Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

1018.

L 4. Epift, fias Vicarium ac Legatum, Innocentius tertius: Poftulafti, utrum Sacerdotes Sueciæ in publicis deberes tolerare conjugiis, qui fuper hoc fe afferunt cujufdam fummi Pontificis privilegio communitos. Quod nec communi jure, nec confuetudine, utpotè exfufflata per Innocentium fecundum, poffent. foedas nuptias defendere, Apoftolicum privilegium allegarunt. Hinc pergit Pontifex De Presbyteris Sueciæ certum non possumus dare refponfum, nifi viderimus privilegium quod prætendunt. An privilegium habuerint atque exhibuerint ignoro; partem negativam perfuadere poffint verba Joannis Magni in hiftoria Gothorum & Suecorum Presbyterorum filii in Gothia femper fuerunt vilissimi æftimati, eorumque patres ob læfæ boneftatis infamiam non minùs contemptibiles effecti velut fal infatuatum conculcabantur. Hæc palam edicunt ifta conjugia ex pravo abufu, non ex Apoftolico privilegio fuiffe. Eadem pravitas uf que ad eadem tempora perduravit in Dalmatia ac Diocliæ Presbyteris & Subdiaconis, exftir pataque primum fuit per Joannem Capellanum An. 1199 & Simonem Subdiaconum Legatos laudati In

L.18.c.6.

[blocks in formation]

nocentii tertii. Ipforum Synodum Abrahamus
Bzovius fuis Annalibus inferuit. Honorius tan-
dem tertius in Ecclefiam introduxit Religiofos
Mendicantes, quorum fancto verbo & exemplo
malum fuit radicitus ubique evulfum.

CAPUT I X.

Exponitur aliud contra facrilega hæc
conjugia remedium.

Emedium hoc edicit in vita Sancti Petri

9.

Clericos paffim à fæcularium converfatione & L 3.Ep.10
inconditis moribus non difcordare, curis fæcula- etls. Ep.
ribus indifferenter infervire, ab otiofi fermonis
ineptiis fe non compefcere, terrena concupi-
fcentiæ flammis fervere, & aliis infuper fubjacere
vitiis ac vitiorum periculis fcripfit ad quemdam
Epifcopum, cunctis affiduè Clericis prædicavit,
atque ita pedetentim reduxit ad vitam commu-
nem. Etiam Ecclefiæ Mediolanenfi imponere
conatus eft, fuis iftic pacificatoriis ac reforma-
toriis Decretis inferens hunc articulum: Clerici
juxta Ecclefias, fi fieri poffit,
juxta Ecclefias, fi fieri poffit, habitare cogantur.
Eandem tunc Lateranenfis Ecclefia fufcepit:
Sufceptam fuiffe juffu Alexandri fecundi, & qui-
dem fub Sancti Auguftini Regula, teftatur in
Romano Bullario prima Epiftola Anaftafii quar-
ti. Omnium prima vitam iftam in Italia tunc fu-
fcepiffe videtur Ecclefia Lucenfis. Quod enim L.6.Fp.11
per Leonis noni ac Victoris fecundi auctoritatem
fufceperit, teftatur in compulforiis ad ipfam re-
tinendam litteris Gregorius feptimus. A Sancto
Romualdo hæc didicerat Petrus Damiani fcribens
in ejus vita: Conftituit vir Sanctus Romualdus plu-
res Canonicos & Clericos, qui laicorum more fæcu-
lariter habitabant, Præpofitis obedire, & commu-
niter in congregatione vivere docuit. Laudatus Pe-
trus infuper proprietatem ab Aquifgranenfi Re-
gula permiffam exftirpavit, & omnes ubique Ca
nonicos deduxit ad Regulam Sancti Auguftini.
Etenim Rhemenfem Synodum mandantem om-
nes Canonicas mulieres vivere fecundum Sancti
Auguftini Regulam, quam Severinus Binius fa-
ctam exiftimat fub Eugenio fecundo, marginalis
Scholiaftes rectè adfcribit Eugenio tertio.

C. 35

Quod cunctus olim Italia Clerus vitam com-
munem ex Caroli Magni juffu egerit, lucet ex
Romana Synodo laudati fecundi Eugenii nuper
publicata per illuftriffimum Dominum Lucam C.7.10,
Holftenium: Neceffaria res exiftit, ut juxta Ec-
clefiam clauftra conflituantur, in quibus Clerici disci-
plinis Ecclefiafticis vacent. Itaque omnibus fit unum
refectorium ac dormitorium, ceu cætera officine ad
ufus Clericorum neceffaria. Miniftri vero poft Epi-
fcopum tales fuper eos eligantur, quorum vita atque
doctrina illos potius exornent, quam dehoneftent.
Et iterum: Sacerdotes conftitui non oportet, nifi in
Ecclefiis aut fpeciali Monaflerio deputentur, ne ne-
ceffitas in fæcularibus domibus habitandi illis occur-
rat. Alioquin à propriis Epifcopis aut in Episcopia
aut in Monafleria habitandi & converfandi pro exer-
cendo officio conftituantur, in quibus mulieres convers

Damiani Joannes Monachus: Ex Sandi
Petri Damiani beneficio eft, quod matricum Ecclefia
rum Clerum per Romanam provinciam undique fibi
contiguum congregatum infpicimus, eofque nonnulla
Canonici ritus veftigia imitari applaudimus, qui
relidis olim cunclis Canonicis inftitutis, & à com-
munis vitæ ordine prorfus recefferant, & in fingulis
laribus una cum mulieribus fæculariter degebant
Fœditas eatenus fe impudenter effuderat, ut nuptiæ
Presbyterorum nihil difcrepare viderentur ab ambitio:
ne fæcularium. Sancti Rigoberti pro reparanda
Clericali caftitate inftitutum, longè efficaciffi-fari nulla ratio permittit. Ideòque eos ibi converfari
mum, ideoque à Pippino Francorum Rege ac
ejus filio Carolo Magno omnibus Occidentalis
Imperii Ecclefiis impofitum, plurimis in locis
per caufas ex Formofi Pontificis calamitate natas
defecerat, atque ita redierant foeda nuptiæ Sa-
cerdotum. Hinc ad hafce eliminandas iftud per
omnes Romanæ Provinciæ Cathedrales Ecclefias
reparare ftuduit laudatus Petrus Damiani. Quo-
modo Fanenfis, ac præfertim Velitrenfis Eccle-
fiæ incorrigibiles Clericos, non dumtaxat ad
communem, fed & ad fanctiffimam vitam redu-
xerit, docent ejus litteræ ad nefcio quem Archi-
epifcopum, & ad Clericos Fanenfes. Singulares

&enutriri oportet. Hanc ergo lapfam disciplinam
revocavit Petrus Damiani, atque confirmari &
juberi impetravit à Sancto Papa Leone nono, de
quo in hiftoriali Epitome Siffridus Presbyter
Mifnenfis: Leo Papa conftituit, ut fiant clauftra An. 1049,
juxta Ecclefias ad difciplinam fervandam. Quod
ipfum eifdem verbis ad eundem annum teftatur
incogniti auctoris Chronologica compilatio.
Etiam à Romana Nicolai fecundi Pontificis Sy-
nodo impetravit Petrus hunc Canonem: Præci-
pientes ftatuimus, ut ii majorum ordinum Clerici,
qui Leoni nono Prædeceffori noftro obedientes caftita-
tem fervaverint, juxtà Ecclefias, quibus ordinati

Sunt,

E.3047.

L.3. Ep.8.

funt, ficut oportet Religiofos Clericos, fimul manducent & dormiant, & quidquid eis ab Ecclefiis venit communiter babeant. Et rogantes monemus, ut ad Apoftolicam, communem fcilicet, vitam fum mopere pervenire ftudeant. Quem Canonem innovavit in fua Romana Synodo Alexander fecundus, perfuafus ab eodem Petro Damiani. Etiam à Gregorio feptimo Decreta ifta fuiffe firmata fcribit magnum Belgii Chronicum, & addit: Multa tunc magnaque ubique terrarum fundata funt Monafteria, & maximis divitiis à Principibus, Prælatis, ac divitibus folemniter dotata.

Etenim Hugo primus cognomento Salmenfis feu Salmanus, Vefontionenfis Archiepifcopus, quatuor erexit clauftra Clericalia, primum pro fe, fecundum pro Clericis ad Ecclefiam Cathedralem, tertium Sanctæ Mariæ Magdalenæ, quartum ad Sancti Laurentii Bafilicam, de quibus laudatus Petrus Damiani: Ibi candidus Clericorum tuorum cætus tamquam Chorus nitet angelicus. Ulic enim velut in cœleftis Athenæ gymnafio facrarum Scripturarum erudiuntur eloquiis, illic veræ Philofophia folerter incumbunt ftudiis, fefeque fub regularibus exercent quotidiè difciplinis. Multa item in Gallia & extruxit & reformavit Sanctus Ivo Carnutenfis Epifcopus, & poft illum Stephanus Epifcopus Tornacenfis. Etiam Lutholfus An. 1095. Tullenfis Ecclefiæ Presbyter, laudatus à Bertholdo Conftantienfi. Hi omnes propagavere Canonicos fub Regula Sancti Auguftini. Opus bonum etiam in Germania plures Epifcopi promoverunt Sanctus Anno Colonienfis, Herimannus Bambergenfis, Willigifus Moguntinus, Altmannus Patavienfis, Wazo Leodienfis, Bruno Auguftanus, Conrardus Salisburgenfis, lauAn. 1075. dati à Lamberto Schafnaburgenfi, Mariano Scoto, Abbate Dodechino, Magno Belgii Chronico & Chronico Auguftano. Hamburgenfem & Lubecanam Ecclefias effe ex ipfa fundatione regulares, omnemque per Sclaviam multas fuiffe eis à Godefcalco Duce adjectas teftatur Presbyter Hemboldus. In Hibernia eandem fanctitatem Li.1.c.20. plantavit Sanctus Malachias Dunenfis Epifcopus, in Anglia Henricus fecundus Rex, ejufque mater Imperatrix Mathildis laudata à Roberto MonAn. 1168. tenfi. Omnibus eam non Monachalibus Cathedralibus Ecclefiis impofuerunt. San&tus Malachias profecutus eft ac reftauravit Sancti Patricii, non Apoftoli & Epifcopi, fed qui circa Domini annum octingentefimum quinquagefimum floruit, Abbatis opus. Ab ipfo enim Hibernis effe & regulares Clericos, & admirabile illud purga& 1185. torium teftatur Joannes Bromptonus Abbas Jor

An. 1171.

An. 1010.

nalenfis. Etiam de Godefrido Hierofolymorum Rege fcribit magnum Belgii Chronicon & Primus fecundum Gallicane Ecclefiæ morem in Ecclefiis Sepulchri Dominici & in Templo Domini Canonicos inF. 1040. Aituit regulares. Quod ipfum teftatur Simeon Monachus Dunelmenfis. Circa hæc tempora, quod omnes ubique Canonici ad vitam communem reduci non poffent, cœpit vocabulum, Canonicus Regularis, diftinctioque inter regulares Canonicos & fæculares. Regularis & Canonicus funt penitus idem. Carolus Magnus, dum omnes fui Imperii Clericos ad Canonum in Clau

ftro & communi vita observantiam coegit, alterutro etiam nomine fecit appellari. Et Græcum præ latino, quia jam dudum magis inoleverat, fuit retentum. Retentum fuit etiam poft excuflam fan&tam iftam vitam. Hinc illius hoc tempore reftauratores, quo ab illius excufforibus difcernerentur, fefe vocaverunt Canonicos regulares. Non eft frivola aut inutilis repetitio. Eft fimilis huic: Abba pater. Communem Clericorum vitam etiam Innocentius tertius dilexit, & admodum promovit. Etenim de ejus apud nos Legato fcribit magnum Chronicon: Guido quondam Abbas Ciftertienfis, nunc Epifcopus Legatus à Papa, fciens Leodii Clericos dormire cum fuis focariis, præcepit ut in dormitorio dormirent, & Ecclefias nocte & die frequentarent, & ut Decani ac Præpofiti, qui curam eorum gerunt, delinquentes graviter punirent. Ordinavit, & maximè in majori Ecclefia, ut refidentes fimul in refectorio comedant, & in dormitorio jaceant, & nunquam ex

tra

nifi de licentia Decani. Rebelles vero ut fuo fipendio priventur. Lapfæ iftic difciplinæ origo fuit fub Innocentio fecundo Albuzo Epifcopus, de quo idem Chronicum: Sub boc Albuzone cæpit F.2062 ruere difciplina Clericalis. Per clauftrum equi, & mulieres in domibus habitabant. Cives filias fuas fine difcretione graduum Clericis & laicis dabant uxores. Acceffit & aliud malum fub Pontificatu Alexandri tertii: Ecclefia Sandi Lamberti confla F.1093. gravit ab igne profiliente è domo cujufdam, & comburente totum clauftrum &omnes ejus officinas. Patracenfi etiam in Achaja Ecclefie regulares San&ti Rufi Canonicos impofuit laudatus Innocentius tertius, volens inftitutum iftud per omnes, quæ cum Flandrenfi jugo Latinum ritum fufciperent, Græcorum Ecclefias propagari. Tunc item Ofmenfis apud Hifpanos, ad Sancti Dominici, fui tunc Canonici, poftea Fratrum Prædi catorum fundatoris confilia necnon & apud Septemtrionem Livonienfis, pluresque in aliis gentibus Ecclefiæ ipfum fufceperunt.

[ocr errors]

Quæftio eft, an ifta vitæ fanctitas fit apud nos revera Sancti Rigoberti inftitutum, ab Europæ Ecclefiis antea ignoratum? Dico, Ecclefiis Europe: Quod enim Africanæ Ecclefiæ ipfam Sanctus Auguftinus impofuerit, atque ita illam ex fœdiffima florentiffimam reddiderit, lucet ex variis ejus fcriptis, atque vita per Poffidium Epifcopum Calamenfem. Porrò negativam propofitæ quæftionis partem fuadet Sancti Papæ & Martyris Urbani primi Decretalis Epiftola, affirmans vitam iftam ex Apoftolica traditione vigere in omnibus Cathedralibus Ecclefiis. Et de Sancto Eufebio Vercellenfi Epifcopo fcribit Sanctus Ambrofius. Hec duo in attentiore Chriftiano- Ep.25. rum devotione præftantiora effe quis ambigat, Clericorum officia & Monachorum inftituta? Hæc primus in Occidentis partibus diverfa inter fe Eufebius conjunxit. Hinc in iftius Ecclefiæ eligendo Epifcopo afferit requiri duo: Monafterii continentiam, & Ecclefiæ difciplinam. Quod ipfum repetit in quinto decimo Sermone de Sanctis. Et Ecclefiafticum Auguftenfe Chronicon ait Cathedralem olim, poftea Monachalem iftic Sancte Martyris Afræ Ecclefiam fuiffe ædificatam fub Conftanti

L.I. c.8. no Augufto, & adjungit: Ibidem denique Clerici inftituti funt fub Apoftolica regula in communi viventes, ac Deo juge facrificium laudum ftatutis boris perfolventes, qui proceffu temporis Canonici regulares nuncupati funt. Quod item Cathedralis ad Lib. I. c. Sanctam Mariam Atrebatenfein Ecclefia dudum ante Sanctum Rigobertum fuerit Regularis, liquet ex litteris Sancti Vindiciani Cameracenfis Epifcopi ad Joannem quintum Pontificem, exi

25.

[blocks in formation]

O Chrifletius Ecclefiam Vefontionenfem affirmans
ab Apoftolorum tempore fuiffe Regularem eft
omnino lapfus. Adduci nequit firmum iftius rei
argumentum.

CAPUT X.

ftentibus apud Baldricum Tornacenfem Epifco- An facrilega Clericorum

pum in Ecclefiæ Cameracenfis Chronico, lauda-
tamque Atrebatenfem Ecclefiam vocantibus Mo-
nafterium Canonicorum. Eandem vitam in Eccle-
fia Metropolitana Vefontionenfi plantatam à

Monachorum

conjugia fuerint olim valida?

de

Sancto Lino primo iftius civitatis Archiepifco Bafilius Pontius Legionenfis in eruditis de

po, ac primo dein poft Sanctum Petrum Apofto
lum Romano Pontifice, viguiffe ufque ad Feli-
cem & Tetradum Epifcopos, per ipforum incu-
riam periifle, ac tandem per Sanctum Martyrem
& Apoftolum Bonifacium denuo revixiffe fcribit
in ejufdem Ecclefiæ hiftoria Joannes Jacobus
Chifletius,

[ocr errors]

ex

Matrimonii Sacramento libris exiftimat facrorum Clericorum ac Monachorum matrimonia fuiffe quidem femper facrilega, ac per Ecclefiam damnata, dudum tamen valuiffe, ac priùs per Innocentii fecundi Lateranenfem Synodum fuiffe irritata. Probare nititur ex variis Ecclefiæ Patribus, & antiquis Canonibus, conjugia ifta quidem punientibus, palam tamen non exfufflantibus. Hinc opinatur legem exfufflantem olim non fuiffe. Ita cefpitat in ipfo limine. Etenim matrimonio, quod non folum Chriftianum Sacramentum, fed & civilis contractus fit, dirimentia impedimenta ftatuere dudum fibi arrogarunt ac refervarunt Chriftiani Romanorum Augufti, pofterioribus dumtaxat fæculis Ecclefia fuit nacta iftam poteftatem. Hinc antiqui Patres & Canones raro iftorum impedimentorum, utpote ad fuam poteftatem non fpectantium, ex profeffo meminerunt.

L. I. tit. 3. C. 5.

Refpondeo tamen Sanctum Rigobertum Sacro Sancti Benedicti Ordine Rhemenfem Archiepifcopum, omnino fuiffe primum Sancti inftituti in Europa auctorem. Adverfa argumenta aliud non evincunt. Etenim adducta Sancti Urbani Epiftola eft ex fpuriis Ifidori negotiatoris Hifpani mercibus, à Riculpho tertio poft San&tum Bonifacium Moguntinenfi Epifcopo fparfis in omnem Franciam, ideoque pofterioribus San&to Rigoberto. Ipfarum auctor fuit magis pius quam doctus, conatus afflictæ tunc Ecclefiæ tradere aut reddere variam neceffariam difciplinam, Et rei & temporis diftinctione eft opus. Pricujus non infima portio fuit communis vita Clemo agamus de Monachis & Sanctimonialibus. ricorum. Sanctus Eufebius Vercellenfis Epifco- Attentata ab ipfis matrimonia conftanter affevero pus Cathedrali fuæ Ecclefiæ non regulares Clerinumquam valuiffe. Lucet ex lege Joviniani (a) (a)Jovian. cos, fed Antonianos Monachos impofuit, uti Augufti exftante in Codice Theodofiano ad Se- Noris. palam lucet ex adductis locis Sancti Ambrofii. L9. tit. cundum Prætorio Præfectum: Si quis non dicam 25. c. 2. Ita cunctis Anglorum Ecclefiis Sanctus Grego- rapere, fed vel attentare matrimonii jungendi caufa rius Magnus impofitos voluit Monachos Benedifacratas virgines vel invitas aufus fuerit, capitali Etinos. Auguftenfis Chronici Auctor eft Othone fententia feriatur. Eandem legem Codici fuo inFrifingenfi Epifcopo pofterior, ideoque dicit ibiferuit Juftinianus Auguftus, omittitque voces, dem tandem Clericos inftitutos in communi viVel invitas, quæ revera videntur fuperabundare. ventes: Utique non fub Conftantino, fed fub Legis caufam edidit Hermias Zozomenus: JoPippino aut Carolo Magno. Sancti Vindiciani vinianus mifit ad Secundum Præfidem generale ediEpiftola videtur habere aliquid difficultatis. Ex dum, quod jubebat, ut qui facratam Virginem, vel ponit eam Georgius Colvenerius. Sic Helgandus ad nuptias contrabendas pellicere conaretur, vel·la in vita Roberti Francorum Regis omnes Ecclefias per fcivo folum obtutu afpiceret, maximè omnium fi per eum fundatas, five fuerint Monachorum, five fæcu- vim raperet, capitis fupplicio muletaretur. Ístam larium aut Regularium Canonicorum, vocat Monafte-legem ideo tulit, quod quidam improbi viri, regnanria, uti & alii passim fcriptores mediæ ætatis. Et in Vefontionenfis Ecclefiæ hiftoria Joannes Jacobus Chifletius: Nihil frequentius in antiquorum fcriptis, quam ut Ecclefiam quamlibet Monafterii nomine appellent, ficut & nos Galli quamcumque Bafilicam Mounftier appellamus. Ita etiam Philo Ju-ictu exfcindi nequiit, legem ad Palladium Prædæus & Eufebius Cæfarienfis Epifcopus prima Chriftianorum apud Alexandriam habitacula vocarunt Monafteria, id eft, & fitu & fingulari fanctimonia ab aliorum habitaculis fegregata ad normam Hierofolymitanam,de qua Sanctus Lucas in actis: Et erant unanimiter omnes in porticu Salomonis, cæterorum autem nemo audebat fe conjungere illis, fed magnificabat eos populus. Porrò laudatus

te Juliano apoftata tales virgines vel vi vel perfuafio-
ne ad hanc corruptelam inductas fibi connubio junxif-
fent, quemadmodum fieri folet, cum religionis ftatu
perturbato turpis libido id genus fceleris confcifcendi
impunitatem proponit, Quod probrum quia uno

torio Præfectum iterarunt Honorius & Theodo-
fius Augufti, capitalem tamen fententiam mu-
tantes in publicationem bonorum ac deportatio
nem. Neque Jovinianus fuit primus legis auctor:
Conftantii Augufti legem, exftantem in eodem
ejufdem Theodofiani Codicis titulo, innovavit
dumtaxat, & capitali fupplicio auxit.

Executus eft antiquam & haud dubiè Aposto

L. 6. c. 3.

19.

licam Ecclefiæ regulam, de qua primum Conci

lium Toletanum, devotam carne lapfam mandans pœnitere per decem annos, & adjungens: C. 16. & Quæ autem maritum acceperit, non admittatur ad pænitentiam, nifi adhuc vivente ipfo viro caftè vivere cœperit, aut poftquam ipfe decefferit. Quod nempe irritum fit tale conjugium, & nullus ilHus liceat ufus. Quod ipfum obfcurioribus tamen vocibus ftatuunt Eliberina Synodus, & quarta Carthaginenfis, pro fundamento adducens Apoftolicum Canonem: Cum luxuriate fue rint, nubere volunt. Non dicit, Nubunt, fed, Nubere volunt, quod nempe nuptias nequaquam validas inire, fed irritas dumtaxat poffint attentare. Hinc igitur earumdem cum facra virgine aut vidua attentatorem capite plecti Jovinianus, omnibus bonis exutum deportari jufferunt Hono rius ac Theodofius, quo feducta mulier poffet mox in pœnitentiam redigi, & ad veniam adfpirare. Vanum facrilegi conjugii fucum voluerunt efficaciter fine quavis ftandi fpe diremptum. Vox Attentare palam importat plenam nullitatem. Et hanc legem omninò refpexit in litteris ad Himerium Tarraconenfem Archiepifcopum Siricius Pontifex, deteftabiles Monachorum cum Monialibus nuptias addicens perpetuæ ufque ad mortem pœnitentiæ, perfonas profcribens è Monafteriis ad ergaftula, afferenfque & à publicis legibus, & ab Ecclefiafticis regulis condemnari In fuis ad Gallicanos Epifcopos refponfis, apud Jacobum Sirmondum in primi tomi calce exftantibus, Innocentius primus affirmat ab ejufmodi feductis virginibus, volentibus crimen defendere, Adultero imponi mariti nomen, id eft, conjun&tionem iftam non effe conjugium, fed adulterium atque incæftum.

C. 12. & 13.

Lucidiffimè iftud ipfum tradit in litteris ad Sanctum Victricium Epifcopum Rothomagen. fem: Qua Chrifto fpiritualiter nupferunt, & ve lari à Sacerdote meruerunt, fi poftea vel publicè nupferint, vel fe clanculo corruperint, admittendas non effe ad pœnitentiam, nifi is, cui fe junxerant, de fæculo difcefferit. Si enim in omnibus hæc ratio cuftoditur, ut quæcumque, vivente viro, alteri nupferit, habeatur adultera, nec ei agendæ pœnitentiæ licentia concedatur, nifi unus ex ipfis defunétus fuerit, quanto magis tenenda eft de illa, que ante-immortali fponfo fe conjunxerat, & pofteà ad bumanas nuptias tranfmigravit? Hæ verò, quæ nondum facro velamine tecla, tamen in propofito virginali femper fe manere promiferant, licet velate non fint, his agenda aliquantò tempore pœnitentia eft, quia ipfarum fponfio à Domino tenebatur. Si enim inter homines folet bonæ fidei contractus nulla ratione diffolvi, quanto magis ifta pollicitatio, quam cum Deo pepigerunt, folvi fine vindicta non debet? Nam fi Apoftolus Paulus, quæ à propofito viduitatis defcefferant, dixit eas habere condemnationem, quia primam fidem irritam fecerunt; quanto magis virgines que pactionis fuæ fidem minimè fervaverunt? Diftinguit inter votum fimplex & folemne. Scio voti folemnitatem effe rem Ecclefiafticam & compofitum artificiale; eft tamen longè antiquiffima, traditioque veraciter Apoftolica. Etenim

rum, & quidem folas verè, id eft, inopes &
defolatas, viduas admitti vult ad continentiæ
profeffionem, mandans juniores nubere & fieri
matres familias, ne in Chrifto luxuriate inci-
piant uri à nimium curatæ cutis prurigine, datam
Chrifto fidem prævaricentur, denuo tentent nu-
bere, atque ita retro abeant poft Sathanam :
Apoftolus, inquam, non agit de qualibufcum-
que viduis, fed de folis ad Ecclefiæ minifterium
& fportulas eligendis, admittendifque ad hono-
rificum viduitatis velamen, varias Sacerdota-
lium benedictionum preces, & folemnem profef-
fionem caftitatis. Abfit ut omnes juniores viduas
coegerit ad nuptias. Eis quæ de datis fibi à Deo
viribus confiderent, fimplicem profeffionem non
tantum permifit, fed & fuafit; folis de inconti-
nentia periclitantibus fuafit nuptias: Verum nul-
lius profeffionem voluit folemniter ab Ecclefia
confecrari. Quod talis confecratio dirimeret fu-
turas nuptias, adeoque lapfuras viduas dejiceret
quafi in neceffitatem perpetuæ damnationis. Quæ
regula omnino viguit etiam in facris Virginibus.
Nam virgines etiam ab ipfis Apoftolis fuiffe con-
fecratas,
authenticis exemplis poffit oftendi.
Quo circa & virginalis & vidualis caftimonia pro-
feffio femper per facri veli, quod mitram vocavit
Africana Ecclefia, folemnem impofitionem, Sa- Cap. 19.
cerdotales preces, aut aliam confecrationis for-
mulam fuit figillata, eaque eft illius antiqua fo-
lemnitas. Et hinc Innocentius Pontifex fcripfit
velatæ virginis nuptias effe adulterinam ac fimul-
taneam polygamiam, & quidem carnali polyga-
mia & adulterio deteriora. A quibufdam exifti-
matur loqui cum Canone Ancyrano: Quicumque
virginitatem profitentes professionem fuam irritam
reddunt, i Bigamorum definitionem impleant.
Utique Bigamorum fimultaneorum. Ejufmodi
virgines, non nifi foluto per mortem aut æqui-
valentem diffociationem contubernio, vetat
Pontifex admitti ad pœnitentiam, fimpliciter
autem profefsas non mandat feparari, fed dum-
taxat de læfo bonæ fidei feu fimplicis voti pacto
caftigari. Lucidiffimè dicit primæ efse irritum, C. 3. & 2.
fecundæ conjugium valere. Eadem diftinctione
ac eifdem ferè verbis utitur in refponfis ad quæ-
ftiones Gallorum. Et hinc fortiter fuadeor re-
fponfa ifta efse omnino ipfius.

Voti folemnitatem in data per manus impofi- Cap. 40.
tionem benedictione etiam ponit, ac talium vir
ginum conjugia efse adulteria affirmat Venetica Cap. 6.
Synodus: efse conjunctiones nefarias ait prima
Turonenfis. Eas que five in Monafterio, five
in propria domo per veftium commutationem
converfæ fuerant, quinta Aurelianenfis mandat
non admitti ad communionem, Nifi culpam fe-
queftratione fanarint. De lapfis in conjugia Mona Cap. 19.
chis ftatuit fecunda Turonenfis; De uxoris male- Cap. 15.
fociato confortio etiam Judicis auxilio feparentur. Id
ipfum ex laudata Joviniani Imperatoris lege fta-
tuit de facris virginibus & viduis, atque adjun
git: Excludatur excufationis adinventio, quam modò
alique dicere meditantur, quod propterea fe vefte
mutarint, ne eas inferiores perfona macularent. Cap. 20.
Nam quæ fe vefte mutaverit, abfque dolo in eo pro-

Apoftolus Paulus, dum folas fexaginta anno-pofito, quod difpofuit, perfeverare procuret. Illud

vero quod aliqui dicunt, Vidua quæ benedicta non fuit, quare non debet maritum accipere? Cum omnes fciunt quod nunquam in Canonicis litteris legitur benedictio vidualis. Non an liceret, fed an valeret iftarum perfonarum conjugium, erat quæftio. Quis enim fidelis unquam quæfierit, an continentiam profeffæ virgini, aut viduæ liceat matrimonium? Quædam virgines non in profeffionis iftius figillum, fed dumtaxat adverfus Raptorum violentiam ajebant fe mutaffe veftem, quædam viduæ fefe Sacerdotalibus precibus folemniter non benedictas cavillabantur, ideòque à valido conjugio non arceri. Ipfarum nihilominus nugas damnat, & attentata conjugia feparari mandat Synodus, adeòque palam cenfet irrita. Illarum nuptias effe potius ftuprum quam conjugium definit prima Synodus Matifconenfis. Cap. 3. Quoufque fefe fepararint, ab Ecclefiaftica communione & omnium Chriftianorum convivio feparant Lugdunenfis tertia, & quinta PariLienfis,

Cap.12.

Cap. 6. Cap. 52.

Idem pro Hifpaniarum Ecclefiis ftatuunt Synodus Ilerdenfis, Barcinonenfis, & quarta Toletana. Sancti Bachiarii, à Gennadio Maffilienfi in virorum illuftrium catalogo laudati, doctif fimam Epiftolam non poffim præterire. Cum facra virgine in fornicationem lapfo Monacho ut crimen initis cum ipfa nuptiis emendaret, quibufdam fuadentibus infigniter ille refpondit: Abfit boc à Chriftiani oris eloquio. Serpentis ifta fuggefio eft, ut illius quem occidit, etiam cadaver abfumat. Nonne fimile eft, fi quis percuffus graviter extremo ankelet in fine, & bunc terrenus medicus fi fortè vifitaverit, quia non posse vivere fufpicatur hortetur occidi? Nervosè oftendit conjugium effe religiofi nominis vocabulum, in Monacho aut Moniali nec licere nec poffe valere, ideoque hifce lapfis nullum nifi à Monafterii carcere effe Epift. fpem falutis. Exftat Epiftola Tomo tertio facræ Epift.3. Bibliothecæ. Etiam in litteris ad Lucania, Bru

Cap. 6.

tii, ac Siciliæ Epifcopos Gelafius primus, Symmachus in litteris ad Sanctum Cæfarium Archiepifcopum Arelatenfem, ac in litteris variis iftud ipfum docet San&us Gregorius Magnus.

Eadem fuit fententia Ecclefiæ Græcæ. Etenim in litteris Canonicis ad Sanctum Amphilochium fcribit Magnus Bafilius: Canonicorum fornicatio pro matrimonio non reputetur, fed eorum conjunctio omnino divellatur. Hoc enim ad Ecclefiæ fecuritatem eft utile, & hæreticis adversum nos non dabit anfam, quod propter peccandi libertatem ad nos attrabamus. Per Canonicos feu Regulares intelligi majores Clericos, profeffofque Monachos ac Moniales, rectè advertit Theodorus Balfamon. Ego exiftimem non de quibufcumque, fed de folis apud hæreticos promotis, ac profeffis Clericis & Monachis retuliffe Amphilochium, & Bafilium refpondiffe, quod facta extra Ecclesiam vota quidam cenferent irrita & exfufflanda. Hoc evincit ratio pro refponfo adducta. Ita lucet de attentati per orthodoxos Clericos aut Monachos connubii invaliditate nec hunc nec illum umquam ambegiffe. Ea enim jam pridem irrita edixerat ex Apoftolico Canone Synodus Ancyrana. Et ad Theodorum Monachum, in facrilegas

nuptias lapfum, Mopfueftienfem poftea cum tot poft mortem contentionibus Epifcopum, fcribit Sanctus Joannes Chryfoftomus: Legitima & jufta res eft conjugium: & ipfe fateor. Sed tibi jam non eft integrum jura connubii fervare. Cœlefti enim Sponfo femel jundum, illum relinquere, & uxoris laqueis implicari eft adulterii crimen incurrere . Quamvis millies hoc ipfum voces nuptias, ego tamen & adulterio illud tanto pejus affirmo, quanto major ac melior mortalibus Deus. Nervosè oftendit penitus irritum effe iftiufmodi conjugium, & fubjungit caufam: Nihil in te penitus tui juris eft. Nam fi mulier proprii corporis non babet poteftatem, fed vir, multò magis hi, qui Chrifto potius quam fibi vivunt, ditionem fui corporis habere non possunt Solemne caftitatis votum ponit hominem in ftatu, & facit effe juris alieni.

Ep.2.c.11.

Lege 6.

C.6.

Confonat fextus decimus Canon Chalcedonenfis: Virginem, quæ fe Domino Deo dedicavit, fimiliter & Monachos, non licere matrimonio jungi. Sin autem hoc fecisse inventi fuerint, fint excommunicati. Conjugium declarari irritum affirmant in refponfis ad Francorum confulta Stepha- Cap. 7. nus fecundus Pontifex, in Canonum Synopfi C. ¡os. Arfenius Monachus, ac in adducti Canonis fcholio Theodorus Balfamon, affirmans ipfum loqui etiam de confecratis extra Monafterii clauftrum in propria domo virginibus, probanfque ex Juftiniani Augufti ad Epiphanium Patriarcham Conftantinopolitanum novella lege, mandante attentatum à Diaconiffa conjugium folvi, non quovis modo, fed utriufque atttentantis capitali fupplicio. Et in fcholio quadragefimi quarti Trullani Canonis, Monachum in profanas nuptias lapfum fola fornicantium pœna ferientis, pergit Balfamon: Quod fornicatorum folum pœnis puniatur, qui venit ad matrimonii focietatem Monachus, non eft, ut exiftimo, fine diftinctione. Vidi enim tempore Patriarchæ Domini Luca Monachum quemdam Leontium Muzacem nomine, cum vefte militari indutus Synodicè adftitiffet, & ab ea muliere cum qua vixerat feparari non perfuaderetur, ea de caufa cùm feveritate fuisse Monachalibus veftimentis indutum, & carceri traditum, & aliàs valdè punitum. Mihi ergo videtur, quod præfens Canon illum Monachum, qui in matrimonio verfatus eft, fornicatorum panis fubjiciendum dicit, qui fua fponte ab illicitis nuptiis fejunctus eft, & ad priorem Monachalem ftatum reverfus, ac confeffus. Qui enim non fua fponte ab illicito matrimonio recedit, propter apertam impudentiam graviter punitur. Et in Scholio decimi noni Canonis Ancyrani diftinguit vo tum fimplex & folemne, pergitque de pofteriori: Qui vitam Monafticam elegerint, fuam Deo profeffionem irritam facientes, & fe matrimonio conjungentes, Digamorum pœnis non subjicientur, fed divulfo ac feparato matrimonio, ut quod confiftere non poffit, valdè punientur, & Monafterio, in quo tonfi funt, tradentur, ficut in aliis Canonibus diximus,

Eadem eft ratio attentati per Epifcopos ac majores Clericos matrimonii. Dico olim fuiffe irritum ex Canone antiquiffimo. Etenim cunctis Orientalis etiam Ecclefiæ Epifcopis, Presbyteris, Diaconis, ac Subdiaconis novas poft acceptum ordinem nuptias fuiffe ab immemoriali confuetu

« VorigeDoorgaan »