lant, præter honorem Cathedræ fuæ, id eft, duos folidos, aliquid aliud per Ecclefias tollant. Addit ab eis tolli non poffe tertiam, quam Ecclefiæ Parochialis luminaribus affignat, partem oblationum. Quod ipfum confirmat septima Synodus Toletana. Verba hæc, Cum per Diœcefes fuas ambulant, nequaquam volunt duos iftos folidos effe vifitationis jura. Etenim Cathedræ honorem laudata Toletana Synodus à vifitationis procuratione palam diftinguit. Dumtaxat volunt iftos folidos in vifitatione confueviffe exigi. Solius Hifpaniæ non fuit ifta lex. Duos enim iftos folidos, uti communem Ecclefiæ Canonem, Pelagius fecundus in litteris ad Crefconium Siciliæ Rectorem probat, itemque Magnus Gregorius

Can. 3.

Honorem hunc Ilerdenfis, quam quidam recentiores Canones imitantur, Synodus vocavit legem Dioecefanam, & adjungit: Ea quæ in jure Monafterii de facultatibus offeruntur, in nullo Dicecefana lege ab Epifcopis contingantur. Quam Monafteriorum exemptionem firmat etiam feptima Synodus Toletana. Monaftico enim ftatui Clerus Hifpaniarum & populus fuit femper addictiffimus. Pergit Synodus Ilerdenfis: Si ex Laicis quifquam factam à fe Bafilicam confecrari defiderat, nequaquam eam fub Monafterii fpecie, ubi congregatio non colligitur, vel regula ab Epifcopo non confituitur, à Dioecefana lege audeat fegregare. Non vanum Monafterii nomen, fed folam rem meritò vult effe exemptam. Quod Monachale pri. vilegium in aliis Regionibus non fuiffe, atque ex variis Epifcopalium exactionum & vexationum exceffibus tandem prodiiffe exemptionis remedium, fuo loco oftendetur. Porrò omnes, præ ter exemptas, aut Apoftolicæ Sedis protectioni immediatè fuppofitas, Parochiales Ecclefiæ debent iftam Cathedatricam præftationem. Etiam à Patronatis deberi fcripfit ad Farfenfis Monafte. Lib. 3. rii Abbatem Innocentius tertius. Et ad Carnutenfem Epifcopum Alexander tertius: Ecclefiis, quas de novo Epifcopi de manibus Laicorum eripiunt, præter Cathedraticum, & jura omnia, quæ aliis Ecclefiis imponuntur, exactionem prohibemus imponi. Ecclefias olim, ex inchoata per Carolum Martellum violentia, quafi proprios fundos poffidebant Laici milites, & ad ipfas ex iftis unguibus liberandas dudum Epifcopi laborarunt. Expilatæ paffim erant, ideoque non gravari quidem præ cæteris quafi ob liberationis beneficium Pontifex decrevit, fed neque voluit effe à Cathedratico exemptas. Etiam oratoria & Capella tenebantur ad pendendum aliquid, de quo in Canonicis ad Hedenulphum litteris laudatus Hincmarus: De Capellis antiquitùs fubjectis Ecclefiis non æqualem, ficut de principalibus Ecclefiis, collationem exigat Epifcopus, fed principalis Ecclefia cum fibi fubjectis Capellis debitam & antiquitùs confuetam collationem conferat.

Altera Epifcopo à fubjectis Ecclefiis debita collatio eft Synodaticum, feu pro clebrandarum Sy nodorum impenfis aliquod adjumentum. Hinc enim quibufdam ad Sancti Dionyfii Monafterium spectantibus Ecclefiis Parochialibus, atque ipfarum Clericis hocce privilegium dedit Landericus Parifienfis Epifcopus; Ut fint liberi &

tit. 36.

cap. 6.

Tit. 39.

cap, 9.

0.

Lib. 3. cap. 9.

bitetur. Quæ omnia ad quadragefimum Trullanum, ad feptimæ Synodi quintum & decimum nonum, & ad Conftantinopolitana in Apoftolorum Ecclefia Synodi fextum Canonem largiùs exponit Theodorus Balfamon, rectè tamen addens illos, qui ampli patrimonii fui intuitu ad Monafteria recipi ambiunt & qui ifto 'titulo admittunt, damnandos de Simonia. Excipit & rectè illos, qui jus Fraternitatis, id eft, qui à fuæ profeffionis Monafterio migrantes, jus alimentationis ab alio emunt Monafterio: quod jus iftud fit omnino temporale. Quæ omnia non folum in Coenobitis, fed & in Cellulariis feu Anachoretis obtinere idem Scriptor meritò affir

An dati vel accepti à Simoniacis
Ordines fint validi?

A Domino noftro JESU CHRISTO, qui

columbarum venditores, ipforumque cathedras & menfas dejecit ac ejecit è templo, etiam Epifcoporum noftrorum, & quorumvis Fidelium Dei dona vendentium aut ementium, Ecclefias & animas, imo Provincias ac regna integra everti aut periclitari, rectè ad varios fcripfit Gregorius Magnus. Etenim Longobardorum in Italia robur ac tutelam fuiffe Modicienfem SanAi Joannis Ecclefiam, & ab ipfa Simoniacè or dinata regnum ipforum fuiffe everfum teftatur Lib. 18. Eutropius. Eadredum, quod Dunelmenfem cap. 9. & Epifcopatum à Rege emiffet, fuiffe à Deo percuffum atque occifum fcribit Simeon Dunelmenfis. A nefcio quo Ecclefiæ Gallicana Simoniaco Epifcopo nunquam nominari potuiffe Spiritum Sanctum, fupra nobis dixit Sanctus Petrus Damiani. Ejufmodi exempla funt longè plurima . Simoniam aliqui olim exiftimarunt adeo deteftabilem, ut omnem à Simoniaco datum vel acce ptum Ecclefiafticum Ordinem aut quodvis Sacramentum judicarint effe irritum ac nullum Hanc divino Jure cenfuerunt effe pœnam Simoniæ. Sanctus Auguftinus non à folo Baptifmate, fed etiam à Confirmatione & Ordine imprimi characterem indelebilem, adeoque etiam ab hæ reticis data tenere, & exfufflari non poffe, docet lucidiffimè in fcriptis fuis adversùm Donatiftas. Etiam à Sancto Ambrofio laudata Capuana Synodus non folum rebaptizationes, fed & reordinationes damnat, eamque confirmarunt tertia Carthaginenfis, & Trecenfis fub Joanne octavo. Martianum, Naxitanæ in Illyrico urbis Epifcopum, qui ab Bonofo Photiniani erroris Epifcopo ante damnationem ordinatos reordinare fuadebatur à Ruftico Pfeudo-Presbytero, compefcuit Innocentius primus. Et ad Joannem Ravennæ Metropolitam, qui in Hiftrio trium Capitulorum fchifmate ordinatos reordinare volebat ex

Ep, 20.

L. 3. C.28.

nefcio cujus alterius Epifcopi exemplo, fcripfit Gregorius Magnus: Abfit à veftra Fraternitate Lib. 2. fic fapere. Sicut enim baptizatus femel non debet ite- Ep. 32. rum baptizari, ita qui confecratus eft femel, in codem ordine iterum non debet confecrari. Et Maximum Salonitanum in Dalmatia Metropolitam, & Simoniaco ingreffu & alia multa prævaricatione fœdiffimum, non per reordinationem, fed per folam pœnitentiam reparavit idem Gregorius. Sanctum item Arctardum, Namnetenfem Epifcopum, qui à Gislardo intrúfo Britonum Epifcopo ordinatos reordinarat, graviter culpavit Nicolaus Primus. Apertiffima funt hæc teftimo Ep. 16. nia. Ita omnes, fi Sanctum Cyprianum & San&tum Firmilianum cum ipforum fequacibus excipias, fenfiffe olim Ecclefiæ Doctores, poffit facilè oftendi. Quia tamen de baptifmo præfertim Auguftinus loquitur, quidam mediorum fæculorum Epifcopi, imò & Romani Pontifices hic hæfitarunt. Cuncta ab hæreticis, fchifmaticis, degradatis aut excommunicatis Miniftris data, præter Chrifma & Baptifmum, Sacramenta crediderunt effe irrita & exfufflanda. Etenim quod Ceddam Eboracenfem Archiepifcopum, à Wine Ventana civitatis Epifcopo Simoniaco confecra tum, refacrarit Theodorus Cantuarienfis Archiepifcopus, fcribit Radulphus de Diceto. Wine An.666, Simoniacum, & Ceddam à Theodoro fuiffe reconfecratum, licèt iftam caufam difertè non exprimat, adfirmat in Anglorum Hiftoria etiam venerabilis Beda. Omnes item per intrufum Pon- L. 4. C. 2. tificem Conftantinum ordinatos Epifcopos & Clericos fuiffe à Stephano quarto reordinatos, atque exfufflata omnia, præter Chrifma & Baptifmum, ab iftis data Sacramenta, multis refert in hujus vita Anaftafius Bibliothecarius. Quod etiam Formofus Portuenfis Epifcopus, quia per Joannem octavum degradatus, dum in Pontificem electus fuit, feipfum denuo facrari jufferit, aliqui affirmant. Omnes item à Leone octavo, quem laica Ottonis primi Imperatoris violentia intrufum dicebant aliqui, ordinatos fuiffe per Joannem duodecimum reordinatos, fcribit Sigebertus Gemblacenfis. Et quidem Leonis hujus caufa omnino videtur non fuiffe æqua. Nam Sanctum Leonem, quem nos nonum dicimus, in Sancti Lanfranci vita Milo Crifpinus, & Beccenfis Monafterii Chronicon conftanter vocant octavum. De eodem habet liber Pontificalis: Leo octavus, qui vulgò nonus perperam nominatur. Quidquid fit, iftius ordinatos dictus Joannes coegit ad hanc Profeffionem: Pater meus nihil fibi habuit, nihil mihi dedit. Stephani quarti in Conftantini intrufi ordinatos exemplum fe fequi fuit proteftatus. Errorem fecutus eft & Stephanus feptimus, omnes ab Anteceffore fuo jam dicto Formofo confecratos denuò confecrans. Innumeram Epifcoporum, Presbyterorum, ac Diaconorum multitudinem fuiffe reordinatam, & omnem ubique Clerum ad idem facinus adjuvandum ac propagandum juramentis adftrictum, adfirmat Auxilius Presbyter, qui & ipfe ad reor dinationem poftulatus, infigni volumine oftendit utriufque Stephani factum fuiffe temerarium, avitique dogmatis ac moris prævaricatorium,

An. 963.