medium umbilici egredt vifa eft pars candidiffima, Latinum translator Guilielmus Lombardus ver- Aliud enim hujus probationis infigne exemplum habemus in Gerfredo Monacho ac Diacono Monafterii Flaviniacenfis. Adalgarium Auguftodunenfem Epifcopum ferebatur veneno occidiffe. Verùm nullus erat firmus accufator, peffima interim fama omnem Regionem affligebat. Quare Lugdunenfis Metropolita Aurelianus illum difcufsum priùs Synodaliter, & de tanti Sacramenti reverentia horrendè adjuratum, tandem admifit,& ad Eucharifticam coegit in plena fuæ Provinciæ Synodo expurgationem: Quod omnibus ufquequaque fatis fuit. Gualo Auguftodunenfis Epifcopus coram omni Populo celebravit Mifsarum folemnia, Et tunc fuprafa tum præmonuit virum, ut ficut fibi ipfi confcientia dictaret, ad Sacra fumenda, aut etiam refugienda, quoquo vellet modo, fe ipfum præfigeret. Qui in nullo bæfitans, Deum fibi, & ipfum, quod percepturus èrat, redemptionis pretium in teftimonium judicium invocans, fidiffimè omnibus in profpedu pofitis, quæ fuprà fuerant præfixa vocis om nibus peregit. Ita fuit omni fufpicione liberatus. Exftant Acta apud Jacobum Sirmondum in terFol. 532. tia parte Gallicarum Synodorum. Et in Hifto ria fua fcribit Glaber Rudolphus: Exftitit quiL. 5. c. I. dam noftro tempore in Clericali habitu, dum jure culparetur quodam crimine, contigit ut fumeret audacter judicio examinationis donum Euchariftia Calicis videlicet Sanguinis Chrifti, Cui protinus per Lib. 2. que Populus, quamvis ferò, & cum detractione ne, Regem cum cætera, quæ frequens aderat, multitudine ad Altare evocavit, preferenfque manu Corpus Dominicum, Ego, inquit, jam pridem à te, tuifque fautoribus litteras accepi, quibus me infimulabas Sedem Apoftolicam per Simoniacam Hærefim occupaffe, & aliis quibufdam tam ante quàm poft acceptum Epifcopatum criminibus vitam maculaffe, quæ mihi fecundùm fcita Canonum omnem ad Lacros Ordines accessum obftruxerint. Et licet multorum idoneorum certè teftium adftipulatione crimen refellere queam, eorum fcilicet qui omnem vitæ meæ ab ineunte ætate inftitutionem integerrimè noverunt, & eorum qui meæ ad Epifcopatum promotionis Auctores fuerunt, ego tamen, ne humano potiùs quam divino videar niti teftimonio, ut fatisfa &ionis compendio omnem omnibus fcandali fcrupulum de medio auferam, ecce Corpus Dominicum, quod fumpturus ero, in experimentum mihi hodiè fiat innocentiæ meæ, ut omnipotens Deus fuo me hodiè judicio vel abfolvat objecti criminis fufpicione, kinnocens fim, vel fubitanea interimat morte, fi reus. Hæc & alia, ut folemne eft, præfatus verba terribilia, quibus Deum caufæ fuæ æquiffimum Judicem, & innocentiæ affertorem adef fe precabatur, partem Dominici Corporis accepit & comedit. Qua liberrimè abfumpta, cum Populus in Dei laudes, innocentiæ ejus congratulatus, aliquamdiu acclamasset tandem impetrato filentio converfus ad Regem; Fac ergo, inquit, Fili, fi placet quod me facere vidifti. Verùm rea confcientia torquebat Regem, ideoque tremendam hujus purgationis viam admittere non fuit aufus. Notanda funt verba, Ut folemne eft: Exprimunt confuetos iftius purgationis ritus. Et iftiufmodi exempla funt apud antiquos longè plura. Porrò in folum humanarum probationum defectum adhibita femper fuit tremenda hæc purgatio, ideoque Gregorii feptimi, ipfa ufi etiam in iftorum argumentorum copia, 2 Lib. 2. exemplum eft fingulare ob fingulares rationes, | | fæculis, Ecclefiæ exempla. Adeò labuntur qui Nati inter Godefridum, Gozelonis Lotharingorum Mofellanorum Ducis filium, & Henricum tertium Imperatorem belli, feu potiùs rebellionis originem prodit Lambertus SchafnaburA. 1044 genfis: Gozelo Lotharingorum Dux obiit, cujus filius Godefridus nobiliffimæ indolis juvenis, atque in re militari admodùm exercitatus, quia Ducatum Patris fui non potuit obtinere, arma contra Rempublicam corripuit, Adelbertum Ducem, quem Rex Patri ejus fubrogaverat, prælio victum occidit, cedes bominum & depopulationes agrorum quam maximas fecit, loca omnia ufque ad Rhenum, præter ea quæ vel murorum præfidio boftilem impetum fubterfugiebant, vel fe data pecunia redemerant, in cinerem redegit. Exponit hæc in fuis ad Witichindum Monachum notis Henricus Meibomius: Carolorum & Othonum temporibus in Romano Impe rio Ducatus non erant hæreditarii, fed à Ducibus tamquam Præfidibus & Legatis adminiftrabantur. Antiqua Francorum Refpublica conftabat Rege, Ducibus & Comitibus: Duces Provinciarum, Comites erant Rectores civitatum ad nutum & arbitrium Regis. Dux duodecim paffim Comites, Comes varios Vice-comites, Centenarios, aliofque Oppidorum aut Pagorum Præfectos fub fe habebat. Quæ regiminis forma & in Galliæ Regno, & in Germanico Imperio re&tè dicitur viguiffe temporibus Carolorum & Othonum. Quomodò enim Gislibertum, ex paterna fucceffione prætenfum Lotharingie Ducem, humiliarit atque expulerit, Ducatumque tandem fratri fuo Brunoni Colonienfi Archiepifcopo dederit Otho primus, habes in Annalibus laudati Witichindi. Ita igitus & Godefridus Paternam adminiftrationem tentavit in hæ reditatem vertere, pergitque Monachus LamA 1045. bertus: Dux Godefridus à Rege in deditionem acceptus, in Gibekenftein miffus eft cuftodiendus, ficque Regnum brevi tempore quietum & pacatum manfit. Ufque ad fequentem annum. Tunc enim Godefridus Dux cuftodia abfolutus, dum videret nec interceffionem Principum, nec deditionem, quam fpontè fubierat, fibi aliquid profuiffe, & rei indignitate ac inopiæ familiaris tædio permotus, bellum rurfus de integro fumpfit. Inter alias, quas Reipublice intulit clades, Neomagum domum Re giam, miri & incomparabilis operis, incendit, civitatem Virdunenfem cepit, majorem in ea Ecclefiam concremavit. Sed poft modicum facti eum in tantùm pœnituit, ut publicè fe verberari faceret, capillos fuos, ne tonderentur, multa pecunia redimeret, fumptus ad reædificandam Ecclefiam daret, & in opere comentario per femetipfum plerumque vilis mancipii minifterio functus deferviret. Graviorum facinorum reos Reges ac Principes olim Epifcopi in Clericos, Monachos, aut Pœnitentes detondebant: Et uti folemnis pœnitentiæ manus Epifcopum, Presbyterum, aut Diaconum, ita hæc Tonfura Regem, ipfumque etiam Auguftum Principem exuebat dignitate, ejufque recuperandæ faciebat incapacem, ac indifpenfabiliter irregularem. Plurima habemus & Grace & Latine, & in primis & in mediis exiftimant Reges ab Ecclefia non poffe exauctorari. Et hinc Dux Godefridus magis Virdunenfem timuit Epifcopum, quàm Henricum Imperatorem. Iftius manum noverat omni hujus exercitu ad degradandum effe longè potentiorem. Hinc ejus tonfuram, imò folum tonfuræ metum tanta & pecunia & humilitate redemit, fecurè deinceps adverfus Henricum cum affumpto in rebellionis confortium & auxilium Balduino Flandrenfium Comite militaturus. Eis adhæfit & Theodoricus Hollandiæ Comes, totaque è Lotharingia Henricum excluferunt. Rebelles facris interdixit Leo Pontifex, verùm quod Ecclefiæ gladium contemnerent, ad mitiora pacis confilia converfus eft, fcribitque de ipfo Sigebertus Gemblacenfis: Leo Papa Godefridum Imperatori reconciliavit, Balduino pertinacius agente, contra eum Imperator exercitum duxit, fed tandem Balduinus flexus condicto die Aquis Imperatori fatisfecit. Et Hermannus Contractus Godefridus Am 1049. Aquifgranum venit opitulante Papa gratiam Imperatoris promeruit. Balduinus verò utrumque contemnens, vaftata ab exercitu magna ex parte Provincia fua, tandem obfides dedit &pactum cum Imperatore fecit. Bellum iftud, cui ipfe Leo Pontifex adfuerie, & Eduardus Anglorum Rex fuppetias dederit, fuiffe in Flandros duriffimum fcribit Simeon Dunelmenfis. Jacobus Mejerus affirmat Henrico Cameracum & Antuerpiam fuiffe à Balduino reftituta. Acta hæc funt Aquifgrani poft præfentem Synodum, verum pax non, fuit firma. Quod enim & Godefridus & Baldui nus rebellionem refumpferint poft obitum Pontificis, & ufque ad Henrici tertii obitum durè vexaverint Lotharingiam, oftendit laudatus Sigebertus, & adjungit: Coloniæ generali Conventu babito, Balduinus & Godefridus, mediante Papa Victore fecundo, ad gratiam Regis, Henrici quarti adhuc pueri, & pacem reducuntur, & omnes bellorum motus fedantur. Quod nempe puer Rex Mofellanam Lotharingiam Godefrido daret in perpetuam proprietatem. A. 1049. Aliud hujus Synodi decretum habemus in magno Belgii Chronico: Synodus Moguntie generalis celebratur in præfentia Sancti Leonis Papæ & Henrici Imperatoris, in qua inter alia inflituitur feftum Conceptionis beatæ Mariæ Virginis. Chroni F. 112. con, quod fub Flavii Dextri nomine publicavit Francifcus Biverus, affirmat feftum hoc in Hifpania à Sancto Jacobo Apoftolo inftitutum: Quod ipfum affeverat adfcriptum Luitprando A. 308. Cremonenfi Epifcopo Chronicon. Verùm de ifto articulo memoratus Biverus adeò erubuit, ut agi dicat non de paffivæ, fed de active Conceptionis, feu Dominicæ intra Immaculatum Virginis uterum Incarnationis fefto. Sergii primi Pontificis vita, antiquus Ordo Romanus, & Amalarius Fortunatus fola Annunciationis, Na tivitatis, Purificationis, ac dormitionis fefta adfcribunt Deiparæ Virgini, ideoque Conceptionis feftivitas necdum erat apud Latinos. Apud Lib.3. Græcos eft antiquiffima. Etenim novella, quam cap. 43fuis ad Photii Nomocanonem fcholiis inferuit Theodorus Balfamon, Manuelis Comneni Im pera Fol. 24 Tit.7.c.1. peratoris de publicis in populo feftis, lex habet :|| Anglia primum celebrari cœptam. Attamen ut ve Nonus dies Decembris, quia tunc Genitricis Dei ra fint, ifta feftivitas apud ipfos debet acquifito Quo tempore Conceptæ Deiparæ feftum cœpe- &oritatis pondus, antiquitatis infigne? Præfertim Cap. 12 Seff. 36. cram Virginem preces impofuit Alexander feptimus. Et ejus in Populo celebritatem, licet Innocentius decimus exftinxerit ob caufas, mulræ Ecclefiæ conftanter retinuerunt. Sancti Bernardi interceffio adeò non fuit efficax. Nec tamen culpandus eft zelus. Nam quod etiam adverfus Dominicæ Nativitatis feftum, dum ipfum quarto priùs fæculo admifit Antiochena Ecclefia, docti & graves viri intercefferint, teftatur Sanctus Joannes Chryfoftomus. Plura nova festa zelum iftum fuftinuerunt. Porrò ad cujus preces, vel ob quas rationes Leo nonus hoc feftum inftitue coli à Romana Ecclefia, dudum poft fub Urba-, | populis ob devotas Philippi quarti Regis in fa- S. LEONIS NONI SECUNDUM M CONCILIU M Uinta Leonis noftri Synodus fuit Romana fecunda, habita anno poft millefimum quinquagefimo, hebdomada poft Dominicam in Albis. Hic iterum effe de Simoniacis tertiæ fpeciei ordinationibus difputatum, & contra ipfius Pontificis mentem ipfas difpenfatoriè confirmatas, fuprà audivimus ex opufculo gratiflimo Petri Damiani ad Henricum Ravenna Archiepifcopum, & ex opufculo de ipfius Legatione ad Ecclefiam Mediolanenfem. Laudata huc ufque adverfum conjugatos Clericos, reliquam Simoniam, aliofque iftius fæculi abufus Decreta etiam hic fuerunt omninò confirmata. Palmarem actionem edicit in libro de facrofancta Euchariftia Sanctus Lanfrancus Archiepifcopus Cantuarienfis: Tempore Sandi Leonis Pape delata eft, Berengari, Hærefis tua ad Apoftolicam Sedem. Qui cum Synodo præfideret, ac refideret cum illo non parva multitudo Epifcopo rum, Abbatum, diverfique ordinis à diverfis Regionibus Religiofarum perfonarum, juffum eft in omnium audientia recitari quas mihi de Corpore & Sanguine Domini litteras tranfmififti. Partitor quippe earum, Legatus tuus, me in Normandia non reperto, tradidit eas quibufdam Clericis Quas cum legiffent, & contra ufitatissimam Ecclefiæ fidem fcriptas animadvertiffent, Dei zelo accenfi, quibus ad legendum eas porrexerunt, plurimis carum fententias verbis expofuerunt. Itaque facium eft, ut deterior de te, quam de me fuerit orta fufpicio, ad quem videlicet tales litteras defiinaretis: Putantibus multis me favere ac fovere quæ à te dicerentur, vel gratia qua te diligerem, vel fide qua revera ita effe indubitanter tenerem. Igitur cum à quodam Remenfi Clerico Romam perlatas Recitator legeret, intelle&o quod Joannem Scotum extolleres, Pafcha fium damnares, communi de Euchariftia fidet adverfa fentires, promulgata eft in te damnationis fententia privans te communione fandæ Ecclefiæ, quam tu privare Sandla ejus communione fatagebas. Poft hæc præcepit Papa ut ego furgerem, pravi rumoris à te maculam abftergerem, fidem meam exponerem, expofitam plus facris auctoritatibus quam argumentis probarem. Itaque furrexi; quod fenfi, dixi; quod dixi, probavi; quod probavi, omnibus placuit, nulli difplicuit. Et in libris de Euchariftia veritate Sanctus Guitmondus Epifcopus Averfanus: Ecclefia per Beatum Leonem Papam hæc Berengariana figmenta mox in fuo exortu damnavit. Et in Sancti Lanfranci vita Milo Crifpinus: Lan- Cap. 3, francus Romam petiit caufa cujufdam Clerici nominė Berengarii, qui de Sacramento Altaris aliter dogmatizabat, quam Ecclefia tenet. Dicebat enim pa nem & vinum post confecrationem Sacramentum tantum, non autem effe verum Chrifti Corpus & Sangui nem. Ifte Clericus Lanfranco quafi familiari fuo bitteras miserat errore ipfo refperfas: Eas qui legerunt, Lanfrancum talia fentire opinati funt, & focium erroris diffamaverunt. At tum fortè Lanfrancus ad urbem profectus fuerat Pontificante tunc Sedem Beati Petri Leone octavo. Amici, qui infamiam fibi con flatam audierunt, litteras ipfas poft eum miferunt Romam, ibique fufpicionem de Lanfranco quibufdam pepererunt. Papa Berengarium ad diem vocavit. Verùm ille timens venire, diftulit, fed Ref ponfales pro fe duos Clericos mifit, qui ante Papam venientes, & in caufa deficientes, reprobati & ca. pti funt. Lanfrancus juffus furrexit, pravi rumoris à fe maculam abfterfit, fidem fuam expofuit, expofitam plus facris auctoritatibus, quam argumentis probavit. Quod dixit & probavit, omnibus pla nulli difplicuit. uit, Exponitur Tom. 6. Fol. 171. Exponitur error Capharnaitarum & Paganorum circa fanctam Eucharistiam. Enuinum adverfus boni ac mali fciendi po Umum, commiffamque in ipfo noftram à | Deo Apoftafiam Antidoton effe facrofanctum Euchariftiæ Sacramentum, rectè in primo adverfus Berengarium libro fcripfit laudatus Guitmondus ex Sancti Joannis Chryfoftomi Homilia de librorum Sigillis. Sicut in illo miram plenæ, qua homo Deo æquari poffet, libertatis adipifcendæ vim latitare mentitus eft Diabolus, & fibi temerè credulos Protoplastos in originales iniquitates & miferias feduxit; ita in hoc admirandam recuperandæ juftitiæ ac felicitatis radicem, utique femetipfum, pofuit Dominus nofter JESUS Chriftus, fibique vera promittenti præberi voluit illa fidem, quam antè dederamus Diaboli mendaciis. Effe novo Teftamento fanxit novum vitæ lignum, per quod in pomo ifto perdita immortalitas cum fœnore redderetur. Hanc enim, & cunctas alias noftri corporis in futuro Regno dotes effe proprium hujus Sacramenti effectum Dominus in Evangelio lucidè docuit, & omnis fub cœlo Ecclefia femper fenfit. Rem admirandam, & quafi incredibilem, variis etiam in antiquo Teftamento figuris, imò & planis atque apertis prædicationibus, divina providentia munivit. Primi ejus adverfarii fuerunt Judæi Capharnaitæ, & aliquot animales adhuc difcipuli, exiftimantes fe à Domino invitari ad fru ftatim quafi in macello concifas ejus carnes vorandas, ejufque in propria forma fanguinem barbaricè hauriendum. Et certè ad primam tanti Arcani prædicationem carnalis animus poterat fibi fimilia imaginari. Longè gravior fuit Judæ proditoris iniquitas, de qua in Dominici apud Matthæum verbi, Bibite omnes expofitione Bulgarorum Archiepifcopus Theophylactus: Sunt qui dicant propter Judam hoc dictum. Judas enim panem accepit, non comedit, fed occultavit, ut monftraret Judæis, quod panem Corpus fuum vocaret JESUS. Poculum autem invitus bibit, cum non poffet occultare. Proptereà hoc loco dicebat, BIBITE OMNES. Myfterium Judæis Judas enuntiavit, blaterans Dominum, qui panem diceret effe fuum Corpus ab omnibus manducandum, neutiquam effe promiffum à Lege Meffiam, fed ipfius manifeftum ac morte dignum. proditorem. Haufit ifta Theophylactus ex San&to Joanne Chryfoftomo, itemque ex Sancto Bafilio, cujus in Liturgia canit ad Chriftum Dominum Sacerdos: Non tuis inimicis dicam Myfterium, non dabo tibi ofculum, ficut Judas. Capharnaitarum cæcitas tranfivit in Paganos, qui quoniam à Chriftianorum antelucanis conventibus audiebant manducari Carnem Filii hominis & bibi ejus Sanguinem, crediderunt nobis effe Thyeftaas trucidati infantis epulas, nos effe peftem humani generis, ipfius naturæ hoftes, Barbaras in humana forma belluas, exitium Imperii Romani. Hoc fuit unum è tribus famofis fceleribus, de quibus in fua ad Roma nos Imperatores Apologia queftus fuit Philofophus nofter Athenagoras: Judices non tam quid commiferit reus aliquis noftrum inquirunt, quam ipfi nomini, tanquam certo fceleri, illudunt. Quifquis deferebatur, aut fe fatebatur effe Chriftianum, Thyeftæ feritatis cenfebatur fufpectus aut convictus, & tanquam capta bellua trahebatur ad lanienam. Plurima Fidelium millia hoc modo fuerunt trucidata. Quifquis trucidabat, exiftimabatur Deo facere Sacrificium; dum pluvia de ficeret, exundaret mare, aut flumen, vel quævis calamitas affligeret Romanum Imperium, nos ferebamur caufa, unanimique voce Amphitheatrum à Principe aut Proconfule expoftulabat Chriflianos ad Leonem. Tot Fidei & Religionis noftræ hoftes, inquit in libro Apologetico Tertullianus, quot extranei. Et quidem propriè ex emulatione Judæi, ex concuffione milites, ex natura ipfi Domeftici noftri. Quotidiè obfidemur, quotidiè prodimur, in ipfis plurimum cætibus & congregationibus noftris opprimimur. Pater in Filium, Filius in Patrem, conjux in conjugem, fervus in Dominum agebat Frumentarium: ex curio- Cap. 9. fitate & odio fanguinei poculi & tragicorum ferculorum. Verùm laudati Athenagoræ, Tertulliani, Juftini Martyris, aliorumque noftrorum Doctorum adverfum præjudicatas iftas calumnias Apologiæ tandem obtinuerunt quod fcribit idem Tertullianus: Plinius fecundus, cum Bithyniæ Provinciam regeret, damnatis quibufdam Chriftianis, quibufdam gradu pulfis, ipfa tandem multitudine perturbatus, quid de cætero ageret confulit tunc Trajanum Imperatorem, allegans præter obftinationem non facrificandi nihil aliud fe de Sacramentis eorum comperiffe, quam cætus antelucanos ad canendum Chrifto ut Deo, & ad conferendam difciplinam ; homicidium, adulterium, fraudem, perfidiam, & cætera fcelera prohibentes. Scribit fe ex duabus Chriftianis ancillis per tormenta de antelucanis fecta conventiculis inquififfe, & nihil reperiffe criminis, nifi quod illic Chriftum carminibus honorarent, & Deum profiterentur. A nefandis epulis, perfidia in Romanum Imperium, aliifque facinoribus ac flagitiis effe penitùs alienos. Hinc mitius in nos pedetentim effe cœpit. laudatum Imperium, manfit tamen, imò & crevit ejus curiofitas, quem & qualem hominis filium Deo noftro immolaremus, immolatique carne & fanguine vefceremur. Quifnam effet fecretus ille panis, quale vinum. Hinc de Santo Tharfitio Romanæ Ecclefiæ Acolytho legimus in Romanis Martyrum tabulis: Quem Pagani cum inveniffent Corporis Chrifti Sacramenta portantem, difquirere cœperunt quid gereret. At ille indignum judicans porcis prodere Margaritas, tamdiu ab illis mactatus eft fuftibus ac lapidibus, donec exhalaret fpiritum. Et revoluto ejus corpore facrilegi difcuffores nibil Sacramentorum Chrifii in manibus aut in veftibus invenerunt. Eadem curiofitate captus Imperator Numerianus, à Sancto Babyla Patriarcha Antiocheno ad fpectandum in Ecclefia Chriftianum facrificium admitti, tandemque vi intrare voluit. Ob repulfam ex amico factus eft hoftis nofter & perfecutor, Babylamque in Martyrem promovit. Quæ omnia lucidè convin Aug. 15. |