Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

IN

CANON LXXXV.

N duobus vel tribus teftibus confirmari omne verbum ex Scriptura accepimus. Servos ergò, qui à fuis Dominis manumittuntur fub tribus teftibus, eo frui honore decernimus qui præfentes libertati vires & firmitatem adferent, & ut iis, quæ ipfis teftibus facta funt, fides habeatur efficient.

[ocr errors]

CANON LXXXVI.

Os, qui ad animarum lapfus meretrices cogunt & alunt, fi fint quidem Clerici, fegregari ac deponi; fi verò laici, segregari.

E%

Qu

CANON LXXXVII.

[ocr errors]

Uæ maritum reliquit, eft adultera, fi venerit ad alium, ut vult Sacer, & divinus Bafilius, qui ex Hieremia Propheta hoc optimè colligit: Quod fi alii uxor fuerit, ad maritum fuum non convertetur, fed polluta polluetur. Et rursus: Qui autem detinet adulteram eft infipiens & impius Si ergò præter rationem à marito receffiffe vifa fit, illi quidem venia dabitur, ut Ecclefiæ communicet. Sed ei, qui legitimè fibi datam uxorem relinquit, & aliam ducit, è Domini fententia eft adulterii judicio obnoxius. A Patribus enim noftris ftatutum eft, ut qui funt ejufmodi, annum defleant, biennio audiant triennio fubfternantur & feptimo cum fidelibus confiftant & fic oblatione digni habeantur.

[ocr errors]
[blocks in formation]

repudiorum, novorumque conjugiorum apud gentiles Romanos fuit fumma ac fæda libertas. Frænare cœpit ConftanL.3.tit.16. tinus Magnus in lege ad Ablavium, exftante in Codice Theodofiano, non nifi ob unum è tribus

C. I.

iftic memoratis criminibus permittens repudium,
fæminamque aliter repudiantem dote privans ac
mandans deportari, virum autem etiam graviter
puniri. Honorius, Theodofius, & Conftan- Cap. 20
tius Augufti fæminam legitimè, etiam ob publi-
cum viri crimen, repudiantem à novis nuptiis ad
quinquennium, repudiantem verò ob folas mo-
rum culpas fufpendunt perpetuò: Qua repudiis

L. 22. C. 117.

novi potiùs appetitione, quam prioris viri exe-
cratione fieri confuetis omnem auferrent anfam.
Maritum ob fexus prærogativam mitiùs tracta-
runt: Ex publico crimine, ftatim, ex folo mo-
rum vitio repudiantem poft biennium ad novas
nuptias admiferunt, folum fine caufa repudian-
tem damnantes ad perpetuum cælibatum.

2

fex, neque potuerunt Græci dare rationes.

Memoratam Juftiniani legem ad Joannem
Prætorio Præfe&tum refpicit etiam Sanctus Gre-
gorius Magnus in Epiftola ad Theotiftam Patri-
diam Si funt, qui certiffimè talla fentiunt, vel 1.4.Epist.
tenent, quia Chriftiani non funt dubium non eft, 39.
eofque &ego, & omnes catholici Epifcopi, atque
univerfa Ecclefia anathematizamus: Quia veritati
contraria fentiunt, contraria loquuntur. Si enim di-
cunt religionis caufa conjugia debere diffolvi fcien-
dum eft, quia etfi id lex bumana conceffit, lex Divi-
na probibuit. Per fe enim veritas dicit: QUOD
DEUS CONJUNXIT, HOMO NON SE-
PARET. Que etiam ait: NON LICET DL
MITTERE UXOREM, EXCEPTA CAU-
SA FORNICATIONIS. Quis ergo buic cœlefti
legislatori contradicat? Adducta enim lex difertè
ftatuit, uti naturali, ità civili per monafticam
profeffionem morte conjugium diffolvi. Et ejus
auctoritatem malè fecutus San&tus Fulbertus Car-
notenfis de nefcio quo fuo cive fcribit ad Archi-
Epifcopum Rothomagenfem. Satis fuperque fa. Epift. 18.

Verùm Juftinianus Auguftus Anaftafium
imitatus, in legibus novellis ad Joannem ac
Theodotum Prætorio Præfectos laxavit mali ha-
benas, repudiorum caufas amplians, & de irra-
tionabili repudio puniens folam mulierem quin-
quennali abftinentia à novis nuptiis. Et hafce
leges novellas, legis nomine penitùs indignas,
præfens Canon partim abjicit, partim confirmat.
Et virum namque & mulierem, irrationabile re-
pudium attentantem, damnat de adulterio, ar-
cetque perpetuò à novis nuptiis, quas tamen vi-
ro iniquè dimiffo, de muliere eamdem injuriam
paffa tacens, permittit. Licentiam auxerunt
Leo fapiens ac Nicephorus Botoniates, Augusti
Græcorum, atque ità eos meritò arguit tractatus
repertus Conftantinopoli apud Patres Dominica-tigavit me de novis connubiis expetendis: Ego verò
nos, quod viri & mulieris Sacramentum conjugii pro
nibilo reputent Nam quoties alter difplicet, vel
alteri, coram Prætore Urbano voluntatibus eorum
expofitis, inftrumentis & fingulis præcifis, fine con
tradictione viri uxores, & mulieres viros pro libitu
accipiunt, contra mandatum quod dicit, QUOD
DEUS CONJUNXIT, HOMO NON SE-
PARET. Etiam in Florentina Synodo de eo-
dem abufu queftus eft Eugenius quartus Ponti-

interdico ei licentiam iftam, donec uxor ejus aut mo-
nacha facta fit, aut defuncta. Capitula Canonum
ad hanc caufam pertinentia nobis fubfcribere non va
cavit ad tempus, hoftium perfecutione turbatis.
Certè nulla funt talia Canonum Capitula: Da-
mnatas à Romana Ecclefia leges malè Fulbertus
uti Canones honoravit. Longa eft hæc divortio-
rum ac repudiorum materia, fuo tempore & lo
co enucleanda.

CANON LXXXVIII.

N

Emo intra ædem facram quodvis jumentum introducat, nif fortè viator quifpiam, maxima urgente neceffitate, domuncu læ vel diverforii indigens in id templum diverterite Nifi enim. jumentum introductum fuerit, ipfum quidem nonnumquam peribit, hic verò propter jumenti amiffionem, & facultatis ad iter peragen dum ex eo perfectam inopiam, mortis periculo tradetur. Sabbathum enim propter hominem factum effe docemur : Quamobrem & per omnia præferendam effe exiftimare hominis falutem & incolumitatem. Quocirca fi quis deprehenfus fuerit fine neceffitate jumentum in templum introducens, fi fit quidem Clericus, deponatur; fi verò laicus, fegregetur.

[ocr errors][merged small]

Cap. 8.

SCHOLION,

Ebbonem Archi-Epifcopum exftructa crypta
fcribit Flodoardus. Vidi Gundracri fervum, dùm L.2.c.19.
temerè propè feneftram cryptæ acceffiffet mingere,
terribili quadam quafi armati cujusdam viri vifione
ità deterritum, ut putaretur amittere fenfum. Sed
Robingum quemdam, bujus loci Diaconum, તે
fimili præfumptione ferunt pari vifione cobibitum.
Undè cautum deinceps ac probibitum, ne quis talem
præfumere gefliret abufum. In Ecclefiæ pavimen-
tum nec fpui poffe, fed vafa iftas orantium ne- L.5. c.1.
ceffitates exceptura
ceffitates exceptura ordinari in bafilicis vult Gla-
ber Rudolfus, morem hunc vigere adfeverans in
Ecclefiis Græcorum. Certè Sanctam Nonnam,
matrem fuam, in funebri Patris fui Gregorii
encomio laudat Sanctus Gregorius Nazianzenus,
quod Divinum folum confputando numquam Inquina-
verit. Fulco bonus, Andegavenfium Comes,
Ecclefiam tranfiens, femper defcendebat equo
ex reverentia, uti fcribit Radulfus de Diceto. A. 960.
Quod fermè ipfum de Uladislao Poloniæ Rege Cap. 19.
afferit Æneas Sylvius in libro de Europe statu
fub Frederico tertio Augufto . Et Connanus
Scotia Rex, tefte Hectore Boetio, nunquam
caput texit in Ecclefia. Et Jofephum Patriar-
cham Conftantinopolitanum, qui Ferrariæ cum
omni Græca nobilitate noftras ingreffus Ecclefias,
cunctis juffit pileos capitibus auferre, extollit in
Florentini Concilii hiftoria Sylvefter Sguropulus.
Cuidam Bif-Confuli regereti Latinos ejufmodi con-

Apfam apud nos Chriftianitatem reftaurans
Carolus Magnus in Capitulari Aquifgra-
Cap. 71. nenfi fcribit ad Epifcopos & Presbyteros. Pla-
cuit nobis admonere Reverentiam veftram, ut unuf-
quifque veftrum videat per fuam Parochiam, ut Ec-
clefia Dei fuum habeat honorem, fimul & altaria se-
cundum fuam dignitatem venerentur, & non fit
&non fit
domus Dei & altaria pervia cañibus. Longè mi-
nùs jumentis. Hoc quippè olet Maxentium Au-
guftum, qui Sanctum Marcellum Pontificem
perfequens catabulum pofuit in Ecclefia. Et in
Capitulari fuo fcribit Sanctus Theodulfus Aure-
lianenfis Epifcopus. Videmus crebrò in Ecclefiis
meffes & fœnum congeri: Undè volumus & boc peni-
tùs obfervetur, ut nihil in Ecclefia, præter vefti-
menta Ecclefiaftica, & vafa facrata, & libros, re-
condatur. Ne fortè fi alia, quam oportet, ibi nego-
tia exerceantur, à Domino audiamus, DOMUS
MEA, DOMUS ORATIONIS VOCABI-
TUR, VOS AUTEM FECISTIS ILLAM
SPELUNCAM LATRONUM. Et Innocen-
tii Synodus Lateranenfis. Relinqui nolumus incor-
reclum, quod quidam Clerici fic exponunt Ecclefias
Supellectilibus propriis aut alienis, ut potiùs domus
lalca, quam Dei Bafilice videantur, non confide-
rantes, quod Dominus non finebat, ut vas tranf-fuetudinem non agnofcere, repofuit idem Jofephus.
ferretur per templum. Quia verò zelus nos comedit
domus Dei, firmiter prohibemus, ne hujufmodi fu-
pellectilia in Ecclefiis admittantur, nifi propter ho-
files incurfus, aut incendia repentina, aut alias
neceffitates urgentes, ad eas oporteat babere refugium.
Sic tamen ut neceffitate ceffante res in priftina loca
reportentur. Ejufmodi Canones habemus longè
plurimos. Eorum caufam edicit in lege Ecclefia-
ftici afyli confirmatoria, exstante poft Synodum
Ephefinam, Theodofius Auguftus. Dei templum
humana, naturalique neceffitate fædari, & facro-
Janela myfteria infami infirmitate mifceri, ac Divina
à profanis contaminari, facra denique à profanis
inquinari non patimur.

Cap. 18.

Cap.4. 10.
Cap. 24.

[ocr errors]
[ocr errors]

Quidni? vos meis monitis obtemperate, aut ego
vos forfan veftris faftigiis deturbari, & ex albo
heroum expungi curabo. Etenim fciatis velim, non
alio vos fine civilibus magiftratibus donari, quam ut
bis erga Deum cæremoniis perfungamini. Et certè
Bif-Confulis exceptio habuit aliquid fundamenti.
Antiqua enim Græcorum de nobis Latinis que-
rimonia eft relata in tractatu reperto Conftan-
tinopoli apud Patres Prædicatores. Clerici corum
&laici non funt diftincti: Ad altare velato capite
accedunt: Sandis & terribilibus locis nullam aut
modicam exhibent reverentiam.

[ocr errors]

L.4. C.18.

Et parùm fuprà. Cùm Miffe celebrantur, &
myfteria conficiuntur, plerique adfiftentium laicorum
fi placet eis, loquuntur. Verùm omninò agunt
contra legem noftram. Etenim Fredericum pri-
mum Auguftum, quod in Ecclefia nec umquam
locutus fit, nec fibi quem loqui permiferit, ex
lege ifta laudat Radevicus Presbyter Frifingenfis.
Omninò probamus Sanctum Gregorium Nazian- L.2. c.76.

Quævis confecrata Ecclefia, immò quodvis
éjus confecratum altare habet adfiftentem Ange-
lum, omnis noftræ ibidem actionis teftem, ac
irreverentiæ vindicem, uti fcribunt in prato fpi-
rituali Sanctus Sophronius Hierofolyma Patriar-
cha, & Sanctus Abbas & Martyr Maximus in
Ecclefiaftica myftagogia. Hinc in laudata legezenum, gloriosè fcribentem de matre fua, quod

pergit Theodofius Auguftus. Nos qui jure femper armis circumdamur, quofque fine armatis ftipatoribus esse non convenit, Del Ecclefiam ingreffuri foris arma relinquimus, & ipfum etiam diadema deponi mus, & quo fubmissioris imperti speciem præferimus, eò magis imperii majeftas nobis promittitur. Quomodò Julianus, Orientis Prætorio Præfectus, Juliani Augufti Apoftate cognatus & minifter Antiochiæ ad Ecclefiæ altaria mingere aufus fue 1.3.c. 11. rit mox à Deo in eifdem membris punitus, ex

[ocr errors]

crementa ista deinceps non per vias ordinarias,
fed per ipfum os egerere coactus, fædiflimèque
exftinctus, refert in hiftoria Ecclefiaftica Theo-1
doretus. Et de Ecclefia Remenfi, ejufque per

[ocr errors]

Ser. 2.

in conventibus, locifque facris numquam illius vox
audita fit ; necessarias tantùm illas & myfticas
quibus populus Sacerdoti folenniter oranti ref-
pondere folebat, excipio. Addit, quod veneran-
de menfe numquam terga verierit. Et Sanctus
Auguftinus concionatur in fermone de tempore.
In Ecclefia ftantes aut orate, aut pfallite, verba
otiofa aut fæcularia nec ibi proferte, & eos, qui
proferre voluerint, caftigate. Et in fermone de di- Ser. 20.
verfis, eos, qui intra Ecclefie parietes domus fue
curam gerunt, domefticis fabulis delectantur, &
ideò conveniunt, ut inveniant cum quibus loquantur
nugatoria, non cum quibus audiant utilia, affir-
mat defperatis, qui magiftrum docentem in

C. 2.

[blocks in formation]

los de templo ejecit, qui victimas, qui fibi offerren-
tur, emebant vel vendebant, quantò magis illos ira-
tus indè abjiciet, qui mendaciis, vaniloquiis, rifi-
bus, bujufmodi nugis locum Divino cultut dedica
tum fædant? Et tertia Synodus Turonenfis non
folùm iftic ab otiofis verbis, fed & à pravis co-
gitationibus mandat abftinendum. Rigidas in
hanc rem Origenis, Sancti Auguftini, & vene- L.2. c.11.
rabilis Bedæ declamationes adducit fexta Syno-
L.3.Epift.
dus Parifienfis. Videnda item funt Capitulare g.
Herardi Turonenfis Epifcopi, Sancti Petri Da- Epift. 2.
miani litteræ ad Hugonem Epifcopum Bifonti- c. 8.
num, ac præfertim doctiffima Epiftola Hincmari
Remenfium Archi-Epifcopi ad Carolum Calvum
Francorum Regem. Durè videbis iftas fabulas

cæteræ actiones ab eodem fancto loco penitùs probi-
bendæ funt. Ubi enim Dei nomen invocatur, Deo
facrificium offertur, Angelorum frequentia inesse non
dubitatur, periculofum eft tale aliquid dicere vel
agere, quod loco non convenit. Si enim Dominus il-damnari.

12.

D

CANON LXXXIX.

& cordis com

les falutiferæ paffionis in jejunio & oratione
punctione peragentes fideles ufque ad mediam magni Sabba-
thi noctem jejunare oportet; cùm divini Evangeliftæ Matthæus &
Lucas, ille quidem per vefpere Sabbathi, hic verò per id, valdė
diluculo noctis nobis tarditatem describant.

[ocr errors]

SCHOLIO N.

Anon innovat & confirmat fupra laudatum

fpeciali Pafchalis Sabbathi jejunio & reverentia decretum, cujus etiam meminit in Sancti Matthæi Evangelifta commentariis Sanctus HieronyCap. 25. mus. Traditio Judæorum eft Chriftum media nocle venturum in fimilitudinem Ægyptii temporis, quan

من

do Pafcha celebratum eft, & exterminator venit,
Dominus fuper tabernacula tranfiit, & fanguine
agni poftes noftrarum frontium confecrati funt. Unde
reor & traditionem Apoftolicam permanfisse, ut in
die Vigiliarum Pafchæ ante noctis dimidium populos
dimittere non liceat, exfpectantes adventum Chrifti.
Et poftquam illud tempus tranfierit, fecuritate præ-
fumpta, feftum cunctos agere diem, adeòque &
tunc priùs jejunium laxare.

D

CANON XC.

[ocr errors]

,

Ominicis genu non flectere à divinis noftris Patribus Chrifti refurrectionem honorantibus Canonicè accepimus Ne ergò hujus obfervationis evidentiam ignoremus, fidelibus manifeftum facimus, quod post vefpertinum Sacerdotum ad altare Sabbathi ingref

fum,

fum ex confuetudine

[ocr errors]

>

fervatur qua

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

nemo genu flectat ufque ad fequentem vefperam in die Dominico in qua poft ingreffum in completorio genua rursùs flectentes Domino preces fic offerimus. Sal vatoris enim noftri resurrectionis præcurforem noctem, quæ fuit poft Sabbathum, accipientes hymnos ab ea fpiritaliter incipimus, festum ex tenebris in lucem finientes ut in perfecto & integro die ac nocte nos refurre&tionem celebremus..

,

SCHOLION.

tenebrarum Deo originem referebant. Romanos L.1.tit.29.
fempre à media nocte in mediam noctem compu- C.24
taffe teftatur apud Gregorium nonum Innocen-

Five perau, computare eft Apoftolica, ab

Eftos, & cunctos generaliter dies à vefperatius tertius Pontifex in litteris ad Archi-Epifco

pum Toletanum. Et ita quidem quoad res civiHebræis mutuò accepta, & ab Ecclefiæ Patribus les computamus Ultramontani omnes, at verò frequenter laudata traditio. Etenim mundus in- cum omni Italia Romani vetuftum Ecclefiæ & cœpit à vefpera, habens tenebras fupra faciem Galliæ morem fequuntur: Dico, Quoad res abyffi, atque ità ex vefpera & manè, id eft, civiles: Ecclefiaftica enim officia etiamnùm fiunt luce factus eft dies primus, ac affidua deinceps à vefpera in vefperam, faltem nomine tenùs. fucceffio dierum. Quapropter antiquos gentiles Vefpertinum quippè officium, lucernarium olim Gallos, ità etiam computantes, perperam indicum, inchoari non oporteret, nifi poft accen libris de bello Gallico notat Julius Cæfar. Lon- fas noctis lucernas, quomodò etiamnum fit in gè pejùs ipfi computationis caufam in fui ex Dite Ecclefia Mediolanenfi.

E

[blocks in formation]

As, quæ dant abortionem cientia medicamenta, & quæ fætus necantia venena accipiunt, homicidæ pœnis fubjicimus.

[merged small][ocr errors]

E

CANON X CIL

Os, qui nomine matrimonii mulieres rapiunt, quique opera, opeque fua raptores adjuvant, ftatuit fancta Synodus, fi fint quidem Clerici, proprio gradu excidere ; fi verò laici

te percuti.

anathema

« VorigeDoorgaan »