Canon præfens excipit omnes exceptas à Sy nodo Nicæna, videlicet matrem, fororem, amitam. Tertia Synodus Carthaginenfis addit item fratrum ac fororum filias, neceffarias familiæ ancillas, uxores filiorum ac fervorum. Eumque Canonem refpexit Sanctus Poffidius dicens de S. Auguftino, eadem de caufa per Sanctum Gregorium laudato in litteris ad Romanum ac Fantinum Defenfores, quod in Epifcopali fua domo manere aut verfari neque fororem paffus fuerit, neque patrui aut fratris filias, quas fan&orum Epifcoporum Concilia in exceptis pofuerunt . Eodem modo Synodus Foro-Julienfis, fub Adriano primo celebrata, excludit omninò omnes fæ

Cap. 17.

cyranus Virgines, quæ cum quibufdam tamquam
cum fratribus habitant, probibuimus. Eas effe
fub dilectionis & charitatis prætextu diaboli ad in-
cautas aut ignaras animas irretiendas fubtilita-
tem, & Ecclefiæ blafphemiam, verè dixit, ideò-
que rigidiffimè in prima Carthaginenfi Synodo
& à laicis & à Clericis profcripfit Gratus Archi-
Epifcopus Carthaginenfis. Et addidit: Juxta
viduos & viduas eadem lex manet & fententia. Ex
mutua enim viduitate volebant quidam fefe fub
Nicæno Canone non effe comprehenfos. Adver-
sùs fimilem cavillationem addit præfens Canon:
Hoc ipfum etiam Eunuchi fervent. Idque ut fint
Alieni à vituperatione. Etenim & Sancto Cyrillo,
Alexandria Patriarchæ longè caftiffimo, affinxe-minas, etiam matrem ac fororem, Eò quod ex- Cap.4.

Cap. 3.

Cap. 3.

runt æmuli, quod Ephefum ad Synodum con- perimento didicimus illarum velamento alias licentiùs duxiffet mulieres canonicas, ut ipfe queritur in ad Clericos aditum veniendi perditionis caufam balitteris ad Theopemptum, Potamonem, ac Da- buiffe. Eamdem rationem pro laudato fuo facto Cap. 10, nielem Epifcopos, exftantibus in Actis Concilii adduxit Sanctus Auguftinus. Aliam adducunt Ephefini. Et Calligonum, Valentiniani fecundi Moguntina ac Metenfis fub Stephano fexto Sy- Cap. 1. Augufti Eunuchum, ob irritam turpitudinem nodi, item Nannetenfis fub Formofo, & Capifuifse gladio percuffum refert in libris adversùs tula Gualonis Cardinalis, Legati in Franciam à L. 6.c. 14. Julianum Sanctus Auguftinus. Quare meritò Pafchali fecundo: Sæpè audivimus per exceptaAgapetum Clericum ab officio fufpendit Iler- rum mulierum conceffionem plurima fcelera effe comdenfis, Agapetam autem per Epifcopum auferri, missa, ità ut quidam Sacerdotum cum propriis fororiac in fervitutem vendi mandant quarta Toletana bus concumbentes filios ex eis generassent. Addunt Synodus, ac Hifpalenfis. Quòd ipfum de Cleri-Nannetenfis ac Foro-Julienfis: Si quis Presbyter corum uxoribus, quas apud nos irrepere permi-matrem, amitam, fororem habuerit neceffitatem paferat Epifcoporum defidia, ftatuit Pontifex Leo tientem, habeat in vico aut in villa `domum longè à fua converfatione, & ibi eis miniftret neceffaria.

nonus.

Q

CANON VI

Uoniam in Apoftolicis Canonibus dictum eft, corum, qui non ducta uxore in Clero promoventur, folos Lectores, & Cantores uxorem poffe ducere; & nos hoc fervantes decernimus, ut deinceps nulli penitùs hypodiacono, vel Diacono, vel Presbytero poft fui ordinationem contrahere liceat. Si autem fuerit hoc aufus facere, deponatur. Si quis autem eorum, qui in Clerum accedunt, velit lege Matrimonii mulieri conjungi, antequam hypodiaconus vel Diaconus, vel Presbyter ordinetur, hoc faciat.

SCHOLI ON.

Canon alle Apoftolicus eft vigefimus fepti

Anon ille Apoftolicus eft vigefimus fepti

pta ad Joannem Prætoriorum Præfectum Lege L. 1. Cod. novella Juftinianus: Si quis inter Clericos, ultra tic.3.c.45. Lectorem aut Cantorem dicimus, omninò contra

xerit nuptias, bunc ex noftra Conftitutione cadere
Sacerdotio conftituimus atque volumus. In Lege ad
Julianum Præfectum graviter queritur Canonem

iftum violari à multis, ideòque ultra degra-
tionem filios ex ejufmodi Matrimonio natos
facit non tantùm naturales, fpurios, aut no-
thos, fed undique prohibitos, & fucceffionis ge-
nitorum indignos: Utpotè natos ex coitu jam
pridem damnato. Ex quo vides facrilega hæc
Matrimonia à Juftiniani temporibus apud Græ-
cos invaluiffe. Eafque Leges ad minùs confir
maffe, non moderatus fuiffe debuerat præfens
Canon.

Ο

CANON VII

Uoniam in nonnullis Ecclefiis Diaconos officia Ecclefiaftica habere didicimus, & ex hoc nonnullos eorum arrogantia & licentia fretos ante Presbyteros federe; ftatuimus ut Diaconus, etiamfi in dignitate, id eft, in quovis fit officio Ecclefiaftico, ante Presbyterum ne fedeat, præterquam fi proprii Patriarchæ vel Metropolitani vicem gerens adfit in alia civitate fuper aliquo capite: Tunc enim ut locum illius implens honorabitur. Si quis autem tyrannica adductus audacia tale quid efficere aufus fuerit, is ex proprio gradu dejectus fit omnium ultimus ejus ordinis, in cujus eft catalogo in fua Ecclefia, Domino noftro admonente, ne primis fedibus delectemur, fecundùm eam, quæ in Sancto Evangelifta Luca, ut ex Domino noftro & Deo profeata, pofita eft, doctrinam. Iis enim, qui vocati erant, dicebat hanc parabolam: Quando ab aliquo ad nuptias invitatus fueris, ne in primo loco accubueris, ne fortè quifpiam te honoratior ab eo invitatus fuerit, ifque qui te & ipfum invitavit, veniat & dicat: Da ei locum, et tunc incipies cum pudore ultimum locum tenere. Sed quando' invitatus fueris, in ultimo loco accumbe, ut quando venerit, qui te invitavit, dicat tibi: Amice ascende altiùs. Tum erit tibi gloria coram iis, qui tecum accumbunt. Nam quifquis fe extollit, humiliabi. tur, & qui fe humiliat, exaltabitur. Hoc ipfum autem etiam servabitur in reliquis facris ordinibus; quandoquidem fæcularibus dignitatibus spiritales præftantiores effe fcimus,

SCHOLI O N.

Antiquam & variam Diaconorum fuperbiam

fuprà ad decimum octavum Nicænum Canonem enarravi. Poft varios ejufmodi Canones rétinuerunt, utpotè Ecclefiarum ac Epifcoporum ministri, varia ac magna officia: eorum vigore excutere pedetentim conati funt injectum modeftia frænum, ac redire in priftinam, sedendi præfertim, arrogantiam, quam proindè, unico cafu dempto, præfens Canon compefcit. Et quidem Diaconum effe ad generalem Synodum fui Epifcopi Legatum ac Vicarium, eft res admodùm antiqua. Etenim Constantius Auguftus, tefte Hermia Zozomeno, omnes Orientis Epifcopos adeffe juffit Synodo Seleucienfi L.4.c. 15. demptis infirmis, miffuris fuo loco Presbyteros aut Diaconos, qui ipforum declararent fententiam, & de rebus controverfis confilium inirent. Et Lucifer Calaritanus Archi-Epifcopus ad Alexandrinam Sancti Athanafii Synodum, adeffe nolens ex caufis, mifit cum Eufebio Vercellenfi Epifcopo Diaconum, qui pro fe Concilio intereffet. Et Baffula Ecclefiæ Carthaginenfis Diaconus, non dumtaxat ut Capreoli fui Archi-Epifcopi, fed ut

L. 5.C. 12.

totius Africana Dioecefeos Legatus adfuit Con-
cilio Ephefino. Et inter Romanæ Ecclefiæ ad
Synodum generalem Legatos ac Præfides fuit
paffim quis Cardinalis Diaconus.

Et quidem in Meletii Patriarchæ Antiochena
Synodo, ac ejus ad Jovianum Auguftum lit-
teris Lamydrio Pifonis Adanenfis Epifcopi Pref-
byter ac Legatus fedit ac fubfcripfit illius loco in
hanc formam: Pifo Adanorum Epifcopus per La- Socrat.1.3.
mydrionem Presbyterum. At verò in Ephefina Sy- c. 21.
nodo laudatus Baffula poft omnes demùm Epi-
fcopos fedit ac fubfcripfit. Etiam in Ephefino
latrocinio Epifcoporum Legatos Presbyteros ac
Diaconos omnibus præfentibus Epifcopis Dio-
fcorus poftpofuit. Et Chalcedone Quintillus,
Heraclex Epifcopus, Anaftafii Theffalonicenfis
Archi-Epifcopi Legatus, ejus quidem fedit loco,
at verò illius in legatione collega Andreas Pres-
byter Theffalonicenfis cunctis Epifcopis ceffit fe
dendi ac fubfcribendi locum. Et hunc morem
femper fecuta eft Gallicana Ecclefia, uti liquet
ex Synodis Rejenfi, Arauficana, Agathenfi, fe-
cunda Lugdunenfi. Hifpaniarum Ecclefia fuit
durior in Diaconos, ftatuens in Synodo Emeri
tenfi, Epifcopalem ad Synodos Vicarium ac
Legatum debere effe ipfum Archi-Presbyterum,

aut

Cap. 5.

aut fi illi impoffibilitas fuerit, Presbyterum utilem,
cujus dignitas cum prudentia pateat. Injuftum, in-
quit, accipit hoc cætus nofter, ut quifquam Episco-
porum Diaconum ad fuam perfonam dirigat. Hic
enim, quia Presbyteris minor effe videtur, federe
cum Epifcopis in Concilio nulla ratione permittitur.
Et Presbyterum Legatum, licet fynodalia Aca
fcire & fubfcribere permittat, federe tamen non
vult, nifi retrò Epifcopos inter reliquos Presby-
teros præfentium Epifcoporum. Diaconos enim
in Synodis retrò Epifcopos fuos oportebat stare.

item originem ducit, quod de Metropolita Dia-
cono & Chartophylace, Epifcoporum electio-
nes cum Provinciæ Epifcopis dirigente, ac illis
præfidente, fcribit in libro de facris Ordinatio-
nibus Symeon Archi-Epifcopus Theffalonicen-
fis: In medio Epifcoporum fedet, non ut Chartophy-
lax, ea enim ratione cathedram inter Epifcopos
non habet, fed ut vices agens magni Epifcopi. Et
in Florentina Synodo Gregorius Monachus,
quomodò vices, ita & locum habuit Patriarchæ
Alexandrini, atque ità Marco Ephefiorum Ar-

Cap. 6.

4.

Præfens itaque Canon, non tantùm in Pres-chi-Epifcopo, Antiocheni Vicario, prælatus
byteris Legatis, fed etiam in Diaconis probat
morem laudatæ Synodi Antiochena. Et vide-
tur fuiffe Græcorum mos ufitatus. Nam & fex
ta nuper Synodus Petrum Ecclefiæ Alexandrina,
& Georgium Theodori, non Patriarchæ, fed
Vicarii, folummodò, quem nefcimus an Epi-
fcopus fuerit, Hierofolymitani Legatos Presby-
teros admifit ad confeffum & fuffragium inter Pa-
triarchas Ità poftmodùm in octava Synodo
Jofephus Monachus, Ecclefiæ Alexandrina Ar-
chi-Diaconus, ac Michaelis Patriarchæ Legatus
fedit ac fubfcripfit loco laudati Michaelis. Hinc

præbuit duræ invidiæ anfam, uti in ejusdem Sy-
nodi hiftoria exponit Sylvefter Sguropulus .
Quin & in Romana Adriani fecundi Pontificis Sect.
Synodo, per laudatam octavam probata & le- C.32.
Sect. s.
&ta, Joannes Ecclefia Urbinatis Diaconus & c. 15.
Legatus Epifcopi fui loco fedit ac fubfcripfit. Act. 7.
Et cunctis Dominis Cardinalibus, etiam Diaço-
nis, Romana, & Cruciferis, etiam folummo-
dò Diaconis, primum ante quófvis Epifcopos
ac Metropolitas locum jam pridem dedit Ecclefia
Conftantinopolitana, etiam extra legationem.

L

CANON VIII.

́N omnibus ea, quæ à noftris fanctis Patribus decreta funt, nos quo-
que rata ac firma effe volentes, Canonem quoque renovamus, qui jubet
ac
uniufcujufque Provinciæ Epifcoporum quotannis fieri Synodos, ubi Me-
tropolitanus Epifcopus fatiùs effe duxerit. Quoniam autem propter Bar-
barorum incurfiones, & quafdam alias incidentes caufas non poffunt, qui
Ecclefiis præfident, Synodos bis in anno facere, vifum eft ut omninò
femel in anno propter Ecclefiafticas quæftiones, ut confentaneum eft,
emergentes fiat prædictorum Epifcoporum Synodus à fancto Pasche Fefto
& ufque ad Octobris menfis complementum fingulis annis, in loco, quem,
ut prædictum est, Metropolitanus Epifcopus aptiorem judicaverit, Ii au-
tem, qui non conveniunt, Epifcopi cùm in fuis civitatibus agant, &
fani fint, & ab omni inevitabili & neceffario negotio liberi, fraternè cor-
ripiantur.

NUT

CANON IX.

Ulli licere Clerico cauponariam habere tabernam. Si autem in cauponam ingredi non eft permiffum, quanto magis aliis in ea miniftrare, & ea, quæ non licet ipfi tractare? Si quis autem tale fecerit, vel ceffet, vel deponatur.

CANON X.

Pifcopus, Presbyter, vel Diaconus, qui ufuras, vel quæ dicuntur centefimas accipit, vel ceffet, vel deponatur.

CANON XI

Emo corum, qui in facerdotali Ordine enumerantur, vel laicus, Judæorum azyma comedat, vel ullam cum eis familiaritatem incat, vel in morbis accerfat, vel ab eis medicinas accipiat, vel unà cum eis in balneis lavetur. Si quis autem hoc facere aggreffus fuerit, fi fit qui dem Clericus, deponetur; fi autem laicus, fegregetur,

Antiquiffimum eft Canonis præfentis interdi. Gallia profcripti, & à pluribus Chriftianis

C.69. 70. ni Epifcopo, Clerico, laico rigidiffimè vetant

CANON XII

Orrò
rrò hoc quoque ad noftram cognitionem pervenit, quod in Africa,
et Lybia, et aliis locis quidam ex iis, qui illic funt, religiofiffimi

Præfules cum propriis uxoribus, etiam poftquam ad eos proceffit ordinatio, unà habitare non recufant, ex eo populis offendiculum et fcan. dalum afferentes. Cùm itaque ftudium noftrum in eo magnoperè laboret, ut omnia ad gregis in manus noftras traditi nobifque commiffi utilitatem fiant, nobis vifum eft, ut nihil ejufmodi deinceps ullo modo fiat. Hoc autem dicimus non ad ea abolenda et evertenda, quæ Apoftolicè anteà conftituta funt, fed populorum falutis et ad meliora progreffionis curam gerentes, et ne ftatus Ecclefiafticus ullo probro afficiatur. Dicit enim D. Apoftolus: Omnia ad Dei gloriam facite, fine offendiculo eftote et Judæis, et Græcis, et Dei Ecclefiæ, quemadmodùm et ego omnibus in omnibus placeo, non quærens meam utilitatem, fed multorum, ut ferventur. Imitatores mei eftote, ficut et ego Chrifti. Si quis autem tale quid agere deprehenfus fuerit, deponatur.