improbavit. Verùm opus eft gratia & fpiritu di
defunctum hominem divino judicio: quod fine
divina, quæ paffim per miracula fit, atteftatio-
ne non poffe fieri, eft manifeftum. Miracula
funt Divinæ Majeftatis ad nos loquela. Calixto
tamen fecundo, talia ad Sanctum Conrardum
Conftantienfem Epifcopum canonizandum re-
quirenti, rectè refpondit ejufdem Ecclefiæ Epi-
fcopus Ulricus: Operam dedi ex Patrum schedulis
hujus viri digniffimam Deo conversationem potius
quam miracula, quæ nonnumquam reprobis cum
Sanctis communia funt, continentibus fequens opu-
fculum colligere, veftræque Sublimitati examinan-
dum dirigere. Sancta enim ufque ad finem vita
eft inter omnia miracula fupremum. Et hinc
quibusdam ad Sancti Rudolphi Eugubini Epifco-
Et quidem Roma na Ecclefia Synodale exa-
men huic judicio femper impendit. Quod San-
&tum Udalricum, Auguftanæ in Vindelicis Ec-
clefiæ Epifcopum, non folus, fed cum fua Pa-
triarchali Synodo canonizarit Joannes decimus
quintus, lucet ex canonizationis diplomate,
ac præfertim ex Chronico laudatæ Ecclefiæ. Et
Benedicto Rempeflegienfi Abbati, Guolgofium
Antecefforem fuum canonicari poftulanti, fa-
ciliter concedi non poffe refpondit Urbanus fe-
cundus, addens caufam: Non enim Sanctorum
quifque debet Canonibus admisceri nifi & teftes ad-
fint, qui ejus miracula vifa fuis oculis atteftentur,
plenaria Synodi firmentur affenfu, Exftat Epi-pi fanctitatem credendam quærentibus miraculo-
ftola apud fratres Sammarthanos in Gallia Chri-
ftiana. Etiam Ulricus Conftantienfis in Germa-
nia Epifcopus, Sanctum Conrardum Anteceffo-
rem fuum canonizari fupplicans, ad crebras fuas
litteras hoc immutabilis fententiæ Refponfum accepit
à Romana Ecclefia, vitam ejus in Concilio reci-
tandam & comprobandam fore generali. Exftant
hæc in Chronico Ecclefiæ Conftantienfis. Egil-ri miracula, ut etiam ipsi Sanctorum omnium
berto item Bambergenfi Epifcopo, ejufque Ca
nonicis, Fundatorem fuum Sanctum Henricum
Imperatorem canonizari flagitantibus, repofuit
Eugenius tertius: Hujufmodi petitio nifi in genera-
libus Conciliis admitti non folet. Exftat Epiftola
in vita Sancti Henrici, publicata per Jacobum
Gretzerum. Et Sanctum Eduardum Anglorum
Regem ad Henrici fecundi Regis preces canoni-
zans Alexander tertius fcribit in diplomate; Ne-
gotium tam arduum & fublime non frequenter folet
nifi in folemnibus Conciliis de more concedi. Dicit,
Non frequenter: Quod Eugenius tertius Sanctum
Henricum de poteftatis plenitudine canonizasset
folus in fuo Confiftorio, ufus hoc fundamento,
quod Romanæ Ecclefiae auctoritas fit omnium Con-
ciliorum firmamentum. Et certè ipfe primus legi
tur ita canonizaffe. Quem in Sancto Eduardo,
& Sancto Thoma Cantuarienfi Alexander ter
tius, & in aliis Sanctis canonizandis alii Ponti-
fices funt deinceps imitati. Etiamnum tamen
hodie numquam cum fuo folùm Confiftorio,
fed femper cum ampla infuper omnium in urbe
tunc repertorum Epifcoporum Synodo Dominus
Papa confuevit canonizare. Modum exponit
apud Philippum Labbè Rothomagenfis Ecclefiæ
Chronicon Beatus Laurentius quondam Dubli-
A. 1225. nienfis Archiepifcopus à Domino Papa Honorio ter-
rum teftimonia refpondit in litteris ad Alexan-
drum fecundum Pontificem Sanctus Petrus Da-
miani: Qui miraculum quæris, nonne tibi videtur Ep. 19,
effe mirabile, hominem adhuc fragili carne circum-
datum Angelitus vivere, adeò ut inter quampluri-
ma bominum millia vix unum ejus fimilem valeas
reperire? Adeò ad fanctitatem affirmat non requi-
fupremi, Virgo Deipara ac Baptifta præcursor,
nullum in fua vita patrarint. Quis nefciat fan-
&torum Apoftolorum miracula, inter quæ & fue-
runt mortui fufcitati? Puellis tamen perpetuam
Virginitatem, & adolefcentibus per ipfos per-
fuafam continentiam fuiffe miraculum longè am-
plius affirmat Sanctus Athanafius in Epiftola ad
Dracontium. Qua virtute Chriftiani Baptifma
tis balneum perditiffimos etiam ganeones ac leno-
nes fubitò transferret in eximia probitatis exem-
pla, olim Gentiles non poterant capere. Eos
enim videbant non dementari. Nefcio quam fe-
rociffimam mulierem Sanctus Malachias Dunen-
fis Epifcopus fecit manfuetiffimam: Fuiffe fufci-
tato mortuo miraculum majus afferit in ejus vitą
Sanctus Bernardus. Longè adhuc majus miracu-
lum eft hæc non in alio, fed in femetipfo opera-
ri, & ad vitæ ufque finem cuftodire. Quare de
Malcolino, adolefcente adhuc Scotorum Rege,
per formofiffimas à propria etiam Matre immif-
fas puellas tentato frequenter, ac femper invi-
to, rectè fcribit Guilielmus Neubrigenfis: Die Lib. r.
cant quod voluerint peneratores fignorum, & ex Cap. 25.
miris merita metientes, & ex fola fignorum clarita-
te Sanditatis titulum tribuentes; planè ego illud in
Rege juvenculo fic impugnatæ, fed inexpugnatæ in-
tegritatis miraculum cenfeo præferendum non folùm
tio, probatis per teftes omni exceptione majores fi-illuminationi cæcorum, fed etiam fufcitationi mor-
gnis & virtutibus, quas per illum Dominus operari
dignatus eft, & convocatis Cardinalibus, & omni-
bus Archiepifcopis & Epifcopis & omnibus aliis qui
in Curia præfentes aderant, canonizatus eft fole-
mniter omnibus approbantibus, & Deum collau-
dantibus, qui in fanctis fuis femper eft mirabilis,
in Catalogo Sandorum Confefforum fcriptus.
Per oculatos teftes probata miracula meritò requifivit Urbanus fecundus. Hinc duos Cardinales , qui in canonizandi Sancti Imperatoris Henrici miracula inquirerent ab ejufmodi teftibus, Eugenius tertius legavit in Germaniam Agitur enim hic de declarando occultiffimo in
tuorum. Hocce Sancti Fulgentii Rufpenfis Epi-
fcopi dictum, Mirabilia non conferunt bomini ju- Cap. 26,
ftitiam, fed hominum notitiam, meritò laudatur
à Ferrando Carthaginenfi Diacono. Eft enim ve-
riffimum. Hinc ubi de eminenti & eximia defun-
Ati juftitia conftiterit Ecclefiæ, etiam fine mira-
culorum teftimonio procedere poffit, & quan-
doque proceffit ad canonizationem. Præfertim
Martyrum, His enim à Chrifto Domino facta
eft fingularis promiffio, ideoque profeffam in
carcere fidem & conftantem pro ipfa mor
tem effe confummatam ipforum gloriam feu
juftitiam fcripfit Sanctus Cyprianus, & aliud
nihil ad ipforum requifivit canonizationem. Hinc item de Menfurio Carthaginenfi Archiepifcopo fcribit in Collationis Carthaginenfis Breviculo Sanctus Auguftinus: In litteris, utique Menfurii ad Secundum Tigifitanum Epifcopum, lectum eft eos, qui fe offerrent perfecutionibus non comprehenfi, & ultrò dicerent fe habere fcripturas quas non traderent, à quibus hoc nemo quæfierat, difplicuiffe Menfurio, & ab eis honorandis eum probibuiffe Chriftianos. Quidam etiam in eadem Epiftola facinorofi arguebantur, & fifci debitores, qui occafione perfecutionis vel carere vellent onerofa multis debitis vita, vel purgare fe putarent & quafi abluere facinora fua, vel certè acquirere pecuniam, &in cuftodia deliciis perfrui de obfequio Chriftianorum. Veros à falfis, & certos ab incertis Martyribus difcernebat Menfurius, & folos hos, quos juxta Evangelicam legem fuiffe comprehenfos, confeffos, ac defunctos comperiebat, fine miraculis canonizabat. Et hac fola difcretione quoad Martyres eft opus.
Porrò non quævis, licet miraculis illuftrata, juftitia ad canonizationem fafficit effe debet eminens, & ab omni etiam famæ novo imma.culata. Etenim Conftantinum Magnum, quem ob fumma in Rempublicam ac Ecclefiam merita Romanus Senatus receptum in cœlos variis poft mortem picturis eft proteftatus, quem item in folemnes Sanctorum tabulas accepit omnis Orientalis Ecclefia: Hunc, inquam, Conftantinum in laudatas tabulas numquam admifit Latina Ecclefia, quod is fub vitæ finem vafris Eufebianæ criminationis artibus circumductus, licet nullo pacto Orthodoxam fidem, ejus tamen defenforem Sanctum Athanafium malè tractaffet. Aurelii Carthaginenfis Archiepifcopi in Afri canam Ecclefiam fingulariffima merita, vitamque verè Epifcopalem quis ignoret? Ipfum tamen, quod adverfum Romanas appellationes & Sardicenfes Canones pertinaciter quafi pro fuæ Dioecefios juribus litigaffet, Sanctorum numero Apoftolica Sedes numquam adfcripfit. Adverfum Romanæ Ecclefiæ exactiones, & Apoftolicas Ecclefiafticorum beneficiorum refervationes durè olim recalcitravit Robertus Lincol nienfis Epifcopus: Etenim excommunicatus Innocentium quartum Pontificem appellavit ac evocavit ad Divinum Tribunal, evocatioque à quibufdam dicitur accepiffe effectum. Quidquid fit, fcribit Henricus Cayghtonus: Hac de caufa, quamvis Robertus perfpicuis effulgeret miraculis, non eft permissus canonizari. Quod ipfum latè exponit Matthæus Parifienfis, addens etiam Sevallum Eboracenfem Archiepifcopum fuiffe eadem de caufa excommunicatum ab Alexandro quarto, appellaffe item ad Divinum judicium, & tamquam Martyrem in ipfo mortis lecto mi. raculis corufcaffe. Hanc enim Ecclefiarum libertatem armata manu vindicandam, omnefque, in tali bello occifos fore Martyres prædicarat memoratus Epifcopus Robertus. Et hinc illos, quorum corpora apud nos fulgent miraculis, & anima torquentur in purgatricibus flammis, poffe canonizari, aut umquam fuiffe canonizatos, non facilè credidero. Quo ufque purgantur
eminentium etiam Sanctorum animæ, confuerunt etiam corpora à miraculorum gratia fufpendi. Quod enim Sanctus Ragnebertus ante lapfos feptem acceptæ, & ante mortem nondum completæ pœnitentiæ annos nullo miraculo inclaruerit, ejus apud Francifcum du Chefne vita teftatur.. Adverfa exempla funt omninò nulla aut rariffima. Quod enim de Sancto Severino Colonienfi Epifcopo adducitur à Sancto Petro Damiani, eft apocryphum, nullo antiquitatis authentico teftimonio adjutum. Unici Paschafii, Romanæ Ecclefiæ Diaconi, tunicam apud nos purgaffe Energumenos, & animam in pœnis fuifle purgatoriis fcribit in Dialogorum libris Sanctus Gregorius Magnus. Verùm ille non erat canonizatus. In Laurentiano adverfus Symmachum Pontificem Schifmate fuerat pertinaciter mortuus, ideoque credebatur & damnatus. Verùm quia magnis eleemofynarum meritis fuerat. illuftris, quia non malitiæ, fed ignorantiæ erro Lib. 4. re peccaverat, purgari poft mortem à peccato potuit. cap. 40. Aliud fimilium miraculorum non fcio exemplum. Singularem Pafchafio factam gratiam Divina Majeftas miraculo demonftravit. De cun&torum igitur, quos umquam canonizavit Romana Ecclefia, cœlefti beatitudine non eft ambigendum.
![[ocr errors]](https://books.google.be/books/content?id=VSBUAAAAcAAJ&hl=nl&output=html_text&pg=RA2-PA267&img=1&zoom=3&q=Romana+Ecclefia&cds=1&sig=ACfU3U1nS0yLzDGe9HSXTQvEVuB9wgWBcw&edge=0&edge=stretch&ci=742,882,8,8)
Sanctorum cultum ac invocationem omninò impugnaverunt è veteribus Hæreticis quidam, fed nullus canonizationem. Primus id attentavit nefcio quis in Anglia Guilielmus, quem Thomas Waldenfis appellat Magiftrum Joannis Wicleffi. Afferuit is folùm fine generali Synodo Lib. 3. Pontificem non poffe canonizare. Notat Eugenium tertium, & plures ejus Succeffores. Verùm apud Henricum Cnyghtonum exftat longè pejor Joannis Wicleffi Articulus: Quòd fefta Sanctorum, fcilicet Stephani, Laurentit, Margarete, Catharine, & aliorum, non funt colenda neque celebranda, eo quod nefcitur, ut dicunt, utrum fint damnati, vel non. Nec credendum eft, neque ftandum eorum canonizationi & approbationi dicorum Sandorum per Curiam Romanam in bac parte. Ait canonizationem fieri non poffe nifi à folo Deo, ideoque folos in facris litteris canonizatos effe nobis habendos pro Sanctis. Addit Papam hic non plus poffe, quàm poffit Presbyter Joannes Abyffinorum, aut Saracenorum Soldanus. Etenim & canonizandi vita poffit ufque ad mortem fuiffe hypocritica, & miracula queunt, effe illufio & præftigiæ, & ipforum teftes poffint decipi vel mentiri, ideoque hæc omnia incerta funt, & ipfum etiam Papam citradivinam revelationem non poffint certificare. Ejufdem ex Trialogo verba adducit laudatus C. 122. Thomas Waldenfis, & copiosè refutat. At miror, cur de Sancti etiam Stephani, quem facræ Apoftolicorum actuum litteræ palàm canonizant, finali juftitia & fempiterna gloria Wicleffus dubitet. Circa Sanctam item, quam Anglia femper religiofiffimè coluit, Catharinam imitari potuerat difcipulum fuum Joannem de Montagu, de quo omnes Sanctorum imagines dejiciente fcribit Thomas Monachus Wallinghamenfis: Unum folummodò privilegium adepta eft F. 318.
imago Beata Catharinæ, quam in priftinum locum deferri permifit, quia plures illi afficiebantur.
An porrò feu per folum Pontificem, ejus Patriarchalem Synodum, aut etiam per totum Chriftianitatis Concilium canonizans Ecclefia falli poffit ac labi, difputatur à Catholicis etiam Doctoribus, & aliqui conftanter affirmant. Etenim Theodori Mopfuefteni Epifcopi non folùm fcripta, fed etiam perfonam damnavit & anathematizavit quinta generalis Synodus, ipfamque erraffe conftanter & dudum cenfuit omnis Occidentalis Ecclefia. A quo fenfu numquam excefferunt Hifpani, ideoque fexta apud nos Sy. nodus & illis dumtaxat quinta. Idem femper tenuit Theodelinda Longobardorum Regina, & cum ipfa diffimulavit Gregorius magnus, edicens quatuor prima generalia Concilia effe veneranda tanquam quatuor Evangelia, quintam autem Synodum, ac etiam pofteriores Chalcedonenfis Synodi actiones confitens non effe tantæ auctoritatis, quòd in illis actum fit non de fide, fed de perfonis. Etiam fextam, feptimam, & octavam Synodos, quæ Honorium primum Pontificem anathematizarunt uti Monothelitam, erraffe conftanter tenet hodie, femperque tenuit Romana Ecclefia. Canonizatio, inquit Thomas Waldenfis, eft Canonicum, feu fecundùm Canones prolatum judicium, quo hunc vel illum bominem Ecclefia fidelium populis prædicat effe colendum. Eft non de fide, fed de perfona & ejus factis judicium, ideoque Ecclefia in ipfo poffit errare. Canonizare eft Sanctorum facris faftis infcribere: Errari hic autem poffe docet nupera Romani Martyrologii purgatio, quæ plures Donatiftarum ac aliorum Hæreticorum falfos Martyres meritò expunxit. Et Gregorii feptimi Pontificis exceffus enumerans Cardinalis Benno fcribit: Hildebrandus ut Liberii Pontificis feftum celebraretur inflituit. Hoc Præcepto ejus Hærefim firmavit, qui ex laudabilibus meritis damnabiles exitus habuit. Omnium ufque ad Siricium antiquorum Pontificum fefta Romano Breviario inferuit, adeoque ipfos canonizavit Gregorius: Benno affirmat ipfum erraffe in Liberio, utpotè qui fuerit Arianus. Et revera illum fuo Breviario jampridem Romana Ecclefia fubtraxit. Quinimò in Sancti Eufebii Presbyteri fefto dudum legit & cantavit: Beatus Eufebius Presbyter, cum præfente Conftantio fide Catholicam conftantiffimè defenfaret, & Liberium Papam doleret Ariane perfidiæ confenfiffe, ab irato Conftantio Im peratore Ariano includitur in quodam cubiculo domus fua, babente in longitudine pedes quatuor, &c. A paucis annis expuncta eft ifta lectio, ac etiamnum hodie manet in Martyrologio Adonis, Et in opere Ecclefiafticorum rituum expositorio, quod Leoni decimo dedicavit, fcribit de canonizandi forma Chriftophorus Marcellus Archiepifcopus Corcyrenfis: Pontifex, antequam canonizationis judicium pronuntiet, confuevit proteftari. Quod invenimus fervatum à multis Pontificibus. Sunt tamen aliqui clarissimi viri, qui dicunt boc introductum ex quadam caufa quæ nunc ceffat, quia Papa tunc quodammodo cogebatur ad canonizandum quendam contra fuam opinionem, & proptereà pro
![[merged small][ocr errors]](https://books.google.be/books/content?id=VSBUAAAAcAAJ&hl=nl&output=html_text&pg=RA2-PA268&img=1&zoom=3&q=Romana+Ecclefia&cds=1&sig=ACfU3U27g1_X6GQOLQjoeEbGH9uLZoPxpg&edge=0&edge=stretch&ci=515,78,392,176)
Refpondeo Honorium Pontificem à fexto Concilio non uti Hæreticum, fed dumtaxat uti illum, qui Hærefi præbuerat negligentiæ fomenta, fuiffe damnatum. Pluribus id oftenfum eft in Scholiis ad fextam Synodum. Quidquid fit, aliud eft canonizationis, aliud anathematizationis judicium. Hoc fit ex folis defuncti Cap. s. Doctoris fcriptis, de quibus in libro de utilitate credendi rectè dixit Sanctus Auguftinus: Quibus argumentis abfentis vel mortui hominis voluntatem ita colligam, ut de illa jurare possim? Hinc etiam anathematizatio eft fpecies Ecclefiafticæ cenfuræ, in qua generalem quoque Synodum confiteor poffe falli. At verò canonizatio ex authenticis ac legitimè probatis, quæ nonnifi per divinam Omnipotentiam fieri poffe credimus, miraculis fit, eftque definitivum de totius Chriftianitatis difciplina judicium, in quo Ecclefiam, licet per folum Pontificem judicarit, hucufque fcimus non fuiffe circumfcriptam, & protegente Deo fperamus ufque ad fæculi finem non circumfcribendam. Aliud item eft Romanum Martyrologium, aliud falli canonizationem Martyrologio etiam olim canonizati inferuntur, qua in re falli poffit & Pontifex, & errorem habere pro veritate. Eadem eft ratio de infertione in Romanum Breviarium. Certè Sancti Ambrofii, qui in tertio de Virginibus libro Liberium honorat titulo Beatæ memo riæ, judicium Gregorius feptimus eft fecutus. Ejufdem Ambrofii, Sancti Athanafii, Marcellini, & Fauftini Romanorum Presbyterorum, Theodoreti, Hermia Zozomeni, aliorumque de Liberio ac ejus etiam pofterioribus actis fida teftimonia evincunt fuiffe virum eximiè SanAum. Nullo modo Arianum, fed fcabiofa dumtaxat Eufebianorum communione fuiffe pollutum poffit lucidè oftendi. Et hinc adducta de Sancto Eufebio Presbytero lectio fuit ex Romano Breviario quàm optimè expuncta. Ob dictam communionis maculam etiam Liberii feftum expunctum fuit. Gregorii tamen feptimi, quidquid maledicus Benno blaterarit, judicium numquam damnatum aut exfufflatum.
Hac etiam in Synodo Dominicus Gradenfis, feu novæ Aquileje Patriarcha fuas adverfus Forojulienfem Ecclefiam querelas expofuit, obtinuitque totius Hiftriæ ac Venetiæ Primatum. Italia à Conftantino magno divifa fuit in duas Diœcefes: Urbicariam, & Italicam. Prior de cem Provincias, & caput habuit Romam; pofterior Provincias feptem, ac Metropolim Mediolanum. Alii tamen dignitatem hanc adfcribunt Aquileja, volentes fuiffe fecundam totius Italiæ civitatem. Ut ut fit, Ecclefia nullum ibi habuit Hierarchicum Primatem,fed Mediolanen
fis, ac Aquilejenfis, itemque Sardorum Metropo-1,que ordinatus eft à Romanis Candidianus Antifles.
Candidiano verò defuncto, apad Grados ordinatur
Patriarcha Epiphanius, qui fuerat Primicerius
Notariorum, ab Epifcopis qui erant fub Romanis .
Et ex illo tempore cœperunt effe duo Patriarche. Se-
verum ad ejerandum Schifma induxerat, rela-
pfumque denuò reparare multis viis tentave-
rat Gregorius Magnus: Fruftra quidem, lau-
les fuerunt forores: Antiquis in Synodis nunc
hujus, nunc illius Antiftitem pro varia accepta
confecrationis ætate legimus priori loco fediffe.
Jta fuit ufque ad trium Capitulorum è quinta
Synodo natum Schifma, pro cujus pertinaci tu
tela Mediolanenfis Ecclefia & Paulinus Aquile
jenfis Archiepifcopus conjurarunt, atque ita hic,
quafi per Chalcedonenfis Synodi prævaricatio-datam tamen ejerationem conftanter fervabant
nem periiffet Romana Ecclefia, à Schifmaticis
vocari cœpit reftantis in Italia Chriftianitatis Pa-
triarcha. Hinc fchifma illud, quòd Hiftriæ
Metropolita effet ejus caput, dictum fuiffe Hi-
ftrium, frequentiffimè habes in Epiftolis Grego-
rii Magni. Ab ipfo Apoftolo Petro erectam, ac
Sancto, qui inde magnam Ægypti Alexan
driam tranfiit, Marco Evangelifta fuiffe tradi-
tam Aquilejenfis Ecclefiæ Cathedram, ideoque
effe ac femper fuiffe Patriarchalem & Apoftoli-
cam, ac ejus Epifcopum Romano Pontifici pro-
ximum affedifse in Romanis Conciliis, fcripfit
ad Petrum Antiochiæ Patriarcham Dominicus
Gradenfis, dignitatem fuam neque fpuriam effe
neque hefternam conatus perfuadere. Et prima
pars eft omninò vera. Verùm ad pofteriorem Pe-
trus rectè refpofuit: Cùm ab infantia ad fenectutem
ufque facris litteris initiatus fim, earumque lectioni
fedulus incubuerim, numquam ab illis didici ad bac
ufque tempora, Aquilejenfem aut Venetum Antifti-
tem Patriarcham nuncupari. Quinque enim in
univerfo terrarum orbe à divina gratia ordinati funt
Patriarche: Romanus, Conftantinopolitanus, A-
lexandrinus, Antiochenus, & Hierofolymitanus.lere Longobardi. Gifulfus enim Dux Foro-Julienfis,
Et de Lugdunenfi Innocentii quarti Concilio ha-
bent Acta Synodalia; Ex Domini Papæ oppofito
tres Patriarchæ ordinati fuerunt, videlicet Con-
fantinopolitanus, Antiochenus, Aquilejenfis, de
quo tertio fcandalum eft exortum, ex quo ut alii Pa-
triarchæ dicebant, federe non debebat juxta eos,
cum non effet de quatuor Patriarchis, & deftructa eft
ejus Sedes, tandem, ut vitaretur fcandalum,
de voluntate Domini Papæ, ut creditur, refecta
(a) Hono- eft. Etenim Sergius (a) primus, dum Hiftrii
rus Papa Schifmatis Epifcopos reduxit ad Ecclefiæ unita-
ex Infcrip.
tem, vacuum Patriarchæ nomen Aquilejenfi ob
Gruteri.
difpenfatorium pacis amorem dereliquerat. Quin
Norifiana & ab ipfis, qui ejus fedem Lugduni dejecerunt,
Græcis Ternobi Epifcopum, primæ Juftiniana
Archiepifcopo & Patriarchæ Conftantinopolita-
no fubjectum, quòd inter Theodorum Lafca-
rim Juniorem Auguftum & fuam Confangui
neam Helenam, Joannis Afani Bulgarorum Re-
gis filiam, nuptias atque ita firmam Imperii pa-
cem conciliaffet, & Imperatorio & Synodico
Decreto fuifse Patriarchæ nomine & honore do-
natum fcribunt Nicephorus Gregoras, Georgius
Acropolita, & Ephremius Conftantinopolita
nus. Hanc regulam etiam in Aquilejenfi tole-
randam cenfuit Innocentius quartus.
aliqui Comprovinciales Epifcopi, atque ita in
Orthodoxos feu Romanos, ac in Schifmaticos
Capitulorum defenfores Provincia manfit divi-
fa. Hinc ipfam in duas poft Severi mortem fe-
cuit, novumque Metropolitam Gradenfi in ci-
vitate pofuit Gregorius, laudatus à Joanne Dia-
cono: Severus, quia ad unitatem Sandæ univer L. 4. c. 38.
falis Ecclefiæ redire non meruit, ad fcindendam quo-
que fuæ ipfius Diœcefios unitatem Romanum Pontifi-
cem fua vecordia fufcitavit. Adeò ut ab ipfo illius
obitus tempore Aquilejenfis Diœcefis in duos Metropo-
litanos, Catholicorum videlicet & Schifmaticorum,
divifa fit, neque poftmodum, licet omnes generali-
ter ad unitatem de Schifmate repedaverint, ad pri-
fine conjun&ionis unionem ufque hactenus reforma-
ri. Rem infigniter elucidat in libris de Italia Re- L.2.6.65.
gno Carolus Sigonius: Mortuus eft Severus Pa-
triarcha Aquilejenfis. Poft Longobardorum in Ita-
liam adventum Aquilejenfis Antiftes, relicta Aquileja,
Gradum tenuerat, atque unus ipfe omnibus Epifco-
pis Venetia Hiftriæque præfuerat. Ab boc tempore.
duo Patriarchæ fuerunt: Unus qui Aquilejam, al-
ter qui Gradum infedit. Huic infiituto caufam attu
Paulino Aquilejenfi Epifcopo fuccefferunt Elias ac Severus, de quo in Eutropii appendice Paulus Diaconus: His dicbus defuncto Severo PaLib. 18. triarcha, ordinatur in ejus locum Joannes Abbas Patriarcha in Aquileja vetere, cum confenfu Agilulfi Regis & Gifulfi Ducis Forojulienfis, In Grados quo
Chriftiana Religione suscepta, vetus ditioni fuæ di-
gnitatis hujus faftigium quærens, facros bonores
novo exemplo diftribuere aufus, Joannem Abbatem
per Clerum Aquilejenfis Ecclefiæ defignandum Patri-
arcbam curavit. Contra verò Gradenfis Clerus Can-
didianum elegit. Diffidio perniciofi in futurum exem
pli oborto, res Romam delata eft: Pontifex Joanne
rejecto, Candidianum probavit, eumque Pallio
exornavit. Neque eo fecius Gifulfus fuum Patriar
cham retinuit. Hinc ipfarum Ecclefiarum confe-
cuta eft divifio. Aquilejenfi paruerunt omnes E-
pifcopi, qui erant in continenti Venetia fub
Longobardis: qui ftuaria & Hiftriam sub
Romano Imperio incolebant, refpexerunt ad
Gradenfem. Sanè quod Agilulfus Longobardo-
rum Rex etiam Mediolanenfibus Epifcopum no-
minare atque intrudere tentaverit, lucet ex San-
ti Gregorii litteris ad iftius Ecclefiæ Clerum.
Porrò Joannes Gifulfi Electus, quod Gradi fede- Lib. 8.
re non pofset, ad Julii forum Longobardorum Epist. 65.
iftic Metropolim, fese cum fede fua tranftulit,
dici cœpit Foro-Julienfis Patriarcha, & antiquum
Schifma fovere adverfus Ecclefiam Romanam.
Sub prima adhuc Gentilium ac penitùs barbaro-
rum Longobardorum irruptione Paulinus Epi-
fcopus Aquileja ad Gradi Infulam aufugerat cum
omni Ecclefiæ Thefauro,ejufque Succeffor Elias à
Pelagio II. Pontifice Epifcopalem Cathedram,
fecuritatis gratia, illic firmari impetravit. Exin-
de Gradum dici cœpit nova Aquileia. Et ita di-
citur hac etiam in Synodo à Sancto Papa Leone.
Hæc omnia mutare, & Cathedram in antiquam
quod tanquam Pfeudo-Papa judicatus nuper &
ab Henrico tertio Imperatore ejectus fuifset Bene-
dictus, non contentus fuccefsor Dominicus Be-
lianus, acceffit præfentem Synodum, obtinuit.
que hoc Decretum: Relectis privilegiis à Sancta
Romana & Apoftolica fede Gradenfi Ecclefiæ concef-
Aquilejam reducere tentavit Gifulfus, ita fperans
etiam Catholicos cum fuis civitatibus & populis
Epifcopos fibi conciliandos. Verùm in fua aftu-
tia captus eft. Eum averfati Gradenfes redierunt
ad Sancti Petri Afylum & Romanam Ecclefiam,
fibi que Catholicum Epifcopum elegerunt. Ex
Joannis Diaconi verbis lucet à Sergio primofis, judicio totius fandte Synodi hoc definitum fuit,
Pontifice, qui omnes reduxit ad Matrem Ga-
tholicam, etiam Dioecefanæ unitatis reparatio.
nem, fed irrito conatu, fuiffe tentatam. Nam
uterque fe non folùm ut Patriarcham geflit, fed
& infigniter digladiari cœperunt, quis ipforum
videretur effe major? Primum bellum à Sereno
Foro-Julienfi & Donato Gradenfi Patriarchis
motum fuit coram Gregorio fecundo, qui
poft audita partium fundamenta pallium mifit
Sereno, & rigidè mandavit ne Gradenfem fi-
bi fubjugare, aut ejus fines tentaret invade-
re, fed contentus effet Ecclefiis hucufque ha-
bitis in Longobardorum gente, feu Fori-ju-
liani Ducatu. Quam fententiam etiam Gre
gorius tertius confirmavit. Sedes quippe Apo-
Rolica, quòd ipfa Episcopalem Cathedram Aqui-
leja tranftulifset Gradum, quod item Gradenfis
Ecclefia dudum ante Foro- Julienfem rediiffet ad
anitatem, ifti potius, quàm huic femper ftu.
duit & favit. Eam duxit efse Matricem. Verùm
Foro-Julienfis adeò non depofuit animos, ut
Poppo Patriarcha, de Sancti Henrici Imperatoris
gratia, & Uri Gradenfis Patriarchæ, ejufque
Fratris Dominici Flabanitii Ducis Veneti, à
fuis feditiosè pulforum, humilitate fretus, Gra-
denfem civitatem invaferit armata manu, ejuf
que Ecclefiam fibi fubiici impetrarit à Joanne vi-
gefimo, ejufque Succefsore ac nepote Benedicto
nono, improbis Apoftolicæ Sedis invaforibus.
Poppo, inquit Carolus Sigonius, Gradi urbem
cum Templis incendit, aras dejecit, Moniales vio-
lavit, facros Thefauros afportavit, Reliquiis San-
&orum exceptis, quas invenire non potuit. Et tandem
fine Sacramentorum viatico eft infeliciter exftin-
&us. Quibus auditis privilegium fuum revocavit
Benedictus Pontifex, & miferam civitatem repa-
ravit Venetorum Dux Dominicus Contarenus,
reddiditque Urfo Patriarchæ. Quibus adverfum
fimiles Foro-Julienfium Epifcoporum violentias,
![[ocr errors]](https://books.google.be/books/content?id=VSBUAAAAcAAJ&hl=nl&output=html_text&pg=RA2-PA270&img=1&zoom=3&q=Romana+Ecclefia&cds=1&sig=ACfU3U0ozr2G9r3QcHcFvKQAeGI3CpFwXA&edge=0&edge=stretch&ci=892,303,6,10)
ut nova Aquileja totius Venetia & Hiftriæ Caput &
Metropolis perpetuum haberetur, fecundum quod
evidentiffima Prædecefforum noftrorum adftruebant
privilegia; Foro-Julienfis vero Antiftes tantummodò
finibus Longobardorum effet contentus, juxta pri-
vilegium Gregorii fecundi, & retractationem tertii.
Et hoc quidem extra patientiam Canonum ei pro
magno concefimus, quia quater jam vocatus à nobis
nec venit nec excufavit, cum Gradenfis, id eft,
nove Aquileje Patriarcha quinquies noftræ Synodo,
etiam non vocatus, interfuerit. Contumax ille
Foro-Julienfis Patriarcha fuit Popponis proximus
fuccefsor Eberardus. Quinque autem, quibus
Dominicus Gradenfis adfuit, Synodi fuerunt
Papienfis, Vercellenfis, ac tres Romanæ, adeo-
que labitur Carolus Sigonius hoc præfens judi-
cium in primam iftius fæculi quadragefimo no-
no anno celebratam Leonis Romanam Synodum
transferens, & Cardinalis Cæfar Baronius rectè
affirmat ab hac tertia emanafse. Prima cœpit,
tertia complevit. Poftmodo fuifse ab Alexandro
fecundo confirmatum idem judicium fcriptores
Veneti afseverant. Eundem Dominicum fuum ad
Michaelem Imperatorem Conftantinopolitanum
& Græcorum Ecclefias Legatum, quando-
que Gradenfem, quandoque Veneticum Patri-
archam appellat in fuis litteris Gregorius fepti-
mus. Et Pafchalis fecundi, per Stephanum Ba-
luzium in additionibus ad Petri de Marca libros
publicata Lateranenfis Synodus laudat Joannem
Patriarcham Veneticum. Quòd nempe Venetæ
Provinciæ efset Metropolita. Innocentius tertius
paffim vocat Patriarcham Gradenfem. Nempe
Patriarchalis Sedes Gradi manfit ufque ad Nico-
laum quintum, qui ipfam tranftulit in Veneto-
rum civitatem, atque ita jam nullus eft Graden-
fis, nullus Foro-Julenfis Patriarcha, fed Vene- Lib. 4.
tus, & Aquilejenfis,
|