Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

Q

CANON

[ocr errors]

III

[ocr errors]

Uoniam verò pius Chriftique amator Imperator nofter hanc fanЯam & univerfalem Synodum allocutus eft, ut eos, qui in Clerum relati funt & aliis divina tranfmittunt, puros & à culpa ac reprehenfione alienos miniftros efficiant ; & quod intelligentia percipitur, magni Dei, qui eft & Sacrificium & Pontifex, Sacrificio dignos, & quæ ex nefariis nuptiis iis inufta funt probra ac dedecora, repurgent: & proptereà qui funt fanctiffimæ Romanorum Ecclefiæ exaax perfectionis Canonem fervandum proponant ; qui verò sub hoc à Deo confervanda & imperantis urbis throno, quod eft humanitatis & mifericordiæ; utrifque paternè fimul & religiosè mixtis, ut neque, quod eft mite ac manfuetum, diffolutum ; neque quod eft aufterum, aftrictivum relinquamus, & maximè cùm ex ignorantia lapfus in non, exiguam hominum multitudinem pervadat, decernimus ut qui duobus quidem matrimoniis implicati fuere, & ufque ad decimum quintum præteriti menfis Januarii præteritæ quartæ indictionis, anni fexies millefimi centefimi noni, peccato fervierunt, & non ab eo resipiscere voluerunt depofitioni canonicæ fubjicere: eos autem, qui tali quidem bigamiæ probro ac dedecori implicati fuere, ante noftrum autem decretum, id quod ntile eft agnoverunt, & malum à fe abfciderunt, & hanc adulterinam & alienam congreffionem procul abegerunt, vel eos etiam, quorum uxores in fecundis nuptiis jam mortuæ funt, vel ipfi etiam ad converfionem refpexerunt, & continentiam didicerunt, & priorum fuarum iniquitatum' obliti funt, five fint Presbyteri, five Diaconi, eos ab omni quidem facerdotali minifterio five exercitio jam ceffare, præfinito aliquo tempore punitos; honorem autem in cathedra & ftatione participare, prima fede contentos; & cum fletu à Domino poftulantes, ut eis condonetur peccatum ignorantiæ. Neque enim convenit, ut is alteri benedicat, qui deber propria curare vulnera. Eos verò, qui uni quidem uxori copulati funt, fi vidua erat, quæ accepta eft, fimiliter & eos, qui poft ordinationem uni matrimonio se applicarunt, hoc eft, Presbyteros, Diaconos, & Subdiaconos, brevi aliquo tempore à facro minifterio prohibitos, & pu nitos, rursùs propriis gradibus reftitui, ad alium gradum nequaquam promovendos, eis nefario videlicet diffoluto conjugio. Hæc autem in.. his, qui deprehenfi funt ufque ad decimum quintum, ut dictum eft, menfis Januarii quartæ indictionis, in prius declaratis delictis, folùm valere ftatuimus; ab hinc definientes, & renovantes Canonem qui dicit: Eum qui duobus matrimoniis poft Baptifmum implicatus fuerit, vel concubinam habuerit, non poffe effe Epifcopum vel Presbyterum, vel Diaconum, vel omninò ex facerdotali Catalogo. Similiter & qui viduam accepit, vel dimiffam, vel meretricem, vel fervam, vel scenicam, non poffe effe Epifcopum, vel Presbyterum, vel Diaconum, vel omninò ex facerdotali Catalogo.

SCHO

CA

SCHOLI O N.

Anon veraciter Apoftolicus eft: Nemini citò manus impofueris, ne communices peccatis alienis. Imponendæ manus examen & modum oftenderunt in Matthiæ Apoftoli ac feptem Diaconorum electione ipfi Apoftoli, convocantes univerfam difcipulorum multitudinem, & cum ipfis deliberantes ac eligentes, ut in litteris ad Hifpaniarum Epifcopos latiùs exponit Sanctus Epift. 68. Cyprianus. Forma per plurimos Canones, & Auguftorum Principum, quos hic Juftinianus fecundus laudatur fuiffe imitatus, leges firmata atque innovata; at per variorum ambitum ac Epifcoporum defidiam frequentiffimè violata. Meritò jam dictus Juftinianus Romanam commendavit Ecclefiam, quod omnes Patriarchali fuæ poteftati fubjectos Epifcopos, Presbyteros, Diaconos, Subdiaconos cogat ad plenam continentiam: Meritò Ecclefiam Conftantinopolitanam, quæ fuis etiam Presbyteris ac Diaconis ex miferatione & conniventia conjugii ufum indulget, hortatur fixos fibi terminos non excedere, fervarique præfertim Canonem etiam veraciter Apoftolicum: Oportet Epifcopum, Presbyterum, ac Diaconum effe unius uxoris virum. Apud San&tum Hieronymum in commentariis Apoftolicæ Epiftola ad Titum. Quidam de boc loco ità fentiunt: Judaicæ, inquiunt, confuetudinis fuit vel binas babere uxores, vel plures, & boc nunc volunt effe præceptum, ne is, qui Epifcopus eligendus eft, uno tempore duas pariter babeat uxores. At certum eft Apoftolum loqui etiam de bigamia fucceffiva. Unius quippè uxoris apud Apoftolum eft id,quod unius matrimonii vir, uti in libro ad caftitatem Exhortatorio advertit Tertullianus. Pulchrè item adversùs Jovinianum, qui Epifcopos & Clericos omnes delirabat ab Apoftolo ad conjugium adftringi, aut certè fuaderi, Sanctus HieL.I. c.19. ronymus: Non dicit Apoftolus, Eligatur Epifcopus, qui unam ducat uxorem & filios faciat ; fed qui unam habuerit uxorem, & filios fubditos in omni difciplina. Et hoc fecundùm indulgentiam: Quia nempè primo illo Evangelii tempore Non tanti evant virgines, quanti necessarik Sacerdotes. Undè pofterioribus fæculis eum, qui uxorem aut fiL.1. Cod. lios habeat, in Epifcopum eligi voluit Juftinia

C. I.

C. 7.

20.

tit.3.c.48.

Cap. 7.

Epift.4.

L.11.Ep.8.

nus.

Laudatus Apoftolicus Canon rigidiffimè femper in Ecclefia fuit fervatus. Hinc Tertullianus in libro ad caftitatem Exhortatorio: Memini bi gamos loco dejectos. Et Felici Nuceriano Epifcopo, nullos habenti ad Clerum aptos, nifi quofdam corpore mutilos aut Bigamos, refpondit Innocentius primus Pontifex: De Bigamis nec confuli debuit, quod manifefta fit lectio Apoftoli, UNIUS UXORIS VIRUM ad Sacerdotium five ad Clericatum debere admitti. Ad facrum Ordinem difpenfare bigamum nec à Brunichildi Francorum Regina potentiffima rogatus voluit Gregorius Magnus. Ejufdem Canonis obfervantiam Anaftafio Theffalonicenfi Archi-Epifcopo, ac fuo per Illyricum Vicario, Sanctus Leo fingu lariffimè commendat, etiam in litteris nuper

C. I.

jeditis per D. Lucam Holftenium. Ad Epifcopis Ep.24.25. & Clericis poft fecundas nuptias in Mauritania Cæfareenfi ex neceffitate promotis faciendam gratiam vertit fe in omne latus, ac tandem concludit: Eos nec Apoftolica nec legalis auctoritas Sacer- Epift.37. dotium obtinere permittit. Similes Ecclefiæ Aftigitana Diaconos dejecit fecunda Synodus Hifpalenfis. Et Irenæum Tyriorum Metropolitam, non tantummodò quod Neftorium oleret, fed & quod Bigamus effet, tamquam læforum Canonum vindex ejecit Theodofius Auguftus. Adeò verè ad Rufum Theffalonicenfem, ac omnes Macedoniæ Epifcopos fcribit Innocentius primus: Nos, omnefque per Orientem Occidentem- Epift. 22. que Ecclefias noverit veftra Dilectio bigamos penitùs non admittere, nec ad ultimum Ecclefiaftict Ordinis locum adfumere & fi reperti fuerint, Submovere.

[ocr errors]

C. I.

Frequentibus tamen prævaricationibus etiam fubjacuit Canon. Nam & Pfychicos, id eft, orthodoxos in libro de monogamia arguit aut criminatur Tertullianus: Quot enim & bigami Cap. 12. præfident apud vos, infultantes utique Apoftolo, certè non erubefcentes, cum illis leguntur ejus verba. UNUS UXORIS VIRUM? Quin & Innocentio primo, damnanti ejufmodi Epifcopos & Clericos, generalem Illyriciana Diœcefeos confuetudinem opponere non erubuit Ru- Epift.22.. fus Epifcopus Theffalonicenfis. Et fupra memoratum Irenæum, à fe apud Tyrios confecratum, ac femetipfum purgare ftudens Theodoretus Cyri Epifcopus fcribit ad Domnum Patriarcham fuum Antiochenum. Quod ad biga- Epift. 110. miam attinet, Majorum veftigiis inbæfi. Nam & beatæ fanctæque memoria Alexander, qui Apoftolicam banc Sedem rexit, unà cum Beatiffimo Acacio Berrhea Epifcopo beate memoria Diogenem bigamum ordinavit. Eodemque modo Beatus Praylius Hierofolymæ Epifcopus Beatum Domninum Cæfareæ, qui bigamus item erat. Confuetudinem ergò fecuti fumus, & viros illuftres, fcientiaque &vita celeberrimos. Ac multa etiam alia hujufmodi minimè ignorans beate memorie Proclus, Conftantinopolitanus Epifcopus, & ordinationem ipse admifit, & laudans admiranfque refcripfit. Similiter etiam Pontice Diccefeos primarii Deo cariffmi Epifcopi, & Palæftini omnes: Neque ulla orta eft bac de re controverfia. Et iniquum ducimus unum damnare Irenæum, multis ac bariis egregiis facinoribus illuftrem. Eum effe adfeverat orthodoxum, fidei zelofum, magnanimum, beneficum in pauperes, ornatum omni Epifcopali virtute. Nihilominùs Theodofii Principis in ipfum permanfit executio, eamque à Juftiniano fecundo monita præfens Synodus adversùs graf

fantem denuò abufum imitatur.

Hæc Canonis verba, Ufque ad decimum quintum præteriti menfis Januarii præterite quartæ indictionis, demonftrat hanc Synodum habitam anno Domini fexcentefimo nonagefimo fecundo, Sergii primi Pontificis quinto, octavo JuRiniani fecundi Augufti. Dicto Januarii die adversùs Clericos Bigamos emanarat nefcio quod feu Patriarchale feu Imperiale Edictum, quod Canon nofter honorat eo fermè modo, quo

fimile fui Antecefforis Siricii adversùs incontinentes Clericos decretum honoravit Innocentius primus Pontifex in litteris ad Exuperium Ep.3.c. 1. Epifcopum Tholofanum. Si ad aliquos forma illa Ecclefiaftica vite atque difciplinæ, que ab Epifcopo Siricio ad Provincias commeavit, non probabitur pervenisse, his ignorationis venia remittitur, ità ut de cætero penitùs incipiant abftinere. Et ità gradus, in quibus inventi fuerint, fic retentent, ut eis non liceat ad potiora confcendere. Quibus in beneficio effe debet, quod hunc ipfum locum, quem retinent, non amittunt. Si qui autem scisse formam vivendi à Si vicio missam deteguntur, neque ftatim cupiditates libidinis abjeciffe, illi funt modis omnibus fub• movendi: Quia poft admonitionem cognitam funt arbitrati præponendam voluptatem. Dixi, Eo ferè modo: Etenim non de ignorantibus prius) Edictum, fed de iis, qui fefe poft ejus promulgationem cœperant corrigere, agit præfens Canon, eofque non plenè priori gradui relin quit, fed ad tempus fufpenfos ac poenitentes, vetito etiam adfcenfu ad fuperiora,

Cap. 7.

autem Ecclefia vel Oftiarius in imo officio conflitutus,
fi uxorem acceperit, ab officio penitùs abdicatur,
Prima Toletana Synodus Lectorem, qui viduam
duxerit, permittit promoveri in Subdiaconum;
Subdiaconum verò, qui prima defuncta duxerit
uxorem fecundam, mandat inter Oftiarios &
Lectores haberi, & ob tertias dumtaxat nuptias
ad laicos profcribit. Diverfæ Ecclefiæ diverfo mo-
do circa minores Clericos ftatuerunt ac egerunt.

Hinc tranfit Canon ad Presbyteros, Diaco-
nos, Subdiaconos, qui poft Ordinationem uni fe
Matrimonio applicarant: Brevi aliquo tempore à
facro minifterio prohibitos & punitos rursùs pro-
priis gradibus reftituit, ad alium gradum nequa-
quam provehendos, nefario Matrimonio diffoluto.
Eo namque tempore Ecclefia Græca fervabat Ca
nonem vulgò Apoftolicum: Innuptis, qui ad
Clerum provecti funt, præcipimus, ut, fi volue-
rint, uxores accipiant, fed Lectores Cantorefque
tantùm. Presbyteris, Diaconis, ac Subdiaco-
nis indulgebat priùs inita, ineunda Matrimonia
vetabat ac annullabat. Et hic rursùm additur
moderatio ob decretum menfis Januarii indictio-
nis quartæ

Cap. 2. 3.

Cap. 27.

Hoc ipfum definit de illis, qui unicam quidem, fed viduam duxerint in uxorem. Etenim Exindè innovatur & confirmatur feptimus de & hoc vetat Canon veraciter Apoftolicus, de quo cimus inter vulgares Apoftolicos Canon, adfeSanctus Leo Magnus in litteris ad Epifcopos verans ex uno ante ex altero poft Baptifmum ini Ep.87.c. 1. Mauritaniæ Cæfareenfis. Apoftolicis debemus in- to Matrimonio non induci irregularitatem, confervire præceptis, ut quamlibet quis bonis moribus ftantiffimè femper refutatus & projećtus ab Ecclepræditus, fanctis operibus inveniatur ornatus fia Romana & omni Latina. Excipe Sanctum nequaquam tamen vel ad Diaconii gradum, vel ad Hieronymum in Epiftola ad Oceanum. Carte- Epist. 83. Presbyterii bonorem, vel ad Epifcopatus culmen ad rius Hifpaniæ Epifcopus, homo & ætate vetus & fcendat, fi aut ipfum non unius uxoris virum, aut Sacerdotio, unam antequam baptizaretur, alteram uxorem ejus non unius viri fuiffe claruit, Caufam poft lavacrum, priore mortua, duxit uxorem: Et dat Tertullianus in libro de monogamia: Prifti- arbitraris eum contra Apoftoli feciffe fententiam, qui na exempla pofterioribus communicant, & de difci- in catalogo virtutum Epifcopum unius uxoris virum plina ac forma vetuftatis ad novitatem tranfmittunt. præcepit effe ordinandum. Miror autem te unum Hoc eft, Apoftolicus ifte Canon natus eft ex protraxiffe in medium, cùm omnis mundus bis Ordiantiquo Judaico Canone, qui Sacerdotem vetuit nationibus plenus fit. Non dico de Presbyteris, non bis nubere, aut alterius viduæ conjungi. Neque de inferiori gradu: Ad Epifcopos venio, quos fi firefert, quod Dominus priorem legem adimple-gillatim voluero nominare, tantus numerus congrerit & caffarit. Etenim planè & nos dicimus fic de-gabitur, ut Ariminenfis Synodi multitudo fuperetur, ceffiffe legem, ut onera quidem ejus, quæ fecundùm Totis doctrinæ ac eloquentiæ nervis conatur fenfententiam Apoftolorum nec Patres fuftinere value- tentiam ftabilire. Et in commentariis Apoftoli- Cap. 1. Fant, concefferint; quæ verò ad juftitiam spectant, cæ Epiftola ad Titum. Multi fuperftitiofius manon tantùm refervata permaneant, fed & ampliata, gis, quam verius etiam eos, qui cùm gentiles fueut videlicet juftitia noftra abundare polit fupra Scri- rint, unicam uxorem habuerint, qua amiffa poft barum & Pharifæorum juftitiam. Quod viduarum Baptifmum Chrifti alteram duxerint, putant in Samaritos & Occidens & Oriens cenfuerit de Clero cerdotio non legendos, cum utique fi hoc obfervandum ejiciendos, teftatur Innocentius primus in lau-fit, illi magis ab Epifcopatu arceri debeant, qui vadatis litteris ad Rufum Epifcopum Theffaloni-gam per meretrices anteà exercentes libidinem, unam cenfem.

Tom. I.

Attamen non ubique obtinuit hìc rigor & perfectio. Liquet apud Jacobi Sirmondi Concilia Gallicana ex Epiftola Sancti Lupi Trecenfis & Eufronii Auguftodunenfis ad Talafium Epiícopum Andegavenfem. De Clericis bigamis, ufque ad Oftiarios Ecclefiæ permittit & patitur: Et quam quis Sacerdotum regulam pro diftrictione fua adfumpferit, jure cuftodiet. Exorciftas verò aut Subdiaconos à fecundis nuptiis penitùs excludit: Nam jam Ecclefiæ obfequiis aggregatos ad fecundas nuptias tranfire non patimur, quos, poftquam adfumpti fuerint, etiam à primis penitùs arcemus, ExorciAtas dumtaxat atque Subdiaconos. In Auguftodonenfi

regenerati acceperint, & multò detefiabilius fit for-
nicatum effe cum pluribus, quam bigamum reperiri,
Et Ruffino, opinionem hanc, tamquam erro-
neam & à Latina Ecclefia alieniffimam imprope-
ranti, repofuit: Brevi fermone refpondebo: Ha-L 1°C. 7.
bent libellum, quem in crimen vocant, illi refpon-
deant, hunc fua difputatione fubvertant, & fcripta
fcriptis arguant.

Attamen Ruffini improperium fuit omninò
ratum & firmum. Etenim Latina, cujus morem Ep. 1. c. 9.
ac fenfum fequi debebat Hieronymus, Ecclefia
femper aliud docuit, uti liquet ex Refcripto Si-
Ep. 1. 22.
ricii Pontificis ad Himerium Archi-Epifcopum 23.
Tarraconenfem, ac litteris Sancti Innocentii

primi ad Victricium Rothomagenfem, ad Rufum Epifcopum Theffalonicenfem, ac ad Synodum Toletanam. Et Hifpani enim & Illyriciani cum Græcis carni in hac parte indulgebant. Adversùm eos fcribit in primo officiorum libro, & in Epiftola ad Ecclefiam Vercellenfem Sanctus Cap. 50. Ambrofius. Plerique argumentantur UNIUS Epift. 25. UXORIS VIRUM dici poft Baptifmum babite, eò quod Baptifmo vitium fit ablutum, quo afferebatur impedimentum. Et vitia quidem atque peccata diluuntur omnia, ut fi quis contaminaverit fuum corpus cum plurimis, quas nulla conjugii lege fociaverit, remittantur ei omnia; fed conjugia non refolvuntur, fi quis iteraverit. Culpa enim lavacro, non lex folvitur. Ex quo liquet duplici etiam ante baptifma inito conjugio quem effici irregularem. Ait id effe præceptum non folius Apoftoli, ftatuentis de folis Epifcopis, Presbyteris, ac Dia conis; fed etiam Patres in Nicæni Concilii tratatu addidiffe, nec inferiorem Clericum effe debere, qui fecunda, licet ante Baptifmum, conjugia fortitus fit. Ea enim ad omnem Clericum extenfio eft longè antiquiffima, utpotè nota L. 1. c.7. etiam Tertulliano in libris ad uxorem: Difciplina

Ecclefiæ & præfcriptio Apoftoli non finit Bigamos prefidere. Quod nempè Ecclefiæ difciplina Apoftoli præfcriptionem ad omnem penitùs Clericum ampliarit. Eamdem difciplinam tradit & commendat Sanctus Auguftinus in libro de bono conjuCap. 18. gali. Quoniam ex multis animabus una civitas futura eft habentium unam animam & cor unum in Deum, proptereà Sacramentum nuptiarum temporis noftri fic ad unum virum & unam uxorem redactum eft, ut difpenfatorem Ecclefiæ non liceat ordinare, nifi unius uxoris virum. Quod acutius intellexerunt, qui nec eum, qui catechumenus vel paganus habuerit alteram, ordinandum effe cenfuerunt. De Sacramento enim agitur, non de peccato. Nam in Baptifmo peccata omnia dimittuntur.

Ecclefia alium ante, alium ftatum habuit poft Dei Verbi ad nos in carne adventum. Antè non úna, fed divifa erat in plures difparatos greges, poftea redacta in unum fub uno Sacramentorum vifibilium fignaculo, ac uno & vifibili & invifibili Paftore, ideòque in antiquo Deus permifit etiam fimultaneam, quæ unius Dei cum diverfis iftis Ecclefiis fignificaret, unius viri cum pluribus mulieribus polygamiam, in novo Teftamento penitùs interdixit, quoniam viri ac mulieris Sacramentum tunc in Chrifto & Ecclefia debuit effe veraciter magnum, id eft, oftendere conjunctionem unius Chrifti cum unica Ecclefia, virgine, nulli alteri nupta, à nunquam deferendo nunquam deferenda. Novum hocce Sacramentum refplendere debuit etiam in ejus miniftris, ideòque nullum in Clerum promoveri, qui ipfum per duplex, aut etiam unicum cum diffo na perfona Matrimonium in femetipfo deftruxiffet. Hinc & Ambrofius & Auguftinus dicunt aliam irregularitatem ex peccato, aliam, qualis hæc præfens, nafci ex Sacramento, feu ex defe&tu Sacramenti. Quod ipfum in libro de monoC. 11. 12. gamia ait Tertullianus. Sanctus Leo in litteris ad Mauritaniæ Cæfareenfis Epifcopos fuiffe ait etiam in antiqui Teftamenti Sacerdotibus: Eo.

Ep.87. C. I

rum unctio unius Dei cum unica Synagoga de monftrabat, unius inhumanandi Dei Verbi cum unica gentium Ecclefia conjugalem adunationem promittebat. Et hinc vaga cum plurimis citra conjugalem ligamen libido, quoniam non abrumpit laudatum Sacramentum, non facit irregularem. Hinc item non fieri quem irregularem per duplex Matrimonium invalidum, aut per aliud validum, aliud invalidum, rectè, fub quadam tamen moderatione, pofteriores Pontifices refponderunt. Sanctus Ambrofius in laudatis ad Ecclefiam Vercellenfem litteris dat & aliam caufam hujus irregularitatis: Quod Bigamus nequeat confolari viduam, honorare, cohortari ad cuftodiendam viduitatem, fervandam marito fidem, quam ipfe priori conjugio non refervarit. At illa locum obtinet in fola Bigamia vera .

Porrò Bigamia interpretativa eft omninò an tiquiffima, per Apoftolos introducta in Ecclefiam ex lege antiqua: Sacerdos accipiat virginem, non viduam, aut ejectam. De ea fcribit ad San&tum Victricium Rothomagenfem Epifcopum c.5. Innocentius primus. Si quis viduam duxit uxorem, five ante Baptifmum, five poft Baptifmum, non admittatur ad Clerum, quia eodem Bigamix vitio, feu Sacramenti defectu videtur exclufus. In Baptifmo enim crimina dimittuntur, non acceptæ uxoris confortium relaxatur. Quomodò enim Chriftus Dominus folam fibi defponfavit Ecclefiam, ità Ecclefia nulli unquam alteri nupfit. Ipfa eft Evangelicus ac Propheticus afine pullus, quem nullus hominum federat; ipfa eft operarii dicentes ad Patrem-familias, Quia nemo nos conduxit. Et hocce Sacramentum omninò deficit in viduæ aut repudiatæ marito.

Epift. 4.

Tom. 1.

C. 5.

Et nofter & Apoftolicus Canon addunt irregularem effe etiam illum, qui poft Baptifma habuerit concubinam. Quod ipfum in litteris ad Felicem Nuceriæ Epifcopum fcribit Innocentius primus. Attamen non ob Sacramenti defectum, fed caufa criminis. Nam illum, qui poft Baptifma vel femel dumtaxat fuerit fornicatus, licèt complicem pofteà in uxorem ducat, effe irreparabiliter irregularem, fcribit Romana apud Jacobum Sirmondum Synodus ad Epifcopos Gallicanos. Quod ipfum in commonitorio ad Ammonem Lycopolitanum adfirmat Theophilus Patriarcha Alexandrinus. Omnes una voce id cla mant antiqui Canones. Quin & pofterioribus fæculis idem afferit in litteris ad Theodofium Corinthi Monachum Nicephorus Chartophylax Ecclefiæ Conftantinopolitana. Clero enim initiandum Apoftolus mandat effe fine crimine, etiam fimplicis ac unica fornicationis mœchia. At commiffi poft Baptifmum: Anterior, licet vaga, fæda, plurima, quoniam in veterem hominem peccat, à Clero nunquam arcuit aut abjecit. Verùm apud nos Latinos jam pridem ceffat, proh dolor, hæc fanctiffima disciplina. Etenim Sanctus Gregorius Magnus Andream Tarentinum Epifcopum, qui laicus concubinam certò habuerat, reliquit in cathedra fub hac conditione: Si in facro Ordine conftitutus ejus Lib. 2. te permixtione recolis effe maculatum, Sacerdotii Ind. 11. bonore depofito, ad adminiftrandum nullo modo Ep. 44.

L.3.Ep.26.

præfumas accedere, Eo enim tempore carnalis in facro Ordine lapfus adhuc faciebat irregularem, uti liquet ex ejus litteris ad Januarium Metropolitam Sardorum. Et hinc in ejus, quæ oppofitum 1,7.Ind. 2. afferit, ad Secundinum Monachum Epiftola effe vest imento veteri nequiter à nefcio quo adfutum pannum novum, eft longè certiffimum.

Ep. 54.

Ep. 4.

Confirmatur tandem & decimus octavus Car non Apoftolicus, etiam viduæ, dimiffe, meretricis, fervæ, aut fcenicæ maritum arcens à facerdotali catalogo. Etenim Innocentius primus in litteris ad Felicem Nuceriæ Epifcopum, Gregorius Magnus in litteris ad Joannem Epifcopum L.2. Ep.25 Squillitanum, fæculis item pofterioribus, Ur. banus fecundus in Synodo Malphitana, ac in Refponfione ad Nicetæ Pectorati calumnias Cardinalis Humbertus adfirmant neminem poffe in Clerum adfumi, nifi virginem, aut maritum unius virginis. Quarè meritò quarta Synodus Toletana à Clero arcet, non tantummodò viduarum aut relictarum, fed & maritos corruptaC. 19. 44. rum atque meritricum. Synodus Tarraconenfis addic item Lectorem atque Oftiarium, qui adulteræ uxori, quam omninò dimittere debuerat

L.I.tit.21.

fuerit commixtus: Gerundenfis etiam illum lai-
cum, qui poft uxorem cognoverit quamvis aliam
mulierem. Confirmat Pelagius fecundus in lit- Epift. 12.
teris ad Epifcopum Florentinum. Quæ omnia
funt Apoftolicus & antiquiffimus Ecclefiæ Ca
non, fpectans ad Bigamiam interpretativam, &
mutuatus à lege antiqua: Sacerdos virginem uxo-
rem accipiat. Caufam dat Innocentius tertius in
litteris ad Epifcopum Metenfem: Quia omni-
bus illis modis Eadem caro dividitur in plures.
Ecclefia enim eft virgo cafta, defponfata uni'
Chrifto, nunquam deferto, nunquam deferen-
do, nunquam ad aliam Ecclefiam declinaturo:
Adeòque quicumque uxorem, feu vivam, feu
defunctam, per aliam copulam deferit, ducit
non virginem, aut adulteram cognofcit, exhi-
bere in fe non poteft magnum iftud Sacramen
tum. Quocircà hæc omnis irregularitas funda-
tur, non in crimine, quod fæpè nullum inter-
venit, fed in defectu Sacramenti. Et hinc rectè
Innocentius tertius refcripfit per ratum dumtaxat
Matrimonium non contrahi hanc irregularita
tem, quia nempè per ipfum non fuit unio aut
divifio carnis.

S'

CANON IV.

quis Epifcopus, vel Presbyter, vel Diaconus, vel Subdiaconus, vel Lector, vel Cantor, vel Oftiarius, cum muliere Deo dicata coierit, deponatur, ut qui Christi sponsæ vitium attulerit. Sin autem laicus, fegregetur,

[ocr errors]

CANON V.

Ullus eorum, qui in facerdotali catalogo degunt, extra eas, quæ in Canone recenfentur, à fufpicione alienas perfonas mulierem poffideat vel ancillam, fe nulli reprehenfioni affinem ex hoc fervans. Si quis autem quæ à nobis definita funt tranfilierit, deponatur. Hoc ipfum autem etiam Eunuchi fervent, ut à vituperatione alieni fint, providentes. Qui autem tranfgrediuntur, fi funt quidem Clerici, deponantur; fi verò laici, segregentur.

SCHOLION.

St innovatio tertii Nicæni Canonis adversùm extraneas Agapetas, de quibus jam pridem ftatuerant Honorius ac Theodofius Au

Cod. 1. 1.

gufti, ac ex hujus Codice in fuum transcripse-
rat Juftinianus. Eum, qui probabilem fæculo di-
fciplinam agit, decolorari confortio fororia appel- tit.3.c.19.
lationis non decet. De eifdem eft antiquus, à Ni-
cæna Synodo omninò refpectus, ac ad univer-
fam fub cœlo Ecclefiam extenfus, Canon An- C, 19.
cyra-

[ocr errors]
« VorigeDoorgaan »