Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

tificamus. Et adversùs Fauftum Manicheum, nos atis de Paganorum facrificiis in Agapas demutatis L20.c.20. accufantem Sanctus Auguftinus. Sacrificia Paganorum non vertimus in Agapas, fed facrificium illud intelleximus: MISERICORDIAM VOLO, QUAM SACRIFICIUM. Agapes enim noftræ pauperes pafcunt, five frugibus, five carnibus: Quas vos Manichei ut tenebrarum principis opus damnatis. Et infrà. Quoniam plerumque in Agapis etiam carnes pauperibus erogantur, mifericordiam Chriftianorum fimilem dicitis facrificiis Paganorum. Et Sanctæ Eufemiæ Martyris in Bafilica Chalcedonenfi miracula laudans Evagrius Epiphanienfis : Sæpenumerò Epifcopis fecundùm quietem ipfa Martyr apparens jubet, ut in ipfo templo feftum deli ciis, & opiparis epulis celebrent.

L. 2. C. 3.

Cap. 13.

Cap. 17.

Verùm magnus ille Tertullianus ad Montanum delapfus loqui cœpit longè aliter. In libro de jejuniis tractans Pfalmi verfum, Quam bonum

Tract. 1o.

dem miferiam ac iniquitatem deplorat in tracta-
tibus fuper Evangelium ac fuper Epiftolam San-
ai Joannis Apoftoli, ac in Homilia populari, Tract. 4.
& in Confeffionum libris fcribit de Monica ma-
tre fua advecta in Italiam. Cùm ad memorias San- Hom.50.
&orum, ficut in Africa folebat, pultes, & panem,
C. 4.
merum attuliffet, atque ab Oftiario prohiberetur, L.6. C.2.
ubi hoc Epifcopum vetuiffe cognovit, tam piè atque
obedienter amplexa eft, ut ipfe Epifcopus Ambro-
fius miraretur, quod tam facilè potiùs accufatrix
confuetudinis fuæ, quam difceptatrix illius probi-
bitionis effecta fit. Cum pleno talium rerum cani-
ftro fingulas Sanctorum memorias, Bafilicas,
altaria accedebant piæ mattone, ad fingulas ali-
quid guftabant, & cunctis præfentibus guftan-
dum porrigebant. Ex quo vides primævam Aga-
pen in varias poftmodùm declinaffe fpecies, cun-
&tafque in Ecclefia Mediolanenfi à Sancto Am-
brofio fuiffe profcriptas.

Rectè Primafius Uticenfis Epifcopus affirmat
morem illum de gentili adhuc fuperftitione veni-
re: Quod ipfum in Confeffionum libris affirmat
Sanctus Auguftinus, dicens etiam fobriè fieri
prohibitum à Sancto Ambrofio ob duas caufas:
Primò, ne ulla occafio se ingurgitandi daretur ebrio. L.6. c.2.
fis; fecundò, quia illa quafi Parentalia supersti-
tioni gentilium effent fimillima. Videntur fimiliora
fuiffe facro Romanorum convivio, dicto Chari-
fia, de quo Ovidius in fecundo libro Faftorum:
Proxima cognati dixere Chariftia chari. Et Vale-

[ocr errors]

tuerunt idque CHARISTIA appellarunt, cui
præter cognatos & affines nemo interponebatur. Us
fi qua inter neceffarias perfonas querela effet orta,
apud Sacra menfæ, & inter hilaritatem animorum,
favoribus concordiæ adhibitis tolleretur. Ejufmodi
convivia fingulariter viguerunt apud Belgas, ab
omni idololatrica scabie per fanctos noftræ fidei
Patres expurgata, atque ità dudùm difpenfato-
riè indulta.

quam jucundum habitare fratres in unum, invehitur in Ecclefiam: Hoc tu pfallere non facilè nofti, nifi quo tempore cum compluribus cœnas. Et infrà in eodem libro. Apud te Agape in cacabis fervet, fides in culinis calet, fpes in ferculis jacet. Sed major bis eft Agape, quia per hanc adolefcentes tui cum fororibus dormiunt. Appendices fcilicet gule lafcivia atque luxuria eft. Quis fanctior inter vos, nifi convivandi, id eft, publici convivii donandi, frequentior, rifi obfonandi pollucibilior nifi calicibus inftructior? Meritò homines folius ani. mæ & carnis spiritualia Montani dogmata recufarius Maximus. Convivium folenne Majores inftitis. Cur ergò non conftanter prædicatis: MANDUCEMUS ET BIBAMUS, CRAS ENIM MORIEMUR. Et in libro de pudicitia calices noftros, ac illis infculptum in boni Paftoris forCap. 10. ma Jefum Chriftum, dicit effe ebrietatis idolum & machiæ aflum, poft calicem fubfecuture. Ex quo lucet Agapas iftas à Montaniftis fuiffe damnatas & abrogatas. Nempe fuperbus & contumax hæreticorum fpiritus femper accufat Ecclefiam, ac fuæ reformationis fuco ritus ejus & mores demutat. Afros novimus femper fuiffe falaciffimos: Scribit namque Sanctus Salvianus Maffilienfis Epifcopus effe tam impoffibile Afrum effe caftum, quam Afrum non effe Afrum. Et hìnc facilè credo Agapas iftas adolefcentium aut juvenum fornicationibus quandoque fuiffe fordidatas. Earumdem caufa nocturnas Ecclefiæ vigilias infamavit ac damnavit Vigilantius. Quocircà adversùs Tertullianum dico, quod adversùs iftum fcripfit Sanctus Hieronymus: Adventitium abufum, quomodò & Apoftolum jam audivimus feciffe, non bonum & fan&tum ritum fuiffe eliminandum. Erat corrigendus.

Ritus omninò manfit in orthodoxa Africa, uti liquet ex laudato fuperiùs teftimonio Sancti Auguftini in libris adversùs Fauftum. Manfit item abufus, quin & infigniter crevit. Etenim ad Aurelium Carthaginenfem Archi-Epifcopum de reformandis Ecclefiæ Africana abufibus fcri

[ocr errors]

L.2.C.17.

Orat. de

S. Greg.

Difpenfationis rationem edicit Sanctus Grego-
rius Nyffenus Epifcopus, fcribens de Sancto
Gregorio Thaumaturgo, iftas fuo neophyto po-
pulo Neo-Cæfareenfi Agapas in Martyrum fefti-
vitatibus permittente. Cùm animadvertisset, quod
propter corporis voluptates fimplex ac imperitum
vulgus in errore fimulacrorum cultus permaneret,
quò maximè id, quod præcipuum eft, interim in
tis affequeretur, nempe ut vants fuperftitionibus re-
lictis ad Deum converterentur, permifit eis, ut in
memoriam fanctorum Martyrum fefe exhilararent
Goblectarent, atque in lætitiam effunderentur,
quod fucceffu temporis aliquando futurum effet, ut
fua fponte homines ad boneftiorem & exactiorem vitæ
rationem tranfirent, præfertim cùm etiam fides viam
ad illam rem præmonftraret. Quæ res nimirùm et-
iam jam in plerifque fucceffit, atque confecia eft,
omni voluptate à corporis oblectamentis ad fpiritalem
lætitia formam traducta. Eamdem cum fua ratio-
ne difpenfationem laudat plurimùm Sanctus Basi-
lius Magnus. Et in Epiftola ad Mellitum Abba-
tem fcribit Sanctus Gregorius Magnus de Anglis 1.9. Epist.
neophytis. Quta boves folent in facrificio dæmonum 710
multos occidere, debet bis etiam hac de re aliqua

Epift. 64. bit idem Auguftinus adhuc Presbyter. Comessa
tiones ebrietates ità conceffe & licita putantur,
ut in honorem etiam beatiffimorum martyrum non fo-
lum per dies folennes, quod ipfum quis non lugen-
dum videat, fed etiam quoditie celebrentur. Eam-folennitas immutari, ut die dedicationis vel nata-

Jitio fandorum Martyrum, quorum illic reliquiæ po
nuntur, tabernacula fibi circa eafdem Ecclefias, quæ
ex favis commutatæ funt, de ramis arborum faciant,

tendum à Dominis Imperatoribus, ut quæ contra Cap. 27.
præcepta Divina multis in locis convivia exercentur,
que ab errore gentili attracta funt, ità ut nunc à
Paganis Chriftiani ad hæc celebranda cogantur, ex
qua re temporibus Chriftianorum Imperatorum perfe-
cutio altera fieri occultè videatur, vetari talia jubeant,

religiofis conviviis folennitatem celebrent. Nec
diabolo jam animalia immolent, fed ad laudem Dei
in efu fuo animalia occidant, & Donatori omnium de
fatietate gratias referant, ut dùm eis aliqua exteriùs de civitatibus & de poffeffionibus, impofita pœna,
gaudia refervantur, ad interiora gaudia confentire probiberi: Maximè cùm etiam in natalibus beatiffi-
faciliùs valeant. Nam duris mentibus fimul omnia morum Martyrum per nonnullas civitates, & in ipfis
abfcindere, impossibile esse non dubium eft: Quia is, locis facris talia committere non reformident. Qui-
qui locum fummum adfcendere nititur, neceffe eft ut bus diebus etiam, quod pudoris eft dicere, falta-
gradibus vel paffibus, non autem faltibus elevetur. tiones fceleratiffimas per vicos atque plateas exercent,
Sic Ifraelitico populo in Egypto Dominus fe quidem ut matronalis honor, & innumerabilium fæminarum
innotuit, fed tamen eis facrificiorum ufus, quos dia-pudor, devotè venientium ad facratissimum diem,
bolo folebant exhibere, in cultu proprio refervavit, injuriis lafcivientibus appetatur, ut etiam ipfius
ut eis in facrificio fuo animalia immolare præciperet,||fande religionis penè fugiatur acceffus. Ex Belgio
quatenùs cor mutantes aliud de facrificio amitterent,
aliud retinerent, ut etfi ipfa effent animalia, quæ
offerre confueverant, verùmtamen Deo hæc, & non
idolis immolantes, jam facrificia ipfa non effent.
Quomodò Deus facrilegia ifta tranftulit in vera
facrificia, ità varios gentilium mores fancti Ec-C
clefiæ Patres expurgarunt ab omni idololatria &
varia fpurcitia, atque fic fecerunt Chriftianos.
Et hæc eft vera origo noftrorum Belgicorum in
civitatum aut pagorum dedicationibus ac fan-
torum Patronorum feftivitatibus conviviorum
Eam non intelligens Fauftus Manicheus blatera-
vit Paganorum facrificia à nobis in Agapas de

mutata.

Cap. 19.

noftro & reliqua Gallicana Ecclefia profcripfit Cap. 12.
fecunda Synodus Aurelianenfis: Ne quis in Ec-
clefia votum fuum cantando, bibendo, vel lafcivien-
do diffolvat, quia Deus talibus votis irritatur potiùs,
quam placetur. Iteravit ac innovavit Synodus
Cabilonenfis. Exindè noftra plebs cœpit in cœ-
meteriis ante Ecclefiarum januas convivari, can-
tare, faltare: A vigilantibus Epifcopis ad pro-
prias ædes aut publicas popinas compulfi funt,
à quibus utinam & hodiernæ comeffationes eli-
minentur. Plenum vetus malum, uti à variis.
fuprà Patribus audivimus, dudùm remanfit in
quibufdam Græcorum Ecclefiis, ipfumque præ-
fens Canon nititur eradicare. Non plenè eradica-
vit. Etenim in Refponfis ad Michaelis Patriar
chæ Conftantinopolitani calumnias Cardinalis
Humbertus Græcos arguit, quod ab ipfa fanta
communione ftatim ad communes cibos tranfirent, Bo
aliqui etiam ad Ecclefiam legumina & alia obsonia
deferentes inibi comederent. Eos id in fefto Pafcha-
li facere confuetos teftatur in liturgicis eruditus
Caffander. Etiam de nobis Latinis queritur Sy-
nodus Bafileenfis: Quidam in certis anni celebri-

Et apud Afros calumnia non caruit omni pe-
nitùs fundamento. Hinc enim Synodi Laodicen-
fis, multorum per Ponticam Diœcefim ac om-
nem Orientem Epifcoporum à Gregorio Nyffeno
Jaudatorum, ac Sancti præfertim Ambrofii, pa-
tris & magiftri fui, fpiritu plenus Sanctus Augu-
Cap. 30 ftinus à tertia Carthaginenfi Synodo impetravit
hunc Canonem. Nulli Epifcopi vel Clerici in Ec
clefia conviventur, nifi fortè hofpitiorum neceffitate
tranfeuntes illic reficiantur. Populi etiam ab ejufmo-tatibus comeffationes & convivia in Ecclefiis præpa-
di conviviis, quantùm fieri poteft, prohibeantur. rant. Et quidem cum cantu, choreis, larvis:
Et ab alia nefcio qua Synodo congefta in fascem Vocabant fefta fatuorum feu puerorum.
malè ligatum fub titulo Concilii Africani, Pe-

Soff. 21.

E%

CANON LXXV.

Os, qui in Ecclefiis ad pfallendum accedunt, volumus nec inordinatis vociferationibus uti, & naturam ad clamorem urgere nec aliquid eorum, quæ Ecclefiæ non conveniunt & apta non funt adfcifcere fed cum magna attentione & compunctione pfalmodias Deo qui eft occultorum infpector, offerre. Pios enim & fanctos fore filios Ifrael, facrum docuit oraculum.

,

[ocr errors]

,

SCHO

Epift. 119.

C.18.

SCHOLION.

|gelii unum capitulum dicatur: Et nec pfallendt mos
tenetur, nec bymni decus in ore cognofcitur. Et de
Ecclefia Mediolanenfi, à Valentiniano fecun-
do Augufto, per matrem Justinam Arianam cir-

Ecclefia cantus eft longè antiquiffimus. Et cumfcripto, in Epifcopo fuo Ambrofio, perfe

vit, & populus cantans ex Ægypto liberatus
abjit, & in ipfo cœlo Sancti Angeli à primo fuæ
creationis exordio Divinas laudes cantaverunt.
De ejus in Ecclefiis origine fcribit in litteris ad
Januarium Sanctus Auguftinus: De hymnis &
Pfalmis canendi & ipfius Domini, & Apoftolorum
babemus documenta, & exempla, & præcepta.
Largè ipfum oftendit quarta Synodus Toletana.

cutionem paffa, fcribit Sanctus Auguftinus in L.9. c.3.
libris Confeffionum. Tunc hymni & Pfalmi ut ca-
nerentur fecundùm morem Orientalium partium, in-
ftitutum eft, & ex illo in bodiernum retentum, mul-
tis jam ac penè omnibus Ecclefiis per cætera orbis
imitantibus. Et in Sancti Ambrofii vita Presby
ter Paulinus. Hoc in tempore primùm Antiphonæ,
hymni, ac Vigiliæ in Ecclefia Mediolanenfi celebrari
cœperunt: Cujus celebritatis devotio ufque in bo-

Cap. 13. Nempe poft facrofanctam coenam Dominus hym-diernum diem non folùm in eadem Ecclefia, verùm

num dixit, & Domino in cordibus noftris cantare Apoftolus in variis locis præcepit. Eum priL.6. c.8. mus ordinare cœpit gloriofus Martyr gatius,

L.2. Co24.

etiam per omnes penè Occidentis provincias manet.
Quibus ex verbis quidam exiftimant morem Me-
diolano Romam quoque migraffe. Eft admo-
dùm verofimile. Fictitia eft jam adducta Damasi
Epiftola, & laudata Sancti Hieronymi in Epi-
ftolam ad Galatas præfatio, afferens tunc vete-
rem adhuc canendi modum Roma viguiffe, om-
ninò poft Damasi mortem eft confcripta.

Sanctiffimum inftitutum infigniter perfecerunt
ac propagarunt varii Romani Pontifices, præ-
fertim Sanctus Gregorius Magnus, de quo in
ejus vita Joannes Romanæ Ecclefiæ Diaconus.

de quo Socrates. Ignatius Antiochiæ in Syria tertius
à Petro Apoftolo Episcopus vifionem vidit Angelorum
fandam Trinitatem bymnis alterna vice decantatis
collaudantium, & formam canendi in ea vifione ex-
preffam Ecclefiæ Antiochene tradidit. Undè illa tra
ditio in omnibus Ecclefiis recepta eft. Ignatius ità
cantari tradidit folos hymnos. Pfalmos adjun-
xerunt poftmodùm Flavianus & Diodorus Pref-
byteri ejufdem Ecclefiæ, de quibus in Ecclefia-
ftica historia Theodoretus. Hi primi, pfallen-Propter musicæ compunctionem dulcedinis antiphona- L.z. c.6.
tium choro in duas partes divifo, hymnos Davidicos
alternis canendos tradiderunt. Quæ res primùm
Antiochiæ cœpta ubique pervafit, & ad ultimas orbis
terræ oras pervagata eft. Alii malunt ab Ignatio
etiam pfalmos alternatim cantari juffos, ejufque
inftituti lapfum à Flaviano & Diodoro dumtaxat
correctum. Davidicos enim pfalmos femper Ec-
clefia cantavit.

Quidquid fit, vetuftum aliarum Ecclefiarum L.2. C. 16. morem refert ex Philone Judæo Eufebius Cæfareenfis in Ecclefiaftica hiftoria. Cùm unus fuavi quodam concentu pfallere decenter & modeftè occepe rit, reliqui placidè & quietè aufcultantes pofteriores hymnorum partes ad extremum unà decantant. Et in libro Apologetico Tertullianus: Ut quifque de Cap. 39. Scripturis fanctis vel de proprio ingenio poteft, pro

vocatur in medium Deo canere. Et in præfatione
fecundi libri commentariorum Epiftolæ Apofto-
licæ ad Galatas San&us Hieronymus. Romana
plebis ab Apoftolo laudatur fides. Ubi alibi fic ad cœ-
fis tonitrui fimilitudinem, AMEN reboat?
Nempe etiam tunc adhuc Romæ folus Lector
præcinebat, & ad extremum pfalmi feu hymni
verfum populus, Amen, refpondebat. Eft for-

[ocr errors]

rium centonem cantorum ftudiofiffimus nimis utiliter
compofuit. Addit ejus flagellum, quo docens
minabatur pueris, cnm debita veneratione fer-
vari in Ecclefia Lateranenfi. Ad ejus tempora
varius ac diffonus per varias gentes fuit cantus
variaque etiam intra unam tefte Sancto Augu-
ftino, Africam confuetudo: In unitatem Grego-
rius redegit, ac plerifque per Occidentem Ec-
clefiis impofuit, qui poftmodùm à Theodoro
Cantuarienfi Epifcopo in Anglia, à Pippino &
Carolo Magno Regibus in Francia, à Ludovico
Pio in Aquitania, in aliis locis per alios fait auc
receptus aut reftauratus. Meritò culpantur Hi-
berni, quod ufque ad Sancti Malachia Dunenfis
Epifcopi aut Henrici fecundi Anglorum Regis
tempora cantum Ecclefiafticum ignorarint. Et
quomodò Turftinus Glastonienfis in Anglia Ab-
bas, Gregorianum ejiciens, ac nefcio cujus Gui-
lielmi Fiscanenfis cantum intrudens, turbarit
omne fuum monafterium, refert Rogerus Hove-
denfis.

Epift. 119.

CQ18.

F. 459.

Cantus noftri utilitatem exponit in Confef-
fionum libris Sanctus Auguftinus. Quantùm flevi, L.9.c.6.
Domine in bymnis & canticis tuis, confonantis Ec-

ma laudata ab Apoftolo in prima Epiftola ad Co-clefiæ vocibus commotus acriter. Voces illæ influe-
rinthios, quam etiam Alexandriæ fub Sancto
adhuc Athanafio viguiffe fcribit in Confeffionum

L.10.C.33. libris Sanctus Auguftinus.

Rectè Socrates & Theodoretus affirmant formam Antiochenam tandem invaluiffe apud omnes Ecclefias. Etenim de Romana Ecclefia fcribit ad Sanctum Hieronymum San&tus Damafus Pontifex in litteris publicatis per Martium Epift.7. Milefium. Peto tuam Charitatem, ut Græcorum

Pfallentiam ad nos dirigere delectetur, quia tantæ
apud nos fimplicitatis indago eft, ut tantùm in die
Dominica Apoftoli Epiftola una recitetur, & Evan-

[ocr errors]

bant auribus meis, & eliquebatur veritas in cor
meum, & ex ea æftuabat affectus pietatis, & cur-
rebant lachrymæ, & mihi benè erat cum illis. Et
in alio libro. Cùm reminifcor lachrymas meas,
quas fudi ad cantus Ecclefiæ tuæ in primordiis recu-
perata fidei meæ, & nunc ipfo commoveor non
cantu, fed rebus, quæ cantantur, cum liquida vo-
ce & convenientissima modulatione cantantur, ma-
gnam inftituti bujus utilitatem agnofco. Ità fluctuo
inter periculum voluptatis & experimentum falubri-
tatis, magifque adducor, non quidem irretractabi-
lem fententiam proferns, cantandi confuetudinem

L.10.C.33.

Epift. 119.

C. 18.

I. 5.

approbare in Ecclefia, ut per oblectamenta auriumtes, feu deglutiendo & fyncopando, fed reverenter

infirmus animus in affectum pietatis adfurgat. Et in Epiftola ad Januarium dicit effe rem utiliffimam ad movendum piè animum, & accendendum Divinæ dilectionis affectum. Ità tandem poft dubitationis fuæ, infrà edifferendæ, benè expenfas rationes judicavit Auguftinus. Perperam igitur A. 1389. cantum, ut Deo non gratum, profcribi à Divinis officiis volunt apud Henricum Cnychtonum Wicleffifte. Placere fibi oftendit Deus in Eadredo apud Anglos cantore peritiffimo, per fex ante mortem fuam annos muto extra folam Ecclefiam Piam artem ità fuiffe à linguæ vitiis. L.3, c.1. fervatam affirmat Symeon Dunelmenfis.

verbis diftinctis peragant: Etiam extra chorum.
Et Synodus Senonenfis fub Antonio à Prato Ar-
chi Epifcopo. Laudes Divina per fingulas horas L.2. c.18.
non curfim ac feftinanter, fed tracim cum paufa
decenti, præfertim in medio cujuslibet verficuli pfal-
debitam faciendo inter folenne & feria-

[ocr errors]

L. 1. Cod.

tit.3.c.41.

le officium differentiam, reverenter ab omnibus per-
folvantur. Et Synodus Colonienfis fub Herman-
no Archi-Epifcopo. Laudes Divinæ non curfim
ac feftinanter, fed tracim; non truncatè, fed in- Part.3.c.5.
tegrè, diftincte, devotè, reverenter decantentur.
Omittere nolim Chriftianiffimam legem Jufti-
niani Augufti ad Atarbium Prætorio Præfectum.
Sancimus, ut omnes Clerici, per fingulas Ecclefias
conftituti, per feipfos pfallant nocturna, & matu-
tina, & vefpertina, nec ex fola Ecclefiafticarum
rerum confumptione Clerici appareant, nomen qui-
dem habentes Clericorum, rem autem non implen
tes Clerici circa liturgiam Domini Dei. Neque
enim pii fideles bona fua tranfcripferunt Eccle-
fiis, ut vani indè, quod Juftinianus eleganter
profequitur, homines etiam inter ipfas Divinas
laudes otiarentur. Confirmat laudata Colonien-
fis Synodus. Muta aut claufa labia nemo teneat,

Præfens Canon de cantu ftatuit tria. Primò,
mandat effe alienum ab inordinatis vociferatio-
nibus. Hinc enim & Sanctus Cyprianus fcribit
in fermone de oratione Dominica. Quando in
unum cum fratribus convenimus, & facrificia Divi-
na cam Dei Sacerdote celebramus, verecundie &
difcipline memores effe debemus. Non paffim venti-
lare preces noftras inconditis vocibus, nec petitionem
modeftè commendandam Deo tumultuofa loquacitate
jactare: Quia Deus non vocis, fed cordis auditor
eft. Nec admonendus eft clamoribus, fed cogitatio-
nes hominum videt. Demonftrat id variis è Divi-fed pariter fenes cum junioribus laudent nomen Do-
na Scriptura teftimoniis & exemplis. Et adver-
sùm Donatiftas fcribit Sanctus Auguftinus. Don
natifiæ nos reprehendunt, quod fobriè pfallimus in
Ecclefia Divina cantica Prophetarum, cùm ipfi ebrie-
tates fuas ad canticum pfalmorum humano ingenio
compofitorum quafi tubas exhortationis inflamment.
Et Sanctus Fulgentius laudatur docuiffe fuos Cle-
ricos pfallendi fuaviter curam maximam gerere. Et
Cap, 29 in Synodo Cloveshoenfi, per Guilielmum Mal-

Epift. 119. c.18,

F. 197..

mesberienfem adducta, ftatuit Sanctus Cuthber
tus Cantuarienfis Archi-Epifcopus: Ut modefta
voce facra in Ecclefis canant: Et in fecunda fua
Synodo Joannes Archi-Epifcopus Treverenfis.
Laudes Divine reverenter & alacriter perfolvan-
tur, nequaquam fublato in altum clamore, ne vel
infanire, vel animi lafcivia gestire videantur potiùs,
quam fervore fpiritus exultare, femper verficulum
decantatiffimum animo volventes: NON CLA-
MANS, SED AMANS CANTAT IN AU.
REDEI.

Addit Sanctus Auguftinus quafdam Africanas
Ecclefias fuiffe omninò in cantu pigriores, ideò
que Donatiftarum calumniæ fuiffe aliquid fun-
damenti. Et Sanctus Fulgentius Clericis fuis

etiam plenè pronunciandi curam commendavit

mini. Addit penitùs aberrare, qui fefe non ali-
cujus officii in Ecclefia exercendi, fed quietis &
inertia tantùm caufa canonicatum exiftimant adeptos,
perindè atque fatis fit, paucis quibufdam Clericis
admodùm ignaris, tenui pretio conductis, curam
Divini officii committi, quod deindè ejufmodi mer-
cenarii fyncopando transcurrunt, interim Canonicis
Lota vita torpentibus. Adjungit Synodus Seno-
nenfis: Omnes, præfertim qui majore funguntur
bonore, in pfalmis, hymnis, & canticis, Deo ala-
criter modulentur. Et Moguntina fub Sebaftiano
Archi-Epifcopo: Nemo in choro, aliis pfallen-
tibus, feorfim legere aliquid, aut fuas horas cano-
nicas orare præfumat.

Secundò ftatuit præfens Canon, Ut cum magna
attentione & cumpunctione pfalmodias Deo offeramus,
quod ille fit occultorum inspector. Eft enim Apo-
ftolicum ad Ephefios mandatum: Cantantes in
cordibus veftris Domino. Ad quæ verba Theodo-
retus: Corde canit, qui non folùm linguam movet,
fed etiam mentem excitat ad eorum, quæ dicuntur,
intelligentiam. Et Sanctus Primafius: Non ore
tantùm verba cantemus. Cantus nofter eft com-
munis & publica totius Ecclefiæ oratio, de qua
fermone de jejunio Septembris Sanctus

in tertio deus. Habet femper privilegium fuum,

Rectè enim Herardi Turonenfis Archi-Epifcopi Cap. 16. Capitulare & Aquifgranenfis fub Ludovico Pio Synodus cantum noftrum ità volunt effe modeftum & difciplinatum, ut tamen diftin&tus fit atque fonorus. Et in Synodo fua Londinenfi, adducta per Rogerum Hovedenfem, ftatuit Hubertus Archi-Epifcopus Cantuarienfis. Omnes hore & omnia officia apertè & diftinctè dicantur, ità quod ex feftinatione nimia non præcidantur vel fyncopentur. Quod fi obfervatum non fuerit, poftimportunitas, & violentia trinam admonitionem ufque ad condignam fatisfaElionem fufpendantur. Et Synodus Bafileenfis admonet cunctos Clericos, ut fi orationes fuas Deo acceptas fore cupiunt, non in gutture vel inter den

Saff. 21.

Cap. 53

C.2.3.4.

ut facratius fit, quod publica lege celebratur, quam
quod privata inftitutione dependitur. Eam effe dicit
potentiam inviceæ pietatis. Potentiam iftam ac pri-
vilegium laudat item in libro Apologetico Ter-
tullianus. Coimus in cætum & congregationem, ut Cap. 39.
ad Deum, quafi manu facta precationibus, ambia-
mus orantes. Hæc vis Deo grata eft. Eft enim ab
ipfo Domino commendata nocturni pulfatoris Cap. 40.
importunitas, & violentia, qua invidia cœlum
tundimus, Deum tangimus, & mifericordiam ex-
torquemus. Eorum radicem aperit Sacerdos, an-
te facrificii noftri confecrationem orationem
omnium violentiffimam, hortans, Sursùm car-

da,

[ocr errors]

da, & populus refpondens, Habemus ad Dominum. Exponit in fermone de oratione Dominica Sanctus Cyprianus. Admonemur, & fpondemus nihil aliud, quam Dominum cogitare. Claudatur contra adverfarium pectus, & foli Deo pateat, nec ad fe hoftem Dei tempore orationis adire patiatur. Obrepit enim frequenter & penetrat, & fubtiliter fallens preces noftras à Deo avocat, ut aliud babeamus in corde, & aliud in voce, quando intentione fyncera Dominum debeat non vocis fonus, fed animus & fenfus orare. Quæ autem fegnitia eft alienari rapi ineptis cogitationibus & profanis, cum Dominum deprecaris, quafi fit aliud, quod debeas cogitare, quam quod cum Deo loqueris? Quomodò te audiri à Deo poftulas, cùm te ipfe non audias? Vis effe Deum memorem tui cùm rogas, quando tu ipfe tui memor non fis? Hoc eft ab hofte in totum non ca

boc eft, quando oras, Majeftatem Dei negligentia orationis offendere, boc eft vigilare oculis & corde dormire.

[ocr errors]

Nec putemus eas mentis evagationes effe penitùs fine noftro voluntario vitio & culpa. Rectè enim in Palladii Helenopolitani Epifcopi laufiaCap 43 ca hiftoria dixit Joannes Anachoreta. Res efficitur vanitas, quando quis Dominum alloquens deorsùm impellitur ab iis, quæ ex adverfo trabunt, cogitationibus. Hæc autem mentis prolapfio unicuique accidit, qui hunc mundum non omninò abnegavit, fed venatur ut ei placeat. Ob multa enim, quæ aggreditur ejus mentem dividunt cure corporeæ & terreftres. Hic Joannes eft ille magnus novi testamenti Propheta, quem ut patrem coluit Theodofius Imperator fenior, & aliquoties laudat San&tus Auguftinus. Dicte, inquam, prolapfiones funt frequenter omninò involuntaria, attamen natæ ex voluntario mundi amore, qui licèt cor noftrum ab illo fummo & vero, de quo ad Martham circa plurima fatagentem dictum eft, Unum eft neceffarium, non feparet, tamen in fallacem mundi multitudinem dividit, adjungitque nos illis hæfitantibus, de quibus Sanctus Jacobus Apoftolus. Qui hæfitat, fimilis eft ftuctui maris, qui à vento movetur & circumfertur: Non ergò æftimet bomo ille, quod accipiat aliquid à Domino . Meritò Coloffenfes monet Apoftolus, ut intent orationi vigilantes in ea. Quod nempe, inquit laudatus Cyprianus, foli iftic vigilantes poffint à Deo impetrare. Pulchrè in libro adversùm Luciferianos Sanctus Hieronymus: Creberrimè in oratione mea aut porticus deambule, aut de fænore computo, aut abductus turpi cogitatione, etiam quæ dictu erubefcenda funt, gero. Fatetur effe prolaphones, at ex jam dicto fpontaneo fonte fcaturientes, ideòque caufas juftiffimas, cur à Domino nihil impetremus. Et in fecunda concione fuper pfalmum trigefimum quartum Sanctus Auguftinus. Quando cantas hymnum, laudas Deum. Lingua tua quid agit, nifi laudet confcientia: Soli Deo per plenum, prout vitæ præfentis miferia finit, amorem, qui omnes iftas prolapfiones fiftat, adfixa? Hunc amorem omnis fidelis firmo conatu infequi, omnis Sacerdos, cujus eft publicas Ecclefiæ preces quotidie offerre Deo, jam habere debet, utpotè profeffus ftatum perfectionis. Alioquin eft ex illis, de quibus in Epiftola

Cap. 6.

L.1. Epift.

24.

ad quatuor Græcorum Patriarchas Sanctus Gre gorius Magnus. Qua fiducia pro peccatis alienis ad Deum interceffor venio, apud quem de propriis fecurus non fum? Interceffor ei, apud quem intercedit, effe debet gratus, amicus, familiaris: Quanta igitur hoc audaciæ eft, quod apud Deum pro populo locum intercefforis obtineo, cui me familiarem effe per vite meritum non agnofco? Ex quo lucet eos, qui fola vocali lectione feu cantu putant adimpleri orationem vocalem ac legem Ecclefiafticam, longiffimè vagari à lege Chriftiana. Remitto eos ad fecundam Synodum Joannis ArchiEpifcopi Treverenfis. Omnes, qui boris canonicis perfolvendis deputati funt, dent operam, ut collectis animis, quoad fieri poteft, debitum penfum abfolvant: Nec ità fe habeant, ut dum voce pfallunt, quidvis potiùs quam Deum in animo cogitare. videantur, femper caventes, ne Propheticum illud audiant: LABIIS QUIDEM ME HONORANT, COR AUTEM EORUM LONGE EST A ME. Quid autem eft voce quidem pfallere, mente autem domum aut forum circumire, nifi homines fallere & Deum irridere? Ejufmodi cantus neque Dei venerationem, neque hominis petitionem continet, quæ effe propria orationis officia fcribit Cap. 1.

in libro de oratione Tertullianus.

[ocr errors]

Tertiò denique præfens Canon facro noftro cantui mifceri vetat ea, quæ Ecclefiæ non conveniunt, & apta non funt. Olim quifque Epifcopus pfalmos componebat & hymnos, & adjungebat officio Ecclefiaftico. Ex hoc opere Nepos Egypti Epifcopus, Sanctus Hilarius Pictavienfis, Sanctus Ambrofius, Sanctus Joannes Chryfofto-: mus, Sanctus Efreem Ecclefiæ Edeffenæ Diaconus, aliique plures etiamnùm hodie laudantur per omnem Ecclefiam, & de feipfo fcribit in Retractationum libris Sanctus Auguftinus. Volens L.2. c.8. caufam Donatiftarum ad ipfius humillimi vulgi & omninò imperitorum atque idiotarum notitiam pervenire, & eorum, quantùm fieri poffet, per nos inhærere memorie, pfalmum, qui eis cantaretur feci. Verùm licentia in abufum profecit. Etenim ad Sanctum Dionyfium Pontificem adversùs Paulum Samofatenfem Antiochiæ Patriar cham hæreticum fcribit apud Eufebium Cæfareenfem Synodus Antiochena. Pfalmos & can L.7. c.14. tus, qui ad Domini noftri Jefu Chrifti honorem decantari folent, tamquam recentiores, & à viris recentioris memoriæ editos, explofit, & in media Ecclefia, folenni Pafchatis die, mulieris, quæ inanes cantilenas, quas fi quifpiam audiret, planè exhor refceret, in ipfius laudem funderent, paravit. Etiam Theophylactum Patriarcham Constanti- F. 526. nopolitanum, quod fæcularia cantica in Eccle- Cap. 9. fiam introduxerit, graviter culpat Georgius Cedrenus. Et apud nos Latinos ftatuit Synodus Antifiodorenfis: Non licet in Ecclefia puellarum cantica exercere. Et Bafileenfis: Abufum, quo in Ecclefis cantilene fæculares admifcentur, abolemus. Etiam à Valentino, Donatiftis, Ario, Arianis variis, ac Apollinario Lacdicenfi compofitos hymnos peftiferos, plurimofque è fimplici plebe feductos teftantur Tertullianus, Sanctus Auguftinus, Socrates, Zozomenus, Theodoretus. Etiam per Epifcoporum componentium imperi

« VorigeDoorgaan »