Lothario Augufto efeftucans eorumdem nomi

Pontifice pro Epifcopalium atque Abbatialium ftitum inveftituras, ac Innocentius fecundus

electionum libertate pugnam perfecere Calixtus

fecundus Henrico quinto Imperatori laicas Anti-nationes

Q

&

Uoniam quidem dicit alicubi Divinum eloquium, Dignus est operarius mercede fua; hujus rei gratia et nos decernimus& promulgamus, ut magnæ Ecclefiæ Clerici, qui in fubje&is ordinibus morati funt, ad majores gradus afcendant, fi digni claruerint, melioribus perfrui mereantur honoribus ; cùm aliqui eorum, qui in ipfis funt, aut per incrementum ad fuperiora minifteria advocati fuerint, aut per communem naturæ terminum dormientes defuerint; fed non ex illis, qui foris funt, aliqui fe his innectentes, debitas eis qui multo tempore laboraverunt, dignitates vel honores recipiant ; ac per hoc inveniantur Ecclefiæ Clerici nullo modo poffe proficere. Nullatenùs autem habeant poteftatem, qui Principum domorum, feu fuburbanarum rerum curam gefferint, inter Clerum magnæ Ecclefiæ colligi, vel conftitui Nemo quippè Deo militans fæculi negotiis implicatur. Si verò quis præter definitionem, quam nunc protulimus, promotus fuerit in quocumque magnæ Ecclefiæ gradu, reprobetur omnimodis ab omni Ecclefiaftico gradu, tamquam qui contra magnam Synodum provectus extiterit.

SCHOLI O N.

:

,

re, undè contumeliosè eos nominantes, quando vo lunt illos ordinari Presbyteros, rogant nos aut jubent dicentes: Habeo unum Clericionem, quem mi. hi nutrivi de fervis meis propriis, aut beneficialibus, five Pagenfibus, aut obtinui ab illo vel illo bomine five de illo vel illo pago, volo ut ordines eum mihi in Presbyterum. Hancce facem Canon vetat imponi Clero Ecclefiæ Cathedralis, præfertim Conftantinopolitana. Caufam dat in litteris ad Michaelem Auguftum, lectis in quarta Actione præfentis Synodi, Sanctus Pontifex Nicolaus primus. Ecclefiæ Conftantinopolitane bortamur ftatum, ut tales alere omni religione eruditos ftudeat viros, qui ad honorem cardinis ipfius fanctæ Eccle

Omefticos nobilium Clericos, eofque imperitos ac vanos, non tantummodò in Græcia, fed & in Francia abundaffe fcribit ad Bernardum Archi-Epifcopum Viennenfem Agobardus Archi-Epifcopus Lugdunenfis. Increbuit Epift. 7. confuetudo impia, ut pænè nullus inveniatur anbe lans & quantulumcumque proficiens ad honores & gloriam temporalem, qui non domefticum habeat Sacerdotem, non cui obediat, fed à quo incessanter exigat licitam atque illicitam obedientiam, non folùm in Divinis officiis, verùm etiam in bumanis. Ità ut plerique inveniantur, qui aut ad menfas miniftrent,fiæ, fuis Præfulibus mortuis, vel quolibet cafu ac aut faccata vina misceant, aut canes ducant, aut caballos quibus fæminæ fedent regant, aut agellos provideant. Et quia tales, de quibus hæc dicimus, bonos Sacerdotes in domibus fuis habere non poffunt:fuetudine canonica, magna cum cautela fervatur &

Nam quis effet bonus Clericus, qui cum talibus bo-
minibus dehoneftari nomen & vitam fuam ferret?
Non curant omninò, quales Clerici illi fint, quanta
ignorantia feu quantis criminibus involuti; tantùm
ut babeant Presbyteros proprios, quorum occafione
deferunt Ecclefias, Seniores, & officia publica.
Quod autem non habeant eos propter religionis bono-
rem, apparet in boc, quod non habeant eos in bono-

modo decedentibus valeant furrogari: Quod non folùm in tanto Patriarchatu obfervari omninò debet, verùm etiam in fingulis quibufque civitatibus ex con

cuftoditur. Eamdem rationem adducit Joannes octavus Pontifex in litteris ad Bafilium Auguftum, ejufque filios Conftantinum ac Alexandrum, Photium tandem ad malè invafum Patriarchatum retinendum difpenfans, & adjungens: Eo tenore ifta decernimus, ut poft bujus Pa triarchæ obitum nullus de laicis vel curialibus in Patriarchatus eligatur aut confecretur bonore, nifi de

Cardinalibus & Diaconibus Conftantinopolitana fe- iftis Clericis nofter Canon noluit aperire viam ad dis, fecundùm facros Canones. Abjectis itàquel | Ecclefiæ Epifcopatum.

CANON XIV.

?

Os, qui à divina gratia ad Epifcopale advocantur officium tamquam imaginem et figuram ferentes fanctorum cœleftium Hierarcharum, id eft, Angelorum, fecundùm hierarchicum planè gradum et morem, omni honore dignos ab omnibus Principibus et fubditis fancimus haberi. Et nequaquam Strategis, vel quibusli bet aliis Principibus obvios procul ab Ecclefiis fuis occurrere fed neque femet à multo fpacio de equis vel mulis ejicere, aut cum timore ac tremore procedere ac adorare; fed nec cum fæcularibus Principibus ad menfam intrare hora prandii, eofdem, quos illi honores Strategis exhibentes, fed fecundùm congruentiam fpiritalis dignitatis ac honoris fui, reddere quidem omnibus debita, cui vectigal, vectigal, cui honorem, honorem: Præferri autem et multam à Principibus amicorum Chrifti Imperatorum venerationem et reverentiam promereri confeffores eorum et honoris fimilis existentes; ità ut fiduciam habeant Epifcopi arguere Strategos multoties, et alios Principes, atque omnem fæculi dignitatem, cùm injuftum et irrationabile agere quid illos invenerint, et per hoc corrigere et reddere. meliores. Si verò aliquis Epifcopus poft definitionem fanctam Synodi, debitum et canonicè collatum fibi contempferit honorem et quid fecundùm veterem et inhumanam ac inordinatam confuetudinem, præter quæ nunc definita funt fieri permiferit; fequeftretur anno uno, et Princeps ille non mereatur percipere myfteriorum nec fanatificationum communionem.

SCHOLI ON.

C. 6.

2

nes dignitatis. Et quidem Auguftum Confifto
rium poffe ingredi erat grandis honos, nihilomi-
nùs Sanctus Ambrofius queftus fuit de duobus.
Primùm fcribit ad Valentinianum Auguftum:
Dixi bunc non effe morem Sacerdotalem. Alterum Dial. .
dixit Augufto Maximo: Non injuria, fed vere-
cundia commotus fum, quod alieno confifto loco.
Commotus fuit, quod Epifcopus Confiftorium
ingredi, & ingreffus non cum Primatibus fede-
re, fed cum fecundi Ordinis Comitibus ftare co-
geretur. Effe dixit bumilitatem Epifcopo indi-
gnam. Et de Sancto Martino Turonenfi Epifco-
po, Valentinianum primum Imperatorem acce-
dente, fcribit Sanctus Sulpitius Severus. Valen-
tinianus, cùm Martinum ea petere cognoviffet, qua

E Regum ac Regiorum Miniftrorum in
Epifcopos irreverentia legimus varias fan-
&torum Patrum querimonias. Etenim de Maxi-
mo Augufto ad Auguftum Valentinianum fe-
Epift. 56, cundum fcribit Sanctus Ambrofius. Ubi fedit in
Confiftorio, ingreffus fum: Affurrexit, ut ofculum
daret. Ego inter Confiftorianos fteti. Tres Comi-
tum ordines Conftantinus Magnus inftituit, &
omnes Comites Confiftorianos fuiffe primi ordi-
nis, liquet ex ipforum creationis formula apud
Caffiodorum: Comitivam primi ordinis largimur,
ut Confiftorium noftrum ingrediaris. Eos laudatus
Ambrofius ftetiffe; at verò Vopifcus, Valeria-præftare nollet, jussit eum palatii foribus arceri.
ni Imperatoris Confiftorium ex Acholii Admif-
fionum Magiftri libris depingens, in Aureliani
Augufti vita adfirmat fediffe. Nempe inter ipfos
etiam Confiftorianos Comites erant plures ordi-

L.2. C.12.

Verùm ab Angelo ad invitum introductus eft
Martinus, pergitque de illo laudatus Sulpitius.
Qui cùm venientem eminùs videret, infrendens cur
fuiffet admissus, nequaquam adfurgere eft dignatus

adftante,

adftant, donec Regiam fellam ignis operiret, ipfum- | que Regem ex parte corporis, qua fedebat, adflaret incendium. Ità folio fuo fuperbus excutitur, & Martino invitus adfurgit, multùmque complexus quem fpernere antè decreverat, virtutem fenfiffe Divinam emendatior fatebatur: Nec exspectans Martini precibus priùs omnia conceffit, quam rogaretur. Et ad populum fuum declamat Sanctus Augustide diverf. nus. Veftræ neceffitates nos cogunt venire quò nolu mus: Obfervare, ante oftium fare, intrantibus dignis & indignis exfpectare, nunciari, vix aliquando admitti, utique à Romani Imperii Magiftratibus, ferre humilitates Epifcopali majeftati adverfas. Chilpericum item Francorum Regem fuiffe Epifcoporum contemptorem peffimum queritur in Francorum hiftoria Sanctus Gre

Serm.111.

C.19.

cum lapfa

|Pio Regibus Synodos Gallicanas
Chriftianitate lapfam quoque Epifcoporum ac
totius Cleri reverentiam feriò reftaurantes.

Primò, inquam, Canon vetat Epifcopos qua-
fi Capellanos adftare Regiæ menfæ inter Strate-
gos ac reliquos Palatinos, longèque minùs men-
fis ipforum Strategorum. Etenim Carolo Ma- L.1. c.17.
gno, Francorum Regi, comedenti Epifcopos
quafi famulos adftitiffe fcribit in ejus vita Sancti
Galli Monachus: Inter Duces & Comites adfti-
tiffe affirmat chronicon Thegani. E fervili ge-
nere erant tunc paffim Francorum Epifcopi,
ideòque illis fufficiens honor videbatur parificari
Ducibus & Comitibus, juxta Sancti Auguftini
de pauperibus ad monafteria admiflis Regulam :
Non erigant cervicem, quia fociantur eis, ad quos

L.6. C.47 gorius Epifcopus Turonenfis. Etiam pofteriori-foris accedere non audebant, fed fursùm cor ba
bus fæculis Wazonem Leodienfem Epifcopum
ftare coram fe permifit Henricus tertius Impera-
tor, fcribitque in hiftoria fua Anfelmus Canoni-
Cap. 107 cus Leodienfis. VVazo Sacerdotalis reminiscens au-
doritatis publicè feriit Principis beftialem folidita-
tem, concludens in hæc verba: Etfi VVazonis
perfona forfitan indigna eft honorari, Sacerdotalis
tamen gratia non deberet inter populares turbas tam
inhoneftè fatigari. Italorum in fuos Epifcopos &
Clericos, irreverentiam notat apud Ottonem Fri-
Lingenfem Epifcopum & corrigit Fredericus pri-
L.2. c. 67, mus Auguftus. Sancium Portugalliæ Regem
adeò in Clerum fuiffe barbarum, ut pro diro repu
taret augurio, cùm fibi videret Religiofum aliquem
vel Clericum occurrentem, habemus ab Innocentio
L.2. Epsa tertio in litteris publicatis per Francifcum Bof-
quettum Epifcopum montis Peffulani. Idem
Pontifex in litteris apud Gregorium nonum ex-
ftantibus fcribit ad Alexium Imperatorem Con
ftantinopolitanum. Hæc fi prudenter attenderet
Imperatoria Celfitudo, non faceret aut permitteret
Conftantinopolitanum Patriarcham, magnum & bo-
norabile membrum Ecclefiæ, juxta fcabellum pedum
fuorum in finiftra parte federe, cum alit Reges &

L. 1. tit. 33. C. 6.

Cap. 8.

L.1.C.35.

beant,& terrena ac vana non quarant. Verùm
longè aliter Conftantinus Magnus, de quo in
vita ejus Eufebius Epifcopus Cæfareenfis. Impe-
rator Epifcopos, licèt homines fuerint ipfius forma
babitu ad fpeciem abjecti, ab eo tamen non ejus ge-
neris exiftimati funt; fed quia non hominem, qui
fub adfpectum oculorum cadit, fed Deum ipfum, qui
in eorum animis infidebat, confiderare vifus eft,
illos fue menfe effecit participes. Quod ipfum in L.1.c.II.
Ecclefiaftica hiftoria affirmat Theodoretus.
Quomodò Maximus Auguftus Sanctum Marti-
num in pari fecum fede ad menfam federe, &
primùm illi fcyphum offerri curarit, eumque
non ipfi, fed fuo Presbytero Martinus propina-
rit, refert in ejus vita ac plurimùm laudat San-
aus Sulpitius Severus. Addit eodem modo à Cap. 22.
Valentiniano primo, per Angelum punito ac
emendato fuiffe tractatum, & dicti Maximi
Reginam ei ad menfam inftar famulæ miniftraf-
fe. Etiam à Gumtramno Francorum Rege fuiffe Dial.2.c.6.
ità exceptos Epifcopos adferit Sanctus Gregorius C. 7.
Epifcopus Turonenfis. Et de Sancto Frederico,
Trajecti ad Rhenum Epifcopo, fcribit Guiliel
mus Malmesberienfis. Ludovicus Pius Imperator

Principes Archiepifcopis & Epifcopis fuis ficut de-prima Ordinationis die novum Præfulem confeffu L.9. C.20.

bent, reverenter adfurgant, & eis juxta fe venera-
bilem fed adfignent. Eafdem querelas habet in
libro de facris Ordinationibus Symeon Archi-
Epifcopus Theffalonicenfis, addens eam effe
unam caufarum, ob quas indignatus Dominus
Deus Orientale imperium afflixit multis calami-
tatibus, & tranftulit ad Flandros. Et de Geor-
gianis fcribit in Romanæ ac Armeniæ Ecclefia-
rum unione Clemens Galanus. Iberia Principes
Ecclefiafticam libertatem nihili faciunt. Epifcopos
parvi pendunt, buc illucque fecum pertrahentes.
Sacerdotibus ut mancipiis utuntur. Et quod Prin-
ceps de omnibus Epifcopis ac Sacerdotibus facit, boc
ipfum & nobiliores in fua quifque ditione de iifdem
faciunt. Et de Græcis habet tractatus Conftanti-
nopoli repertus apud Patres Prædicatores. Græci
Sacerdotibus debitum honorem fubtrahentes, eos in-
ter convivia fibi adfiftere faciunt. Pro facili occafio-
ne eos pænis & flagellis inftar Paganorum affligunt.
Et ut habeant ridendi materiam, in capitibus eorum
pileos pugnis conquaffant. Et omnes hofce pravif-
fimos mores præfens Canon profcribit & damnat,
imitatus varias fub Carolo Magno & Ludovico

dexteræ in prandio dignatus eft. Erat magnus, at
non immeritus honos. Etenim, tefte Hermia
Zozomeno, Dignitas Sacerdotalis imperii dignitati
par eft, immò in locis facris primas partes obtinet.
Effe dignitatem longè majorem oftendit multis
Sanctus Pontifex Gelafius primus in Epiftola ad
Anaftafium Auguftum. Epifcopo, utpotè qui
& Dei Patris & Chrifti Domini perfonam ac
imaginem gerat, nihil effe in mundo fublimius,
aliquoties Sanctus Martyr Ignatius in fuis Epifto-
lis teftatur. Quod ipfum in Nicænæ Synodi
compendio fcribit Gelafius. Cyzicenus. Et ex L.2. C.30.
hifce principiis nofter Canon ait Epifcopos opor-
tere effe paris honoris cum ipfo Imperatore.

Hinc fecundò mandat Epifcopos Strategis aut
aliis Imperii Poteftatibus, Ecclefiam ingreffuris,
procul non occurrere. Eft antiquiffima Ecclefiæ
difciplina, de qua apud Hermiam Zozomenum
fcribit ad Arfacium Paganorum in Galatia Pon-
tificem apoftata Auguftus Julianus. Ingredienti L.5.c.15.
bus Præfidibus in urbem nemo Sacerdos obviam pro-
deat, nifi quando ad templa Deorum accedunt, fo-
lùm intra veftibula. Eos intrantes nullus miles præ-

redat; fequatur autem qui vult. Nam fimul ut in-
greditur limen delubri, privati perfonam induit:
Siquidem ipfe his, qui intùs funt, præes, propte-
reà quod Divina lex illud poftulat. Uti Chriftia-
norum fidem, ità & Ecclefiafticos ritus effe or-
natiffimos, atque humani generis ad Chriftum
Dominum potentiffimè attractivos videbat ac in-
videbat impius ac dolofus Apoftata, ideòque
ipfis etiam gentilem idololatriam veftiri fanxit,
& Principem ac Reipublicæ Miniftros recipi in
delubra, quomodò recipiebantur in Bafilicas
Chriftianorum. Et huc in lege Ecclefiaftici afyli
confirmativa, exftante post Synodum Ephefi-
nam, refpicit etiam Theodofius Auguftus. Nos,
qui semper jure imperii armis circumdamur, quofque
fine armatis ftipatoribus effe non convenit, Dei tem-
plum ingreffuri foris arma relinquimus, & ipfum
etiam diadema deponimus: Et quò submissioris im-
perii fpeciem præferimus, eò magis nobis imperii
majeftas promittitur. Quia nempe Ecclefiam in-
grediens Princeps fit privatus. Hinc item Con-
ftantinus Magnus Nicænam Synodum, factam
in fanctæ Sophiæ Ecclefia, fine armata apparitu-
ra intravit: Hìne Ecclefias ad Epifcopos, ad
Auguftos fpectare fola palatia dixit Valentiniano
fecundo Sanctus Ambrofius.

Relat. 1.

vobis regredientibus poffemus ut adventus veftri latiffimum fructum præfentes cum cæteris ipfi quoque caperemus. Quæ illic exultatio omnium fratrum? Quis concurfus atque complexus occurrentium fingulorum? De adventus veftri gaudio cognofcere illic fraternitas cœpit, qualis & quanta fit fecutura Chrifto veniente lætitia. Et de Joanne Patriarcha Antiocheno, Ephefiham civitatem ac Synodum intrante, ad populum Conftantinopolitanum fcribit Memnon Archi-Epifcopus Ephefiorum. San&a Synodus bonorem, & quam oportuit Sacerdoti obfervantiam impendens, quofdam Epifcopos cum nonnullis Clericis obviam mifit. Et apud Hormif- post Epift. dam Pontificem de fuo in Scampinam urbem in 4. greffu fcribunt ejus apud Juftinum Auguftum legati. Trojus Epifcopus cum fuo Clero vel plebe in occurfum nobis egreffus eft. Propè omnes cum cereis viri cum mulieribus, milites cum crucibus nos in civitate fufceperunt. Et de fuo in Regiam civitatem introitu. Vitalianus, Pompejus, & Juftinianus, Relat. ş. tria tunc palatii lumina, nobis occurrerunt in decem millibus. Tanta fuit etiam in plebe devotio, ut pars maxima populorum cum cereis fimul & laudibus veftris noftrorum præftolaretur adventum. Plurima adduci poffunt ejufmodi exempla. Quin & de quodam Ecclefiæ Edeffena Presbytero, ab iniNotanda funt hæc noftri Canonis verba: Ob quis carceribus regreffo, ad Synodum Berytenvios procul ab Ecclefiis fuis occurrere. Et hæc Julia- fem in Chalcedonenfi lectam dixit Eulogius ejuf- Act.1 ai Apoftatæ Solùm intra veftibula. Exponit dem Ecclefiæ Presbyter: Omnis civitas fufcepit Svetonius Tranquillus, ajens de Germanico, eum cum cereis & lucernis. Et de ejufdem civitatis Caii Caligula Imperatoris Patre. Quoties aliquò orthodoxis laicis & Clericis ad præfcriptum sadveniret, vel ficundè difcederet, præ turba occur- fibi à Valente Imperatore Ariano exilium prof Tentium profequentiumve nonnumquam vite difericifcentibus, fcribit in Ecclefiaftica hiftoria men adiit. E Germania poft compreffam feditionem || Theodoretus: Civitates & pagi processere illis revertenti Prætorianæ cohortes univerfæ prodierunt obviam, quamvis pronunciatum effet, ut due tantummodò exirent : Populi autem Romani fexus, etas, orde omnis ufque ad vigefimum lapidem fe effudit. Civitatem quamcumque intrans Imperator fufcipi femper confuevit cum folenni procef

obviam, & maximum honorem deferunt. Et de
fuis in Ægypto hofpitibus monachis in Laufiaca
hiftoria Palladius Epifcopus Helenopolitanus: Cap. 52.
Properè accurrentes nobis venerunt obviam pfallen-
tes, eft enim hic mos apud omnes monachos.

Hunc proceffionis honorem Romani Imperii
non folummodo Strategis, fed & ipfis Principi-

Decad, 3. fione. Ità à Capuanis Hannibalem, ab Athe
1.3.c.7.22. nienfibus Attalum Afiæ Regem, à Gallis Vien-pibus Auguftis Canon mandat non longè ab Ec-
L.5.6.24° nenfibus Julianum Cæfarem fuiffe fufceptum te-

Cap. 9.

ftantur Titus Livius, & Ammianus Marcellinus. Et hinc Cæfaris Augufti, confueti femper, ne populum inquietaret, de nocte ingredi aut egredi civitates, & Antonini Philofophi, filiæ fuæ nuptum proficifcenti vetantis obviari, modeftiam prædicant præfatus Svetonius, ac Ju1.5. C-3 lius Capitolinus. Nec folis Imperatoribus aut Regibus, fed & Provinciarum Rectoribus impenfum fuit iftud officium, ideòque Sanctum Athanafium, abexilio redeuntem, fuiffe ab Alexandrina in genera, atates, ac artes divifa civitate, quomodò Auguftales Præfecti ac ipfi Augufti folent, fufceptum adfirmat in funebri ejus enco mio Sanctus Gregorius Nazianzenus.

clefia, fed dumtaxat ufque ad veftibulum exhi-
beri. Etiam provinciam fuam noviter ingredien-
tibus Præfectis gentiles facrificulos ità occurrere
jubet ex vetufta Chriftianorum regula Julianus
Auguftus. Et ità Reges fuos femper recepit Ec-
clefia Latina Advenientem Imperatorem Ro-
manus cum fui Cleri proceffione Pontifex ad San-
&ti Petri gradus folebat exfpectare. Variè ambie
runt, quin & pecunia eumdem honorem eme-
runt quidam & Proceres & Epifcopi, ideòque
fingulæ illius quæftiones uno verbo non poffunt
enodari.

Tertiò mandat Canon, ne Epifcopus Augu-
fto, Regi, aut alteri Principi in via occurrens
defcendat ex equo aut mulo, illum adoraturus.
Eft antiqua Ecclefiæ difciplina, olim etiam per
fecundam Matifconenfem Synodum innovata.
Statuimus, ut fi quis fæcularium quempiam Clerico- Cap: 153
rum bonoratorum in itinere obvium habuerit, ufquo
ad inferiorem gradum bonoris veneranter, ficut con-
decet Chriftianum, illi colla fubdat, per cujus officia

Obviæ, inquam, proceffionis honor etiam Patriarchis, Primatibus, Metropolitis, Epifcopis, quos ipfi Imperatori effe pares jam audi. vimus, fuit femper impenfus. Etiam Romæ in medio gentilium perfecutionum æftu ante oculos ipfius Imperatoris. Etenim ad Lucium Pontificem ab exilio regredientem fcribit Sanctus Cy-&obfequia fideliffima Chriftianitatis jura promeruit. Epift. 58. prianus. Utinam facultas daretur, ut intereffe illic Et fi quidem ille fæcularis equo vehitur, Clericusque

fimiliter,

A. 1070.

1.194. A. 12320 F. 257.

fimiliter, fæcularis galerum de capite auferat, &
Clerico fincera falutationis munus exhibeat. Si verò
Clericus pedes graditur, & fæcularis vehitur equo
fublimis, illicò ad terram defluat, & debitum bono-
rem prædico Clerico fincere charitatis exhibeat, ut
Deus, qui vera charitas eft, in utrifque lætetur,

prævalebunt: Et qui pro domo Ifrael ponere murum
debemus, fecundùm Propheticam irrifionem canes mu-
ti non valentes latrare reputabimur. Ejufmodi te-
ftimonia Patrum habemus plurima: Legenda
funt Lucifer Calaritanus in libris adversùs Impe-
ratorem Conftantium, & San&ti Hilarii Picta-
vienfis Epifcopi ad eumdem apologiæ.

Quintò tandem Canon Epifcopum aliquid ho-
rum prævaricantem mandat uno anno fequeftra-
ri. Et meritò. Etenim ad Rainaldum Andega-
venfem Epifcopum fcribit Goffredus Abbas Vin-
docinenfis. Si Scripturæ facræ firmiter credimus,

dilectioni fuæ utrumque adfcifcat. Ità Sancto Thomæ Cantuarienfi Archi-Epifcopo Henricum fecundum Anglorum Regem, & illius fucceffori Huberto filium & fuccefforem hujus Richardum feciffe affirmat Gervafius monachus Cantuarienfis. Ejufdem Richardi frequentem de Epifcopis vocem, Si fcirent, quantùm illos tlfcimus veraciter Epifcopum non effe, qui timet eximeam, me pedibus conculcarent, laudat Matthæus Parifienfis. Didicerat ab anteceffore ac proavo fuo Guilielmo conqueftore, cui omnibus mundi Principibus imperanti imperabat Aldredus Archi-Epifcopus Eboracenfis, cogens erratorum veniam petere flexis genibus, & Regem erigi A. 1066. rogantibus refpondens: Sinite illum ad pedes fut patris jacere. Ità refert Radulfus de Diceto.

Epift. 17.

lium, dolorem, vel mortem, aut qui ea, quæ funt
bis contraria, æquitati anteponit. Nolite igitur in
defenfione fance Ecclefiæ deficere. Imitandus eft
Sanctus Hieronymus, Joanni Hierofolyma Epi-
scopo exilium intentanti refpondens à monacho-
rum gente non timeri exilia, quòd Domini fit
terra, & plenitudo ejus. Imitandus eft frater Ro
bertus, ex facro Prædicatorum Ordine Archi-
Epifcopus Cantuarienfis, qui omnibus per Re-
gia manus immiffionem fpoliatus, cum fratre
laico per Diœcefis fuæ pagos abiit concionatum
ac mendicatum, atque ità Regem confudit &
correxit. Hanc Epifcopalem fiduciam effe legi-

Thomæ Cantuarienfis & Stanislai Episcopi Cra-
covienfis.

Et hæc omnia noviffimè confirmavit atque
innovavit facrofan&tum Concilium Tridentinum.
Non poteft fancta Synodus graviter non dolere, au-
diens Epifcopos aliquos, fui ftatus oblitos, Pontifi-
ciam dignitatem non leviter dehoneftare, qui cum
Regum Miniftris, Regulis, & Baronibus in Eccle-

Quartò mandat Canon, quatenùs Epifcopi, uti poteftatem, ità & fiduciam habeant arguere Strategos, Principes, quamvis fæculi dignitatem. Etenim ad Theodofium Auguftum fcribit Sanctus Ambrofius. Neque Imperiale eft dicendi libertatem denegare, neque Sacerdotale quod fen-timam martyrii caufam docent Acta Sanctorum tiat non dicere. Nihil in Sacerdote tam periculofum apud Deum, tam turpe apud homines, quàm quod fentiat non liberè pronunciare. Siquidem fcriptum eft: LOQUEBAR DE TESTIMONIIS TUIS IN CONSPECTU REGUM, ET NON CONFUNDEBAR. Et Facundus EpiL.4. c.4 fcopus Hermianenfis. Quafi verò propter hoc tantùm fimus ordinati Epifcopi, ut ditemur Principis donis, & cum eis inter maximas poteftates confedea-fia extra, indecenti quadam dimiffione fe gerunt, mus, tamquam Divini Sacerdotii privilegiis fulti . Sicubi autem fallaciis malignorum, quæ nullis temporibus defuerunt, aliquid eis inter tantas Reipublicæ fuæ curas fubreptum fuerit, quod Ecclefiæ Det præjudicet, vel Ecclefiæ pacem turbet, non eis debeamus pro corum falute quæ funt vera fuggerere, & fi neceffe fuerit, religionis auctoritate refiftere, ac patienter quoque offenfionem illorum, fi acciderit, fuftinere. Et ubi erit illud Propheticum: LOQUEBAR DE TESTIMONIIS TUIS IN CONSPECTU REGUM, ET NON CONFUNDEBAR? Nifi fortè Paftor quidem ad lac &vellera, ad avertendas autem luporum infidias & tuenda ovilia Defertores. Et ad Daimbertum Senonenfem Archi-Epifcopum fcribit Sanctus Ivo Epifcopus Carnutenfis. Si Principes mundi plùs timemus, quàm Deum, manifeftè jam portæ inferi

Epift. 111.

& velut inferiores Miniftri altaris nimis indignè non
folùm loco cedunt, fed etiam perfonaliter illis inser-
viunt. Quare hæc & fimilia deteftans fancta Syno-
dus facros Canones omnes, Conciliaque generalia,
atque alias Apoftolicas fanctiones, ad dignitatis
Epifcopalis decorem & gravitatem pertinentes, r☛
novando præcipit, ut ab bujufmodi impofterùm Epi-
fcopi se abftineant, mandans eifdem
fe ut tam in
Ecclefia quàm foris, fuum gradum & Ordinem
præ oculis babentes, ubique fe Patres & Paftores
effe meminerint; reliquis verò tam Principibus,
quàm cæteris omnibus, ́ut eos paterno honore ac de-
bita reverentia ubique profequantur. Tantum ho-
norem novi effe infirmis quorumdam Epifcopo-
rum animis hoftem periculofiffimum: Iftis le-
genda eft Sancti Petri Damiani Epiftola ad The-
faurarium Ecclefiæ Ravennatis.

L.3. Epift.

2.

Seff 25.

C. 17.

L.5. Epift.

12.

A

CANON X V.

Poftolicos & paternos Canones renovans fan&ta hæc & univerfa-
lis Synodus definivit, neminem prorsùs Epifcopum vendere,