Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

audituri. Paulò poft auro illum donari mandavit.
At ille refpuit, fic fatus: Si noftra prorfus dereli.
quimus, quomodo accipiemus aliena?

Gratuitum fine quovis ftipendio ac populi gra-
vamine minifterium Apoftolus rectè vocat Glo-
riam fuam. Caufam dat in fecundæ ad Corin-
thios Epiftolæ commentariis Sanctus Joannes
Chryfoftomus: Nibil mundanos perindè ædificat,

[ocr errors]

Aram Exponit iterum Joannes Chryfofto-
mus: Demulcet Corinthios Apoftolus. Amarulen-
tè & aculeatè non dixit, ob imbecillitatem veftram,
fed ut ædificemini. Phrafis eft mollior, res eadem.
Nam ubi fpirituali ædificatione opus eft, non
poteft non effe aliquid infirmitatis. Eandem ra
tionem adducit in prima Epiftola,ubi hanc fuam
de fcandalo regulam & exemplum: Si efca fcanda-

Hom. 23. ut nibil accipere. Hinc etiam dolofi operarii, ifto fan-lizat fratrem meum, non manducabo carnem in æter

Elitatis fuco, quafi hamo aptissimo, fimplicem populum devorandum, ac in fervitutem redigendum, capturi, illud olim affectarunt, & etiamnum bodie affectant. Et in Homilia fequenti: Novum eft hoc impofturæ genus. Nam cum alii, qui imposturam faciunt, largiri affentari foleant, ifti contra fallunt & accipiunt. Porro virtutem iftam, non ubique gentium, fed in fola Achaja & minori Afia Apoftolus exercuit. Etenim ad Afiaticos Act. 20. Epifcopos dixit Mileti: Argentum & aurum aut veftem nullius concupivi. Ipfi fcitis, quoniàm ad ea, quæ mihi opus erant, & his qui mecum funt, miniftraverunt manus ifte. Quod ipfum de Achaja teftatur in utraque Epiftola ad Corinth. Quod Cap. 11. alibi ita non fecerit, lucet ex fecunda Epistola:

Alias Ecclefias exspoliavi, accipiens ftipendium ad minifterium veftrum. Et cum effem apud vos, & egerem, nulli onerofus fui, nam quod mihi deerat fuppleverunt fratres qui venerant à Macedonia. Et infrà: Hæc gloriatio non exflinguetur in me in regionibus Achaja. Et rurfus in Capite fequenti: Quid eft quod minus habuiftis ab aliis Ecclefiis, nifi quod ego ipfe non gravavi vos? Donate mihi hanc inju Ham. 27. riam. Exponit Sanctus Joannes Chryfoftomus.

Siquidem injuria boc ducebant Corinthii, quod Apoftolus à fe id impetrari minimè passus esset, ut quidquam ab ipfis fumeret, nec tantum fiducia concepiffet, ut ab his ali fuftineret. Etiam Lucam, Titum, Timotheum, Barnabam, aliofque fuos Corinthum miffos difcipulos ali non fuftinuit. Hinc enim pergit in eadem Epiftola: Sed efto, ego non gravavi vos, fed cum aftutus effem, dolo vos cepi. Nunquid per aliquem eorum, quos mifi ad vos, circumveni vos? Rogavi Titum, &mifi cum illo fratrem, nunquid Titus vos circumHom. 18. venit? Nonnè eodem fpiritu ambulavimus? Nonnè iifdem veftigiis? Exponit rurfum Chryfoftomus: Objectioni occurrit Apoftolus, eamque folvit. Quod ait eft hujufmodi: Equidem ipfe per avaritiam vos minimè circumfcripfi. Verum fortaffe quifquam hoc dicere queat, quod quamquam ipfe nihil sumpserim, tamen cum vafer ac fubdolus effem, id molitus fum, ut ii qui à me miffi erant, fuo nomine aliquid à vobis poftularent, fique per eos fumpferim, atque ita me compararim, ut aliorum manu accipiens, interim tamen accapte pecuniæ opinionem à me removerim. Adverfus hanc calumniofam fufpicionem dicit: Nonnè eodem fpiritu ambulavimus ? Nonnè iifdem veftigiis? Uti ipfe ne neceffarium quidem alimentum fumere voluit à Corinthiis, ita nec fieri id paffus eft à difcipulis. Vide & quintam decimam laudati Chryfoftomi Homiliam fuper Epiftolam ad Philippenfes. Verum quæ hujus Apoftolicæ abftinentiæ caufa? Eft duplex. Primam habes in laudata fecunda EpiftoHom. 12. la: Omnia, chariffimi, propter ædificationem ve

Cap. 12.

num, ne fratrem meum fcandalizem. Hanc, in-
quam, regulam fuo exemplo probaturus, multis
oftendit Evangelici Præconis ex Evangelio ali.
mentationem effe juris naturalis, Evangelici, at-
que Apoftolici, additque fe rigidiffimè apud Co-
rinthios ab ipfo abftinuiffe. Utique ne ipfos fcan-
dalizaret. Chriftianæ charitatis effe affirmat, ut
etiam ab utili nobis actione ob fratris infirmi
fcandalum abftineamus. Corinthii erant merca-
tores, dediti lucro, tenaces fuæ rei, fufpiciofi,
dicaces, ideoque ab Apoftolis, hominibus He-
bræis, fufurrabant fibi importari Evangelium,
ut exportaretur aurum fufpicabantur Evan-
gelium effe Judaicam negotiationem. At verò
Macedones olim fuere viri hofpitales, benefici in
extraneos, adfectatores alienæ menfæ,& propriæ
prompti largitores. Hinc ergo ab his accipien-
dum, ab iftis nequaquam duxit Apoftolus.

[ocr errors]
[ocr errors]

Alteram Apoftolicæ abftinentiæ rationem habes in fecunda ad Corinthios Epiftola: Ut ampu- Cap. 11. tem occafionem eorum, qui volunt occafionem, ut in quo gloriantur, inveniantur ficut & nos. Infirmitas, in qua Apoftoli virtutem proficere atque perfici Dominus voluit, fuerunt contumelia, fames, fitis, carceres, publica infamia, flagra ftigmata, ac præfertim Pfeudo-Apoftoli, feu falli fratres, adeò adverfi & maligni, ut ad inflammandam, quæ ejus vincula & captivitatis calamitates adgravaret, Neronis Augusti rabiem per contentionem & invidiam, id eft, infolenti audacia, Chriftum prædicarent. Horum aliqui etiam Corinthum acceffere. Et licèt ipfi novellos illic Fideles devorarent in abfcondito redigerent in fervitutem, quin & in faciem cæderent, feu ob non acceptas ad placitum pecunias contumeliosè invaderent, dolosè fimularunt fe nihil accipere, blateraruntque Paulum non esse legitimum Apoftolum, fed hominem gyrovagum, cui non foret alius fcopus, quam ex Apoftolatus fuco facere quæftum. Ita multorum animos à Paulo & ejus Evangelio diverterunt. His nugivendis histrionibus omnem gloriandi, & fefe fuprà veros Apoftolos exaltandi occafionem abfciffam volens Paulus fecit in veritate, quod ipfi mendacio fimulabant. Quæ regulæ ab hodiernis etiam ad Hæreticos aut Gentiles Apoftolis feu Miffionariis notanda funt, atque fervandæ. Horreant fieri fimiles Joanni Buggenhaghio, Martini Lutheri focio, qui à Danis, quos Pfeudo-Apoftolus feduxerat, ad fuos rediens fertur abeuntem terram fpectaffe è navi, ac falutafse: Vale Dania, babeas tu meum Evangelium, ego tuum aurum. Quales nundinatores meritò perfequitur Romana Ecclefia, fuis ad inopes aut duras gentes Apoftolis confueta viaticum & fportulas impartiri. Ex eodem fonte Innocentius tertius

in fua Lateranenfi Synodo mandavit cunctis amCap. 10. plarum Dioecefeon Epifcopis, Ut viros idoneos ad fande Prædicationis officium exequendum assumant, potentes in opere & fermone qui commiffas fibilum vixiffe apud Corinthios, in fecundæ ad ipfos plebes vice ipforum, cum per fe idem nequiverint,Epiftolæ Commentariis palam teftatur Sanctus folicitè vifitantes, verbo ædificent & exemplo, qui- Joannes Chryfoftomus. bus ipfi, cum indiguerint, congruè necessaria subminifirent, ne pro neceffariorum defectu compellantur defiftere ab incepto, aut plebes gravare. Ita Argentinenfes, quod prædicationis officium in fua Ecclefia inftituerint cum magna penfione, laudat Conrardus Abbas Ufpergenfis.

fratrum mendicantium. Etenim gratis docere

& prædicare, & ex mendicato vivere eft omnino Apoftolica perfectio. Nam ita Paulum Apofto- Hom. 27

A. 1478.

[ocr errors]

Notanda funt Sancti Ivonis verba, Prædicant ut manducent. Continent antiquam & certam Chriftianitatis regulam, quæ divini verbi præconium, quodvis Sacramentum, Ecclefiæ regimen aut minifterium, feu ftatum Clericalem, non dico ex abundantiæ, aut luxus, fed ex neceffarii victus amore factum, adminiftratum, aut. fufceptum, de gravi femper peccato damnavit. Palam id docet in libris adverfus Parmenianum S. Auguftinus: Apoftolus ait, Si volens hoc facio, mercedem habeo; fi autem invitus, difpenfatio mibi credita eft. Id eft, illis prodeft quibus hoc difpenfo, non mihi qui fictus fum. Qui enim invitus facit propter commoda & gaudia carnalia, quæ fi aliter· habere poffet, illud Ecclefiæ minifterium defereret,

L. 2. C.11.

Iftos Pfeudo-Apoftolos in litteris ad Colum-
benfes fuæ Parochia Monachos infectatur etiam
Cap. 192, S. Ivo Carnutenfis Epifcopus: Prætereà qui de la-
boribus manuum necessaria fibi præparare non fuffi
ciunt, non benè profpiciunt. Quia quæ in aliis re-
prehendunt, frequenter ipfi committunt, dum viði
penuria viclus prædicant populis innocentiam fuam,
quod eft oves vendere ; prædicant ut manducent,
quod eft boves vendere: Cum tales venditores cum
venditoribus columbarum de Templo Dominus ejece-ipfe utique fictus eft, ideoque invitus facit. Neque
rit, & à Catholicorum focietate eliminandos borum
fimiles præfiguraverit. Neque enim hoc eos excufare
videtur, quod manu fua pecunias non accipiunt,
fed Giezitas fuos aut fecum habent, aut poft fe mit-
tunt, qui collectionem accipiant, & in quorum vo-
luerint ufus expendant. Hæc in fe fi confiderarent,
Clericos, Monachos, Rectores Ecclefiarum & Mo-
nafteriorum non tanto ftudio lacerarent. Quidam
eo tempore Monachi garriverunt communes
Ecclefiarum & Monafteriorum poffeffiones effe
Clericali fanctimoniæ, & Monaftico præfertim
paupertatis voto adversas, damnaverunt, defe-
ruerunt Monafteria, & fefe transformarunt in
Anachoretas. Eorum aliqui de manuum fuarum
labore aut non poterant, aut ex defidia nolebant
fibi comparare victum. Hinc populis non folum
Evangelium, fed & fuam fanctimoniam abiere
prædicatum, idque cum focio, qui mendicaret
pro ipfis, & faceret collectam. Ecclefias, Coe
nobia, Clericos, & quofvis Coenobitas Mo-
nachos lacerabant peffimè, ajebant effe in
ftatu damnationis ad Apoftafiam follicita-
bant, titubare fecerunt multos, etiam quofdam
Columbenfes, quibus adverfum iftos feductores
muniendis adjunxit Ivo Epifcopus: Hæc fcripfidi vos fitis. Eruditi quidam Laici, quod ope-
vobis, fratres, ut non terreamini tonitru vanarum
comminationum, neque moveamini à veftro fenfu,
fed fecundùm ftatuta præcedentium Patrum vitam
veftram dirigatis, & obedientiam, quam Prælatis
veftris debetis, & ftabilitatem, quam Monafterio
ne damna-
veftro profeffi eflis, firmiter teneatis
tionem eorum, qui vota fua irrita faciunt, incurratis.
Hi funt illi gyrovagi, adverfum quos in fecunda
Pictavienfi Synodo ftatuerunt Cardinales Joan-
nes & Benedictus, Pafchalis fecundi per Gal-
liam Legati: Ut fanctorum Reliquias caufa pecuniæ
&quæftus circumferentes ad prædicationem non ad..
mittantur. Erant hypocritæ & Sarabaitæ, præ-
dicabant ex amore quæftus, & fine Epifcopali
authoritate, ideoque ipfos merito notat de Si-
monia S. Ivo, & ipforum mendicos focios ap-
pellat Giezitas. Abfit ergo ut damnet, qui tunc
necdum erat in Ecclefia, regularem ftatum

enim in minifterium, fed in illa commoda fer-
tur ejus voluntas, atque ita eft palam fictus & in..
vitus. Confonat in Canonicis ad fuos Chore-
Epifcopos litteris magnus Bafilius: Plurimi me- \
tu, ne in milites referantur, feipfos minifterio inge-
runt. Eos effe dicit minifterio indignos. Quod
notent illi, qui ad laicum forum, vectigalia,
aut alia reipublicæ onera declinanda fufcipiunt
Clericatum. Ad fuos item Presbyteros fcribit
S. Synefius Ptolomaidis Epifcopus, Pentapoli- ›
tana Provinciæ Metropolita: Illud par eft ad vos Epift.'s.
ufurpare, Honefta fiant boneflè. Amputetur omnis
de lucro contentio: Omnia Dei caufa fufcipiantur.
Non eandem effe virtutis atque nequitiæ materiam
oportet. Curfus ille pro pietate eft. Pro animabus
certandum. Quifquis per Ecclefiæ tuendæ fpeciem
marsupium auget, atque hoc ipfo, quod iis tempori-
bus utilis effe videatur, quæ animæ vim efflagitant,
fibi poteftatem conciliat, is eft quem nos extra Chri-
ftianum confortium volumus amandatum. Non man-
cam virtutem fecit Deus: Non illa focietate nequitie
indiget. Non Deo milites deerunt, Ecclefiis idonei.
Commilitones inveniet, bic quidem mercedis exper
tes, fed in Calo plena mercede donandos. Ejufmo

[ocr errors]
[ocr errors]

ram fuam ad expugnandos tunc graffantes Aria-
nos viderent Ecclefiæ utilem ac quafi neceffa-
riam, fibi ab Epifcopis oblatum Minifterium &
Clericatum non nifi fub pinguis ftipendii fpon-
fione voluerunt admittere. Eos non folum omni
minifterio, fed & communione indignos adfir
mat Synefius, confidens Ecclefias fine idoneis
& caftis Miniftris nunquam à Domino deferen-
das. Quod ipfum in Paftorali ad fuos Clericos
& Monachos Epiftola tradit elegantiffimè San-
atus Agobardus, fub Ludovico pio Lugdunenfis
Archiepifcopus: Sunt qui non apparent bominibus
impii, fed per fimulatam juftitiam funt in oculis
hominum fepulchra dealbata, in Dei autem oculis, id
eft, intus funt pleni ossibus mortuorum, & omni spur-
citia. Ait beatus Paulus Apoftolus: NON ENIM
ADULTE-
SUMUS, SICUT PLURIMI,
RANTES VERBUM DEI, SED EX SINCE-
RITA-

RITATE, SICUT EX DEO, CORAM DEO
IN CHRISTO LOQUIMUR. Et iterum: HA-
BENTES HANC MINISTRATIONEM
JUXTA QUOD MISERICORDIAM CON-
SECUTI SUMUS, NON DEFICIMUS, SED
ABDICAMUS OCCULTA DEDECORIS,
NON AMBULANTES IN ASTUTIA, NE-
QUE ADULTERANTES VERBUM DEI,
SED IN MANIFESTATIONE VERITA-
TIS. Sicut enim adulter non quærit fructum prolis,
fed tantum ut fuæ voluntati fatisfaciat, & libidinem
impleat, ita omnis, qui miniftrationem verbi suscepit,
ft. ex finceritate falutem audientium, & ædificationem
Ecclefiæ non quærit, fed caufa alterius rei, quæ mi-
nor eft quam falus Auditorum, Verbum Dei loquitur,
ut fue nimirum propriæ voluntati obtemperet, adul
ter eft. Ergo non foli hæretici adulterant Verbum
Dei mifcendo fallacias fuas, fed & omnes qui per
facrum Minifterium ad honores & divitias tempora-
les pervenire feftinant. Etiam & illi, qui ad bo-
nores & divitias fublimari non poffunt, & victum
aut tegumentum quotidianum ex facro Minifterio
adipifci cupiunt. Quia non ideo fumptus accipiunt
ut prædicent, fed ideo prædicant ut accipiant ;
nec loquuntur ex finceritate ficut ex Deo coram Deo,
fed ambulant in aftutia; nec abdicant occulta de-
decoris, fed amplectuntur: Adulteri funt. Eruditè
& acriter profequitur iftud argumentum. Quod
ipfum in variis Epiftolis Ifidorus Pelufiota, ac
in fecundæ ad Corinthios Epiftolæ Commen-
tariis facit Theophylactus. Ex Clericatu, Ec
clefiæ Minifterio, aut prædicationis officio non
vetant victum & alimentum accipi, fed vetant
hæc effe fufcepti ftatus aut Minifterii finem.
Adimpleri hinc volunt legem Domini: Quæ-
rite primum regnum Dei & Juftitiam ejus, & bac
omnia adjicientur vobis. Nec fecundario hæc pof
funt quæri. Qui enim partim ex Dei, partim
ex lucri amore prædicat, miniftrat, aut Mi-
nifterium accipit, mifcet aquam vino, in bo-
ve & afino arat, veftimento veteri affuit pan-
num novum, quid ejus dextera faciat finiftra
novit. Attamen dum Deus eft principalis finis,
ejufque amor uti primus motor opus noftrum di-
rigit, eft macula dumtaxat venialis.

Commentariis idem Chryfoftomus, & refpon- Hom. 23. det: Alii quoniam cum parvult effent, baptifmum MINISTRATIONEM,fufceperunt, alii vero cum infirmi, carent alacrita

Eadem eft ratio ingreffus Monaftici & profeffionis. Egregiè id in primo libro de Cordis com. Cap. 6. punctione tradit Sanctus Joannes Chryfoftomus : Quod homines fæculi viam fpatiofam gradiantur non valdè mirum eft, eos autem qui videntur crucem fuam fuftuliffe & fequi Chriftum, per hanc Spatiofam velle incedere, non tibt prodigiofum videtur? Denique Monachi, cum de Monafteriis & habitatio

num locis percunctantur, ante omnia requirunt,
fi requies fit in loco, fi abundent omnia, fi aqua-
rum copie fluant. Sed etfi de eremo requirant, etiam
ibi ante omnia de requie tractant, & de opportunitate
Minifterii corporalis. Si vero ad aliquam difpenfatio-
nem vocaveris, aut aliquid Minifierii divini injunge-
re volueris, prima ftatim follicitudo eft ejus, &
prima illius verba funt: Si eft ibi requies ubi eundum
eft, fi inveniantur quæ neceffaria funt abundanter,
fi nibil defit eorum quæ lata & fpatiofa via depofcit.
Cur inter Fideles fint multi non tantum tepidi,
fed & pravi, quærit in actuum Apoftolicorum

te vivendi juxta Deum. Infantes aliena, infirmi
aut non recta, aut non plena voluntate Chriftia-
nam legem fufcipiunt, ideoque ipforum multi
in arena ædificant, atque ita facilem patiuntur
ædificii ruinam. Quærenti cur etiam Clerico-
rum & Monachorum multi teporem patiantur
in fufcepto gradu, imo & quidam ab illo exci-
dant, refpondebo quod illum non casta, aut
non plena mente fufceperint, atque ita adeo
ponderofam & fublimem fanctitatis molem in de
bili fundamento fabricarint. Eft vitium in Ec
clefia antiquum adeo & frequens, ut de ipfo lau-
datus Joannes in adducto libro accufet quafi om-
etiam femetipfum. Cafta enim intentio
non folet omnibus in primo converfionis aut pro-
motionis exordio donari.

nes ›

Etiam pro exorcifmis exigere eft Simonia, de qua in Apoftolicorum Actuum Commentariis idem Chryfoftomus, agens de filiis Sceva adhuc in Judaismo infidelibus, & tamen per invocatum Domini nomen Dæmonia exorcizantibus: Ilom. 41. Vide impietatem potentissimam. Judæi cum adbuc manerent in impietate, per ipfum negotiari voluerunt, atque fic omnia faciebant ad vanam gloriam & lucrum. Lucri caufa obambulare effe dicit Judaicorum Exorciftarum morem peffimum & antiquum. Et hinc Oriono, Ailenfis ad rubrum mare civitatis Primario, à Dæmonum læfione per Sancti Hilarionis exorcifmos liberato, ideoque magna dona offerenti, refpondit apud Sanctum Hieronymum laudatus Hilarion: Non legifti, quid Giezi, quid Simon paffi fint, quorum alter accepit. pretium, alter obtulit, ut ille venderet gratiam Spiritus Sancti, hic mercaretur? Nec in pauperes ero Hom. 52. ganda voluit ifta munera admittere. Etiam pro aliis miraculis & precibus poffe quidem neceffarium victum, nequaquam tamen munera accipi docet laudatus Chryfoftomus in iifdem Com. mentariis. Et hinc Chriftianam ancillam, quæ miraculis Iberos ad Christi Domini fidem perduxit, & ab ipforum Rege munera accipere pauper noluit, merito laudant Ruffinus, Socrates > Theodoretus, ac Hermias Zozomenus.

[ocr errors]

CAPUT XIV.

Exponitur varia exactio Ministrorum
Epifcopalium.

Uod Patriarchæ Conftantinopolitani, Car-
thophylax, & alii Miniftri ab ordinatis

Clericis aliquid exigant, eft antiqua con-
fuetudo. Et quia Patriarcha ille non folos fuæ Pa-
rochiæ, fed quofvis Orientalis Ecclefiæ Clericos
ex longa invafione & ufu ordinabat, erat pingue
lucrum. Quin & pofterioribus fæculis cum fchif-
mate crevit avaritia & exactio, ideoque multi

1

44.

Can. 32

noluerunt apud Conftantinopolim ordinari. Hinc
in fua, quam in quinquagefimi Carthaginenfis
Canonis commentario adducit Theodorus Balfa-
mon, ad Alexiaca Cathecumena Synodo ftatuit
Michael Patriarcha: Ne fit prætextus, ifque fatis
elegans, iis qui nolunt hic ordinari, ad religiofum
noftrum Carthophylacem accedentibus quod majo-
rem fortè fubeant innovationem, quam olim dari
fuerit confuetudo, & ei quoque rei à noftra Mediocri-
tate eft bodie provifum. Cautum eft enim, ne anti-
qua in eis confuetudo tranfiliatur, fed illa fola den-
tur Epifcopi Miniftris & religiofiffimo hujus temporis
Carthophylaci, quæ ab iis, qui ordinantur, jam olim
dari confuevere. Exactionem non damnat, aut
abolet, fed folummodo reducit ad antiquos limi-
tes, & vetat deinceps augeri. Ridiculum eft vetus
ad centefimam vigefimam tertiam Juftiniani Au-
gufti novellam legem in Joannis tertii Patriarchæ
Conftantinopolitani collectione Græcum de om-
nibus hifce exactionibus fcholion: He præftatio-
nes legitimo jure fiunt, poftquam Imperator, qui fa-
cularium eft Dominus, illas approbavit. Non enim
ob ordinationis gratiam pecunia accipitur, neque pro-
ptereà indigni admittuntur, fed Honorarii & benefi-fcriptoribus, abbreviatoribus, & registratoribus lit-
centiæ vice præbetur illud modicum, quod lege defi-
nitum eft. Quafi vero ad Laicum pertineat Prin-
cipem Simoniam ftatuere vel purgare.

nec calamns nec charta gratis ibi, ut ajunt, babea-
tur. Iniquitatem iftam dicit in Ecclefiis effe anti-
quiffimam, adeoque contumacem ut non ipfa
omnium Mater Romana poffit à fuo gremio eljmi-
nare. Et hinc fecunda Ravennas fub Clemente
quinto celebrata Synodus fanxit, ut Epifcopo-
rum Notarii & Sigilliferi pro fcriptura, charta,
schedula, cera, figillo, omnique fuo, quod fa
cris Clericorum ordinationibus impendunt, mini-
fterio ultra duos Venetos non poffint accipere.
De Notariis & aliis Miniftris, aliquid circa Epif-
coporum & Prælatorum electiones aut confirma-
tiones fcribentibus, ftatuit Synodus Bafileenfis :
Emolumentum eis aliquod moderatè taxetur, haben- Sef. 12.
do refpectum ad laborem & operam fcripturæ, non
ad fructuum Prælaturæ valorem. Et generatim de
cunctis, qui in Epifcoporum aut Clericorum
confecratione, electione, confirmatione, in-
veftitura, installatione, aut quovis alio quid
fcripferint: Nihil penitus ante vel poft exigatur
ratione litterarum, Bullæ, figilli, prætextu cujusvis
confuetudinis, privilegii, vel flatuti, aut alia qua-
vis caufa vel occafione, directè vel indirectè, folum

Adversùs fimilem Romanæ Ecclefiæ abufum
longè fanctiùs in fua Romana Synodo proceffit
Lib. Ep. Magnus Gregorius: Antiquam Patrum regulam
fequens, nibil unquam de ordinationibus accipien-
dum effe conftituo, neque ex datione Pallii, neque
ex traditione chartarum, neque ex ea, quam nova
per ambitionem fimulatio invenit, appellatione pafiel-
li. Quia enim ordinando Epifcopo Pontifex manum
imponit, Evangelicam vero lectionem Minifter legit,
confirmationis autem ejus Epiftolam Notarius fcribit;
ficut Pontificem non decet manum, quam imponit,
vendere, ita Minifter vel Notarius non debet in ejus
ordinatione vocem fuam vel calamum venundare. Pro
Ordinatione vero, vel Pallio, feu chartis, atque pastel-
lo, eundem qui ordinandus eft vel ordinatus, omnino
aliquid dare prohibeo. Ex quibus prædictis rebus fi
quis binc aliquid commodi appellatione exigere, vel
deferre fortè præfumpferit, in diftricto Dei omni-
potentis examine reatui fubjacebit. Is autem, qui
ordinatus fuerit, fi non ex placito, neque exacus,
neque petitus, poft acceptas chartas & Pallium ali-
quid cuilibet ex Clero, gratiæ tantummodo caufa,
dare voluerit, hoc accipi nullo modo prohibemus, quia
Epift. 5. ejus oblatio nullam culpæ maculam ingerit, quæ ex
accipientis ambitu non poceffit. Quam fanctitatem
dudum in Romana Ecclefia perfeveraffe often-
dunt litteræ, quas ad Sancti Bonifacii Martyris,
fui per Franciam Legati, de oppofito vitio que-
rimonias fcripfit Pontifex Zacharias.

Pofteà tamen defecit. Etenim ad Richardum Albanenfem Epifcopum, Pafchalis fecundi per Gallias Legatum, de tribus Primatibus Ecclefiæ fuæ Clericis, fimilium exactionum accufatis, fcribit Sanctus Ivo Epifcopus Carnutenfis: Romanæ Ecclefiæ confuetudine fe defendunt, in qua dicunt Cubicularios & Miniftros facri Palatii multa exigère à confecratis Epifcopis vel Abbatibus, quæ Ep. 133. oblationis vel benedictionis nomine palliantur, cum

[ocr errors]

terarum feu minutarum pro ipsorum labore competentt
ftipendio folvendo. Exactiones iftas etiam Apofto-
licæ Sedi interdicit, damnatque de Simonia. Et
Toletana fub Xifti quarti Pontificatu Synodus,
non folum Epifcopis, fed & ipforum Janitori-
bus, Barbiton foribus, ac aliis Officialibus di-
strictè vetat omnem pro figillo aut cera exactio-
nem, Notariis tamen permittens ut pro Reve-
rendis feu dimifforiis, & pro teftimonialibus or-
dinum litteris accipiant decem Moraberinos.
Quæ omnia firmavit & auxit Sacro-fancta Tri-
dentina Synodus, pro cunctis iftiufmodi litteris
quid etiam fponte oblatum vetans accipi ab Epif-
coporum Miniftris, folifque fixum ftipendium cap. 1.
non habentibus Notariis indulgens decimam, cu-
jus Epifcopus nequaquam poffit effe particeps,
aurei partem, & hoc in illis tantum Ecclefiis,
ubi non viget melior confuetudo. Omnem aliam
non dumtaxat exactionem, fed & fpontè oblati
acceptionem damnat de Simonia.

Seff. 21.

Ifta avaritiæ lepra peffimè olim laborarunt Chor-Epifcopi, Archi-Presbyteri, ac præfertim Can. 15. Archi-Diaconi. Quod Archi-Diaconi in Parochiales Presbyteros dominatum, tyrannidem & iniquas exactiones exercerent, palam affeverat & damnat fecunda Synodus Cabilonenfis. Et terti um Ludovici pii Imperatoris Capitulare Regiis Miffis, feu Ecclefiarum Vifitatoribus injungit, ut inquirant de Epifcoporum Miniftris: An indebita xenia à Presbyteris exigant. Probos ac integros, qui plebem ac inferiorem Clerum non vexent exactionibus, deinceps ab Epifcopis fieri Chor-Epifcopos, Archi Presbyteros, atque Archi-Diaconos, etiam promotorum avaritiam compefci mandant fexta Parifienfis, & fecunda Lib. 1. c. Synodus Aquifgranenfis. Addunt ex ifta improbitate fcandalizari populum, Sacerdotium contemni, & plura in Ecclefiam mala cumulari. Lib. 1. c. Quæ omnia etiam Canonicis ad Hedenulphum " novellum Laudunenfis Ecclefiæ Epifcopum litteris inferuit Hincmarus Metropolita Remen

26.

fis. Archi-Diaconorum in Parochiales Presbyteros & Clericos angarias atque indictiones ex vigefimo tertia Toletane Synodi Canone damnat item in litteris ad Lifiardum Sueffionenfem Epif copum Sanctus Ivo Carnutenfis. Ubi tamen advertas Canonem iftum non in Archi-Diaconos, fed in Epifcopos loqui. Adeò hac in re exceffit Theobaldus Archi-Diaconus Parifienfis, ut ejus Nepotes venerabilem, à quo fiftebatur & culpabatur ifta improbitas, Thomam Canonici ad Sanctum Victorem Monafterii Priorem, intra facras, ad quas confugerat, Stephani Parifienfis Epifcopi manus impiè & barbarè trucidarint. Facinus exponunt Petrus Venerabilis & Ep. 17. Sanctus Bernardus. Et hinc in Synodo fua LateEp. 158. ranenfi ftatuit Alexander tertius: Archidiaconi five Lib. 3. tit. Decani nullas exactiones five tallias in Presbyteros feu 39. C. Clericos exercere præfumant. Quem Canonem fuis Decretalibus meritò inferuit Gregorius nonus.

Cap. f.

Porrò exactiones fuas variis illi titulis fucabant, & purgare conabantur. Chor-Epifcopus, ArchiPresbyter & Archi-Diaconus funt Epifcopi manus & oculi, in fuos diftrictus habent jurifdictionem ordinariam, ipfifque multam curam debent. Hinc ex cujufvis fibi fubjectæ Ecclefiæ proventibus volebant portionem aliquam, quafi decimam decimæ. Nam & Epifcopali curæ aliquod ex illis folatium, feu partem facri Canones affignant. Juftus erat titulus, maculatus tamen exceffibus, adversùm quos ftatuit fecundum Lu. dovici pii Imperatoris ad Epifcopos Capitulare: Ne Ecclefie in reftauratione aut in luminaribus juxta poffibilitatem rerum negligantur, veftra invigilare debet folertia. Et ficut alios prohibetis, ne de manfis ad Ecclefiæ luminaria datis aliquid accipiant, fic & vos & veftri Archidiaconi, de eifdem manfis nibil accipiendo, aliis exemplum præbeatis. Regia amortizationis lex erat tunc ignota. Attamen ne jura fua perderet Domiuus Rex, aut in illis folvendis nimium gravaretur populus, exempta à publicis oneribus manfa ad certum dumtaxat numerum habebat quævis Parochialis Ecclefia, & ipfis quidquam pendi Archi-Diaconis, ipfifque etiam Epifcopis piè vetuit pius Ludovicus. Ea enim ultra honeftam Ecclefiæ & Cleri fuftentationem nihil aut parum fuppeditabant. De aliis manfis & proventibus aliquid accipi omnino permittit.

Et hinc de portionibus Ecclefiarum ad Epifcopum pertinentibus, quas fui Archi-Diaconi ante & poft ejus electionem fibi ufurparant, num haberet Canonicam fententiam, qua ifta rapacitas cohiberetur, à Sancto Ivone poftulavit memoratus Lifiardus Epifcopus Sueffionenfis. De cunctis Parochialium Ecclefiarum præter exempta manfa proventibus fuam portionem habebant & Epifcopus & Archi-Diaconus, verum ArchiDiaconi Sueffionenfes, fua non contenti, etiam Epifcopi portionem ex nefcio quo titulo aut fuco invaferant & detinebant. Hinc repofuit Sanctus Ivo Nova funt hæc genera morborum, & ideo nova exigunt genera medicamentorum. Tamen fi infpiciamus Epiftolam Ifidori Leutredo Epifcopo Cordubenfi directam, patenter intelligi poterit, quia non pertinet ad Archi-Diaconum præter portionem fuam

aliquid de reditibus Parochiarum fibi retinere, vel ultra terminos à Patribus pofitos aliquid ufurpare. Difertè afferit Archi-Diaconis deberi portionem fuam, idque ex ftatuto Patrum. Et hinc indi&tiones & talliæ, quas Alexander tertius ac aliæ damnarunt Synodi, funt folæ illæ, quæ fiant ultra iftam portionem.

Alter Archi-Diaconalium exactionum fucus fuit Ecclefiarum vifitatio, adversùs quem ftatuit. in quinto Capitularium libro Hincmarus Metropolita Remenfis: Ut non occafione viclus Parochias circumeatis, quatenus de aliorum ftipendiis viventes Cap. 2. veftra ftipendia confervetis. Subditas Ecclefias vifitanti, uti Epifcopo, ita & Archi-Diacono debentur procurationes, feu honeftum viaticum ac alimentum. Hinc quidam, ne domi comederent & expenderent, lentè ac morosè vifitatum abibant, iftafque artes Hincmarus abolet & damnat. Et quia etiam neceffariarum vifitationum procurationes frequenter habuerunt varios exceffus, ipfas effe moderatas, & non gravari Parochos fanxit in fua Lateranenfi Synodo Alexander tertius. Pergit Hincmari Capitulare ad Archi-Diaconos: Ut à Presbyteris xenia non accipiatis, quatenus illorum mala fama cooperiatur. Quod ipfum in Canonicis ad Hedenulphum Laudunenfem Epifcopum litteris expreffit. Nec folum criminum pœnas, fed & ipfam vifitationem pecunia redimi à criminofis Clericis permittebant quidam Archi-Diaconi, quas fordes in fua laudata Synodo damnat etiam laudatus Pontifex Alexander. Pergit rurfum Hincmarus: Quando Parochias circumitis, nolite graves effe Presbyteris, petentes frif- Cap. 4.. kingas, vel pifces, vel formaticos, aut annonam, aut alias quaslibet res, ut habeatis, quando ad ch vitatem reverfi fueritis, unde quafi fratribus refe&ionem faciatis, ut falvis ftipendiis veftris habeatis unde vos & veftros conducatis. E vifitatione redux Archi-Diaconus folebat Agapes facere, feu amicum inter Ecclefiæ fuæ confratres convivium: Hinc partim ad illud, partim ad fuum ac fuorum in via & reditu pastum exigebat à Parochis esculenta varia, peffimumque abufum Hincmarus circumfcribit.

Tres infuper alios iftarum exactionum fucos adducit idem Hincmarus: Nolite quafi pro aliquo adjutorio ad quamcumque rem denarios apud Prefby. teros poftuletis, neque quando ad Synodum, vel pro inquifitione Minifterii fui venerint, eulogias exigatis, fed fi fortè commodum fuerit pro fua voluntate & commoditate aliquid gratis offerre, cum gratiarum actione accipite. Parochianam feu Diocefanam Synodum dirigere, dubios Parochialis Cap. 5. Minifterii cafus exponere, & pro communi Ecclefiæ bono quandoque onera fubire debet ex officio Archi Diaconus: & pro cunctis iftis aliquod folatium, ftipendium, & adjutorium exigebant à Parochis. Rurfum Hincmarus: Nolite quafi per precationem caballos veftros vel amicorum veftrorum ad paftum Presbyteris commendare neque annonam vel fodrum ab eis exigatis. Fodrum eft vox Lombardica, fignificans publicam exactionem. Porrò ne nimium durus in Archi-Diaconos videretur Hincmarus, laudatis fuis Capitulis admifcuit aliquid dulce: Ideo vobis de

Cip. 6.

« VorigeDoorgaan »