&tus caufam: Solemne enim eft Francorum Regibus nunquam tonderi, fed à pueris intonfi manent. Cafaries tota eis decenter in humeros propendet. Anterior coma à fronte discriminata in utrumque latus deflexa. Neque verò quemadmodum Turcis & Barbaris impexa iis & fquallida, fordidaque eft coma, vel complicatione indecenter cirrata, fed smigmata varia ipfi fibi adhibent, diligenterque curant, idque velut infigne quoddam & eximia honoris prærogativa Regio generi apud eos tribuitur. Subditi enim orbiculatim tondentur, neque eis prolixtorem comam alere, facilè permittitur. Confonat ipforum Salica lex : Si quis puerum infra duodecim annos, five crinitum, Tic. 16. five incrinitum, occiderit, culpabilis judicetur. Si Cap. 1. 2. quis puerum crinitum fine voluntate parentum toton

L-3. c.18.

derit, culpabilis judicetur. Per crinitum puerum
intelligitur puer Regii fanguinis. Hi omnes Bar-
bari Pagani quinto Christi Domini fæculo lacera-
runt Romanum Occidentis imperium, quifque
ipforum Dux invafit ejus partem, multa fancto-
rum tunc Epifcoporum patientia, & doctrina
eos fecit Chriftianos. Et quia dilecta ab ipfis cæ-
faries non fpectabat ad fundamentales Evangelii
articulos, illam eis difpenfatoriè isti permiferunt.
Fecerunt quod circa imperfectos quofdam Neo-
Cæfarienfium ritus fuiffe à Thaumaturgo Grego-
rio factum fcribit in libro de Spiritu Sancto ma-
gnus Bafilius: Speraverunt à fuis Succefforibus
opportunè corrigendos,

opere adverfum Photii calumnias arguit Æneas
Parifienfis Epifcopus, & pergit: Latinicomas nu-
trire indignum ducunt, ut non muliebri cultui affen-
tiant; & ut Apoftolo non repugnent. Nam &
ejus Canonem ftrenuè urget Æneas, palamque
affirmat apud fuos citrà prævaricationem vigere.
Et de Boadmundo Siculorum Principe fcribit in
tertio decimo Alexiados libro Anna Comnena:
Capilli fubflavt, eatenùs promiffi ut aures tegerent,
non etiam more gentis bumeros flagellarent. Neque
enim infaniebat iftam infaniam comæ ftudentium.
Per gentem intelligit Francos, atque ita innuit
promiffam cæfariem tunc apud illos fuiffe permif-
fam omnibus. Nempè poft exftinctam cum ma-
gni Caroli genere variam difciplinam hæc etiam
licentia intraverat. Quòd tamen non omnes
Franci fectarentur iftam înfaniam, memoratą
Anna profitetur.

Verùm errat Boadmundum fuiffe Francum.
Fuit enim Nortmannus. Et hæc gens, faltem
ex quo Chriftiana, femper fuit tonfa in orbem.
Hinc enim de Guilielmi Siculorum Regis exerci-
tu, captam Thefsalonicam deprædante, fcribit
in Andronico Comneno Nicetas Choniates: Mi L.1. c. 8.
lites obviorum civium capillos ambabus manibus com-
prehendebant, ac illis opus effe dicebant, ut ipfa-
rum more in orbem tonderentur. Et Imperatoris
Ifaaci Angeli filio Alexio, Latinum fimulante,
& ad Latinos ob postulanda Patri auxilia fugien-
te, pergit: Coma in orbe tonfa, & latina vefte in-
duta, perductus eft in Siciliam. Licet Nortman-
norum virile genus exftinctum effet in Sicilia, &
illic tunc Svevi dominarentur Nortmandica
tamen tonfura manfit, ideoque & ipfam affum-
plit Alexius. Volebat effe fimilis Regi, fuo fo-
rorio. Et de Guilielmo Anglici Regni conquæ-
ftore fcribit in Frederici ad Sanctum Albanum
Abbatis vita Matthæus Parifienfis. Angli jugum
Servitutis nefcientes, more Nortmannorum cincinnos
tondere cogebantur. Et hinc lucet Anglos anteà
comatos, & Nortmannos femper fuiffe atton fos.
Verùm Guilielmi genus non tanta, quanta Guif-
cardorum in Sicilia pofteri, constantia hanc mo-
deftiam tenuit. Etenim de vaftata per ejus fi-
lium & fuccessorem Guilielmum difciplina fcribit
Guilielmus Malmesberienfis: Tunc fluxus cri-
nium, tunc luxus veftium, tunc ufus calceorum cum
arcuatis aculeis eft inventus. Et ad vigefimum no-
num fratris & fuccefsoris Henrici annum pergit
in primo novellæ hiftoriæ: Accidit in Anglia,
quod mirum videatur crinitis noftris, qui obliti
quid nati fint, in muliebris fexus habitum ca-
pillorum longitudine fe ipfos transformant. Qui-
dam provincialium militum magno crinium luxu

Et hinc Chriftiani Franci promiffam capillaturam foli Regio generi conftanter & dudum permiferunt. Etenim Pragmaticum Childeberti Re gis Edictum habet: Nullus de crinofis incoftum ufum fibi fociet conjugio. Et apud Sanctum Gregorium Turonenfem idem Childebertus de fuis ex fratre Clodomiro nepotibus dixit ad fratrem Clo tarium: Mater noftra filios fratris noftri fecum retinet, & vult eos regno donari. Debes velociter adef fe Parifiis, & habito communi confilio pertractare oportet, quid de his fieri debeat. Utrum incifa cafarie ut reliqua plebs habeantur, an certè his interfectis regnum Germani noftri inter nofmetipfos æqualitate babita dividatur. Nempè incifa cæfaries Regios pueros non tantum æquabat plebi, fed etiam tanquam fervilis nota reddebat regno indignos. Et hinc Arcadio carnifici venienti cum forcipibus & gladio, ac roganti: An Nepotes incifis crinibus vivere mallet, an utrumque jugulari? Avia Clotildis refpondit: Satiùs mihi eft, fi ad regnum non evebuntur, mortuos videre quam tonfos Pergit Gregorius de Gundebaldo ejufdem Clotarii verò L. 6. c.24. aut fuppofito filio: Hic natus eft in Galliis, & dili genti cura nutritus, ut Regum illorum mos eft, cri nium flagellis poft terga demiffis. Verùm Clotarius illum oderat, ideoque ad fe adducto comam tonde-fuperbiens, confcientiaque ftimulante perterritus, ri jussit, dicens, Hunc ego non generavi. Tonfura fecit ex Regio plebeium. Et de Chilperici Regis filio Clodoveo, quem trucidatum ac in MaL.8. c. 9. trona flumine fubmerfum nefcio quis pifcatus,

vifus eft fibi videre in fomnis, quafi aliquis eum capillorum fuorum criniculis fuffocaret. Quare fomno excuffus, quidquid fuperfluebat comarum citò abfcidit. Exemplum cucurrit per Angliam, & dixit ad Regem Guntramnum: A cæfarie pro- ficut recens pœna mentem movere folet, omnes lixa cognovi effe Clodoveum. Plurima funt hu penè milites ad juftum modum crines fuos refcinjufmodi teftimonia & exempla. Quæ difcipli- di æquanimiter tulerunt. Sed non diu ftetit hæc fan. na adhuc viguit fub genere Magni Caroli. &itas. Vix enim anno elapfo, cundi qui fibi curiaEtenim Græcos, quòd foeminarum more ale- les effe videbantur, in pejus vitium reciderunt ; Lonrent cæfariem contrà mandatum Apoftoli, ingitudine capillorum cum fœminis certabant, & ubi

crines deficerent, involucra quædam innodabant obliti vel potiùs ignari Apoftolicæ fententiæ, Vir fi comam nutriat, ignominia eft illi.

mates Epifcopos, & magnæ Ecclefiæ Clerum eft
multa concionatus de extinguendo fchifmate, &
omnes funt ejus fermonibus adftipulati. Verùm
folo ore: veriti offendere tantæ auctoritatis Prin-
cipem. Rationem edicit Georgius Pachymeres:
Utrumque illis certum erat perstare deinceps quoque
in femel adita poffeffione auctoritatis independentis,
qua Ecclefiam, ut prius, ab omni abfolutam alieni
Primatus fubjectione fe fixum habebant tuituros, ne
cauponum & illiberalis fortis homuncionum fubjici um-
quam ipfos, quod abominabantur, judicio contin-
geret. Addit ipfos à noftris moribus ac ritibus
fuiffe alieniffimos, præfertim tamen à Spirituali

L.5. C 10.

Fictorum capillorum fœditatem damnari jam fuprà audivimus etiam à Clemente Alexandrino, ac ab Orthodoxo adversùm Græcos Scriptore, reperto Conftantinopoli apud Patres Prædicatores. Eandem damnat in libro de mulierum cultu Tertullianus. Mulieres, quæ in collyridarum aut fpuctorum formam effigiabant fuos capillos, arguit, atque profequitur: Si non pudeat enormitatis, pudeat inquinamenti, ne exuvias alieni capitis, forfan immundi, forfan nocentis & gehennæ deftinats, fando & Chriftiano capiti fupparetis.imperio, & auctoritate in rebus Ecclefiafticis fupeSpucta enim & collyridæ, quòd notanda efsent altitudinis, fine alienis capillis vix firui poterant. Et adversùm vanas, ac de fua veneranda ætate erubefcentes vetulas fcribit ad nobilem Marcellam San&tus Hieronymus: Nec numerus annorum poteft dicere quòd vetulæ fint, quæ capillis|pulum fpargebat: Quoniam Patriarcha palam con- Lib. 3. alienis verticem fruunt. Hi omnes Doctores agunt in folas fœminas, atque ita certum eft iftam fueditatem tunc omnibus ubique viris fuifse ignotam: Eam igitur fub Henrici primi, aut certè fub fecundi Guilielmi regno peperit nobis Anglia. Et quòd monftrum diu non fuerit egreffum ifta infula, fuadet Everardi Archiepifcopi fub Martini quinti Papatu celebrata Salisburgenfis Synodus: Quædam mulieres faciunt fuis peplis crinibus aliis, atque capitis ornamentis, ac fi antè

riori agnofcenda Latinorum. Ob Regii pueri Joan-
nis Duca barbaram excæcationem excommunica-
tus idem Princeps, quòd ad fibi pœnitenti red-
dendam communionem inducere nullis rationi-
bus valeret Arfenium Patriarcham, paffim in po

temneret facros Canones, dari pacem lapfis jubentes,
tempus effe recurrendi ad Papam Romæ fedentem,

ab eo fuppliciter petendi falutare peccati remedium.
Noverat enim ab Arfenio nihil magis horre-
ri, quàm vel folum cogitatum de recipiendo
Primatu Romani Pontificis. Græci cunctos nos
Latinos pro barbaris habent & abjectis ho-
muncionibus, ideoque & noftrum Pontificem
cenfent indignum, cui capita fubmittant. Eft
ramus diabolicæ fuperbiæ, qua cum afseclis
Lucifer nec Divinæ Majeftati voluit fubjici,
fed independens efse fui juris.

Et hæc fuperbia eft capitale crimen etiam Michaelis Cerularii, ipfumque feduxit. Uti fuæ gentis Auguftis Principibus, ita Romanorum Epifcopis noluit fubefse. Quin & cum Photio efse voluit novus Papa, novus totius Chriftianitatis Ecumenicus Epifcopus, Princeps Epifcoporum omnium, ac Patriarcha omnium Patriarcharum. Hinc enim, quod Photius numquam præfumpferat, affumpfit purpureos compagos. Nec propter fuperiùs enumerata, quæ nobis im

poft facies habeant monftrofas. Alienos crines etiam ipfe culpat in folis fœminis. Quidquid fit, adversùm Anglicanos abufus fanxit in fua Londinenfi Synodo Sanctus Anfelmus: Ut criniti fic tondeantur, ut pars aurium appareat, & oculi non tegantur. Reparavit antiquam Nortmannorum tonfuram. Exftat Synodus apud Guilielmum Malmefberienfem. Quòd ifta difciplina adhuc paffim apud Italos vigeret noni Leonis tempore, evincit. præfens Diploma Cardinalis Humberti. Adeò apud nos vigebat in hujus fæculi exordio, ut paucis hinc indè nobilitatis titulo comatis adolefcentibus cincinnos humaniorum litterarum Pro-pegit, crimina credidit degradatum aut exftinfelsor deformiter in fchola adfcinderet, imò & virgis caftigaret. Avitam modeftiam adversùs nafciturientem abufum ita firmabat.

CAPUT XVI.

Exponitur principale crimen Michaelis
Cerularii.

Dum Conftantinopolitanæ urbi à Carolo An

degavenfi Siculorum Rege Imperator Michael Paleologus timeret graviffimè, poft defun&tum ejus fratrem Sanctum Ludovicum Franco. rum Regem vidit fibi nullam fupereffe auxilii fpem, nifi à Romano Pontifice, cujus inflecten di unicus modus eft unio & pax Ecclefiarum. Hinc ad Jofephum primum Patriarcham, Pri

ctum Papatum, fed ad habendum fuperbiæ fu-
cum finxit ifta mendacia. Non igitur Eufebia-
næ, quæ Chriftianitatis Hierarchiam efse inter
tres æquales Patriarchas Ariftocraticam dixit,
factionis fchifma, fed Photii, qui unà cum Im
perialibus Papalia privilegia blateravit translata
Conftantinopolim, fiftum tentavit refumere &
firmare. Lucet ex noftri noni Leonis ad ipfum
litteris: Nova ambitione Alexandrinum & Antioche-
num Patriarchas, antiquis fuæ dignitatis privile-
giis privare contendens, contrà omne fas & jus tuo
dominio fubjugare conaris. Et ex litteris ad Impe-
ratorem Conftantinum: Michael Alexandrinum

Epift. 6.

Ex eodem principio Michael pergit ad Petrum Antiochiæ Patriarcham : Jam verò quiddam ad noftras aures pervenit, quod tua Beatitudo Papam in facris referat Dyptichis, nec non & idem faciat Alexandria & Hierofolymorum Patriarcha. Nec adduci poffum, ut credam tanta vos ignorantia detineri, præcipuè tuam incomparabilem virtutem. Et Petrus repofuit: Quomodò debebam ego bucufque in facris Dyptichis Papam referre, cum fanctiffima tua Ecclefia ipfum non referat? Cum ego fim ipfius Eccle

monemus, non tuæ gloriæ caufa, fed pro Sedis, cui ad tempus præfides, antiqua honorificentia. Nec reDoceris ab hac intentione cujuslibet pompa vel arrogantia, quin conftanter defendas bonorem, quem Antiochene Ecclefiæ reliquerunt omnia Sanctorum Patrum Concilia. Ad quod utique, fi oportuerit, maxima Mater, Romana fcilicet atque prima Sedes, tam dilecte fibi filiæ, imò confocie, nufquam & nunquam deerit. Quod ideo dicimus, quia quofdam conari minuere antiquam dignitatem Antiochenæ Ecclefiæ audivimus. Michael illis fe non dumtaxat antepone-fiæ alumnus & æmulus, ut quivis alius, & verbis ejus re, fed ipfos fuo dominio fubjugare conabatur, ideoque eo fenfu, quo magna Chalcedonenfis Synodus Sanctum Papam Leonem, fe fcribebat & titulabat Epifcopum univerfalem. Eidem dominio fubjugare Romanum Pontificem erat impoffibile: Quod enim omnis Occidens jam dudum excuffiffet Orientis Imperium, vana erat fine vie ribus ira. Hinc omnes cum fuo Papa Latinos blateravit effe jam pridem degradatos ac anathematizatos hæreticos, ideoque & ab infordescen tia exftinctum Papatum.

privilegia femper magnifaciens & venerans. Et infrà: Et hac in re ego teftis fidus fum, & alii multi Ecclefiae Proceres, quod tempore beate memoria Patriarchæ Domini Joannis Romanus Papa, Joannes etiam nuncupatus, in facris Dyptichis babebatur. Et cum Conftantinopolim quadraginta quinque abhinc annis venissem, inveni tempore beatæ memoriæ Patriarcha Domini Sergii in facra Missa unà cum aliis Sandiffimis Patriarchis relatum. Quomodò verò deindè eadem relatio & commemoratio è medio fublata fit, & quanam de caufa, ignoro. Joannes ille non ConHinc proceffit & illa intolerabilis audacia, ad ftantinopolitanus, fed Antiochenus fuit Patriarquam refcripfit nofter nonus Leo: Difcat Fra- cha, fecundo Conftantinopolitano Sergio, ac ternitas tua, faltem admonita, cautè & bumiliter Romanis Pontificibus feptimo decimo & decimo loqui, ne aliquando Dominus dicat & tibi, Ex abun- octavo Joanni coætaneus. Petrus ergò affirmat dantia cordis os loquitur. Scripfifti fiquidem nobis, Papalis nominis recitationem in omnibus Patriarquoniam fi unica Romana Ecclefia per nos haberet no- chalibus Ecclefiis effe antiquam, & jam recenter men tuum, omnes Ecclefie in toto orbe terrarum ha- apud Conftantinopolim facta rafionis caufas igno berent nomen noftrum. Quid hoc monftri eft, Fra- rari à fe, ac de ipfis optare inftrui. Et tamen citer chariffime? Romana Ecclefia, caput & mater Ec- tra inftructionem obedivit Michaelis novitati clefiarum, membra & filios non habet? Noni Leo- bus, ac iftud nomen etiam ipfe rafit. Et hinc ad nis nomen Michael rafit è facris Ecclefiæ ta- ejus litteras rectè commentatur Dominus Cardibulis, fpondens reponere, & recitare ut Pa& recitare ut Pa-nalis Baronius: Memorare Lector, quæ fcripferit triarchale, dummodò & Romæ recitaretur fuum,fuperiori anno idem Petrus ad Leonem Romanum utique tanquàm fupremum atque Papale. Et hinc meritò refcripfit Leo: Quid hoc monftri ? Ex eodem fpiritu fua ad Leonem Scripta jactat Michael in litteris ad Petrum Antiochiæ Patriarcham, & adjungit caufam: Id ea de caufa fecimus, quoniam ipfum lucrari volebamus. Et pergit de ipfius ad fe Legatis: Cum ad noftram Humilitatem veniffent, quis dicere poffit, quanta Superbia & arrogantia ufi fint? Cum nec triviali falutatione nos falutaffent, neque fua capita vel moditum quid inclinaffent, & confuetam nobis venerationem exhibere dignati fuissent, neque à tergo Metropolitarum nobifcum in fecreto congregatorum federe ullo padlo voluiffent, fed quafi pro ipforum contumelia id factum putaffent. Apoftolicæ Sedis Legatos, licet Archiepifcopos, federe vo luit poft dorfum fuorum Metropolitarum: Quod nempè Romanum Epifcopum jam non amplius totius Chriftianitatis Primatem duceret, fed fimplicem ac fibi fubjectum Patriarcham. Quo in facinore exceffit & ipfam Diofcori Patriar chæ Alexandrini in Ephefino latrocinio infolentiam. Hic enim magni Leonis Legatis fecundum faltem obtulit locum. Et revera antiquiffimus Canon & perpetua confuetudo omnes Patriarchas femper honorarunt in fuis Legatis, & his illorum locum etiam in plena totius Ecclefiæ Synodo tribuerunt. Undè Michaelis hoc facinus fuit ufque tunc inaudita contumelia..

Pontificem, & plenè fenties ipfum esse bilinguem in
iis, quæ de Conftantinopolitana Ecclefia prædicat,
de
qua valdè conqueftus erat, quod ipfius Patriar-
cha fubjicere fibi ftuderet reliquos Patriarchas. Pe
riit aut latet Petri Epistola: Fuisse acribus con-
trà Michaelem querimoniis dentatam demonftrat
fuprà laudatum Leonis Refponfum. Etiam Ro-
manæ Ecclefiæ fupremum Primatum fuerat in
figniter profeffus. Et jam Vertumnus recan-
tat omnia. Radit Papæ nomen, ejus obedien-
tiam excutit, & femetipfum atque Antioche-
nam Ecclefiam contrà omnes Canones non tan-
tum poftponit, fed etiam fubjicit Cathedra
Conftantinopolitana. Quod ipfum forfan fe-
cerint Alexandrinus ac Hierofolymitanus. Hi
enim gemebant fub Saracenis, adeoque in plu-
ribus indigebant auxilio Regiæ civitatis. Eft
incertum.

At Romanum Pontificem fibi fubdere erat o pus & labor. Audi frivolam rationem & intolerabilem imperitiam Michaelis: Nofti quod à sexta Ecumenica Synodo bucufque à facris Dyptichis dempta eft Papæ commemoratio à nostra sanctiffima Ecclefia, cum Vigilius Papa, qui tunc Romanæ præerat Ecclefia, ad Synodum non veniffet, neque anathemate damnaffet ea, quæ à Theodoreto adversùs re&am fidem & duodecim Sandi Cyrilli Capitula funt scripta. Epiftolam præterea Ibe. Et ex eo tempore ufque ad noftra tempora Papam à noftra fanctiffima Ecclefia effe fegregatum. Et hinc de Patriarcha Petro, qui

Papæ nomen recitabat, concludit: Qua de caufa nodi adnotat, non modò Alexandrinos, fed univer-
incredibile omninò nobis vifum fuit, non adeò pro il-fam Egyptum à Diofcoro ufque ad Clementis octavi
Jam Egyptum à Diofcoro ufque ad Clementis oflavi
lis, utique Alexandrino & Hierofolymitano Pa- tempora, & annum millefimum quingentefimum no-
triarchis, quam pro tua magna fapientia, & fingu nagefimum quartum Apoftolicæ fedis communionem
lari prudentia. Petrus verò refpondit: Pudore ne- numquam expetiiffe. Si Romanæ Ecclefiæ firmitatem
fcio quo padlo confufus fum, præcipuè verò tua causa, fortioribus argumentis non fiabiliunt Latini, aut
præfertim fi eo pacto, quo ad nos fcripfifti, eadem ad Conftantinopolitana levitatem diluunt, ut loquitur
alios fcripferis beatiffimos Patriarchas, cum abfque ille, vitem turpiter fefellit Ridica, ut eft in prover-
diligenti inquifitione & exacta rerum cognitione, quæ
bio. Pauca verba tot habent errores, quot Epi-
non gefta funt, ac fi gefta effent, vano rumore impul ftola Michaelis Cerularii. Quod enim Ægypti
fus protuleris. Adducta enim Michaelis verba con- Ecclefia à Diofcoro ufque ad octavum Clemen-
tinent plures errores, quàm periodos. Et hinc tem fuerit averfata Romanæ fedis communionem
Petrus profequitur: Quod de Vigilio Papa perperam
& obedientiam, eft fabula cantanda apud pue-
dicitur, cum res non ita fe habeat, id quantum igna ros. Et Ambrofius Coriolanus, licet apud nos
vie tribuat venerabiliffimo Chartophylaci tuo, tute fit parvi ponderis, tales ineptias nec fomniavit.
ipfe videris. Oftendit fextam Synodum non fub
Et ubi Robertus didicit Michaelem Cerularium
Vigilii, fed fub Sancti Agathonis Papatu fuiffe appellari Marcum ? Sic affiduè appellat. Quo-
celebratam, ac in ipfa non de tribus Chalcedo- circa fi ipfe Anglicani fchifmatis firmitatem for
nenfis Synodi capitulis fuiffe actum, fed adver- tioribus argumentis nefciat ftabilire, profectò
sùs hærefim Monotheliticam: Iftorum Capitu- Ridica vitem fefellit. Porrò Antiochenus Petrus
lorum damnationem effe opus quinte Synodi, deformes adeò errores apertis oculis fecutus, fe-
& ad ipfam noluiffe Vigilium comparere. Et fellit ac præcipitavit femetipfum.
hos fœdiffimos errores, ut Michaelem videatur
excufare, tranfcribit in Chartophylacem, cujus
erat quafcumque Patriarchales litteras fcribere
& figillare. Erat enim os & manus Patriarchæ.
Verùm addit Petrus: Tute videris. Etenim
Theodorus Balfamon, dum Patriarchæ Theo-
dofii ageret Chartophylacem, nefcio quod er-
roneum de quapiam matrimoniali quæftione De-
cretum fcripferat ac fignaverat, & pofteà ipsum
impugnavit. Hinc aliqui ipfum arguerunt de
verfatili ingenio, & ille his repofuit: Refponde-
mus Chartophylacem, qui os Patriarchæ dicitur,

a tum fcribere, tum dicere, quæ capitis ipfi vertex inftar nubis & aquæ fuppeditat. Ideoque nec cul. pandos nec laudandos nos putabit quifpiam, qui vel rectè præfentem caufam, vel è contrariò malè litteris complexi fumus. Affirmat Chartophylacem Patriarchæ effe iftud ipfum quod Baruch fuit Hieremiæ Prophetæ, ideoque omnem Diplomatum errorem aut laudem effe non Chartophylacis, fed ipfius Patriarchæ. Habes hoc in opufculo de ducendis fucceffivè duabus ab eodem fobrinis.

Eadem principia refpicit Petrus, & per circuitum affirmat Michaelem effe penitùs imperitum Hiftoriæ Ecclefiafticæ. Etiam demonftrat Papale nomen adhuc fub Patriarcha Sergio fecundo fuiffe recitatum in omni ubique Patriarchali Ecclefia, ideoque à Vigilii tempore non fuiffe rafum. Hunc è Petri Epiftola locum laudat ad præfentem Chrifti Domini annum Dominus Henricus Spondanus, & ex ipfo rectè affirmat Alexandrinam, & cum Antiochena Hierofolymi tanam Ecclefiam ufque tunc manfiffe in Romana communione, ac Papale nomen folemniter recitaffe. Difplicet hoc Anglicani fchifmatis fautori, qui à Sylveftro Sguropulo fcriptam Florentini Concilii Hiftoriam multo foedavit infide translationis mendacio, Roberto Creyghtono, atque in iftius operis præfatione fcribit: Hoc falfiffimum comprobatur ex Coriolani Summa, unum Summuliftam ab alio fubmoveam, qui ad vigefimum nonum Çanonem Ecumenica quarta Sy

ut

Aliud fuæ fuperbiæ fundamentum Michael Cerularius defumpfit à Photio: Auguftæ fedis & imperialium privilegiorum translationem è vetere Roma ad novam. Ab Ochone primo Occidentis Imperatore ad Conftantinopolitanum Imperatorem Nicephorum Phocam Legatus Luitprandus Ticinenfis Epifcopus fecum detulit Papales litteras, quibus Joannes duodecimus hunc titulabat Imperatorem Græcorum. Græcis omnibus adeò id difplicuit, ut Nicephorus Patricius di xerit ad Luitprandum: Papa fatuus, infulfus, ignorat Conftantinum Sanctum Imperialia fceptra buc tranftuliffe, Senatum omnem, cunctamque Romanam militiam; Romæ verò vilia mancipia, pifcatores fcilicet, cupedarios, aucupes, nothos, plebejos, fervos tantummodo dimififfe. Nicephorus fcribi ac titulari volebat Imperator Romano

rum.

Et quia tunc cum Romana Ecclefia communionem fovebat Græcia, de Ecclefiaftico Primatu nulla eft facta quæftio. Hanc refumpfit Michael, & fequuta eft ejus factio. Etenim in Jure Græco Romano exftans Byzantinorum Epifcoporum catalogus dicit de Metrophane: Hic regnante Conftantino Magno fadlus eft ab eodem Imperatore Patriarcha Conflantinopolis. Et in Meditato de Patriarcharum juribus Theo dorus Balfamon affirmat Sanctum Sylveftrum ab eodem Principe fuiffe donatum Papæ titulo, & de erecto in Conftantinopolim Byzantio per git: Cum Imperii fceptra ex veteri Roma, Divina & ineffabili providentia, tamquam ex oleaftro in oli vam, buc translata fuiffent, qui tunc Pontificia cum auctoritate throno bujus Ecclefiæ præerat, fanétus ille Metrophanes ex Epifcopo, nomine mutato, voca tus fuit Archiepifcopus. Etenim idcircò prima Sanda Synodus univerfalis mentione hujus throni Conftanti nopolitani facta, Romæ veteris illi bonoraria jura tribuit propterea, quod effet, ut ipfius verbis utar, nova Roma. Quemadmodum hæc fecundo & tertio ejuf dem Synodi Canone declarantur. Per primam Synodum non intelligit Nicænam, fed primam Conftantinopolitanam. Et in ejus fubfidium advocavit etiam vigefimum octavum Chalcedonenfem

&

fecturam, & iftud requiri ad Ecclefiæ unitatem.
Et addiderunt rationem: Cum Divini & facri
Canones velut arvipendio quodam Patriarchis qua-
tuor orbis partes diftribuerint, qui fit ut ipfe femel
ftatuta tranfgrediens, velis, eas infiar unius haberi
Provinciæ, quæque divifa funt rectè, malè confun-
dere. Laudant dumtaxat quatuor Patriarchas:
Quod Romanus, ob fuperbiam amiffo univer-
falis Epifcopi titulo, crederetur à Patriarcha
rum cœtu avulfus, ideoque & animo laceratus
Theodorus Balfamon ipfius converfionem quo-
tidiè exspectaret. Ifti, inquam, arguerunt hunc
Theodorum
Theodorum, quod femel ftatutum Conftanti-
nopolitana Cathedræ fupremum Primatum con-

& trigefimum fextum Canonem Trullanum. Ad eandem translationem probandam Anna Comnena Conftantinopolitanum omittit, & utitur folo Canone Chalcedonenfi. Verùm ab omni Latina Ecclefia profcripti, quod facrofanctis Nicenis adverfentur, & damnati funt ifti Canones, & nequaquam Romanæ, fed Alexandrinæ dumtaxat ac Antiochenæ, nec non & nec non & trium Autocephalarum Diœcefeon Cathedris intulerunt injuriam: Romanum Primatum firmant, Conftantinopolitanum Epifcopum illi nullatenùs æquant, fed folummodò dant fecundum in Ecclefia locum. Nulla umquam Synodus, uti hæc, Romanum Primatum exaltavit. Et Trullana, quod abeffet Romanus Epifcovelleret, & Ecclefiæ Hierarchiam juxta Eufe, pus, & fine ipfo noffet fe nihil poffe, in ipfo Epifcopalium fubfcriptionum capite pofuit: Locus fanctiffimi Papæ Romani. Et immediatè post Patriarchas adjunxit: Locus Epifcopi Theffaloni cenfis. Quod hic in Illyrico ageret vices Romanas. Papalia privilegia pendere ab Imperialibus, & cum illis effe translata, ideoque univerfalem totius Chriftianitatis Præfecturam migraffe Conftantinopolim, primus fomniavit Photius : & jam dudum fepultas nugas Michael Cerularius refumpfit.

Aliud pro fabula argumentum adducit in ecdem de Patriarcharum juribus Meditato idem Theodorus Balfamon: Nonnulli dicunt non effe permiffum Alexandrino vel Antiocheno, verbi gratia, ut cum lampade vel face Patriarchalt faciat iter ad urbem Imperatoriam, vel in aliam Diœcefim, exceptis illis provinciis, quæ per Canones funt illis attribute. Enumerat Patriarcharum privilegia, & in his affirmat pari loco habendum & pauperem & opulentum. Et profequitur: Tacere non possum, quin iis refpondeam, qui audacter prædicant à dignitate Patriarchali removendos Antiochenum & Hierofolymitanum. Quippe Canonibus ftatutum eft, inquiunt, nequidem recenfendos effe inter Pontifices, qui non vel extremo cum periculo fe conferant ad fuos Thronos à Barbaris occupatos, nec martyrii coronam præripiant. Hoc argumentum manifeftè non eft Michaelis Cerularii. Ejus quippè tempore fola Alexandria ac Hierofolyma, non autem Antiochena civitas erat in poteftate Saracenorum. Uti nos Latini, ita etiam Græci captis & poffeffis per Saracenos aut alios Barbaros civitatibus dederunt & confecrarunt Epifcopos, & multis difpenfatoriis gratiis exornarunt. Et dum illi fuas incolere ac regere Ecclefias non permittebantur ab Infidelibus Tyrannis, paffim habitabant apud Conftantinopolim, modici & pauperes. Et uti noftri Archiepifcopi crucis vexillum, ita Græcorum Patriarchæ accenfam fibi prælatam facem habent inter fua privilegia. Splendorem iftum ambo ufurpare nequeunt extrà fuas Diœcefes. Hinc quidam dixerunt exules Patriarchas illo non poffe uti in Regia præfertim civitate, ipfos effe miferabiles folo nomine Antiftites, ad refidentiam obligari etiam cum martyrii periculo, aut fanè effe indignos nomine & re Patriarchalis dignitatis. Dixerunt folum Conftantinopolitanum effe verum Patriarcham, ad illum jam tranfiiffe omnis Chriftianitatis præ

bianæ factionis principia divideret in quatuor Patriarcharum Ariftocratiam. Hanc ille firmat toto conatu iftius opufculi, & adverfa argumenta refutat.

Quocircà fupremum illum Primatum nec Pho tius, nec Michael Cerularius potuerunt ftabilire. Aut ipfimet, aut ipforum fucceffores amifefunt. Etenim in commentariis ad Photii Nomo-Canonem præfatus Theodorus prædicat Romano Pontifici donata à Magno Conftantino Regia ornamenta, atque adjungit: Quia fecunda Synodus dedit Archiepifcopo Conftantinopolitano omnia Pape Romani privilegia, conati funt nonnulli Patriarchæ, ut ille Cerulas & Dominus Mir chael, & alii eadem fibi privilegia arrogare, fed eis non reclè ceffit. Et in memorato de Patriarcha, rum juribus opufculo fcribit: Video Conftanti nopolitanum Archiepifcopum nullo Papa privilegia femet ornantem, quippe nec Regni coronatur fascia, fecundum id quod Sancti Conftantini ftatutum effe pu tatur, nec cum coccineis calceis, ut ibidem fancitur, velut in fpectaculo femet exhibet, nec aliud denique Romæ veteris Papa privilegium ufurpat. Uti Græcorum Patriarchæ, ita & ipforum Augufti Prin cipes infolentem Michaelis ambitum & fuperbam alienæ poteftatis rapinam non tulerunt, atque ita hi purpureos compagos & alia Imperialia ornamenta, illi fupremum totius Ecclefiæ primatum nefcio cui ejus fucceffori excufferunt . Et hinc confictam ab Eufebiana factione Ariftocratiam defendit conftantiffimè dictus Theodorus, & profequitur: Primus Patriarcha ad versùs fecundum fefe non effert, neque fecundus adversùs tertium, fed cum inftar quinque fenfuum capitis unius apud populum Chriftianum habeantur, dignitate nihilominùs pares funt in omnibus. Et cum capita sanctarum per univerfum orbem Ecclefiarum jure dicantur, locum in eis difcrimen ab hominibus ftatutum habere non poteft. Cum Eufebiana fa&tione affirmat omnes quinque Patriarchas effe divino jure pares per omnia, & fola loci, nul la poteftatis prærogativa unum præponi alteri, ideoque nullo humano Canone aut Commen to hæc poffe immutari. Hoc docet non dumtaxat contrà Romanum, fed etiam contra Conftantinopolitanum. Et quidem Romanum ubi que profitetur effe primum: Adeò non favit Michaeli Cerulario. Iftam irem Ariftocratiam exiftimat non obeffe unitati Ecclefiæ. Quinque enim Patriarchas, tamquam quinque Chri