Qu Uod non oportet laicum publicè difputare, vel docere ; docendi authoritatem ex eo fibi vendicantem, fed ordini à Domino tradito cedere ; & aurem iis, qui docendi gratiam acceperunt, aperire, & Divina ab eis doceri, In una enim Ecclefia diverfa membra fecit Deus, ut eft vox Apoftoli. Quam apertè interpretans Gregorius Theologus eum, qui in iis eft, ordinem commendat, dicens: Hunc ordinem revereamur, fratres, hunc fervemus bunc fervemus, Hic quidem fit auris ille verò lingua 3 bic autem manus, bic verò aliquid aliud: Hic quidem doceat, ille verò difcat: Et paulò post: Et difcens in docilitate, & fuppeditans in bilaritate, & miniftrans in alacritate. Ne fimus omnes lingua, quod eft promptius; ne omnes Apoftoli, ne omnes Propheta ne omnes interpretemur. Et poft quædam: Cur te paftorem facis, cùm fis ovis? Cur caput efficeris, cùm fis pes? Cur Imperator effe conaris, cum relatus fis in numerum militum ? Et alibi: Jubet fapientia, ne fis velox in fermonibus ne cum fis pauper, unà cum divite extendaris; ne quæras fapientibus effe fapientior. Si quis autem præfentem Canonem labefactans deprehenfus fuerit, quadraginta diebus fegregetur. SCHOLI ON, Anonis caufam adducit Conftantinus Pogo CA natus Augustus in facra Divali, quà à Dono Pontifice fupplicavit fextam Synodum. Dum voluissent multoties quidam motionem facere de verbis, de quibus eft contentio pro dogmate pietatis inter partes tam fandæ veftræ Ecclefiæ, quam bujus fanda magna Dei Ecclefiæ Conftantinopolirane, ut ambigerent, & hoc probibuimus fieri, tempore non admittente, cognofcentes quod ex particulari contentione non folùm unitas fieri non posset, sed magis malum accresceres. De Monothelitarum, ac omnium generaliter Eutychianorum ad difputandum pruritu fcribit in libro de Dominica Incarnatione Theodorus Presbyter monafterii Rhaitenfis. Ità fortiter & vigilanter Ecclefiam Dei Catholicam & Apoftolicam oppugnant, ut pueros fuos, cùm nondum expeditam habeant linguam, antequam cant ad magiftros, & prima elementa didicerunt, exacuere & inftruere curent, ut dicere & audire poffat pro defenfione fui dogmatis, quod ipfi profitentur; nos verò ità defides fumus & languentes, ut nec hoc ipfum ftudeamus fcire, quæ iftorum contra Ecclefiam fit controverfia, & ex quibus initiis ipforum adversùm nos exftitit bellum, & qui fint eorum duces, à quibus cognominantur. Eamdem in Manichæis, Arianis, Origeniftis, Pelagianis, Neftorianis procaciam paffim notant Ecclefiæ Patres, & de omnibus generaliter hæreticis fcripfit ad Timotheum Apoftolus: Semper quærentes, & ad veri tatis agnitionem numquam pervenientes. Nonnè mufcis & crabronibus improbriores? Scripturas, C.15.16. Theodore. que Cap.3.4 L.2. C. 2, thelitarum Patres, poftmodùm innovavit Justi- adverfariis non cuftodiri. Hanc igitur hæreticam petulantiam, ac omnis fidelis laici cum illis temeritatem præfens etiam Canon compefcit. QUE Ui in noviluniis à quibufdam ante fuas officinas & domos accenduntur, rogos, fupra quos etiam antiqua quadam confuetudine falire ineptè ac defilire folent, jubemus deinceps ceffare. Quifquis ergo tale quid fecerit, fi fit quidem Clericus deponatur; fin autem laicus, fegregetur. In quarto enim libro Regum fcriptum eft: Et ædificavit Manaffes altare univerfæ militiæ cæli in duobus atriis domus Dei, filios fuos traduxit per ignem, fortibufque & auguriis, aufpiciifque ufus eft,& fecit ventriloquos feu pythones, divinatores multiplicavit, ambulavit in eo ut faceret malum coram Domino, ut eum ad iram provocaret • Q SCHOLI O N. Uid fimile in Synodo Liptinenfi, fub Pippino Rege, ftatuit Sanctus Bonifacius, Francorum Apoftolus. Populus Dei Paganias non faciat, fed omnes fpurcitias gentilitatis abjiciat & refpuat : Etiam illos facrilegos ignes, quos Ned fratres vocant. Leptina erat villa Regia ac Palatium in agro Cameracenfi. Deo laus, omnes Paganismi reliquiæ jam pridem apud nos funt fepulta; reftant tamen in quibufdam Sanctorum feftis publici ignes, faltus, potationes, adolefcentum pugnæ, per Epifcopos omninò eliminanda. CANON LXVI. Sancta Chrifti Dei noftri Refurrectionis die ufque ad novam diem Dominicam tota feptimana vacare fideles jugiter oportet Pfalmis & Hymnis, & fpiritalibus canticis in Christo gaudentes, feftumque celebrantes, & Divinarum Scripturarum lectioni mentem adhibentes, & fan&tis myfteriis jucundè & lautè fruentes. Sic enim cum Chrifto exaltabimur, & unà refurgemus. Nequaquam ergo prædiЯis diebus equorum curfus vel aliquod publicum fiat fpectaculum. SCHOLIO N. Afchale Feftum per octo continuos dies cele & lis & Occidentalis. Etenim fub Codicis Theo dofiani titulo de feriis ad Albinum Prætorio Præ colere, fedula obfervationis fynceritate in omnibus venerari, ut illis fex fanctiffimis diebus nullus fervile opus audeat facere, fed omnes fimul coadunati, Himnis Pafchalibus indulgentes, perfeverationis noftræ præfentiam quotidianis facrificiis oftenda. laudantes Creatorem & Regeneratorem nofrum vefperè, manè, & meridie. Et Sandi Theodulfi Aurelianenfis Epifcopi Capitulare: Dies Cap. 41. Pafchalis bebdomadæ omnes æquali veneratione colendi funt. Et Synodus Moguntina fub Carolo Magno: Diem Dominicam Pafcha qum omni bonore&fobrietate venerari, fimili modo totam hebdomadam obfervari decrevimus. Item Pentecoften fi militer ut in Pafcha. Idem ftatuunt Synodus Meldenfis, Engelheimenfis, & Capitulare Herardi Archi-Epifcopi Turonenfis. Cap. 36. An 1094 Ità fuit per omnem ferè Galliam ac Germaniam ufque ad Synodum Conftantienfem Geberardi Conftantienfis Epifcopi, de qua Bertholdus ejufdem Ecclefiæ Presbyter. Geberardus ftaguit, ut tam in hebdomada Pentecoftes, quàm in bebdomada Pafchali tres tantùm dies feftivi celebrarentur. Nam ufque ad illud tempus Conftantienfis Epifcopatus morem Comprovincialium non eft fecu tus, videlicet integram feptimanam in Pafcha, buerint, que feptimanæ eiufdem obfervationis effe de- 1.32.0.13 D CANON LXVII. Ivina nobis Scriptura mandavit à fanguine & fuffocato, & fornicatione abftinere Eos ergo, qui propter lautum & delicatum ventrem cujufcumque animalis fanguinem arte aliqua esculentum condiunt ac inftruunt, atque ità illo vefcuntur convenienter punimus. Si quis ergo deinceps animalis fanguinem quovis modo comedere aggrediatur, fi fit quidem Clericus, deponatur ; fin autem laicus, fegregetur. SCHOLION. DE Elege Apoftolica, mandante fideles gentes à fimulacrorum immolatis, fanguine, fuffocato, & fornicatione abftinere, fcribit in libris contra Fauftum Manichæum Sanctus Auguftinus. In Actibus Apoftolorum lege præceptum eft ab Apoftolis, ut abftinerent gentes tantùm à fornicatione, & ab immolatis, & à fanguine: Id eft, ne quid edant carnis, cujus fanguis non effer effufus. Quod alii non fic intelligunt, fed à fanguine præceptum effe abflinendum, ne quis homicidio fe contaminet. Hoc nunc difcutere longum eft, & non neceffarium. Per fanguinem homicidium intellexit in Parænefi ad pœnitentiam Sanctus Pacianus Epifcopus Barchinonenfis. Etiam lapfus ad Montaniftas Tertullianus, volens ab Apoftolis tria iftic graviffima delicta, idololatriam, homicidium & mochiam, non tantùm prohiberi, fed & Di vino futuri fæculi judicio refervari. Tribus iftis Cap. 5. Cap. 44. Cip. 2. Cap. 62. Acet illicitiam effe penes illos, per quod exorbitare cos vultis. Quomodò thurificationem, aut ejus libellum, ità & fanguis efum, tamquam parem & folemnem legis noftræ prævaricationem, à Chriftianis per tormenta extorquere nitebantur tyranni gentiles, eofque in medio tormentorum æftu per oftenfos fanguineos botulos deridebant. Omnis fidelis eos, licèt tormentis adactus, edens erat lapfus, ac reus quafi idololatrice tranfgref. fionis. Tantus erat rigor Apoftolicæ legis. Quin immò Montanifta Tertullianus fibi ipfi non cohæret. Etenim in libro de monogamia affirmat à Chrifto Domino & ejus lege Evangelica revocari omnia ad legis naturalis exordium, ideòque excuffa circumcifione carnis integritatem, & purgata variorum immunditia reddi nobis ciborum libertatem, & fanguinis folius abftinentiam, ficut fuit ab initio. Dominus enim Deus, dum Noe carnes edere indulfit, excepit fangui nem. Apoftolicam legem eodem modo exponit Minutius Felix: Ab humane fanguine cavemus, nec pecorum fanguinem noverimus, Caufa fanguinis prohibetur & morticinium ac fuffocatum, quod tam de avibus, quam pecoribus intelligi affirmat in Ezechielis Prophetæ commentariis Sanctus Hieronymus. Et Synodus Gangrenfis, adversùm Euftatii Epifcopi Sebafteni nugas, edi à fidelibus permittit carnes, exceptis tamen fanguine & fuffocato. Et Canon vulgaris Apoftolicus Clericum aut laicum, qui carnes in fanguine animæ ipforum, a feris captum, aut morticinum comederit, deponi mandat aut anathematizari. Ejus caufam in laudato adversùs Fauftum loco edicit Sanctus Auguftinus. Si hoc tunc Apoficli præceperunt, præceperunt autem omninò, ut ab animalium fanguine abftinerent Chriftiani, ne præfocatis carnibus vefcerentur, elegisse mihi videntur pro tempore rem facilem, obfervantibus nequaquam onerofam, in qua cum Ifraelitis etiam in qua cum Ifraelitis etiam gentes propter angularem illum lapidem, duos parietes in fe condentem, aliquid communiter observarent. Simul & admoneretur in ipfa arca Noe, quando Deus boc juffit, Ecclefiam omnium gentium fuiffe præfiguratam, cujus facti prophetia, jam gentibus ad fidem accedentibus; incipiebat impleri. Quam rationem in refponfo adversùm Michaelis Patriarchæ Conftantinopolitani calumnias laudat ac illuftrat Cardinalis Humbertus. Pergit Sanctus Auguftinus: Transacto verò allo tempore, quo illi duo parietes, quamvis in angulari lapide concordarent, tamen fuis quibufdam proprietatibus diftinclius eminebant, ac ubi Ecclefia gentium talis effecta eft, ut in ea nullus Ifraelita carnalis appareat, quis hoc jam Chriftianus obfervat, ut turdos vel minutiores aviculas non attingat, nifi quarum fanguis effufus eft, aut leporem non edat fi manu à cervice percuffus, nullo cruento vulnere occifus eft? Et qui fortè pauci adhuc tangere ifta formidant, à cæteris irridentur. Ità omnium animos in hac re tenuit illa fententia veritatis. NON QUOD INTRAT IN OS VESTRUM VOS COINQUINAT, SED QUOD EXIT: Nullam cibi naturam, quàm focietas ad mittit bumana, fed quæ iniquitas committit, peccata condemnans.. Hæc verba, Qui fortè pauci adbuc tangere ifta formidant, à cæteris irridentur, intelligi debent de folis aviculis ac minutis animalibus, & de fola Ecclefia Africana. Græci enim etiam dudùm pofteà in obfervantia iftius Apoftolicæ legis manferunt conftantes. Eamdem Sanctus Hieronymus in laudatis Ezechielis Prophetæ commentariis affirmat fuo adhuc tempore obtinuiffe in Latina etiam Ecclefia, reprehenditque quofdam Epifcopos, qui in turdis, ficedulis, Cap. 44. gliribus, & cæteris hujufmodi eam aviditate gulæ non cuftodiebant. Iftud ipfum in fermone de Machabæis affirmat Sanctus Gaudentius, proximus poft Sanctum Philaftrium Epifcopus Brixienfis. Cap. 20. Immolatorum comeftores damnat item fecunda Synodus Aurelianenfis: Similiter & bos, qui beftiarum morfibus extincta, vel quolibet morbo aut cafu fuffocata vefcuntur. Et liber Pœnitenlialis Cap. 29. Gregorii tertii Pontificis. Suffocatum dicimus quod fine fanguinis effufione perimitur, vel quod in laqueo necatur. Si quis à lupo, vel à cane, aut in laqueo fuffocatum invenerit, nullatenùs manducetur. Nec fanguinem alicujus beftiæ quis manducare aut bibere præfumat. Quod fi quis fecerit quadraginta dies poeniteat. Hifpani, cum Sancto Auguftino & Ecclefia Africana fentientes, fanguinis & omnis fuffocati abftemios, tamquam legis Chriftianæ ignaros aut fuperftitiofos deridebant : At eos in litteris apud Francifcum du Chefne exftantibus graviffimè increpat Pontifex Adrianus primus. Aliter Nicolaus primus in refponfo ad Epift. 96. hanc quæftionem Bulgarorum: Animalia, five 67. volatilia, fi fine ferro madlentur, & folo ictu bominis percussa moriantur, fi liceat comedi? Refpon- Q. 95. det per verba jam adducta Sancti Auguftini. Et refponfo aut per ipfum Pontificem aut per quem pofteà alium adjecta est Epigraphe: De fuperftitionibus. Poffit tamen etiam intelligi de folis minutis animalibus: Nam cervum à lupo laceratum nec in extrema famis neceffitate poffe ob Apoftolicæ legis reverentiam edi volunt Annales Francorum Fuldenfes ad Domini annum octingentefimum quinquagefimum, quæ funt tempora laudati Pontificis Nicolai. , Uti igitur legales ritus apud fideles Judæos, ità hæc Apoftolica lex, utpotè iftorum cum honore fepeliendorum quædam reliquiæ, apud nos fideles gentes pedetentim ceffare cœpit, eftque apud omnem Latinam Ecclefiam jam pridem penitùs extincta. Et hinc Michael Cerularius > Patriarcha Conftantinopolitanus Photiani fchifmatis refufcitator longè peffimus, nos Latinos ut femigentiles calumniatus eft, quod fuffocata, in quibus eft fanguis, ederemus. An nefcitis, inquit, quod omnis animalis fanguis anima ipfius fit, & qui comederit. fanguinem, antmam comedit. Chartefianorum phantafmatum fectatores, ut brutorum invifibiles animas, & omnem generaliter fubftantialem formam exfufflent, nugantur iftud ipfum, ideòque hunc Michaelem adnumerare poffint fuis Patriarchis. Eamdem calumniam refert Patrum Prædicatorum adver L.32. ronymo in libris adversùs Jovinianum, largè ac L.2. C. 6. tus. sùm Græcos tractatus Conftantinopolitanus: La- mentum. A morticinis, aqua aut humana negligentia fuffocatis animalibus etiamnum hodie abftinemus. Rectè dicit Cardinalis Humbertus id fieri ex ufu & traditione Majorum. Loquitur ex Santo Auguftino in libris adversùs Fauftum: Morticinum puto quod ad efcam ufus hominum non admifit, eo quod non occiforum, fed mortuorum animalium morbida caro eft, nec apta ad falutem corporis, cujus caufa fumimus alimentum. Et ex Sancto Hie Epift. 1. Hinc item ad Sanctum Bonifacium Francorum Apoftolum fcribit Pontifex Gregorius tertius. Agreftem caballum aliquantos comedere adjunxifli, plerofque & domefticum. Hoc nequaquam fieri deinceps finas, fed quibus potueris, Chrifto juvante, modis per omnia compesce, & dignam eis impone penitentiam. Immundum eft enim atque execrabile. Et Zacharias Pontifex. De vola- Epift. 13. tilibus, id eft, graculis, & corviculis, & ciconiis quæ omninò cavendæ funt ab efu Chriftianorum: Etiam & fibri atque lepores, & equi fylvatici mul poft quantum temporis decet lardum comedi. No- NUT CANON LXVIII. Ulli ex omnibus licere veteris & novi Teftamenti librum, nec fue SCHO. |