Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

Serm. 32.
Cap. 2.

non fuccederet & ubique abiret in rifum, cen-
fuerant omnes extra Africam Ecclefias damnan-
das. Hierofolymitana Ecclefia ipfum Domi-
num habuit Doctorem, eft Evangelicæ præ-
dicationis prima Mater, Donati litibus nun-
quam fe immifcuerat, nec ipfas forfan audie-
rat, & nemo infcius maculari poteft alieno
crimine. Maculamur enim per folum confen-
fum. Interim Donatifte rogati, cur ipfi non
communicarent, repofuerunt: Non communica-
mus illi civitati, ubi occifus eft Rex nofter ery
Dominus. Ita fcribit Sanctus Auguftinus in fe-
cundo tractatu fuper Sancti Joannis epiftolam.
Eminens Chriftianarum gentium feftivitas eft
Domini Epiphania. In ipfa enim gaudemus
de noftra univerfali vocatione, de ipfius uf-
que nunc continuatione agimus gratias, &
fupplicamus ufque ad fæculi finem permanere.
Hinc de Donatiftis fcribit in fermonibus de tem-
pore Sanctus Auguftinus: Meritò iftum diem nun-
quam nobifcum hæretici Donatifte celebrare volue-
runt. Quia nec unitatem amant, nec Orientalt Ec-
clefiæ, ubi apparuit illa fiella, communicant. Nos
autem manifeftationem Domini, quia primitias gen
tium delibavit, in unitate gentium celebramus. Ad
feductam plebem in errore firmandam factio ne-
fcivit aliud, quam fe effe folos Chriftianos, fo-
los Sanctos, & ex Domini verbo, Multi funt vo
cati, pauci eledi, de paucitate gloriari.

Eft antiqua vox omnium hæreticorum. Non
fola antè fui diffectionem plena factio, nec
foli pofteà Primianifte, fed etiam Maximiani-
fte, Rogatifte, Claudianifteæ, ac Urbani-
ftæ, licèt in modico alicujus Africane Provin-
cia angulo latitarent apud alios ignoti, jactita-
tarunt fe folos Chriftianos, & omnem alibi mun-
dum apoftataffe. Etiam modicum Luciferi fchif
ma blateravit omnem orbem apoftataffe ad dia-
bolum, Ecclefiam effe demutatam in lupanar,
& Chriftum Dominum jam habitare in fola Ma-
ftruca Sardorum. Quin immò unicus fine quovis
Epifcopo aut Presbytero Diaconus Hilarus præ-
fumpfit à fe rebaptizandam omnem Chriftianita-
tem, & fe effe totius mundi Chriftianum Deu-
calionem. Ad Montanum delapfus Tertullianus
gloriofifimam Pfychicorum multitudinem derifit in-
fuper, clamans Ecclefiam non effe Epifcoporum
numerum, fed folorum fpiritalium paucitatem,
ac etiam in tribus poffe confiftere. Tertullianus
eft omnium rebaptizantium primus fons & au-
tor. Planè exiftimo ipfum Agrippini Carthagi
nenfis Epifcopi Presbyterum, & illum ad reba-
ptizandos hæreticos fuiffe ab eo feductum aut cir-
cumfcriptum. Quòd hæreticorum rebaptifma
adhuc Catholicus docuerit, lucet ex ejus libro
de baptifmo. Ipfius Tertullianiftæ fuerunt vile
& modicum, non è Catholica vite, fed è Mon-
tani labrufca præcifum farmentum. Quin etiam
rebaptizarint, licèt demonftrare non poffim, au-
tumo non dubitandum.

Omnes Anabaptiftæ non folam Ecclefiam &
Sanctorum Communionem, fed etiam ratum
baptifma cenfuerunt perditum à Catholica Ma-
tre, & migraffe ad fuam fynagogam. Et revera
baptifmus eft horti conclufi fons fignatus, quo-

Epift. 18.
Cap. 3.

rum claves & fignacula, per Canonicos Sacerdotes adminiftranda, Dominus Deus credidit foli Matri Catholicæ. Et ifta cum clavibus figil la Sanctus Optatus Milevitanus Epifcopus rectè numerat inter dotes Ecclefiæ, affirmans omnem hærefim & fchifma effe ab illis remotiffima: Exponit in prima ad Sanctum Amphilochium Canonica epiftola Magnus Bafilius: Separationis Cap. 1. principium per fchifma. Qui autem fe ab Ecclefia fejunxerunt, non habent amplius gratiam Spiritus . Defecit enim traditio, quod difciffa fit confequentia. Qui enim primi recefferunt, ordinationem à Patri bus babebant, & per manuum impofitionem habe bant fpiritalem gratiam. Qui autem abrepti funt, Laici affecti, nec baptizandi nec ordinandi babent. poteftatem, ut qui non poffint amplius Sancti Spiritus gratiam, à qua ipfi exciderunt aliis præbere. Quare eos, qui ab ipfis baptizati erant, tamquam à Laicis baptizatos, Cyprianus & Firmilianus jufferunt ad Ecclefiam venientes vero Ecclefiæ baptifmo expurgari. Et in litteris ad Alexandrum Antiochiæ Patriarcham Sanctus Papa Innocentius pri-. mus fcribit Arianorum ac aliorum Hæreticorum ad Ecclefiam venientes Laicos in fuo baptifmo, Clericos autem nullo modo admittendos in fuo gradu, & adjungit caufam: Solum baptifma illis ratum effe permittimus, nec Spiritum Sanctum cos habere ex illo baptifmate, illifque myfteriis arbitramur, quoniam cum à Catholica fide corum auctores quam defcifcerent, perfectionem Spiritus Sancti acceperant, amiferunt. Nec dare ejus plenitudinem poffunt, quæ maximè in ordinationibus operatur, quam per impietatis fue perfidiam amiferunt. Et in libris de baptifmo adverfum Donatiftas Sanctus Auguftinus cum Sancto Cypriano affirmat Ecclefiafticum Primatum, feu Sacramentorum adminiftrandorum legitimam poteftatem effe in folis Catholicis, imo in folis juftis ac integris Sacerdotibus, & concludit de quibufcumque iniquis Eos Primatum in Divinis babere quis dicat, nifi qui nihil Divinum fapit? Lapfos in Lib. 5. hærefim aut fchifma Epifcopos & Clericos in Cap. 16. ) Laicam communionem feu degradationem abjecit, & citrà reparationis fpem immobiliter in ipfa fixit antiqua difciplina: ipfum facræ ordinationis characterem & fubftantiam ab ipfis perdi, cenfuiffe videtur Magnus Bafilius. Quidquid fit, quod ab illis attentatas ordinationes cenfuerit fubftantialiter nullas, eft alibi demonftratum. Verùm fibi ipfi non conftitit. Quod enim Zoin & Saturninum, in Encratitarum hærefi ordinatos Epifcopos, in fuo gradu admiferit, profitetur in ifta ipfa jam laudata Canonica epiftola. Et cunctas olim tam intrà quàm extrà Ecclefiam reordinationes & rebaptizationes lucidè videmus ftetiffe & fabricaffe in arena, ideoque ad varium ventum variè fluctuaffe. Eodem modo Magnus Bafilius cefpitavit circà rebaptifmum. A degradatis, quod jam Laici effent aut Laicis æquati per omnia,, Sacerdotibus datum baptifma nunc dixit vacuum & nullum, nunc per difpenfatricem economiam aut regionis confuetudinem poffe fuftineri. Quod extrà neceffitatem à Laico datum baptifma non teneret, plu res olim docuerunt.

te

Magni

Magni Bafilii de datæ per hæreticos ordinatio- |
nis fubftantiali nullitate errorem fecutus eft item
Euftatius, Sebaftenus Epifcopus, primæ Arme-
nia Metropolita, de quo ad Theodotum Epi-
Epift. 196. fcopum fcribit ipfe Bafilius: Quod jam recenter
aufus eft Eustatius, cui non borrorem incuteret?
Qui ficuti audio, modò verus fit rumor, & non fig
mentum delationis gratia compofitum, etiam manum
quibufdam denuò imponere præfumpfit. Quod nemo
unquam ex bæreticis feciffe videtur. Non arguit
Euftatium quod fimpliciter reordinarit, fed quod
reordinarit Epifcopos in Catholica Ecclefia legi-batur fuisse vera Confirmatio. Scribit cum Con
timè ordinatos. Hunc Bafilii locum laudat in
Sancti Ignatii Conftantinopolitani Patriarchæ
vita Nicetas Paphlago, & adversùs Photium,
confecrata ab eodem fuo Anteceffore altaria refa-
crare aufum, adjungit: Et tu, audita Magni
Bafilii fententia, nihil reformidas, cum de quopiam
admiraburdus dixit nullum ex omnibus totius mundi
barefiarchis, qui fuere quàm plures, aufum fuisse
vefacrare, præter Euftatium Ancyro-Galatam, cu-
jus nefarium fcelus Synodus Gangrenfis exponit. Ve-
rùm Nicetas non fatis attendit hæc Bafilii verba :
Nemo feciffe videtur. Nempè Bafilius ab aliquo
factum non audiverat. Quod tamen ftatim poft
Seleucienfem ac Ariminenfem Synodos fuerit
factum ab Arianis, teftantur in exhibitis magnos
Imperatori Theodofio precibus Romani Presby-
teri Fauftinus & Marcellinus: Execrabiles Aria-
ni in partibus Orientis, & maximè in Ægypto, non
fuerunt boc folo contenti, ut Epifcopi, damnata fideræenfi ordinationem acciperet, ex qua ipse à prin-
integra, in eorum impiam fententiam declinarent,
fed bos ipfos, qui primum fuerant per Catholicos
Epifcopos ordinati, ubi pro eorum defideriis fubfcri-
pferunt, in Laicorum numerum redigebant, & po-
fteà iterum eos eidem hæretici Epifcopos ordinabant.funt, & Laici? Et quos ipfi baptizaverint, ethni
Ut non folùm fidem Catholicam damnare viderentur,
fed & ordinationem factam per Epifcopos Catholicos.
Affirmant nefcio quos miferabiles & ambitiofos
Epifcopos, ne Epifcopatum perderent, iftud
in fe facinus toleraffe. Mali author etiam antè
iftas Synodos videtur fuiffe Georgius Cappadox,
ab Antiochena Encæniorum Synodo in Alexan-
drinam Sancti Athanafii Cathedram intrufus, de
quo pergunt memorati Presbyteri: Oxyrinchi ci-
vitas vidit Epifcopum Theodorum in impiam præva-
vicationem fuiffe collapfum, ita ut non folùm fidem
integram condemnarent, fed & Laicum fe fieri ab
impio Georgio pateretur, & denuò ab ipfo bæretico
Epifcopum ordinari. Hoc ipfum infrà repetunt,
& de Theodori in Apollonium Epifcopum vio
lentiis adjungunt: Theodorus binc fe vult Catboli
cum videri, quod & ipfe nunc quofdam Presbyteros

validi, videtur in litterisad Sanctum Stephanum
Pontificem docere Sanctus Cyprianus. Quid-
quid fit, ex eodem ifto fonte etiam nuper fcripfit
in opere de Sacramentis Joannes Maldonatus:
Quòd ca Confirmatio, quæ ab Epifcopis Catholicis
data fuit, non debet repeti, femper fuit certum

de ea intelliguntur omnes Canones Conciliorum,
qui agunt de hac re. Tamen an Confirmatio data ab
bæreticis Epifcopis repeti deberet, in Ecclefia Ca-
tholica non ita fuit certum. Immò exiftimo in tota
veteri Ecclefia fuiffe repetitam: Quia non exiftima

ftantino Harmenopulo, ad quadragefimum fe-
ptimum, qui datum in hærefi baptifmum man-
dat exfufflari, Apoftolicum Canonem addente
hoc fcholion: Baptizatum rebaptizare prohibitum
quidem eft, fed unguento inungere nequaquam, li-
cet boc facri baptifmatis pars effe videatur. Eft hor-
rendum & ab omnibus damnandum dogma.
Ejus caduca fundamenta funt alibi exfufflanda.

Magni Bafilii de ordinationibus errorem fequi- Cap. 13.
tur etiam in priori adversus suam gentem Inve-
&tiva Ifaac Primas Armeniorum: Quod Armenis
neque ordinationem habeant, fed ab omni Sacerdotio
fint alieni, liquet. Nam Sanctus Gregorius, qui
Armeniorum fuit Epifcopus, ac beatiffimus Cæfa
rea Cappadocia Archiepifcopus Leontius, qui eun-
dem Gregorium ordinavit, securitatis pactum inter
fe inierunt, ut qui pro tempore Armeniorum Epifco-
pus præficeretur, ab Ecclefia ac Pontifice Cafa-

Diaconos Apollonii facit Laicos, & eos iterum.ordinat, ut videatur turpiffimæ iftius ordinationis vicem referre, quam paffus eft. Ipfum lepidè appellant bis Epifcopum. Hi cuncti folos fe Orthodoxos, omnes fibi adverfa fentientes cenfebant hæreticos, ideoque & reordinabant. Sequebantur fententiam, ex qua poftmodò etiam Conftantienfium fcholarum Rector Bernardus, à Bertholdo ejufdem Ecclefiæ Presbytero reprehenfus meritò, docuit nullum Sacramentum validè dari extrà Ecclefiam, nifi folùm baptifma. Quod tamen dati extrà Ecclefiam Ordines fint rati &

cipio Gregorius Sacerdotium accepiffet. Illi verò in
innumeras prolapfi bærefes, & extranei faci ab
Ecclefia Catholica, cum non accipiant ordinationem
ab Ecclefia Cafaræenfi, nonnè omninò profant

ci prorfus, ne baptizati? Quòd Cæfaræenfis
Exarchi facras manus contempferint, illis fub-
traxerint fuos Metropolitas, & fibi Autocepha-
lum Primatem creaverint, fuit peffima præva-
ricatio: attamen acceptæ ordinationis fubftan-
tiam non potuit evacuare. Interim Ifaaci erro-
rem fequitur Conftantinopolitana Pachomii Pa-
triarchæ fub Turcico Bajazetis fecundi Imperio
celebrata Synodus. Monembafia tunc fpectabat
ad fereniffimam Venetorum Rempublicam.
Hinc Græcum & fchifmaticum Epifcopum eji-
ci juffit Alexander fextus Pontifex, & eò mifie
Arfenium Diaconum, juffum confecrari ab
Elei Epifcopo & duobus Presbyteris quòd
alii Catholici Epifcopi non effent ad manum.
Hinc ergò Arfenium duriffimè damnavit dicta
Synodus, & omnes ab ipfo ordinatos juffit reor-
dinandos. Et pro palmari causa adjunxit, quòd
non à Patriarcha Conftantinopolitano, nec
per ejus mandatum à Metropolita, fed à Pro-
vinciali Epifcopo effet confecratus. Cenfuit
Metropolitam non poffe à fuffraganeo Epi-
fcopo validè confecrari. Exftat Synodus apud
Martinum Crufium in Turco Græcia. Vide-
tur Ifaac fimilem tueri errorem. Quidquid fit,
rectè urget quòd iftam à Cæfarienfis Ecclefiæ
throno feceffionem Armenii fecerint propter
hærefim quòd per eandem reddiderint fe
alienos à quatuor Apoftolicis thronis, atque

[ocr errors]

Q. 30.

Lib. 2.

ita amiferint poteftatem canonicè ordinandi.fe. Quod ipfum de degradatis ob crimen Epifco- Epist. 74%
In fecunda Invectiva profitetur fe natum pis affirmare videtur in litteris ad Epictetum AL-
educatum, & confecratum Epifcopum ab Arme- furitanum Epifcopum, & in litteris ad Legionen-
niis, ac etiam ob tranfitum ad Græcos fuiffe fem Ecclefiam ac Afturicenfem. Eandem fenten- Epift. 78.
degradatum cum hoc elogio: Nullam prorfus tiam conftantiffimè tutati funt Donatiftæ, & ex
Sacris operandi poteftatem habes, eò quòd ab Arme- ipfa confecratam à noftris Sacerdotibus Euchari-
niorum religione te feparaveris. Et addit fe repo- ftiam projecerunt fuis canibus. Ita teftatur San-
fuifle: Nedum Sacerdotium, quod non babui, re- &tus Optatus Milevitanus Epifcopus, addens
pudio, verùm etiam Epifcopos ac religionem ve- canes ftatim in rabiem ac proprios Dominos fuif.
fram deteftor ac devoveo. Idcircò ad inculpatam fe converfos. Et adversùs Lucium Adrianopolita-
ac veram fidem confugi, & ad fandiffimam Metro- num Epifcopum fcribit Philippopolitanus Eu-
polim recurri. Utique Cæfareæenfem. Profite- febianæ factionis Conventus: Lucius facrificium
tur impreffos fibi ab Armeniis ordines fuiffe à fandis & integris Sacerdotibus confectum, fi fas
irritos, ideoque fibi poftulanti iteratos à Prima- eft dicere, canibus projiciendum jubebat. Lucius
te Cæfarienfi.
erat Epifcopus infigniter Orthodoxus & ita
tractaverat Euchariftiam Arianorum. Et inter
famofa Sancto Athanafio per dictam factionem
impofita crimina fuit Ifchyre Presbyteri cele-
brantis fractus Calix, & dejectum omne facrifi-
cium. Volebat factio Catholicum facrificium fic
non potuiffe tractari. Et de Turbine, Eutychii
Eleutheropolitani Epifcopi feditiofo & Ariano
Diacono, atque ipfius in iftic exulantem Luci-
ferum Calaritanum Epifcopum violentiis fcri-
bunt ad Magnum Imperatorem Theodofium Ro-
mani Presbyteri Fauftinus & Marcellinus: Ja
nuam claufam fecuribus effregerunt, & irruentes in
Luciferum, clandeftinè illic celebrantem, Divi-
na quoque Sacramenta everterunt. Affirmant à
Turbinis fatellitio rapta omnia Luciferi facra
vafa, & ipfa etiamnum ab Eleutheropolitana
Ecclefia poffideri. Plurima funt hujufmodi
exempla, quibus Catholici hæreticorum, &
hæretici Catholicorum Euchariftiam peffimè tra-
carunt. Nempè alteri alteros cenfebant hæreti-
cos, ideoque attentata ab illis facrificia crede-
bant effe profanum panem, non facrofanctam
Euchariftiam. Per Jacobum Gretzerum publi
catus Anaftafius Sinaita refert infignem Alexan-
driæ habitam Orthodoxi cum Golianita hæretico
difputationem, in qua uterque Eucharifticam
veritatem & tran felementationem infigniter pro-
fitetur, & tunc Orthodoxus pergit ad hæreti-
cum: Agedum adfer nobis aliquid ex communione C. 23
veftræ Ecclefie, tanquam fuprà omnes alias Ortho-
doxa, & in vafe cum omni honore & reverentia re-
ponemus boc fan&tum Chrifti Corpus & Sanguinem,
fi intrà paucos dies non corrumpatur, aut immu-
tetur, aut alteretur, planum fiet vos rectè afferere
corpus Chrifli penitùs ab ipfo Incarnationis exordio
effe corruptionis expers; fi verò corrumpatur aut im
mutetur, neceffarium erit ut è duobus unum fateami-
ni. Aut id quod fumitis non effe verum Corpus Chri-

In prima Invectiva profitetur omnia Armeniorum myfteria effe irrita & nulla. Quem errorem fequitur Theodorus Balfamon. Etenim ad Marci Alexandrini Patriarchæ, qui aliquos hæreticos effe, aliquos non effe rebaptizandos rectè fcripferat ex feptimo Conftantinopolitano Caone, banc quæftionem : Si hæreticus Sacerdos wel Diaconus dignus habitus Divino & fando Baptifmate, vel per fan&am Undionem fit fandificatus, licebit-ne ei Sacra facere cum priori ordinatione, an verò fi Sacra miniftrare velit, iterabitur ejus ordinatio? Ad hanc, inquam, quæftionem Theodorus refpondet omnem in hærefi acceptam ordinationem effe habendam pro facrilegio, & pro non facta, ideoque iterandam. Refpondit ex vulgari, quem fuo codici inferuit etiam ConCan. 67. ftantinus Harmenopulus, Apoftolorum Canone: Si quis Epifcopus, vel Presbyter, vel Diaconus fecundam ordinationem babet, deponatur & ipfe, &qui ordinavit, nifi utique conftiterit, quòd ab hæ reticis ordinationem babeat. Qui enim ab eis ordina ti funt, ut Clerici fint, fieri non poteft. Quæ omnia exftant in jure Græco-Romano. Ibidem nefcio quis Conftantinopolitanus Epifcopus Antiocheno Patriarchæ Martyrio refpondet hæreticos juxtà feptimum Conftantinopolitanum Canonem effe admittendos in Ecclefiam, & de Arianis ac cunctis aliis, quorum Baptifma admittimus, adjungit Secundum bæc tanquam egregii Laici ad cum gradum ordinantur, in quo priùs apud fuos erant.

Epift. 70.

Præfatus Ifaac Armeniorum præfertim facri-
ficium cenfuit irritum & nullum. Errant Ar-
menii in Miffa, nec habent facrificium myfticum.
Non tantummodò ob panem azymum ac legi
timi elementi defectum, fed etiam ob excuf-
fam illis ab hærefi poteftatem. Quem errorem
plures olim & intrà & extrà Ecclefiam docue-
runt. Etenim ad Januarium Lambefitanum Epi-ftt, fed folam figuram, & quafi Vicarium quiddam,
fcopum, Numidiæ Primatem, fcribit cum fuæ
Proconfularis Provincia Synodo Sanctus Cy-
prianus: Ungi quoque neceffe eft eum, qui bapti
Zatus fit, ut accepto chrifmate, id eft, unclione,
unclus Dei effe, & habere in fe gratiam Chrifti pof.
fit. Porrò autem Euchariftia, & undè baptizati
unguntur, oleum in altari fanctificatur. Sanctificare
autem olei creaturam non potuit, qui nec altare ha
buit nec Ecclefiam. Undè nec unctio fpiritalis apud
hæreticos poteft effe, quando conftet oleum fanctifica-
ri, & Euchariftiam fieri apud illos omninò non pof-

aut propter perverfam vefiram fidem Spiritum San-
dum in illud non defcendere. Palam adfirmat in
hæreticorum elementa non defcendere fanctifican
tem Spiritum, ideoque ipfa in Euchariftiam non
confecrari. Etiam pofterioribus fæculis fcripfit
in fuis fententiarum libris Robertus Cardinalis
Pullus: Indigni Euchariftiam, licet damno fuo, Parte 7,
attamen conficiunt. Et quidem ita mibi videtur. C. 6.
Quæ verba rectè commentatur Hugo Matthoud:
Modeftè Pullus veritati fuffragium præbet, non ne-
fcius quofdam fui fæculi, Catbolicos inter & Scien

tia fama reverendos, contrarium docuiffe. Etenim
quòd non folùm hæretici, fed etiam quivis ex-
communicati Euchariftiam validè non confice-
rent, conftanter docent Petrus Lombardus, ac
Petrus Pictavienfis. Et in fexto fuæ Summæ tra-
Atatu fcribit Hugo de Sancto Victore: Aliis vide-
tur, quòd nec manifefti bæretici conficiant. Cum
alia Sacramenta extrà Ecclefiam poffint fieri, boc nun-
quam extra. Et iftis magis videtur affentiendum.
Hofce errores fecutus fuit etiam Michael Cerula-
rius: Et hinc apud nos Latinos, quos hæreticos
& anathemate damnatos volebat, cenfuit defe-
ciffe Ecclefiam, legitimum Sacerdotium, &
cum Baptifmo verum Sacrificium.

An hos errores Cardinalis Humbertus damnaverit, non plenè conftat. Et certè fi damnaffet, quomodo illos pofteà Petrus Lombardus, Petrus Pictavienfis, Hugo Victorinus, & fimiles latinæ Ecclefiæ Doctores perfeveraffent tradere? Et quòd Humberti tempore cunctos Simoniacos aliqui cenfuerint hæreticos, ideoque datos ab illis ordines iteraverint, eft fuo loco demonftratum. Et quòd Florentini Monachi à fuo fimoniaco, ideoque & hæretico Epifcopo palam clamaverint nec Chrifma poffe confici, nec Euchariftiam celebrari, nec dedicari Ecclefias, nec Clericos confecrari, ibidem audivimus à Sancto Petro Damiani. Et de fidelibus tunc paffim populis, qui conjugatorum Sacerdotum facrificia & Sacramenta averfabantur ex Decretis Aa. 1074. Gregorii feptimi, fcribit Sigibertus Gemblacen

fis: Laici corpus Domini à Sacerdotibus conjugatis
confecratum fæpè pedibus conculcarunt, & Sangui

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]

E fchifmaticis Pfeudo - Patriarchæ Photii

DE fchifmaticis ftudo is (cripfe ad fines

marum Remenfem & alios Galliæ Epifcopos Sanctus Pontifex Nicolaus primus: Photiani dicunt nos abominari nuptias, quia Presbyteris fortiri conjuges prohibemus. Eandem calumniam refumpfit Michael Cerularius. Licet ejus nec in litteris ad Joannem Tranenfem Epifcopum, nec in litteris ad Petrum Antiochiæ Patriarcham meminerit, ex ejus tamen mente & ore omnino fcripfit Nicetas Pectoratus: Quis ille eft qui vobis tradidit prohibere & abfcindere nuptias Sacer dotum? Legitimas nuptias ob fupervenientem facrum Ordinem affirmat à nobis folvi: Infringi à Sancto Clemente Romano laudatos Apoftolicos, à Sancto Papa Agathone probatos Trullanos, & alios plures Canones, ideoque nos effe proximos Anti-Chrifti præcurfores, à quibus prohibendas nuptias prædixit Apoftolus. Et hæc imperita maledicentia Cardinalem Humbertum graviter & meritò offendit. Noverat Græcum

à vulgaribus Apoftolorum canonibus & novellis Juftiniani legibus continentiam, verùm infuper noverat Sanctum Leonem nonum acerrimè tuna pugnare adversùs Latini Cleri incontinentiam & graffantes nuptias: Ejus Decreta cenfuit, non dumtaxat in Latinum, fed etiam in Græcum dirigenda Clerum, ideoque eis recalcitrantes Græ corum Epifcopos dixit Nicolaitas. Sic enim incontinentes Clericos appellare folet latina Ec clefia.

nem Domini voluntariè effuderunt. Nempè Presby-Clerum jam pridem vivere fecundum præfcriptam
teros illos habebant ut damnatos ab Ecclefia,
ideoque privatos aut certè à poteftate validè con-
fecrandi fufpenfos apud Divinam etiam Majefta-
tem. Attamen veritas nunquam caruit fuis pa-
tronis. Et inter hos generofus eminuit Sanctus
Petrus Damiani: Et in fuis ad Conftantinum
Cabafilam Dyrrachienfem Metropolitam Ref-
ponfis fcripfit etiam Demetrius Chomatenus Ar-
chiepifcopus Bulgariæ: Hæreticorum quoque ordi-
nationes ab Orthodoxis recipiuntur juxtà Patrum
traditionem, f Orthodoxi fint vel fiant, qui ab
aliis ordinantur. Et ejufinodi plures Doctores ha-
buit tunc utraque Ecclefia. Interim plena in fuo
fenfu abundandi licentia permanfit ufque ad An-
gelicum Doctorem, qui cunctis tandem perfua-ab anteà contractis compellunt abftinere. Ita
fit quævis , præter Reconciliationem extrà
Ecclefiam data Sacramenta effe valida & rata.
Et hoc eft unum ex ejus multis in Ecclefiam be-
neficiis. Porrò Michael Cerularius non folùm
cum Sacerdotio Sacrificium, fed etiam Baptifma
blateravit apud nos defeciffe: Imitatus damnatos
ab omni Ecclefia Donatiftas. Item omnes nos
affeveravit hæreticos. Hæc ejus duo facinora
præfertim damnavit Cardinalis Humbertus.

[ocr errors]
[ocr errors]

Et certè iniquiffima eft ifta Græcorum calumnia, nec fibi ipfi cohæret. Etenim ut nos Latini cunctos majores Clericos, ita ipfi fuos Epifcopos & à contrahendis arcent nuptiis, &

mandant ipforum Apoftolici Canones, leges Juftiniani, Trullana Synodus, Leges Leonis fapientis, & perpetua confuetudo. Non folvunt aut dirimunt matrimonium, fed perpetuò dumtaxat fufpendunt. Hinc præfatæ Synodi quadragefimus octavus Canon promoti in Epifcopum mariti uxorem mandat claudi ac velari in monafterio, aut certè confecrari in Diaconiffam; ad fecuram tutelam ab adulterio. Et quia conjuges funt una caro, ideoque unus non poffit converti fine altero. Sub Ifaaci Angeli Imperio quædam Epifcoporum uxores nec intrabant monafteria, nec Diaconalem profitebantur caftitatem, fed mundanum retinebant habitum, manebantque in propriis ædibus. Rem ad memoratum Principem, & ipfi affidentem

!

trium Patriarcharum & multorum Epifcoporum Synodum retulit Metropolita Cyzicenus, & obtinuit hoc Edictum Mea Majeftas definiit, cobortantibus ad id fanctiffimis Patriarchis, uxores creatis Pontificibus antè ordinationem conjunctas, in muliebria monafteria procul fita ab habitatione Pontificum fine dilatione induci, tonderique cas, & canonicè apud Monachas degere, in quo monafterio comam depofuerint. Aut fi ipfæ tonfuram recufent, qui eis antè ordinationem jundi erant matrimonio, Pontificali folio & dignitate priventur, ac in eorum locum alii fufficiantur. Impofterum autem, qui antè creationem habebit legitimam uxorem, non aliter ordinari, quam fi communi conjugum fcripto confenfu & placito à fe invicem feparentur, & mulier mo naflicam vitam fit amplexa. Sic enim creatio fine offendiculo & damno juxtà facros & Divinos Canones procedet, femota ab omni Sacerdotalis ordinis reprehenfione. Et hoc Edictum laudat plurimùm in opere de quæftionibus & caufis matrimonialibus Matthæus Monachus. Eft unicus cafus, in quo Epifcopi uxor poffit apud Græcos manere in fæculo. Eft cafus per Conftantinum Cabafilam Dyrrhachii Metropolitam propofitus: Si uxorem babens Sacerdos, vel Diaconus, vel Lector tondeatur, maneat autem ejus uxor in mundo, an qui tonfus eft poffit ad Epifcopatum promoveri, licet uxor tonfuram non admittat ? Et Joannes Citri Epifcopus refpondet ad omnia affirmativè. Græci enim per alterius conjugis monafticam profeffionem cenfent folvi conjugale vinculum, ac proindè Monachum profeffi Clerici uxor non eft amplius uxor, atque ita licet ille fiat Epifcopus, hæc poteft ad alias nuptias adfpirare. Quæ omnia habes in jure Græco-Romano.

Etiam licentia, quæ majoribus Clericis permifit prioris uxoris ufum, apud Græcos femper fuit odiofa, & ad ftrictiffimam ligata interpretationem. Lucet ex quæftione, quam Nicetæ, magnæ Conftantinopolitanæ Ecclefiæ tunc Chartophylaci ac pofteà Theffalonicenfium Archi epifcopo, propofuit nefcio quis Epifcopus: Clericus uxorem ducens, precatione tantum fponfaliorum fufcepta, cum ea congreffus eft, deinde creatus eft Sacerdos, credens fponfaliorum preces ad nu ptias fufficere, cum Antifies ignoraret perfectas nuptias non fuiffe contractas. Pofteà etiam nu ptiarum precationem accepit. Quæro, An debeat Sacra celebrare aut à celebratione defiftere, aut temporalibus pœnis coerceri? Græci & fponfalia & matrimonium folemniter celebrant in Ecclefia, utrique impendunt Sacerdotalem benedictionem, & in hac omninò fundant effentiam conjugalis Sacramenti. Quidam porrò fponfus imperitè ignorans harum benedictionum & contractuum difcrimen, eft confecratus in Presbyterum, voluitque iftam fponfam retinere in uxorem. Et quo nihil deeffet, jam Presbyter nuptialem benedictionem accepit. Refpondit verò dictus Nicetas: Clevicus, qui cum fua fponfa antè nuptiarum confecrationem congreffus eft, licèt non cenfeatur clandeflinas contraxiffe nuptias, quia fufficere exiftimat Sponfaliorum conjunctionem ad sponse copu lam, quia tamen omninò ignoravit ea quæ ipfum

ignorare non oportuit, ob eam caufam præjudi cium patitur, etfi poft ordinationem fufceperit benedictionem nuptialem. Duo enim ignoravit: Et folam fponfaliorum precationem non fufficere ad copulam, & poft ordinationem benedictione conjugali non initiari quemquam. Dicam & tertium; Neminem, qui cum fponfa antè nuptias congreffus fit, ordinatione dignum baberi. Quod nempè neminem vel unica fornicatione maculatum Apoftolicus Canon admittat ad Clerum. Affirmat non defponfæ, fed folius anteà ductæ uxoris ufum majori bus Clericis permitti,

Ex eodem principio graffantem fuo tempore, quæ Presbyteris ac aliis majoribus Clericis etiam biennio poft acceptam confecrationem permittebat inire nuptias, confuetudinem fuftulit novella ad fuum fratrem Stephanum Patriarcham Conftantinopolitanum Lege Imperator Leo fapiens, & adjunxit caufam: Dignum non eft ut qui fpirituali adfenfu fupra corporis abjectionem fordes evecti funt, bi rurfus ad carnis fordes delabantur, fed è converfo ut Divinum Minifterium ex corporis fordibus tamquam in altum aliquem gradum confcendat, convenientius fuerit. Eadem prava confuetudo in Diaconos ac Subdiaconos revixerat tempore Marci Patriarcha Alexandrini. Hinc enim Theodoro Balfamoni Antiocheno Patriarchæ propofuit hanc quæftionem An Subdiaconus & Diaconus legitimè poffint cum muliere copulari? Et Theodorus rigidif fimè repofuit non licere, firmans & ex antiquis Canonibus, & ex laudata lege. Quod ipfum fcribit in præfato de Matrimonialibus caufis ope re ad titulum de conceffis & prohibitis Clerico rum nuptiis Matthæus Monachus, addens etiam Ancyranum, qui ordinatis cum facta adverfus caftitatis profeffionem proteftatione Diaconis indulget novas nuptias, Canonem effe jam pri dem abolitum & circumductum. Et adjungit de tales ordinantibus Epifcopis: Qui Diacono per mittit, ut poft ordinationem ducat uxorem, Epifco patu expellitor. Quæ omnia exftant etiam in jure Græco-Romano. Et altè clamant non minus à Græcis, quàm à Latinis profcribi Epifcoporum conjugia: Eft iftorum Clericis permiffum prioris matrimonii ufum effe merè difpenfatoriam indulgentiam, femper coercitam intrà limites ftri&tif fimæ interpretationis. Et non nifi ex Latinorum odio Græci illam cœperunt contrà propriam confcientiam prædicare. Quod pleræque ipforum Ecclefiæ Latinam continentiam fuo Clero olim impofuerint, & non nifi per Epifcoporum defidiam devenerint in præfentem licentiam, eft fuo loco abundè demonftratum.

Lege 3.

« VorigeDoorgaan »