Cap. 7.

obtenta liberæ electionis licentia gratias agit Ecclefia Senonenfis. Et fub Carolo Calvo habita tertia. Valentina Synodus ftatuit de Ecclefiis vacantibus: A gloriofiffimo Principe fupplicando poftuletur, ut Canonicam electionem Clero & populo ipfius civitatis permittere dignetur. Et ad Ludovicum Balbum Regem fcripfit de Belluacenfi Ecclefia Epift. 12. Hincmarus Metropolita Remenfis: Sicut facræ leges præcipiunt, electionem concedere dignemini.

cap. 1.

10.

Eadem poteftate uti perrexerunt etiam Reges Capetini. Etenim Rudolphum Ecclefiæ Remenfis Archiepifcopum ejecit Ludovicus Groffus impofuitque Gervafium ea præfertim de caufa, quod fine fua licentia fuiffet electus. Ita in dicti Regis vita fcribit Abbas Sugerius, addens & de fua citra veniam facta electione eundem Regem adeò excanduiffe, ut eligentium primores carceribus manciparit. Res tandem fuit compofita. Et hinc ad facrum bellum abiens Ludovicus feptimus rerum Ecclefiafticarum poteftatem deleEpift 4. & gavit eidem Abbati, ex qua ipfe dedit potestatem eligendi Epifcopi Carnutenfis. Et quis nefciat hujus Ludovici tragoedias adverfus Petrum Archiepifcopum Bituricenfem? Eum, quod fine fua licentia electum Innocentius fecundus Pontifex confecraffet, profcripfit ex Gallia, Regiam manum mifit in omnia Epifcopatus bona, juravitque Petrum fe vivo non futurum in Francia Epifcopum. Juravit, inquit Sanctus Bernardus, illicitè, & perfeveravit injuftè. Nam probro ducitur apud Francigenas juramentum folvere quamlibet malè publicè juratum fit. Et pergit in Ep.219. Epiftola ad Joslenum Sueffionenfem Epifcopum, & laudatum Abbatem Sugerium: Qui meruit jam non fola Bituricenfis Ecclefia, fed Cathalaunenfis etiam, & Remenfis, etiam & Parifienfis? Quo jure præfumit Rex, ut Ecclefiarum poffeffiones

terras devaftet, ut Chrifti ovibus Paftores præfici non permittat, ut his electorum promotionem probibeat, aliis quod hactenus inauditum, di lationem electionis indicat, donec univerfa confumpferit, donec diripuerit pauperum facultates, donec Ep 222. penitùs defoletur terra! Cathalaunenfem electum

fervitute liberam fuiffe ex avita confuetudine et-
iam Anicienfem Ecclefiam, fatetur in adducto
per Dominum Petrum de Marca Diplomate Rex
Sanctus Ludovicus.

Eadem confuetudo peffimè viguit in Anglia Lib. 8. c.
apud Reges Nortmanhos, qui in Gallia educati 24.
Gallicanos abufus in Angliam detulerunt. Quis
enim nefciat vacantium Ecclefiarum proventus
fpectaffe illic ad jura Regia, ideoque ipfarum
electiones fine Regis venia non potuiffe fieri,
& ad multos quandoque annos fuiffe fufpenfas?
Miferabilem iftam, quam & aliarum gentium
Reges poftmodum ufurparunt, fervitutem in-
vexit fecundus è Nortmannis Rex Guilielmus
Rufus. Quod defuncto Abbate Scotlando, San-
&ti Auguftini Cantuarienfis Monafterium ab illo
licentiam petierit eligendi, & non acceperit,
fcribunt Guilielmus Thorne & Gervafius Can-
tuarienfis. Etiam Cantuarienfi Ecclefiæ liberam, A 1087.
& 1091.
qua Sanctus Anfelmus fuit promotus, electionem
concedere noluit, nifi tandem graviffimè infir-
mus ex metu mortis. Ejus Pater Guilielmus Re-
gni Conquæftor nominarat Epifcopos, cui per
Romanam Ecclefiam nuper damnatæ violentiæ
hanc ipfe aliam fuperduxit. Ejus frater & pro-
ximus Succeffor Henricus primus fuis, quas
poftmodum ab Henrico fecundo refufcitatas fuo
fanguine eleminavit gloriofus Martyr & Archi
epifcopus Thomas, confuetudinibus inferuit
hunc articulum: Cum vacaverit Archiepifcopatus,
vel Epifcopatus, vel Abbatia, vel Prioratus in
dominio Regis, debet Dominus Rex mandare potio-
res Ecclefiæ perfonas, & in Capella ipfius debet fieri
electio, affenfu ipfius Regis, & confilio perfonarum
Regni, quas ad hoc faciendum advocaverit. Ele-
&tiones non folùm de fuo prævio confenfu, fed
etiam in Regia Capella fieri, & Procerum fua
rum affiftentia voluit dirigi. Quod hac via in
Cantuarienfem Ecclefiam, quæ Monachalis fem-
per habuerat Monachum Epifcopum, Clericum
tandem intruferit teftatur & queritur Simeon
Dunelmenfis. Poftmodum tamen poft longas A. 1023.
cum Sancto Anfelmo Archiepifcopo & Pafchali
fecundo Pontifices lites, & Antiftitum invefti-

ceffiffe, folumque Regium à facris Canonibus
permiffum affenfum retinuiffe, laudatur Henricus
à Radulpho de Diceto. Quidquid fit, confuetu-
dinem priorum refumpferunt ejus Succeffores Ste-
phanus, ac præfertim Henricus fecundus. Nec
scio ipfam ab hoc in initis cum Sancto Thoma,
aut poft ejus cædem cum Romana Ecclefia con-
cordatis fuiffe ejeratam. Liberas quidem electio-
nes Ecclefiis reddidit, eo tamen falvo, quod &
factas firmaret,& faciendis aut per fe, aut per fuum
Juftitiarium intereffet, adeoque & faciendarum
præberet facultatem. Proximum Sancti Thoma
Martyris Succefforem Richardum fuiffe ita ele-
&tum teftatur difertè in litteris ad Alexandrum
tertium Pontificem, exftantibus apud Lucam Da-

Regio confenfu confirmare, Remenfi autem &
Parifienfi Ecclefię Canonicam electionem permit-turis, & omni in ipforum electionem potestati
tere nolebat Ludovicus, vacantium fedium
poffeffiones detinens in manu fua, atque ita fe
de injuria vindicans, quam per Petri confecra-
tionem ajebat Regiæ fuæ Majeftati illatam ab Ec-
clefia Romana. Et hinc omne Regnum Eccle-
fiaftico interdicto fuppofuit Innocentius Ponti-
fex, quod manfit ad Cæleftinum fecundum,
cui Rex tandem obedivit, uti multis fcribunt
Robertus Montenfis, Matthæus Paris, Radul-
phus de Diceto, ac præfertim Chronicon Mona-
fterii Maurigniacenfis. Radulphus de Diceto fal-
litur Petrum fuiffe confecratum ab Eugenio ter-
tio. Etiam apud Rigordum Sancti Dionyfii Ab-
batia à Philippo Augufto petit eligendi licen-
tiam & ad facrum bellum proficifcens idem
Rex omnibus Cathedralibus Ecclefiis ac Regali-cherium, Arnulphus Epifcopus Lexovienfis. Et
bus Abbatiis mandat, ut fua in abfentia licen-

Ecclefiæ Lemovicenfi, quod fine fua licentia ele

tiam eligendi postulent à Regina. Et fine licen-giffet, movit coram laudato Alexandro idem

tia eligendi facultatem, uti fummum privile-
gium, dedit Ecclefiæ Atrebatensi. Eadem à

Henricus Rex litem longam & duram, cujus
fucceffum vide apud Radulphum de Diceto.

A. 1180.

A. 1190.

An 1215.

Eadem poteftate ufus eft etiam Henrici Suc-
ceffor & filius Richardus. Etenim Dunelmenfis
Ecclefiæ Cathedrales Monachos, quod clande-
ftinè fine ejus licentia elegiffent, vocatos fuiffe
in reatum læfæ Majeftatis, fcribit laudatus Ra
A. 1194 dulphus. Et hinc ipfius ad facrum bellum profe-
&ti Vicarius Guilielmus Elyenfis Epifcopus no-
luit fine fua venia fieri electionem Archiepifcopi
Cantuarienfis. Et eum hac in caufa alii Epifcopi
potenter adjuverunt. De eodem Rege fcribit
Matthæus Paris: Circa dies iftos Ecclefia Dei in
Normandia de longo fervitutis jugo liberata eft, glo-
riofo Rege Richardo adjuvante, & omnia disponen-
te. A Rege conceffum eft, ut in Ecclefiis Conventua
libus Abbates, vel Priores, aut Abbatiffe cum con-
fenfu fui Epifcopi eligantur. Eligendi licentiam
A. 1190 non à fe deinceps, fed ab Epifcopis juxta Cano-
nes peti Rex indulfit; verùm quoad folas Con-
ventuales Ecclefias, & quoad folam Norman-
diam. Ea de re Archiepifcopus Rotomagenfis
& Normandiæ Senefcalus dudum contenderant.
Rei feriem vide apud Radulphum de Diceto.
Apud eundem Matthæum laudati Regis Richardi
frater & Succeffor Joannes, de fuis cum Inno-
centio tertio concordatis agens, fcribit ad Epi-
fcopos Anglicanæ Ecclefiæ: De cætero in univer-
fis & fingulis Ecclefiis & Monafteriis Cathedra-
libus & Conventualibus totius Regni Anglie, libe-
re fint in perpetuum eleciones quorumque Prælato-
rum, majorum & minorum. Promittimus etiam,
quod nec impediemus, nec impediri permittemus
per noftros, nec procurabimus, quin in univerfis &
fingulis Monafteriis & Ecclefiis, poftquam vaca-
verin: Prælature, quemcumque voluerint, liberè
fibi præficiant: Petita tamen à nobis priùs & bære-
dibus noftris licentia eligendi, quam non denegabi-
mus, nec differemus. Et fi fortè accidat, quod de-
negaremus vel differremus, nihilominus procedant
nihilominus procedant
electores ad electionem Canonicam faciendam. Et
iam retinet fibi jus facte electionis comprobandæ,
verùm cum hac claufula: Affenfum noftrum non
denegabimus, nifi adverfus electionem rationale
propofuerimus, & legitimè probaverimus, propter
quod non debemus confentire. Propter Stephani
Cantuarienfis Archiepifcopi electionem & confe-
crationem nata inter Regem hunc & præfatum
Pontificem difcordia horrendè turbavit Anglica-Præfertim ubi nulla ex tunc intervenit nova electio.
nam Ecclefiam. Etenim Canonicas electiones
invafit, Ecclefiarum bona diripuit, Romanas
appellationes ac evocationes interdixit Rex, om-
nefque reduxit Henricianas confuetudines, quas
Sanctus Thomas fuo fanguine circumduxerat .
Supremam ac divinam Romanæ Ecclefiæ pote-
ftatem calumniofis & blafphemis Alexandri Cæ-
mentarii prædicationibus permifit palam lacerari;||
quin & fidem Chriftianam volens profcriptam,
Legatos mifit in Africam, qui illic à Saraceno-
rum Principe difcerent, & in Angliam porta-
rent fuperftitionem Mahometanam. Hinc illum
anathemate damnavit, in illum publicavit Cru-
cem, & Ludovico Francorum Regi donavit
Pontifex Angliam, atque ita ftultum Regem
duris flagellis reduxit ad mentem. Angliam
femper vectigalem, Sancto Petro etiam feuda-
lem effecit Rex pœnitens, abjuravit omnes fuas

infanias, Canonicas electiones reftituit Eccle-
fiis ac Monafteriis, ei autem Pontifex indulfit
dandam faciendarum electionum licentiam. La-
tiùs hæc vide apud dictum Matthæum, Guiliel-
mum Thorne, & Innocentii tertii vitam, pu-
blicatam per Francifcum Bosquettum.

Notanda funt hæc Regis verba: Eligendi licen-
tiam nec denegabimus, nec differemus. Abjurant
abufum & violentiam, quam in Guilielmo Ru
fo & Henrico fecundo Angliæ Regibus, Hen-
rico quarto Imperatore, aliifque Principibus
frequenter legimus damnari. Etenim facri Ca-
nones, qui electionibus præfigunt tempus, ipfum-
que excedi vel prorogari vetant à Metropolitis,
aut Patriarchis, etiam Reges omninò adftrin
gunt. Et adverfus fimiles Ludovicis feptimi Fran-
corum Regis violentias fuprà audivimus decla
mantem Sanctum Bernardum. Et inter crimina,
ob quæ Fredericum fecundum degradavit Lugdu-
nenfe Concilium, fuit quarundam Ecclefiarum
longa per ejus iniquitatem vacatio, utique per
denegatam eligendi licentiam. Porrò Sanctus
Bernardus in dicto fuo Rege culpat & alium ex-
ceffum: Quis cogitare poffet repetendum alterum Epift.282.
affenfum, nec fufficere unum, præfertim ubi nulla
ex tunc intervenit altera electio? Nunquid quoties
diffenferunt Clerici, toties requirendus favor Regis?
Nec ratio, nec confuetudo boc habet. Denique nu-
per, fi recordamini, in Sueffionenfi Ecclefia quoties
ad eligendum Clerici convenerunt, toties diffenfe-
runt: nec tamen exiftimo toties repetiffe affenfum
veftrum, quem femel promeruerant. Ita eft, Do-
mine mi Rex, non eft quod debeatis reprobare factas.
electiones, quibus ut fierent femel vos adfenfiffe con-
ftiterit. In eligendo Epifcopo difcors Antifiodo-.
renfis Ecclefia fecerat varios conventus, feu fef-
fiones, tandemque Sancti Bernardi fuafu elegit
Hugonem tertium, Pontiniacenfis Monafterii
Abbatem, primum Epifcopum ex Ordine Ci-
ftercienfi. Verùm Ludovicus Rex illum, tan-.
quam fine fua licentia electum, confirmare no-
luit, ajens toties à fe petendam licentiam, quo-
ties ad eligendum federetur. Hunc Regis er-
rorem & præfumptionem Sanctus Bernardus im-
pugnat, affirmans & rationi & confuetudini re-
pugnare. Notanda tamen funt hæc ejus verba :

Infinuant conclufa & publicata electione una
non poffe procedi ad aliam, nifi de nova licen-
tia Regis. Et certè apud Jacobum Sirmondum
inter Epifcopalium promotionum formulas ex-
tant litteræ, quibus Hilduino Ludovici Pii Im-
peratoris Archicapellano Senonenfis Ecclefia de
indulta fibi fecunda electione agit folemnes gra-
tias, & jam etiam tertiam fibi fupplicat tanquam
grande privilegium indulgeri. Nempe tunc pri-
mæ electionis facta per Principem caffatio provi
dendi jus devolvebat ad eundem Principem.
Quæ confuetudo fuiffe non videtur temporibus
Sancti Bernardi.

Omnium peffimus in danda hac licentia abu-
fus fuit defignatio perfonæ. Eft abufus antiquif-
fimus. Etenim per Sancti Euftatii Patriarchæ
factiofam dejectionem vacante Antiochena Ec-
clefia
clefia Georgium & Eufronium defignavit,
alre-

Lib. 2. c.

18.

Lib. 4 C.

Fol. 55.

26.

Tom. 2.

|fe abftulerat, quia Canonicè electus fine ipfius defi-
gnatione fueram confecratus. Extat Epiftola apud
Lucam Dacherium. Defignationem iftam ad
Regalia jura spectare volebant Reges & Princi-
pes, ideoque adverfus Arnulphi confecrationem
ad Innocentium fecundum appellarat Andega-
venfis Comes. Verùm Arnulphi caufam fufce
pit Sanctus Bernardus, & ipfum impetravit con-
fecrari Romæ. Quas litteras rurfum habes apud Tom.3.
eundem Dacherium. Idem Arnulphus ad Ale-
xandrum tertium fcribit de Ecclefia Cantuarien-
fi: Certum eft ibi noviter quoddam inter cætera con-

alterum mandans eligi, apud Hermiam Zozo-
menum Conftantinus Auguftus. Catonem Pref
byterum ex Clotharii Regis præcepto fuiffe à
Turonenfi Clero & populo electum fcribit in
Francorum Hiftoria Sanctus Gregorius ejufdem
urbis Epifcopus. Et de Sancto Frederico ac Lu-
dovico Pio Imperatore fcribit magnum Belgii
Chronicon: Ludovicus Ecclefiæ Trajectenfi man-
dat, quo dilectus fibi Fredericus eligatur in Epifco-
pum. Lucidius loquitur ejufdem fancti vita: Lu-
dovicus per Legatos fuos mandavit Trajectenfis Ec
clefiæ Senioribus, ut Fredericum fibi deligerent Epi-
fcopum, & electum cum fummo honore ad Palatiumtigiffe miraculum, quod nulla fpes anteà, nulla fi-
adducerent, nefciens omnes Trajectenfes id antè de-
creviffe, quod ipfe & Primates ejus percuperent.
Nempe Trajectenfes Regiam defignationem præ-
timuerant, ideoque & prævenerant electione
clandeftina. Ita tunc non rarò fuit factum. Quod
enim Ludovicus tunc paffim defignaret eligendi
Antiftitis perfonam, lucet ex Flori Magistri,
qui fub ipfo in Lugdunenfi Ecclefia vixit Diaco-
nus, infigni de electionibus fragmento, ftatuen-
te de Domino Rege: Rex Minifterium fuæ pote-
fatis in electionis negotio peragendo adjungere debet,
Cap. 4.
non præferre. Utique defignando eligendam per-
fonam. Et apud Flodoardum in Remenfis Eccle-
Lib.3.c. fiæ Hiftoria laudatur Archiepifcopus Hincmarus
fcripfiffe Bofoni illuftri Comiti de agenda electione
Epifcopi Sylvanectenfis, oftendens quod non fit fui
minifterii quamcumque fpecialem defignare perfonam.
Bofo erat Comes Regis Caroli Calvi. Et poft
degradatos Theutgaudum Trevirenfem & Gon-
tharium Colonienfem Epifcopum, Ecclefiis iftis
per Canonicam electionem provideri juffit Nico-
laus primus Pontifex, exclufo omni favore Pfeu-
do-Regina Waldrada: Hoc eft, exclufa defi-
gnatione perfonæ. Et ad Ludovicum Balbum
Regem fcripfit laudatus Hincmarus: Si quando
petitam apud vos electionem conceditis, illum debent
Epifcopi, & Clerus,& plebs eligere, quem vos vul-
tis, & quem jubetis, non eft divinæ legis electio,
fed humanæ poteftatis extorfio. Ejufmodi defigna-
tionem affirmat Caroli Magni & Ludovici Pii
Capitularibus palam adverfari, & proficifci
non poffe, nifi à perniciofis Confiliariis. Eun-
dem abufum, à Philippo primo Rege commif-
fum, in variis Epiftolis damnat, laudatis Ca-
pitularibus adverfari, & ab illo electionem red-
di irritam affirmat Sanctus Ivo Epifcopus Car-
nutenfis. Guilielmum Rufum Anglorum Re-
gem, qui Monachis Sancti Auguftini Cantua-
rienfis, Canonica electionis facultatem poftu-
lantibus, fub exurendi Monafterii comminatio-
ne mandavit eligi cognatum fuum Hugonem,
meritò damnant Gervafius Monachus & Guiliel-
mus Thorne. Henriciana confuetudo omnes
utriufque fexus Antiftites mandabat eligi in Ca-
pella Regia, de prævia Regis licentia, & juxta
Regis confilium, hoc eft, eligi perfonam à Re-
ge defignatam. Et de fua electione fcribit ad
Lucium fecundum Pontificem Arnulphus Epi-
fcopus Lexovienfis: Decem & octo Marcas in ini-
tio mea promotionis afsumpfi, quia omnia bona Epi-
fcopalia redimere de manu Comitis Andegavenfis
angebar, quæ ipfe mihi per duos annos tres men-

Ep. 72.

Ep. 12.C. 30.

A. 1087. 1091.

ducia præfumebat, fcilicet quod ibi perfona ad regis men Ecclefiæ fine defignatione Laicæ poteftatis electa eft, cum ibi nullus antea promoveri potuerit, nifi de quo priùs potentia fæcularis edixit. Siquidem cum opus illud ad veterem abufum revocari multis fuiffet actibus attentatum, per merita Thomæ Martyris omnis femper machinatio elifa eft, quia ea, quam ipfe fibi proprio redemerat fanguine libertatem, perfone committi non pertulit, cujus non electio libera, Canonicus probaretur ingreffus. Hen riciana confuetudo Antiftitum electiones mandabat fieri in Capella Regia, de Regis licentia, ac de ejus confilio, feu juxta factam ab illo perfonæ eligendæ defignationem. Ita & ipfe San&tus Thomas fuerat Electus. Eft articulus, quem in Senonenfi Confiftorio damnarat Alexander tertius, & cui poft Sancti Thomæ mortem Henricus fecundus Rex in Romanorum Cardinalium manibus folemniter renuntiarat. Hinc proximus laudati Martyris Succeffor Richardus fuit Electus Canonicè & liberè, atque hoc inter varia iftius miracula Arnulphus affirmat effe maximum & primum. Nec fine fundamento. Etenim pravæ voluntatis correctionem effe opus Coli & terræ creatione majus docent paffim Ecclefiæ Patres. Quod præfertim verùm eft in voluntate Regum. Nec fine caufa addit Arnulphus miraculum iftud multis artibus fuiffe impugnatum. Ipfum enim impedire omnibus nervis conatus eft Henricus Rex junior, qui & contra Canonicè factam Richardi electionem, imò & contra Patrem fuum, uti Regiæ dignitatis præ varicatorem, appellavit ad Sedem Apoftolicam, atque ita Richardus, quod ob Regis appellantis metum Provinciales Epifcopi illum confecrare non auderent, coactus fuit Romam proficifci, atque iftic confecrationem poftulare. Hinc lite adhuc pendente, pergit ad Alexandrum Pontificem Arnulphus: Perfonam, in qua defiderate diu libertatis cœperunt initia confecrari, benignè fufcipite, ipfique ad executionem tanti operis de magnificentia virtutis Apoftolicæ conferte fiduciam, ut veftræ primitiæ veftris aufpiciis convalefcant, & licito confummentur effectu. Ad vos omnium fidelium oculi, ad vos omnium Ecclefiarum vota fufpirant, ut ex hoc, qui habent libertatem, retinendi fiduciam,

من

qui non habent, fpem concipiant obtinendi. Alexandrum, ut fefe verum Romanæ Ecclefiæ Epifcopum demonftret in hoc opere, multis obtestatur, & concludit: Intelligat fapientia veftra non folùm Provinciae & Regni illius, fed aliorum etiam Regnorum defideria fupplicare, ad quæcumque sancti

L. 2. c. 6 & Rebuffus. Et quidem Rudolphus Imperator

A. 1301.

aut certè ejus pofteri confuetudinem iftam auxerunt. Quod enim Alberti Imperatoris precibus Ecclefia Bafileenfis dederit tres Præbendas, fcribit in fuis Annalibus Albertus Argentinenfis. Erant preces armatæ, de quibus Parifienfium Archipræful Petrus de Marca: Guilielmus Benedicti, celeberrimus Jurifconfultus, affirmat preces illas habuiffe, & habere debuiffe vim imperii apud CanoL.6.c. 9. micos Electores. Et lucet ex formulari Rudolphi Imperatoris Epiftola: Teneatur admittere. Et: Teneatur admittere. Etenim antiquus eft verfus: Eft orare Ducum fpecies violenta jubendi. Quare ejufmodi preces Canonicarum electionum & collationum libertati repugnare, ac inducere electionem per abufum Laicæ poteftatis, non eft dubitandum. Earum tamen confuetudo crevit pedetentim, & ferplit ad Regna omnia etiam ad Abbatum & Epifcoporum electiones. Quin & ipfas probarunt Sanctio pragmatica & Synodus Bafileenfis. Ita callida iniquitas adverfus quemvis Ecclefiæ Canonem femper facit aut reperit primam irrependi. Et cogitur Ecclefia diffimulare. Et hæc eft una ex caufis, ob quas in fua cum Francifco primo Francorum Rege Concordata Leo decimus Rontifex facilior confenfit.

Can. 17.

Q

CAPUT VIII.

Expediuntur varia quæstiones.

maximis fuis libertatibus femper annumeravit
Ecclefia Atrebatenfis. Quinimò adverfus Pa-
fchalis fecundi & Calixti fecundi, qui Vezelia-
cenfem Abbatem de prævia Cluniacenfis licentia
& confilio eligi præceperant, Decreta ad Gui-
lielmum laudati Vezeliacenfis Monafterii Abba-
tem, fcribit in illius Chronico Alexander tertius:
Statuimus ut veftrum Monafterium Cluniacenfis Ec-
clefie in nullo penitùs fubjacere debeat, & electio-
nem ita liberam per omnia habeatis, ut Cluniacen- Fol. 572.
fium Abbatum confilium vel confenfus nullo modo re-
quiratur.
quiratur. Quia nempe non folius Laici, fed
omnis extranei confenfus præviè requirendi debi-
tum eft jugum duræ fervitutis, Et hinc meritò,
& fanctiffimè olim ad Tarraconenfem Archiepi-
fcopum, cæterofque Regni fui Epifcopos, Ab-
bates, & aliarum Ecclefiarum Rectores fcripfit
Petrus Rex Aragonia: Regi Regum, per quem
Reges regnant, reverentiam debitam exhibentes, &
sponsæ ejus, sanctæ videlicet Ecclefiæ, integram li-
bertatem confervare volentes, pessimam confuetudi-
nem à nobis hactenus confervatam, qua electionem
Prælatorum fine noftro confilio & affenfu procedere
non permittebamus, amore Dei & fanctæ Ecclefiæ,

pro remedio animæ noftræ, parentum noftrorum,
relaxamus. Confuetudinem iftam fatetur fuiffe
peffimam. Et hinc inter omnes, quos Decreta-
libus fuis Gregorius nonus inferuit, Canones
nullus hanc confuetudinem Regibus permittit.
Quinimò de Ecclefia Conventuali Patronata fta-
tuit illic Clemens tertius: In Conventuali Ecclefia Lib. 3. tit.
non electioni Prælati faciendæ, fed jam face bone- 38. C. 25.
ftius Patroni poftulatur affenfus. Soli Patrono, &
quidem ægræ indulget iftam authoritatem.

Altera quæftio eft, Qua occafione vel quo colore Reges iftam authoritatem invaferint? Refpondeo colorem in Vezeliacenfis Monafterii

Uæftio prima est, an à Regibus poftulanda
eligendi licentia adverfetur facris Canoni-fundatione affignari à Gerardo Comite
bus & Ecclefiafticæ libertati ? Refpon-
deo adverfari. Etenim Brunoni Trevirenfi Ar-
chiepifcopo, Henrici quinti Imperatoris pro
componendis inveftituræ litibus ad Pafchalem fe-
cundum in Gallias Legato, licentiam iftam esse
antiquiffimum Imperii jus peroranti, apud Su-
gerium Abbatem in vita Ludovici Groffi Regis
Francorum refpondit laudatus Pontifex Ecclefiam
pretiofo Jefu Chrifti fanguine redemptam & liberam
conftitutam, nullo modo iterato ancillari oportere :
Si Imperatore inconfulto Prælatum eligere non poffit,
caffata Chrifti morte, ei serviliter fubjacere. Et
Abbates non ad folam Regis, fed ad Epifcopi
infuper juffionem eligi mandavit antè Caroli Ma-
gni faciem Synodus Francofordienfis. Et in
Jaudato fuperius de electionibus fragmento Flo-
rus Magister ait Regem in electionis negotio
Minifterium fuum dumtaxat debere adjungere,
non præferre. Ei nihil, & quidem per indul-
gentiam & confuetudinem, affeverat compete-
re, nifi folùm facte electionis affenfum. Et
Ecclefiam Normandicam, dum Abbates fine
prævia fua licentia eligi permifit Richardus pri-
mus Rex Anglorum, à magna fervitute fuiffe
liberatam dixit nobis fuprà ex totius Anglicanæ
Ecclefiæ fenfu Matthæus Parifienfis. Et fuprà
laudatum Philippi Augufti fimile privilegium

man

dante ejus Abbatem femper eligi, cum interroga-
tione & confilio fanctorum Virorum. Ex antiquiffi-
mo enim more viduata Ecclefia, antequam ad
electionem procedat audire folet Metropoli-
tam, vicinos Epifcopos, Abbates, nec non &
alios viros prudentes & fanctos. Provincialis
Metropolitæ, vacans Metropolitana Ecclefia Pri-
mati aut Patriarchæ folebat ac debebat Epifcopi
fui mortem mox intimare, poftulareque eligen-
di licentiam, nec non & Epifcopum Vifitato-
rem, qui electioni director præfideret. Ita lucet
ex plurimis Magni Gregorii Epiftolis, ex Adria-
ni primi ad Carolum Magnum Epistola de anti-
qua confuetudine Ravennatis Ecclefiæ, & ex
Gallicani Epifcopalium promotionum formulis
apud Jacobum Sirmondum. Hinc ergo Reges
etiam fe, quod Epifcopi & Abbates fint avi-
tum non folius Ecclefiæ fed & Reipublicæ
membrum voluerunt in ipforum electionibus
audiri. Et quidem Romanorum Augufti, quod
vaftiffima effet Imperii moles, quoad folam ele-
&tionem Patriarcharum ac Primatum Epifcopo-
rum, Barbarorum autem Reges quoad Epifco-
pos & Abbates omnes. Et quia etiam nomina-
tionis fibi jus arrogabant, Canonicam electio-
nem cenfuerunt effe fuum fingulare beneficium,
ideoque per fingulares preces fingulis vicibus im-