Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

per Erprumi Epifcopi mortem Sylvanectenfi Ec-| |vides iftam taxationem fpectaffe ad Metropolitaclefia fcribit illic Hincmarus Metropolita Re- num. Et ad Leonem Corficæ Epifcopum, Alemenfis: Dignetur mihi Dominatio veftra litteris fuis rienfis Ecclefiæ Vifitatorem, fcribit idem Gregofignificare, quem vultis de Coepifcopis noftris, ut rius: Cundis Ecclefiæ rebus ut proprium te volumus L. 1. Eei ex more litteras Canonicas dirigam, & Vifitato- uti Pontificem. Illi affignat omnes Epifcopi pro- pift. 76. ris officio fungens in eadem Ecclefia electionem Cano ventus. Quod nempe inops effet Ecclefia & denicam faciat, & aut per fe, aut per litteras fuas, folata. Quod ipfum repetit in litteris ad ejusdem Vicario fuo deferente, eandem elecionem cum De- Ecclefiæ Clerum & Populum, rogans Leoni Ep. 79. creto Canonico, fingulorum manibus roborato, ad nullum hac in re interponi obicem. Et pro Paume referat, ut per me ipfa electio ad Dominationis lo Neapolitanæ Ecclefiæ Vifitatore fcribit ad Peveftræ difcretionem perveniat. Et ad Hedenul- trum fuum Subdiaconum, Apoftolici in Campa- L. 2. inEpift. 1. phum Laudunenfem Epifcopum, à fe confti nia Patrimonii Rectorem: Paulo fratri & Coepi- dict. 11. tutum Cameracenfis Ecclefiæ Vifitatorem: Ad Scopo nofiro centum folidos, & unum puerulum, orEp. 35. Cameracenfem Ecclefiam quantocius ftudeas prope-phanum, quem ipfe elegerit, pro labore fuo de ea.

[ocr errors]

rare affiduis bortationibus Clerum & plebem publicè admonere feftines, ut uno eodemque confenfu talem fibi præficiendum expetant ac eligant Sacerdotem, qui & tanto Minifterio dignus valeat reperiri, & à reverendis Canonibus minimè ref. Epit. 2. puatur. Ei tranfmittit faciendæ electionis formam, legi mandat ad Clerum & Populum, juxta ipfam eligi, fieri Decretum, & fignari Et in litteris ad Cameracenfis Ecclefiæ Clerum & Populum. De electione Decretum Canonicum unanimi voto agere, & figillatim omnium veftro Epift. 3. rum manibus in præfentia Vifitatoris roborare fa tagite. Et ad vacantis Belluacenfis Ecclefiæ Cle Epist. 4. rum ac Populum: Decretum fine Vifitatoris præfen tia nemo conficiat. Et infrà: Electum ad nos mediante Vifitatore adducite. Per Hincmari mortem vacans Remenfis Ecclefia accufabatur fine Vificatore electionem attentafle, ideoque ad Hildeboldum Sueffionenfem Epifcopum, fe cundæ Belgica Proto Thronum, & reliquos Comprovinciales Collegas de tam præfumptuo fo & ftolido opere fe expurgat, fpondetque Epift. 5. numquam attentare. Et Williberti Catalaunenfis electionem, quod fine Vifitatore fuiffet attentata, caffavit idem Hincmarus. Quòd Regiam eligendi licentiam Clero & Populo deferre Vifitator etiam debuerit, ibidem docet for. mula, qua is folebat ipfos ad rectè eligendum adhortari. Proindè varium, ac penitus neceffa rium fuit hoc in opere Vifitatoris officium.

Ep. 11.

Epilt. 6.

Epift. 1.

Quinta quæftio eft, An Vifitator habuerit ali quod fui laboris ftipendium? Videtur aliquod olim habuiffe, at pofteà per Magnum Gregorium in litteris ad Sanctum Maximianum Syracufa 13. in Epifcopum fuiffe ablatum: Nec ficut anteà fier dict. 11. dicebatur, fpecies quædam aut aliud quodlibet de rebus Ecclefiæ, quafi pro faciendi Inventaril labore, tollatur. Sic namque ea, quæ ad munitionem pauperum facultatis pertinent, defideramus expleri, ut nulla penitus in rebus eorum ambitiofis bominibus venalitatis relinquatur occafio. Refpondeo Gregorium adversùs folum Inventarii confectorem Epifcopum loqui, non adversùs Vifitatorem, de quo ftatim fubdit: Vifitatores Ecclefiarum, Clericique eorum, qui cumipfis per non suæ civitatis Parocbias fatigantur, aliquod laboris fut, te difponente, capiant fubfidium. Juftum namque eft, ut illic confequantur ftipendium, ubi pro tempore fuum commodare reperiuntur obfequium. Maximianus erat Metropoliticus Gregorii per Siciliam Vicarius, ideoque per ipfum voluit ftipendium taxari. Et hinc

L.

4. E. pift. 42.

dem Ecclefia facias dari. Et ad Leontium Urbinatem Epifcopum, Ariminenfis Ecclefiæ pro Caftorio Epifcopo infirmo Vifitatorem: Quidquid de reditibus Ecclefiæ accefferit, quatuor juxta confuetudinem oportet fieri portiones. Unam fcilicet que Clero præbenda fit, aliaque quæ pauperibus . De reliquis autem duabus partibus tres fieri volu mus. Unam fartis teclis profuturam, aliam pro fuftentatione fua Caftorio Epifcopo dirigendam, reliquam tibimet retinendam. Quòd nempè fola Epifcopalis quarta duobus non fufficeret. Et adjungit Pontifex: Comperimus aliquid annonæ te de publico confequi, & hac ex 1e verecundia comprimi, atque in caufis Ecclefiæ vel defenfione pauperum, ut congruit, non effe efficacem. Proptereà abftinendum eft ab hoc quod verecundiam incutit, &ftipendiis, que ab Ecclefia confequeris, debes effe contentus. Addit minas in hujus mandati prævaricationem. Multorum indigam Castorë infirmitatem miferatus Ariminenfis Senatus Vifitatoriftipendium de publico adfcripferat: Verùm ob adductas rationes Pontifex judicavit non expedire. Et de vacante Salonitana Ecclefia fcripfit ad Antonium fuum Subdiaconum, Apoftolici in Dalmatia Patrimonii Rectorem: Expenfa, quæ necessaria fuerit, per Economum, qui tempo L. 2. in. re mortis Epifcopt inventus eft, erogetur, quate diet. 11. nus rationes fuas futuro Epifcopo exponat. Vifita- Ep. 22. toris impenfas vult ex fola, dum quidem fuffecerit, Epifcopi portione defumendas. Cujus Regula tenaces adeò fuerunt Cathedrales Cantuarienfis Ecclefiæ Monachi, ut fuo Vifitatori Roffenfi Epifcopo nec hofpitium voluerint conce dere. Ita fuprà audivimus ab authenticis teftibus. Quem omnem morem viguiffe etiam in Gallia, docet fecunda Aurelianenfis Synodus: Epifcopus, qui defunctum advenerit fepelire, Can. s. præter expenfam neceffariam nibil pro fatigatione depofcat. Et ejufdem loci quinta Synodus: Vifitator nibil de rebus Ecclefiæ præter humanitatem, feu rationabiles impenfas, præfumat auferre. Per res Ecclefiæ intelligit portionem Epi- Can. 8. fcopalem.

Quæftio fexta eft, A quo Vifitator fit dandus? Facundus Hermianenfis Epifcopus credidit eligi poffe ab ipfa vacante Ecclefia. A vacante Nazianzena Ecclefia, ac ejus olim Vicario Sancto Gregorio exiftimat fuiffe electum Theodorum Epifcopum Mopfueftenum: Cùm ætate confecus Beatus Gregorius longa quoque ægritudine laboraret, & ob boc fe caufaretur onus Ecclefiæ fua

L. 7, C. 7.

ferre non poffe, neque Apollinarianis gregem Dei va-
ftantibus pro eadem gemina debilitate refiftere, Epi-
fcopatus curam depofiturus, & relicta fua civitate
cum Monachis in rure victurus, ubi etiam defun-
dus eft, Theodorum de toto Oriente in defenfionem

zianzeni Epiftola. Etiam Rufpenfis Ecclefiæ
Vifitatorem fuiffe datum à Byfacii Primate,
fupra audivimus à Ferrando Diacono. Et va-
canti ad Cornelii forum Ecclefiæ Vifitatorem
dedit Metropolita Sanctus Ambrofius. Et va
canti per Contumeliofi Epifcopi degradationem
Reienfi Ecclefiæ Vifitatorem dari per Sanctum
Cæfarium Metropolitam Arelatenfem juffit Pon-
tifex Joannes fecundus. Quod ipfum fuppo-
nunt Reienfis Synodus, quinta Aurelianenfis,
& Hifpanorum Valentina. Et cunctis Siciliæ,
Calabria, Apuliæ, Campaniæ, & vicinarum
Provinciarum Ecclefiis Vifitatores dedit Ma-
gnus Gregorius, quòd tunc Romanus Epifco-
pus effet ipfarum Metropolitanus. Quod ipfum
affiduè clamant antiquæ Epifcopalium promo-
tionum formulæ apud Jacobum Sirmondum.
Etiam Caturcenfis Ecclefiæ de Gualberti ele-
&tione Decretum. Addit Metropolitana Ec-

vifitationem Ecclefiæ fuæ delegit, non aliud caput illam Provinciam habere teftificans, cujus flagitaret auxilium. Adducit Gregorii Epiftolam, ex ipfa probat Theodorum etiam à tanto viro judicatum Catholicum, ideoque in tanti nominis pace defunctum non poffe vocari in judicium, longè minus uti Hæreticum condemnari. Ejufdem fententiæ fuiffe videtur Sanctus Petrus Damiani, vacantem Faventinam Ecclefiam adhortans ad bonam electionem, & fubL: 5. E- jungens: Ego interim, fi præcipitis, in veftrum fervitium veniam, & vel in confignandis pueris, vel in aliis Epifcopalibus officiis, pro charitate Dei veftra, forfitan aliquantulum laborabo. Lucidè fupponit Vifitatorem ab ipfa Ecclefia eligen-clefiæ Vifitatorem ab omnibus Comprovinciadum.

pift. 10,

libus dandum. Excipe tamen Visitatores natos,
quales in Cantuarienfi Roffenfem, in Lugdu-
nenfi Eduenfem, ac in Eduenfi Ecclefia dixi
fuiffe Epifcopum Lugdunenfem. Hi nullius
creatione aut delegatione indigebant. Porrò de
vacante per Erpuini Epifcopi mortem Sylvane-
ctenfi Ecclefia fcripfit in laudatis formulis ad Ca-
rolum Calvum Francorum Regem Hincmarus
Metropolita Remenfis: Dignetur mihi Dominatio
veftra fignificare, quem vultis de Coepifcopis noftris
ut ei litteras Canonicas dirigam, & Vifitatoris of-
ficio fungatur. Et per Hincmari mortem vacans
Remenfis Ecclefia, non folùm apud Provincia
Epifcopos, fed etiam apud Regem fuit accufa-
ta, quòd fine Vifitatore electionem attentaffet.
Et in formula, qua vacantem Ecclefiam ad Ca-
nonicam electionem folebat exhortari, Vifita-
tor Epifcopus profitetur fe miffum à Rege.
Nempè Regum confenfum, immò & perfona
defignationem etiam in hoc puncto vigere Fran-
corum Reges voluerunt.

Epift. 1.

Epift. 5.

Epift. 6.

Refpondeo Facundum infigniter hallucinari. Neque enim Mopfueftienfis in fecunda Cilicia: fed Thyanenfis Epifcopus ac fecundæ Cappadocia Metropolita fuit ifte Theodorus. Eum enim effe fuæ Provinciæ Caput dicit Gregorius. Quod nempè nuper in Sancti Bafilii odium Imperator Valens Cappadociam divififfet in duas, & fecundæ, in qua Nazianzum, Metropolim fanxiffet effe Thyanam. Ex quo colore Cappadoci ad Ponti Exarchatum fpectanti Ecclefiæ è fecunda ad Antiochenum Patriarchatum fpecante Cilicia quæreretur Vifitator? Numquam Nazianzenus, fed Sazimorum dumtaxat in prima Cappadocia Epifcopus fuit Gregorius. Verùm quòd illum à Sancto Bafilio noviter eretum ac litigiofum Epifcopatum nollet admittere, rediit Nazianzum, fenis fui Patris Gregorii ibidem Epifcopi egit Vicarium, ipfoque defuncto manfit Ecclefiæ Vifitator. Hinc Conftantinopolim abiit, Orthodoxam fidem ibidem reparavit, atque ab illa cura per generalem Orientis Synodum abfolutus rediit in Patriam, ac in hæreditario Arianzi pagi fundo egit Monachi vitam. Et interim vacabat, & à graf-dirigendum? An hæc directio fit mixtæ jurifdifantibus Apollinariftis ac Arianis graviter periclitabatur Nazianzena Ecclefia. Hinc igitur ille Theodorum Metropolitam monuit, rogans tandem eligi Cardinalem Epifcopum, ac interim dari defenforem ac Vifitatorem. Nimius pro Mopfueftienfi Theodoro zelus fecit ex ejufdem nominis occafione doctiffimum Facundum hallucinari. Nec mirum: Doctiflimos enim duodecim libros fcripfit fine libris ex fola memoria. Eundem errorem in Edicto fuo etiam Juftinianus Auguftus, & in fuis adversùs Mopfueftienfem Actis quinta Synodus notarunt. Quòd Petri Damiani tempore vacantes Ecclefiæ fibi Vifitatorem eligerent, facilè crediderim. Jacebat enim tunc Ecclefiaftica difciplina, quam circa hunc quoque articulum reformavit feptimus Grego-tropolim. Attamen falvis Romanæ Cathedræ anrius, fanciens Vifitatores à Metropolitana Sede dirigendos.

Et hanc effe antiquiffimam Regulam docet per Facundum laudata Sancti Gregorii Na

Quæftio feptima eft, Quomodo in præfenti Canone nofter feptimus Gregorius dicat Vifitatorem à Sede Apoftolica, vel à Metropolita effe

ctionis, & detur locus præventioni? Refpondeo non dari. Romana Provincia ex Apoftolico Canone fuit longè vaftiffima, comprehendens omnem Thufciam, Emiliam, Campaniam, Picenum, Brutios, Apuliam, Calabriam, Corficam, Siciliam: Harum omnium Provinciarum unicus Metropolita erat Epifcopus Romanus. Romanus Epifcopus omnium fub cœlo Ecclefiarum ac Synodorum judicia, appellationes, confultationes & quafvis graviores caufas difcutere, ac probare vel improbare debet, ideoque ampliffima eget Synodo. Eam primus contraxit Sanctus Leo Magnus, ad Valentiniani ter tii Imperiales preces Ravennam, quòd Regia tunc effet Civitas, evehens in Ecclefiafticam Me

tiquis in ipfam juribus. Ea, inquam, lege ut nec novus hic Metropolita à fuis Comprovinciali bus, fed veteri more ordinaretur Romæ à Domino Papa, nec ipfe fuos ordinaret Comprovin

cia

Ep. 25.

ciales, aut fanè non nifi ad præviam Papæ con- damnationem fufpenderent, Carthaginenfi Ec
firmationem. Uti laudata Regiones ad Metro- clefiæ datum fuiffe Vifitatorem, fuprà nobis di-
politicam, ita omnes feptemdecim Illyriciana xit Sanctus Auguftinus. Et non folùm Eulalium
Diœcefios Provinciæ ex Apoftolico Canone fpe invaforem, fed & Sanctum Bonifacium primum
tant ad Patriarchicam Romani Epifcopi potefta- legitimum Pontificem, quòd utriufque conten-.
tem. Et ita fuit ufque ad Imperium & hærefim tiofa electio videretur ambigua, ab officio ceffare
Leonis Itauri. Hic fuam Iconoclaftiam de Gre-juffit Imperator Honorius ufque ad datum Syno-
gorio fecundo vindicaturus, omnes iftas gentes dale judicium, ac interim Achillem Spoletinum
violenter abftulit, ac tranfcripfit in Patriarchi-Epifcopum direxit Romanæ Ecclefiæ Visitato-
cum jus Epifcopi Conftantinopolitani. Et quo
novitatem firmaret, Syracufas erexit in Eccle-
fiafticam Sicilia Metropolim, ac Italiam im-
plevit novis & modicis Epifcopis, quorum
Metropolitas accedere juffit ad Conftantinopoli-
tani Patriarchæ manus, & juxta vigefimum octa-
vum Chalcedonenfem Canonem in Regia urbe
confecrari. Et licet apud feptimam Adrianus
primus, apud octavum Synodum Adrianus fe-
cundus, aliique Pontifices frequentiffimè recla-
maverint, à Græcis tamen nihil obtinuerunt.
A variis eorum Imperatoribus habemus Archi-
epifcopum Neapolitanum, Tarentinum, Rhe-
gienfem, Hydruntinum, & alios. Ejectis Græ-
cis fuccefferunt Nortmanni, qui Ecclefias qui-fufpenfivum etiam effectum tribuant Sardicenses
dem reddiderunt Pontifici, erectas tamen illic
Cathedras non exftinxerunt, nec ipfarum feu
Provinciales feu Metropolitas Epifcopos per Pa-
palem manum, fed à fefe mutuo jufferunt con-
fecrari. Ita fuit ufque ad Regnum Guilielmi
primi, de quo Robertus Abbas Montenfis: Guiliel
mus cum Papa Adriano quarto pacem fecit, conceden-
do ei confecrationes Epifcoporum Regni fui & Duca
tus, ficut antiquitus eas habuit Romana Ecclefia,
undè difcordia fuerat intra Patrem fuum Rogerium
Regem, & Innocentium ac Eugenium Romanos Pon-
A.1157. tifices. Quod ipfum fcribunt Radulphus de Dice-
to, ac Matthæus Parifienfis. Nec Innocentius
fecundus, nec Eugenius tertius erectas à Græcis
Metropoles voluere dejectas: Permiferunt fufti-
neri, verùm falvis fuæ Cathedræ Apoftolicis juri-Vifitatore addat Anaftafius Bibliothecarius ?
bus, quæ omnes iftos Epifcopos jubent Romæ
confecrari. Voluerunt ipfas effe quafi folo nomi-
ne & honore Metropoles, palmares autem Me-
tropolitica poteftatis articulos fibi ex antiquo
more refervari. Et hoc conceffit Rex Guilielmus.
Et ejufmodi Metropoles in Italia ipfi etiam Pon-
tifices pofteà erexerunt. Et inter refervatos arti-
culos omninò fuit donatio Vifitatoris. Nam quòd
Severo Ficoclino Epifcopo MagnusGregorius Ra-
vennatis Ecclefiæ vifitationem commiferit fecundùm
prifcam confuetudinem, ejus in vita teftatur Joan-
L. 4. c. 5. nes Diaconus. Quòd etiam fuffraganeis iftius
Cathedræ Ecclefiis Vifitatores dederit Magnus
Gregorius, demonftrant ejus epiftolæ. Et con-
fecratio & Vifitatoris donatio videntur fpe&a-
re ad eundem. Hinc ifta Regula longè ma-
gis valuit in iftis Provinciis, quarum Suffra-
ganeos Papa etiam confecrabat. His Vifitato-
rem effe à Papa dandum edicit feptimus Gre-
gorius.

rem. Latè hæc habes apud Symmachum Urbis
Præfectum in epiftolarum Auctario. Et dum 26. 28,
Symmachum per quatuor jam annos pacificum
Pontificem quidam accufarent de multis, ideo-
que fuum fchifma adversùs illum refumeret
Laurentius, à Romanæ Ecclefiæ Clero & po-
pulo interpellatus Theodoricus Italiæ Rex fecit
quod in libro Pontificali fcribit Anaftafius Bi-
bliothecarius: Feftus & Probinus Senatores miferunt
relationem Regi, & cœperunt agere ut Vifitatorem
Rex daret Sedi Apoftolicæ. Tunc Rex dedit Petrum
Altina civitatis Epifcopum. Alter cafus eft,
dum per Synodum degradatus Epifcopus Ro-
mam appellat. Licet enim huic appellationi

Canones, degradatio tamen non caret omni
interim effectu, Degradatus ufque ad definiti-
vum Papæ judicium manet ab officio fufpen-
fus, nec poteft adminiftrare. Et hinc Contu-
meliofi Rejenfis Epifcopi, qui Synodaliter da-
mnatus Romam provocaverat, Ecclefiæ Vifita-
torem dari per Sanctum Cæfarium Arelatenfem
Metropolitam juffit Joannes fecundus
que Succeffor Agapetus confirmavit. Tertius
cafus eft longa Epifcopi infirmitas. Ita Ari-
minenfi Ecclefiæ ob longam Caftorii Episcopi
infirmitatem dedit Vifitatorem Leontium Urbi
natem Epifcopum Magnus Gregorius.

ejuf

Et hinc nafcitur nona quæftio, Quare de Petro: Altino Epifcopo ac Romanæ Ecclefiæ dato

Quod Canones prohibent. Et infra : Symmachus
facta Synodo purgatur à crimine. “Et damnatur Pe-
trus Altinas, invafor Sedis Apoftolicæ, & Lau-
rentius Nucerinus, quia vivo Epifcopo Symmacho
pervaferunt Sedem ejus. Petrus, licet tantùm
Vifitator, damnatur ante Anti-Papam Lauren.
tium. Et primæ Symmachi Pontificis ad indi-
ctam hac de caufa Synodum preces fuerunt,
ut Vifitator, qui contra Religionem, contra Statuta
Veterum, vel contra Regulas Majorum, à parte
Cleri vel aliquibus Laicis fuerat poftulatus, ex or-
dinatione Antiftitum, ficut decebat Sanctum Pro-
pofitum, prima fronte auferretur. Quæftio eft,
Quifnam Canon vetet Romanæ Ecclefiæ dari
Vifitatorem? Severini Binii marginale scholion
habet. Vifitatorem Rex poteftate abufus, ut fedi-
tionibus occurreret, dederat. Exiftimat non ipfum
Vifitatorem, fed ejus Laicam intrufionem dam-
nari. Alii putant Romanæ Ecclefiæ, non uni-
cum uti Cantuarienfi & Lugdunenfi, fed se-
ptem fuiffe Vifitatores natos: Utique feptem
Cardinales Epifcopos, quorum femper fuit
Romæ Divina in dies officia per vices celebra-
re. Refpondeo veram damnati Petri Altini
caufam edici à Primatibus præfatæ Synodi

Octava quæftio eft, An folis vacantibus Ec
clefiis poffit dari Vifitator? Refpondeo negati-Cardinales Epifcopos
vè. Confuevit dari etiam in tribus aliis cafibus.
Primus eft, dum Epifcopus eft ab officio fufpen-
fus. Ita à Donatiftis, dum Cæcilianum ante

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

exiftimo. Verùm quòd Papalis electio fit in ip forum præfertim manibus, in quavis circa illam difcordia vix poffint non effe fufpecti, ideoque alium tunc Vifitatorem dandum judicarunt & Honorius & Theodoricus. Nam fimili ex caufa Malchum Epifcopum ad Salonitanæ Ecclefiæ 11. Ep.22. vifitationem declaravit inhabilem Magnus Gregorius. Præterea an ista Cardinalium Epifcoporum poteftas fit adeò antiqua, non plenè conftat.

L.1.india.

Quæftio decima eft, Quando ceffarint Vifitatores, & quando vacantes Ecclefiæ cœperint per folum Capitulum aut ejus Vicarium adminiftrari? Refpondeo illos ad Regiæ nominatio nis ingreffum cœpiffe deficere. Palmare enim ipforum officium, nempè novi Epifcopi electionem dirigere, per Regias nominationes fuit penitus evacuatum. Et hinc vacantis Faventina Ecclefiæ Capitulo Sanctus Petrus Damiani obtulit femetipfum in Vifitatorem. Quòd nempè Metropolitæ nullos tunc conftituerent. Et hinc ipfos unà cum Canonicis electionibus reparare Gregorius nofter eft conatus. Verùm res non fucceffit. Etenim in variis Alexandri tertii ac Innocentii tertii de electionum forma Synodis ac Decretis nullam habemus memoriam Vifitatorum. Immò nec in Decretis Urbani fecundi aut fecundi Pafchalis, qui noftro Gregorio proximè fuccefferunt Interim non fuiffe plenè abolitos docet Bonifacius octavus, ftatuens defuncti aut captivi Epifcopi Ecclefiam, non per Metropolitam, fed adminiftrandam per Capitulum, atque adjungens: Ecclefie Cathedrali vacanti L. 1. tit. 8. Vifitator ab alio, quàm à Romano Pontifice deputari non poteft. Nifi fortè Capitulum in fpiritualibus & temporalibus negligenter aut perperam adminiftrat. Tunc enim Archiepifcopus ob negligentiam vel malitiam Capituli eo vocato caufæque fuper hoc cogni tione præmissa, Vifitatorem feu Adminiftratorem eidem Ecclefiæ licitè poterit deputare. Hujufmodi quoque Vifitator, quamquam fpiritualium & temporalium adminiftrationem legitimam cenfeatur habere beneficia tamen, quæ ad collationem pertinent Epifcopi, conferre non poteft, fi ab alio quàm à Romano Pontifice fuerit deputatus. Et hoc quidem eft Ecclefiæ noviflimum de Vifitatoribus Decretum. Licet illos cum Administratoribus confundere videatur Bonifacius, multa tamen inter ipfos eft differentia, fuo loco exponenda.

Epifcopis Pontifices, quibus allegandi imminebat occafio, fuggefferunt ipfum, qui dicebatur impetitus debuiffe Synodum convocare, fcientes quia ejus Sedi primum Petri Apoftoli meritum vel Principatus, deindè juffionem Domini fecuta Conciliorum venerandorum auctoritas, fingularem in Ecclefiis tradidit poteftatem, nec antedicta Sedis Antiftitem minorum fubjacuisse judicio in propofitione fimili, facilè forma antiqua ieftaretur. A quibuf dam Clericis & Laicis poft quatuor annorum pacificum Epifcopatum paffus fuit iftud ipfum Symmachus, quod à quinque factiofis Presbyteris & univerfa Pfeudo Diaconi Feliciffimi factione poft triennii pacificam fedem toleraverat olim Sanctus Cyprianus. Uterque de variis & electio nis & adminiftrationis vitiis fuit accufatus. Et hujus in thronum intruferunt Fortunatum, iftius in fedem feditiofi revocarunt nuperum AntiPapam Laurentium , tune Epifcopum Nucerinum. Hinc factum eft quod fcribit Anaftafius Bibliothecarius: Et fecerunt fchifma. Et divifus eft iterùm Clerus Nam alii communi. caverunt Symmacho, & alii Laurentio. Hinc à Fetto & Probino perfuafus Rex, quo urbem fervaret à turbis & feditionibus, indixit totius Italiæ Synodum, utrumque fufpendit ufque ad definitivum ab illa judicium, ac interim Petrum Altinum Epifcopum dedit Romanæ Ecclefie Vifitatorem. Facere fe credidit iftud ipfam, quod in Bonifacii & Eulalii caufa fecerat Imperator Honorius. Verùm intercedebat largum difcrimen. Bonifacii hefterna & turbida, Symmachi electio jam per quatuor annos erat pacifica, ipfamque & Laurentius agnoverat, mi. fericordiæ intuitu donatus & contentus Epifcopatu Nucerino. Hinc ante Synodale judicium extrudi, fufpendi, fpoliari non poterat Symmachus, Bonifacius à poffeffionis ingreffu poterat impediri. Item per contentiofam & dubiam eleAtionem nutante Bonifacio Honorius poterat, per quadriennii pacificum Epifcopatum firma ac certa Symmachi fede Theodoricus non poterat convocare Synodum, fed lucidè id fpectabat ad ipfum Pontificem. Deindè convocata erat folius Italiæ Synodus, de qua ad fecundam fuam Romanam dixit Felix Papa tertius: Quoties intra Italiam propter Ecclefiafticas caufas colliguntur Domini Sacerdotes, confuetudo retinetur, ut Succeffor Præfulum Apoftolicæ Sedis ex perfona cunctorum totius Italia Sacerdotum cuncta conftituat, qui caput eft omnium. Quidquid fit de univerfali totius Ecclefiæ Synodo, Italicam Synodum pleno jure fubeffe Pontifici, ac fine ipfo aut adversùs ipfum nihil penitus poffe, eft longè certiffimum, & nullus umquam de hoc hæfitavit. Et in hæc omnia Petrus Altinus Epifcopus manifeftè deliquit. Fecit iftud ipfum Symmacho, quod Novatus fecerat Sancto Cypriano. Hinc non quamvis Romanæ Ecclefiæ, fed hanc ejus folam vifitationem effe contra Canones, & ejus ufurpatorem Epifcopum effe Apoftolicæ Sedis invaforem, rectè dixit Anaftafius Bibliothecarius, & Petrum tamquam talem meritò laudata Syno. dus degradavit. Septem Cardinales Epifcopos effe Romanæ Ecclefiæ Vifitatores natos omninò

[ocr errors]

Non folùm à Regibus invafum nominandi jus, fed & faciende electionis petendam ab ipfis licentiam præfens Canon abolet & circumducit. Eligendi licentiam mandat à Papa peti, vel à Metropolita. Uti enim quorumdam Provincialium Epifcoporum confirmatio & confecratio ad hunc, quorumdam ad iftum fpectat per Canonem aut confuetudinem, ita & donanda eligendi facultas. Epifcoporum electiones ab omni Laica fervitute emancipatas voluit optimus Pontifex, ac plenè redditas avitæ liber tati. Nec fine fundamento. Quòd enim quævis Laica in Antiftitum electiones violentia, ac præfertim Regia ipforum nominatio, & Ecclefiam &Rempublicam involvat plurimis & gravif fimis difciplinæ fordibus ac damnis, jam frequenter oftenfum eft, & videre poffis apud Mar

C. 3.4.

Leg. 123.

Cap. I.

Tit. 9.C.I.

tiaum Cromerum Warmienfem Epifcopum in
vigefimo quinto libro de rebus Polonorum. Hæc
Ecclefiæ libertas fuit omninò digna, ut ob ip
fam nofter Gregorius excommunicaverit Henri-
cum Imperatorem, & ipfe poft duriffimas cala-
mitates fit in exilio defunctus.

laudat in Canonica ad Belluacenfis Ecclefiæ Cle-
rum & populum Epiftola Hincmarus Metropo
lita Remenfis: Pranofcere vos volo, quia fi perfo
nam à facris Canonibus deviam fcienter nobis addu-
xeritis, non folùm ex ea Pontificem non habebitis,
verùm etiam pro illicita electione ut contemptores Ca-
nonum judicium incurretis. Sed & noftro & Coepi-
fcoporum noftrorum judicio refutata electione veftra
incongrua, talem fecundùm Laodicenfes Canones
ftudebtmus eligere, qui veftris vitiofis voluntatibus
non valeat confentire. Exftat Epiftola apud Jaco-
bum Sirmondum in Galliæ Conciliis inter Epifco-
palium promotionum formulas. Eadem de re,
ac de eodem Clero & populo, qui imperitum ac
improbum Fromondum elegerant in Epifcopum
fcribit cum univerfa apud Sanctam Macram Sy
nodo idem Hincmarus: Perdiderunt electionem,
ficut oftenfum eft illis in Synodo, & per facras Regu- Ep. 12.
las non ulterius illorum, fed Epifcoporum esse ele. c. 6.
&ionem, quam non præire fcirent, fed fubfequi,
& non fe ab ea debere excidere. Et nunc contra_Re-

Eligendi vel confirmandi jus ob fixi à facris
Canonibus temporis lapfum, vel ob datum indi-
gno fuffragium devolvi ad fuperiorem Prælatum
eft antiqua Regula. Etenim in novella ad Pe-
trum Officiorum Magiftrum lege fcribit Impera-
tor Juftinianus: Si qui debent eligere Epifcopum,
citiùs ipfa Decreta intra fex menfes non faciant,
tunc periculo propria animæ ille, quem competit or-
dinare Epifcopum, ordinet. Quam legem laudat
in Nomo-Canone Photius. In fuis ad ipfum
notis Theodorus Balfamon addit dictam legem
non contineri in Bafilicis, addit tamen innova-
tam & confirmatam à Conftantinopolitano Pa-
triarcha Michaele Cerulario, atque eundem in
fenfum fuiffe interpretatum vigefimum quintum
Canonem Chalcedonenfem. Verùm hic negligulas leges fine Vifitatore præfumpferunt electio-
gentem Metropolitam dumtaxat correptioni fub*
jicit, non meminit devolutionis. Quidquid fit,
legem fuam Imperator Juftinianus omninò de-
fumpfit ex aliquo anteriori Canone. Eundem

BE

nem. Verbum, Scirent, aut aliud fimile eft om-
ninò fupplendum. Hunc ergo antiquum Cano-
nem hic innovat nofter Gregorius.

Excommunicatio Regis HENRICI.

Eate Petre Princeps Apoftolorum, & tu Beate Paule Doctor gentium, dignamini, quæfo, aures veftras ad me inclinare, meque clementer exaudire. Quia veritatis eftis. Difcipuli & Amatores, adjuvate, ut veritatem vobis dicam, omni remota falfitate, quam omninò deteftamini, ut Fratres mei meliùs mihi acquiefcant, & fciant, & intelligant, quia ex veftra fiducia poft Dominum & Matrem ejus femper Virginem MARIAM pravis & iniquis refifto, veftris autem fidelibus auxilium præfto. Vos enim fcitis, quia non libenter ad facrum Ordinem acceffi, & invitus ultra Montes cum Domino Papa Gregorio abii, fed magis invitus cum Domino meo Papa Leone ad veftram fpecialem Ecclefiam redii, in qua utcumque vobis deservivi . Deinde valdè invitus cum multo dolore & gemitu ac plan&u, in throno veftro valdè indignus fum collocatus.

,

,

[ocr errors]
[ocr errors]

& gra

Hæc ideò dico, quia non ego vos,
quia non ego vos, fed vos elegistis me
vissimum pondus veftræ Ecclefiæ fupra me pofuiftis. Et quia super mon-
tem excelfum juffiftis me adfcendere, & clamare atque annuntiare popu-
lo Dei fcelera eorum & filiis Ecclefiæ peccata eorum, membra Dià-
boli contra me cœperunt infurgere, & ufque ad fanguinem præsumpse-
runt in me manus fuas injicere. Adftiterunt enim Reges terræ, & Prin-
cipes fæculares, & Ecclefiaftici, & Aulici, & Vulgares convenerunt in
unum adversùm Dominum, & adversùm vos Chriftos ejus, dicentes :
Dirumpamus vincula eorum & projiciamus à nobis jugum ipforum. Et
ut me omninò morte, vel exilio confunderent, multis modis conati funt

« VorigeDoorgaan »