Cap 3. dos fuftinere, Sed & fi quis Clericus ad nuptias vocetur, quando ad deceptionem comparata ludicra ingreffa fuerint, furgat & difcedat, Patrum noftrorum fic jubente doctrina. Si quis autem ejus rei convictus fuerit, vel ceffet, vel deponatur, SCHOLION, Spectacula Pectacula, ludos præfertim fcenicos, effe diaboli pompas, quibus in Baptifmo renunciamus, tradit in libro de fpectaculis Tertullianus, Sanctus Cyprianus, Sanctus Auguftinus frequentiffimè, uno ore Patres omnes. Quidam tamen eorum cupiditate, capti fideles dixere: Planè nufquam invenimus, quemadmodùm apertè pofitum eft, NON OCCIDES, NON IDOLUM COLES, NON ADULTERIUM, NON FRAUDEM ADMITTES, ità exertè definitum, NON IBIS IN CIRCUM, NON IN THEATRUM, NON IN AGONEM, MUNUS NON SPECTABIS. Refpondet verò laudatus Tertullianus prohiberi voce Regii Propheta; Beatus vir, qui non abiit in Concilio impiorum. Impiorum quippè concilium reverà erat peffimus ethnici populi cætus, à quo vivus & verus Chriftianorum Deus facrilegis vocibus & Imaginibus blafphemabatur, & paffim clamabatur ad præfentem Principem & Magiftratum : Chriftianos ad Leonem, Ità Sanctum Polycarpum, Smyrnenfem Epifcopum, Proconfule fedente in amphiteatro, & univerfo populo adversùs eum perfonante, fuiffe damnatum fcribit in catalogo virorum illuftrium Sanctus Hieronymus. Rei enim capitali fupplicio addicti paffim in munere &arena jubebantur ad beftias pugnare. Ità Ephefi Apoftolus Paulus, Romæ pugnavit SanAus Ignatius, Hinc item in Stiliconem Confulem, qui ejufmodi reum de Ecclefiæ afylo raptum produxerat in amphitheatrum, graviter, tefte Paulino Presbytero in ejus vita, invectus fuit Sanctus Ambrofius. Quatuor erant fpectaculorum genera, fuperiùs à Tertulliano enumerata; Circus, thea trum, agon, munus, id eft, curfus circenfes, lucta agonales fanguinaria arena feu amphitheatrale munus pugnantium cum beftiis, & fcenicæ in theatro voluptates, quorum omnium auctores ipfi gentiles Romani, partim ob fœditatem 21, & Cap. partim ob crudelitatem, damnabant ignominia capitis diminutione, arcentes curia, roftris, fenatu, equite, cæterifque bonoribus omnibus fimul & ornamentis quibufdam. Abominandas fcene obfcænitates videre poffis apud Sanctum Auguftinum in locis variis de civitate Dei. Certè vox Obfcænitas à fcena ducit originem. Cunctis fpetaculis admixtam fuiffe variam idololatriam oftendit idem Tertullianus, ideòque in quadrigarii furoris, gladiatorii cruoris, fcenicæ feditatis, & Xixticæ vanitatis fpectacula lapfum fidelem rectè profcribit ad idololatras in libro de pudicitia. Et in libro de idololatria ad proximè motam quæftionem, An fidelis poffit publicas in gentili Republica dignitates feu poteftates admi Cap. 7. niftrare, refpondit poffe, exemplo Jofephi PaCap. 17. triarchæ ac Danielis Prophetæ, dummodò fpectacula non edat. Nam & munerum editores L. 1. c.2 74 tamquam idololatras punit Synodus Eliberina. Et hinc ne ipfi quidem Marcionitæ fpectacula adibant. Ea abrogare ftatim non potuit Conftantinus Auguftus, aut alii Principes Chriftiani. Ab omni idololatria purgarunt, Epifcopique fidelibus potiùs diffuaferunt, quam interdixerunt. Hinc tertiæ Carthaginenfis Synodi Canon unde cimus ab eis prohiberi, utique jure naturali ac Divino, dicit omnem fidelem, eorum tamen exhibitionem ac fpectationem folis ipfe Epifcoporum & Clericorum filiis, in quos Ecclefiæ fuit femper major poteftas, interdicit. Et quarta Cap. 86. Synodus Neophytos mandat à fpectaculis abstinere, non tamquam à re damnabili, fed quomodò ab uxoribus & cibis lautioribus. Alius Africanus Canon ftatuit Principi fupplicandum, ut theatrorum & cæterorum ludorum fpectacula deinceps non fiant diebus Dominicis ac feftivis, præfertim per octavam fefti Pafchalis: Ut Chri- Codic. ftiani ad illa non cogantur, & fingulariter, ut Afric. c. 63. Gentiles ex ludicra arte converfi poffint ab illa macula liberi permanere. Amphitheatrum & crudele beftiarum munus in Romano imperio viguit ufque ad Theodofium juniorem, palàm in ejufmodi fpectaculo dicentem ad populum Conftantinopolitanum: An non Socrat. exploratè cognitum habetis nos ità adfuefactos effe, 1.7. c. 22. ut nulla crudelia spectacula contemplari possimus ? Non dixit fine fructu: Etenim populus de reliquo ab eifdem abftinere didicit. Hinc & fpectatum munus crudele, Ubi beftiis adversùm homines pugna eft, effe in fœmina crimen fufficiens ad repudium ac divortium ftatuit idem Princeps, exindè à Juftiniano Augufto laudatus in lege novella de nuptiis ad Joannem Præfectum Prætoriorum. Spectacula gladiatoria Romæ fuftulit Honorius Auguftus motus à fanguine Sancti Telemachi feu Almachii monachi, uti referunt ad primam Januarii diem Romanum Martyrologium, in ejus notis D. Cardinalis Baronius, ac in Ecclefiaftica Hiftoria Theodoretus. Eadem fuftulerant per leges in Codice Theodofiano exftantes Conftantinus Auguftus atque Conftantius fucceffor & filius, at fine pleno effectu, quoufque omnes Gladiatores in extremas folitudines amendavit Honorius. Manferunt foli fcenici ludi, & curfus circenfes, de quibus Sanctus Ambrofius in funebri encomio Valentiniani fecundi Augufti. Ferebatur Valentinianus primò Circenfibus delectari: Sic illud abfterfit, ut ne folennibus quidem Principum natalibus vel imperialis honoris gratia Circenfes putaret effe celebrandos. Eifdem delectatum in Italia & à fe correctum Alypium difcipulum refert in Con L6. c. 7. Confeffionum libris Sanctus Auguftinus. Et Evagrius Epiphanienfis, agens de capta Syria per Chofroen Perfarum Regem tempore Juftiniani Auguti, & Thoma Archi-Epifcopo A pameenfi. L.4.C. 24. Thonas unà cum Chofroe certamen equorum in circo Speclare, Ikèt hoc Ecclefie Canon vetaret, neuti quam recufavit: Quod proptereà ab eo factum est, nti omnibus modis Chofrois furorem molliret &mitigaret. Canon itaque folos Epifcopos, Clericos, ac Monachos vetabat adeffe ejufmodi fpectaculis, uti liquet ex lege, ejus confirmatrice, laudati Juftiniani, fcripta in Codice ad Epiphanium PaL.1.tit. 4. triarcham Conftantinopolitanum. Eundem præ C. 34 fens Canon innovat & confirmat. Nuptias folemnibus conviviis, faltibus, fcenis fædare potiùs, quàm ornare eft abufus antiquus, à gentilibus devolutus in Ecclefiam, adversùs quem acriter in fermone de habitu Virgi num declamat Sanctus Cyprianus, & ftatuit Sy. nodus Laodicena: Quod non oportet Chriftianos ad nuptias venientes fe turpiter & indecore gerere, vel faltare, fed modeflè cænare & prandere, ut decet Chriftianos. Saltus vetat etiam Capitulare HerarCap. 112. di Archi-Epifcopi Turonenfis. Apud Ægyptios, Cap. 53. fuiffe totam noctem nuptialibus epulis hilariter confumptam fcribit ad Germanum Epifcopum in Eufebii Cæfareenfis Hiftoria Sanctus Dionyfius L.6.c. 33. Patriarcha Alexandrinus, Et a Conftantino Au gufto in filiorum nuptiis paratas fuiffe omni populo pompofas epulas refert in ejus vita ipfe EuL.4.c.49. febius. Mauritii Augufti cum Conftantina nuptialem celebritatem edifferit Evagrius Epiphanienfis, addens etiam in fuis nuptiis publicum fuiffe feftum in omni civitate Antiochena. Ea L. 6. c.18. Sanctus Cyprianus effe dicit Fefta improba, convivia lasciva & temulenta, verba turpia, colloquia incefta, quibus libidinum fomes accenditur, Sponfa ad ftupri patientiam, ad audaciam fponfus anima- Spectaculorum contagio pollut non oporteat audi- A. 1040. Seff. 24. PR CANON XXV. Rætereà renovamus etiam Canonem, qui dicit agreftes & quæ funt in Provincia Parochias inconcuffas manere apud Epifcopos, qui eas poffident; & maximè fi triginta annorum fpatio eas fine vi poffidentes adminiftraverint. Si autem intra triginta annos fuit, vel fuerit aliqua de iis controverfia, licere iis, qui fe injuria affectos dicunt, de eo actionem movere apud Synodum Provinciæ. L PR CANON XXVI. Resbyterum, qui per ignorantiam illicitis nuptiis eft implicatus, facro Canone decreta: A reliquis autem operationibus abftinere. Ei CANON XXVII. Ullus eorum, qui in Cleri catalogum relati funt, veftem fibi non convenientem induat, neque in civitate degens, neque iter ingrediens, fed utatur veftibus, quæ iis, qui in Clerum relati funt, attributæ fuere. Si quis autem tale quid fecerit, una feptimana fegrege tur. €. 12, SCHOLIO N. Romanæ Ecclefiæ Epifcopos Cardinales. Rectè tamen in fuo Capitulari Herardus Turonenfis Archi-Epifcopus Clericorum indumenta vult Uxuriofas Clericorum veftes damnant plu- effe munda: Que, inquit Synodus Pontigorimi Canones, antiqui & recentes. Ejuf nenfis, deccant apicem tanti ftatus. Caufam dat modi Clericos deridens Sanctus Hieronymus fcri- Sanctus Poffidius Calamenfis Epifcopus fcriEpift. 22. bit ad Euftochium: Tales cùm videris, fponfos bens de indumentis Sancti Auguftini. Ex momagis exiftimato, quàm Clericos. Prima Aquif derato & competenti habitu erant, nec nitida niL.1.c.124. granenfis Synodus totis eos viribus elaborare ju-miùm, nec abjecta plurimùm, quia bis plerique bet, ut & indumenta virtutum habeant interius, vel jactare sese infolenter bomines folent, vel abper immoderatum cultum caveant deboneftare re-jicere, ex utroque non quæ Jefu Chrifti, fed que ligionis dignitatem exteriùs. Legenda eft fecunda fua funt, quærentes. Et laudata Synodus Aquif& quadragefima fecunda Sancti Bernardi Epifto-granenfis: Inter utrumque virtus difcretionis moL.2. Ep. 2. la, nec non litteræ Sancti Petri Damiani adderatiffimè tenenda eft. Cap. 16. Q CANON XXVIII. Uoniam in diverfis Ecclefiis intelleximus, uva ad altare allata, ex quadam quæ invaluit confuetudine, ministros hanc incruento oblationis facrificio conjungentes, utraque fimul populo diftribuere; Decernimus, ut nullus Sacerdos hoc amplius faciat, fed ad vivificationem & peccatorum remiffionem folam oblationem populo impertiat, tanquam primitias autem uvæ allationem exiftimantes, Sacerdotes eam feorsùm bene benedicentes, petentibus impertire ad fructuum datoris gratiarum actio- Ep. 118. Cap. 3. C Arthaginenfis Synodi Canon dicit, ut fan&ta altaris non nifi à fobriis hominibus peragantur, excepto uno die in anno, in quo cena Domini peragitur; tunc fortafsè propter aliquas in iis locis occafiones Ecclefiæ utiles fanctis illis Patribus hac difpenfatione ufis. Cùm nihil ergò nos inducat, ut accuratam obfervationem relinquamus, ftatuimus Apoftolicas ac paternas traditiones fequentes non oportere in Quadragefimæ poftrema feptimana quinta feria jejunium folvere, & totam Quadragefimam injuria afficere CA SCHOLI O N. confuetudinum tenaciffimæ folatium, in fola Domini cœna reliquerunt. Errat verò Tertullianus Sacramenti hujus perceptionem in tempore vidus, five poft paftum, ac ejus oblationem effe omnibus præceptam à Domino. Liber eft omninò hominis Montanistæ, atque ità errores erroribus commifcens Apoftolicas aut alias Ecclefiafticas traditiones vult etiam adversùs Divinam Legem poffe prævalere. Rectè in laudatis ad Januarium litteris Sanctus Auguftinus: Si Dominus monuiffet, ut poft cibos alios femper Euchariftia acciperetur, credo quod eum morem nemo variasset. Longè minùs, fi Dominus iftud præcepiffet. Arthaginenfis ille Canon eft Synodi tertiæ Abufus, feu veriùs, uti & nofter Canon loquitur, difpenfatoriæ diffimulationis originem edicit Tertullianus in libro de corona militis: Euchariftia Sacramentum, & in tempore vicus, & omnibus mandatum à Domino, etiam ante-lucanis cœtibus, nec de aliorum manu, quam Præfidentium fumimus. Laudat Africanæ Ecclefiæ morem, cuEpift. 64. jus & Sanctus Cyprianus in litteris ad Cæcilium manifeftè meminit agens adversùm Aquarios, ex quo plebs bis de die, manè jejuna, vefperi pranfa aut cænata Euchariftiam fumebat. Eum abrogarunt pofteriores Epifcopi, at quafdam ejus reliquias, in gentis fuarum, licèt pravarum, Africanam confuetudinem videtur fecuta fuiffe Ecclefia Gallicana, in fecunda Synodo Matifconenfi dicens injuftum, Ut fpiritali alimento Cap. 6. corporale præferatur, ideòque Euchariftiam à folis jejunis fumendam, & addens: Jam enim de tali caufa & in Conciliis Africanis definitum eft, quam definitionem noftro quoque dignam duximus fociare decreto. Adducit jam memoratum integrum Canonem Carthaginenfem. Longè aliter Hifpaniarum Ecclefia in prima Synodo Braccarenfi. Si quis feria quinta Paschali, quæ vocatur cœna Domi Miffas non tenet, fed fecundùm fectam Prifcilliani De eodem abufu fcribunt Socrates & Hermias circa Vefperam diei, ut hora ipfa facrificii oftenderet L. 5. c. 21. Zozomenus. Egyptii, qui Alexandrinis finitimidat Sanctus Cyprianus. Chriftum offerre oportebat In 4. C, S. tienfi: Rectè addit præfens Canon Euchariftiam, etiam in Domini coena, à jejunis fumi effe paternam atque Apoftolicam traditionem. Teftatur idem Sanctus Cyrillus Alexandrinus in libris adversùs Neftorium. Nonnulli ex iis, qui credideyant, bujus myfterii traditionem ac vim ignorantes, ab eo, quod conveniebat, divertere volebant, & omnibus expofita convivia & publicas epulas in Ecclefis fuftinebant: Homines, qui id facere confueve rant, objurgat Beatus Paulus, fcribens, NUNQUID DOMOS NON HABETIS AD MANDUCANDUM ET BIBENDUM? Quod ipfum in Epiftola ad Januarium tradit SanAus Auguftinus. Corinthiorum morem ait ab Apoftolo non folummodò correptum, fed & correctum, ideòque per univerfam Ecclefiam jam fervari præfcriptam ab illo jejunii legem, & adjungit caufam: Hoc enim placuit Spiritui fando, at in honorem tanti Sacramenti in os Chriftiani priùs Dominicum corpus intraret, quàm cæteri cibi. Eandem rationem adducit Tertullianus in libris ad L. 2. c; 5. uxorem: Ante omnem cibum guftes. Licèt eo tem C. 65. pore apud Afros vigeret vefpertina oblatio & communio, matutina tamen, etiam domestica, femper fiebat à jejunis. Et fuperiùs laudata Synodus Matifconensis: Injuftum eft, ut fpiritali alimento corporale præferatur. Et Nicolaus primus Pontifex in refponfis ad quæftiones Bulgarorum. Remedium falutiferum eft Corpus Chrifti contra pecfatum: Et certè quotidiè medicos vacuis vifceribus fua cernimus pocula propinare. Et fi hoc pro fanitate corporis agitur, quantò potiùs eft pro falute anima patrandum? Quocircà hocce jejunium femper debuit effe naturale, adftringens etiam, licèt folas Euchariftiæ reliquias fumerent, parvulos, uti Jiquet ex eodem Matifconenfi Canone, NicephoL.17.C.250 Calixto, & Evagrio Epiphanienfi. 1.4.35. Porrò Dominus poft coenam obtulit & dedit ex caufa admodùm fpeciali, de qua Sanctus Auguftinus in laudata Epistola. Salvator, quo vebementiùs commendaret myfterii illius altitudinem, ultimum hoc voluit arcliùs infigere cordibus & memoria difcipulorum, à quibus ad passionem digreffurus erat. Quam rationem laudat & ampliat Santus Eligius Niviomenfis Epifcopus in octavo ad Epift. 63. populum fermone, Aliam in litteris ad Cæcilium Et hinc non jejunum communicare fuit femper Epift, tione adversùs Sanctum Joannem Chryfoftomum Epift. 125, Sunt tamen quædam caufæ, ex quibus liceat C. 2. |