panem in Domini Corpus confecrare eft res incommodis fubjecta, ideoque mutavit Ecclesia, & triticeam farinam, ex qua Clerici panes facerent, juffit à populo offerri. Quam rurfus variata temporum ratio perfuafit mutari in denarios, qui par tim emenda farinæ effent pretium, partim ad fugandam Clericalis avaritiæ fpeciem in pauperes fub offerentium confpectu dividerentur. Quæ puritas, quod non effet Apoftolicæ legis, & quod priorum oblationum emolumentis aut non poffent aut nollent privari Sacerdotes, non diu permanfit. Uti antea panis, vinum & farina, ita hi denarii illis pedetentim appropriari cœpe runt. Ita fuo tempore fuifle confuetum, fupra palam dixerunt Goffredus Abbas Vindocinenfis, & Hubertus Archiepifcopus Cantuarienfis. Et hinc ob avitam populi de Cleri avaritia & nimiis proventibus calumniam defecit paulatim etiam denariorum cblatio, contracta ferè ad folam Miffam in exequiis defunctorum. Accedens Ecclefiarum, Altarium in eadem etiam Ecclefia, Sacerdotum, plurium quotidie eodem quoque Altari Miffarum multiplicatio iftam contractionem ftrenuè adjuvit. Exinde ergo Miffam fibi celebrari volens, eam oblato denario poftulat à Sacerdote, & hic eft denarius, quem Wicleffifte, Lutherani, & Calvinifte hoftiliter infectantur. At fine fundamento. Eft enim, licèt non in ifta fpecie, tamen in fubftantia ac valore Inftitutum Apoftolicum. Etiam in propria fpecie effe antiquum, oftendunt fuperiùs laudata puerilis pietas Sancti Petri Damiani, & per ipfum adducta plura exempla. Quis Sacerdos non ab omni fideli panem & vinum malit accipere ad quamvis Miffam, quam ab unico homine paucos

nam effe antiquam, docet fundatio Monafterii
Sanctæ Mariæ de Silva Regali in Arelatenfi Dice-
cefi, cui fub perpetuo variarum Miffarum onere
fundos quofdam donavit Alphonfus Aragonia
Rex, & adjecit: Si in prædicta donatione nau-
fragium evenerit, illud folvo & relaxo. Inftrumen-
tum exftat in Spicilegio Luca Dacherii. Quo
jure folos, quibus competens fuftentatio aliunde
no
non fuppetit, inopes Sacerdotes & Ecclefias vti
poffe quidam non fine fundamento ad feverant
Reformata quædam, omnem etiam fponte obla-
tum denarium refutantia, Monafteria funt pluri-
mùm laudanda, & orandus eft Deus, ut ad
omni faltem exactioni renunciandum nos permo-
vere, atque ita cafta Patrum corda in nos reduce-
re dignetur. Interim penitus neceffe eft longiffi-
mè profcribi iniquiffimas fordes, quas hac in re
damnarunt Romani Pontifices, Clemens octavus,
Urbanus octavus, & noviffimè Alexander fepti
mus. Et adverfum quas Adriano fexto fupplica-
vit Nurembergenfis Germanorum Principum
Conventus: Sacerdotes unius diei Miffas, ad quas
fundationis, feu annua recordationis jure celebran-
das obligantur, non femel, fed quater, quinquies
pluriefvè venundant, unaque Missa duobus, tribus,
aut pluribus Ecclefiafticis beneficiis fatisfacere præfu

munt.

CAPUT XII.

affes? De varia hujus oblationis mutatione lar Exponuntur exactio oblatio pro exequiis

giùs eft fuo loco dicendum.

An ad fingulas etiam privatas Miffas olim ab audientibus vel audiente fuerit facta panis, vini,

farinæ, vel denarii oblatio, poffit difputati.

&fepultura.

A tiquum Conftantinopolitana Ecclefia
ANtiquum

Lib. 3.

morem exponit in Codice Juftinianæo lex
Anaftafii Augufti: Conftitutio affignat magne Ec-
clefiæ Conftantinopolitana feptuaginta librarum auri Lib. 1. tit.
reditum, eam ob caufam, ut fcilicet exequi fine 2. cap. 18.

Certum eft fuiffe factam ad illas, quæ pro quo-
piam feu vivo feu defuncto, vel propriæ pietatis
motu, vei ad alicujus poftulationem fuerunt ce-
lebratæ. Nam in his oportebat fieri iftius nomi-fumptu & gratis fiant in urbe Conftantinopolitana,
nis recitationem, quam fine oblatione fieri non
permifit antiqua difciplina. Olim ergo Miffam
pro fe aut amico dicendam poftulans à Sacerdote,
non præviè dabat, fed in ipfa offerebat dena-
rium, quo folo Sacerdotem oportebat effe con-
tentum Servatum tamen oportebat etiam lau-
datum fuperiùs Cardinalis Gualonis Canonem :
Moneantur Laici diligenter, ne quod pro Sacramen-
torum reverentia devotio Fidelium introduxit, ex
avaritia velint aliquatenus revocare. Devotionem
iftam paulatim omninò diminuit, ac propemo-
dum exftinxit olim Laicorum avaritia, atque ita
ipfis taxare Miffæ denarium Epifcopi tandem fue-
Te compulfi. Ita folita intra Miffam oblatio pe-
detentim etiam defiit, & jam pridem denarius
vel ante vel poft ipfam offerri cœpit, immò &
exigi. Et hanc confuetudinem uti innoxiam pro-
bavit Tridentina Synodus, Miffarum fundatio-
nes, quibus adnexi cenfus tenuitas nequeat com-
petentem fuppeditare denarium, permittens re-
duci ad minorem numerum. Quam difcipli-

&ufque ad novos muros, & Blacbernas. Eft anti-
qua, per Anaftafium dumtaxat innovata, magni
Conftantini lex, de qua in novellis ad Joannem
Prætoriorum Præfectum, & ad Longinum urbis
Præfectum legibus Imperator Juftinianus: Quod Leg. 43.
Conftantinus reclè cogitans difpofuit, & poft hæc Leg. 59.
Anaftafius firmavit, adjiciens etiam reditus caufe, cap. 1.
boc nos ipfi, cum periculum patiatur cadere, repara-
redare cum omni cautela & terminis competen-
tibus cogimur,
illud facientes manere immortale.
Erectam à fe Conftantinopolim Romanæ urbis
dignitate, & ampliffimis privilegiis donavit Con-
ftantinus, ejus Ecclefiæ mille & centum taber-
nas feu officinas, locatas in præcipuis civitatis.
foris, & ab omni Regia exactione ac publico
onere liberas adfcripfit, ex quarum reditu omnes
funerum impenfæ folverentur. Eximium optimi
Principis donum, Clericorum avaritia aut ne-
gligentia in alienos ufus detortum, avitæ pieta-
ti reftituerunt Anaftafius & Juftinianus, Cleri-
cis, Monachis, Monialibus funus pio cantu

pro

profequentibus, vefpillonibus, quos Decanos, Lecticarios, & Copiatas appellat, & cuique alteri ad hoc opus fpectanti affignans fuam ex ifto reditu portionem. Unicuique cadaveri adfcripfit etiam fuam folemnitatem pro varia ejus in vivis qualitate, addens ut qui pompam vellent excedere, tenerentur ad exceffus impenfas, quæ tamen decem folidis non poffent effe majores. Et hinc Ecclefia magna Conftantinopolitana inter reliquas fuas dignitates atque officia habuit Decanum, de quo antiqua ejufdem Ecclefiæ notitia: Decanus Sacerdotes componit in contributionibus ad eos ex æquo fpedantibus Et alia recentior noti Fol. 29c, tia: Decanus Sacerdotes ad jura fua & oblationum partem accipiendam advocat. Exponit in fuis ad Græcorum Euchologium Scholiis eruditus Joannes Goar: Decanus idem eft quod Vefpillo feu Ledicarius, & ut Epiphanius loquitur, qui mortuorum effert corpora. Unus hic tantum effe perhibetur, fupra alios videlicet de grege plebis ad efferendos mortuos abfque Eeclefiaftico titulo assumptos eminentior, cujus eft etiam ea provincia, ut Sacerdotes compo nat in juribus & contributionibus, ad eos ex funeribus alio quovis obfequio provenientibus, accipiendis. Vefpillones apud antiquos erant Barbari, dicebanturque Bargenæ feu Bergenæ. An apud primorum ac mediorum fæculorum Fideles fuerint Laici, eft quæftio examine digna. Apud nos Belgas jam dudum funt viri Religiofi, fratres Alexiani. Quidquid fit, Conftantinopolitana Ecclefia habuit Presbyterum, qui iftarum mille & centum domorum annuas penfiones reciperet, curaret omnia funera, & cuique ad illa operanti fuam diftribueret portionem. Et is dicebatur Decanus, feu Præfectus Decano

rum.

De hac per Clericorum avaritiam lapfa rursùm

&torio ac vestiario ex Augustiniana regula conten-
ti, omnia Sacramenta, ipfumque etiam funerale
officium plebi femper miniftrarunt gratis. Eorum
bona in opulentas Præbendas diviferunt fibi ho-
die fæculares Canonici fub antiquo onere ejusdem
caftitatis ac pietatis. Et jure merito. Infignem
enim cunctis Clericis regulam figit in fuis fuper
primam ad Corinthios Epiftolam homiliis San-
&us Joannes Chryfoftomus: Dei gratia, pro no-
bis minimè molefti fumus, fed fine fumptu vobis Hom. 43.
pofuimus Evangelium, nequaquam quidem facientes
ficut Paulus, fed contenti propriis. Sancto Paulo
Apoftolo,qui ex manuum fuarum labore victitans
prædicavit, ait fe non poffe comparari, vivere
tamen ex proprio patrimonio, atque ità prædica-
re fine populi fumptu. Ad ipfum obligari quem-
vis opulentum Clericum affirmat conftanter in li-
bris de vita contemplativa Julianus Pomerius.
Quidquid fit de hoc articulo, ex beneficio opu-
lenti Clerici videntur pro exequiis & quovis mi-
nifterio nullas, ex fola fuæ fuftentationis necef-
fitate juftificabiles, poffe facere exactiones.

Etiam in Latina olim Ecclefia fuiffe aliquid
oblatum, immò & exactum pro exequiarum of-
ficio, oftendit in litteris ad Bonum Maffilienfem
Epifcopum Sanctus Gregorius Magnus: Filius
nofter Fauftinus queftus nobis eft, quod pater ejus
quondam Peltrafius aliqua veftræ Ecclefiæ, fepultu L. 7. Ep.
ræ fuæ gratia, juris alieni reliquerit. Ait illum ex 4.
folis hæredum fuorum neceffitati fuperfluis potuif-
fe aliquid Ecclefiæ relinquere, atque adjungit:
Noveris nos antiquam confuetudinem à noftra Ec-
clefia omnino vetuiffe, nec cuiquam affenfum præbe-
re, ut loca bumani corporis poffint pretio adipifci.
Nam fi Gentiles, ut arbitramur, viri Sichimite
Abrahæ pro Sara mortua, atque in loco proprio bu-
manda, fepulturam gratis obtulerint, & vix ma.

Leg. 22. pietate queritur graviffimè in Novella ad Stepha-gna ejus importunitate coacti fint, ut pretium de lo

L.

dic. 2. E

num fratrem fuum germanum, Regiæ urbis
Patriarcham, lege etiam Imperator Leo fapiens,
& adjungit: Statuimus ut quæ de his jam olim edi-
ta conftitutio eft, immota & inviolata permaneat.
Quæ lex an firma permanferit, fateor me igno-
rare. Eas porrò mille & centum officinas hodiè
poffident Sacerdotes Mahometani. In Chriftia-
ni Cleri jus fuccefferunt. Hæc interim omnia
evincunt, quod pro funerali officio femper apud
Græcos aliquid fuerit Clero oblatum ufque ad
Conftantini tempora, qui à debito illo extrae
xit folam civitatem Conftantinopolitanam. Et
huc forfan refpexit Latinus Author eruditi
tractatus adversùm Græcos, reperti olim apud
Conftantinopolim in Conventu PP. Prædica-
torum: In forte Simonis Magi de jure ponendi
funt Græcorum Pontifices, qui fepulturas in cæmi.
teriis non faciunt, nifi accepta pecunia. Solam Re-
giæ urbis pietatem attendens, omnes alias Ec-
clefias de Simonia damnavit. Poffit tamen ab
avita pietate iterum defeciffe etiam urbs Regia,
ideoque per pium Authorem fuiffe item notata.
Simile privilegium habet alma noftra Iprenfisgo tante confiderationis paganus vir fuit, quanto
civitas. Ejus Cathedralis Ecclefia fuit olim
dumtaxat Abbatialis fub Regularibus Sancti Au-
guftini Canonicis, fex iftic Parochialium Eccle-
fiarum etiam Paftoribus, qui fuo communi refe-

co fepulturæ præciperent, nos qui Epifcopi dicimur,
de bumandis Fidelium corporibus penfa quid facere
debeamus. Hoc ergo Fraternitatis veftre judicio
committimus. Et in litteris ad Januarium Calari-
tanum Epifcopum, Sardinia Metropolitam:
Quefta eft nobis Nereida clariffima fœmina, quod ab
ea centum folidos pro filiæ fuæ fepultura Fraternitas
veftra non erubefcat exigere, atque et fuper doloris ! 7. in-
gemitum ftudeat majorem difpendii inferre moleftiam. pilt. 56.
Quod fi ita fe veritas babet, quia gravè nimis eft
&procul nimis à Sacerdotis officio, pretium de ter-
ra conceffa putredini quærere, & de alieno velle fa-
cere luctu compendium, ab hac fe petitione Fraterni-
ta
tas veftra contineat, & molefta ei de cætero non exi-
ftat. Hoc autem vitium & nos,
fat. Hoc autem vitium & nos, poftquam Deo aucto-
re ad Epifcopatus bonorem acceffimus, de Ecclefia
noftra omnino vetuimus, & pravam denuo confuetu-
dinem nequaquam ufurpari permifimus memores
quia dum Abraham à filiis Emor, boc eft, Efron
filio Sejor, fepulchrum pretio ad bumandum corpus
conjugis poftularet, pretium accipere renuit
> ne
commodum videretur de cadavere confecutus. Si er

magis nos, qui Sacerdotes dicimur, hoc facere non
debemus? Unde ne hoc avaritiæ vitium vel in alienis
denuo tentari præfumatur, admoneo. Sed fi
quando aliquem in Ecclefia veftra fepeliri conceditis,

fi quidem parentes ipfius, proximi, vel hæredes pro
luminaribus fponte quid offerre voluerint, accipere
non vetamus: Peti verò, vel exigi aliquid omnino
probibemus, ne quod valde irreligiofum eft, aut
venalis fortaffe, quod abfit, dicatur Ecclefia, aut
vos de humanis videamini mortibus gratulari, fiex
corum cadaveribus ftudeatis quærere quolibet modo
compendium. Idem in fuo ad Parochianos Pref-
byteros Capitulari ftatuit Pontifex Leo quartus:
Nullus veftrum pro mortuis fepeliendis præmium aut
munus exigat. Et in Canonicis ad Hedenulfum
Laudunenfem Epifcopum litteris Hincmarus
Metropolita Remenfis Epifcopus aut Presbyter
pro fepultura, obaudiens Decreta B. Gregorii, pre-
tium de terra conceffa putredini quemquam non per-
mittat in fua Parochia quærere, & de alieno velle
luclu compendium. Adducit laudati Gregorii ver-
ba ad Januarium Calaritanum. Et in primo fuo-
rum Capitularium libro: Presbyter pro fepeliendis
quidquam xenii non exigat, vel extorqueat. Si
quid autem Altari, vel Ecclefiæ, aut fibi gratis
oblatum fuerit à devotis quibuslibet, cum benignita-
te recipere non interdicimus. Et in tertio libro:fub obtentu alicujus confuetudinis reatum fuum ali-
Cap. 12. Ut pro loco fepulturæ, ficut Sacra & Canonica fan-

In electis fepulchris noftris fepeli mortuum tuum,
nullufque te poterit prohibere ; isti gentilium fuppares,
ajunt, Appende pecuniam, & fufcipe fepulturam.
Et Urbani fecundi Placentina Synodus: Præci Can. 13.
pimus ut pro fepultura nihil unquam exigatur. Et Can. 8.
ejufdem Synodus Claromontana : Nullus deinceps
fepulturam exigat. Et in fuo Capitulari Gualo
Cardinalis: Prohibemus fub excommunicatione, ne
Sacerdotes vel Clerici eccafione alicujus confuetudinis
pro fepultura aliquid exigere vel extorquere præfu-
mant, fed eam liberaliter ftudeant miniftrare. Et
in fua exftante apud Rogerum Hovedenfem Re-
menfi Synodo Calixtus fecundus: Præcipimus ut Fol. 475.
pro fepulturæ exaclione nullum omnino pretium exi-
gatur. Et in Lateranenfi Innocentius fecundus :
Pro fepulture acceptione nullum venditionis pretium
exigatur. Et in Londinenfi Joannes Cardinalis
de Crema: Pro fepultura nullum omnino pretium Can. 24.
exigatur. Et in Remenfi Eugenius tertius. Pro
Sepulturæ acceptione nullum pretium exigatur. Et
in Turonenfi Alexander tertius: Pro fepultura Cap. 16.
nulla cujufpiam pretii venalitas intercedat, neque

Cap. 12.

Cap. 77.

Can. 6.

xit authoritas, nemo à quocumque quidquam xenii exigat: fi autem aliquid quifquam gratis offerre voluerit poft fepultum corpus, hoc fufcipi non vetamus. Et Concilium Meldenfe: Nemo pro loco fepulturæ, ut verbis S. Gregorii utamur, pretium de terra putredini conceffa, & de alieno velle facere luctu compendium, aliquo modo tentet. Si quando autem proximi vel hæredes fponte aliquid offerre in Ecclefia voluerint in eleemofynam defuncti, accipere Hon vetamus. Peti vero vel exigi aliquid, omnino prohibemus. Et in fuo Capitulari Herardus Archiepifcopus Turonenfis: De venditionibus fepulchrorum, & de his qui pro fepulturis munera exigunt, ut feveriter puniantur & diftringantur. Et Synodus Namnetenfis: Præcipiendum fecundùm Canonum authoritatem, ut de fepulchris hominibus fepeliendis nibil muneris exigant, nifi forte qui fepelitur, vivens jufferit Ecclefiæ, in cujus atrio fepelitur, de fuis aliquid tribuere, aut etiam poft mortem illius, quibus commiffum eft ejus eleemofynam facere, de rebus illius aliquid dare fponte voluerint. Tamen nullatenus a Presbyteris illis aliquid exigatur, five ab illis qui locis & vicis præfunt. Et Synodus. Triburienfis Abrogandus, & Chriftianis omnibus devitandus mos iniquus fubrepfit, fepulturam mortuis debitam fub pretio vendere, & Dei gratiam facere venalem. Effe dicit morem naturæ & Evangelio adverfum, & fubjungit: Interdictum fit omnibus Chriftianis terram mortuis vendere, & debitam fepulturam denegare. Nifi proximi & amici defundi propter nomen Domini, & redemptionem animæ viri, gratis aliquid donare velint. Et S.LeoLib. 3. Ep. nis noni Pontificis Synodus Remenfis: Ne quis pro fepultura quidquam exigeret. Et in litteris ad Hugonem primum Byzuntinenfem Archiepifco pum Sanctus Petrus Damiani: Hinc notandum quam deteftanda fit avaritia Clericorum, qui de fepulturis Ecclefiæ pretium fperant, cum hoc etiam Deum ignorantes Gentiles exhorreant. Illi recipiunt cum offertur, ifti impudenter exigunt, etiam dum negatur, Illi contemnentes Abrabæ pretium dicunt,

8.

:

quis tueatur. Quia diuturnitas temporis non mi-
nuit peccata, fed auget. Et in Lateranenfi: Hor-
ribile nimis eft quod in quibufdam Ecclefiis locum ve-
nalitas perhibetur habere, ita ut pro fepulturis &
exequiis mortuorum requiratur, & non poffit ille,
qui indiget, ifta percipere, nifi manum implere cu-
raverit largitoris. Adverfam confuetudinem di-
cit effe legem mortis, & Clericalis avaritiæ cœ-
citatem pœnalem, ideoque ab ipfa non minui
peccatum, fed augeri. Et in Londinenfi Sy-
nodo Richardus Primas Cantuarienfis: Pro fe-
pultura nihil exigatur. Si quis contra hoc facere
præfumpferit, anathema fit. Quod ipfum confir-
mavit apud laudatum Rogerum fucceffor illius
Hubertus. Omnes hac de re Canones adducere
fi velim, deficiet me dies: Quofdam tamen vo-
lui adductos, ut parentum noftrorum caftitas
fiat cunctis manifefta.

Regnat hodie lutum iftud, adverfus quod in
fuo Capitulari ftatuit Guilielmus Sancto Ivoni
Carnutenfi Coætaneus Epifcopus Parifienfis:
Presbyteri non detineant corpora mortuorum fuper
terram, occafione pecuniæ extorquenda. Et in fuo
item Capitulari fucceffor ejus Odo: Prohibetur
diftrictè, ne pro interrafio corpus fepeliri differatur
fed poft fepulturam exigant laudabiles confuetudines.
Et in Oxonienfi Synodo Stephanus Primas
Cantuarienfis Ne pro aliqua pecunia denegetur
fepultura. Laudat & exequitur Lateranenfem
Innocentii III. Canonem, exactiones iftas dam-
nantem de Simonia. Et in litteris ad Daimber-
tum fuum Senonenfem Archiepifcopum Thomas
Abbas Maurigniacenfis: Scimus quam deteftabile
malum fit accipere fepulturam, & divinarum fcri-
pturarum eruditione, & pauperum oppreffione, quos
in vicinia noftra, & folùm in Diœcefi veftra vide-
mus ad fepulchra mortuorum plorare magis amiffiones
bonorum
bonorum, quam corpora defunctorum. Agit ad-
verfus Monafterio fuo vicinum Stampenfe Ca-
pitulum, de quo pergit in litteris ad Chryfo-
gonum, Romanæ Ecclefiæ Diaconum Cardi-
nalem, & Calixti fecundi Bibliothecarium &

Can

Cap. s.

Cancellarium: Canonici quidam in vicinia nofira,

fi tamen Canonici dicendi funt, qui in Templo Dei
columbas vendunt & emunt, qui de Baptifmo pre-
tium, de mortuis fepulturam violenter exigunt,

c. Et infrà in eifdem litteris: Contra patrium morem, contra confuetudinem omnium Ecclefiarum, contra Jus, contra Canones, contra Deum, fepul turas graviores exigunt, & omnibus, ut alibi pro falute animæ fuæ fepeliri non poffint, contradicunt. Dici non poteft, quantus hinc populi tumultus oriatur, quanta nobilium querimonia quanta convi cia, quante maledictiones. Scandalum hoc jam multa homicidia feminavit. Extat Epiftola in ejufdem Monafterii Chronico apud Francifcum du An. 1119. Chefne. Exponit ejufdem Author incognitus

Monachus Inter nos & Canonicos Stampenfes
fædiffima & turbulentiffima de fepeliendis corporibus
quæftio verfabatur. Multis edifferit, quomodo
Canonici Apoftolica Monafterii fpreverint privi-
legia, per Laicam poteftatem & malas artes ea
exfufflarint, opprefferint Monachos, atque ita
in fideli, Monachis femper addicto, populo
plurima fcandala, convicia, maledictiones,
imo & homicidia feminarint.

Ex hoc fonte videmus etiam hoc noftro tempore cadavera fuper terram detineri. Rem barbaram de cujufdam creditoris in moribundum debitorern violentiis refert in Novella ad Joannem Orientalis Prætorii Præfectum lege Juftinianus Auguftus, & de attentatis in defuncti cadaver Lege 60. injuriis profequitur: Neque ità receffit, fed etiam

berienfem, quam ftatuit Sanctus Anfelmus Primas Cantuarienfis. Eodem tempore Gualo Cardinalis, Pafchalis fecundi per Galliam Legatus, Canoni fuo, quidquam pro fepultura vel exequiis exigi vetanti, adjecit hanc moderationem: Moneantur tamen Laict diligenter, ne quod pro Sacramentorum reverentia Fidelium devotio introduxit, ex avaritia velint aliquatenùs revocare. Et Odo Parifienfis Epifcopus: Poft fepulturam exigant laudabiles confuetudines. Et in Lateranenfi Synodo Innocentius tertius: Quidam Laici lau- Cap. 66. dabilem confuetudinem, erga fanctam Ecclefiam pia Fidelium devotione introductam, ex fermento ba retice pravitatis nituntur infringere fub prætextu Canonica pietatis. Quapropter & pravas exactiones fuper bis fieri prohibemus, & pias confuetudines præcipimus obfervari, ftatuentes ut liberè conferan tur Ecclefiaftica Sacramenta, fed per Epifcopum lo. ci, cognita veritate, compefcantur, qui malitiosè nituntur laudabilem confuetudinem immutare. Agit adversùs omnium generatim Laicorum in Præpofitos fibi Presbyteros irreverentiam, præfertim tamen adversùm Albigenfes hæreticos, noftrorum Lutheranorum & Calviniftarum Præcurfores, honeftam fuftentationem invidentes Clericis, ideoque damnantes etiam gratuitam fidelis populi oblationem, atque fperantes adverfum fuæ perfidiæ Clerum, quem ferro exftinguere non poterant, hoc modo evellendum. Etiam in fua Salisburgenfi Synodo Joannes Car dinalis, Tufculanus Epifcopus, & Martini defunctum injuriare eum non piguit, primum qui-quinti per Germaniam Legatus, hafce exadem infiflens non fieri exequias, deindè cùm vix cœpiffet de domo deponi mortuus, inftabat publicè portari l'eclum non finens, neque deducendum dicens, nifi debitum perceperit, donec fponforem accepit, Gita jam defunctum tradi terræ permifit. Barbariem hanc rigidiffimè damnat & punit, innovans & amplians fimilem Avunculi fui Juftini legem, exftantem in fuo Codice ad titulum de fepulchro violato. Eandem barbariem acerrimè damnat in libro de Sancto Tobia Sanctus Ambrofius: Cap. 10. Quoties vidi à fœneratoribus teneri defunctos pro pi gnore,& negari tumulum dum fæenus expofcitur. Eleganter demonftrat homines iftos effe carnificibus duriores. Quin imo gentilis Imperator Severus fanxit, Ne corpora detinerentur aut vexarentur, aut prohiberentur per oppidorum territoria transferri. Et Divus Marcus refcripfit: Nullam pœnam meruisse eos, qui corpus in itinere defundi per vicos aut oppidum transvexerunt, quamvis talia fieri fine permiffu corum, quibus permittendi jus eft, non debeant. Ita habes in quadragefimo feptimo Digeftorum libro ad titulum de fepulchro Piolato. At vero hodie apud nos Chriftianos fi quis peregrè moriens fepeliri velit in Patria, ejus cadaver loco moveri aut transferri non finitur, nifi fingulis, per quarum territoria tranfierit, Parochialibus Ecclefiis perfolverit fua jura. Ea de caufa quandoque videmus cadavera arreftari. Cujus confuetudinis juftitiam non video ufque huc, & cupio edoceri.

Rectè tamen in fua Londinenfi Synodo aliquid Parochiali Presbytero juftè ex fepultura debeF. 229. ri fuppofuit potiùs apud Guilielmum Malmef

&tiones abominatur & damnat, & tamen adjun-
git Per hoc non intendimus, quod laudabiles con-
fuetudines locorum feu Ecclefiarum habentium Came-
teria, infringi debe ant &quod poffint Rectores
earumdem Ecclefiarum recipere licitè, fi confanguinet
vel alii pro defunctis poft fepulturam aliquid offerre
voluerint devotionis intuitu, & etiam pietatis. Lau-
dabilibus iftis confuetudinibus ad Laicalem &
Clericalem avaritiam frænandam plures jam Epi-
fcopi fixerunt menfuram & modum, de quibus
ego non poffim judicare.

CAPUT XIII.

Exponuntur exactio & oblatio pro Con-
cionibus, Exorcifmis, & aliis
id genus.

D

vihritiani Sacerdotii partem affirmat in Ivini prædicationem effe præcipuam prima ad Corinth. Epiftola Apoftolus: Non fum miffus Baptizare, fed Evangelizare. Quare ab omni turpi quæftu, omnique ejus fpecie debet effe immunis & remota. Hinc de Domino noftro JESU CHRISTO, omnium Prædicatorum Principe, fcribit in Sancti Joannis Evangelistæ Commentariis S. Joannes Chryfoftomus: Nemo Hom.71. pecuniam Chrifto dediffe narratur, fed quod difcipulæ victui neceffaria præbebant. Fuiffe enim

Cap. 27.

vetuftum Judaicæ gentis morem, ut Magiftrum, ac Prædicatorem difcipulæ fequerentur & aleCap. 14. rent, teftatur in primo adverfus Jovinianum libro, & in S. Matthæi Commentariis S. Hieronymus. Neque refert quod Dominus habuerit loculos. Refpondet enim laudatus Chryfoftomus : Habuit ad pauperum minifterium, ut intelligas quanta tibi inopum & miferorum hac etiam in parte cura impendat. Et Dominum non folummodo imitatus, fed quodammodo fupergreflus eft Paulus Apoftolus, qui nequidem fororem mulierem voluit circumducere, fed ex proprio manuum labore victitans feminavit Evangelium, apud quafdam Ecclefias gravavit neminem, & omni-farium cibum intelligit. Et in primæ Epiftolæ bus fefe fine onere fervavit. Hæc eft illa fuprema Apoftoli gloria, affectata etiam per quofdam Cap. 11. Pfeudo-Apoftolos, de quibus ipfe in fecunda ad Corinth. Epiftola: Ut amputem occafionem eorum qui volunt occafionem, ut in quo gloriantur, inveniantur ficut & nos. Exponit in primæ Epiftolæ Commentariis laudatus Chryfoftomus: Ut laudem atque authoritatem fibi conciliarent, fe nihil omnino accipere fimulabant. Rectè dicit, Simulabant. Loquitur enim ex eodem Apoftolo: Abdicamus occulta dedecoris, non ambulantes in aftutia, fed in manifeftatione veritatis, commendantes nofmetipfos ad omnem confcientiam hominum coram Deo. Dedecoris occulta funt in cordis intimo

Hom. I.

Hom.8.

23.

Hom. 21.

exigere, fed fpontè oblata accipere poffumus,
fuperflua omnia, nifi fortè ad pauperum caufam,
refutantes. Hinc ad eundem Apoftoli locum
rectè fcribit Theodoretus: Caftitatem vocat pecu- Cap. 3.
niæ contemptum. Ex Evangelio enim dumtaxat
manducare & bibere permittit prima ad Corinth.
Epiftola, ubi rurfum Theodoretus: Vult oftende- Cap. 11.
re Apoßolus, quod poffet ex lege Dominica necessa-
rium alimentum à difcipulis accipere. Hoc eft lici-
tum minifterii noftri ftipendium, ab eadem Apo-
ftolica Epiftola laudatum, de quo item laudatus
Chryfoftomus: Non ad profufos fumptus, fed Hom.
ad neceffarios ufus. Stipendii enim vocabulo necef-
Commentariis: Oftendit Apoftolus quod oportet Do-
&orem effe parvo folatio contentum, foloque necessario
cibo. Que multum notanda funt ab illis, quibus
lubet ex Evangelio, imò ex Ecclefiafticis fine
omni labore beneficiis fplendidè luxuriari. Ex
ifta Domini lege adverfum Valentinianos, aliof-
que arcane iftius dementiæ Prædicatores fcribit
etiam Sanctus Irenæus: Convenienter videntur mi- Lib.1.c.1.
bi non omnes velle manifeftè docere, fed folos illos
qui etiam grandes mercedes pro talibus myfteriis præ-
ftare poffunt. Non enim dicunt fimilia illis, de qui-
bus Dominus dixit, Gratis accepiftis, gratis date.
Eos damnat, non folum quod hæreticas femina-
rent fabulas, fed infuper quod feminarent apud
folos opulentos,opima munera reddituros. Dam-
nat nominatim Marcum Ægyptium, qui ex fimi- C1p. 9.
libus feductarum mulierum donis collegerat gran-
dem maffam divitiarum. Adverfus Montanum
item Hærefiarcham & ejus Pfeudo prophetiffas
fcribit apud Eufebium Cæfaræenfem antiquus Ec-
clefiæ Scriptor Apollonius: Ifte eft qui pecuniarum Lib.5.c.
exactores conftituit, qui oblationum nomine munera
| accipienda præfixit, qui denique fui verbi Prædica-
toribus, ut ejufdem verbi doctrina fordido ventris
abdomine & ingluvie roboretur, falaria fuppeditat.
An non univerfa Scriptura videtur vetare, ne Pro-
pheta munera & pecuniam accipiat ? Quando ego
igitur Prophetiffam fortè video aurum, argentum,

Occultata hypocrifis quam dealbatum fepul-
chrum dixit ipfe etiam Dominus. Hinc femet-
ipfum exponens Apoftolus addidit, Non ambu-
lantes in aftutia, de qua eleganter rurfum Chry-
foftomus: Quidnam eft in aftutia? In ea exiftima-
tione erant Pfeudo- Apoftoli, quafi ab accipiendis
muneribus abhorrerent cum tamen acciperent;
fanctorum virorum & proborum Apoftolorum exifti-
matione florebant, cum interim innumeris fcaterent |
vitlis. De illis denuo Apoftolus: Suftinetis,
fi quis vos in fervitutem redigit, fi quis accipit.
fi quis devorat fi quis in faciem vos cedit,
Hom 24. Quæ verba iterum exponit Chryfoftomus: Pe-
cunias non accipiunt, ut plures accipiant, & ani-
mas perdant. Quin id quoque falfum: Nam &
accipiebant, fed furtim. Et infrà: Videfne quo pa-
dlo Apoftolus cos accipere oftendat? Ac non fimplici-
ter accipere, fed etiam fupra modum. Hoc enim vo-
cabulo, DEVORAT, indicatur. SI QUIS
VOS IN SERVITUTEM REDIGIT: Et
pecunias, inquit, veftras, & corpora, & liberta
tem dediftis. Hoc enim majus eft quam accipere.
Nimirum quod ipfi non modo pecunias, fed vos etiam
ipfos in arbitrio fuo & poteftate habeant. Eam effe
dicit artem peffimam, & vafritiem diabolicam,
qua dolofi ifti operarii perfectiffimos fefe Apofto-phylacio fuis Miniftris erogabat ac figebat fala-
los mèntiantur.

... Ifta Apoftoli fanctitas fuit opus fuperogationis, fixam verò cunctis Evangelici verbi Præconibus à Chrifto Domino legem edicit in fecunda ad eofdem Corinthios Epiftola, jubens Cap. 6. Dei Miniftrum ambulare in caftitate. Exponit Hom.11. denuò S. Joannes Chryfoftomus: Per caftitatem intelligit, quod à muneribus capiendis abhorreret, atque gratis Evangelium prædicaret. De Evange lio dumtaxat vivere, feu fola ad fuftentandam Sacerdotali parcimonia vitam neceffaria non

veftes pretiofas cupidè accipientem, quid eft cur illam Prophetiffarum numero non excludam? Et infrà

Illos, qui à Montano Prophetæ & Martyres dicuntur, non à divitibus folum, fea' à pauperibus etiam, ab Orphanis & Viduis pecunias exegiffe, perfpicuè oftendemus. Montanus à fuis auditoribus & fequacibus exigebat pecunias, fucabat honefto & licito neceffariæ ad fobrium Cleri victum oblationis nomine, exigebat etiam aurum & veftes pretiofas, ordinabat fimiliam oblationum. Præfectos & Exactores, & ex fœdo ifto gazo

17.

ria: Quæ omnia merito damnat Apollonius. Et-
iam Severianum Gabalorum in prima Syria, &
Antiochum Ptolomaidis in prima Phenicia Epi-
fcopum, quod quættus gratia Conftantinopolim
venerint concionaturi, & magnam pecuniæ co-
piam ita collegerint, acriter notant Socrates &
Hermias Zozomenus. Longè aliter egit S. Tha- Lib. 6. c.
deus Apoftolus, de quo apud Edeffenos, ipforum- 10.
que Regem Abgarum prædicante fcribit Eufebius
Cafaræenfis: Abgarus præcepit, ut cives fui in Lib.8. c.
unum convenirent, Thadæum concionantem attentè 19.
audituri.