Epifcopus, teftis oculatus, addens Sanctorum Apoftolorum Petri & Pauli,& ipfius etiam Chrifti Domini imagines, colorum varietate expreffas, confervatafque, id eft, à Majoribus acceptas, fuo tempore fuiffe ubique ufitatas. Pofteriora laudatæ imaginis fub Juliano Apostata Imperatore mi1.7. c.4. racula refert Hermias Zozomenus. Quod ipfe Dominus Jefus Christus imaginem fuam non manufactam Abagaro Edeffenorum Principi miferit, 1.5.c.10. Gregorius fecundus Pontifex in litteris ad Leo

nem Ifaurum adfeverat. Orientalis Ecclefia id

Epift. 2. femper habuit indubitatum. Et in libro de pudi

Cap. 7.

citia adversùs orthodoxam Ecclefiam fcribit Tertullianus. Procedant ipfæ picturæ calicum veftrorum, fi vel in illis perlucebit interpretatio pecudis illius, utrumne Chriftiano, an Ethnico peccatori de reftitutione conlineet. Et in alio ejufdem libri caCap. 10. pite: Ille fi fortè patrocinabitur Paftor, quem in calice depingis. Chriftum Dominum in boni Paftoris, ovem perditam in humero reportantis, effigie antiqui fideles pingebant in facris calicibus: Neque picturam istam, fed ejus ad pœnitentes machos applicationem Tertullianus reprehendit. Etenim & adversùm gentiles, à quibus ob veneratas facrofan&ta Crucis imagines Crucicola vocabamur, nos in libro Apologetico defendit. Etiam Minutius Felix. Et hinc à Diocletiano Augufto fuiffe omoibus fabris, ne aureas aut argenteas Cruces Chriftianis facerent, fub capitis pæna interdictum, referunt fidelia Acta Sancti Procopii Martyris, lecta & probata in Synodo præfenti. Ejufdem Principis tempore facras imagines, haud dubiè adversùs Gentilium calumnias, à Sancto Martyre Pierio, Ecclefiæ Alexandrinæ ac Theone Patriarchæ Presbytero, fuiffe defenfa, oftenfumque, omnem earum bonorem & irréverentiam Prototypi esse honorem five irreverentiam, tradit Photius in Bibliotheca.

Act. 4.

La 1190

dicationis temporibus facras imagines in Eccle-
fiis non fuiffe. Lucidè id teftatur Elius Lam-

pridius, fcribens de Imperatore Alexandro Seve- Cap. 43.
ro. Chrifto templum facere voluit, eumque inter Deos
recipere, quod & Adrianus cogitaffe fertur, qut
templa in omnibus civitatibus fine fimulacris jufferat
fieri, quæ hodie idcircò quia non babent nomina,
dicuntur ADRIANI, quæ ille ad hoc paraffe dice-
batur: Sed prohibitus eft ab iis, qui confulentes fa-
cra, repererant omnes Chriftianos futuros, fi id
optatò eveniffet, & templa reliqua deferenda. Ifta
Chrifto Deo noftro dicanda templa effe fine fimu-
lacris jufferat Adrianus Auguftus, quod ità ef-
fent cuncta templa Chriftianorum. Confonat
Synodus Eliberina: Placuit picturas in Ecclefia ef-
fe non debere, ne quod colitur aut adoratur, in pa-
rietibus depingatur. Pro facrarum imaginum cul-
tu grande teftimonium. Eas quidam Hifpania-
rum Epifcopi non dumtaxat privatim venerari,
fed & ornandis Ecclefiis imponere cœperant :
Res fancta & bona, at nova ifto tempore, ideò-
que fynodaliter compreffa ac interdicta. Et huc
in litteris ad Michaelem Auguftum refpicit Ni-
colaus primus Pontifex. In pace Ecclefiæ conftitu- Epift.2.
tis nil contrarium effe poteft, fi Sanctorum effigies fi-
delibus augeant incrementi amorem. Etenim ante
datam Ecclefiæ à Conftantino Augufto pacem
facræ imagines nos apud Gentiles atque Judæos
reddebant de idololatriæ vitio fufpectos, uti li-
quet ex nefcio quorum fanctorum Martyrum cum
Paganis tyrannis de facris imaginibus difputatio-
ne, laudata per præfentem Synodum, compila- A&t. s.
ta verò per Conftantinum Ecclefiæ Conftantino-
politana Diaconum & Chartophylacen. Etiam
propter privatim geftatas ac veneratas facrofanéta
Crucis imagines nos ut Crucicolas accufabant &
deridebant. Hinc ergò iftas omnes, tamquam
scandalofas & Gentilium ac Judaicorum oculo-
rum, quos Chrifto lucrari fatagebat, offenfivas
publicè in Bafilicis ftatui Ecclefia interdixit.
Neque aliud volunt Adrianus Pontifex, & Con-
venticuli Iconoclaftici Refutatio: Palàm hæc di-
cit hunc Ecclefiarum ornatum poft Ecclefiæ pa-
cem, natamque indè fidelis populi copiam,
priùs cœpiffe.

Egregiè affertionem noftram confirmat factum
Sancti Epiphanii, Salaminenfis in Cypro Archi-

Quæftio eft, An primitiva, Gentilium ac Judæorum calumniis & perfecutionibus divexata, Ecclefia facra imagines non folummodò privatim ufurparit, fed etiam publicè in Bafilicis expofuerit? Pro parte adfirmativa fecit auctoritas Adriani primi Pontificis in litteris dogmaticis ad Conftantinum Auguftum ac ejus matrem Irenem. Sandorum figuræ ab ipfis sanctis fidei noftræ rudimentis apud omnes fuere Chriftianos, atque in Ecclefiis Sandorum facræ figuræ expreffa atque depi-Epifcopi, de quo ipfe in Epiftola ad Joannem &æ backenùs fuerunt: Quatenùs gentilitas Paganorum confpecta Divinæ Scripturæ depicta hiftoria ab idolorum cultura & dæmonum fimulacris ad verum Chriftianitatis lumen atque amoris Dei culturam verti deberet: Confonare videtur Iconoclaftici Con576. venticuli Refutatio. A Chrifti Domini temporibus

ufque ad Conftantinum Imperatorem tranfierunt anni
quafi trecenti, cùm priùs tyrannidem Pagani exerce-
Tent,quando fcilicet plurimi Chriftianorum bonum cer-
tamen certantes martyrio fæculum boc derelinquebant,
adversùs idola infurgentes. Chriftianorum verò copia,
Divino zelo commota, templaque conftruentes, quæ-
dam in nomine Chrifti, quædam in honore Sancto-
rum, alii humanitatis in eis Chrifti Dei noftri acta,
alii certaminis Martyrum narrationes coloribus exa-
rabant.

Refpondeo tamen primis iftis Chriftianæ præ

Epifcopum Hierofolymitanum, exftante inter
litteras Sancti Hieronymi. Audivi quofdam mur- Epift. 60.
murare contra me, quia quando fimul pergebamus
ad fanctum locum, qui vocatur Bethel,& veniffe-
mus ad villam, quæ dicitur Anablatha, vidissem-
que ibi præteriens lucernam ardentem, & interro-
gaffem quis locus effet, didiciffemque effe Ecclefiam,

intraffem ut orarem, inveni ibi velum pendens in
foribus ejufdem Ecclefiæ, tinctum atque depidum,

babens imaginem quafi Chrifti, vel Sancti cujufdam: Non enim fatis memini, cujus imago fuerit. Cùm ergò hoc vidiffem in Ecclefia Chrifti contra au&oritatem Scripturarum hominis pendere imaginem, fcidi illud, & magis dedi confilium cuftodibus ejusdem loci, ut pauperem mortuum eo obvoluerent ac efferrent. Et infrà. Precor, ut præcipias deinceps in Ecclefia Chrifti vela iftiufmodi, quæ contra reli

F. 615. 616.

L. 6.10

6172

gionem noftram veniunt, non appendi. Decet enim
Honeftatem Tuam magis babere hanc follicitudinem,
ut fcrupulofitatem tollat, quæ indigna eft Ecclefia
Chrifti, & populis qui tibi funt crediti.

Alium Sancti Epiphanii locum ex nefcio qua
oratione, etiam memorata per Sanctum Joan-
nem Damafcenum, adduxit Conventiculum
Iconoclafticum. Attendite vos ipfos, & tenete
traditiones, quæ fufcepiftis: Ne declinetis ad dex-
teram, neque ad finiftram. Et in hoc memoriam
babete filii diledi, ne inducatis imagines in Eccle-
fias, neque in cœmeteria Sanctorum, fed per me-
moriam babete Dominum in cordibus veftris. Sed
neque in domum communem : Non enim expedit
Chriftiano per oculos & vagationes mentis efferri.
Et ex Epiftola ad Theodofium Auguftum. Mul
toties locutus fum cum Miniftris meis ut auferren-
tur imagines: Receptus non fum ab eis, neque au-
dire vocem meam saltem paululùm passi sunt,

L.2.c.19.

deinceps non curanda, triumphare Crucis my
fterium, facras imagines publico cultui & Ec-
clefiarum ornatui poffe exponi. Ità affirmat
Adrianus primus Pontifex in Refponfis ad dubia
Francorum. Romanum morem reliquæ, extra
Romanum præfertim Patriarchatum fitæ, Ec-
clefiæ non nifi pedetentim recepere, atque ità
Cypriorum ad Antiochenum Patriarchatum fpe-
ctans Ecclefia ex caufis antiquam fine imaginibus
confuetudinem videtur retinuiffe, eamque San-
ctus Epiphanius voluit aut perpetuare, aut in-
ftaurare. Neque verum eft eum de hac re à coæ-
taneis Epifcopis non fuiffe redargutum. Aliud
oftendit ejus fuperiùs adducta Epiftola Apologe-
tica ad Joannem Epifcopum Hierofolymitanum.
Eadem forsàn de caufa Sanctus Joannes Chryfo-
ftomus, uti in Photii Bibliotheca teftatur Sy-
nodus ad Quercum, cum delirum appellavit &
parvum dæmonium. Certè in aliena parochia ne-
quaquam poterat attentare ejufmodi novitates.
Reverà eo tempore novitates: Nam omnes tunc
utique & Latinas & Græcas Ecclefias fuiffe fa-
cris imaginibus plenas, liquet ex plurimis coe-
taneorum Patrum teftimoniis, videndis apud
præfentem Synodum, & in tribus doctiffimis
Orationibus Sancti Joannis Damafceni. Grego-
rius Peffinuntis Epifcopus hac in Synodo laudat
hæc verba Ifidori Pelufiota: Templi ratio nullia
eft, quod non coronat imago. Etenim Epiphanio A&. 4.
defuncto facras imagines ftatim recepit etiam Cy-
priorum Ecclefia, ac item ipfum inter alios fuos
Sanctos Epifcopos depinxit.

Refpondet orthodoxa ejufdem Conventiculi
refutatio fictam atque adulterinam effe iftam
Epiftolam ex variis caufis. Primò enim Sanctis
Bafilio Magno, Gregorio Nazianzeno, Gre-
gorio Nyffeno, Joanni Chryfoftomo, Cyrillo
Hierofolymitano, Ambrofio, ac Amphilochio,
facras imagines admittentibus ac profitentibus,
coxtaneus fuit Sanctus Epiphanius, & ab eorum
nemine de tali dogmate redargutus. Deindè,
authenticis Sancti Epiphanii fcriptis plenus eft
mundus & omnes Ecclefiæ, iftius autem Ora-
tionis ac Epiftolæ vix duo aut tria reperiuntur
exemplaria, atque ità palàm eft effe nova ac fi-
ta. Tertiò, Templum dedicaverunt in Cypriorum Notanda funt hæc ejus verba in Epiftola ad
infula ejus difcipuli, nominantes illud vocabulo Joannem Hierofolymæ Epifcopum: Ut fcrupulo-
ejufdem Patris, & cum multis aliis titularibus
& cum multis aliis titularibus||fitatem tollat, &c. Hoc eft, Gentilium ac Ju-
picluris imaginem ejus in ipfo templo locaverunt:
Et fi ifte taliter venerabilium abominaretur vultum
imaginum, quomodò difcipuli ejus imaginaliter bunc
depingerent?

Aliter in prima pro facris imaginibus oratione refpondet Sanctus Joannes Damafcenus. Quod fi -dixeris virum admirabilem Epiphanium apertè imagines interdixiffe, primum id fortaffe effe falfum & fidum refpondebimus, eique, ut à multis fieri confuevit, Orationem ab alio compofitam fuiffe attributam. Deindè, ut Epiphanii esse cam orationem con cedamus, quemadmodùm fcimus Beatum Athanafium Sanctorum reliquias non in urnis collocandas: fed bumi condendas eo confilio cenfuiffe, ut abfurdum Egyptiorum morem abrogaret, qui mortuos fuos non fub terra condebant, fed in lectulis & fcimpodiis collocabant, fic etiam fortafsè magnum Epiphanium, ut quidpiam ejufmodi rectè conftitueret, imagines non effe faciendas cenfuiffe. Nam quod ei propofitum non fuerit, ut illas abrogaret, Divini ipfius Epiphanit teftatur Ecclefia, ad hoc ufque tempus imaginibus exornata. Perplacet hæc refponfio.

Sacras imagines in publicas Bafilicas, introduxiffe exiftimatur Sanctus Sylvefter Pontifex occafione iftius miraculi, de quo Romanum Breviarium ad diem nonam Novembris: Hodierno die primùm Romæ publicè Ecclefia confecrata eft, & imago Salvatoris in pariete depicła populo Romano apparuit. Edixit Pharifaicum Gentilium ac Judæorum fcandalum, offenfionem, calumnias

dæorum, Palæstina Bafilicas quotidie intran-
tium, & ob vifas iftic imagines nos de idolola.
tria calumniantium ac deridentium, fcandalum
& offenfionem. Non ergò ut pravas, fed ut in
terra ifta adhuc inconvenientes & offenfivas,
ideòque Scripturarum auctoritati & Religioni noftræ
adverfas, imagines Sanctus Epiphanius publicè
in Ecclefiis poni interdixit. Eas namque non
effe Divinitùs præceptas, aut penitùs neceffarias
etiam Adrianus primus Pontifex fcripfit ad Con-
ftantinum Auguftum & matrem Irenem. At-
tamen Sancti Epiphanii factum, uti damnare -
non audeo, ità nec probare præfumo. Notanda
funt & verba Sancti Joannis Damafceni de San-
&to Athanafio Sanctorum reliquias intra humum
condente.
condente. Idem mos Romæ, in Africa, ac
multis in aliis Ecclefiis videtur fuiffe. Suprà au-
divimus Sanctorum iftic reliquias infra altare
fuiffe, & fupra ipfas ftetiffe facrificantem Sacer-
dotem.

Opponi poffit Sanctus Auguftinus in expofi-
tionibus Pfalmorum, adversùm aurea & argen pfal. 113.
tea gentium fimulacra declamans graviffimè, & Conc. a.
addens. Sed & nos pleraque inftrumenta & vafa
ex bujufmodi materia vel metallo babemus in usum
celebrandorum Sacramentorum, quæ ipfo minifterio
confecrat a fancta dicuntur in ejus honorem, cui pro
falute noftra indè fervitur. Et funt profectò etiam
ifta inftrumenta & vafa quid aliud, quam opera
manuum hominum? Verumtamen nunquid as has

bent,

Cap. 10

bent, & non loquentur? Nunquid oculos babent,
&non videbunt? Lucidè docet nullam imaginem
nobis effe aut licere.

profequerentur. Et Julianum Auguftum Marty
rum Reliquiis honores noftros invidiffe, ideo-
que à cruenta perfecutione nequiter ceffaffe,
Socrates teftatur. Eadem de caufa apud Her- L.5.c.8.
miam Zozomenum Pagani Gazenses Martyrum
offa afinorum & camelorum offibus mifcuerunt.

Plebs gentilis Georgium Epifcopum, aft Aria- L.22.c.28.
num, à fe trucidatum, Subito igne cremavit, &
cineres projecit in mare, id metuens, ut clamabat,
ne collectis fupremis ædes illis exftruerentur. Paren-
tes quippè noftri fanctas Martyrum reliquias non
tantùm pretiofis findonibus involutas gloriofif-
fimè fepeliebant, fed & fuis indebant Altaribus,
ac fuper ipfas Deo facrificium offerebant. Quis
effe poffit major honor? Eorum in hifce colli
gendis, ornandis, fepeliendis diligentiam &
conftantiam nullus ignorat.

Refpondeo id alieniffimum effe à Sancto Auguftino. Quod enim Sanctorum Apoftolorum Petri & Pauli imagines proftarent paffim fuo tempore in omnibus Ecclefiis, palàm afferit in pri-Et apud Ammianum Marcellinum Alexandrina L.3.c.10. mo libro de confenfu Evangeliftarum. In loco igitur nobis objecta agit de Dei Patris, feu ipfius. Divinitatis corporea imagine, quam multis fæculis Ecclefia ignoravit. Etenim ad Leonem Epift.1. Ifaurum fcribit Gregorius fecundus Pontifex. Cur Patrem Domini noftri Jefu Chrifti oculis non fubjicimus, ac pingimus? Quoniam quis fit, non novimus, Deique natura spectanda proponi non po Act. 4. teft, nec pingi. Et Sanctus Germanus Patriarcha Conftantinopolitanus in litteris ad Joannem Epifcopum Synadenfem. Invifibilis Deitatis imaginem & fimilitudinem, vel schema vel figuram aliquam non formamus, quam nec ipforum Sanctorum Angelorum fublimes Ordines confiderare vel inveftigare penitùs valent. Et Joannes Theffalonicenfis Epifcopus in hac Synodo laudatus. Imagines Dei facimus, id eft, Domini noftri Jefu Chrifti, quemadmodum vifus eft fuper terram, hunc pingentes, & non ut intelligitur natura Deus. Quæ enim fimilisudo eft, vel quis habitus iucorporei & fine fchemate Verbi Patris? Idem multis docent in Orationibus de imaginum cultu San&tus Joannes Damafcenus, & vita Sancti Stephani Auxentiani. Et hæc noftra Synodus folas Chrifti Domini, Deiparæ Virginis, ac fanctorum hominum & Angelorum imagines in fidei fuæ decreto probavit. Hunc in fenfum Sanctus Auguftinus feipfum in libro de decem chordis explicat, dicens de Deo: Et nullam fimilitudinem debemus facere. Sacras imagines effe Dominica incarnationis effectum & fequelam Patres paffim adfirmant.

Cap.

CAPUT III.

Exponitur cultus' facrarum
Reliquiarum

An&torum Reliquias Ecclefia Catholica fem

SA

per eft venerata. Hinc enim, uti apud Eufebium Cæfareenfem Ecclefia Smyrnenfis ad Ponticam fcribit, à Judæis moti Gentiles Præfidem exorarunt, ne Sancti Polycarpi Martyris & EpiL.2. c.14. fcopi corpus cuiquam daret, ne Chriftiani Cruci

fixo deferto illum inciperent venerari: Eadem in nos fuit calumnia Diocletiani ac Maximiani Auguftorum, de quibus idem Eufebius, agens de L.8. c.6. Sanctis Martyribus Gorgonio & Dorotheo. Eos poft mortem decoro & celebri funere terræ mandatos Imperatores de integro effodiendos, & in mare precipitandos decreverunt, ne quidam eos in fepulchris conditos, Deos effe reputantes, Divina veneratione

L. I.

Honoris modum eleganter exponit in
præfatis litteris laudata Ecclefia Smyrnenfis.
Miferi Gentiles ac Judæi ignorabant, nos non ali-
quando in animum inducere poffe, ut vel Chriftum
deferamus, vel alium quempiam colamus ut Deum.
Illum enim, qui verè filius Dei eft, adoramus:
Martyres autem ut difcipulos & imitatores Domini
meritò amplexamur, quorum nos in pietate discipu-
los & confortes in gloria fore optamus. Quod Mar
tyres Deo aut ejus Filio Domino noftro Jefu
Chrifto non æquemus, egregiè oftendit lauda-
tum à Sancto Optato Milevitano Epifcopo fa-
&tum Cæciliani, tunc Archi-Diaconi, poftmo
dùm Archi-Epifcopi Carthaginenfis, increpan-
tis Lucillam, fæminam opulentam & factiofam,
non quod Martyris, fed quod necdum vindicati,
id eft, necdum ab Ecclefia probati & canoni
zati Martyris os, idque ante fpiritalem Euchari-
ftiæ cibum & potum libaret: Quod nefcio cujus mor-
tui hominis os præponeret Calici salutart. Ejufmodi
religiosa ofcula ante fumptam Eucharistiam fieri
vetuit antiqua Ecclefia, ne dicta Gentilium ca-
lumniæ foret ullus locus. Et hinc intelliges
Conftantinum Harmenopulum in libro de Sectis: Cap. 17.
Donatifte quoddam os, manutenentes idipfum priùs
exofculabantur, atque ità Euchariftiam percipie-
bant. Factiofa Lucilla Donatiftici fchifmatis
fuit prima origo, atque ità ejus in facra commu-
nione morem tota forsàn factio recepit in legem.
Dico, Forsan Ejus enim rei neque Sanctus
Optatus, neque Sanctus Auguftinus me-
minit , adeòque fides manet penes memora-
tum Conftantinum, hominem fchifmaticum
& novum.

Reliquiarum cultus mirificè fplendefcere cœ-
pit poft datam Ecclefiis à Conftantino Augusto
pacem. Tunc enim contigerunt illa, quæ in
libro adversùs Vigilantium laudat Sanctus Hiero-
nymus. Sacrilegus fuit Conftantinus Imperator,
qui fanctas Reliquias Andreæ, Luca, Timothet
tranftulit Conftantinopolim, apud quas dæmones
rugiunt, & illorum se sentire præfentiam confiten
tur? Sacrilegus dicendus eft & nunc Arcadius Augu
Aus, qui offa beati Samuelis longo pòft tempore de
Judea tranftulit in Thraciam? Omnes Epifcopi non
folùm facrilegi, fed & farui judicandi, qui rem vi-
liffimam, cineres diffolutos in ferico, & in vase

Cap. z.

ni fermo de diverfis.

C. 5. 9.

aureo portaverunt ?" Stulti omnium Eccclefiarum po- | Hierofolymitana. Videatur & San&ti Augufti. Ser. 106.
puli, qui occurrerunt fanctis Reliquiis, & tanta læ-
titia, quafi præfentem viventemque Prophetam cer-
nerent, fufceperunt, ut de Palaftina ufque Chalce-
donem jungerentur populorum examina, & in Chri-
fo laudem una voce refonarent? Videlicet adorabant
Samuelem, & non Chriftum, cujus Samuel Levites

Propheta fuit. Adoramus folum Deum vivum & verum At Sanctorum uti animæ, ità & corpora funt illius vera ac viva templa, ideòque illum non dumtaxat in femetipfo, fed etiam in fua domo adoramus, ipfique unà domui impendimus fuum honorem, quem noftra Synodus falutationem appellat. Eft phrafis antiqua, Nam & in hiftoria Laufiaea de Sancto Apollonio Martyre ac ejus Sociis feridit Palladius Epifcopus Cap, 67 Helenopolitanus: Deum adorantes, corum corpora falutavimus. Eleganter & largè idem docet Sanctus Hieronymus contra blafphemum Vigilântium, dolentem Martyrum Reliquias, utpotè vilem & diffolutum fæpè pulverem, pretiofo operiri velamine, & non vel pannis vel cilicio colligari, vel projici in fterquilinium, ut ipfe folus dormiens & ebrius adoraretur.

Ejufmodi fanctarum reliquiarum folemniffimas translationes habemus longè plurimas. Quævis enim civitas quempiam fan&um Martyrem optabat fibi patronum. Nec fine caufa. Etenim de Sancto Jacobo Nifibeno Epifcopo fcribit in illuftrium virorum catalogo Gennadiús Pref byter Maffilienfis. Moritur hic vir Conftantii temporibus, & juxta præceptum patris ejus Conflantini intra muros Nifibenses fepelitur, ob cuftodiam fcili cer civitatis. Quod fecundùm fidem Conftantini evenit. Nam poft multos annos ingreffus Julianus Apoftata Nifibem, & vel gloriæ fepulti invidens vel fidei Conftantini, cujus ob id domum persequebatur, juffit efferri de civitate fandi corporis Reliquias : Et poft paucos menfes, confulende licet Reipublicæ, Jovixianusīmperator, qui Juliano fuccefferat, tradidit Barbaris Perfis civitatem. Etiam vivus Jacobus fola oratione, ut in monaftica hiftoria largè refert Theodoretus, civitatem à Perfica obfidio ne portentosè liberarat, ideòque & à mortuo Conftantinus non vanè fperabat. Sacras ejus Reliquias fuiffe aliter exportatas idem Theodoretus afferit: At Gennadio, utpotè feniori, eft om ninò credendum

Rectè item Sanctus Hieronymus ait dæmones ad fanctorum Reliquias rugire & torqueri. Largiùs exponit in eodem libro adversùs Vigilan- Cap. 4. tium. Sentio, fentio, infeliciffime mortalium, quid doleas, quid timeas. Spiritus ifte immundus, qui bac te cogit fcribere, fæpè hoc vilissimo tortus eft pulvere, immò hodieque torquetur, & qui in te plagas diffimulat, in aliis confitetur. Nifi fortè in morem Gentilium, impiorumque Porphyrii & Euncmit, bas præftigias dæmonum effe confingas, & non verè clamare dæmones, fed fua fimulare tormenta. Si milem Arianorum de facto per Sanctorum Gervafii atque Protafii Reliquias miraculo blafphemiam refert in Sancti Ambrofii vita Presbyter Paulinus. Lutherani & Calvinifta agnofcant fuos Patriarchas.

Nec tantùm corpora, fed & Sanctorum veftes, domos, fedes, aliaque id genus fuit femper Ecclefia venerata. Jacobi Apoftoli, inquit Eufebius Cæfareenfis, Cathedram, qui primus erat ad Hierofolymitana Ecclefiæ Epifcopatum à Servatore deleclus, ad iflud tempus fervatam, Epifcopt, qui illic ordine fuccefferunt, permagnò æftimant. Ejufdem Apoftoli Epifcopale pallium fuiffe pari honore fervatum, ac tandem Sancto Ignatio Patriarchæ Conftantinopolitano donatum pro grandi munere, Nicetas Paphlago adfirmat. Etiam Sancti Petri Apoftoli cathedram veneratur Ecclefia Romana. Hierofolymitanæ regionis terram, utpotè Dominicis veftigiis calcatam fuiffe olim miffam in omnem Chriftianam regionem, & grandi reverentia exceptam, fuprà audivimus à Sancto Auguftino. Et quid miri? Etenim etiam Majorum noftrorum pocula benè merita à nobis honorari fcribit, atque ab illis ad Reliquias argumentatur in libro de Refurrectione Tertullianus. Pro facrarum Reliquiarum veneratione habemus innumera Patrum teftimonia: Ex folis Sancti Auguftini locis poffit grande volumen impleri.

L.7.C.14

Cap. 22.

Silere nolim vetuftum Romanæ Ecclefiæ morem de veneratione Brandeorum, de quibus ad Conftantinam Auguftam, Sanctorum Apoftolorum Petri & Pauli Reliquias dedicandæ eorum Bafilicæ poftulantem, fcribit Sanctus Gregorius L.3.Epift. Magnus. Corpora fanctorum Petri & Pauli Apofto- 30. Eidem fundamento innititur Populi Uzalen- lorum tantis in Eeclefiis fuis corufcant miraculis atfis, adversùs fuum Epifcopum, partem de Sancti que terroribus, ut neque ad orandum fine magno ilStephani Reliquiis transferre volentem ad Pro- luc timore poffit accedi. Dum beatæ recordationis montorianenfem fuæ Diœcefeos Ecclefiam, mo Deceffor meus, quia argentum, quod fupra facratif tus tumultuofus, de quo in libris de ejufdem fimum corpus beati Petri Apoftoli erat, longè tamen Sancti miraculis Sanctus Evodius Epifcopus ejuf-ab eodem corpore ferè quindecim pedum fpacio, mudem civitatis Uzalenfis. Immenfa ad Ecclefiam Ļ.97 multitudo confluxit. Tumultus magnus & clamor fieri cœpit, zelus fidei, & amor amici Dei omnes accendit. Circumdatur Epifcopus ftipantibus turbis, rogatur, tenetur, non ante dimittitur, quam Sacramento etiam nihil fe Reliquiarum de civitate ablaturum polliceretur. Pius populus amittere noluit fuum patronum tutelarem, cujus fanctas Reliquias fuiffe in afflictæ tunc Chriftianitatis folatium Divinitùs revelatas ac repertas fcribit ad omnes Chrifti fideles Avitus Presbyter parochia

tare voluit, fignum ei non parvi terroris apparuit.
Sed & ego fimiliter aliquid ad facratiffimum corpus
Sandi Pauli Apoftoli meliorare volui, & quia neceffe
erat, ut juxta fepulchrum hujufmodi effodi altiùs
debuiffet, Præpofitus loci ipfius offa aliqua non. qui-
dem eidem fepulchro conjun&a reperit, quæ quoniam
levare præfumpfit, atque in alium locum tranfpone-
re, apparentibus quibufdam triftibus fignis, fubita
morte defunctus eft. Eriam de Sancti Laurentii
corpore refert fimile miraculum, ac pergit. Co-
gnofcat tranquilliffima Domina, quia Romanis con-

fuetudo

Relat. 3.

fuetudo non eft, quando Sanctorum Reliquias dant,
ut quidquam tangere præfumant de corpore, fed
tantummodò in pixide Brandeum mittitur, atque ad
facratiffima Sanctorum corpora ponitur. Quod leva-
Bum in Ecclefia, que dedicanda eft, debita cum vè-
meratione reconditur, & tanta per hoc ibidem vir-
tutes funt, ac sispecialiter eorum corpora deferan-
tur. Undè contigit, ut beatæ recordationis Leonis
Papa temporibus, ficut à Majoribus traditur, dum
quidam Græci de talibus Reliquiis dubitarent, præ-
dictus Pontifex boc ipfum Brandeum allatis forcipi
bus inciderit, & ex ipfa incifione fanguis effluxerit.
In Romanis namque, vel totius Occidentis partibus
omninò intolerabile eft atque facrilegum, fi Sando-
Fum corpora tangere quifquam fortafsè voluerit.
Quod fi præfumpferit, certum eft quia hæc temeritas
Impunita nullo modo remanebit. Pro qua re de Græ-
corum confuetudine, qui ossa Sanctorum levare fe
afferunt, vebementer miramur, & vix credimus.

rius. Sanctiffimam clavem à Sancti Petri Apoftoli
corpore vobis tranfmifi, que fuper agros multis folet
miraculis corufcare: Nam etiam de catenis ejus in.
teriùs babet.

57.

Eadem Brandea in laudati Pontificis vita lau- L.2.c.42. dat Joannes Diaconus, dicens fuiffe pannum quemdam, pixidi ab ipfo Pontifice inclufum, & Pontificali figillo fignatum: Fuiffe Brandet, id eft, panni fupra Sanctorum fepulchra pendi aut jacere confueti particulas. Et hinc quidam Occidentalium Ecclefiarum feu Principum Legati, irati ob denegatas Sanctorum Reliquias vocabant vilem pannum, & pretiofis fuæ patriæ pal liis opponebant. Eorum murmurationes Brandei incifione ac emiffo fanguine curatas fuiffe etiam à Sancto Gregorio laudatus Joannes teftatur, & addit in alio libro. Ex beati Gregorit veracibus ad L.3.C.58. Constantinam Augustam verbis apparet, quia ufque ad illa tempora pro Reliquiis Brandeum Romamus Pontifex conferebat, cum pofteriori tempore de veftibus, quæ fub altari San&i Joannis in Bafilica Conftantiniana fervantur, particulæ cœperint petentibus pro Sacris Reliquiis dari. Ex quo conftat quafvis Reliquias aut Sanctuaria, quæ ufque ad illa tempora in Latinis Ecclefiis legimus poftulata & impetrata, dumtaxat Brandea fuiffe. Etiam cum illis altaria fuiffe confecrata. Et hinc Joannes quartus Conftantinopolitanus Epifcopus, fuperbi nominis Episcopus universàlis, profanus adfectator, Conftantinam Auguftam, moliens inimicam facere, callidè induxit ad poftulandas

Confirmant Hormifde Pontificis ad Juftinum Auguftum Legati in litteris ad ipfum Pontificem agentes de Juftiniano tunc Orientis Comite, poftmodùm Principe Augufto, fanctorum Principum Apoftolorum Bafilicam ædificante, & San&ti Laurentii Reliquias ad polt Epift. eam dedicandam poftulante. Habuit prædic 65. wiri petitio fecundùm morem Græcorum, & nos contrà confuetudinem Sedis Apoftolicæ expofuimus: Acrepit rationem. Ejus merita prædicant, & adjungunt. Undè fi Beatitudini vefire videtur, fanHuaria beatorum Apoftolorum Petri & Pauli fecundùm morem ei elargiri præcipite, & fi fieri poteft,||Reliquias, quas notat ab optimo Gregorio, iniad fecundam cataractam ipsa san&uaria deponere,quitatis fuæ adverfario, non poffe concedi .

Epift.66. veftrum eft deliberare. Et ipfe Hormifda Ponti

44.

Duravit ifta pietas ufque ad Stephani tertii Pontificis tempora, in cujus vita de Aiftulpho Longobardorum Rege, obfidente Romanam civitatem, fcribit Anaftafius Bibliothecarius: Multa corpora Sandorum effodiens, corum facra myfte ria in magnum animæ fuæ detrimentum abftulit. Et Paulus primus Pontifex in litteris ad Joannem Sanctorum Stephani ac Sylveftri Abbatem: Impia Longobardorum gens effodientes Martyrum fepul

fex in litteris ad eumdem Juftinianum. Beatiff morum Apoftolorum Sanctuaria fub omni veneratione tranfmifimus. Hæc Sanctuaria feu Brandea laudatus Gregorius in fua Romana Synodo vocat L.4. Epift. fuperpofita Sanctorum corporibus velamina, linea utique aut fericea, quandoque ad primam dumtaxat, quandoque ad fecundam arcæ facras Reliquias continentis cataractas deponi confue ta: Exindè cenfebantur magis aut minùs fancta.chra, & impiè devaftantes, quorumdam fan&orum De eifdem intelligo San&tum Hieronymum in L.3. c.11. libris adversùs Ruffinum: Ad Sanctorum fudaria & femicinctia dæmones rugiunt .

Addunt Legati Apoftolici de Comite Juftiniano. Petit & de catenis sanctorum Apoftolorum, fi poffibile eft. Voces, Si poffibile eft, exponit SanAus Gregoríus in laudata Epiftola ad Conftantinam Auguftam. Quia ferenissimæ Domina tam religiofum defiderium esse vacuum non debet, de catenis, quas ipfe Sanctus Paulus Apoftolus in collo & In manibus geftavit, ex quibus multa miracula populo demonftrantur, partem aliquam vobis tranfmittere feftinabo, fi tamen hanc limando tollere prævaBuero. Quia dum frequenter ex catenis eifdem multi venientes benedictionem petunt, ut parùm quid ex limatura accipiant, affiftit Sacerdos cum lima, too aliquibus petentibus ità concitè aliquid de catenis ipfis || excutitur, ut mora nulla fit. Quibusdam verò petentibus diu per catenas ipfas ducitur lima, & ta men ut aliquid exindè exeat, non obtinetur. Et L1.Epift. hinc vides, quales fuerint claves illæ, de quibus 29. 30. ad viros Primates fcribit frequenter idem Grego

auferentes fecum deportaverunt corpora. Et quia
quievit Divina vindicta eos & Franci funt imita-
ti, atque ità etiam apud nos Latinos pedetentim
invaluit mos facras Reliquias exhumandi ac tranf-
ferendi.

Videtur tamen pietas dudùm anteà etiam Ro-
mæ vacillaffe. Etenim de Bonifacio quinto
Pontifice habet liber Pontificalis: Hic confti-
tuit, ut Acolythus non præfumat sanctorum Marty-
rum Reliquias levare, nifi Presbyter. Et fecunda
Synodus Cæfar-Auguftana ftatuit: Reliquie im
quibufcumque locis de Ariana hærefi inventæ fuerint,
prolatæ à Sacerdotibus, & Pontificibus præsentatæ,
igne probentur. Fuit hoc apud Hifpanos & Go-
thos, quos, uti & Francos, exiftimem fuiffe
adversùm Brandea murmuratores. Etiam Sancti
Stephani Reliquias fuiffe ab Africanis Epifcopis
translatas aut transferri tentatas, fuprà audivi.
mus à Sancto Evodio. Laudata igitur pietas con-
ftanter viguit in fola Italia, Ecclefia præfertim
Romana.

Cap. 56.