Cap. 29. midis quam aridis frugibus ufuras per folemnem Draciliano, Præfecti Prætorio vices apud Palaftinos agenti fcriptam legem, non quidem juftificarat, fed tamen impunes ambulare permiferat Conftantinus Auguftus. Eodemque libertatis pede per Romanam Rempublicam gradiebatur ufura centefima. Hinc utramque quidem damnavit laudata Synodus, fed optimi Principis reverita legem, in folis Clericis punivit. Ejufmodi Canones poffint adduci longè plurimi. Eodem morbo Leonis etiam noni tempora peffimè laborarunt, ideoque & ipfe præfentem Canonem in ipfam habemus Canones. Si quis Clericorum,, | Synodus Nicæna. Sefquialterorum tam in huinquit Synodus Eliberina, detectus fuerit ufuras accipere, placuit degradari, & abftinere. Si quis etiam Laicus accepisse probatur ufuras, & promiserit correptus fe jam cessaturum, nec ulterius exacłyrum, placuit ei veniam tribui. Si verò in iniquitate duraverit, ab Ecclefia fe fciat effe projiciendum. Et prima Synodus Arelatenfis: De Miniftris, qui Cap. 12. fœnerantur, placuit eos juxta formam divinitus dafam à communione abftinere. Et Laodicena: Non oportet bominem facratum fœnerari, ufuras, quæ dicuntur fefquialteræ, accipere. Eafdem fefquialteras, itemque centefimas omnibus generatim Clericis rigidiffimè interdixit etiam generalis emifit. Cap. 5, NE quis Monachus vel Clericus à fuo gradu apoftataret, SCHOLION, من Ujus Canonis caufam edicit in fexto decimo ad Gislerium Auximanum Epifcopum opufculo Sanctus Petrus Damiani, alloquens Maurum nefcio cujus in Italia Civitatis Epifcopum: Ante hoc ferè biennium, dum in angufto Cellule mee angulo latitarem, funeftum quid & mœrore plenum ad me fama difcurrente perlatum eft. Videlicet quod nonnulli perditi bomines poft fathanam converfi, Monachi cum habitum facrilega temeritate defererent, & per execrabilem Apoftafiam ad fecularem militiam denuo repedarent, qui nimirum in tam profundi criminis baratrum lapfi, tuis ad audendum exhortationibus incitari, tua ad perfi fendum dicebantur authoritate fulciri . Ferebaris enim dicere, quia nifi quis regulariter protractus, & per longa temporum fpatia, ficut Monaftica præcipit regula, fit probatus, fi aliter aut propter ægritudinem, aut quolibet alio modo, ad Monachicum pervenerit habitum, liberam redeundi ad feculum babeat facultatem. Super cujus rei capitulo tunc temporis brevem tibi Epiftolam mififfe me memini, & ut ab hac peftifera doctrina cessares, debita humilitate fuggeffi. Nuper autem apud Auximum conftitutus, à pluribus didici, quia in tua adhuc nihilominus insentione obftinatiffimè perfeveras, & contra divinæ legis authoritatem, contra Ecclefiafticæ confuetudinis normam, eadem dogmatizare non ceffas. Quidam ut lethalem morbum aut aliud quodvis mortis aut gravis mali periculum evadant, Monachatum Deo promittunt, promiffumque pofteà fufcipiunt: & hifce folis, utpotè rem arduam non plena libertate aggreffis, fæculi regreffum volebat Maurus licere. Proindè quidquid in illum declamavit Sanctus Petrus Damiani, declamavit & in quofdam noftri fæculi morales Theologos, qui licèt non iftiufmodi profeffionis,tamen fimilium faciendarum profeffionum vota ex frivolis fundamentis afferunt non effe refervata Sedi Apoftolicæ, ideoque per Epifcopos poffe commutari. Ejufmodi vota & profeffiones effe pleni valoris oftendit horrenda mois Alberti Comitis Viromandenfis, relata per Baldricum Tornacenfem Epifcopum in Chronico Ecclefiæ Cameracenfis. Aliam frequentis Monachalis Apoftafiæ anfam producit in fuis Annalibus Witichindus Corbejenfis in Germania Monachus: Gravis perfecutio Monachis oritur in diebus illis, affirmantibus quibufdam Pontificibus, meliùs arbitrari paucos vita claros, quam plures negligentes effe in Monafteriis oportere, obliti, nifi fallor, sententiæ Patris familias, prohibentis fervos Zizania colligere, fed utraque crefcere oportere, Zizania & triticum ufque ad meffem. Quo factum eft, ut plures propriæ infirmitatis confcii, depofito babitu & relicis Monafteriis, grave onus Sacerdotum devitarint. Fuerunt autem quidam, qui Summum Pontificem Fredericum, Archiepifcopum Moguntinum, boc non purè, fed ficè feciffe arbitrati funt, quatenùs venerabilem virum, Regique fideliffimum, Fuldenfem Abbatem Ademarum quoquo modo deboneftaret. Ipfe enim erat vir magnæ prudentiæ atque induftriæ. Læfæ Majeftatis reus apud Othonem primum Imperatorem actus, fufpenfus à Pontificali officio, & dicto Abbati traditus in cuftodiam fuerat dictus Fredericus, ideoque reftitutus, omnem Sancti Benedicti Ordinem, qui tunc folus erat in Germania, vexatum voluit ex iftius rei odio, atque eliminatum. Facta hæc funt ad decimi fæculi medium, centum ferè annis ante Leonis noftri Papatum. Verùm exindè nata Apoftatandi libertas non ftatim extincta fuit, fed acceptis hinc indè fomentis ad præfentem ufque Synodum propagata. Et quidem uti tunc apud Monachos prava quorundam Epifcoporum doctrina, ita inter Clericos bellandi & ducenda uxoris licentia, ideoque plurima Apoftarandi occafio graffabatur. Adverfum iftas fœ ditates proceffit præfens Canon. Lib. 3. cap. 23. CANON IX. NE quis aliquibus facri Ordinis iter agentibus violentiam ullam........ SCHOLION. Ellum, peffimam lapfi humani generis pœnam, & calamitatem, indicere ac gerere folis fupremis Principibus indulget jus gentium: Verùm plures Barbari illo noluerunt ligari. Pri ipfimet armatis fubditorum fuorum agminibus adver- vata enim ob privatas injurias bella funt antiquif-chimitas irruptio fuit privatum bellum : quod fima ipforum crudelitas, de qua Cornelius TaciCap. 21. tus in libello de moribus Germanorum: Sufcipe utique didicerant à Mefopotamiis, aut certè à Et hanc Barbariem plures etiam poft affumptam re tam inimicitias, feu Patris feu propinqui, quam amicitias neceffe eft. Ad quem locum rectè in notis fuper decimam feptimam Marculphi MonaCap, 50. chi formulam fcribit Hieronymus Bignonius: Omnibus Germanicis gentibus, quæ Gallias infederunt, mos crat, privatas inimicitias armis profequi, que prava confuetudo adeò invaluit, ut nec Principis Imperio, nec legum authoritate per fex centos fermè annos aboleri potuerit. Quin imò legi bus id non prohibebatur, fed nimia licentia certis finibus coercita erat. Eandem Barbariem etiam in Africa viguiffe oftendit idem Tacitus in quarto libro Hiftoriarum. Et hinc Chriftianis pofteà temporibus exiftimo proceffiffe, quæ aliud non fuit quam bella privata, Barbariem Circum-cellionum. Viguiffe etiam in Ponto, ac à Sancto Gregorio Thaumaturgo exftinctam fuifle, aut certè infigniter frenatam, in ejus vita demonftrat Sanctus Gregorius Epifcopus Nyffenus. Frater illic in fratrem ex fubditis ducebat exercitum, & de paterna hæreditate armati decertabant. Etiam fuam nefcio quam domum à quopiam duro & agrefti homine ob defuncti famuli prætenfum debitum fuiffe privato bello in- Quod nec Clericalis Ordo,imò nec Epifcopalis vafam & expilatam, queritur apud Provinciæ apex Barbariem apud Francos depofuerit, lucet Prefectum Candidianum San&tusBafilius Magnus, ex quarta Synodo Aurelianenfi : Ut servis Ecclefiæ caftigari expoftulat violentiam, & adjungit : Suffi vel Sacerdotum prædas & captivitates exercere non ciet nobis ea vindicte menfura, ut per carceralis cufto- liceat, quia iniquum eft, ut quorum Domini redemptiodie lictorem captus brevi tempore in carcere detinea- nis præftare folent suffragium, per fervorum excessum tur. Queritur citra præmiffam accufationem, citra difciplina Ecclefiaftica maculetur. Quem exlegem Cap. 23. omnem petitionem, citra denegatam juftitiam, & furorem in fuis etiam Epifcopis damnat undecima citra ullas violentæ coactionis minas effe fibi illa- Synodus Toletana. Etiam Andegavenfis fub Leotum iftud bellum, ideoque fub iftis conditionibus nis magni Pontificatu celebrata ftatuit:Ut à violen. Cap. 5. geftum aut gerendum videtur non damnare. Et tia & pervafionis crimine abftineatur. Quod ipfum hinc de hodiernis etiam Ponto vicinis Georgianis fecunda Lugdunenfis confirmat, adjungitque pri fcribit in opere de Armenis cum Romana Eccle- ma Cabilonenfis: Ut nullus ante audientiam res qua Fol. 135. fia uniendis Clemens Galanus: Licitum eft cuique rumlibet Ecclefiarum invadere vel auferre præfumat, de boste vindictam fumere. Unde fit ut femper à for- Quod qui fecerit, ut necator pauperum habeatur. Sotiori & validiori ftet victoria. Porrò vindicta fic fu- las Ecclefiarum res vetat invadi bello privato,man- Cap. 6, mitur, ut fi læfus inimici perfonam offendere nequeat, dans fola audientia feu legitimo judicio repeti ac bona illius aggrediatur. Hinc vaftantur prædia,præ- recuperari. Nempe malum adeò invaluerat, ut fcinduntur arbores,maximè vites,incenduntur domus, talia inter Laicos bella fine fructu fuiffent interdiac paffim interfeci boves atque fues inimici in publicas &ta. Eorum plura videre poffis apud Sanctum epulas amicis & confanguineis apponuntur. Eandem Gregorium Turonenfem. Etiam apud Anglos Barbariem vigere affirmat,licèt non apud plebejos, viguiffe oftendit lae Regis lex: Fures nominaquorum caufas Princeps dirimit, tamen apud Col- mus ad feptem homines vel octo, Holp, id eft, cobore chorum Primates:Si lis aut contentio inter ipfos oria- tem feu Satellites ufque ad viginti quinque; deinceps tur Primates, dummodò alter eorum non provocet adeft Here, id eft, exercitus. Omne iftud facinus puCap. 15. Principem, nequit is illi dirimendæ fe immifcere, fed nit, mitiffimè autem exercitum, quod nempe Epi 173. Fol. 162. aliquo juftitiæ fuco veftiretur. Poft exftinctum Caroli Magni genus, & in Formofum Pontificem patrata fcandala, Barbaries adeò invaluit, ut à Patre fuo Sergio, ad verfus nefcio quem propinquum fuum litigante de quodam prato, reluctante confcientia pugnare compulfus fuerit fanctus tunc juvenis, & fantior pofteà Abbas Romualdus, de quo Sanctus Petrus Damiani. Romualdus, licet perempto propinquo nullum vulnus inflixerit, quia tamen interfuit, pœnitentiam tanti reatus accepit, moxque ad Claffense Monafterium beati Apollinaris, more Homicidarum diebus quadraginta permanfurus in ludubus, properavit. Temporum iftorum miferia poffit plurimis exemplis demonftrari. unt propter odium, & putant fibi licere ob inimicitiaPoft Caroli Martelli tempora, peftis omnem rum vindictas, quod nolunt ut Rex faciat propter modum exceffit apud Francos. Exindè etiam Dei vindictam. Certè Ludovicus videtur malo Lib. 3. c. Epifcopi, Abbates, & Clerici, non tantum non obviaffe. Etenim Tullenfis apud Tuziacum 17. per Ecclefiafticæ familiæ fervos, fed & propriis fub ejus filio Carolo Calvo habita Synodus rigimanibus, uti publica fub Rege, ita & privata dè quidem damnat & punit incendia, ftupra, per femetipfos bella inceperunt exercere. Et cædes, homicidia, rerum Ecclefiafticarum rahinc in edito ad undecimum fui Regni annum pinas, aliaque bellis privatis accidentia crimina, capitulari ftatuit Carolus Magnus: De itineranti- nequaquam tamen ista ipfa bella. Etiam Ifaac Cap. 4. bus, qui ad Placitum aut aliubi pergunt, ut eos Lingonenfis Epifcopus, vir generofus & doctus, cum collecta nemo fit aufus adfalire, & nemo alte- aliud non præfumpfit, quam fuo Capitulari infe rius berbam defenfionis tempore tollere præfumat, rere factas Ludovico preces à laudata Synodo Pa nifi in hoftem Publicum pergat, aut Mius nofter rifi nifi in hoftem Publicum pergat, aut Miffus nofter rifienfi. Aliud item non fecit celebrata fub Stefit. Et qui aliter facere præfumpferit, emendet.phani quinti Papatu Synodus Metenfis. Turbulenti privatorum bellorum geftores non folum quofvis obvios etiam ad Comitum aut Ducum Placita feu judicia itinerantes, more Latronum fpoliabant, fed & Regiorum militum fibi arrogabant jura, alienorum prædiorum herbas & gramina invadentes. Hinc privata ifta bella auferenda defperans Rex Carolus, iftas faltem violentias caftravit. Et pergit: Si quis pro Faida pretium recipere non vult, tunc ad nos fit tranfmiffus, & nos eum dirigemus, ubi damnum minimè ubi damnum minimè facere poffit. Simili modo & qui pro Faida pretium folvere noluerit, nec juftitiam exinde facere, in tali loco eum mittere volumus, ut pro eodem majus damnum non crefcat. Faida idem eft quod inimicitia feu illata injuria: Eam pecunia componi Barbariem iftam profcribere cœpit Imperator mandat Carolus, & quamvis componere nolen- Conrardus Salicus, de quo magnum Belgii Chro tem partem minatur deportare in locum adeò re- nicon: Multas ille leges condidit, & pacem in termotum, ut iftic non poffit malefacere, feu pri-ris confervare cupiens, ftatuit ut quicumque Prinvata bella fufcitare. Bella ifta vidit non nifi in- cipum infringeret pacem, capite plecteretur. Le directè eliminanda. Nec generofior fuit in edito gem adeò conftanter executus eft, ut ejus præ ad decimum tertium Imperii annum Capituları : varicator Lupoldus Comes fuerit coactus fugere Cap. 28. Inquiratur diligenter de Faidiofis, feu inimicitias in folitudinem. Addit ad undecimi fæculi anhabentibus hominibus, qui folent incongruas com- num quadragefimum primum Glaber Rudolphus: motiones, feu privata bella facere, tam in Domi- Obiit Conrardus Imperator. Cui fucceffit in Regnum nicis diebus, quam & aliis folemnitatibus, ficut &o Henricus tertius Filius ipfius, jam ab eodem Patre in feriaticis diebus. Hoc omninò prohibendum eft, conftitutus Rex. Contigit verò ipfo in tempore, inne facere præfumant. Commotiones iftas folis fpirante Divina gratia, primitus in partibus AquiDominicis ac feftivis diebus interdicit. Ejus filius tanicis, deinde paulatim per univerfum Galliarum & fucceffor Ludovicus Pius in tertio fuo Capitu- territorium, firmari pactum propter timorem Dei lari aliquid addidit: Poftquam Comes &Pagenfes pariter & amorem. Taliter ut nemo mortalium à fede qualibet expeditione hoftili reverfi fuerint, ex eo ria quarta vefpere ufque ad fecundam feriam inci die fuper quadraginta noctes fit bannus recifus, quod piente luce, aufu temerario præfumeret quippiam lingua Theotifca Scaftlegi, id eft, armorum depofi-||alicui hominum per vim auferre, neque ultionis vintio vocatur. Pagenfes ex publico bello laffos gau-dictam à quocumque inimico exigere, nec etiam à Cap. 13. dere vult quadraginta dierum requie, & privatis fidejuffore dadimonium fumere. Quod fi ab aliquo bellis non inquietari. fieri contigiffet contra hoc decretum publicum, aut de vita componeret, aut à Chriftianorum confortio expul Tit. 7. Semiplena medicina vulnus adauget. Hinc F. 102 to Imperatori Ludovico adverfus nimis frequen- veluti vulgò dicitur, ut tregua Domini vocaretur. Dominicam Refurrectionem venerabilis habetur, & enim, ut dum penè, ficut diximus, per totas Gal- ||ra. Quam rem mandavit cæteris, & hæc traden- 27. reverenria talis exhiberetur, ut fi quis ad ea cuju- Inter Neuftriæ gentes etiam nos Belgæ fumus, à Franciæ Epifcopis datum eft fervari fubjectis fibi populis. Unus corum cœlitus fibi delatas dixit effe Cap. 52. litteras, que pacem monerent renovandam in ter da dedit populis. Arma quifquam non ferret, di- An ifta cœleftis Epiftola fuerit authentica, Cap. 40. An. $75. Lib. 1. c continebatur fcriptum, quia impleta funt temporatis circa annum Nativitatis Chrifti millefimum trenationum, & liberanda effet civitas, que calcaba-centefimum quadragefimum o&avum habere. Cujus 31. tur à gentibus. Verùm Guilielmus Tyriorum Epistolæ meminit eciam Albertus Argentinenfis. Clericorum, Monachorum ac Sanctimonialium privilegium præfenti Canone confirmat adverfus Gerardi Cameracenfis Epifcopi, & quorumdam illi adhærentium recalcitrationem Leo Nonus. Hæc Synodus habita eft anno Domini millefimo quadragefimo nono, quo ipfo obiiffe dicitur Gerardus. Alberici tamen Chronicon obiiffe vult iftius fæculi anno quinquagefimo primo, Hinc an Synodo ille adfuerit ignoramus. Quidquid fit, certum eft Canonem à Cameracenfi Ecclefia fuiffe amiffum. |