CANON

Xor viri, quæ feceffit

XCIIL

& non apparet, antequam de ejus

morte certior facta fit alteri cohabitans adulteratur. Similiter & militum uxores, quæ non apparentibus maritis, nupferunt in eandem rationem incidunt; quemadmodùm & quæ propter mariti peregrinationem reditum non exfpectant. Sed res hic quidem aliquam veniam habet, quod fit major ejus mortis fufpicio. Ea autem , quæ illi, qui ad tempus erat ab uxore relictus nupfit per ignorantiam, deindè dimiffa eft, quod prior ad ipfum redierit, eft quidem fornicata, fed per ignorantiam. A matrimonio ergò non arcebitur rectiùs autem fi fic manferit. Sin autem miles aliquanto post tempore redierit cujus uxor propter longam ipfius abfentiam alteri viro conjun&ta eft, is fi velit, propriam uxorem recipiat ipfi venia propter ignorantiam data, eique qui illam in fecundis nuptiis domum duxit.

,

SCHOLI O N.

Adem omnia largè docet Sanctus Pontifex

menti legislator, feu potiùs prævarieator dat li-
centiam bonæ gratiæ, feu repudii ac divortii,
etiam quoad conjugale vinculum, faciendi. Et
hinc in novella ad Theodotum Prætorio Præfe- L. 117.
cum lege militibus dudùm in expeditione ma
nentibus, ac nunquam interim ad familiam fcri-
bentibus, dat pro grandi privilegio, quod eo-
rum uxores nequeant nova inire conjugia, nifi
authenticis teftimoniis certificatæ de ipforum de-
ceffu. Meritò poftmodùm Leo fapiens Auguftus
priorem legem, ut naturæ adverfam profcripfit,
captivos donans jam dicto militum privilegio

Leo Magnus in litteris ad Nicetam Archi-
Epifcopum Aquilejenfem. Porrò in lege no-
vella ad Joannem Prætorio Præfectum ftatuit Ju-
ftinianus Auguftus alterius conjugis captivitate,
& ad barbaros extra Romaniam deportatione non
folvi deinceps, quoad de illius vita conftiterit,
conjugium, & adjungit. Si incertum fit, utrùm
fupereft, an non, que ad hoftes perfona devenit,
tunc quinquennium expectandum eft, five à viro,utique juxta præfentis Canonis decretum. Ob L. 33.
five à muliere, poft quod five manifeftam de morte
fiat, five incertum maneat, nubere licebit fine peri-
culo. Tunc enim ipfe tamquam novus novi tefta-

ejufmodi legum infolentias omnem de matrimonio ftatuendi auctoritatem jam pridem fibi meritò Ecclefia refervavit.

CANON XCIV.

Os, qui Gentilium Sacramenta jurant, Canon pœnis fubjicit: & nos iis quoque fegregationem decernimus.

E%%

SCHO

C

tis & obligationis: Eos in fermone de verbis Ser. 28.
Apoftoli, & in Epiftola ad Publicolam graviffi- 12.
Epift. 154.
mè arguit Sanctus Auguftinus. Non enim, quan-
do juras, tibi aut lapidi juras, fed proximo ante
lapidem: Sed nunquid ante Deum? Ne quidem hic
eft locus mentali reftrictioni, utpotè gentili Pia-
tonis dogmati, per Origenem cœpto trudi in Ec-
clefiam, cujus caufa rectè dicit Sanctus Hiero-
nymus Origeniftas inter fe colligari orgiis menda
ciorum. Quocircà per falfos Deos perjurium est
omninò duplex peccatum. Addit Sanctus Augu-
ftinus. Sine ulla dubitatione minùs malum eft per
falfum Deum jurare veraciter, quam per Deum ve-
rum fallaciter. Quantò enim per quod juratur eft
magis fancium, tantò magis eft pœnale perjurium.

E

CANON XCV.

Os qui ex hæreticis ad rectam fidem accedunt, & parti eorum
qui falvantur, fubjecta confequentia & confuetudine recipientes,
Arianos quidem & Macedonianos, & Novatianos qui fe puros ap-
pellant, & Arifteros, & Teffares decatitas feu Tetraditas ; & Apol-
linariftas recipimus dantes libellos, & omnem hærefim anathematizan,
tes, quæ non fentit ut fentit fancta Dei univerfalis & Apoftolica
Ecclefia, fancto primùm chrifmate inungentes & frontem, & oculos,
& nares, & os, & aures, confignantes autem dicimus : Signaculum
doni Spiritus Sanchi. De Paulianis item à Catholica Ecclefia ftatutum
eft, ut ii omninò rebaptizentur. Eunomianos quoque, qui in unam
demerfionem baptizant, & Montanistas qui hic dicuntur Phryges
& Sabellianos, qui Filium eumdem effe cum Patre exiftimant, & alia
quædam gravia faciunt, & omnes alias hærefes, quoniam multi hic
funt, & maximè qui ex Galatarum regione profecti funt. omnes ex
iis, qui ad rectam de fide fententiam volunt accedere, ut Gentiles
fecundò
recipimus. Et primo quidem die eos Chriftianos facimus,
autem catechumenos: Deindè tertiò adjuramus, fimul etiam ter in
faciem & aures infpirantes, & fic initiamus, & diu in Ecclefia ver-
fari & Scripturas audire facimus, tunc ipfos baptizamus. Quin etiam
Manichæos & Valentinianos, & Marcioniftas, fimiles hæreticos
oportet libellos facere, & hærefim fuam anathematizare, & Nesto-
& Eutychen, & Diofcorum
& reliquos ta-
lium hærefeon principes, qui eadem, quæ illi fentiunt,& om-
nes prædictas hærefes: Et fic fieri fanctæ communionis participes.

rium

,

అ

rum

છો.

SCHOLI O N,

mentum perficiunt.

Refpondeo tamen nec effe formam, nec unquam fuiffe. Etenim Severus Patriarcha Alexandrinus, in opere ad perpetuam antiquorum Chriftianorum rituum adversùs graffari tune incipientes Saracenos memoriam compofito, hanc adfignat formam, Chrifmate fancto, fuavitate odoris Chrifti Dei, figillo veræ fidei, complemento pignoris Spiritus Sancti,obfignatur talis N. in nomine, Patris, Amen, in nomine Filii, Amen, & Spiritus Sandi ad vitam feculi fæculorum, Amen Non dicit, Obfignetur, fed Obfignatur: Nam quod etiam in Baptifmo nequaquam, Baptizetur, fed Baptizatur femper dixerint Græci, li- Cap. 176. quet ex Sancti Sophronii Patriarchæ Hierofoly mitani prato fpirituali. Liquet item ad fingularum Divinarum perfonarum invocationem etiam in Baptifmo fuiffe à populo refponfum, Amen. Addit Severus: Et Sacerdos ungit omnia baptizati, nudi è fancto fonte egreffi membra, & manus, &pedes, &nares. Perpetuus fuit ille mos omnium Græcorum. Ethiopes, ad Alexandrinum Patriarchatum à Sancti Athanafii tempore pertinentes, aliam habent formam in Unctione, aliam in manuum impofitione, & utraque apud illos videtur effe fubftantialis. Singulis item fin

St Canon feptimus primæ Synodi Conftantinopolitanæ, fuprà abundè expofitus. Adductas in illo Galatie peftes, earumque fingulatim errores edifferit Sanctus Philaftrius Epifcopus Brixienfis. Addit præfens Synodus etiam Manichæos, Valentinianos, & Marcionitas, quos femper Ecclefia denuò baptizavit, fine novo Baptifmo recipiendos ad folum pœnitentiæ ac profeffionis libellum, Neftorii Eutychetis, Diofcori, Severi, aliorumque id genus Erro.. num ejuratorium, Verùm quid Marcionitis, Valentinianis, & Manichæis cum Neftorio aut Eutychete Exponit in lege, poft Synodum Ephefinam exftante, Theodofius Auguftus. Hac lege fancimus, quotquot ubicumque execranda opinionis Neftorii fequaces exftiterint, eos Simonianorum nomine appellandos effe. Equum eft enim ut qui averfi à Deo impietatem Simonis Magi æmulantur, eamdem cum ipfo appellationem fortiantur. Quod etiam modo Ariani fan&ione beate memoria Conftantini vocati fünt Porphyriani, quod eamdem cum Porphyrio impietatem imbibiffent. Eadem ratione Eutychianiftas, eorumque reliquias, Mo-gulorum membrorum unctionibus adhibent fornothelitas, præfens Canon à dogmate, quod fectabantur, vocat Manichæos, Valentinianos, Marcionitas. Porrò Eutychianiftas non tantùm fine Baptifmo, fed & fine Unctione ad folum profeffionis libellum omnis femper Ecclefia in communionis gratiam recepit, Abjurari ab illis fecit etiam Neftorium, quò viderent & illam & dogima ejus à nobis, uti calumniosè blaterabant, pullo modo probari,

Quæftio eft, An hæc verba, Signaculum doni Spiritus Sands, fint aut fuerint apud Græeos fubftantialis forma Sacramenti Confirmationis? Adfirmare videtur Beffarion Archi-Epifcopus Nice nus, & fan&tæ Romanæ Ecclefia Cardinalis, in opere de myfticis verbis facrofan&tam Euchariftiam conficientibus. Noftri multa, quæ primùm || apud noftros ortum habuerunt, propter calamitates temporum perdidere. Quod manifeftum fiet, fi quis ad chrifmatis Sacramentum mentem converterit . Etenim fecunda acumenica Synodus verba, quæ facrum chrifma perficiunt, tradens in feptimo Canone ità inquit: SIGNUM DONI SPIRITUS SANCTI, Et bæc verba fecundùm eos chrifmatis Sacra

mam propriam, earumque nulla concipitur in
verba, de quibus hic quærimus. Unica dumta-
xåt nonnihil accedit, ad nares & labia: Pignus
regni cælorum, Amen.

Concilii primi Conftantinopolitani tempore adhuc strictissimè urgebat Canon de occultandis Sacramentorum noftrorum myfteriis, eorumque præfertim formis. Nam dudum poft ipfum Pontifex Innocentius primus à Decentio Eugubino Epifcopo rogatus Chriftianæ confirmationis formam chartæ credere non præfumpfit, fpondens præfenti à præfente, data occafione, dicendam Quocircà nec chartæ illam credidit Synodus Conftantinopolitana. Et eam non agere de confirmationis Sacramento eft fuprà oftenfum. Hæc ejus verba, Obfignantes dicimus, SIGNACULUM DONI SPIRITUS SANCTI, faciunt hunc fenfum: Dicimus verba myftica, hìc non exprimenda, fignificantia ac imprimentia fignaculum iftud & donum. Et hinc Cardinalis Bef farion, exiftimans à Synodo agi de ipfa Sacra mento, palàm lapfus eft ut homo.

་

ad videntium detrimentum, scite excogitatis nexibus adornant &
componunt, & infirmis animis escam ea ratione objiciunt, convenien-
ti fupplicio paternè curamus; ipfos inftituentes & temperanter vivere
docentes, ut relica fraude & vanitate, quæ ex materia oritur, ad
exitio carentem beatamque vitam, mentem affiduè traducant, & in
timore puram & fan&tam converfationem habeant ; & Deo, quoad
ejus fieri poteft, appropinquent per vitæ puritatem ; & internum
magis quam externum hominem virtutibus & bonis inculpatifque mo-
ribus exornent; ut nullas in fe ferant reliquias diabolicæ perverfitatis.
Si quis autem præter hunc Canonem verfatus fuerit excommuni-

cetur.

Cap. 7.

SCHOLI O N.

dit. Peritiffimos illos capillaturæ ftru&tores in li

bris ad uxorem vocat Germanicos Bajulos, & pe- L.1. c.4. regrine proceritatis cinerarios, utpotè non folùm

Mococarum mulierum faftus ac abufus, reis ac rutilis cineribus capillaturam ornare do

Ortuorum capillis fefe ornare eft antiquus crinibus alienis additis ac intertextis, fed & au

Græcarum

adversùs quem fcribit tractatus Patrum Prædicatorum Conftantinopolitanus. Mulieres, deferto naturali cultu capillorum, comis mortuorum denfissimis fubornantur, contra monitionem beati Petri Apoftoli, dicentis: MULIERIBUS NON SIT EXTRINSECUS CAPILLATURA. Eumdem apud Latinas mulieres exceffum culpat in libro de fæminarum cultu Tertullianus. Quid tanta ordinandi crinis operofitas ad falutem fubminifrat? Quod crinibus veftris quiefcere non licet, modò fubftrictis, modò relaxatis, modò fufcitatis, modò elifis. Alia geftiunt in cincinnos coercere, alie ut vagi & volucres elabantur non bona fimplicitate. Affigitis prætereà nefcio quas enormitates futilium atque textilium capillamentorum, nunc in galeri modum, quafi vaginam capitis & operculum verticis, nunc in cervicem retrò fuggeftum. Si non pudet enormitatis, pudeat inquinamenti: Ne exuvias alieni capitis, forsàn immundi, forsàn nocentis & gebennæ deftinati, fanéto & Chriftiano capiti supparetis . Immò omnem banc ornatus fervitutem à libero capite depellite. Fruftrà laboratis ornatæ videri, fruftrà peritiffimos quofque ftructores capillaturæ adhibetis : Deus vos velari jubet. Et quibufdam nobilibus ac opulentis mulieribus, nuper ad fidem ex gentiliCap. 11 tate converfis, ideòque excipientibus, Ne blaf phemetur nomen Christi in nobis, fi quid de priftino babitu &cultu detrahamus, refpondet. Non auferamus ergò vitia priftina, fimus & moribus eifdem, fi & fuperficie eadem. Et tunc verè non blafphemabunt nationes. Grandis blafphemia eft, fi qua dicatur, ex quo facta eft Chriftiana, pauperiùs ince

&tos, ftatuitque adversùm illos Synodus Eliberi. Cap. 67.
na: Ne qua fidelis aut catechumena aut comatos aut
viros cinerarios habeat. Eam capillorum irrufatio-
nem Sanctus Hieronymus vocat ignis infernalis
exordium, rigideque interdicit Demetriadi vir-
gini, ne alienis capillis, turritum verticem ftruat.
Eamdem vanitatem damnat in litteris ad Marcel-
lam. Et longè rigidiffimè Eberardi Salisburgen- Epist. 237
fis Archi-Epifcopi Synodus habita fub Pontifica-
tu Martini quinti .

oculos

Rectè addit nofter Canon iftas mulierum vani-
tates effe videntium detrimentum, & infirmis
animis efcam. Exponit in fermone de habitu
Virginum Sanctus Cyprianus. Si tu te fumptuofiùs
comas, & per publicum notabilior incedas,
in te juventutis illicias, fufpiria adolefcentium poft
te trabas, concupifcendi libidinem nutrias, suspi-
randi fomenta fuccendas, ut etfi ipfa non pereas,
alios tamen perdas, & velut gladium te & venenum
videntibus præbeas, excufari non potes, quafi men-
te cafta fis & pudica.

Epift. 8.

Eamdem in viris, ac in ipfo Othone Augusto vanitatem damnat homo gentilis, Svetonius Tranquillus. Munditiarum erat penè muliebrium, L.8. c.12. vulfo corpore, galericulo capiti, propter raritatem capillorum adaptato & annexo, ut nemo dignofceret. Galericulos iftos Juvenalis vocat galeros. Sed nigrum flavo caput abfcondente galero. Et iterùm. Nam de dejecto nituit frons nuda galero, discolor appofita quæ fuit ante coma. Eafdem vanitates hodie in fidelibus noftris dolemus.

CANON

Os, qui vel cum uxore cohabitant, vel alioqui indifcriminatim E facra loca communia faciunt & contemptim in ea afficiuntur, & fic in eis permanent, etiam ex iis, quæ funt in venerabilibus templis, catechumenorum mansionibus extrudi jubemus . Si quis autem hæc non fervaverit, fi fit quidem Clericus, deponatur ; fi verò laicus segregetur .