L.1.tit.3. Præfectum, exftante in Codice Juftiniani, Leo ejufdem meretricis difcipulis fuis præbebat adoran-¡versùm quos ftatuit in lege ad Julianum Prætorio das, quas Rome tamquam Deorum fimulacra aucloritate publica conftituerat. At numquam id credidero de Maffilienfibus. Exiftimo fuiffe il-; lam incompetentiam, adversùs quam ftatuit Moguntina Synodus Sebaftiani Archi-Epifcopi, Cap. 42, habita fub Pontificatu Pauli tertii. Cùm utilis & legitimus imaginum ufus intra eos limites contineri meritò debeat, ut fimplex populus non ipfas imagines adorare, aut fiduciam ullam in eis ponere, fed quem adorare, quofve bonorare, & undè omnia bona fperare debeat, per imagines difcat recordari. Nos pravæ fuperftitionis viam præcludere volentes omnibus locorum Ordinariis injungimus, ut fi fortè in territoriis fuis ad imaginem aliquam concurfus fieri, & bomines ad ipfius imaginis figuram refpectum habere, &quafi quamdam Divinitatis opinionem illi tribuere animadverterint, ipfam imaginem pro qualitate caufæ aut tollant, aut mutent, & aliam à prima notabili quantitate differentem reponant, ne rudis populus in intellectu fuo depreffus, & ideò per media corporalia ad Divina erigendus, fpem fuam contra Ecclefie intentionem in corporali, & quidem certa imagine privata phantafia atque inhæfione collocet, quafi in illa fit quædam neceffitas, ut per eam, & non aliter, inducatur Deus, & Sancti id facere quod petuntur. Verùm hæc omnia de Theologorum & fapientissimorum virorum fententia, ut fic falubri Ordinariorum providentia à perniciofo idololatriæ fcele re populi præfervetur fimplicitas. Cap, 34 Eumdem abufum in libro de moribus Ecclefiæ Catholicæ notat Sanctus Auguftinus, alloquens Manichæos. Nolite mihi colligere profeffores nominis Chriftiani, nec profeffionis fuæ vim aut fcientes aut exhibentes. Noli confectari turbas imperitorum, qui vel in ipfa vera religione fuperftitiofi funt, vel ità libidinibus dediti, ut obliti fint quid promiferint Deo. Novi multos effe fepulchrorum, facras Martyrum reliquias continentium, & picturarum adoratores. Effe dicit fuperftitionem, non plenam idololatriam. Et jure merito. Sub Sereni itàque Epifcopatu eidem errori carnaliter serviebant quidam è populo Maffilienfi, atque ità frequentibus. apud fe Paganis dabant idololatriæ fufpicionem, fcandalum, & fomenta, quæ ille ablata volens omnes facras imagines zelo incondito deftruxit, Hinc melior ejufdem populi pars ab ejus fe communione retraxit, movitque Sanctum Gregorium ad litteras jam adductas. Sanctus, , inquam, Gregorius iftam folummodò incompetentem, qua Chriftianus populus fignis tamquam rebus ferviliter inhærebat, adorationem damnavit. Etenim in litteris ad Januarium Calaritanum in Sardinia Archi Epifcopum graviter culpat Petrum quemdam ex Judæo no17.indi vellum fidelem, qui fequenti die baptifmatis fui, 2. Ep.5. hoc eft, Dominico, in ipfa feftivitate Pafchali, imaginem Dei genitricis & venerandam Crucem pofuerat, quafi Chriftianitatis titulum in Judæorum fynagoga violenter invafa, eafdemque mandat cum ea, qua dignum eft, veneratione efferri, & omnia in priftinum ftatum reformari, Palàm docet imagines iftas effe venerandas, veneratione falutatoria. Petrus ille imitatus fuerat quofdam inconditos fpectaculorum ofores monachos, ad L. Quis Chriftianæ adversùs Judaicam ac gentilem fervitutem libertatis acrior vindex, quis fer ventior Chriftiani populi à fignis ad res traductor effe queat Sancto Auguftino? Et tamen ille in litteris ad Severum, fuum in Donati parte confanguineum, damnat quidem Donatiftas, quod fideles ex Orientali Ecclefia venientes rebaptizarent; quod tamen illatam eis indè terram adora- Epift. 170. rent, omninò probat & laudat. Ejus terræ venerationem miram & variam prædicat etiam in li- L.22.c.8. bris de civitate Dei. Eifdem in libris ait Judæos 1-10 C.17. Tract. 47. Arcam fuam fuiffe legitimè veneratos: Veneratione religiofa. Et in tractatibus fupra Sancti Joannis Evangelium ait de terra Hierofolymorum: Ibi funt veftigia Domini, modò adorantur, ubi noviffimè ftetit, undè adfcendit in cælum. Veftigia ifta funt figuræ Dominicorum pedum. Et Cap. 10. in libro de decem chordis fcribit de quavis imagine. Undè facit tibi injuriam, qui voluerit fortè lapidare tuam tabulam pictam, in qua imago tua eft in domo tua inaniter pofita ad vanum honorem tuum, nec fentiens, nec videns, nec loquens ? Si quis illam lapidet, nonnè in te factam effe contumeliam attendis? Etiam illi factus honor tibi imputatur. San&torum Apoftolorum Petri & Pauli imagines L. 1. c.10. fuiffe tunc paffim in noftris Bafilicis affirmat in libris de confenfu Evangeliftarum . In Psalmi centefimi decimi tertii enarratione exponit cultum facris vafis deferri confuetum: Numquid eis fupplicamus, quia per ea fupplicamus Deo? Ità fupplicamus non imaginibus, fed Deo ante vifas imagines. Hinc eas, quod & de Judæorum Arca dixit, debita ipfis dumtaxat veneratione honoramus: Longè inferiori, quam debeatur rebus primitivis. Con, 2. Quocircà in præfentis Synodi ad Joannem octavum Pontificem præfatione rectè adversùm Fran. corum Epifcopos dicit Anaftafius Bibliothecarius: Quæ fuper venerabilium imaginum adoratione præfens Synodus docet, hæc & Apoftolica Sedes veAira, ficut nonnulla fcripta innuunt, antiquitùs tenuit, & univerfalis Ecclefia femper venerata eft, & hactenus veneratur. Eamdem namque doctrinam tradunt in litteris ad Imperatorem Leonem Ifaurum Sanctus Gregorius Papa fecundus, in variis per hanc Synodum lectis & probatis Epiftolis Sanctus Germanus Patriarcha Conftantinopolita- Act. 4. nus, ac præfertim Sanctus Joannes Damafcenus, & in libris de fide orthodoxa, & in tribus de imaginum cultu orationibus, confirmans teftimoniis plurimorum Patrum. Adorationis gene Orat. 1° ratim fumptæ dat duas definitiones. Adoratio eft Orat. I. dentis, id eft, fummiffi atque humilis fignificatio. Addit. Adorationis genera funt complura. Primum genus eft, quod per latriam, quam foli Deo natura adorando tribuimus, exhibetur. Et iterùm : Aliud eft latriæ cultum exhibere, aliud honoris gratia in aliqua dignitate conftitutos venerari. Hocce fecundum genus dividit in feptem species juxta feptemplicem fpeciem rerum creatarum adorabilium. Eas inter ponit Sacerdotes, Reges, homines juftos, amicos, Ecclefias, loca Domini Jefu operibus illuftrata, facra vafa, fanctos libros, imagines Sanctorum, & concludit: Neminem oportet ut Deum adorare, nifi eum, qui natura Deus eft; omnibus autem jam dictis perfonis, rebus, fignis honorem debitum habere propter Dominum. Proindè uti facrofanétæ Cruci, ejufque ac Domini noftri Jefu Chrifti imaginibus non labalem, triæ, ità nec aliorum Sanctorum figuris dulia non rea- cultum impendimus; fed & his & illis, quolem ufum niam diverfæ dignitatis funt, honorem concarpit. Latriæ ac Epift. 1. Cap. 7. Cap. 2. mus, Cap. 57. bus verè poffimus dicere, CONFITEOR, ZELUM DEI HABENT, SED NON SECUNDUM SCIENTIAM, hoc pro honore Martyrum faciunt: Quid indè perdis? Causabantur olim & Apoftoli, quod periret unguentum, fed Domini voce correpti funt. Neque enim Chriftus indigebat unguento, nec Martyres lumine cereorum, & tamen illa mulier in bonorem Chrifti fecit, devotioque mentis ejus recipitur. Et quicumque accendunt cercos, fecundùm fidem fuam habent mercedem, dicente Apofolo, UNUSQUISQUE IN SUO SENSU ABUNDET. dololatras appellas hujufmodi homines? Non diffiteor, omnes nos, qui in Chrifto credimus, de idololatria errore veniffe: Non enim nafcimur, fed renafcimur Chriftiani. Et quia quon dam colebamus idola, nunc Deum colere non debene fimili eum videamur cum idolis honore venerari? Illud fiebat idolis, & idcircò deteftandum eft ; boc fit Martyribus, & idcircò recipiendum eft. Hæc verba, Illud fiebat idolis, exponit in commentariis Efaix Prophetæ, agens de Gentilium Diis Laribus: Ipfa Roma urbis Domina in fingulis civitatis infulis & domibus tutelæ fimulacrum cereis olim venerabatur & lucernis. Chriftiana fides fuperfti- 1.7.indict. tionem in religionem demutavit. Nam & San- 2. Ep.54. &tus Gregorius Magnus Secundino monacho mifit aloen, thymiama, ftyracem, & balfamum, fanForum Martyrum corporibus offerenda. Et monachos, facras in cella fua imagines accenfo lumine honorare confuetos, laudat in prato fpirituali Sanctus Sophronius. Etiam in bafilicis eafdem ità honorari confueffe docent exempla, teftimoniaque plurima, & in libris de civitate Dei San&tus Auguftinus. Rationem dat Sanctus Germanus Patriarcha Conftantinopolitanus in litteris ad Thomam Claudiopolitanum Epifcopum, Honoriadis Metropolitam, lectis & probatis à quarta Actione hujus Synodi. Nec illud fcandalizet quofdam, quod ante imagines Sanctorum concinnatio luminariorum & fuavis odoris thymiamata fiant. Symbolicè namque talia celebrari ad honorem illorum excogitata funt, quorum cum Chrifto requies eft, quorum bonor in eum recurrit, boc probante Bafilio Sapiente, quia bonor circa bonos confervorum approbationem habet benevolentia erga communem exhibitæ Dominum. Indicia funt namque fenfibilia lumina Divini & fine materia luminis dati. Porrò aromatum incenfum eft purissimæ & totius Sancti Spiritus infpirationis &repletionis infigne. Sanctus itàque Auguftinus in Marcellina Carpocratiana non fi delem incenfi ufum, fed gentilem ac hæreticum minum, vel certè religiofarum fæminarum, de qui-idololatrice fuperftitionis abusum damnavit . gruum venerabundæ falutationis. Affiduè adfir- Quæftio eft, Quomodò Synodus definiat fa Refpondet in libro adversùs Vigilantium Sanaus Hieronymus. Cereos non clara luce accendimus, ficut fruftra calumniaris, fed ut noctis tenebras boc folatio temperemus, & vigilemus ad lumen, ne cæci tecum dormiamus in tenebris. Quod fi aliqui propter imperitiam vel fimplicitatem fæcularium bo Cap.180. L.22.C.8. ܀܀܀܀ ܀܀܀܀ N GETFS GETI SG CANONES CONCILII SEPTIMI GENERALIS, , CANON PRIM U S. Is, qui facram fortiti funt dignitatem, teftimonia & directiones Canonicarum præceptionum formæ confiftunt. Quas libenter fufcipientes cum Deiloquo David canimus ad Dominum Deum dicentes: In via teftimoniorum tuorum delectatus fum, ficut in omnibus divitiis. Et mandafti juftitiam testimonia tua in æternum: Intellectum da mibi & vivam. Et fi in æternum prophetica vox mandat nobis cuftodire teftimonia Dei, & vivere in illis, immaculata profectò et immota permanent Et quia Dei inspector Moyfes ità dixit : In illis non eft addendum & ab eis non est auferendum. Et divinus Apoftolus in eis gloriatus clamat. In quem defiderant Angeli profpicere. Et, fi Angelus evangelizaverit vobis, præter quod accepiftis, anathema fit. His ità fe habentibus et protestantibus exultantes in eis ficut qui invenit spolia multa, divinos Canones amplectabiliter in pecore recondaet integram illorum præceptionem ac immobilem teneamus; tam fcilicet illorum, qui ab almis et laudabiliffimis Apoftolis Sancti Spiritus tubis editi funt, quam eorum qui à fex fanctis et univerfalibus Synodis, atque his Conciliis, quæ localiter collecta funt in expofitionem hujufmodi decretorum promulgati funt, nec non et eorum, qui à fanctis Patribus noftris prolati fuiffe probantur. Ab uno enim eodemque fpiritu illuftrati definierunt quæ expediunt, et quidem quos anathemati tranfmittunt, et nos anathematizamus, quos verò depofitioni, et nos deponimus; quos autem fegregationi nos fegregamus Porrò quos epitimio, id eft, pænæ, tradunt, et nos quoque fimili modo fubmittimus. Sine avaritia namque fint mores; contenti præfentibus; Paulus apertè clamat divinus Apoftolus, qui in tertium cœlum afcendit et audivit ineffabilia verba. mus, 2 et C. 2. E SCHOLI O N. na cum oleo & pauco vino, facereque genuflexiones Cclefiaftici Canones legitimi rectè vocantur Divini. Eos namque Sanctus Leo Magnus in litteris ad Anastasium Theffalonicenfem Epifcopum dicit effe Epift. 84. Spiritu Dei conditos & totius mundi reverentia confecratos. Verùm Conftantinopolitani, Chalce donenfes, vulgares Apoftolici, & præfertim Trullani Canones, quos Apoftolica Sedes du dum abjecit, longè abfunt ab ifta dignitate. Eorum quofdam nunquam, quofdam dumtaxat difpenfatoriè coacta admifit. Porrò & omnes Trullanos, & fingulos in ejus primo expreffos Canones præfens nofter confirmat, atque ità omninò excedit. Nam & hæ voces, Immuti lata permanent, improbant Trullanorum Canonum factam à Conftantino Papa difcretionem,feftivitates, & in aliis tribus annis ftare cum fideliquorumdamque dumtaxat ratihabitionem. Act. 2. Act. 20 Epitimiorum meminit etiam Canon decimus fextus, & ad Synodum octavam fupplex, è fchifmate Photiano rediens, dixit Theodorus Synopæ Epifcopus: Non folùm Epitimis digni fumus, fed & pænis. Et ejufmodi Epifcopis in Ecclefiæ gratiam recipiendis præfcriptus ab Adriano fecundo Pontifice libellus habebat: Nofmet in hanc fancam Synodum projicimus, profitentes etiam accepturos nos esse libenter à fanctiffimo Jummo Sacerdote noftro Epitimium definitum. Et Sancto Ignatio Patriarcha Conftantinopolitano interloquente, Epitimia, que indicta funt iis, qui ceciderunt, Epifcopis, & Presbyteris, & Diaconis, & Subdiaconis, ab hac fanda & univerfali Synodo, in audientiam omnium legantur; ejus Diaconus atque Notarius Stephanus legit. Sit remedium & falutem animæ ferens, ac valdè difcretum Epitimium Sacerdotum, qui per multam confuetudinem ceciderunt. Si quidem carnibus vefcantur; abftinere fe à carne, cafeo, & ovo, ii verò, qui Carnes non comedunt, abftinere à cafeo, ovo, & pifcibus, quarta feria & parafceve, edere legumi bus, & mereri Divinam communionem in folis Do- tem Q CANON II Uoniam pfallentes repromittimus Deo: In juftificationibus tuis meditabor, non oblivifcar fermones tuos Omnes quidem Chriftianos hoc fervare faluberrimum eft; fed præcipuè hos, qui hierarchicam confecuti fuerint dignitatem. Lindè definimus omnem, qui ad Epifcopatus provehendus eft gradum, modis omnibus psalterium noffe; ut ex hoc etiam omnis Clericus, qui fub eo fuerit, ità moneatur et imbuatur. Inquiratur autem diligenter à Metropo Epift. 4. fita, fi in promptu habeat legere fcrutabiliter et non tranfitoriè tam SCHOLION. Mne Pfalterium memoriter difcere fuit One memoritter, difcere, fuit olim obligatio omnium Clericorum, monachorum, ac facrarum Virginum, etiam extra monafterium ac monafticam profeffionem degentium in propriis aut paternis ædibus. Hinc ad Rufticum monachum fcribit Sanctus Hiero4: nymus: Difcatur Pfalterium ad Verbum. Et ad nobilem virum Gaudentium, tradens regulam Pacatulæ filiolæ, ex utero per parentes Deo Epift. 12. oblatæ: Cùm virgunculam feptimus annus ætatis exceperit, difcat memoriter Pfalterium. Caufam dat in litteris ad Euftochium, laudans difciplinam ac Moniales Hierofolymitani monafterii Epift, 27. exftructi à Sancta Paula Romana. Manè, bora tertia, fexta, nona, vespere, noctis medio per ordinem Pfalterium memoriter cantabant: Hìnc non licebat cuiquam Sororum ignorare Pfalmos. Quin immò ea fuit pietas omnium paffim fidelium laicorum. Hinc enim idem Doctor de barbaris Hunnis, fidem noftram complecti inciEpift.7. pientibus, fcribit ad Lætam matronam: Hunni difcunt Pfalterium. Utpotè in omni labore dulciffimum & ufitatum fidelibus celeuma. Nam nobilis adolefcens Licentius etiam in fecretis ad naturæ neceffaria locis cantabat Pfalmos, & à L. 1. de pia matre Monica de hac incompetentia delatum Ord. c. 7. Sanctus Auguftinus cum laude abfolvit. Ità ? L.8.Epift. 34. ne Diacono, ad Balnei Regii Epifcopatum ele- Porrò Imperator Leo Ifaurus, ac ejus fuccef- Infuper in promovendo Epifcopo requirit Sy nodus, ut fcrutabiliter, & non tranfitoriè legere fciat facros Ecclefiæ Canones. Etenim ad Maximum ac Severum Brutiorum Epifcopos fcribit Innocentius primus Pontifex . Ecclefiafticorum Epift.s. Canonum norma mulli effet debet incognita Sacerdoti, quia nefciri hæc à Pontifice, fatis eft indecorum." Et Sanctus Celeftinus ad Calabriæ & Apuliæ Epi- Epist.3. fcopos: Nulli Sacerdotum liceat fuos Canones igno- c. 1. rare. Et quarta Synodus Toletana: Sacerdotes Cap. 25. Cap. 10. fciant Canones. Quod ipfum mandant tertia Sy- Cap. 1. nodus Turonenfis, fecunda Remenfis, Mogun Agneti Augufte, Henrici quarti Imperatoris matri, roganti: Utrùm liceret homini inter ipfam debiti naturalis egeriem aliquid ruminare Pfalmo rum, licere refpondit Sanctus Petrus Damiani, Epift. . Sancti Prophetæ Job in fterquilinio, & Sanctæ Agnetis Martyris exemplo Dorninum in lupanari laudantis. Hæc tamen cum obligatione pietas pedetentimtine fub Carolo Magno habitæ præfatio, & fetranfiit ad folos Epifcopos, Clericos, & monachos, de quibus ftatuit octava Synodus Toletapa: Nullius cujufcumque dignitatis Ecclefiafticæ deinceps percipiant gradum, qui non totum Pfalterium, vel canticorum ufualium & hymnorum perfedè noverint fupplementum. Quod ipfum repetunt undecima Toletana, & Coyacenfis in eadem Cap. 2. Cap. 5. Hifpania Synodus, habita fub Papatu Sancti Leonis noni. Et Joannem Ecclefiæ Ravennatis Electum caffavit Sanctus Gregorius Magnus, L.4. Epift. quod effet Pfalmorum nefcius: Hec enim res eum minus fui ftudium babere demonftrabat. Et de Joan 45. L.4. C.23. cunda Cabilonenfis. Neonem Ifauriæ Metropo- Noffe prætereà debet Epifcopus omnem fa- |