Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

Patriarcha Hierofolymitanus. Monafticæ cu-1 culle myfteria largè ex Bonifacio quarto Pontifice exponit Sanctus Petrus Damiani. Monachos aut humilem ipforum habitum irridere eft pagana perfidia, damnata à Sancto Hieronymo in Ep. 10. 23. litteris ad illuftres matronas Furiam ac Marcellam, & à Sancto Salviano Epifcopo Maffilienfi. Effe hic adfirmat unum ex illis delictis, ob quæ Divinus furor Africam tradidit in barbaras atque Arianas manus Wandalorum.

Cap. 1.

[ocr errors]

-Canon præfens dat & aliam caufam, ex qua oporteat habitum monafticum revereri. Quod nempe prifcis temporibus omnis facratus vir & Epifcopus & Clericus, cum monaftica aut fanè mediocri ac vili vefte converfabatur. Etenim Valenti Augufto Ariano, in Ecclefiæ Cæfareenfis bona Regiam manum mittere minitanti, apud Hermiam Zozomenum refpondit Sanctus Bafilius L.6.c.15. Magnus: Opes non habeo, nifi veftem laceram & paucos libros. Et de Sancto Jacobo Nifibeno quod authenticam monachi veftem, vilem è caprarum pilis tunicam retinuerit, teftatur in hiftoria monaftica Theodoretus. Et de Sancto Martino Turonenfi Epifcopo fcribit Sulpitius Severus: Eadem, quæ monacho fuerat, in vefitu ejus vilitas erat. Et de Sancto Fulgentio Cap. 18. Rufpenfi Epifcopo Auctor incognitus, at probatiffimus: Numquam pretiofa veftimenta quæfivit, fed unica tantùm viliffima tunica, five per eftatem, five per hyemem fuit patienter indutus. Et de Joanne quarto Epifcopo Conftantinopolitano Sanctus 1.4. Epift. Gregorius Magnas: Corpus defpectis veftibus tegit. 20. Et ipfum Sanctum Gregorium, Romanum Pon1.4. c.80. tificem fuiffe mediocri habitu ufum Joannes

Cap. 7.

[ocr errors]

Diaconus oftendit. Ob ejufmodi exempla plurima vilis monachorum habitus eft meritò ve. nerandus.

Nec illum folum Conftantinus Auguftus, fed & fuum avitum habitum defpexerant Iconoclastæ Epifcopi & Clerici, ejus modeftiam demutantes in fulgidas, claras, fericis texturis variatas veftes, apponentefque variorum colorum ornamenta in fummitatibus. Et ipforum vanitatem & Canonis noftri mentem eleganter apud Laurentium Surium exponit Ignatius Archi-Epifcopus Nicænus in vita Sancti Tharafii, qui præfentem Canonem condidit, publicavit, executioni mandavit, Patriarchæ Conftantinopolitani. Multis ex eis, qui erant relati in numerum Clericorum, qui fuos lumbos zonis cingebant aureis, ornati erant variis & pretiofis veftibus fericeis, aurum quidem ademit, fecit autem fuccingere lumbos cingulis contextis ex pilis caprarum. Eis verò, qui toti corpori ex eifdem filis purpureis veftes habebant contextas, excogitat tunicas remotas à curiofitate nimia & deliciis, ut quæ effent veftitus honeftus

م

convenirent eis , qui Deo fervire ftatuerunt & profitentur humilitatem. Ex quo quid evenit? Ut tolleretur quidem quidquid damni ex eo nafcebatur; bonoraretur autem frugalitas, ut thefaurus quifpiam pretiofiffimus. Ità, inquam, Sanctus Tharalius præfentem Canonem eft executus. De unguentis hìc interdictis alius erit dicendi locus: Erant unguenta odorifera, quæ pudicitiæ venena ac pestes Sanctus Hieronymus appellat. Eadem infectatur gentilium paræmia: Non benè olet, qui benè femper olet.

Cap. 4.

Ο

CANON

[ocr errors]

,

X VII

Uia quidam Monachorum deferentes Monafteria fua, præeffe anhelantes, & obedire renuentes inchoant conftruere oratorias domos ea quæ ad perfectionem neceffaria funt non habentes : Quifquis igitur hoc vifus fuerit agere, prohibeatur à loci Epifcopo. At verò fi fumptus fufficientes ad perfectionem habuerit, quæ ab ipfo defiderantur, ad terminum perducantur. Idipfum autem fervandum eft etiam fuper laicis & Clericis.

[blocks in formation]

Ntiquum de ædificandis Ecclefiis Canonem fcribit ad Felicem Meffinenfem in Sicilia Epifcopum Sanctus Gregorius Magnus, agens de Ecclefia per Januarium Subdiaconum ibidem

exftructa. Omnia diligenter inquire, & fi eorum L.iz.Epift. que offeruntur, reddituum quantitas, vel quæ tem- 10. pore mortis reliquerit, fartis tectis, & luminari bus, nec non alimoniis fervientium annua poffint præftatione fufficere, ipfa munificentia fit geftis municipalibus allegata: Quod fi hæc, que diximus', per follicitudinem tuam impleta non fuerint, de pro

pria fubftantia, quanti interfuerit, utilitati Ecclefa te vel bæredes tuos satisfacturum esse non dubites. Quomodò Clericum fine titulo, ità Ecclefiam fine dote confecrans Epifcopus obligabatur ad plenam illius fuftentationem, obligationemque tranfmittebat ad hæredes. Et dos non tantùm icerta effe debuit, fed & referri in Acta civita

tum. Ejufmodi Canones habemus multos. eof-
que nofter præfens etiam ad monafteria exten-
dit, frænatum volens ambitum quorumdam mo-
nachorum. Quod ipfum in novella ad Mennam L.67, c.1.
Patriarcham Conftantinopolitanum lege, licèt
obfcurè, ftatuiffe videtur Juftinianus Auguftus.

CANON XVIII.

,

Ine offenfione eftote his etiam qui foris funt Divinus dicit Apoftolus : Fæminas autem commorari in Epifcopiis vel etiam Monafteriis, omnis eft offenfionis materia. Quifquis ergò ancillam, vel liberam in Episcopio poffidere claruerit, vel in Monafterio ad opus Monasterii alicujus, increpetur; fi autem permanferit, deponatur. Porrò fi contigerit in proaftiis fæminas effe, & voluerit Epifcopus vel Abbas iter ad eas facere, præfente Epifcopo vel Abbate nullatenùs monafterii opus facere eo tempore mulieri liceat: Sed feorfim moretur in alio loco, donec Epifcopus vel Abbas recedat, propter irreprehenfibilitatem.

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small]

IN

CANON XIX

[ocr errors]

N tantum inolevit avaritiæ facinus in Rectores Ecclefiarum, ut etiam quidam eorum qui dicuntur religiofi viri atque atque mulieres > oblivifcentes mandatorum Domini, per aurum introitus accedentium tam ad facratum Ordinem quàm ad Monafticum efficiant. Undè fit, ut quorum initium improbabile eft, omnia fint projicienda, ut magnus ait Bafilius: Neque enim Deo per mammona fervire licet. Si quis ergò inventus fuerit hoc faciens, fi quidem Epifcopus vel Ab bas extiterit, vel quilibet de facrato Collegio, aut definat aut de

ponatur,

ponatur, juxta fecundam regulam Chalcedonenfis Concilii. Abbatif. fa verò ejiciatur de monafterio, & tradatur in alio monafterio ad fubje&tionem. Similiter & Abbas, qui non habuerit manus impofitionem Presbyteri. Porrò quæ filiis à parentibus dantur more dotis, vel fi quæ ex propriis rebus acquifita offeruntur profitentibus his, qui ea offerunt Deo dicanda, definimus, five perfeveraverint, exierint, manere illa in monafterio fecundùm repromiffionem ipforum, nifi fuerit culpa Prælati.

,

five

Ο

SCHOLIO N.

Mne in monaftico ingreffu aut profeffione exactum pretium & hic & alii plurimi CaCap. 16. nones damnant de fimonia. Audivimus, inquit Synodus Francofordienfis, quod quidam Abbates cupiditate duci præmia pro introeuntibus in monafterium requirant. Ideò placuit nobis & fancta Syno. do, ut pro fufcipiendis in fancto Ordine fratribus nequaquam pecunia requiratur,fed fecundùm Regulam Sandi Benedicti fufcipiantur. Et Caroli Magni ad monachos Capitulare: Nullus Abbas pro fufceptio ne monachi præmium quærat. Et Alexandri tertii Pontificis Synodus Lateranenfis. Monachi fub pretio non recipiantur in monafterio. Si quis exactus aliquid dederit, ad facros Ordines non accedat; is autem, qui eum receperit, officii privatione mulcetur. Et ejufdem Synodus Turonenfis: Ab eis, qui ad Religionem tranfire voluerint, nulla pecunia Cap. 19. exigatur. Et apud Gregorium nonum fub titulo de Simonia Presbyterum quemdam fub triginta folidorum pacto factum monachum, ipfumque item Abbatem pro tanta pravitate mandat idem Pontifex graviter puniri. Et in Synodo Londinenfi Richardus Cantuarienfis Archi-Epifcopus, Sancti Thomæ Martyris proximus fucceffor: Nullus Prælatus in recipiendo Monacho, Canonico, vel Sauctimoniali præmium fumere vel exigere aliqua pacti occafione præfumat; fi quis hoc fecerit, anaCap. 25. thema fit. Ejufmodi ingreffu in laudato Gregorii noni titulo Clemens tertius damnat de fimonia. Confirmat in litteris ad Stephanum Cantuarienfem Archi-Epifcopum Innocentius tertius, omnes taliter receptos, licèt longè plurimos, puniri mandans, & addens: Illud tamen gratanter recipi poterit, quod fuerit fine taxatione gratis oblatum. Et in Synodo fua Lateranenfi. Quoniam fimoniaca labes adeò plerafque Moniales infecit, ut vix aliquas fine pretio recipiant in forores, pauper· tatis prætextu volentes hujufmodi vitium palliare. Rigidiffimè punit, ac deinceps vetat ut veram lepram Simonis. Etiam in litteris apud FranciL.4. Epift. fcum Bofquetum exftantibus, fcriptis ad Hierofolyma Patriarcham, graviffimè expoftulat de vitii iftius graffatione, ac pergit. Ipfam quoque domum militiæ templi, ad quam oculi refpiciunt plurimorum, quofdam intelleximus fimoniacè introiffe, fimplicitate tamen potiùs, quàm malitia: Simplicitate occafionem præftante delicto. Simplicitate, quæ fub prætextu fubventionis, feu adjuvanda facræ

Cap. 30.

90.

militiæ, ad extorfionem procedebat. Eam omninò damnat de fimonia, imitatus Sanctum Gregorium Magnum, fcribentem ad Siagrium Auguftodunenfem, & quofdam alios Epifcopos GaMicanos. Suadet forfitan Diabolus debere ab ba- L.7.indict. bentibus accipi, ut fit quod poffit non habentibus ero- 1. Ep.111. gari, dummodò vel fic venena mortifera eleemofynæ celata obumbratione trasfundat. Nam nec venator feram, nec avem auceps deciperet, vel piscem pifcator caperet, fi aut illi laqueum in aperto proponerent, aut ille bamum efca abfconditum non haberet. Undè etiam illud certum eft, quia etfi monafteria aut Xenodochia, aut quid aliud de pecunia, quæ pro facris Ordinibus datur, conftituantur, mercedi non proficit. Multis oftendit per ejufmodi pietatis prætextus fucari & pejorem reddi, nequaquam purgari fimoniam. Qui eam ob publicas Reipu blicæ neceffitates purgari, adeòque nominatos Prælatos poffe Regiis exactionibus gravari docent, miferè hallucinantur.

Neque pecuniarum folummodò, fed & paftus feu convivii, licet de confuetudine, exactionem Alexander tertius damnat de fimonia. Nefcio quod monafterium, duodecim folidos eo titulo exigens, coegit ad reftitutionem. Confitmat Urbanus quartus in Extravagante communi ad titulum fub fimonia. Multorum fide dignoram Cap. 1. relatione didicimus, quod in nonnullis Ecclefiis & monafteriis, tam virorum quàm mulierum, deteftabilis fervatur abufio, quod cùm perfonæ recipiuntur ab eis ad obfervantiam regularem, ipfæ temeritate præfumptuofa paftus feu prandia Capitulis & Conventibus ex ftatuto feu confuetudine, quæ corruptela potiùs eft dicenda, tribuere compellantur. Rigidiffimè ea vetat, permittens tamen recipi fpontè & gratuitò oblata. Oxonienfis fub Honorii tertii Pontificatu habita Synodus paupertatis titulo exigi permittit folam primam monachandi ve ftem. Nofter Canon etiam dotem fpontè à parentibus, aut quævis alia ab ipfis ingredientibus donata admittit, monafterio, licèt illi citra Prælati culpam ante profeffionem regrediantur ad fæculum, volens permanere. Et hanc claufulam correxit facrofancta Synodus Tridentina. Ante profeffionem, excepto vidu & veftitu Novitii vel Novitia, quocumque prætextu à parentibus vel propinquis, aut Curatoribus monafterio nihil ex bonis ejufdem tribuatur: Ne bac occafione difcedere nequeat. Quævis facta donatio nonnifi fecuta profeffione firmatur.

[ocr errors]

Epifcopum aut Abbatem Presbyterum, lepra

ifthac maculatum, deponi ex regula Chalcedonenfi, Abbatiflam verò atque Abbatem non Presbyterum mandat Canon de fuo ejici monafterio, ac in aliud ad perpetuam fubjectionem & pœnitentiam tranfportari, Eamdem po nam in laudatis ad Patriarcham Hierofolymita1.4. Ep. 4. num litteris Innocentius tertius, & apud GregoEpift. grium nonum Clemens tertius, & in litteris ad Januarium Calaritanum Epifcopum, item in lit teris ad Victorem Epifcopum Panormitanum Sanctus Gregorius Magnus infligit aut laudat. Adeò antiqua eft ifta monachorum pœna,

[ocr errors]

Verùm hodierna multorum in Belgio monafteriorum praxis recipiendi monachi dotem non folummodò fpontè oblatam accipit, fed & exigit, ac de illa ftipulatur. An igitur fimonia laboramus? Refpondeo non laborare. Etenim Catellum, Mauritii Augufti Palatinum, ad Virigantini monachi, qui dumtaxat Lectioni vacare poterat, & non manibus laborare, expenfas exigenti monafterio de maternis illius bonis folvendas coegit Sanctus Gregorius Magnus. Joannes Romæ ad Sanctum Andream in clivo Scauri monachus obierat: Hinc de ejus hæreditate eft orta contentio inter ejus fratrem Maurentium, militiæ magiftruta, & Candidum Abbatem, agentem utilitates fui monafterii. Eam tranfactione tandem finierunt, ipfamque probavit laudati monafterii fundator idem Gregorius. Quomodo poft mortem, ità ante Joannis profeffionem omninò tranfigere ac ftipulari potuiffent. Caufam fcribit idem Pontifex ad Januarium MeIndict.. tropolitam Calaritanum. Quia ingredientibus moEpift.7, nafterium, convertendi gratia, ulteriùs nulla fit te

Epift. 13.

ftandi licentia, fed res eorum ejufdem monafterii juris fiant, aperta legis definitione decretum eft. Eft lex Juftiniani Augufti exftans in Codice. Ut non L... titr· liceat parentibus impedire, quo minùs liberi eorum

[ocr errors]

volentes monacbi fiant, aut eam ob folam caufam exhæredare; fed fi ipfi teftamentum condant, neceffe babento quadrantem illis relinquere: Sin autem boc fecerint, locus fit ab inteftato. Quod fi illi monafteria relinquant, atque mundani fiant, omne ipforum jus ad monafterium pertineat. Quod ipfum 1.76. C.4. confirmat in lege novella ad Joannem OrientaLs 4 lium Prætorium Præfectum, & in alia ad Epi

phanium Patriarcham Conftantinopolitanum,
excipiens folum cafum filiorum legitimorum,
quibus à patre monacho relinqui vult quartam
patrimonii partem. Religiofa itaque profeffio
non folummodò monachi perfonam ac bona præ-
fentia, fed etiam omnem futuræ hæreditaria fuc-
ceffionis fpem transfundit in monafterium pleno
ac immobili jure, iftafque leges, uti à Sancto
Gregorio audivimus, recepit ac femper fervavit
Ecclefia Romana.

[ocr errors]

re fit fatius, ne, quod & Sanctus Ivo Carnoten-
fis Epifcopus timuit, aut Domini Regis offenda-
mus Majeftatem, aut matris Ecclefiæ libertatem.
Quidquid fit, monafteria, quæ piiffimus Domi-
nus Rex fuis juribus exuere nunquam voluerit,
in monachorum fuorum hæreditatem non poffunt
fuccedere, ideòque ante illorum profeffionem de
ipfa cum parentibus aut aliis confanguineis ftipu-
lantur,accipiuntque quid præfentis & modici pro
grandi futuro. Non itàque de monaftici ingref
fus aut profeffionis, fed de fpectantis ad nos hæ-
reditatis pretio pacifcimur, ubi nulla vel fpecies
eft Simoniæ. Opulenta & fratrum fuorum fuffi-
cientem fuftentationem habentia monafteria ad
fummum de avaritia notari poffunt.

Opponi queat Innocentii quarti Pontificis Epi. Epift. 4.
ftola ad facrum Ordinem Ciftertienfem. Indulge-
mus, ut poffeffiones, & alia bona mobilia ac imme-
bilia, exceptis feudalibus, quæ perfonas fratrum,
ad monafteria veftra è fæculo fugientium, & profef-
fionem facientium in eifdem, fi remanfissent in
fæculo, ratione fucceffionis, vel quocumque alio jufto
aliojufto
titulo contigiffent, petere ac retinere valeatis, con-
traria confuetudine non obftante, Indulto aut privi-
legio jus commune non habet opus, atque ità ex
ifto Innocentii indulto liquet adductas Juftinia-
ni leges à Romana Ecclefia nunquam fuiffe ad-

miffas.

Refpondeo earum admiffionem patere ex San-
&to Gregorio Magno, ideòque de ipfa non ambi
gendum. Attamen facer Ciftertienfis Ordo ob
duas caufas opus habuit laudato privilegio. Pri-
mam fuprà audivimus à Synodo Francofordienfi,
mandante monachos fufcipi fine quavis exactione
fecundùm Regulam Sancti Benedicti. Etenim Ca-
rolus Magnus in Gallia, Germania, ac Longo-
bardia profcripfit quafvis monachorum Regulas,
omniaque fuæ monarchiæ monafteria coegit ad
Regulam Sancti Benedicti. Principi huic obftri
&tiffimus eft magnus Ordo ille. At verò ifta Re- Cap. 19.
gula à monachando nihil penitùs vult exigi, re-
cipique permittit fola fponte & gratis oblata.
Et huc non fola Synodus Francofordienfis aut
Caroli Magni Capitulare, fed etiam Alexandri
tertii aliaque cuncta adducta Romanorum Ponti
ficum decreta refpiciunt: Nam ufque ad Innocen.
tii tertii tempora Ecclefia Latina in fuis monachis
vix aliam agnovit Regulam, quam Sancti Bene- Epift.s.
dicti. Sacer porrò Ordo Ciftertienfis ex Refor
mationis fuæ fundamentalibus legibus eam ferva
re debet ad litteram, nullofque habere fundos,
nifi quos fuftentationi fuæ neceffarios colat pro-
priis manibus fuorum Converforum. Ciftertien-
fium Ordinem, inquit in Epiftola ad Robertum
Pontiniacenfis monafterii Priorem Stephanus
Epifcopus Tornacenfis, quafi lucernam fupra mon-
tem pofitam, quis in Ecclefia Dei maximum & præ-
cipuum culmen non dicat attingere ? Evangelium
implentes, monafticam Regulam, quam fupereroga-
vit Benedictus Pater, fidelis Samaritani ftabula-
rius, fic obfervant, ut nec unum ex eo jota præteri-
re videantur. Beata paupertas eorum, quæ licèt eos

Porrò apud nos Belgas viget jam pridem Ni-
cephori Phocæ Imperatoris Conftantinopolitani
lex, de qua Georgius Cedrenus. Nicephorus do-
nationes monafteriis atque templis relictas à piis qui-
bufdam Imperatoribus prorsùs abolevit, lege etiam
lata, ne Ecclefiæ immobilibus locupletarentur bonis,
caufatus Epifcopos malè prodigere ea, quæ pauperi-fame premat & frigore, non tamen aut mendicare
bus darentur, militibus interim deficientibus. No-
ftrates vocant legem amortizationis, de qua tace-

compellit, aut divitibus adulari. Suis ac fuorum
manibus victum exquirunt & veftitum, Nec buccel

lam

lam fuam comedunt foli: Comedit cum eis pupillus ex lam & eorum confuetudinem, uti conceffit Inea. Tanta in cibo parfimonia, ut duobus tantùm pul-nocentius quartus. mentis utantur, quæ aut ager ex leguminibus, aut ex oleribus bortus adfert. Quovis hodie mendicanti Ordine fuere pauperiores ac frugaliores, & in pauperes ac hofpites quovis opulento monafterio liberaliores. Verùm fanctiffimæ vitæ cæpit paulatim gens multiplicari fine numero, atque ità non magnificari lætitia, fcribitque ad Guilielmum Metropolitam fuum Remenfem laudatus Epifcopus Tornacenfis: Credo, quia Ciftertienfes Epift.74. de numero funt eorum, qui violenti diripiunt cœlum, fed utrùm violenter eis terram rapere liceat, necdum legi. Nempe avita paupertate non contenti fundos, Ecclefias, decimas admittere, atque ità murmurationibus exponi cœperunt, perdereque affectum populi & Cleri. Et hinc tandem majoribus proventibus omninò habuerunt opus: Hinc eis lege Juftiniani, contra Sancti Benedicti regu

Alteram neceffarii indulti caufam habemus apud Gregorium nonum sub titulo de privilegiis in decreto Honorii tertii Pontificis. Licet fancta Ecclefia legum fæcularium non refpuat famulatum, quæ æquitatis & juftitiæ veftigia imitantur, quia tamen in Francia & nonnullis Provinciis laici Roma norum Imperatorum legibus non utuntur, & occurrunt rarò caufæ Ecclefiafticæ tales, quæ non poffint ftatutis canonicis expediri, firmiter interdicimus, ne Parifiis vel in civitatibus feu aliis locis vicinis quifquam docere vel audire jus civile præfumat. Princi paliores Ciftercienfium familiæ fuere in Gallia, adeòque ifthic in fuis neceffitatibus ad Romanas Juftiniani leges Innocentii quarti temporibus non poterant proclamare: Hinc earum affectum à fpecialis Sedis Apoftolicæ privilegio debuere

nancifci.

Ex

CANON

[ocr errors]

X X.

X hoc definimus minimè duplex fieri monafterium ; quia fcandalum id & offendiculum multis efficitur. Si verò aliqui cum cognatis abrenunciare & monafticam vitam fectari voluerint, debent quidem viri virorum adire cœnobium, fæminæ verò mulierum ingredi monasterium: In hoc enim placatur Deus. Quæ autem haatenùs funt dupla, teneant fecundùm regulam Sancti Patris noftri Bafilii, & fecundùm præceptionem ejus ità formentur. Non habitent in uno monafterio monachi & monache: Adulterium enim intercipit cohabitationem. Non habeat aditum monachus ad monacham, vel monacha ad monachum fecretò ad collocutionem. Non cubet monachus in muliebri monafterio, neque fingulariter cum monacha convivetur. Et quando neceffaria vitæ à virorum parte ad Regulares de feruntur, extra portam hæc fufcipiat Abbatiffa monafterii fæminarum cum quadam vetula monacha. Porrò fi contigerit, ut aliquam propinquam fuam videre voluerit monachus, in præfentia Abbatiffæ huic confabuletur per modica & compendiofa verba, & in brevi ab ea difcedat.

[ocr errors][merged small][merged small]

ca & laudat Eufebius Cæfareenfis Epifcopus,
exiftimat Hermias Zozomenus. Certè Sanctus L.I. c.12.
Paulinus cum uxore Tharafia, cum fratre & pia
matre Monica Sanctus Auguftinus, Sancta Ma-
crina Sancti Bafilii Magni foror cum matre &
fratre Petro duxerunt ejufmodi monachifmum.
Verùm privatæ potiùs illæ domus, quam cœno

[ocr errors]
« VorigeDoorgaan »