L. 2. L.1.C.24 nem mutarit, est res longæ indagationis, & ma Omittere tamen nolim Sancti Optati Epifcopi Milevitani verba de Symboli redditione aut jam laudata fidei in ipfis aquis profeffione: Apud Acta conficitur Angelorum. Eft phrafis efficaciffima, à Romana Republica mutuò accepta, eleganter in opere de Domus Augufte officiis explanata à Jacobo Gutherio. Acta propriè in Confiftorio Principis intimo fiunt, atque hac ratione Acta Proconfulum dicta funt, quæ intra cancellos, obducto velo, coram judicibus, cùm de reo interrogabatur, diceTent: Que Exceptorum litteris mandabantur, ut illuftris Cardinalis Baronius obfervavit. Acta ergò funt bypomnemata feu rerum geftarum commentaria, in ipfo Principis confiftorio, aut id genus alio Cap. 4. CANON LXXIX. Aque ullis fecundinis ex Virgine, partum effe confitentes, ut eos " , 2 qui fine semine conftitutus fit, idque toti gregi annuntiantes qui propter ignorantiam aliquid faciunt, quod non decet correctioni fubjicimus Quare quoniam aliqui poft fanctæ Chrifti Dei noftri nativitatis diem fimilam coquere oftenduntur, & eam fibi invicem impertiri honoris fcilicet prætextu fecundinarum impollutæ Virginis Matris, ftatuimus ut deinceps nihil tale fiat à fidelibus. Neque enim hoc honor eft virginis, quæ fupra mentem & fermonem quod comprehendi non poteft Verbum peperit carne ex com. munibus, & iis quæ in nobis fiunt, inenarrabilem ejus partum definire metiri, ac defcribere. Si quis ergò deinceps hoc facere aggreffus fuerit fi fit quidem Clericus, deponatur; fi verò laicus fegregetur. , , SCHOLI ON. nature contumelias volutatus eft; & more noftro Ecundinas, aliaque id genus Domini noftri utpotè Dei optimi maximi inftituta & opera, ego concupifcentia, que per dia lentio honorare. Video tamen eadem à Marcio- bolum eft generi noftro inflicta. Cap. 9. Idem in libro contra Helvidium docet Sanctus Hieronymus, profitens Dominum ex Virgine, attamen noftro folenni more proceffiffe. Junge, inquit, fi libet, & alias naturæ contumelas, novem menfibus uterum infolefcentem, faftidia partus, fanguinem, pannos. Ipfe tibi defcribatur infans tegmine membranarum folito involutus. Non erubefcimus, non filemus. Quantò funt humiliora, quæ pro me paffus eft, tantò illi plus debeo. Et cùm omnia replicaveris, cruce nibil contumeliofiùs profe res, quam profitemur. Et in Epiftola ad Eufto- Epift.22 chium. Dei filius pro noftra falute bominis factus c.17. Qual.ગૃહ. eft filius: Novem menfibus in utero ut nafcatur ex-virginalem, uterum cum fædo Marcione dicam fpectat, faftidia fuftinet, cruentus egreditur. Eum L.3. C.IX. CANON LXXX. S1 quis Epifcopus vel Presbyter , vel corum qui in Clero enu merantur vel laicus nullam graviorem habet neceffitatem, vel negotium difficile ut à fua Ecclefia abfit diutiffimè, fed in civitate agens tribus diebus Dominicis in tribus feptimanis unà non conveniat, fi fit quidem Clericus, deponatur; fin verò laicus, fegregetur. neat, ut correptus effe videatur. Etenim non ità L.3.C.35. 1.2 Ο CANON LXXXI. Uoniam in nonnullis locis didicimus in hymno, quo ter fan&tus canitur, additamenti loco dici poft illud: SANCTUS IMMORT ALIS, hoc, QUI CRUCIFIXUS ES PRO NOBIS MISERERE NOSTRI : Id autem ab antiquis fanctis Patribus ut à pietate alienum, ex hoc hymno ejectum eft cum fcelerato hæretico Epift. 3. Cap. 6. hæretico, qui hanc vocem innovavit. Nos quoque confirmantes ea, , quomodò tioni, quafi pietatis obtentu, diram impietatem ex- incarnatam. Et infrà. Tu in Ecclefia aufus es di- dus Fortis, fanctus Immortalis miferere nobis. crucifixus es pro nobis miserere noftri, iftudque ad- Dei, qui in medio Patris & Spiritus eft, glorificas. &um, dicit propter nos crucifixum, & non Domi- Epift. 3. Epift.4. tur. Et Juftinus in Sicilia nefcio cujus civitatis | [NOBIS, poft reditum autem abftulit hæc verbas Epifcopus. Non juvavit te dicere, EGO UTILITER HOC APPOSUI CRUCIFIXUM IN TRISAGIO CONFITERI : Tolle iniquitatem de univerfo, nè hoc citò multiplicetur, quoniam impium facilè fufceptibile eft. Et Afclepas Epifcopus Trallenfis. Sed dicis, Ego propter Neftorium addidi Trifagio crucem, ex eo quod repellebatur ab eo Deitas, dum ipfum crucifixum dicebat. Et quid? Non eft intellectus ifte junior Neftorio, fufcepit enim hoc à Photino varie fententiæ, quem Patres quidem, qui in Nicea convenerunt, in vita non invenerunt, dogma autem ipfius condemnaverunt. Non tamen proptereà deprehendunt ipfi Trifagion crucifixum Legendum exiftimo: Non tamen deprehenduntur ipfi addidiffe Trifagio crucifixum. Et infrà in anathematifmis. Si quis apponit in Trifagio crucem præter filium Dei, anathema fit. Siquis quaternitatem introducit, in Trifagio apponens poft Trinitatem Chriftum crucifixum, anathema fit. Rei totius feriem edicit in primo Collectaneorum libro Theodorus Lector, Petrus cognomento Cnapheus, templi Sande Basse Martyris quod Chalcedone eft, Presbyter captus amore fedis Epifcopalis Antiochena, Zenoni Augufto perfuafit, ut fe juvaret. Quibufdam igitur ex eis, qui Apollinarii atque Eutychetis pefte infecti erant, mercede conductis, innumeras turbas contra fidem Martyrium Antiochenum Epifcopum excitavit, eofque anathemati fubjecit, qui non dicebant DEUM ESSE CRUCIFIXUM, ità ut populum in hoc diffidium induxerit. Excitavit tantas turbas, ut pertæfus Martyrius Epifcopatum depofuerit, dicens palàm in Ecclefia: Clero immorigero, &populo rebelli, & Ecclefiæ contaminateæ renuncio, fervata mibt interim Sacerdotil dignitate. Homo vaferrimus bellum ac zelum finxit adversùm Nestorianos validè tum adhuc graffantes: Reverà autem geffit adversùs Synodum Chalcedonenfem, ac ei adhærentem orthodoxam Ecclefiam, quam nequiffimi Eutychianifta de Neftorianitmo femper accufarunt. Porrò Neftoriani faffi funt Chriftum de Virgine natum, passum, crucifixum, mortuum; at Deo adferere ifthæc idiomata negarunt pertinaciffimè, quod nempe Dei Verbi & adfumpti hominis perfonas dividerent, in duos reipfa Chriftos, junctos fola nominis & dignitatis communione. Et ipforum molliores, qui hypoftaticam unionem aut admitterent, aut admittere fingerent, de Domino crucifixo dixere : Deus receffit ab illo, ideòque hanc propofitionem, Deus eft crucifixus aut mortuus, fuere femper abominati: Hanc igitur ipfam, ut Apoftolicam ac Evangelicam, qualis in legitimo fenfu veraciter eft, prædicavit Fullo, ac populo Antiocheno perfuafit. Aft dolofo & hæretico animo, uti fuprà eft abundè fuo loco explanatum.. Addit ad fextum decimum Zenonis Augusti annum Georgius Cedrenus Zeno à tyrannis otium adeptus, Antiochena Ecclefia exturbat Calendionem, ac in Oafin relegat, Epifcopatum Petro Cnapbeo reddit. Is Antiochiam reverfus multa mala facinora fecit. Longiffimum fit eorum exordia & fucceffus enarrare. Jam antè adjecerat fanctiffimo bymno, CHRISTE REX CRUCIFIXE PRO CHRISTE REX. Hanc propofitionem, Deus eft crucifixus, jam dixi orthodoxam, Apollina rio tamen ac Eutychete graflantibus, quod fub ejus, licèt veriffimis, æquivocis tamen, Syllabis fuum illi peftilentiffimum virus, quafi fub ovinis lanis peffimum lupum occultarent, circumfcripfit ac relegavit Ecclefia, dici mandans, Chriftus eft crucifixus. Eam legem primitùs quafi prævaricari Cnapheus noluit, at poftmodùm per feductum Principem in Epifcopatu firmatus contumaciffimè fprevit. Prædicare cœpit & hanc propofitionem, Unus è Sancta Trinitate eft crucifixus, atque ità fe non prævaricari, fed fidei ac Ecclefiæ rem utilem agere blateravit, utpotè qui additamentum iftud non in totam facrofanctam Trinitatem referret, fed in folum Deum Verbum, fimul cum adfumpto & crucifixo homine uti Sanctus Cyrillus ac Ephefina Synodus dixerant, factum unam hypoftafin ac unam naturam incarnatam, atque ità reverà crucifixum. Et huc omninò refpicit Felix tertius, Petrum arguens, quod priùs poft immortalem Spiritum, id eft, poft voces, Sanctus immortalis, Spiritus Sancti iftic fignificativas, Chriftum crucifixum glorificaret, poftmodùm verò in pejora lapfus cœperit foli Deo filio adpropriare omnem hymnum, atque ità ejus Divinitati adcantare crucem & paffionem. Et primum ejus cantandi modum rectè arguit Neftorianifmi. Etenim Christum hominem non vocibus, Sanctus fortis, Dei Verbi fignificativis adjungere, fed vocibus, Sanctus immortalis, Spiritum Sanctum fignificantibus poft ponere quid fuit aliud, quam adfumptum hominem ab adfumente Verbo feparare? Huc item refpicit Sanctus Quintianus anathematizans eos, qui ipfum ter fanctum nomen, feu ipfum Deum Verbum, & non potiùs Jefum Chriftum cantaverint crucifixum. Item Juftinus Epifcopus dicens anathema illis, qui hymno, utique poft voces, Sandus immortalis, adponunt Chriftum crucifixum, atque ità inducunt divifionem & quaternitatem. Difcutienda hic eft antiqua quæftio, An additamentum veraciter poffit dirigi in folum Deum Verbum, pro nobis incarnatum ac in car ne crucifixum, atque ità effe immune ab omni errore & impietate? Refpondet ex Sancto Efreemio Patriarcha Antiocheno Photius Conftantinopolitanus in Bibliotheca. Zenobius quidam Scho- L. 228. lafticus Emefenus, Acephalorum labe infectus, à communi fegregatus Ecclefia, colorem hunc quæfivit”, quod recens divifa effet ter fancti hymni fententia. Afferit contra Efreemius eumdem hymnum Orientales Chrifto Jefu attribuere, & proptereà nibil peccare, tametfi adjiciant, CRUCIFIXUS PRO NOBIS. Conftantinopolitanos verò atque Occidentales in fupre mum fanctiffimumque bonorum omnium fontem, confubftantialem Trinitatem, fententiam referre, idcircò non fuftinere illud addi, CRUCIFIXUS PRO NOBIS, ne qua paffio Trinitati attribuatur. In multis enim Europæ ditionibus pro illo,QUI CRUCIFIXUS ES PRO NOBIS, hoc reponunt, SANCTA TRINITAS MISERERE NOBIS. Unde piorum fententia magis elucefcit, ut in fanctam Trini tatem A Juftino Siciliæ Epifcopo audiamus Petri evafionem. Didicifti ab Efaja dicere, SAN. CTUS, SANCTUS, SANCTUS, non CRUCIFIXUM DICERE. Sed dicis: Tunc filius non erat Crucifixus, & propter hoc non addi dit tunc, CRUCIFIXUS. Refpondet verò idem tatem bor, SANCTUS DEUS, SANCTUS FORTIS, SANCTUS IMMORTALIS, accommodent; accurata & confequenti oratione illud, QUI PASSUS EST PRO NOBIS, adfcribunt. Sic igitur alteram utramque partem de bis fentire atque afferere, quando in cæteris piis dogmatibus nibil depravare comperiuntur. Rectè verò facere utrof-Epifcopus. Qui ergo nunc Seraphim in Trifagio adque hic adfirmat, neque ullam reperire rationem, cur alterutra reprehendatur, vel in difquifitionem revocetur. Quod ipfum in litteris ad ArmenioL8. Ep.1. rum Archi-Epifcopum fatetur Pontifex Gregorius feptimus, eos feriò hortans ad deponendum additamentum, attamen non quia, dum foli filio adfcribitur, falfum, fed quia fcandalofum. Licet enim tertiùm repetita vox, Sanctus, poffit in tres Divinas perfonas diftribui, poteft tamen etiam foli filio adfcribi, quem omnis Scriptura prædicat Deum, Fortem, Immortalem, unàque pro nobis mortuum & crucifixum. Nihilominùs de Sancti Efreemii fententia rectè adjungit Photius. Hic quidem ità fenfit, quod ab Acephalis hæreticis, malè hanc fententiam accipientibus,magnus fiat in pios incurfus.Meritò cæteri Patres noftri illud decreverunt, non oportere illud addere in facro bymno, QUI PASSUS EST PRO NOBIS,&convenientem esse hymnum, qui de Trinitate difputat, quando Cherubina cantio in triplici fono Janctitati accedens ab initio fuper omnem fan&itatem bonitatem Trinitatis cantus effe cognofcitur. diderunt CRUCIFIXUM, quod tu dicis? Et fi dicis, non puto. Et fi nefcis, quomodò non es im pius? Etenim & tunc inquit Propheta paffiones carnis Verbi, & apertè confitetur Trifagium. Hoc eft, & fancti Angeli & Efajas Propheta futuras Dei Verbi in adfumenda carne paffione omninò fciverunt, & tamen non illi foli, fed toti facrofanctæ Trinitati Trifagium conftantiffimè accinuerunt. Verùm quod adversùm Neftorianos bellum fingeret, prævaluit Petri iniquitas, & dolo ifto, quafi hami esca piscem, captivavit populum Antiochenum. Primum additamentum fa&tum fuit confulatu Probini feu Probiani, & quarto Leonis Augufti, quem Victor Tonnonenfis Epifcopus fextum ponit, anno Domini quadringentefimo feptuagefimo primo; ejus autem per abjecta verba, Chrifte Rex, pejoratio contigit poft Amati, feu Armati confulatum, anno Domini quadringentefimo feptuagefimo feptimo. Omnis Orientalis Ecclefia abundavit tunc peffimis fcandalis, de quibus ad Gennadium Conftantinopolitanum Epifcopum, tefte Theodoro Lectore in Collectaneis, de nocte diabolus clamarat in Ecclefia: Te vivente quiefcam, tandem L. 1. verò poft mortem tuam Ecclefiam vaftabo. Etenim proximus fucceffor illius Acacius, vir multis pro fide orthodoxa pugnis & victoriis gloriofiffimus, tandem Petro Mogo Ecclefiæ Alexandrinæ intrufo, & Petro noftro Cnapheo confenfit ad profcribendam fanctam Synodum Chalcedonenfem, ac de fuo nomine condidit fchifma Acacianum. Nihilominùs additamentum iftud nunquam recepit. Recipere noluerunt ejus item fucceffores Eufemius ac Macedonius, dura idcircò paffus ab Anaftafio Augufto, de quibus idem Theodorus 2 Lector. Multos Imperator modos nocendi Macedonio excogitavit. Divifi vero ab Ecclefia, turba quadam mercenaria collecta, templum Archangeli, quod in palatio eft, die Dominica ingreffi funt, & cùm Pfaltes Trifagion diceret, illi cum additione, QUI CRUCIFIXUS ES PRO NOBIS, refpondentes pfallunt. Sequenti die Dominica idem in magnam Ecclefiam ingreffi cum fpadonibus fecerunt. Populus verò zelo raptus primùm vocibus reclamat, & voci Eamdem rationem adversùs Petri Cnaphei audaciam adduxere Felix tertius, Romana ejus Synodus, Acacius Conftantinopolitanus Epifcopus, Sanctus Quintianus Afculenfis, Jufti nus Siciliæ Epifcopus, Afclepas Trallenfis, Fauftus Apolloniadis, Pamphylus Abydenus & Sanctus Joannes Damafcenus. Hymnum foli Divinæ Trinitati à fanctis femper Angelis adcanta. tum, Ecclefiæ ab ipfo Deo ac eifdem fanctis An gelis in puero fuperiùs laudato traditum, malorum Regiæ urbi impendentium depulfione confirmatum, ac in eodem fenfu & relatione comprobatum à plena Synodo Chalcedonenfi, conftanter adfeverant humana præfumptione non potuiffe ad folum Chriftum Dominum detorqueri. Petrus namque Cnapheus nequaquam ut Chriftum Dominum orthodoxè honoraret, fed ut hæreticè blafphemaret, ejufque Divinitati crucem & paffionem impiè ac ftultè adfcriberet, fecit additamentum. Hinc illum etiam de exfufflata fan&tiffimæ Trinitatis confubftantialitate, de duobus diverfis Diis adfertis, ac de everfa Nicæna & omnium quatuor generalium Synodorum fide meritiffimè arguunt. Inducere enim ille attenta-ferantibus & comminantibus convitiando respondet. vit Deum natura impaffibilem, ac Deum natura paffibilem, quos manifeftum eft non poffe effe natura unum, & confubftantiales. Eum arguunt & de fpretis Ecclefiæ Patribus, & de dato gentilibus fcandalo, ac pravi intellectus fufpicione: Quod nempe nullus huc ufque Patrum præfumpfiffet iftud additamentum, & quod hanc propofitionem, Deus feu unus è fancta Trinitate eft crucifixus, ut fcanda lofam, de Apollinario ac Eurychete fufpectam, piarumque aurium offensivam jam pridem omnis Ecclefia à fidelis populi fermone profcripfiffet. Tandem verò Imperator cum multis manifeftè Mace- Severus monachus, poftmodùm Patriarcha An- |