205.

Seff. 18.

1.3. Epift. bit Innocentius tertius: Cùm aliquis eligitur in Abbatem Sandi Pauli, vos occafione confirmationis procurationem extorquetis trecentorum Byzantiorum valorem excedentem. Eam damnat de Simonia. Quod ipfum de omni Electorum, etiam Epifcoporum & Archiepifcoporum, , confirmatione fanxit Synodus Bafileenfis. Sanxit adversùs Romanam Ecclefiam, imitata Conftantienfem Synodum, quæ inter articulos, ob quos dejecit Joannem vigefimum tertium Pontificem, pofuit & hunc: Joannes Papa canonicè electos idoneos, ufque ad fatietatem appetitus fui folvere non volentes, confirmare recufavit. Et quidem ad folam Pallii dationem, id eft, à folis, quibus vel in ipfa confecratione, vel in confirmatione donabat Pallium, Metropolitis ac quibufdam ad iftum honorem privilegiatis Provincialibus Epifcopis exigebat olim Romana Ecclefia, cujus moris varium fucceffum & ftatum fuprà digeffi. Verùm ubi jus Patriarchicum Sedi Apoftolicæ juxta antiquum Ecclefiæ Canonem reftaurantes pofteriores Pontifices cœperunt omnium generatim ad dictum Patriarchatum fpectantium Epifcoporum præviam confirmationem refervare, cœperunt etiam iftius confirmationis jura exigere, & fubjectas Ecclefias quandoque ultrà æquum gravare. Fateri cogimur non folùm Joannem vigefimum tertium exceffiffe. Attamen pejùs exceffit Bafileenfis Synodus, non folùm Annatas damnans, fed & in ipfam Papalem auctoritatem extendens audacem manum. Etenim quòd ipfa Nicæna Synodus fuper Sedem Apoftolicam per fextum, quo reliquis Patriarchis fixit leges & terminos, Canonem nihil fuerit aufa ftatuere, fciens illi omnia conceffa à Domino, ad Theffalia Epifcopos difertè fcribit Sanctus Papa Bonifacius primus. Romanum Epifcopum fcimus effe hominem, qui etiam pro fuis debeat offerre peccatis ; fcimus delinquenti à generali præfertim Synodo poffe ac debere impendi, quam Petro Apoftolo Paulus impendit fraternæ correptionis gratiam & charitatem: Verùm cui non defit reverentia præfcripta per Synodum octavam. Et quis ignoret Bafileenfe Clericorum potiùs quàm Epifcoporum conventiculum fuiffe generalis Synodi nomine indi gnum? Et ad præfentes exactiones fingulare jus habet Romana Sedes, fuo loco exponendum.

C. 38.

De alio olim graffato abufu Hincmarum nepotem fuum, Laudunenfem Epifcopum, in quinquaginta quinque capitum Epiftola arguit Hincmarus Metropolita Remenfis: De Ecclefiarum da tione, quæ etiam non ampliùs quam dotem fuam habent cum Decima fidelium, præmia requirebas Prima Regiæ amortizationis exordia apud Fran. cos funt admodùm antiqua. Etenim etiam Caroli Magni Capitularia cuique Parochiali Ecclefiæ vix aliquid permiferunt immobile, nifi unicum terræ manfum. Et hoc unà cum Decimis erat Ecclefiæ dos, infigniter privilegiata. Quod ergò ab hujufmodi, nihil fuperfluum habentibus, Ecclefiarum Presbyteris in ipfa curæ collatione xenia feu jura exegerit Laudunenfis, Remenfis damnat, atque ita in opulentiorum Ecclefiarum collatione videtur exactionem tole

raffe. Quidquid fit, etiam ad Electum, qui degradato nepoti fucceffit, Hedenulfum fcribit in litteris Canonicis: Epifcopus pro conftituendis Minifterialibus Ecclefiafticis, videlicet Economo, Archi-Presbyteris, & Archi-Diaconis, præmia nom conftituat, quia Ecclefiafticum obfequium, quod malè comparaverint, accipientes munus à fubditis pejus venundare curabunt. Etiam Viennenfis, per Pafchalem & Joannem Formofi Pontificis in Gallia Cardinales Legatos celebrata, Synodus Cap. 4. ftatuit: Nulli cenfus à Presbyteris, loco muneris, ad introitum, ut dicunt, Ecclefiarum exquirantur, aut vi aliqua extorqueantur. Etiam Widonem Archiepifcopum Mediolanenfem, quod deinceps pro ordinandis Ecclefiis nihil exigeret, jurare coegit Nicolai fecundi Legatus Sanctus Petrus Damini. Hafce omnes confuetudines damnavit Cap, 2. Innocentii fecundi Synodus Lateranenfis. Et adversùs aliam Collatorum iniquitatem ftatuit in fua Synodo Alexander tertius: Partem redituum Cap, 7. fuis ufibus applicare non præfumant. Et hinc Mediolanenfem Archiepifcopum, qui Ecclefiæ fuæ Cancellariam, retentis fibi ad annum fructibus, alicui contulerat, uti Simoniacum laudati Canonis tranfgrefforem damnat apud Gregorium nonum Innocentius tertius, laudans vetuftam Ecclefiæ regulam Ut beneficia fine diminutione conferantur. Collatores, qui Ecclefiarum aut Præbendarum, quas dabant, necdum collectos fructus fibi refervabant, ejufdem criminis damnat Oxonienfis Synodus Stephani Primatis Cantuarienfis. Viguit abufus etiam apud Græcos, de quibus tractatus Latinus repertus Conftantinopoli apud Patres Prædicatores: Græcorum Pon tifices nullis Ecclefias fine pecunia largiuntur. Et in fuis ad Photii Nomo-Canonem fcholiis Theodo. Tit. 2. c. rus Balfamon adducit auream Ifaaci Comneni 34. Imperatoris Bullam, quæ unicuique pago juxtà infumibulorum feu caminorum numerum præfigit, quot Epifcopo aureos vel argenteos, quot arietes vel agnos, quantùm grani aut vini debeant pro accepto novo Parocho pendere. Nempe Græcorum Patriarchæ Augufto, Metropolita Patriarchis, Epifcopi Metropolitis pendebant pro gratia confecrationis. Hinc, quoniam qui emit poftea & vendit, Epifcopi à Parochianis Presbyteris exigebant.

L3.tit.12.

C. I.

Aliam in hac fpecie iniquitatem aperit in litteris ad Cardinalem Richardum, Albanenfem Epifcopum, Pafchalis fecundi in Gallia Legatum, Sanctus Ivo Carnutenfis Epifcopus: Pro confuetu- Er. 133. dine antiqua adhuc exigunt publicè Decanus & Cantor, & alii Miniftri, ab his qui Canonici fiunt, me contradicente & perfequente. Ecclefiæ, Cathedralis præfertim, Canonicatus, quoniam magna eft dignitas, varias requirit qualitates, quafdam ex generali Chriftianitatis Præfcripto, quafdam ex fingulari cujufque Capituli ftatuto. Hinc nullum Provifum ad poffeffionem admittebat Carnutenfe Capitulum, nifi per Decanum, Cantorem, Subdecanum, & Succentorem, quatuor primarias dignitates examinatum : Et pro fuo ipfi examine aliquid exigebant. In plu ribus Galliarum Ecclefiis graffantem confuetudinem improbabat Ivo Epifcopus at expugna

Cap. 7.

Cap. 2.

executioni invigilandum hortatus fuit Juftinianus. Ab ipfis exemit folos Conftantinopoli ordinatos, ne quis eorum metu deinceps illic ordinari refugeret. Hoc enim fine ipfa alii Epifcopi induxerant, aut permiferant.

Hæc pecuniaria Infinuativa reperimus etiam apud Ecclefias Latinas. Quædam infuper Capitula primi, fecundi, quandoque & tertii anni fructus dividunt inter veteres Canonicos, & no. 1.q.2.c.7. vum cogunt jejunare. Aliam adhuc fpeciem memorat apud Gratianum, & damnat Pafchalis fecundus: Nullus emat Ecclefiam vel Præbendam, nec paftellum nec paftum folvat antea vel poftea pro bujufmodi. Et per ejus Cardinales Legatos Joannem ac Benedictum celebrata fecunda Synodus Pictavienfis: Ut Præbenda non ematur aut vendatur, neque paftus inde exigatur, fub excommunicatione interdicimus. Et Innocentii fecundi Synodus Lateranenfis: Nec pro paftu, nec fub obtentu alicujus confuetudinis antea vel poft à quoquam aliquid exigatur, aut ipfe Provifus dare præfumat, quia Simoniacum eft. Et adversùm Canonicos Aprutinenfes, qui novum collegam Jacobum nolebant admittere ad plenam fructuum perceptionem, quamdam confuetudinem prætendentes quod prandium baberent à Canonico recepto de novo, ad Sancti Thomæ Efculanenfis Priorem fcribit L. 5. tit. 3. Gregorius nonus: Mandamus quatenùs dictos Canonicos, ut tali confuetudine non obftante, illi ficut uni ex aliis in proventibus & præbendis provideant, appellatione remota compellas. Quod Epifcopus aut quivis Clericus in fuæ confecrationis aut ad beneficium promotionis die exhibeat confratribus & amicis Chriftianum convivium, eft confuetudo antiquiffima, & laudabilis at fpontaneum id effe debet, ejus exactionem uti Simoniacam meritò profcripfit à Romana Ecclefia Magnus Gregorius, meritò pofteriores Canones Decretum iftud ad omnes generatim Epifcopos, Clericos, & Monachos extenderunt.

C. 44.

CAPUT XI.

Exponuntur exactio &oblatio pro Miffis Orationibus.

mona iniquitatis, qui nos, cum defecerimus, recipiant in æterna tabernacula: Hoc eft, ut de noftra temporali fubftantia nobis conciliemus Chrifti pauperes, qui nobis per fuas preces impetrent compunctionis fpiritum, benè vivendi gratiam, ac remiffionem peccatorum. Quofdam Fideles in die Judicii de fua falute periclitaturos, & iftiufmodi Sanctorum interceffionibus fore gratiosè donandos à Divina mifericordia, docet in libris de Dei Civitate Sanctus Auguftinus. Et divitum defunctorum hæredibus nihil frequentius aut ardentius inculcat & declamat Sanctus Joannes Chryfoftomus, quàm ut per largas eleemofynas eis implorent multorum pauperum orationes. Clara nimium eft hæc Ecclefiaftica veritas : nec ob unum Wicleffum eft nobis tempus perdendum. Omittere tamen non poffum pauca laudati Chryfoftomi verba in prioris Apoftolicæ ad Corinthios Epiftolæ Commenriis: Si filii aut fratris defuncti memoriam ageres, Hom. 27. pungereris in confcientia; fi morem non impleviffes, & pauperes vocaffes. Morem dandæ agapes, feu folemnis convivii cunctis civitatis pau-, peribus, qui defuncto, cujus edebant temporalia, sua spiritualia communicarent, fine confcientiæ punctura dicit non poffe intermitti. Nec in fola Antiochena aut Conftantinopolitana Ecclefia, fed in noftro etiam Occidente mos ifte viguit. Etenim iftud, quoniam res fancta à profano hominum abufu rugas contraxerat, convivium eft unus ex Africanæ Ecclefiæ abufibus, quos per Aurelium Primatem Carthaginenfem purgari ac aboleri fuafit Presbyter adhuc S. Auguftinus. Eundem morem in litteris ad Ale- Ep. 64. thium laudat Sanctus Paulinus: Patronos animarum noftrarum pauperes, qui tota Roma ftipem meritant, multitudinem in aulam Apoftoli congregafti. Ep. 33. Pulchro equidem tanti operis tui spectaculo pafcor. Videre enim mihi videor tota illa religiofa miferandæ plebis examina, illos pietatis divine alumnos tantis influere penitus agminibus in ampliffimam gloriofi Petri bafilicam, ut tota intra bafilicam,

pro januis atrii, & pro gradibus campi fpatia coarclentur. Video congregatos ità diftinctè per accu bitus ordinari, & profluis omnes faturari cibis, ut ante oculos Evangelicæ benedictionis ubertas, eorumque populorum imago verfetur, quos quinque panibus & duobus pifcibus panis ipfe verus, & aque vivæ pifcis explevit. Hoc modo Alethius uxoris fuæ exequias celebrarat. Ex ejufdem moris reliquiis eft, quod in divitum fidelium funere pauperibus paffim panes diftribuantur .

Etiam futuros pauperes ad iftiufmodi fuffragia & preces per hæreditates, legata, aut donationes obligare eft omninò pium. Quidquid cum Wicleffiftis etiam Lutherani & Calviniftæ exfibilent, eft pietas antiquiffima omnium Ecclefiarum. Etenim de Belifarii Ducis in Joannem Armenium, ftrenuum militem, iniquiffimè tru⚫ cidatum, pietate fcribit in libris de bello Wandalico Procopius Cæfareæenfis: Belifarius ad Joannis properans fepulchrum, illius infontis cafum ma

neftavit. Hoc eft, perpetuas Ecclefiæ aut pauperum preces illi per annuum Cenfum adfixit.

Lib. 3.

Attamen hæc fanctitas non eft Divini aut Apoftolici præcepti. Quod enim Sacerdos poffit de Altari, Sacrificio aut alio quovis Evangelii ministerio vivere, in prima ad Corinthios Epiftola Apoftolus oftendit multis argumentis, de quibus rectè Sanctus Joannes Chryfoftomus in ejufHom. 22. dem Epiftolæ commentario: Multum ponit ftudii Apoftolus, ut oftendat non effe vetitum accipere. Utique fpontè oblatum. Et ad Apoftoli verbum, Dominus ordinavit iis, qui Evangelium annuntiant, de Evangelio vivere, adjungit: Vivere, non mercaturam facere, nec thefaurizare. Hoc eft, nihil à quoquam exigere, & nihil accipere è fponte oblatis nifi neceffariam fuftentationem. Hæc eft Evangelica lex. Paulus Apoftolus, nihil etiam fponte oblatum admittens, & de fuis manibus in Evangelio vivens, fibi fixit perfectiorem regulam, quam & fuæ Dicecefeos Clero pofteà fixit Synodus Eliberina. Africane item Ecclefiæ figere conatus eft Sanctus Auguftinus; at non video obtinuiffe. Eamdem Apoftolicam fanctimoniam fibi dumtaxat foli fixit San&tus Petrus Damiani: Byzantios ipfos admitti Canon illius temporis omninò permittebat. Etenim de laudato Petro adhuc puerulo fcribit in ejus vita Joannes Monachus: Petrus quadam Cap. 2. die nummum reperit, & tamquam fubitò dives effectus, gratulabundus quid eo mercari aptius poffet, diu mente revolvere cœpit. Divinitus tandem infpiratus ait: Melius eft ut tradam Presbytero, qui Deo Sacrificium offerat pro Patre meo defuncto. Et in fuis ad Defiderium Caffinenfem Abbatem litteris oblata Sacerdoti pro defunctis celebraturo Xenia nequaquam improbat jam vir & Doctor Petrus folùm fuadet opulentis, carnaliter viventibus, & avaris Sacerdotibus non facilè offerenda. Et in litteris ad Damianum Monachum, fuum ex forore Nepotem, fcribit de quodam illiterato Comenfis Ecclefiæ Presbytero: Tam parvam ac tenuem in litterarum dodrina babet notitiam, ut aperte quoque fcriptionis articulum fyllabatim vix valeat legere, nimia tamen paupertate conftrictus, utcumque Miffarum folemnia cogitur celebrare. Ut nempè ex Miffe denario diætim vivat. Et ad Petrum Sanctonenfem Epifcopum fcribit Goffredus Abbas Vindocinenfis: Obla tionem Altaris babet à quo Miffa cantatur. Et in Summa Theologica Robertus Cardinalis Pullus : P. 7. C. Quid eft Missarum folemnia contuitu temporalis commodi celebrare, nifi cum Juda Chriftum vendere tantò nequius, quanto refurgendo eft fublimatus? Utique contuitu commodi. Et in Eboracenfi apud Rogerum Hovedenfem Synodo ftatuit Hubertus Archiepifcopus Cantuarienfis Decrevimus probibendum, ne Sacerdos aliquis pro celebratione Miffarum pretio conftituto pactum ineat, Sed hoc dumtaxat quod in Miffa offertur, re

Lib. 6. Ep. 21.

47,

Fol.755.

cipiat. Et in Toletana fub Joannis vigefimi fecundi Pontificatu celebrata Synodo graviter queritur Joannes Archiepifcopus, Quòd aliqui Prefbyteri, deteftanda & abominabilt ambitione cæcati, pro Miffis per eos celebrandis pecuniam exigunt, & defuper hoc, acfi vellent vendere rem profanam, impudenter mercantur. Hanc Ecclefiæ maculam acriter exaggerat, & concludit: Ne aliquis Prefbyter pro Miffis celebrandis pecuniam exigat, vel rem aliam temporalem, fed gratis accipiat, fi aliquid per facientem Miffas celebrart oblatum fibt charitativè fuerit, abfque pactione & conventione quacumque. Prævaricantem per annum fufpendit à celebratione Miffarum, ac infuper mandat proprii Epifcopi arbitrio puniri.

Notanda funt verba Goffredi Abbatis: Oblationem Altaris. Et Huberti Archiepifcopi Cantuarienfis Quod offertur in Miffa. Exponit in animæ Gemma Honorius Auguftodunenfis: Fertur quod olim Sacerdotes à fingulis domibus vel fami- Lib. 1. liis farinam accipiebant, quod adhuc Græci faciunt, cap. 66. &inde Dominicum panem faciebant, quem pro per pulo offerebant, & confecratum eis diftribuebant. Nam finguli farinam offerentium Missa interfuerunt, &pro his in Canone dicebatur: Et omnium circumftantium, qui tibi offerunt hoc Sacrificium laudis, Poftquam autem Ecclefia numero quidem augebatur, fed fanclitate minuebatur propter carnales, ftatu tum eft ut qui poffent fingulis Dominicis, vel tertia Dominica, vel fummis feftivitatibus, vel ter in anno communicarent, & quia populo non communicante non erat neceffe tam magnum panem fieri, ftatutum eft cum in modum denarii formari, ut populus pro oblatione farine denarios offerret, pro quibus traditum Dominum recognofcerent, qui tamen denarii in ufum pauperum cederent, vel in aliquid quod ad boc Sacrificium pertineret. Fidelis populi ad Sacrificium oblatio eft omnino antiquiffima, instituta ab ipsis Apoftolis. Eam laudant antiquiffimi Canones. Friam Juftinus Martyr, Tertullianus, aliique vetuftiffimi Patres. Et ad fuam plebem declamavit olim in Sermone de eleemofyna Sanctus Cyprianus: Locuples & dives es, & Dominicum celebrare te credis, qui in Dominicum fine Sacrificio venis, qui partem de Sacrificio, quod pauper obtulit, fumis. Non farinam tunc, fed coctum domi fuæ panem & vinum, quæ per Sacerdotem confecrata fumeret in Miffa, quifque Fidelis offerebat, Quin imo non panem, fed panes plures cum larga vini amphora, quorum folummodo modica pars confecraretur, & reliqua maffa Sacerdoti & Clero ejus cederet, offerebat quifque dives: Etenim maffam iftam in folos Clericos dividi, atque ab ipfis folis, & qui cum illis funt fidelibus fratribus, nequaquam à catechumenis fumi poffe refpondit in fuo ad Ammonem Lycopoleos Archiepifcopum Canonico Refcripto Theophilus Patriarcha Alexandrinus. Quin ejufmodi oblata non cum lacte, cafeo, aut pifcibus, fed fer paratim & per fe fumi juffit in Synodicis fuis ad Monachos Refponfis, exftantibus apud Theodorum Balfamonem, Nicolaus tertius Patriarcha Conftantinopolitanus. Quam difciplinam dudum viguiffe in Latinis etiam Ecclefiis, fuo loco oftendetur. At vero coctum fà quavis Laica manų