SCHOLIO N.

331

ni autem viginti obfides Regi dantes ex nobilibus pe
tierunt diem conftitui, in quo Papa & omnes Senato-
res in præfentiam ejus venirent, qui diem ftatuens

D annum millefimum octogefimum fecun-Kalendas Novembris, ipfe ad montana confcendit
dum fcribit

Adan terbit Bertholdus Conftantienfis:
Α

Henricus in Italiam, adfumpto Apoftata fuo Guiberto, iterùm Romam invifurus proficifcitur, adunata multitudine Schismaticorum, ibique ea æftate moratus, penè in cassum laboravit, nifi quòd milites fuos quibufdam caftellis, ut facerent guerram Romanis, impofuit, quia eum nec hac vice Romani intrare permiferunt. Ignem quoque in domum Sancti Petri per quendam traditorem immittere voluit, fed Dei mifericordia protegente non potuit. Cogitavit enim ut de improvifo portas irrumperet, fi Romani derelictis propugnaculis ad incendium reftinguendum occurrerent. Unde ignem domibus quibufdam San do Petro contiguis immitti fecerunt. Sed Dominus Apoflolicus buic verfutie obviavit. Nam primùm vifo incendio, omnes milites Romanos ad propugna. cula defendenda tranfmifit, ipfeque folus, fiducia Sandi Petri fretus, facto figno crucis contra incendium, ignem progredi ulteriùs non permifit. Igitur Henricus, capto venerabili Epifcopo de Sutria, aliifque nonnullis, fuoque Apoftata Guiberto in urbe Tiburtina ad infeftandos Romanos derelicto, ipfe Longobardiam revertitur. Quod ipfum fcribit Guilielmus Bibliothecarius: Anno quoque fecundo per Spoletinum Ducatum Henricus ad Urbem iterum redivit, & per totum Quadragefimale tempus ipfam Romam cum multa hoftilitate obfedit. Adveniente verò tempore Pafchali, ut æftivum calorem devitaret, per civitates exercitum diftribuit, & ipfe in Longobardiam cum paucis reverti ftuduit, Guibertum verò apud Tiburtinos dimifit, & exercitui fuo præfecit, qui poftpofito Sacerdotio, per incumbentem æftatem agros fegetes Romanorum devaftavit, & alia mala tanquam vir fanguinum eifdem Romanis intulit. Hæc fuit fecunda Romanæ urbis obfidio & impugnatio. Nofter porrò Gregorius imitatus eft Sanctum Marcellinum Anconitanum Epifcopum, à quo publicum civitatis incendium fuiffe eodem modo exftinctum, fcribit in primo dialogorum libro Magnus Gregorius. Quòd ifto modo etiam Sanctus Hilarion iratum mare placaverit, teftatur in ejus vita Sanctus Hieronymus. Et hinc lucet infignis fanctimonia noftri feptimi Gregorii.

intrante Iulio, ibique commorans ufque ad ftatutum tempus Romam rediit, fed Papa in ejus præfentiam non venit. Vndè Romani commoti manus Regi dederunt, Hildebrandum verò Papam unanimiter abdicaverunt. Qui occultè fugiens, Salernum fecessit. Ibidem ad diem mortis fuæ permanfit. Ad eundem annum fcribit Appendix Lamberti Schafnaburgenfis: Roma capta eft ab Henrico Rege, & peftilentia gravis facta. Et Marianus Scotus: Roma capta eft ab Henrico Rege, & in ejus exercitu maxima peftilentia facta. Et Sigebertus Gemblacenfis: Hoc anno Henricus Imperator, Henricus Imperator, Roma Leoniana capta, Romam obfidet. Condicio inter Imperatorem & Papam die ad caufam inter eos decernendam, cùm pax dissimulante Papa inter eos non conveniret, Romani & multi Italiæ Epifcopi à Papa desciscant, qui fugiens ad Nortmannos se contulit. Et ad annum fequentem: Romani Imperatorem Henricum recipiunt in urbe, & corum judicio Hildebrandus Papatu abdicatur, & Guibertus Ravennæ Archiepifcopus in Sedem Apoftolicam inthronizatus, Clemens nominatur. Et in Caffinenfis Monafterii Chronico Leo Oftienfis Epifcopus: cap. 50. Henricus Imperator, exercitum congregans, Romam advenit,& porticum Sandi Petri per vim cepit, & ex magna parte deftruxit, atque Archiepifcopum Ravennatem, invaforem Apoftolicae Sedis, abfque confilio & voluntate totius Romanæ Ecclefiæ conftituit

Sunt brevia multarum & magnarum rerum compendia. Et Ufpergenfis Abbas addit manifefta mendacia. Gemblacenfis Sigebertus rectè diftinguit Leonianæ urbis & antiquæ Romæ captivitatem, dicens hanc octogefimo quarto, illam contigiffe iftius fæculi anno o&ogefimo tertio. Res elucidari debet ex accuratis Annalibus Bertholdi Conftantienfis, fcribentis ad octogefimum tertium annum: Henricus ftatim juxta Sandum Petrum quendam monticulum, nomine Palatiolum, in caftellum erexit, in quo milites multos, ut impugnarent Romanos, impofuit, qui eum trans-Tyberinas urbis regiones intrare nullo modo permittebant. Multi tamen jam ex Romanis confenferant, partim pretio inducti, partim multis seducti promissionibus, omnes tamen æqualiter jam triennii impugnatione nimiùm fatigati. Quid plura? Omnes penè Romani præter Principem Salernitanum hoc laudaverunt, ut Papa Gregorius Synodum in medio Novembri colligeret Romæ, cujus Synodi Statuta de caufa Regni nec Henrico, nec Romanis, immò nulli penitus liceret prævaricari. Henricus quoque ituris ad illam Synodum & redituris fecuritatem jure-jurando fecit. Vndè & Papa omnes religiofos Epifcopos & Abbates ad Synodum litteris vocavit.

De tertia Romanæ urbis obfidione fcribit ad annum millefimum o&togefimum tertium Conrardus Abbas Ufpergenfis: Henricus Rex Pafcha celebravit apud Sandam Ruffinam, moxque Romam tendens caftra pofuit, ubi & priùs, ad Occidentalem partem Caftelli Sandi Petri, captaque eft urbs quarto nonas Junii, feria fexta ante octavam Pentecoftes. Hoc tempore Hildebrandusfuis Papa in Caftello Crefcentii, quod vulgò domus Et adjungit de graffante tunc in exercitum pe Theodorici appellatur, inclufus exspectabat even- ftilentia: Reverfo Henrico Longobardiam, milites tum rei. Rex verò in Palatino monte munitionem ejus, quos in Caftello illo prope Sanctum Petrum dimiinftituens, non paucos, quos in præfidio pofue- fit, repentina mors penè omnes invafit. Inter quos &o rat, ingravefcente fuper eos æftatis infueto fervo-Udalricus Gofceze beim abfque Ecclefiaftica communiore amifit. Sed & alios de exercitu multos eadem mortalitas abfumpfit. Eodem tempore Legati Græcorum venerunt, munera multa & magna in auro & argento, vafifque ac fericis adferentes. Roma

ne, beu mifer, interiit, author hujus schifmatis &
incensor conspirationis. Ex quadringentis autem mi-
litibus, qui in illo Caftello pro cuftodia dimiffi funt,
vix triginta gladium Sandi Petri, ut ajunt, concef-

Lib

Lib, 9.
Epift. 3.

332

fa vita evaferunt. Ipfum autem Caftellum à Romanis |
penitus folo adæquatum eft. Henricus ergò Ravenna-
te fuo interim Ravennam transmisso, ad prædi&am
Synodum profectus eft. Quò & Legati Theutonicorum
Principum ire debuerant, fed ab Henrico in via ad fo
rum Caffii capti& sedati funt circafeftum Sandi Mar-

Regis, niti ad hoc nos crebris adbortationibus flecle-
re, ut Henricum jam dudum, ficut noftis, plura
facere nobis conatum, cui fermè omnes Italici favent,
in gratiam noftram recipiamus, adjicientes, fi ille
in Italiam, pro velle & conatu fuo non valens nobi
fcum habere pacem, contra fanctam Ecclefiam vene-

tini, licet omnibus Synodum illam petentibus fecurita-rit, ex vobis fruftra fperandum fore auxilium. Va

tem juramento promiferit. Undè & Romani contra
Henricum murmurare cœperunt. Erant autem religio-
fiffimi Monachi & Clerici, quos in captivitate fecit cru-
ciart: Cum quibus & Othonem venerandum Oftienfem
Epifcopum captivatum, videlicet ad ipfum ab Apofto-
lica Sede tranfmissum. Multi tamen è Francigenis ad
illam Synodum tam Epifcopi quàm Abbates pervene-
runt. Meliores autem Epifcopi, & Domino Apoftolico
magis necessarii, id eft, Hugo Lugdunenfis, Anfelmus
Lucenfis, Reginaldu? Comanus, specialiter ab Henrico
ad Synodum pervenire prohibiti funt. Dominus tum
Papa Synodum tribus diebus folemniter celebravit: Et
ne Henricum iterùm fpecialiter anathematizaret, vix à
Synodo exoratus, omnes tamen excommunicavit, qui-
cumque aliquem ad Sandum Petrum & Papam ve-
nientem impedirent quoquo modo,

"

Triennalis itaque Romanæ civitatis obfidio Gregorium impedivit ab omni Synodo. Et Leo. nianam civitatem ac Sancti Petri Bafilicam Henricus tunc tantùm obtinuit, omnes autem transTyberinas regiones, ac præfertim Lateranenfe cum Bafilica Palatium retinuit Gregorius. Anno poft millefimum octogefimo tertio. Et tunc fa. Aum eft quod fcribit laudatus Bertholdus: Iterum Henricus cum multitudine fchifmaticorum five excommunicatorum ante Pentecoften Romam impugnaturus aggreditur, ficque Guibertum Ravennatem, perjurum, depofitum, & anathematizatum, apud Sanctum Petrum inthronizat, non per Oftienfem & Albanenfem

riæ igitur rationes Gregorio perfuaferunt iftam
clementiam. Primò, quòd Rex Rudolphus ef
fet in bello occifus, ideoque pateret via reparan-
di Henrici, Secundò, quòd Henricus Gregorio
multa promitteret. Tertiò, quod omnis ferè
Italia illi faveret. Quartò, quòd ipfum armis
fubjugare videretur difficile, Aliud ab ipfo non
exegit Gregorius, nifi veram deinceps poeniten-
tiam atque obedientiam. Hinc addidit: Nifi ita
obediens & fandt & Ecclefiæ humiliter devotus ac uti-
lis, quemadmodum Chriftianum Regem oportet, &
ficut de Rudolpho fperavimus, fuerit, procul dubio
ei non modò fancta Ecclefia non favebit, fed etiam

contradicet.

Hæreticos, Schifmaticos, quofvis anathema-
tizatos, & præfertim hærefium aut fchifmatum
Authores, nonnifi cum folemni libello feu pro-
feffione admitti in Ecclefiam, ac reparari in gra-
dum mandant Apoftolicus Canon ac perpetua
Ecclefiarum confuetudo. Hinc etiam ab Henri-
co faciendam profeffionem concepit Gregorius,
tranfmifit Altmanno, & adjunxit: Quoniam Re-
ligionem tuam Apoflolica Sedi fidelem & promiffis te-
nemus & experimentis non dubitamus, de bis fi quid
minuendum vel augendum cenfueris, non tamen præ-
termiffo integro fidelitatis modo & obedientia promif-
fione, poteftati tuæ & fidet, quam Beato Petro de-
bes, committimus. Redituris Erronibus profef-
fionis libellum præfcribere fpectavit femper ad
Romanam Ecclefiam. Hoc jure uti noluit Gre-
gorius: Profitendum ab Henrico libellum fub-
mifit judicio Epifcoporum Germaniæ. Tanta in
Henricum fuit ufus benevolentia. Profeffio ha-
buit hæc verba: Et eo die, quando illum, utique
Dominum Papam Gregorium, primitùs videro,
fideliter per manus meas miles Sancti Petri, & illius
efficiar. Ex ipfis defumpti funt hi verfus, quos in
Lotharii Imperatoris coronatione infcripfit Late-
ranenfi Palatio Innocentius fecundus: Rex venit
ante fores, jurans priùs urbis honores. Hinc bomo
fit Pape, fumit quo dante Coronam. Hæc præfer-
tim verba, Homo fit Papa, peffimam in partem
accepit Imperator Fredericus primus, utrumque
verfum voluit abrafum, & ex hac ejus adversùs
Adrianum quartum controverfia tandem erupit
horrendum fchifma Cardinalis Octaviani adver-
sùs Alexandrum tertium. Rei feriem latè habes
Hifce igitur malis fracti Romani, & fibi nul-
lum ex ipfis videntes exitum, rogavere Grego-apud Radevicum Presbyterum Frifingenfis Ec-
rium, ut Henrici caufam, & fuas in ipfum fen-

Portuenfem Epifcopos, qui hoc privilegium habent ut Papam confecrent, fed per Mutinenfem & Ariminenfem Epifcopos, ut pote multis annis depofitos & anathematizatos. Guilielmus Bibliothecarius affirmat inthronifmum fuiffe factum per Bononienfem Epifcopum, Vicentinum, & Cervienfem. Nempe loquitur de inthronismo poftremo apud Lateranenfem Bafilicam. Ad iftam rem etiam refpicit Leo Oftienfis Epifcopus: Henricus Romam advenit, porticum Sandi Petri per vim cepit, magnaque ex parte deftruxit, & Archiepifcopum Ravennatem, Apoftolicæ Sedis invaforem, abfque confilio &voluntate Romane Ecclefie inflituit. Et tunc Romæ cœperunt federe duo Pontifices. Grego rius apud Lateranenfem, Guibertus apud Ecclefiam Vaticanam. Attamen tunc necdum accepit nomen Clementis.

clefiæ. An etiam Henricus hæc verba, Illius mi

tentias retractari Synodaliter permitteret, pater- les efficiar, indignè tulerit, ignoro,
na clementia audiret eundem, atque ita Ecclefia Adducenda eft Epiftola, quam de hac Syno-
& Refpublica tandem pacificarentur. Et Grego-do & tractandis in ipfa rebus fcripfit Gregorius ad
rius annuit. Synodum indixit in menfem No-
vembrem. Ita affirmat Abbas Ufpergenfis. Hu-
jus fuæ clementiæ caufam edicit Gregorius in lit-
teris ad Altamannum Paffavienfem Epifcopum :
Notificamus Dilectioni veftræ, pænè omnes noftros
fideles, audita morte Rudolphi, beate memorie

omnem Latinam Ecclefiam: Notum facimus vobis, charissimi fratres & filii, nos admodum defiderare, & Apoflolica authoritate velle fancire, ut generalis Synodus congregetur in loco tuto & fecuro, ficque opportuno, ut ad eum poffint undique terrarum Clevicalis Ordinis & Laicalis, amici vel inimici, fine

timo.

Lib. 9.

Epift. 28.

號號

333

timore convenire. Difponimus enim tractare, & di-1 | cumque aliquem ad Sanctum Petrum & Papam ve

nientem impedirent quoquo modo. At qualem obedientiam huic Decreto exhibuerit Henriciana & Guibertina factio, docet idem Bertholdus: Morabatur Henricus in Lateranenfi Palatio cum Ravennate fuo, nec à fidelibus Papæ ad Sanctum Petrum tranfire permittebatur, fed in ipfa Pafchali hebdomada fideles aggreditur. Agit de fequenti anno, dum Gregorius fefe abdiderat in Caftrum Sancti Angeli. Et in variis litteris Goffredus Abbas Vindocinenfis affirmat Urbanum fecundum la tuiffe pauperem in domo Joannis Frangipani, fe tanquam Nicodemum acceffiffe ad illum de nocte, ter fuiffe captum, & omnem Catholicum Romipetam fuiffe periclitatum non de tunica, fed de vita.

ligenti excuffione detectum in faciem orbis ex occultis tergiverfationum fuarum antris extrabere, quicum-' que ille eft, qui tantorum malorum, quæ jam pridem in Chriftianam Religionem graffantur & faviunt, causa & author exiftit. Cujus etiam impietas, & inaudita temeritas bactenus obftitit & proturbavit, ne inter Pontificatum & Regnum Divina pax & recta concordia fieret. Quam pacem, opitulante Deo, ficut Chriftiana devotio cupit & poftulat In eodem Concilio inftaurare, & confirmare optamus. In qua Synodo præterea, Deo authore, ad honorem Beati Petri, fecundum fanctorum Patrum Decreta parati erimus quod juftum eft facere, & iniquorum nequitiam revelantes, de his quæ Sedi Apoftolicæ objiciuntur, & undè quidam fratrum fubmurmu rant, ipfius innocentiam evidenter oftendere: Ita tamen ut ante omnia res Sanctæ Romanæ Ecclefiæ, quibus expoliata cognofcitur, fi dignum eft, reftituantur. Verùm illud admodum veftræ Dilectioni notificare non dedignamur, Deo tefte, Rudolphum, qui Rex ab Ultramontanis ordinatus eft, non noftro Præcepto five confilio Regnum tunc fufcepiffe: Infuper etiam nos in Synodo decernentes firmaviffe, nifi Archiepifcopi & Epifcopi, qui illum ordinaverant, hoc factum fuum rectè defendere potuissent, tam pfos à dignitatibus fuis, quàm & præfatum Rudolpbum à Regno deponere. Enim verò interim quis banc noftram difpofitionem interturbaverit, & mulsi veftrum fciunt, & noftram fcientiam fugere nequaquam poteft. Si enim Henricus, Rex dictus, & pars ejus obedientiam, quam promiferat, nobis, Ammo Beato Petro, fervaffet, confidenter dico, Deo juvante, non tot mala, videlicet homicidia, perjuria, facrilegia, fimoniace bærefis peftilentia, ac proditiones eveniffent. Vos itaque, quos aut tantæ calamitates movent, aut Divini timoris refpectus ad Deo dignam pacem & concordiam animat, nitimini & fummoperè laborate, ut Synodus, qualem fuprà memoravimus, fieri poffit: Quatenus fanctæ Ecclefiæ caput, totumque corpus, quod impiorum procel-dium pacis, vel quòd bello undique urgerentur, vel lofis fraudibus & machinationibus fluctuat nimiùm & titubat, communicum bonorum confenfu & robore quiefcat de cætero, & ftabiliter confolidetur. Hæc Epiftola altiffimè clamat omnia Gregorii vota, nervos, & ftudia feriò cucurriffe ad Henricum omninò reparandum.

من

Et ille quidem Romam venit, aft Germaniæ Proceres & variarum gentium Epifcopos, Abbates, Clericos, & Monachos prohibuit ab acceffu Synodi, ipforum multos cepit captivos, & conjecit in vincula. Præfertim prohibuit Hugonem Lugdunenfem, Sanctum Anfelmum Lucenfem, & Reginaldum Epifcopum Comenfem : Gregorio maximè neceffarios. Quin & Othonem Hoftienfem Epifcopum, Legatum Gregorii ad fe Henricum, qui pofteà fuit Urbanus fecundus Pontifex, conjecit in carcerem. Hinc ipfum nec ad Synodum, nec ad fuum confpe&um admittere Gregorius voluit, cum folis Campaniæ, Apuliæ, & Calabriæ Epifcopis fecit Synodum, cujus præcipua Acta refert Bertholdus Conftantienfis: Dominus Papa, ne Henricum iterùm fpecialiter anathematizaret, vix à Synodo exoratus, omnes tamen excommunicavit, qui

Et hinc calumniam continent hæc Abbatis Ufpergenfis verba: Henricus diem ftatuens Kalendas Novembris, ipfe ad montana confcendit intrante Julio, ibique commoratus ufque ad ftatutum tempus, Romam rediit, fed Papa in præfentiam ejus non venit. Etiam hæc verba Venerici Vercellenfis Epifcopi: Henricus Rex non ut difpergeret oves Chrifti, fed ut congregaret eas in unum, profectus eft Romam, præcipuè ftudens aut cum Hildebrando redire in gratiam, aut fi id fieri non poffet, fubftituere alium Papam, qui amaret & evangelizaret pacem, cùm jam per plures annos bellum undique vaftaverit Romanum orbem. Sed ille noluit Regem recipere, immò refpuit eum alloqui vel videre, nifi offerret fibi Regale fceptrum, & in fuas manus redderet Regiam poteftatem, & bonorem & Regnum. Et poft quædam: Ergò Rex cùm obftinatum Papæ animum non posset inclinare ad ftudium pacis alia pactionis conditione, nifi cederet Regno, quod Deo ordinante obvenerat fibi avita pariter & paterna fucceffione, tunc demum ufus eft belli neceffitate. Cùm etiam idem Hildebrandus introitum Romanæ civitatis obftruxiffet, & Romanos ad repugnandum animasset, qui deindè converfi ad ftu

quòd contra Patricium fuum repugnare arbitrarentur fore impium, legationem miferunt, rogantes ea quæ pacis funt, perfiftente Hildebrando Papa in obAinate mentis intentione, qua Regem Henricum judicaverat dignum effe odio omnium, atque excommunicatum à fe, ideoque effe indignum aliquorum, qui rectè colerent Deum, vifu & allocutione. Uterque Scriptor præfentis Synodi convocationem Regi Henrico, & ejufdem fruftraneum fucceffum adfcribit Paper Gregorio › per manifestam calumniam. Etenim ejus convocatio per Gregorium, fruftratio palàm facta eft per Henricum, qui non folos venientes ad hanc Synodum Epifcopos, fed etiam Othonem Papalem ad fe Legatum conjecit in vincula, atque ita & fua juramenta & commune omnium gentium jus fuit prævaricatus. Hinc illi à fe inflictam cum anathemate degradationem valere Gregorius meritò voluit.

Hac in Synodo Gregorius item videtur fir maffe hoc fuum Refcriptum ad Altmannum Paffavienfem Epifcopum: Quod de Sacerdotibus interrogaftis, placet nobis ut in præfentiarum, tum propter populorum turbationes, tum etiam pro

pter bonorum inopiam, fcilicet quia pauciffimi funt |
qui fidelibus Chriftianis officia Religionis perfolvent,
pro tempore rigorem Canonum temperando, debea-
tis fufferre. De his namque pacis & tranquillitatis
tempore, quod Domino miferante cito futurum cre-
dimus, convenientiùs tractari, plentùfque poterit
Canonicus ordo fervari. Nec tantum in Germa-
nia, fed etiam in ipfa alma Urbe Gregorius qui-
bufdam videtur hanc difpenfationem toleraffe.
Probant ex verbis Guilielmi Bibliothecarii ;
Erant cives Romani, uxorati, five concubinarij,
barba rafi, & mitrati, peregrinis oratoribus,
precipuè verò rufticane Longobardorum multitudini
mentientes, afferentes fe Cardinales presbyteros ef-
fe, quique oblationibus receptis indulgentiam & re-
miffionem omnium peccatorum ufu nefario impudenter
Aræftabant. Hi occafione cuftodiendæ Ecclefiæ
confurgentes intempefte noctis filentio, intra
tra eandem Ecclefiam impunè homicidia, rapinas,
varia ftupra, & diverfa latrocinia exercebant, quos
Beatus Pontifex ab eadem Ecclefia non fine multa
difficultate removit, & cuflodie curam honeftis Sa-
cerdotibus & Clericis commifit & tradidit. Domi-
nus Cardinalis Cæfar Baronius exiftimat eos fuif
fe intrufos in Vaticanam Bafilicam Guiberti
Pfeudo - Cardinales. Sed ipfum labi evincunt
verba: Rufticanæ Longobardorum multitudini men-
tientes. Etenim uti Parmenfis Anti-Papa, ita
ejus Pfeudo - Cardinales non poterant Longobar-
dis effe ignoti. Et ufque tunc Guibertus nec-
dum erat Clemens tertius, ideoque necdum crea-
verat Cardinales. Ifta igitur fæx erant ob facrile-
ga conjugia & duram in ipfis pertinaciam degra-

| dati à Gregorio Cardinales. In ifta urbis confur fione hi refumebant amiffum gradum, & non Romanis civibus, fed peregrinis oratoribus, ac præfertim Guibertum fequentibus Longobardis fuadebant fe effe legitimos Cardinales. Spondebant adhærere Guiberto, & ab ipfo sperabant recipere dignitatem, nec non cum ipfa retinere uxores. His enim facrilegis conjugiis favebant cum Guiberto plures Longobardorum Epifcopi. Proinde tales Ecclefiæ fordes Gregorius in urbe nunquam toleravit.

Notanda funt Guilielmi verba: Barba raft, mitrati. Demonftrant tunc omnem Latinum Clerum fuiffe barba rafum, & Dominis Cardinalibus fuiffe ufum mitræ. Haud dubiè & aliorum Pontificalium ornamentorum. Cujus rei primam originem ignoro. Notanda funt & hæc civerba: Receptis oblationibus. Dacent nos plura. Primo, quòd plenaria indulgentiæ confuetudo effet tunc Romanæ Ecclefiæ familiaris. Secundo, quòd daretur accedentibus Vaticanam Santi Petri Bafilicam. Tertio, quòd daretur fa cientibus ibidem oblationes. Quarto, quòd Domini Cardinales nequirent iftas oblationes fibi ipfis adfcribere. Quinto, quod ifta avaritia fit impudens atque nefaria. Ab hac Synodo emanarunt alia infuper Decreta. Lucidè hoc affirmant Acta Synodalia. Verùm illa ufque huc non inveni. Et quidem poft hanc Synodum Gregorius fibi ab Henrico Rege, & ab Apoftatis ad illum Romanis, & à turbata urbe timuit, ideoque fefe recepit & abdidit in Ca ftrum Sancti Angeli.

S.GRE

ve

S.GREGORII VIL

DECIMUM ET UNDECIMUM ROMANUM CONCILIUM.

D

devaftantibus. Pauciffimi Catholici Epifcopi ex parte Apoftolici remanferunt, qui à propriis fedibus expulfi fuis gradibus providere non permittebantur. Quapropter omnes penè religiofi Clerici five Laici in aliqua Monafteriorum latibula fugientes, bujufmodi mala declinaverunt, ne videlicet devaftationem fan && Ecclefiæ cernerent, cui in nullo adminiculari poffent. Satiùs illis videbatur, ut faltem feipfos delitefcendo falvarent, quàm pro aliis in caffum laborando, cum eifdem perirent. Hoc item tempore è latebris eruperunt uxorati, ac per Gregorium degradati Pfeudo-Cardinales: Et hafce turbas ftrenuè adjuverunt.

Ecimi Concilii originem exponit Bertholdus Conftantienfis : Sed jam advenit terminus, ad quem Romani, nefciente Papa, hæc Henrico fe effecturos juraverunt, ut aut Gregorius Papa cum incoronaret aut alius, quem ipfi Gregorio expulfo eligerent. Quod juramentum, licet in præterita aflate factum fuerit, omnes tamen intimos Pape ufque ad terminum penè latuit. Adveniente ergo termino Romani Papæ de juramento manifeftaverunt, dicentes fe hoc juraffe, non ut Papa folemniter Regali unctione incoronaret, fed ut tantùm fimpliciter coronam ei daret. Henri. cus ufque tunc fuerat dumtaxat Germaniæ Rex ac Romanorum Patricius, Auguftam coronationem femper ambiverat, fed meruerat excommunicationem ac degradationem. Hinc jam Romanæ urbis victor voluit à Gregorio coronari. Et quia coronatio nequit excommunicato impendi ob rationes varias, poftulavit rem impoffibilem. Hinc pergit Bertholdus: Annuit ergo Papa Romanorum votis, ut eos à juramento abfolveret, videlicet Henrico, fi vellet, cum juftitia, fin aucum maledictione coronam daret. Unde Romani mandaverunt, ut veniret ad accipiendam coronam cum juftitia, fi vellet; fin autem, de caftello Sancti Angeli per virgam fibi demissam à Papa reciperet. Sed Henrico utrumque recufante, alium Legatum illi direxere, qui eos bello defenderet, fine-Difputationem latè defcribit in Caffinenfis Moceffe effet. Se bene attendiffe quid juraverint, nec fe amplius eo juramento teneri obnoxios. Igitur Domino Pape multò firmiùs, quàm pridem, confilio & auxilio adhæfere. Henricus autem multò inftan ùs pro cis fuæ parti applicandis, nunc minando, nunc promittendo laboravit. Multumque tempus circa Romam moratus, buic negotio invigilavit.

tem,

Interim Gregorii Clerus adhuc tenebat Lateranenfe Palatium, Guibertus verò Vaticanam Bafilicam. Erat miferanda rerum facies. Nec enim fola Italia, fed etiam Alma urbs erat in duos Dominos & duas factiones lacerata. Hinc pergit Bertholdus: Sed jam feptennio totum Romanum Imperium civili bello & nimio fchifmatis diffidio laboravit, aliis quidem Domino Apoflolico, aliis autem Henrico faventibus, & ob hoc utrimque totum Regnum præda, ferro, & igne miferabiliter

Interim Henricus, licet in Brixinenfi Conventiculo degradaffet Gregorium, non ceffavit Auguftam Coronationem ab ipfo fperare. Norat ipfum effe legitimum Pontificem. Hinc ad Farfenfe Monafterium evocavit Defiderium Caffinenfem Abbatem Cardinalem Presbyterum Romanæ Ecclefiæ, amicum Gregorio. Verùm ille cum Rege, Proceribus, ac Epifcopis excommunicatis, & cum ipfo præfertim Hærefiarcha Guiberto communicare dudum detrectavit, tandemque advenit in civitatem Albanenfem. Et illic cum iftis omnibus, etiam cum ipfo Guiberto amplè difputavit de Nicolai fecundi Pontificis circa Papalem electionem Decreto, de intrufione Guiberti, de cunctis hifce motibus.

nafterii Chronico Leo Hoftienfis Epifcopus, Lib. 3. atque adjungit: Henricus Defiderio mandabat, ut cap.51. fibi fidelitatem faceret, & homo ipfius per manus deveniret, Abbatiam de fua manu acciperet. Que Defiderius omnia forti animo contemnebat, dicens fe non modò pro Abbatia, fed nec pro honore totius mundi id effe facturum. Cumque tam rigidum &inflexibilem Imperator cerneret, iratus eft valdè, &præcepit Capuano Principi, quatenus nuncios fuos acciperet, & cum eis ad Monafterium veniret, illifque ipfum affignaret. Hoc eft, Caffinenfem Abbatiam, ac omnes ejus pofeffiones redigeret in fifcum. Sed cum Princeps multa illi bona de Defi derio frequenter locutus effet, & eum ad illum duxiffet, ita flexit fe, ut ipfe coram Principe amicitiam ei promitteret, ut de corona Imperiali acquirenda illum pro fuo poffe adjuvaret, falvo tamen ordine

fuo.