Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

An. 88.

berienfis. Laudatam Nicolai Pontificis Epiftolam Decreto fuo integram inferuit Sanctus Ivo Carnutenfis. Simeon quippe omifit hæc verba: Itaque quod bactenùs omiffum eft, veftra induftria

phanes, Georgius Cedrenus, ac Joannes Scylitza
Curopalates. Compendio huc tranftuli, ut Lu.
therani & Calviniftæ fuæ in facras Imagines Sa-
crofanctam Euchariftiam, ac quofvis fuos Supe-
riores rebellionis agnofcant Duces, Magiftros,fuppleat, & nobis præfatum opus fine ulla cunctatio-
atque Auctores.

Exponitur Error Joannis Erigene.

Nter Latinos Sacrofanctam Euchariftiam pri

INter Lain Chaiti facculo impugnavit & abne

ne mittat, quatenùs dum à noftri Apoftolatus judicio fuerit approbatum, ab omnibus incunctanter noftra auctoritate acceptius habeatur. Notanda funt hæc Pontificis de Joanne verba: Olim non fanè fapere dicatur. Evincunt de naturæ divifione librum effe primum Joannis in Gallia opus, quo vanus homo ob Barbaras Danorum in Angliam irruptiones transfuga facundi ingenii opes oftentavit, atque ita Caroli Regis captavit gratiam. Huc enim refpiciunt verba Simeonis Dunelmenfis: 4 Carolo Calvo Joannes magna dignatione fufceptus, familiarium partium habebatur, tranfigebatque cum eo tam feria, quam joca, individuufque comes menfe & cubiculi erat. Regi fuit adeò familiaris in accubitu, ut roganti, quid inter Sotum feu ftultum, ac inter Scotum intereffet impunè refponderit interesse solam menfam, jocosè affirmans Regem effe ftultum.

Lib.4.

C. 104.

gavit Joannes Erigena, homo Scotus feu Hibernus, quem multis encomiis onerat Matthæus Weftmonafterienfis, affirmans ejus opera à MaAn. 983. giftro Floro, Lugdunenfis Ecclefiæ Diacono, fuifse corrupta, ideoque per Ecclefiam damnata Loquitur de novemdecim Capitum opere, quod adverfus Hode fcalchum Monachum miferabilem, & ab ipfo afsertam duplicem Dei prædeftinationem conflavit ad jufsum aut preces Hincmari Metropolita Remenfis, & Parduli Epifcopi Laudunenfis, & quod tertia Valentina ac Lingonenfis Synodus tanquam Diaboli commentum damnaverunt. Ipfum fuifse Lernæum monftrum, erroris & mendacii feminatorem, novumque Pelagianæ factionis Julianum Sanctus Prudentius Tricaffinus Epifcopus, & alii istorum temporum Patres non fine fundamento dixerunt. Eundem, utpotè gentis fuæ Monachum ipfiufque cum Carolo Calvo Francorum Rege, à quo honorificè fufceptus in Gallia, familiaritatem, & multam Latina & Græcæ eruditionis va rietatem deprædicat Simeon Dunelmenfis, & de aliis ejus libris adjungit : Caroli rogatu Hierarchiam Dionyfii Areopagite in Latinum de Græco, verbum è verbo tranftulit. Quo fit, ut vix intelligatur Latina littera, quæ volubilitate magis Græca, quam pofitione conftruttur noftra. Compofuit etiam librum, quem Épe Dussor Meprapor, id eft, de naturæ divifione titulavit, propter perplexitatem quarundam quæftionum folvendarum benè utilem fi tamen ignofcatur ei in quibufdam, quibus à Latinorum tramite deviavit dum in Græcos acriter oculos intendit. Quare & Hæreticus putatus eft, fcripfitque contra eum quidam Florus. Sunt enim in libro de naturæ divifione quamplurima, quæ nifi diligenter difcutiantur, à fide Catholicorum abhorrentia videantur. Hujus opinionis particeps fuiffe cognofcitur Nicolaus Papa, qui ait in Epiftola ad Carolum: Relatum eft Apoftolatui noftro, quod opus Beati Dionyfii Areopagitæ, quod de divinis nominibus vel cœleftibus Ordinibus Græco defcripfit eloquio, quidam vefter Joannes, genere Scotus, nuper in Latinum tranftulerit. Quod juxta morem nobis mitti, & noftro judicio debuit approbari, præfertim cum idem Joannes, licet multæ fcientiæ effe prædicetur, olim non fanè fapere in quibufdam frequenti rumore dicatur. Propter hanc ergo infamiferandus, vel ficut Hæreticus anathematizandus . miam tæduit eum Franciæ, venitque ad Anglorum Regem Elfredum, cujus munificentia illectus Melduni refedit. Quæ omnia iifdem ferè verbis fcribunt Rogerus Hovedenfis & Guilielmus Malmef

[ocr errors]

Porrò per oftentationem lucubrata opera non diriguntur à Spiritu Sancto, ideoque non folum vanis fubtilitatibus, fed & erroribus folent fubjacere. Adeò fubjacuit hocce Joannis opus, ut turbarit non dumtaxat univerfam Galliam, fed & Nicolai Pontificis Apoftolicas aures inquietarit. Quare ipfum nequaquam fuit opus à Magiftro Floro Lugdunenfis Ecclefiæ Diacono impugnatum. Labitur Simeon Dunelmenfis. Florus enim, Ratramnus Corbeienfis Monachus, Sanaus Prudentius Trecenfis Epifcopus, aliique iftius fæculi Patres folum novemdecim Capitum de unica prædeftinatione librum impugnarunt, curaruntque damnari à Valentina Synodo, & Lingonenfi. Aliud Joannis opus periit, aut latet, ideoque licitum hic eft conjecturare. Adeò in ipfo Joannes fuam famam prodegit, ut Hincmarum Remenfem Metropolitam, ac ipfius Carifiacis Capitulis adhærentes Epifcopos, qui ipfum ad fcribendum & fuas cogitationes defendendas adhibuerant, ignominiæ & opprobrii notet in Libello de tribus Epiftolis Sanctus Remigius Archiepifcopus Lugdunenfis, & Scotum appellet Joannem illum, Erronem vulgò notum, qui & verbis & libris fuis, mendaciis & erroribus, phantafticis ac hæreticis difputationibus plenis omnes penè apud Franciam Ecclefias & nonnullas etiam aliarum Regionum, quantùm in se fuit, infecit atque corrupit, ut non tam ipfe de fide interrogari, quàm omnia fcripta ejus faltem poft mortem ipfius debuerint igne confumi, ne fimpliciores quique, qui ea multum diligere & legendo frequentare dicuntur, eorum lectione & inaniter occupentur, & perniciosè fallantur ac decipiantur. Eum cum fuis libris & fcriptis ait effe omni irri fione ac defpectu dignum, adeò ut, nifi corrigere & emendare feftinet, vel ficut demens fit

[ocr errors]

Quapropter in ipfo etiam de naturarum tranfmutationibus, adeòque & de Euchariftica tranf elementatione difputavit Erigena, Græcos Ico noclaftas, quibus tunc alia in parte adhuc fave

bant quidam Gallicani Epifcopi, nimium æmulatus eft, Euchariftiam effe Dominici Corporis & Sanguinis figuram cum illis dixit, atque ità Hæreticus audiit in Gallicana Ecclefia, ad Sedem Apoftolicam delatus eft, & tanquam Hæreticus per Pafchafii Ratberti Corbeienfis Abbatis, Iconoclaftis inimiciffimi, fcripta impugnatus Ejus tamen nomen ex avito fraternæ charitatis more Pafchafius in exordio fuppreffit. Quod librum de naturarum divifione impugnet, lucidè patet ex primo capite libri ad Placidum Abbatem.

videlicet

hanc lepram advertit ferpere, dilectum Scotum

etiam ftrenuè invafit.

Scotum hunc ex nimia Græcorum, utique Iconoclaftarum, imitatione lapfum, ex Græcis etiam ipfis, utique feptimi Concilii Patribus, revincere & ad mentem reducere conatus eft Græci etiam fermonis peritiffimus Ratbertus. Porrò Patres hi in Iconoclafticæ Synodi ac definitionis refutatione fcripferunt: Nulius aliquando tubarum L. Spiritus Sandli, Sanctorum videlicet Apoftolorum, aut Illuftrium Patrum noftrorum, incruentum Sacrificium noftrum, quod in commemorationem Chrifti Dei noftri ac omnis difpenfationis ejus efficitur, dixit imaginem Corporis ejus. Affirman: femper dictum & creditum fuiffe Corporis veritatem feu verum Corpus, ità omninò cogentibus Dominicis verbis: Hoc eft Corpus meum. Et pergunt: Liquidò demonftratum eft, quòd nufquam Dominus, vel Apoftoli, aut Patres imaginem dixerint Sacrificium, fed ipfum Corpus & ipfum Sanguinem. Et ante

Infelix Apologus Ludovicus Cellotius errat ipfum à folo poft duo fæcula Sancto Lanfranco fuifse hærefios accufatum. Accufatus fuit etiam à fummo fuo amico & Patrono Remenfium Me. tropolita Hincmaro, fcribente in libro de Prædeftinatione: Sunt & alia, que vocum novitatibus delectantes, undè fibi inanes comparant rumufculos, contra fidei Catholicæ veritatem dicunt, quòd Trina fit Deitas, quòd Sacramenta Altaris non verum Corpus & Sanguis fint Domint, fed tantùmfandlificationis quidem celebrationem typos quibufmemoria veri Corporis & Sanguinis ejus. Sancto Prudentio, qui pro vocibus, Trina Deitas, librum fcripferat, errorem primum, fecundum Joanni Scoto difertè adfcribit. Hujus errorem Ratbertus lucidè exponit in litteris ad Fredegardum, ac præfertim in annexo illis Commentario Dominicæ Coenæ apud Sanctum Matthæum. Adducit Domini verba, Hoc eft Corpus meum, & adjungit: Audiant qui volunt extenuare hoc verbum Corporis, quòd non fit vera Caro Chrifli, quæ nunc in Sacramento celebratur in Ecclefia Chrifti, neque verus fanguis ejus, nefcio quid volentes plaudere aut fingere, quafi quædam virtus fit carnis & fanguinis in co tantummodò Sacramento, ut Dominus mentiatur, dicens, Hoc eft Corpus meum. Et infià. Miror quid velint nunc quidam dicere non in re effe veritatem Carnis Chrift vel Sanguinis, fed in Sacramento virtutem quandam carnis, & non carnem ; virtutem Sanguinis, non fanguinem; figuram & non veritatem; umbram, & non corpus. Et rursùm: Quidam loquaciffimi magis quàm docli, dum hæc credere refugiunt, quæcumque poffunt, nec credant que veritas repromittit, opponunt, & dicunt nullum corpus effe quòd non fit palpabile & vifibile. Hæc autem, inquiunt, quia Myfteria funt, videri nequeunt nec palpari, & ideò corpus non funt. Et fi corpus non funt, in figura carnis & fanguinis hæc dicuntur, non in proprietate naturæ Carnis & Sanguinis, quæ caro paffa eft in cruce, & nata de Maria Virgine. Affiduè hæc Pafchafius inculcat atque impu gnat, unicufque ipfius in cunctis hifce fcriptis fcopus eft Euchariftiam effe fubftantialiter ipfam Domini noftri Carnem, quæ nata eft de Maria Virgine, & à Judæis crucifixa: Effe ipfum Sanguinem, qui fufus fuit in remiffionem noftrorum peccatorum. Quod ipfum in laudato li bro facit Hincmarus, itemque in alio opere laudato per Flodoardum in hiftoria Rememenfis Ecclefiæ: Hincmarus ad Carolum Regem fcripfit opus quoddam egregium metricè de Sacramentis Corporis & Sanguinis Chrifti, quod appellavit ferculum Salomonis. Licèt verfatilis, quoad multa Hincmarus fuit infignis Epifcopus, ideoque ubi pessimam

Lib. 3.

C. 15.

[ocr errors]

dam Sandorum Patrum bæc piè vifum eft nomina-
re, poft fanctificationem autem Corpus propriè &
Sanguis Chrifti dicuntur, funt & creduntur. Et
apud nos & apud Græcos duplex eft Elemento-
rum fanctificatio: Altera verbalis in Offertorio,
realis altera per Confecrationem. Per iftam in fi-
guras & typos elevari, per hanc in Dominici Cor-
poris & Sanguinis veritatem tranfmutari Elemen-
ta affirmant ifi Patres, probantque ex Magno
Bafilio, & Sancto Euftatio Patriarcha Antioche-
no. Quæ omnia in fuo ad Gallorum Epifcopo-
rum circa feptimam Synodum dubitationes Ref
ponfo firmavit Pontifex Adrianus primus. Eo-
dem modo adversùs Græculum iftum Scotum
locutus eft Pafchafius. Hocce in Sacramento vi-
detur nihil afferere, quàm Domini Carnem &
Sanguinem: Nihil iftic effe nifi incorruptibile ac
fpirituale. Sacramenti effentiam non deftruxit:
Lucidè profitetur præter occultam Domini Car
nem effe in ipfo etiam tranfmutatorum Elemen-
torum fpecies ac figuras. Verùm an refidua ipfo-
rum accidentia, an circumfufi aeris, an ipfius
Dominici Corporis miraculofæ affectiones effent,
manifeftè non diftinxit. Videtur ipfas voluiffe
fimiles illis, per quas in Agni aut puelli fpecie
Dominus quibufdam piis fidelibus fe fubindè
monftravit. Ipfum Domini Sanguinem dixit in
nos effundi ac dividi, ipfamque ejus Carnem à C, 13.
nobis tangi, edi & dentibus vorari, Quin imò
Sacramenti fpeciem fcripfit effe colorem fucatum, C. 14-
atque ità refidua Elementorum accidentia dene-
gaffe eft vifus, & adftruere carnalem opinionem,
quam Dominus damnavit in Capharnaitis. Hæc,
inquit in Dominicæ Cœnæ Commentario, pro-
lixiùs dixerim & expressiùs
lixiùs dixerim & expreffùs, quia audivi quofdam
me reprehendere, quafi ego in eo Libro, quem de
Sacramentis Chrifti edideram, aliquid his dictis
plus tribuere voluerim, aut aliud quàm ipfa ve
ritas repromittit, timentes fortè hoc quod ipfi ti-
muerunt, quibus tunc loquebatur Dominus, quòd
partes facere voluerim, & ejus per fingulos mem-
bra dividere concifa vel difpenfare, ficut tunc illi
& abic-
putarunt, qui fcandalizati dicuntur
runt retrorfum. Plus, aut aliud, quàm ipfa repro-
mittat

[ocr errors]

mittat veritas, in Euchariftia afferere eft afferere illic non Elementorum fpecies, fed ipfam Dominici Corporis & Sanguinis fubftantiam à nobis immediatè fumi, dividi, ac tangi. Hoc putatus eft fentire Pafchafius, adeoque labi carnaliter cum Capharnaitis. Laudatum de Sacramentis librum memorat etiam in litteris ad Fredegardum, affirmatque cuilibet puero, id eft, vulgari Plebi, ac ipfis etiam pueris dedicatum. Et Anonymus per Ludovicum Cellotium ex Jacobi Sirmondi Mufæo vulgatus Apologus fcribit: Pafchafius Ratbertus, rogatus incertum an provocatus, fcripfit de eadem re, utique de Sacramentis, libellum ad centum ferè capitula, fatis utilem. Cellotius exiftimat fuiffe Antidotum feu libellum Catechifticum pro fimplici populo. Hodiè exftans de Dominici Corporis & Sanguinis Myfterio liber eft folorum duorum & viginti Capitum, eft dededicatus Placido Abbati, & fcriptus ad ejus & fcriptus ad ejus preces, ideoque quidquid dicat David BlondelJus homo Calvinifta, videntur libri hi omninò effe diverfi. Prior ille periit, aut latet, & mentem fuam diftinctiùs in ipfo expofuit Pafchafius, ideoque circa illam nos grandi lumine deftituti non poffumus non hæfitare.

Quæ omnia in fua ad Carolum Calvum Francorum Regem Epiftola infigniter confirmat famofus Bertramnus, feu Bertramni nomine circumtectus Joannes Scotus: Dum quidam fidelium Corporis Sanguinifque Sacramentum, quod in Ecclefia quotidie celebratur, dicunt quod nulla fub fr gura, nulla fub obvelatione fiat, fed ipfius veritatis manifeftatione peragatur, quidam verò teftantur quod hæc fub Myfterii figura contineantur, & aliud fit quod corporis fenfibus appareat, aliud autem quod fides adfpiciat, non parva diverfitas inter eos effe dignofcitur. Priorem calumniosè Pafchafio Ratberto, pofteriorem fententiam veraciter adfcribit Rabano Mauro. Notanda enim funt hæc verba : Quod hæc fub Myfterii figura contineantur. Clarè affirmant Rabanum de Euchariftia rectum per omnia fenfiffe. Quam de Pafchafio pravam opinionem habuit in litteris ad Magiftrum Afcelinum etiam Berengarius: Pafchafius folus fibi confingit Sacramento Dominici Corporis decedere panis omninò fubftantiam. Hoc eft, fubftantiam cum omnibus fuis etiam accidentibus.

Exponitur opinio Stercoraniftarum.

Optimi Pafchafi item pur

conclufit, fuus ad refpondendum locus fervetur. Pafchafii adverfus Erigenam liber omnem mox perambulavit Galliam, varia variorum fubiit judicia, atque ita apud Heribaldum ex San&ti Germani Monacho Autifiodorenfem Epifcopum de negatis Sacramentalium Elementorum refiduis accidentibus, adeoque & de refufcitato Capharnaitarum carnali errore reatum incurrit, aut gravem certè fufpicionem, ideoque fuit ad Rabani Mauri, ex Fuldenfi Monacho Moguntini Archiepifcopi, fummi in Germania ac omni Ecclefia Doctoris, judicium tranfmiffus . Et Rabanus fuit ejufdem cum Heribaldo mentis. In hocce Myfterio non folum Domini Corpus & Sanguinem effe docuit, fed infuper tranfmutatorum Elementorum refidua fine fubjecto accidentia, accuratè hæc diftinguenda, Domini Carnem & Sanguinem fub illis omninò contineri fubftantialiter, ipfum tamen fpirituali dumtaxat modo à nobis fumi & tangi, corporaliter tangi & fumi fola ista accidentia: tangi & fumi aliorum ciborum more, ideoque & feceffui effe obnoxia. Addidit id Rabanus, quo iftorum accidentium à fuo contento difcrimen exprimeret apertiùs atque efficaciùs. Ita fcripfit ad Egilonem Abbatem, forfan Flaviniacenfem, Senonenfem pofteà Archiepifcopum. Periit aut latet Epiftola. Hanc tamen ejus fuiffe fententiam memoratus Anonymus Scriptor difertè teftatur. Et certè eandem tradit Rabanus in libris de inftitutione Clericorum: Maluit Dominus Corpo- Lib. 1. c. ris & Sanguinis fui Sacramentum fidelium ore per- 31. cipi, & in paflum corum redigi, ut per vifibile opus invifibilis oftenderetur effectus. Et infrà : Aliud eft Sacramentum, aliud virtus Sacramenti. Sacramentum enim ore percipitur, virtute Sacramenti interior home fatiatur. Sacramentum in alimentum Corporis redigitur, virtute autem Sacramenti æterna vita adipifcitur. Sacramentum funt tranfmutatorum Elementorum refidua accidentia: Ea dicit in corporis alimentum redigi, adeoque & in feceffum. Ab hocce tamen verbo abftinuit, quod partium contentio tunc ipfum reddidiffet odiofum & fcandalofum.

[ocr errors]

Ejufdem fententiæ fuiffe Amalarium affirmat manufcripta Guilielmi Malmesberienfis Epitome, & fuo ad Sanctorum Patrum Bibliothecam indici addit Mangarinus la Bigne: MagiArum Florum in manufcripto codice perantiquo legi adfuiffe Concilio Carifiacenfi, temporibus Caroli Calvi fcripfiffe contra Amalarium Lugdunenfem. Ab Amalario Fortunato, librorum de divinis Officiis Auctore, quem ait fuiffe Germanum, & ex Lexovienfi Monacho Archiepifcopum Trevirenfem, hunc Amalarium patenter diftinguit, videturque omninò diftinguendus, de qua re videantur quæ ad feptimum Spicilegii fui tomum præfatur Lucas Dacherius. In Godefcalchi Monachi Hiftoria Jacobus Ufserius, apud Anglicanum Schifma Archiepifcopus Armachanus, noftrum Amalarium cum Sancto Amulo feu Amulone Lugdunenfi Archiepifcopo confun

Ptimi Pafchafii Adverfarios prodit item pu-
blicatus per Ludovicum Cellorium Auctor
Anonymus De Myfterio Corporis & Sanguinis
Domini quidam dicunt idem effe quod fumitur de
Altari, quod & illud quod natum eft ex Virgi
ne: Alii autem negant, & dicunt aliud effe. Qui-
dam etiam Diabolica infpiratione blafphemant secef-
fut obnoxium fore. Hofce pofteriores graviffimè
increpat & notat, atque adjungit: Et his qui-
dem, qui dixerunt feceffui obnoxium, quod nun-
quam anteà eft auditum, id eft, Heribaldo Autifiodo-dit, quem effe viro dofto indignum errorem re-
renfi Epifcopo, qui turpiter propofuit, & Rabano
Moguntino, qui turpiùs affumpfit, turpiffimè verò

&tè advertit in ejufdem Monachi Hiftoria Gil-
bertus Manguinus, errans tamen & ipfe in Cap. 18.

[ocr errors]

hifce verbis: Prior Bertramno fcripfiffe notatur Pafchafius ab anno odlingentefimo decimo octavo fub Imperatore Ludovico Pio, & uterque Stercoraniftarum Hærefim, que illo tempore exorta eft, confuta Cap. 17. vit. Stercoraniftarum Hærefis ex Pafchafii adverfus Joannem Erigenam, qui priùs fub Carolo Calvo, ad annum octingentefimum trigefimum nonum regnare exorfo, venit in Gallias, pugna prodiit, & Pafchafius Ratbertus primùm iftius fæculi anno quadragefimo quarto eft factus Abbas, & anno quinquagefimo defunctus, de cimo octavo ejufdem fæculi anno erat adhuc juvenis, ideoque tunc non potuit fcripfiffe. Hæc tamen contentio Godefcalchi de gratia & prædeftinatione lites, anno iftius fæculi quadragefi. mo feptimo coeptas, omninò præceffit.

Itaque adverfus Heriboldum, Rabanum, & Amalarium defendit fefe atque purgavit Pafchafius per litteras ad Fredegardum, demonftrans fe à Capharnaitarum errore remotiffimum, & tranfmutatorum Elementorum accidentia à fe omninò agnofci, fub quibus Domini Corpus & Sanguis exiftant fpiritali modo, tota fub totis & tota fub fingulis particulis, & illa fub his à nobis fumi, in nos effundi ac dividi ad modum ipfius Sancti Spiritus, qui in nos effunditur ac dividitur fine fui divifione. Nempe uti hic mediantibus creatis ac divifibilibus fuis donis, ita Domini Corpus & Sanguis mediantibus divifibilibus accidentibus effunduntur, fumuntur ac dividuntur. A noftris dentibus aut manibus fola Sacramentalia accidentia, Domini Corpus & Sanguinem fola noftra fide tangi conftanter docuit Ratbertus. Et huc omninò in opere de Euchariftia adverfus Berengarium refpicit Sanctus Lanfrancus: Prior fententia, per quam dicitur, Panis & Vinum Altaris folummodò Sacramenta funt, tua eft, tuorumque fequacium. Pofterior verò, quæ enuntiat, Panis &Vinum Altaris folummodò funt verum Chrifti Corpus & Sanguis nullius eft hominum. Omninò purgat Pafchafium Ratbertum, qui hujus Sacramenti effentiam in folo Dominico Corpore & Sanguine, & non in refiduis tranfmutatorum Elementorum accidentibus pofuiffe, ideoque Sacramentum deftruxiffe, fuerat olim accufatus, & etiam tunc à Beren-a gario accufabatur. Et hinc ad pofteriorem iftorum verborum periodum miferè in feptimo ad Godefcalchi Hiftoriam appendice Opufculo labiFol. 565. tur Ludovicus Cellotius: Imò verò Stercoranifta

utique Sacramentalia accidentia, digerantur in corpore, ne communis cibus accipiatur. Et rurfus in eodem Capite: Frivolum eft, ficut in eodem Apocrypho libro legitur, in hoc Myfterio cogitare de Stercore, ne commifceatur in alterius cibi digeftio nem. Efcam hanc ait effe planè fpiritualem, ideoque cum vulgaribus alimentis nihil ipfi effe communionis. An adverfus folum Erigenam, an etiam adverfus Heriboldum, adeoque & poft Rabani ad Egilonem litteras, , tanquam Apologeticus fit fcriptus hic liber, ignoro : Si prior fit, memorandi Stercoris occafionem Rabano dedit Ratbertus. Quidquid fit, Hærefios illum non notat, dumtaxat afferit de fordibus iftis in tanto Myfterio tacendum. Dogmaticæ lites ambulando paffim crefcunt: hinc utriufque partis Difcipuli coeperunt Magiftris effe calidiores, atque ita Heriboldus & Rabanus tandem à quibufdam coeperunt de Hærefi infamari.

Diftingui oportet duplices Stercoraniftas: Alios qui ipfam Dominici Corporis & Sanguinis fubftantiam, alios qui fola Sacramentalia accidentia crediderunt à ftomacho noftro digeri, & fecerni in feceffum. Ex priori claffe non fuerunt, fed ipfum cum fuis difcipulis Chriftum Dominum effe talem crediderunt Capharnaitæ. Crediderunt quod carnes fuas, tanquam Lanio in macello, in frufta concidere vellet, aut concidi juberet, & iftud fuis prædicaret facrificium, quod fumptum, aliarum efcarum more, abiret in ventrem & feceffum. Hinc prædicationem iftam uti barbaram, carnivoram, & à Deo alienam, funt averfati. A quo calumniofo phantafmate non multum abfuit etiam Berengarius, Dominicum in Euchariftia Corpus comparans altiffimæ turri Andegavenfi, affirmanfque etiam tantum Chriftiano Populo non poffe fufficere. Putabat ergo illud in Sacramento quafi in macello concidendum, & tale à nobis dogmatizari.. Et ad Georgii Xiphilini ac ejus fuccefforis Joannis Camateri fub Alexii Comneni Imperio Conftantinopolitanum Patriarchatum fcribit Nicetas. Choniates: Mota eft quæftio, utrum Chrifti Cor• L.3. C. 3. pus poft perceptionem incoruptibile fit, quale poft Paffionem ac Refurrectionem fuit, an corruptibile, ut ante Paffionem. Alit dicebant effe incorruptibile, quod divinorum Myfteriorum perceptio fit confeffio.

[ocr errors]

recordatio quædam Domini propter nos mortui ac redivivi. Hanc fententiam Nicetas conftantiffimè probat, confirmat variis Græcorum Patrum teftimoniis demonftrat Dominicum Corpus fpiritali ac impartibili modo effe totum & fub totis accidentibus & fub qualibet ipforum portiuncula, affeverat hunc effe fidei articulum, & profequitur: Alii dixerunt id Mgfterium non confeffionem Resurrectionis, fed sa

rum erat ifta fententia, qui realia omnia, Sacramentale nibil in Euchariftia agnofcebant. Abfit ut Heriboldus, Amalarius, ac præfertim Rabanus, viri longè doctiffimi, dixerint in Euchariftia nihil effe Sacramentale. Abfit ut blafphe-marint ipfum Domini Corpus & Sanguinem nobis verti partim in alimentum, partim in fecefcrificium dumtaxat effe ac proindè corruptibile fum. Dixerunt id de folis Sacramentalibus acci& amens, & inanime, ad quod qui accedit, dentibus, ideoque hæc fola fuerunt unicum Ster- non totum Chriftum percipiat, fed partem. Nam coreæ, ut putabatur, Hærefios fundamentum.fi, inquiunt, incorruptibile effet, etiam mentis 1. Dico, Ut putabatur. Neque enim Doctores iftos de Hærefi unquam accufavit Sanctus Pafcha-inadfpectabile fius, apud quem nulla Stercoris mentio, nifi in Cap. 20. fibro ad Placidum Abbatem : Nec obfervandum, ficut Apocryphorum monumenta decernunt, donec ea,

effet particeps, animatum, & intactile, & inadfpectabile, neque dentibus fcinderetur & meleretur, & in fcindendo nullam omninò moleftiam fentiret. Quæftionis & erroris Auctor fuit nequam Monachus Sicidites, homo feditiofus ac

Hare

Lib. 3.

[ocr errors]

Hærefiarcha. Solum fine anima corpus fub panis, fub vini fpecie contineri dixit folum fine corpore fanguinem: Ambo effe corruptibilia ac partibilia, ideoque à communicantibus fumi, non tota, fed quampiam folummodò partem. Ea blateravit à nobis proximè videri, tangi, fcindi dentibus ac moli, in fcindendo pati dolorem ac moleftiam, adeoque & per ftomachum mitti in feceffum. Etenim paffibile, quod comeftum fcinditur & moleftiam patitur à comedentium dentibus, omninò etiam digeritur à ftomacho ac in folemnes digeritur exitus. Dixit iftam effe immobilem Corporis & Sanguinis effentiam, ideoque & gloriofas refufcitati Corporis dotes improbavit, dicens de nobis: Ipfi viderint, quomodo nos poft Refurrectionem nullo modo fub tactum & figuram humanam cafuros affirment, fed ut incorporeas umbras volaturos. Addidit plura ejufmodi impia atque blafphema. Blafphemum hominem editis libris invafit præfatus Patriarcha Joannes; verum quod non divinis Scripturarum & Patrum teftimoniis, fed humanis rationibus ipfos munierit, item quad Patriarchali auctoritate hominem non plenè compefcuerit, meritò culpat laudatus Nicetas, addens hæc Myfteria effe omni veneratione ac filentio digna, ideoque hujufmodi quæftiones effe fimplici Populo fcandalofas & ftatim præcidendas. Ex his interim vides de folo fine anima corpore, & folo fine carne fanguine fub panis ac vini fpecie errorem, quem Neftorio ac Pelagio quidam attribuerunt, ab hoc impuro Monacho fuiffe omninò receptum. Item vides plenè Hæreticos Stercoraniftas quandoque omninò fuiffe. Eundem errorem in præfato opere Ludovicus Cellotius adfcribit Paulo Samofatenfi, à quo Dominicum in Euchariftia fanguinem dogmatizatum fuiffe corruptibilem ac divifibilem fuprà audivimus à Sancto Dionyfio Alexandrino. Verum fine fundamento. Per corruptibilem enim ac divifibilem Paulus intellexit puri & vulgaris hominis fanguinem, ex communi naturæ lege obnoxium corruptioni ac divifioni. De quo an etiam in Sacramento pateretur, non video tunc fuiffe difputatum. Suo tempore fuiffe à quodam fuo amico difputatum atque affertum teftatur ac damnat in libris de facris Pignoribus Guibertus Abbas Novigenti. De hifce Stercoraniftis hic non agimus, fed de folis pofterioribus.

quentes fuerunt vocati, non Rabanifta, fed Stercoranifta. Quidquid fit, de ipforum opinio- Cap. I. ne errat per Ludovicum Cellotium publicatus Scriptor Anonymus Quod nunquam anteà eft auditum. Etenim quæftionem hanc ab Apocrypho ante fe Scriptore fuiffe motam, difertè jam audivimus ab ipfo Pafchafio Ratberto. Taxat ab IGdoro Mercatore in Franciam adductas ficti Clementis Romani Pontificis ad Jacobum Domini Fratrem litteras: Qui refidua Corporis Domini, que in Sacrario relicta funt, confumunt, non ftatim ad communes accipiendos cibos conveniant, ne putent sandæ portioni commifceri cibum, qui per Aqualiculos digeftus in feceffum funditur. Adfirma- Epift. 2. re videtur Sacramentalia Euchariftia accidentia per Aqualiculos non digeri, adeoque non fundi in feceffum. Et huic ejus fenfui omninò adftipulatur Pafchafius, additque commendatam ab illo cautelam effe frivolam, quoniam etiam aliis cibis admixta ifta accidentia fint ab omni digeftionis aut feceffus periculo fecura. Quin & longè adhuc antiquior eft ifta quæftio. Nam in Sermone de Pœnitentia fcribit Sanctus Joannes Chryfoftomus: Num vides panem? Num vinum? Num ficut reliqui cibi in feceffum vadunt? Abfit Ne fic cogites. Quemadmodum enim fi cera igni adhibita illi affimilatur, nihil fubftantiæ remanet, nihil fuperfluit; Sic & hic puta Myfteria confumi Corporis fubftantia. Et in quinta Mystagogica Tom.5. Catechefi Sanctus Cyrillus Epifcopus Hierofoly ber, 38, mitanus: Panis bic non in ventrem defcendit, & in feceffum emittitur, fed per te totum, ad corporis &animæ utilitatem, diftribuitur. Uterque videtur palam loqui de facramentalibus accidentibus. At verò Origenes vel alius quivis fcribit in fragmento Commentariorum fuper Matthæum: Hic ipfe cibus fan&ificatus, fecundum materiale quod ~ continet in ventrem vadit inde in feceffum, ut Dominus dixit, OMNE QUOD INTRAT IN OS, IN VENTREM VADIT, ET INDE IN SECESSUM EMITTITUR.Pafchafius Chryfoftomum, Origenem fecuti funt Heriboldus, Rabanus & Amalarius, quibus fui non defuerunt fequaces. Etenim de Harigero, Lobienfis, quod olim dicebatur fcientiæ vallis, Monafterii Abbate fcribit Continuator Folcuini ibidem Abbatis & Chronologi: Harigerus congeffit contra Ratbertum multa Catholicorum Patrum fcripta de corpore & fanguine Domini,

[ocr errors]
[ocr errors]

Orthodoxi omnes convenerunt Sacramentales
fpecies effe idem quod refidua tranfmutatorum
Elementorum accidentia, verum an aliorum ci-
borum more partim in noftram fubftantiam,
partim in feceffum abirent, acriter & durè ab
illis difceptatum eft, occafione accepta ex unica
Rabani voce, cui Heriboldus, Amalarius, alii-fum fine fubjecto. Non enim funt in Chrifti corpore»
que plures adftipulati funt, & plurimi adverfa-
ti, adverfarii fuis infigentes foedum nomen Ster-
coraniftarum. Iftius ad firmius affertæ veritatis
robur emiffæ periculofa feu nimiùm curiofæ vo-
cis videtur Rabanum omninò poenituiffe. Eam
enim pofteà non amplius affumpfit in calamum
aut linguam. Et fuas ad Egilonem Abbatem
jam pridem perditas litteras ipfe forfan ex eadem
pœnitentia fuppreffit. Et hinc ejus fententiam fe-

Verùm Ratberto adhæferunt longè plures, de An. 990.
quorum tamen difcordiis fcribit in Occidentalis
Ecclefiæ Hiftoria Cardinalis Jacobus de Vitria-
co: Refpondemus Hæreticis, quod poftquam facta
eft tranfubftantiatio, forma, feu accidentia Pa-
nis & vini remanent contra confuetum naturæ cur-

neque in aere, tanquam in fubjedlo, fed Chriftt corpori affiftunt, & circumfunduntur aere. Cum enim Chrifti corpus glorificatum oculis mortalibus non fit vifibile, vel manibus tractabile, non nifi fub for mis fenfibilibus poffet percipi. Videtur igitur ibi vera albedo, & fapor in veritate fentitur, quia nihil ibi phantafticè agitur, non tamen album videtur vel tangitur, dividitur & frangitur, putrefcit & corrumpitur, concrematur & corroditur, corpore Chrifti inte

« VorigeDoorgaan »