temus in fratribus. Ita fieri affirmat non tantùm
in Parafceve, fed etiam in Sabbatho Sancto.
Aliis item in Sacramentis ac divinis officiis ofcu.
lum frequentavit antiqua difciplina. Verùm hæc
funt alterius loci. Et quidem uti aliqui Latini an-
tè, ita & quidam Græci poft confecta Euchari
ftix myfteria dederunt pacis ofculum. Lucet ex
fecunda Sancti Martyris Juftini Apologia: 4
pracibus finitis, mutuis nos ófculis falutamus. Uter-
que ritus eft bonus, fanctus, nixus rationibus.
Quare noftrum fine fundamento culpavit Michael
Cerularius.
magno Conftantino communicata Sancto Sylve-
ftro, ac ejus in Romana Cathedra Succefforibus,
atque adjungens. Quia fecunda Synodus Archiepifco
po Conftantinopolitano dedit omnia Papæ Romani pri-
vilegia, conati funt nonnulli Patriarchæ, ut ille
Cerulas & Dominus Michael, & alii eadem fibi priš
vilegia arrogare, fed eis non rectè ceffit. Hanc Mi-
chaelis Cerularii audaciam edicit Joannes Schy
litza: Michael aggreffus eft etiam cocco tincta induere
calceamenta, antiqui Sacerdotii morem hunc afsserens,
oportere bis uti novum quoque Archiepifcopum .
Nam inter Sacerdotium & Regnum nihil intereffe, vel
admodum parum, & in rebus pretiofioribus ampliùs
fortaffe & magis colendum Sacerdotium. Per anti-
quum Sacerdotium Michael omninò intellexit
Romanum Pontificatum. Quòd ob translata Im-
perialia privilegia cenferet etiam ipfum transla-
tum atque exftinctum, titulavit antiquum feu
antiquatum. Hinc & fe dixit novum Archiepif-
Latinorum Epifcopi geftant annulos in ma-
nibus, Ecclefias quafi uxores accipien-copum. Non folam Papalem poteftatem, fed e-
tes, arrhabonem ferre dicunt.
Andem Calumniam adducit repertus Con
tiam Papalia ornamenta blateravit pertinere ad Pa-
palia privilegia, ideoque omnia Conftantinopo-
lim migraffe. Verùm illi non bene ceffit. Quo-
modò ab Imperatore Ifaacio Comneno frænatus
& tractatus fuerit, pluribus refert idem Schylitza.
Nempè Auguftæ fuæ dignitatis, quàm Hierar
chicæ in Ecclefia unitatis zelofiores paffim fuerunt
Imperatores Conftantinopolitani, atque ita
utramque tandem amiferunt. Uti ergò Michael
Romano Pontifici purpureos compagos & alia
Imperii ornamenta, ita aureos annulos invidit
cunctis noftris Epifcopis, atque ita in frivolam
hanc calumniam eft devolutus.
&tatus: Latinorum Epifcopi in fignum Sandæ Eccle-
fie defponfationis annulos portant & chyrothecas. In
dextera fcribunt, Dextera Domini, in finifira, A
gnus Dei. Etiam Conftantinus Cabafilas, Me-
tropolita Dyrrachienfis, Demetrio Chomateno
Bulgarorum Archiepifcopo propofuit hanc quæ-
ftionem? An confentaneum fit annulum à Latinorum
Epifcopis geftari? Refpondit verò Petrus Antio-
chia Patriarcha: Quid ad nos, quòd Latini annu.
los geftant in fymbolum contracli cum Sanda Dei Ec-
clefia connubii? Nos etenim etiam coronam in capite
geftamus, pro veneratione proculdubio Principis Apo-
ftolorum Petri, fuper quem Dei Ecclefia eft superædifi-
cata. Auro etiam exornamur & nos: Chyrothecas,
manipulos, & folas auro contextas habemus. Et
præfatus Demetrius Chomatenus: Annulum ferre,
its quidem qui fecundum fpiritum ambulant, Spirita-
liter accipitur. Quemadmodum enim Chriftus Eccle-
fiæ, mundarumque & virginearum animarum nomi-
natur fponfus,fic qui ubique funt Ecclefiarum Præfu-
les, fponfi appellantur, annulo accepto, ut fpiritus
figillo. Quòd & Salvator in digito, id eft, Spiritu
fando, fe dæmonia ejicere incredulis dicebat Judæis,polita, qui Sedi renuntiaverat, ad ejufdem Pro-
qui eum convitio, quafi Beelzebub haberet, confecta-
bantur. Et prodigum filium reverfum aureo annulo
exornavit, totum videlicet bunc faciens fpiritalem pro
carnali. At Latinis non fpiritaliter, fed carnaliter,
non fuper-mundanè, fed mundanè annuli appellatio-
nem accipientibus, ftudio magno affectatum eft annu-
los geftare, utpote Ecclefiarum fponfis. ideoque neque
boc illis notam inurit. In Evangelio laudatum an-
nuli ufum affirmat effe myfticum & allegoricum,
ideoque fpiritaliter accipiendum. Addit Latinos
folo intellectu non contentos externo etiam fym-
bolo delectari. Nec ideò culpandos. Exftat Epi-
ftola apud Joannem Leunclavium in jure Græco-
Romano.
Eft omninò frivola. Quòd enim inter Epifco-
pum & Ecclefiam intercedat fpirituale conju-
gium, non foli nos Latini, fed & omnes fem-
per docuerunt Græci. Lucèt ex orthodoxa totius
|| Ægypti Synodo, quæ adverfus Eufebium Ni-
comedienfem Epifcopum, ad eminentiores fem-
per cathedras adfpirantem ac migrantem, fcripfit
ad omnes fub Coelo Ecclefias: Eufebius præ
oculis non habet illud Præceptum, Alligatus es
uxori, noli quærere folutionem. Quòd fi hoc de
uxore dictum eft, quanto magis de Ecclefia, atque
adeo de Epifcopatu, cui cum quis alligatus eft, alium
quærere non debet, ne adulter in facris litteris de-
prehendatur? Et de Euftatio Pamphylia Metro-
Calumniæ radicem detegit in fuo ad Photii Nomo-canonem commentario Theodorus Balfamon, omnia Imperialia ornamenta affirmans à
vinciæ Epifcopos fcripfit Ephefina Synodus: In-
dignum fuiffet viduam manere Ecclefiam. Et Chalce
donenfis,cujus condendis Canonibus nullus adfuit
Latinus Epifcopus, Congregatio: Redditus Ec Canon.
clefiæ viduate. Quem Canonem infigniter com- x.
mentatur Hincmarus Rhemenfis Epifcopus: Nifi p. 45.
viri & uxoris legalis conjunctio ad Epifcopi & Eccle- Cap. 16.
fiæ fibi conjuncle myfterium pertineret, magnum Chal
cedonenfe Concilium defuncto fuo Epifcopo viduatam
Ecclefiam non vocaret. Etiam Alexandrina Synodus
& plures Græcorum canones illegitimam Epifcopi
translationem non vocarent adulterium. Etiam
Schifmaticorum Græcorum in jure Græco Roma-
no Doctores Epifcopum paffim vocant Ecclefiæ
fuæ fponfum aut maritum. Quid ergò delinqui-
mus, quòd fpirituale hoc conjugium dato & gefta-
to annulo figamus in contiuaEpifcopi memoria,at-
que ita illum ad conftantem fuæ fponfæ dilectio- | |fas fubarrbare. Fertur quòd Prometheus quidam
nem admoneamus ?
Eft ritus antiquiffimus. Etenim de facienda. degradati Epifcopi reparatione fanxit quarta Toletana Synodus: Recipiat de manu Epifcopi orarium, annulum, & baculum. Quòd nempè degradatus Epifcopus eadem in fua Confecratione accepiffet. Et in opere de Ecclefiafticis officiis fcribit de confecrandi Epifcopi ritu San&tus Ifi. dorus Hifpalenfis Epifcopus: Datur ei annulus, propter fignum Pontificalis honoris, vel fignaculum fecretorum. Nam multa funt, quæ carnalium minufque intelligentium fenfibus occultantes Sacerdotes, quafi fub fignaculo abfcondunt, ne indignis quibufque Dei Sacramenta aperiantur. Quæ verba effe Ifidori affirmat, & in nonum primi fui Libri Canonem admittit prima Synodus Aquifgranenfis. Et ex hoc loco annulum geftatorium aliqui confundunt cum annulo fignatorio, utique antiquiffimo, atque ita ex hoc confirmant etiam illius antiquitatem. At certum eft labi. Etenim fignatorium annulum fuiffe ferreum, & geftari inhabilem, lucet ex litteris S. Aviti Viennenfis Epifcopi ad Sidonium Apollinarem Episcopum Arvernenfem. Et quòd etiam Monachi olim Cap. 13. haberent annulos fignatorios, testatur ac lamentatur in quarto Monafticarum Inftitutionum liCap. 24. bro Joannes Caffianus. Et hinc annulus, quem nunquam Sancto Auguftino adfuiffe fcribit Poffidius, fuit fignatorius. Ipfum cum clave conjungit. Augustini integritatem laudat, qui etiam clavem & annulum non fervaret fecum, fed crederet fuis Clericis. Quòd enim Auguftinus annulo fignaret, docent ejus ad Victorium EpiEp. 217. fcopum litteræ: Hanc epiflolam fignatam mifi annu
fapiens primus annulum ferreum hoc infigne amoris
fecerit, & in eo adamantem lapidem pofuerit. Quia
videlicet ficut ferrum domat omnia, ita amor vincit
omnia. Et ficut adamas eft infrangibilis, ita amor
eft infuperabilis. Quem etiam in illo digito portari
conftituit, in quo venam cordis deprehendit. Undè
annularis nomen accepit. Poftmodum verò aurei
funt pro ferreis inftituti, & gemmis pro adamante
infigniti. Quia ficut aurum cuncta metalla præcedit,
ita dilectio univerfa bona excellit. Et ficut aurum
gemma decoratur, ita amor dilectione perornatur.
Pontifex ergo annulum portat, ut fe fponfum Eccle-
fie agnofcat, ac pro illa animam, fi neceffe fuerit,
ficut Chriftus, ponat. Myfteria Scripturæ à perfidis
figillet, fecreta Ecclefiæ refignet. Etiam facras no-
ftrorum Epifcoporum chyrothecas esse Apostoli-
cum Inftitutum affirmat in primo de Sacramentis
libro, & ipfarum myfticas fignificationes expo-
nit Hugo de S. Victore.
Et horum ornamentorum delatum fibi à Lati-
nis honorem Græcorum Epifcopi paffim non aver-
fantur. Immò probant, laudant, & diligunt.
Etenim de Maronitis, ad Romanæ Ecclefiæ uni-
tatem poft hærefim & schifma redeuntibus, fcri-
bit in Orientalis Ecclefiæ hiftoria Jacobus Cardi-
nalis de Vitriaco: Cùm omnes Orientales Prælati, Cap. 78
exceptis dumtaxat Latinis, annulis &mitris Pon-
tificalibus non utantur, Maronitæ in fignum obedien
tie confuetudines &ritus obfervant Latinorum. Et
ad eandem unitatem venienti Bafilio Trinobi
Epifcopo, dum in totius Bulgariæ & Blachia
Primatem evexit, Innocentius tertius una cum
pallio mifit etiam mitram, chyrothecas, & an-
nulum : & fummas ille egit gratias. Latè hæc
habes in authentica, quam Francifcus Bofquet-
tus Montis - Peffuli Epifcopus vulgavit, laudati
Pontificis vita. Et ad Thomam, à Flandris oc-
cupatæ Conftantinopolis primum Patriarcham
Latinum, ibidem fcribit idem Pontifex: Nobis
bumiliter fupplicafi, ut de noftra tibi permiffione li-
ceret conftitutos & conftituendos in Ecclefiafticis di-
gnitatibus, mitris, annulis, & fandaliis infignire.
Nos ergò perfonaliter tibi volentes facere gratiam, in-
|| dulgemus,quatenus illis concedas infignia fuprà dicta,
quibus fecundùm morem Apoftolica Sedis poffint bone-
Jo, qui exprimit faciem bominis attendentis in latus.
Quòd & geftatorium annulum habuerit Augu-
ftinus Epifcopus, videtur non ambigendum.
Etenim annulus, quem inter Ecclefiæ dotes nu-
merat & laudat S. Optatus Milevitanus Epifco-
pus, omninò videtur effe facer geftatorius Epi-
fcoporum. Nam & illi adfcribit myfterium fe-
creti. Quidquid fit, de confecratis fine Ebbonis
fui Rhemenfis Metropolita confenfu Epifcopis
fcribit ad Nicolaum primum Pontificem Rex
Francorum Carolus Calvus: Omnes fuffraganei,
qui Ebbone abfente ordinati fuerant, annulos &ftè concedi. Latini Orientalium civitatum Epifco-
baculos, & fuæ confirmationis fcripta, more Galli-
canarum Ecclefiarum, ab eo acceperunt. Sic illos
ab incurfa fufpenfione Ebbo abfolvit. Voces,
More Gallicanarum Ecclefiarum, evincunt hos
pi femper habuerunt ifta infignia, atque ita pro
redeuntibus ad unitatem Græcis poftulavit illa
Thomas, ac impetravit. Et Conftantino Arme-
niorum Primati, poftulanti Pallium, etiam Mi-
annulos effe antiquos. Exftat epiftola poft Sy-tram & Annulum addit Gregorius nonus, idque
nodum Tricaffinam. Et confecrandi Epifcopi in fignum Apoftolicæ dilectionis & gratie, ac in ejus
ritum Adventio Metenfi Epifcopo exponens Eb- devotionis indicium. Et de Epifcopis, quos Im-
bonis fucceffor Hincmarus dicit de Epifcopo perator Michael Palæologus mifit ad Lugdunenfe
confecrante: Mittat annulum in dextræ manus di- Gregorii decimi Concilium, fcribit Georgius
gito qui præcedit minimum, dicens, ad quid illi Pachymeres: Perhumaniter illos excepit Papa,
annulus detur. Signum eft enim fidei, ut audienti- adeò ut eos honoraverit Mitris & Annulis, quibus cap. 27,
bus fe ex Divinis Myfteriis fignet quæ & quibus fi-infignibus Epifcopos ornari mos illic obtinet. Atta- Lib. 2.
gnanda funt. Et aperiat que & quibus funt ape- men Sanctus Petrus Damiani, qui pretiofas an- Ep. 2,
rienda. Exponit in animæ Gemma Honorius nulorum margaritas graviter damnat, est à no-
Auguftodunenfis: Annuli ufus ab Evangelio acce- ftris Epifcopis omninò audiendus.
ptus creditur, ubi faginati vituli conviva prima fto-
la veftitur. Olim folebant Reges litteras cùm annulo
fignare: Cum boc foliti erant nobiles quoque fpon-
Latinorum Epifcopi ad bellum exeuntes
manus fuas fanguine coinquinant, & in
confpectu fuo animas occidunt, & oc-
ciduntur, quemadmodum etiam à non
nullis, qui hoc affirmant, accepimus.
byter quidam, nomine Themelus, tunc incruentum
peragens Sacrificium, cognito Saracenorum adventu,
omiffo Sacrificio, ita ut erat facras veftes indutus...
Templi corripuit, eoque hoftes irruentes defendit,
multos vulneravit, complures interfecit, reliquos
in fugam vertit. Ab Epifcopo fuo degradatus
apoftatavit ad Saracenos, in Romanos duxit
exercitum, & ne fcribere quidem fas eft, quæ ejus
fuerint & quàm dira facinora. Et cognatum fuum
Coloffentis Ecclefiæ Diaconum, quòd fub Impe-
ratore Manuele Comneno militem egerit, & in
Perfas ftrenuè pugnaverit, laudat Nicetas Cho-
niates. Et de Barlaamo, Adrianopolitano Ar-
chiepifcopo, & Germani tertii Patriarchæ Con-
ftantinopolitani nepote, fcribit Georgius Pachy- Lib.
meres: Barlaamus decori cultus ftudiofus equis 22.
utebatur, interdum & armis. In quo etiam ambi-
tiosè generofitatem oftentare amabat, cominus con-
grediens cum hoftibus. Degradatus fuit ob varia,
degradationem fprevit, ab Imperatore Michaele
Uòd noftri Epifcopi propriis in bello manibus aliquando pugnaverint, negare non poffumus: Multis exemplis eft fuprà demonftratum. Rhemenfium Metropolita Manaffes adeò neglexit Clerum, ac dilexit milites, ut paffim & palam diceret: Bonus effet, utique ob divitias & fplendorem, Rhemenfis Archiepifcopatus, fi non Miffas inde cantari oporteret. Undè illum ob fcandalofam vitam Hugo Dienfis Epifco-Palæologo equeftris cohortis præfecturam petiit, pus, Apoftolicæ Sedis in Gallia Legatus, punivit variè, ac tandem degradavit atque ejecit Gregorius feptimus. Illius non tantùm Canonicus, fed etiam Cancellarius fuit Sanctus Bruno. Etenim diplomati, quo ad undecimi fæculi feptuagefimum fextum annum Manaffes S. Bafoli Mo. nafterio dedit quadam Altaria, eft fubfcriptum: Brunone Rhemenfis Ecclefie Cancellario. Non Theologi apud Parifios Doctoris manifeftata damnatio, fed hujus Manaffis peffima vita illi dedit anfam & ftimulos ad fe recogitandum, derelinquenda omnia, & inftituendum Anachoreticum Ordinem Carthufienfem. Habes hæc apud cap. 11. Guibertum Novigenti Abbatem in libris de fua vita. Etiam de Chriftiano Moguntinenfium Metropolita fcribit in appendice ad Sigebertum F. 1182. Gemblacenfem Robertus Abbas Montenfis: Chrifianus Moguntinenfis Archiepifcopus obiit , qui fe non babebat fecundùm morem Clericorum, fed more Tyranni, exercitum ducendo, & Brabanzones. Hoc eft, fuo loco exponendos latrones.
Quòd ejufmodi Epifcopis & Clericis etiam Græci non caruerint, eft fuprà item oftenfum. Quòd Margi in Illyrico Epifcopus in Schytarum fines tranfgreffus, Regum ift hic loculos & reconditos thefauros indagatus expilaverit, fcribit Prifcus Rhetor ac Sophifta. Addit quòd poftmodum ad placandos Barbaros transfuga duxerit ipforum exercitum, ac illis poft devaftatas Romanas terras tradiderit fuam Civitatem. Et de Conone fecundæ Syriæ Apamæenfi Metropolita fcribit Sanctus Martyr Theophanes: Conon relicta Sede ex Epifcopo in armatum militem mutatus inter copiarum ductores expeditionem fufcipit. Margenfis ille fub Theodofii, Conon Epifcopus vixit fub Imperio Anaftafii. Addit Theophanes de commiffo apud Ifauriæ Claudiopolim prælio: Ibi vulnere accepto Conon Epifcopus brevi poftmodum fpatio moritur. Et fit Romanis fecundæ & maximæ acceffio victoria. Nempè Conon non in Barbaros pugnabat, fed in Romanos. Et de Themelo apud Cilices Presbytero habet Georgius Cedrenus: Cum Fol. 637. Ameras Tharfi bello Romanos petens, partem exercitus in pagum Herculis prædatum emififfet, Pref
fpopondit magna trophæa de hoftibus, pergit-
que Pachymeres: Quod Imperatori audienti gra-
vem, & ad extremum fupplicanti exitiofam fufpicio
nem movit. A turbido enim ingenio pejora me- Cap. 32.
tuens Princeps juffit Barlaamum excæcari. Quòd
item fibi Beræ caftrum obfidenti Monachi armis
reftiterint, teftatur Imperator Joannes Cantacu-
zenus. Et ad tertium decimum Magni Bafilii
Canonem Conftantinus Harmenopulus oftendit
Reipublicæ hoftes non folùm fine peccato, fed
etiam cum merito à Laicis occidi ex Magiftratus
præfertim juffione, & adjungit de Clericis:
Clerici autem, qui quamcumque cædem admiferint, Part. 3.
confeftim puniri par eft, nullo difcrimine boftis ba-
bito, vel latronis, vel cujufcumque. Quod factum
eft, ut Epifcopus qui occiderat Agarenum tempore
belli, qui gladium adversùs ipfum ftrinxerat, de
Synodi fententia depofitus fit. Loquitur ex Con-
ftantini Chlianeni Patriarchæ Conftantinopoli-
tani Edicto, quod in jure Græco-Romano enu-
merat varias homicidiorum fpecies, & conclu-
dit: Et hæc quidem de Laicis. Clerici enim, quo- Lib. 1.
modocumque occidentes, deponuntur, nulla habita
differentia boftium, vel latronum, vel aliquorum
aliorum. Dum Turcarum Sultanus Bajazetes de-
cennalem Byzantii obfidionem ageret, & ipfius
Dux Brenezes vaftaret Peloponnefum, de rerum
fucceffu defperans Spartanorum Dux Theodo
rus, Civitatem iftam vendidit facris Rhodi Mi-
litibus, fcribitque in fecundo libro Laonicus
Chalcondylas: Spartani cognito fe traditos à fuo
Duce, admoniti à fuo Epifcopo, qui id indicium
fecerat, in Comitium evocantur • Ibi multis ultrò̟
citroque jaclatis, conjurationem faciunt, & unani-
miter confpirant fe quidvis potiùs malt fubituros,
quàm Latinorum Nazaræis parere velint. Quæ res
ut majori auctoritate gereretur, Epifcopum Ducem
creant. Et ipfius ductu Rhodios ab ineunda pof
feffione armati repulerunt. Plura funt ejufmodi
exempla. Apud nos ambos funt non legis, fed
hominum vitia, ideoque propter illa invicem
non damnemus. Deo laus, iftam paleam jam
dudum à nobis eventilavimus,
ita merfus fit, ut ibi remanferit. Chrifti autem ca
ro, dum in Jordane defcendit & adfcendit, demer-
fa à te dici non debuit.
De baptizantibus Apoftolis fcribit in Libro de
Latini facrum Baptisma ita peragunt, baptifmo Tertullianus: Nulla diftin&io eft, mari
ut eos qui baptizantur, unica
merfione baptizent.
Andem calumniam nobis impingit Marcus
quis an ftagno, flumine an fonte, lacu an alveo di- Cap. 4-
luatur. Nec quidquam refert inter eos, quos Joan
nes in Jordane, & quos Petrus in Tyberi tinxit.
Nifi & ille fpado, quem Philippus inter vias fortui-
ta aqua tinxit, plus falutis aut minus retulit. Et
in fecunda Apologia fcribit de baptizandis Jufti-
nus Martyr: Eò adducuntur à nobis, ubi eft aqua.
Utique ad mare, flumen, lacum, aut fontem.
Et de Sancto Pontifice Victore habet liber Pon-
cumque inventus fuiffet quicumque bominum ex gen-
tibus veniens, five in flumine, five in mari, five
in fonte, five in ftagno baptizaretur, tantum Chri-
Ephefiorum Archiepifcopus: Bina per La-
tinos inducuntur Baptifmata. Unum quod trina im-
morfione confertur, alterum quod aquæ infufione à
fummo vertice. Duo in nobis culpat. Primò,
quòd trinam non adhibeamus merfionem Sestificalis: Hic conftituit, ut necessitate faciente, ubi-
cundò, quòd aliquando nec unicam : Quòd
nempè quofdam perfundamus dumtaxat, aut
adfpergamus. Et de Gregorio Hieromonacho,
Alexandrinæ Ecclefiæ Primicerio, ac Philotheiftianæ credulitatis confeffione declarata, integer ef-
Patriarchæ ad Florentinam Synodum Vicario at-
que Legato, fcribit in ejufdem Concilii hiftoria
Sylvefter Sguropulus : Antè triduum cum Petro
quodam Calabrico in difputationem incidens de Ba
ptifmi Sacramento, Latinos Chriftianæ Religioni
per regenerationis lavacrum non ritè initiatos argue-
bat, quod multis fandorum Patrum teftimoniis com-
probavit, qui Baptifmum delinearunt, quibus nem-
pè ritibus in eodem fingula adminiftrentur. Etiam
ifte Gregorius ex iifdem capitibus affirmavit nos
nec legitimè nec validè baptizatos. Et Sguropu-
lus confirmat. Conftanter affeverat nos Latinos
Sacro Baptifmi fonte non ritè ablutos, ideoque no-
bifcum tentandam non fuiffe unionem. Fundant
fe in feptimo Canone Conftantinopolitana Sy-
nodi: Eunomianos, qui in unam demerfionem ba.
ptizantur, ut Græcos admittimus, & baptizamus.
Ad hæc enim verba fcribit Theodorus Balsamon:
Nota ex præfenti Canone, quòd omnes qui in unam
demerfionem baptizantur, rursum rebaptizentur .
Omninò notat nos Latinos.
Pergit Sguropulus: Dixit Primicerius Petro, Quid fibi vult ifta vox, Baptifma? An ut aqua in alicujus caput affatim effundatur, an potius ut quis in fluentem defcendat, & adfcendat immerfus undis? Inficianti autem Petro talem nunc baptizandi ritum ufurpari, & Catabaptifmatis nomen mereri, quod Primicerius poftulet : Minimè, refpondit Primicerius, Erras in atymo. Nam Catabaptifma prepriè accipitur, quando defcendunt in undas, & non adfcendunt. At baptifmus vult, ut in undis baptizati proluantur, & ab undis ad ripam redeant. Petrus Calaber folam, tunc à Latinis ufitatam, perfufionem fufficere, Gregorius Primicerius voluit requiri merfionem ac emerfionem, folam demerfionem ambo cenfuerunt effe Catabaptifmum. Et ita hodiernam, quæ fola demerfione baptifmum compleri poffe autumat, quorum. dam Scholafticorum fententiam præfocarunt. Et merito. Etenim adversùs Parmenianum Carthaginenfem Donatiftarum Archiepifcopum qui Domini carnem dixerat Jordani demersam diluvio, fcripfit Sanctus Optatus Epifcopus Milevitanus Satis inconfideratè hoc ufus es verbo. Quod verbum foli Pharaoni & ejus populo debebatur, qui pondere delictorum, tanquam plumbum,
ficeretur Chriftianus. Videntur aliqui de dato in
communibus locis baptifmo tunc dubitaffe.
Quod frequentiffimus olim fuerit ifte baptifmus,
demonftrant plurima Martyrum antiqua Acta &
exempla. Et de Sancto Gregorio Armeniornm
Apoftolo, quod centum & viginti millia bapti-
zaverit in Eufrate, affirmat authentica ejus vi-
ta, & confirmat in prima Invectiva Ifaac ejufdem
gentis Patriarcha. Et Chriftianorum etiam Re-
gum temporibus plurimos defideraffe baptizari,
& baptizatos fuiffe in Jordane, eft omnibus ma-
nifeftum. Nam & Magnus Conftantinus
Magnus Bafilius id defiderarunt. Quòd Hiero-
folyma Epifcopus habuerit fingularem, bapti-
zandis ifthuc advenis præfectum Clerum, affir-
mat in spirituali Prato Sanctus Sophronius ibi-
dem Patriarcha..
Interim uti facras Bafilicas, ita & facra Baptifteria habere femper ftuduit atque habuit omnis fub Cœlo Ecclefia. Et hæc poft datam à Magno Conftantino pacem fuerunt fplendidiffima. Quod ipfa etiam gentiles venerarentur, & horrerent offendere, fcribit ad Leonem Imperatorem, & Timothei Eluri, qui Sanctum Patriar cham Proterium illic præfumpfit occidere, facinus inde exaggerat Orthodoxa Ægypti Synodus. Exftat epiftola poft Synodum Chalcedonenfem. Habuerunt varia nomina. Dicta fue- Ep. 22. runt concha, fons, balneum, piscina. Eorum formam defcribit in prima Mystagogica Catechefi Sanctus Cyrillus Hierofolymæ Epifcopus: Ingreffi eftis in porticum domus Baptifterii. Et de novo Sanctis Joannis apud Alexandriam Baptifterio fcribit Martyr Theophanes: Hoc anno SanHi Joannis nomine quadra figura conftructum eft opus Fol. 98. Alexandria, & baptifmo luftrandis adjunctum ædifictum. Et quod ampliffima, variafque habens Bafilicas, Tyriorum Metropolis non habuerit nifi unicum baptifterium, in litteris ad Conftantinopolitanam Agapeti Pontificis Synodum teftatur Epiphanius ejufdem civitatis Epifcopus. Qui mos etiamnum hodie viget in quibufdam Civitatibus Italiæ. Quod olim apud quofdam nulla rufticana Parochia, fed fola Cathedralis Bafilica habuerit baptifterium, evincunt multa exempla.. Et ita fuiffe Hierofolymis, teftatur
C. 165. fpirituale Pratum San&ti Sophronii. Et tunc non nifi in Pafchate ac Pentecofte apud plerofque, & apud paucos etiam in Epiphania licebat baptizari. Quare ampliffima fuerunt ifta Baptifteria.
Mystagogica Catechefi declamat ad Neophytos
Sanctus Cyrillus Hierofolymæ Epifcopus: Sta-
tim ut ingreffi eftis, veftem exuiftis. Quod quidem
exuti hominis antiqui cum operibus fuis imago fuit.
Atque ita exuti eratis nudi. Imitantes & in hoc eum,
qui in Cruce nudatus fuerat, Chriftum. Qua ille
nuditate Principatus & Poteftates bujus fæculi fpo
liavit, & magna confidentia in ligno de illis trium
phavit. Et in feptima decima communi Cateche-
fi. Qui mergitur in aquas & baptizatur, undique
ab aquis circumdatur. Totus aquas intrat, utpo-
tè totus nudus. Et in libro ancorato fcribit San-
&tus Epiphanius: Deus primùm in Moyfe calceamen- C. 117.
ta folvit. Tunc in Prophetis exteriorem tunicam
exuit, cum Hieremiæ nihil præter Campestre reli-
quit. In Joanne porrò omnia mundi veftimenta
rejiciens, cilicio è cameli pilis induit. Poftremò in
ipfa Salvatore, ipfiufque Difcipulis, mundi cultum
omnem & habitum depofuit, ac poft aquarum expia-
tionem ignis &fpiritus veftibus cælitus induit. Af-
firmat quòd Divina Providentia novi Teftamen
ti Baptifmum ita cœperit in Prophetis prænuntia-
re ac promittere, tandemque in ipfo Domino ac
ejus Difcipulis exhibuerit. Affirmat & Domi-
num & ejus Difcipulos, dum baptizabantur,
fuiffe totos fine Campeftri nudos. Dominum in
Jordane fetiffe nudum, difertè fcribit in oratio-
ne adversùs Imperatorem Conftantinum Caballi-
num Sanctus Joannes Damafcenus. Et Epipha-
nius pergit: Aqua cum invocatione fandta non unum C. 119,
dumtaxat hominis membrum occupat, fed integrum
prorfus repurgat, circumdat, ac malis omnibus
Erant ad modum balnei & pifcine. Hinc
enim de degradati ac ejecti Sancti Joannis Chry-
foftomi Clero, quod ab Ecclefia & baptifterio
interdictus ac exclufus baptizarit in Conftanti-
niano balneo, teftatur in dialogo cum Theodo-
ro Romanorum Diacono Palladius Epifcopus
Helenopolitanus. Et in originum libris fcribit
Sanctus Ifidorus Hifpalenfis Epifcopus: Fons in
delubris eft locus Regeneratorum, in quo feptem gra-
dus in Spiritus Sancti myfterio formantur. Tres in
defcenfu & tres in adfcenfu. Septimus vero is eft,
qui & quartus, fimilis filio hominis, exftinguens
fornacem ignis, fiabilimentum pedum, fundamen-
tum aque, in quo plenitudo Divinitatis habitat cor-
poraliter, Quæ ipfa verba apud Sanctum Hiero-
nymum habet epiftola de feptem gradibus ad Ru-
fticum Narbonenfem Epifcopum, atque ita lu-
cet ipfam non effe Sancti Hieronymi. Eandem
interim Latini fontis formam laudant apud Al-
cuinum Flaccum auctor libri de Ecclefiafticis of
ficiis, & in animæ gemma Honorius Auguftodu
nenfis. Et hinc intellige Benedictum Presbyte-
rum in vita Sancti Damali Pontificis: Sabbatho
Pafchalis Feftivitatis, dum turbæ fe comprimerent
ad baptifmum, puerulus de manu Sacerdotis dela-
pfus eft, atque in fonte demerfus. Et poft fpatium
ferè unius bora, dum fperarent omnes jam mor-
tuum, quidam Manfionarius ipfius Ecclefiæ, in fi-
duciam Sancti Damafi projiciens fe in fontem, fa-folvit. Et de baptizando Magno Bafilio fcribit
num & illæfum fecum reduxit. Alia ejufdem Pon-
tificis vita affirmat puerum jam baptizatum ex
unius, qui Damafo baptizanti miniftrabant, Car-
dinalium manibus cecidiffe, & petiiffe ima fontis .
Quod nempè fons effet profundum balneum.
in ejus vita antiquus Auctor: Bafilius veftes exuit,
![[ocr errors]](https://books.google.be/books/content?id=VSBUAAAAcAAJ&hl=nl&output=html_text&pg=RA2-PA388&img=1&zoom=3&q=Eccle&cds=1&sig=ACfU3U3WrNMKpHJlzhI_abAFsKVgj6uabw&edge=0&edge=stretch&ci=680,935,8,8)
cum eis planè deponit veterem hominem. Sic
demùm defcendit in aquam. Vox, Planè, afferit
plenam fine Campeftri nuditatem. Et de patratis
in fua expulfione violentiis queritur apud San-
&tum Pontificem Innocentium Sanctus Joannes
Chryfoftomus: Mulieres, quæ per illud tempus
fe exuerant ut baptizarentur, metu gravis iftius
incursùs nude aufugerunt. Neque enim concedeba-
tur ut fe velarent, ficut mulieres honeftas decet. Uti
Sanctus Athanafius ita & Sanctus Chryfofto-
mus fuit in nocturno ac Pafchali Baptifmatis mi-
nifterio invafus. Et in quadragefima fuprà pri-
mam ad Corinthios epiftolam Homilia fcribit
idem Chryfoftomus: Dimittimur in fontem facro-
rum fluentorum. Utique toti. Quòd aqua etiam
faciem noftram circumfluat, teftatur in Homi-
liis fuper Sancti Matthæi Evangelium. Et advere
sùs Petrum Apameenfem Epifcopum, fuum fe-
cundæ Syria Metropolitam, depofuit in Con-
ftantinopolitana Agapeti Pontificis Synodo Ste-
phanus Presbyter: Cum effemus in Baptifterio Neo Cap. },
phytarum, fine tunicis & calceamentis exiftentium,
&c. Et in Sancti Sophronii fpirituali Prato nar-
rat de Conone apud Jordanem Presbytero atque
Baptifta Abbas Athanafius: Cum effem in Mona-
Et hocce balneum omnes baptizandi intrabant
plenè ac naturaliter nudi, & viri, & fœminæ,
& apud Latinos, & apud Græcos. Etenim
in Ecclefiaftica Hierarchia fcribit de baptizante
Epifcopo antiquus ille quicumque Dionyfius:
Epifcopus exuit eum, exfpoliatque per Miniftros.
Et iterum: Cum plenè veftes Miniftri detraxerunt,
tunc Sacerdotes facrum Unctionis oleum afferunt.
Elucidat in fuo ad quartam Nazianzeni Gregorii
orationem commentario Elias Cretenfis: In Di-
vino noftro ortu, quemadmodum Sacerrimus Diony-
fius inquit, ad Sacerdotem adducitur hic qui spiritali
regeneratione donandus eft, ipfe autem & pedes
ejus, adhibita Miniftrorum opera, calceis nudat,
& univerfum corpus detegit. Et in Sanctum Diony-
fium Contemplator: Epifcopus eum, qui accedit,
quafi fuperiori vita exuit, ad extremos ufque habi-
tus exfpoliat. Et de Georgii Cappadocis, in
fuam Alexandrinam Cathedram per Arianos in-
trufi, militari violentia fcribit in litteris ad
Africæ Epifcopos Sanctus Athanafius: In facrum
Baptifterium Chrifticide Judæi, & Athei EthniciAerio Penthucata, Presbyter quidam erat ad Baptif-
nulla cum reverentia ingreffi, eam verborum &fa-
Forum turpitudinem nudatis corporibus defignarunt,
ut pudendum & abominandum fit relatu. Et Ju-baptizaret accedentes: Ipfe igitur fancto Chrismate
dæos & Gentiles Georgius ad expellendum Atha- ungebat & baptizabat eos, qui ad hoc veniebant,
nafium affumpferat adjutores. Et in fecunda Quoties ergò mulierem inungebat, fcandalizabatur,
mi minifterium, Conon nomine, genere Alexandri-
nus, quem pro vite merito Patres jufferant, ut
|