cunt ipfos etiam Paganos primis Ecclefiæ fæculis] de Caritianorum circa Euchariftiæ veritatem fide non dubiratle. Hinc etiam adverfus Fauftum Manichæum, nos de exhibita erga panem & vinum latria accufantem, refpondit Sanctus Auguftinus: Pejus defipis quam nonnulli, qui nos propter panem & calicem, Cererem ac Liberum colere exiftimant. Nempe Gentilium aliqui, quod circa panem & vinum nos adorare cernerent, adorari crediderunt Cererem & Bacchum. Adeò tune nullus dubitavit hic Hæreticus, ut & Marcus Ægyptius, impudiciffimorum Gnofticorum longè impudiciflimus, paffim conficeret in vino albo, arte magica tranfire in rubrum faceret ad verba myfticæ invocationis, feductifque aut feducendis mulieribus fuaderet etiam in fuum fan. Lib.1.c.9. guinem effe tranfelementatum. Videatur Sanctus Irenæus Archiepifcopus Lugdunenfis.
Exponitur error Pauli Samofatenfis.
Rimus adverfum facrofan&tam Euchariftiam
![[ocr errors]](https://books.google.be/books/content?id=VSBUAAAAcAAJ&hl=nl&output=html_text&pg=RA2-PA236&img=1&zoom=3&q=effe&cds=1&sig=ACfU3U0vlzxBGV-yZRmiz7soEBKy94aVYA&edge=0&edge=stretch&ci=171,563,87,32)
![[ocr errors]](https://books.google.be/books/content?id=VSBUAAAAcAAJ&hl=nl&output=html_text&pg=RA2-PA236&img=1&zoom=3&q=effe&cds=1&sig=ACfU3U0vlzxBGV-yZRmiz7soEBKy94aVYA&edge=0&edge=stretch&ci=332,565,107,33)
riftia aliud quam purum hominem non poteft af-
firmare Qualis Dominus in propria forma, ta-
lis eft & in Euchariftia. Hine in litteris ad Cle- Epift. 23.
ium & Populum Conftantinopolitanum, & in Epift. 40.
litteris ad Anatolium ipforum Epifcopum fcribit
Sanctus Leo Magnus Hærefiarcham Eutychetem
eflè virum nimis imperitum, ut qui fenex nefciat
Chriftum Dominum effe in propria forma, quod
ipfi etiam infantes illum effe norunt in Euchari-
ftia Utique plenum hominem & plenum
DEUM. Sic enim omnes communicantes pro-
fitentur. Quod etiam Timotheani, Juliani-
ftæ, & cuncta Apollinarii atque Eurychetis fœ-
da fæx Domino, uti in propria forma, ita & in
Euchariftia, negarint veram carnem, demon-
ftrat per Jacobum Gretzerum publicatus Anafta
fius Sinaita. Et Haimerico Aquifcinctini Mona-
fterii Prælato, roganti utrum Dominus nofler JE-
SUS Chriftus in Coena, quam fecit cum Difcipulis
ante Paffionem, dederit eis Corpus fuum paffibile,
cum nos illud in Menfa Altaris accipiamus impaffibile,
refpondit Sanctus Ivo Epifcopus Caroucenfis :
Si tibi refpondeatur Difcipulos Chrifti Corpus tale ac
cepiffe, quale tunc erat, nos verò tale accipere, qua-
le nunc eft, non video que authoritas contradicat,
non video quæ rationis violentia me urgeat. Imò fi
aliter dicerem, repugnantem mihi viderem rationem
auctoritatem. Etenim quorundam contrarium
afferentium Doctorum unicum fundamentum
prodit in Occidentalis Ecclefiæ Hiftoria Jacobus
Cardinalis de Vitriaco: Fuerunt ex Magiftris no-
Corpus fuum dederit Difcipulis impaffibile. Licet
enim effet paffibile fub fpecie carnis, ad tempus affum-
pfit impaffibilitatem immortalitatem, ut effet
impaffibile fub fpecie Sacramenti. Ipfos & ratione
& auctoritate deftitui oftendit, noftram adver
fum Albigenfes Hæreticos affertionem infigniter
confirmat, & adjungit: Sed adbuc objicit Hæreti-
cus. Sit ita quod aliquis Sacerdos in Dominicæ fepul-
turæ Sabbatho confecraret panem & vinum, numquid
Chriftus mortuus jaceret in fepulchro, & viveret sub
Sacramento? Refpondemus Hæretico, quod tempore,
quo Chriftus mortuus fuit, nullus poffet confecrare
Sacramenta. Hoc enim effet contra Chrifti inftitutio-
nem, qui panem in Corpus animatum tranfubftan-
tiavit, & tranfubftantiandum inftituit. Poffet ta-
men, fi vellet, talem vim verbis contuliffe, ut ad
corum prolationem panis transubftantiaretur in Cor-
pus inanimatum, & fecundùm hoc in triduo illo pof-
fet confici hujufmodi Sacramentum. Quod hanc vim
verbis Dominus omninò contulerit, eft concors
Erro fuit Paulus Samofatenfis, Patriarcha
Antiochenus, inter cujus decem Sancto Diony-
fio Patriarchæ Alexandrino propofitas quæftiones
hæc fuit quarta: Scriptum eft in Evangelio: Et ac-
cepto calice gratias egit, & dixit, Accipite & divi-
dite inter vos. Hic Calix eft novum Teftamentum in
meo fanguine, qui pro vobis fundetur. Quomodofiris nonnulli, qui dixerunt quod Chriftus in Cana
igitur eft fanguis incorruptibilis, fi dividitur &
funditur? Exponit in fua refponfione laudatus
Dionyfius Surgunt quidam loquentes perverfa,
ut abducant Difcipulos poft fe. Surrexit itaque pri-
mum Samofatenfis loquens iniqua, qui diceret effe
corruptibilem Sanguinem JESU, qui eft Deus Ifrael,
&qui omnem corruptionem, & paffionem, & mor-
tem folvit, qui redemit nos à fervitute corruptio
nis. Sanguinem mortalis & patibilis hominis dicit,
ut placeat Sathanæ, qui eum delegit; furrexit con-
tra Sanguinem vivificum, & contra Spiritum San-
dum, conculcans ea: Si enim Sanguis fanctus cor-
ruptibilis eft, quia dividitur & effunditur, fic erit
Spiritus Sandlus, ficut Sanguis. Nam & Spiritus
Sanctus effunditur in plures. Paulus ifte fuit
Antichriftus JESUM folvens: Divilit hominem
à Verbo, unicumque Dominum noftrum partitus
eft in duos filios, affirmans effe purum corrupti
bilis carnis & fanguinis hominem. Ideoque &
talem deliravit exiftere in Euchariftia. Non
circa tranfelementationem erravit, fed circa Sa-hodiè fenfus Doctorum. Quin & hunc articu-
cramenti contenta. Hujus errorem expugnat lum, Faca non fuiffet tranfubftantiatio Panis vir-
Sanctus Dionyfius, additque vivificum, qui tute verborum Sacramentalium, fi in triduo mortis
hodie in nos effunditur & frangitur, Sangui- fadla fuiffet confecratio eile abfurdiffimum, imò
nem effe etiam incorruptibilem, quia nempe fra & Hæreticum, cenfuit in fua apud Henricum
do Sacramento nulla rei fit fciffura, figni tantum fit Cnyghtonum Synodo Joannes Archiepifcopus
fractura, qua nec ftatus nec ftatura fignati minui- Cantuarienfis. Quæ omnia in fuis fententiarum
tur. Hunc benedictum JESU Chrifti Sangui- libris confirmat & Cardinalis Robertus Pullus.
nem, non minus quam ejus Spiritum Sanctum, Quales tamen quæftiones effe curiofas, & filentio
affirmat in nos citra divifionem effundi.
potius ac fimplici fide, quam fubtili disputatione
Confequenter ad fuum palmarem errorem Pau-honorandas,rectè cenfuit in litteris adLambertum
lus eft locutus. Quifquis Chriftum Dominum Monachum, exftantibus apud Lucam Dache-
affirmat purum hominem etiam in Eucha- rium, Ernulphus Epifcopus Roffenfis.
Exponitur error Neftorii.
X eodem principio Hærefiarcham Nefto rium eadem cum Paulo Samofatenfi fenfiffe, rectè in libro de Sacramento Altaris docet Cap. 13. Sanctus Anfelmus: Inter omnes Hærefium diverfitates, quæ fingulæ fuo tempore impugnaverunt Petram ædificatam fuprà Petram, bujus de Eucharifie veritate quæftionis nec mentio facta eft, nifi in Neftoriana Hærefi fola, in qua affertores ejus in perfona Chrifti divina ab humanis feparantes, Mariam Dei Genitricem penitùs negantes, fed folius hominis Matrem effe affirmantes, cum requirerentur; Corpus quod de menfa Domini fumimus, cujus effe profi terentur, Hæretica pravitate vel temeritate ad fuum errorem detorquebant verba Domini; NISI MANDUCAVERITIS CARNEM FILII HOMINIS. Quod ibifumimus effe tantum Carnem Filii hominis, ne fi iftud Corpus Domini effe confiterentur, contra fe loquerentur, confentientes in Chrifo Deo & homine effe unitatem perfona. Dicebant ergo Carnem illam effe viri fanctificati & verbo conjuncti fecundum dignitatis unitatem, aut ficut divinam poffidentis habitationem. Ex Ephefinæ Synodi Decretis infigniter hæc confirmat. Et certè in undecimo fuo famofo Capitulo, in ipfius largio ri declaratione, ac in ejufdem adverfus Theodoretum Cyri Epifcopum Apologia errorem hunc Cyrillus manifeftè Neftorio imponit. Et ipfi carnalem Capharnaitarum errorem exponenti: Verborum fublimitatem qui aderant non tulerunt, putabant ex infcitia Dominum Antropophagiam fuadere. Ad hunc, inquam, Neftorii Commentarium repofuit in quarto adverfus illum liCap. 5 bro Cyrillus: Atqui ea res quomodo non certa fit
bita ad Bafileenfem Synodum adverfum Huffi
tas oratione affirmat Joannes Ragufinus, Ordinis
Prædicatorum tunc Procurator Generalis, po-
fteà Bafileenfis Epifcopus, & fanctæ Romanæ
Ecclefiæ Cardinalis. Plures inductee Laicalis fub
unica panis fpecie communionis adducit caufas,
& tertiam exponit his verbis: Tertium, propter
vitare errores, ne videlicet Populus communis, qui
tantum judicat fecundùm fenfum, credat Chriftum
non effe totum fub una specie, ficut multi Hæretico-
rum, ut Neftorius & Pelagius, & eos fequentes,
adftruxerunt. Neftorius enim fic fub utraque fpecie
miniftravit, exiftimans quod fub fpecie panis effet
tantummodo Corpus Chrifti fine Sanguine, & fub
fpecie vini Sanguis fine corpore. Pelagius verò &
ipfius fequaces, dictis Salvatoris innitentes, NISI
MANDUCAVERITIS CARNEM FILII HO-
MINIS, &c. Dederunt laicis fub utraque fpecie,
etiam parvulis ftatim poft Baptifmum. Et fi fpeciem
panis Sacramentalem non poffent fumere, dicebant
quod debebat conteri cum fanguine, fic infundi in ora
puerorum. Datur ergò non conficientibus fub una fpe-
cie, ut evitentur prædicti errores. Eundem Nefto
rio imponit errorem, eandemque iftius commu-
nionis caufam adducit eruditus tractatus de Bohe-
morum vocatione ad Bafileenfem Synodum, &
ipforum ibidem Actis: Præterea dicunt Doctores,
quod confuetudo communicandi populum fub fpecie pa-
nis tantum, ab Ecclefia & fanctis Patribus fuit ra
tionabiliter introducta propter rationabiles caufas.
Specialiter propter periculum erroris. Fuit enim error
Neftorii credentis quod fub fpecie Panis fit fola Caro
Chrifti, & fub fpecie vini folus Sanguis Chrifti. Ut
igitur buic errori obviaretur & magis imprimeretur
fidelium mentibus, quod fub qualibet fpecie eft totus
Chriftus, dum non folum verbo, fed etiam ipfo fie
gno indicaretur, vifum fuit utile effe fub una tan-
tum fpecie miniftrari. Efficacius enim imprimitur,
quando cum Doctrina verbali sensuale aliud fignum
concurrit. Eadem in Dialogo de utriufque fpeciei
Communione confirmat Eruditiffimus Cardina-
lis Stanislaus Hofius, & cum ipfo in Catholi
cæ fidei confeffione omnis Synodus Petricovien-
fis. Addunt errorem hunc fuiffe caufam, ex
qua facri Calicis ufum populo fubtraxit Ephefina
Synodus, ob novos poftea errores redditum à
Sanctis Pontificibus Leone atque Gelafio, &
denuò præceptum. Inter Ephefinum Concilium,
inquit laudatus Dialogus, & Leonem Papam in-
tercefferunt anni prope triginta, totidem verò inter
Leonem & Gelafium. Atque non folum ad Leonis,
verùm ad ipfa etiam ufque Gelafi tempora fic incre-
buerat ufus alterius tantum fpeciei, ut ipfi quoque
Sacerdotes facris operantes à Calice abftinerent.
Quamobrem & populum Leo Pontifex, & Sacerdotes
Gelafius admonere neceffe habuit, ut ad calicis ufum
redirent. A quo quod abftinuerint multi totis ferè
fexaginta annis, quam aliam causam ejus rei fuisse
quod poftea
Antropophagia? Quo verò modo fublime adhuc erit
illud Myfterium, fi non ipfum ex Deo Patre Ver-
bum effe miffum dixerimus, & miffionis modum
confeffi fuerimus effe ipfam humanationem? Tunc
enim videbimus vivificandi vim habere unitam ipfi
carnem, &non alterius carnem, fed factam illius
propriam, qui omnia vivificare poteft. Clarè de-
monftrat meram ac nudam Antropophagiam
etiam à Neftorio doceri. Quod ipfum oftendi in
Scholiis ad Ephefinam Synodum. Et confirmat
per Jacobum Gretzerum publicatus Anaftafius
Sinaita Neftorius Dei corpus Dei Sanguinem
negat, quem percipimus. Non Corpus & San-
guinem, fed negat effe Dei, feu Deo hypofta-
ticè unita. Eruditus eft ifte Anaftafius Sinaita,
videtur tamen non effe magnus ille Antiochia
Patriarcha, fed quis illo pofterior. Neftorium
circa hoc Sacramentum fuiffe primum Errorem,
primamque fimilis erroris damnatricem fuiffe
Ephefinam Synodum labitur Sanctus Anfelmus.
Lucet ex dictis de Paulo Samofateno & Sancto
Dionyfio Alexandrino. Lege hujus adverfus
istum litteras, & laudatum Cyrilli librum adver-putabimus, quam Ephefint Concilii
fus Neftorium, & videbis ambos locutos eodem
fpiritu ex iifdem principiis, & Cyrillum à Dio-
nyfio pleraque mutuatum.
Prima quæftio eft, An Neftorius etiam erra
rit folam Domini Carnem fub Panis, folum fine
ipfa Sanguinem fub vini fpecie contineri? In ha-
fublatum fuit, interdi&um?
Refpondeo tamen hæc omnia deviare. Etenim Pelagius nec utramq; nec alteram facrofancti Sacramenti fpeciem docuit parvulis neceffariam, multo minus ipfas inter fe conterendas, & mifcendas. Quin imo ejus de originali peccato erro
ctus Leo infectabatur, Romani ac alii per Italiam
Manichæi, quo Apoftolicum deluderent ocu-
lum, mifcuerunt fe folam panis fpeciem com-
municanti populo, atque ita multi & Papalem
circumfcripferunt. Et adverfum hafce technas
prodiit laudatum Decretum. Sancit omnem,qui
deinceps folum panis elementum in Ecclefia fum-
pferit, fore fufpectum de Manichæo, immo
quafi confeffum aut convictum. Verfutia vix
poterat alia via conftringi. Quare nullum,
quod revera nullum eft, Ephefinæ Synodi Sta
tutum hic circumducit Pontifex, fed evertit
Manichæos. Eadem arte Hifpanos Epifcopos
eodem tempore circumveniebant Prifcillianifta
Erant Manichæi ramus. Hinc eodem ipfos mo-
do tractari juffit Pontifex datis litteris ad Thuri-
bium Epifcopum Afturicenfem. Longa funt
hæc omnia, ideoque fuo loco plenius elucidan-
da. Interim lucet Neftorium de hoc errore nec
cogitaffe.
rem per univerfalem fumenda Euchariftiæ ex Di-
vina lege neceffitatem impugnarunt S. Augufti-
nus, Africana Concilia, & Sanctus Innocentius
primus Pontifex, atque ex obfcurioribus ipforum
dictis nata eft alia contentio, an non folum Spi-manum, & impetratas ab ipfa Imperiales leges
ritualis per fidem, fed etiam Sacramentalis Eucha-
riftiæ perceptio effet neceffaria parvulis? Adver-
fum cujus contentionis exordia Sanctus Fulgen-
tius ad Ferrandi Carthaginenfis Diaconi preces
fcripfit librum de Baptifmo Ethiopis. Et infan-
tes de folo fanguine communicare eft Apoftoli-
ca, ac ab omnibus fub calo Ecclefiis probata &
admiffa traditio, à qua certum eft Pelagium non
deviaffe. Longè minus in expofitum de Euchari-
ftiæ contento errorem deviavit. A nullo anti-
quo fcriptore fuit de ipfo accufatus, nec eo
tendunt devia ipfius dogmata. Ex quo fonte di-
&ta fua hauferit Joannes Ragufinus, ipfe viderit.
Eadem eft ratio Neftorii. Quis fimilia commen-
ta fparferit per Ecclefiam, non poflim divinare.
Abfit ut Ephefina Synodus populum profcripferit
à facro Calice. Certè profcriptum reftituere non
magis tentaffet Magnus Leo, aut Sanctus Gela-
fius, quam Leo tertius ob ejufdem Synodi re-
verentiam tentavit ad Conftantinopolitani Sym-
boli de Spiritu Sancto articulum addere vocem,
Filioque. Generalium Synodorum Canones effe
Spiritu Dei conditos, & totius mundi reveren-
tia confecratos, adverfus Græcorum in Chalce-
donenfi Synodo pro Conftantinopolitana Ec-
clefia aufus conftantiflimè clamavit Leo, prote-
ftatus iftos nec velle fe, nec poffe mutare. Uti-
que ob folemnem tunc Romani Pontificis de ipfis
profeffionem. Et Romanos aut quofvis Italicos
Sacerdotes tunc facrificaffe, aut facrificantes.
communicaffe de folo panis elemento, quis
patienter audiat? Leonis decretum periit aut
latet; ejus tamen fubftantiam retinemus in quar
to Sermone de Quadragefima: Nulla vos Mani-
cheæ contagionis adfpergat impietas. Varias fectæ
fuperftitiones adducit, & profequitur: Abdicant
fe Sacramento falutis humanæ, & Chriftum Domi-
num noftrum, ficut in veritate carnis noftræ dene-
gant natum, ita verè mortuum & refurrexiffe non
credunt. Cumque ad tegendam infidelitatem fuam
noftri audeant intereffe Myfteriis, ita in Sacramento-
rum communione fe temperant, ut interdum tutius
lateant. Ore indigno Corpus Chrifti accipiunt, fan-
guinem autem redemptionis noftræ haurire omninò
declinant. Quod ideò veftram volumus fcire San-
ditatem, ut vobis hujufcemodi homines & his ma-
nifeftentur indiciis, & quorum deprehenfa fuerit fa-
crilega fimulatio, notati & proditi, à Sandorum
focietate Sacerdotali auctoritate pellantur. Fidem
fuam non folum tegere, fed & negare eft pro-
bata apud Manichæos lex, eratque illis grande de
facrilegis fuis facris Privilegium: Jura, perju-quid fit de Leontii, in quem graffari ego non
va, fecretum prodere noli. Et vinum abhorrebant,
blaterantes effe mali Principii opus, vel Princi-
pum tenebrarum. Avita Romanæ Ecclefiæ con-
fuetudo publicam populi in Ecclefia communio-
nem ad utrumque non adftrinxit elementum :
Vel utrumque vel dumtaxat alterum fumi re-
liquit liberum, permifit unumquemque in
fuo fenfu abundare. Hoc more abufi, quos San-
Altera quæftio eft, An Neftorius etiam circa. Euchariftiæ veritatem, aut tranfelementationem. errarit, aut certè cefpitarit? In libris adverfum, Neftorianos ac Euthychianos affirmare videtur Leontius Byzantinus. Ait Neftorianos, more Manichæo fuiffe dolofe & promifcuæ communionis, utpotè qui dilectum fuum Neftorium anathematizarent coram nobis, & noftris ita perfonis ac Sacramentis communicarent. Et de quodam noftro, facinorofam iftam confufionem deinceps abhorrente, feducto Clerico adjungit: Hic cum diceret fieri non poffe, ut cum ipfis & cum Ecclefia communia haberet, Non oportet, inquiunt, te moleftè ferre banc economiam. Panis enim in Typum Corporis Chrifti propofitus plus benedictionis participavit, quam panis qui in foro venditur, & quam panis quos Philomarianita offerunt in nomine Mariæ. Apud Philomarianitas feu Collyridianos Hæreticos fœminæ Deiparæ Virgini facrificabant & fanctificabant panem, quem cultus exceffum fuiffe omnis benedictionis vacuum, quin & omnis Idololatrice malediétionis plenum attentatum affirmat Sanctus Epiphanius, infigniter demonftrat. Et hinc quidam Leontii textum conjecturant vitiatum, atque legendum: Non plus benedictionis participavit. Nec fine fundamento. Etenim in percipienda promifcuè feu apud Catholicos, feu apud fefe Euchariftia, non effe plus quam in percipiendo communi pane difcernendum voluerunt Neftoriani, quod Eucharifticus, non plus quam in foro venalis, aut per Collyridianas mulieres fanctificatus panis haberet benedictionis aut tranfubftantiationis: quod fit Dominici Corporis non veritas, fed merus typus ac figura. Quid
aufim, textu, certè videtur ille fuiffe fenfus Ne-
ftorianorum. Et hinc de ipforum Magiftro &
Primate Theodoro Mopfueftienfi Epifcopo per-
git Leontius: Theodorus audet & aliud malum. A-
liam enim Miffam effutivit præter illam, quæ à Pa- Cip. 18.
tribus tradita eft Ecclefiis, nec reveritus illam Apo-
flolorum, nec illam Magni Bafilii in eodem fpiri-
tu confcriptam. In qua Miffa blafphemiis
precationibus TH TEXETUP, id eft Myfterium Eucha-
riftiæ opplevit. An ut alius Antichrifius adhuc exfpe-
detur, par eft, qui fic Chriftum oderit, & que
Chrifti funt mutare nitatur? Non equidem puto.
Satis, inquam, eft hic ut in omnibus loco & vice il-
lius fit. Ifte Antichrifto digne blafphemiæ vi-
dentur non fuiffe aliæ, quam Eucharifticæ verita-
tis & tranfubftantiationis abnegatio. Hanc enim
inter futura Antichrifti facinora numerat etiam
Sanctus Hyppolitus Epifcopus & Martyr Por-
tuenfis. Quæ omnia confirmari videntur & à
Sancto Cyrillo, palmari Neftoriana Hærefios
everfore, graviter arguente quod bujus Myfterii
vim imminueret error, garriens nihil egregii habe-
re incruentam illam viclimam, & exiguam admodum
utilitatem adferre & utilitatis vim continere co
ufque dumtaxat ut annuntiemus mortem hominis,
& unius è noftro numero commemorationem facia- |
mus. Quæ omnia videntur Euchariftiam in fola
figura ponere, atque ita Chriftum Dominum,
dum ipfam dicit effe vivificam, arguit de menda
cio. Eum Cyrillus damnat, quod omnia confunde-
impudenterque mifceret, & panem illum de
cœlo, vitam mundo dantem, propemodum deci-
deret.
qui cum Sancto Gregorio Magno vixit, coævi
pofteriores Neftoriani in Eucharifticæ veritatis
abnegationem tandem profecerint, non aufim
firmiter afseverare. Certè afseverare videtur
Leontius. Et Hæreticis omninò folet efse fimilis
profectus. Quod fi verum fit, ab hifce fontibus
poffit error, aut certè fufpectus de errore loquen-
di modus manafse ad Iconoclaftas. Hos enim
potiùs fuifse malè locutos quàm malè sensisse, &
pravi fenfus dumtaxat fufpicione laborafse, in
feptimi Concilii Actis & Scholiis eft abundè
oftenfum. Quod ipfum in Dominicæ Conæ ex-
pofitione fenfifse videtur Pafchafius Radbertus:
Ufque ad præfens nemo deerrasse legitur, nifi & qui
de Chrifto erraverunt. Vitibilis enim in propria
fpecie, & in Sacramento invifibilis Chriftus funt
unus & idem, ideoque omnis de ifto errans non
|poteft non etiam de hoc errare.
Exponitur Error Archonticorum, Bogo-
milorum ac Paulicianorum.
Refpondeo Neftorium ac ejus Magiftrum Theo. dorum à pofterioribus Neftorianis effe diftinguendos. Quod Neftorium Cyrillus non de negata Euchariftiæ veritate feu tranfelementatioze, fed de fola contentorum negata plenitudine arguat, cuivis Cyrilli adverfus illum libros legenti eft manifeftum. Eum dumtaxat arguit quod Sacramentalia elementa non in Dei hominis, fed in puri folùm & vulgaris hominis carnem & fanguinem tranfmutari blateraret, atque ita Myfterii vim infigniter diminueret, ipfum penè diceret inutile, ac decideret. Chriftus enim nobis effe deber Mediator, Redemptor, reddendæque juftitiæ origo & radix: Quæ omnia uti longè fuperant purum hominem in propria forma, ita & exiftentem fub fpeciebus Sacramen-mortali & vivificæ communioni non credant, & aniti. Hinc Cyrillus affiduè clamat id quod in Sanctis Ecclefiarum menfis proponitur, non effe qualecumque Corpus, fed proprium verbi ex Patre geniti, quod ex natura & verè eft Deus. Aliud ergo Neftorius non fenfit, quam quod Paulus Samo-magni Amphilochii. Eft alterius ad fæcula ju fatenfis. Et hæ funt item blafphemiæ, quas Miffe feu Liturgiæ fuæ indidit Theodorus Mopfueftenus. Aliud non fecit, quam quod de Eugenio, Hildephonfo, ac Juliano, fuis Antecefsoribus, in erroris fui defenfionem fcripfit Elipandus Archiepifcopus Toletanus Prædeceffores noftri Eugenius, Hildephonfus, Julianus, Epif. 3. Toletane fedis Antiftites, in fuis dogmatibus ita dixerunt in Miffa de Coena Domini, QUI PER ADOPTIVI HOMINIS PASSIONEM SUO NON INDULSIT CORPORI. Item in Miffa de Afcenfione Domini: HODIE SALVATOR NO. STER POST ADOPTIONEM CARNIS REPETIVIT SEDEM DEITATIS. Per hujufinodi blafphemias hi refufcitarunt, quam Theodorus fufcitaverat, Hærefim Neftorianam, ideoque & iftas Mifsas meritò damnavit Synodus Francofordienfis. Alium Theodori de Euchariftia errorem hucufque non legi. An Leontio Byzantino,
Rchontici, feptemplicis Divinitatis fabu-
lones, fuerunt etiam Sacramentarii Hære-
tici, ac inter ipforum errores Sanctus Epipha-
nius numerat & hos: Baptifmum damnant, ta-
metfi inter eos fint, qui baptifmo anteà initiati fue- Lib. 40.
rint. Myfteriorum communionem ac bonitatem repu- cap. 2.
diant, tanquam alienam, & in nomine Sabbaoth re-
pertam. Hunc enim in feptimo orbe verfari, ac Ty
rannidem exercere prædicant, cæterofque violenter
opprimere. Eos in Palestina atque Armenia præ-
fertim grafsatos dicit fub Conftantii Imperio,
ideoque & ipfos notare poffit in Oratione de Po-
nitentia Sanctus Amphilochius, Lycaoniæ Me-
tropolita, adducens varias Diaboli tentationes,
& adjungens Diabolus quofdam inducit, ut im-
mo offendantur & cundentur, eam dicens fimpli- Orat. 8.
cem panem, fimplexque vinum, nec præterea aliud
quidquam. Verùm etiam Iconoclaftas impugnat
hæc oratio, ideoque numquam credidero esse
nioris. Et quidem Iconoclastas de Sancta Eucha-
riftia malè fuifse locutos, ac de pravo fenfu fu
fpectos, jam fuprà dixi. Et magni Amphilochii
tempore nulla adversùs Sacramenti hujus verita-
tem hærefis fuit publicè grafsata. Dico, Publice.
Etenim nefcio quem circa hæc tempora in Ægy-
pto Monachum de hujus Myfterii dono dubitasse, di.
centem, Numquid me accedentem fanctificavit?
ideoque per Sanctum Eulogium Presbyterum
fuifse ab illo fufpenfum, fcribit in Laufiaca hi-
ftoria Palladius Epifcopus Helenopolitanus. Ve-
rùm humana fuit ifta tentatio, neque tranfiit in Cap. 75.
pertinaciam, longè minùs ferpfit in dogma. Et
quidem hujufmodi tentationes in antiquis legimus
pauciffimas adeò firma fuit tunc fides hujus
Sacramenti.
Ad Flaviani Patriarchæ Antiocheni tempora
fcribit Georgius Cedrenus: His temporibus Mef-
falianorum bærefis exordium babait
› qui & Eu
cheta à precibus, & à Numinis inftindu Entufiafie ||phori fceleribus ambo adnumerantur, quod Pau
licanis fuerit familiaris, nimiamque indulferit
libertatem. Etiam de Michaele Balbo Imperato- `
re, apud Phrygiæ Amorium nato, fcribit lau-
datus Cedrenus. Amorii fuperioris Phrygiæ urbe,
ab antiquis temporibus Judæorum, Athinganorum,
aliorumque impiorum multitudo habitabat, & que-
ac præterea Lampetiani ac Bogomili muncupantur.
Verùm hæ omnes Secte, licet ejufdem origi-
ginis, non tamen funt ejufdem temporis, aut
ejufdem per omnia erroris. Bogomili funt ap-
pendix longè recentior, de quibus in Sectarum
Catalogo Conftantinus Harmenopulus: Reveren-
tia dignum illud Sacrum Dominici Corporis atqueSan-dam ibi Hærefis ex iftorum diuturna atque continenti
guinis afficiunt ignominia, quod quidem inhabitan-
tium templis Dæmonum facrificium appellant. Nam
in omnibus facris ædibus habitare Dæmonas ajunt.
Exponit in libro de Hærefibus Sanctus Joannes
Damafcenus. Bogomili Ecclefiarum & Altarium con-
temptum induxerunt, tanquam oporteat Afcetas in
Ecclefiafticis congregationibus non manere ; fed
contentos efse precibus, quæ fiunt in oratorio. Tantas
enim dicebant esse corum orationis vires, ut & fibi &
Difcipulis fuis San&us Spiritus fenfibiliter appareret.
Prodigiosè jactitant, quod oportet eos qui volunt
fervart, orare, &nibil penitus agere, donec fen-
ferint peccatum, tanquam fumum aliquem, vel
ignem, vel draconem, vel aliquod ejufmodi animal
per orationem expulfum, & fenfibiliter per preces
egrediens, Spiritus autem Sancti ingreffum rurfus
fenfibiliter accipiant, & apertum in anima fenfum
habeant introeuntis Spiritus. Et hanc effe veram
Chiftianorum Communionem. Meffaliani igitur fue-
runt Euftatii Sebaftenfis & aliorum Erronum mi-
xta progenies, & fons noftrorum Svvencfeldiano-
rum, feu cæleftium Prophetarum. Non folius
Euchariftiæ, fed & Baptifmatis negarunt necef-
fitatem. Euchariftiæ veritatem videntur non ne-
gaffe quam tamen pofteà omninò negarunt
Bogomili.
Eundem errorem fectati funt Pauliciani,de quibus laudatus Cedrenus: Impiè de Divinis Myfteriis Sande communionis pretiofi Corporis & Sanguinis Domini noftri JESU Chrifli garriunt, dicentes Dominum verba fuis Apoftolis dedifse, eaque jussifse accipere, edere & bibere, non panem & vinum, quæ quidem etiam adbibenda negant. Garriunt Chriftum Dominum non in panis ac vini Elementis, fed fola à myfticis verbis excitata fide effe à nobis manducandum. Plura habent dogmata, quæ Luthero placent & Calvino, aliifque Sacramentariis. Ipforum originem exponit in Ecclefiaftica Hiftoria Anaftafius Romanæ Ecclefiæ Bibliothecarius. Germaniciam Euphratefiæ Provincia Civitatem, quam non ità pridem Saraceni occuparant, fcribit recuperatam à Conftantino Caballino, ac pergit: Conftantinus af Sumpfit Cognatos fuos ex materna linea defcendentes, Byzantii collocavit una cum multis Syris Monophy fitis Hæreticis, ex quibus plures in Thracia ufque nunc babitant, & juxta Petrum Cnaphea Trinitatem in Trifagio crucifigunt. Et infrà: Conftantinus Syros & Armenios, quos à Theodofiopoli & Melitina du An. 747. xerat, in Thracen emigrat, ex quibus etiam Pauli
cianorum hærefis eft dilatata. Et rurfum: Imperator
Nicephorus Manichæorum, qui nunc Pauliciani &
Atbingani dicuntur, quique in Phrygia & Lycaonia
conftituti habebantur ejus confines & vicini,
ferventiffimus erat, refponfis eorum femper & im-
molationibus congratulatus. Quæ omnia iifdem
verbis fcribit Martyr Theophanes. Peffimis Nice-
inter fe conflata confuetudine enata erat, nova
prorfus & inufitatis conftans opinionibus. Eidem Fol.426.
Secte ait adhæfiffe Michaelem, ideoque nulla-
tenus fuiffe Chriftianum. Et addit primam
Sectæ Originem: Manichæi fibi Paulicianorum
nomen fumpferunt à quodam Paulo Samofateno,
Manichæa cujufdam mulieris, Callinices nomine
Filio. Ea cum baberet duos Filios, Paulum Fol.434-
fcilicet hunc, & alium Joannem, Manichæa eos
Hærefi inftituit, Samofatifque in Armeniam emifit,
ut ibi iftam hærefim promulgarent. Quod illi fecerunt
in vico quodam Phanarroca. Exindè vico Epifpa-
ridis. Sectatoribus factum eft nomen Paulicianorum.
Quocirca hic Samofatenfis Paulus eft longè alius
à cognomine Antiochiæ Patriarcha, per quem
Neftoriana scabies accepit prima exordia. Unde
& hujus fequaces confuerunt dici, non Paulicia-
ni, fed Paulianifte. Quo tempore vixerit Pauli-
cianorum Auctor, Cedrenus non exprimit: eo-
rum interim fcelerata enumerat dogmata, inter
quæ eft jam dictum monftrum de Venerabili Eu-
chariftia.
Aliud ipforum facinus exponit laudatus Teophanes, dicens primam feptimi Synodi Seffionem fuiffe celebratam Conftantinopoli in Ecclefia Sanctorum Apoftolorum, & adjungens: Scholariorum & Excubitorum copie, perverfi fui Magiftri doctrina imbuta, & à propriis Rectoribus incitatæ, nudatis gladiis impetum fecerunt in Synodum, mortemque tam ipfi Patriarchæ, quam Orthodoxis Epifcopis, & Monafteriorum Præpofitis inferre minati funt. Et hæc eft caufa, cur Synodus fuerit Nicæam translata. Turbulentos iftos fuiffe Paulicianos, quos ex Syria in Thraciam adduxerat Conftantinus Caballinus, difertè afferit Anafta fius Bibliothecarius. Et fanè conftat hos cum Ico- Fol. 161. noclaftis, uti Herodem ac Pilatum, adverfus Dominum femper confpiraffe. Quomodo adverfus piiffimum Imperatorem Michaelem Rangaben nefcio quæ turbida Plebs tumultuata, Conftantini Caballini fepulchrum accefserit, iffum uti magnum Sanctum ad reparandum Iconoclaftiam invocaverit, ipfumque à mortuis furrexiffe finxerit, refert idem Anaftafius & adjungit : Multi eorum, qui in his blafphemabant, erant Fol. 180. babitu tantùm Chriftiani, veritate verò Pauliciani. Michaelis tertii augufta mater Theodora omnes aut converti aut capitali fupplicio eradicari fanxit, quam fententiam executus tandem eft dicti Michaelis fuccefsor Bafilius. Denuò rebellantes reliquias in Philippopolitanam Thraciam deportavit Joannes Ztemifcas, & exindè erumpens pofteà nefcio qui factiofus Lecas Nicephoro Botoniatæ novas movit turbas, facris indutum) veftibus Sardicenfem Epifcopum occidit ad Altare, aliifque facinoribus fe reddidit famofum. Quæ omnia latiùs fcribunt Martyr Theophanes,
|