Lib. 3. Cathedratico xenio aliquid annuè confueverint, | Et adversùs noftrum Gregorium Imperator Hen- Cap. 4. Cap. 5. de Can. 34. 21. vos, nefcientes quid faciat Dominus eorum, fub fervi Apoftolica ad Galatas verba, Fratres obfecro vos, fic commentatur Sanctus Hieronymus: Verba hæc nos ad humilitatem provocant, fupercilium decutiunt Epifcoporum, qui velut in aliqua fublimi fpecula conftituti vix dignantur videre mortales, alloqui confervos fuos Discant ab Apoflolo errantes & infipientes Galatas fratres vocart. Et fuper hæc ad Ephefios verba, Subjedli Invicem in timore Chrifti, declamat: Audiant hæc Epifcopi, audiant Presbyteri, audiat omnis ordo Doctorum, Subjectis fuis fe effe fubjectos. Imitentur dicentem Apoftolum: CUM ESSEM LIBER EX OMNIBUS, OMNIBUS MEIPSUM SERVUM FECI, UT OMNES LUCRIFACEREM. Salvator quoque formam fervi accepit, ut ferviret Difcipulis fuis: Et pedes eorum lavit. Hoc intereft inter Gentium Principes & Chriftiano rum, quòd illi dominentur fubditis, nos fervimus: Et in eo majores fumus, fi minimi omnium fuerimus. Et in litteris ad Nepotianum: Epifcopi Sacerdotes fe effe noverint, non Dominos. Honorent Clericos quafi Clericos, ut & ipfis à Clericis, quafi Epifcopis, bonor deferatur. Et in litteris adverEp.61 c.2. sùs Joannem Hierofolymæ Epifcopum : Tu Beatiffimus Papa, & faftidiofus Antifles, folus dives, folus fapiens, folus nobilis & difcretus, confervos tuos redemptos fanguine Domini tui, rugata fronte & obliquis oculis defpiciens. Et hinc inter articulos, de quibus in Synodo ad Quercum accufatus fuit Sanctus Joannes Chryfoftomus, erant & hi: Quòd Berenium Sacerdotem contumeliis multis malè acceptum dediderit. Quòd Epi-univerfitas Cemiterium denuò magna pompa, fcopis à fe ordinatis pecunias largiatur, ut per illos Clerum laboribus opprimat. Quòd Clericos inufitatis injuriis & contumeliis affecerit. Et adver sùs Joannem Ravenna Archiepifcopum fcribit Magnus Gregorius: Difciplina ad vitam Clericorum cuflodiendam nulla eft, fed Fraternitas tua fe Clericis fuis tantummodo Dominum exhibet. Epift.a. Lib. 4. Ep. 15. in Cœ Quid de cenfurarum pro pecunia abfolutionibus femper judicaverit Ecclefia eft fuprà in proemialibus expofitum. Quare juftiffima nuper fuit Germanorum Procerum apud Adrianum fextum Pontificem querimonia: Si fortè Cap. 50. fine armis, pugnis tantùm & lapillis, miterio duo plurefve manus conferant, xam habeant ad fanguinis ufque quantumvis modici , effufionem, tunc ad interdictorum feveritatem recurrunt Ecclefiaftici, nec priùs publica Chriftianorum redintegrant officia, quàm civium aut ri gravibufque nec minoribus profectò impenfis consfecrari curaverit, quàm primùm ex profano redditus fit fepultura is locus facer. Quæ omnia in caput tandem redeunt Laicorum. Cunctas hujufmodi fordes meritò hic damnat nofter Gregorius. CANON S' quis prædia Beati Petri Apoftolorum Principis in proprietatem fuam ufurpaverit vel fciens occultata non propalaverit, vel debitum fervitium exindè Beato Petro non exhibuerit, recognofcat se iram Dei & Sanctorum Apoftolorum, velut facrilegum incurrere. Quicumque autem in hoc crimine deprehenfus fuerit, eandem hæreditatem Beati Petri legitimè reftituat & pœnam quadrupli de propriis bonis perfolvat S' CANON XIL quis Epifcopus fornicationem Presbyterorum, Diaconorum, vel Subdiaconorum, vel crimen incæftus in fua Parochia, precibus vel pretio interveniente, confenferit, vel commiffum fibique. compertum auctoritate fui officii non impugnaverit, ab officio sufpendatur. SCHOLION. Ua adversùm conjugatos Clericos Decreta effe è fanctis Patribus haufta oftendit infigniter in litteris ad Ottonem Conftantienfem Epifcopum nofter Gregorius, ac pergit: Cùm hæc omnia Paftorali providentia observanda transmitteremus tu non furfum cor, fed deorfum in terra ponens, facris Ordinibus libidinis fræna laxasti, ut qui mulierculis fe junxerant, in flagitio perfiflerent, & qui necdum duxerant, tua interdicta non rimerent. O impudentiam, o audaciam fingularem! Videlicet Epifcopum Sedis Apoftolice Decreta convellere, Præcepta fanctorum Patrum contemnere, imnò verò Præceptis contraria, & fidei Chriftianæ repugnantia de fuperiori loco, & de Cathedra Pontificali subjeclis ingerere. Eadem Decreta fua purgat & firmat in litteris ad Conftantienfis Ecclefiæ Clerum, & profequitur: Sed Epifcopus vefler neque reverentia Præcepti Beati Petri, neque officii fui follicitudine attractus, quæ paternè fuaferamus perficere curavit. Et ut non folùm inobedientie, verùm & rebellionis offenfam incurreret, palàm Clericis fuis jussioni noftræ, immò Beati Petri contraria permifit, ita ut qui mulierculas habent › neque retinerent, & qui non habent, illicita temeritate fubintroducerent. Nec folum Ottonem, fed & plures Germaniæ Epifcopos fuiffe ejufdem negligentiæ atque audaciæ, lucet ex ejufdem Pontificis Epiftola ad omnem Imperii Clerum & populum: Audivimus quòd quidam Epifcoporum apud vos commorantium, ut Sacerdotes & Diacones & Subdiacones mulieribus commifceantur, aut confentiant aut negligant. His præcipimus vos nullo modo obedire, vel illorum Præceptis confentire, ficut ipf Apoftolice Sedis Præceptis non obediunt auctoritati fanctorum Patrum confentiunt. Teftante facra Scriptura, facientes & confentientes par pœna complectitur. Ejufdem criminis notat Flandrenfium Epifcopos in litteris ad Robertum Co- Lib. 4. Ep. 11. mitem: Ex parte Omnipotentis Del te rogamus, &omninò tibi præcipimus, ut ubicumque potes fornicariis & fimoniacis refiftere & contradicere, nullius ratio vel gratia te poffit retorquere. Plurimi enim eorum, qui vocantur Epifcopi, non folùm juftitiam non defendunt, verùm etiam ne clarefcat, multis modis obfcurare nituntur. Tales ergo non Epifcopos, fed Dei habete inimicos. Et ficut illi non curant Sedi Apoftolicæ obedire, ita & vos nullam eis obedientiam exhibete. Quòd Hubertus Motinenfis Ecclefiae Archidiaconus damnata illa conjugia palàm ac impudenter defenderit, apud torqueret, Epifcopos fub colore correctionis cautè dece rum excommunicationem illis promittite. Hinc erant Porrò adversùs nepotem fuum Hincmarum guit, non de peccandi licentia, fed dumtaxat de vendita jam commifforum peccatorum im. punitate. At verò laudati Anfelmi, per Simeonem Dunelmenfem laudata, Londinenfis A.118 Synodus habet & hunc Canonem: Jurabunt Archidiaconi omnes, quòd pecuniam non accipient pro toleranda tranfgreffione bujus adversùm conjugatos Clericos Statuti, nec tolerabunt Presbyteros, quos fcient fœminas habere, Missam cantare, vel Vicarios habere. Similiter Decani facient. Qui verò Archidiaconus vel Decanus jurare noluerit, Archidiaconatum vel Decaniam perdet. Quod Quod ipfum eifdem ferè verbis refert Joannes Bromptonus. Et adjungit de Rege fuo Henrico primo: Henricus Rex Concilium magnum de uxoribus A.1103. Sacerdotum prohibitis, & de Sacerdotibus fornica A.1125. riis, & de corum concubinis, apud Londonias cele- Tom.8. Quòd in conjugatos Sacerdotes dormirent ac U CANON XIII. T omnis Chriftianus procuret ad Miffarum folemnia aliquid Deo offerre, & duci ad memoriam, quod Deus per Moyfen dixit: Non apparebis in confpectu meo vacuus Etenim in Collectis Sanctorum Patrum liquidò apparet, quòd omnes Chriftiani offerre aliquid Deo ex ufu Sanctorum Patrum debent. SCHO Cap. 3. SCHOLI ON, Populi ad Miffe facrificium oblationem effe longè antiquiffimam, lucet ex Tertulliani libro de Corona militis: Oblationes pro defundis, pro natalitiis annua die facimus. Effe affirmat inveteratam, quam confuetudo corroboravit, obfervationem. Nec folam Sacerdotis, fed etiam populi oblationem omninò laudat, de qua fcribit in exhortatorio ad caftitatem libro: Pro deCap. 11. functa uxore oblationes annuas reddis. Offeres ergo Cap. 10. pro duabus? Et in libro de Monogamia: Offert Lib. 2. Ep. 58. 24. Ex quo.vides ritum hunc effe Apoftolicum, è viduus annuis diebus dormitionis ejus. Utique II. 9. C. cras illucefcente Sabbatho eft opus oblationibus. Quòd nempè folis Dominicis & Sabbathis fynaxim facerent Monachi & offerrent. Et in antiquiffimis Ecclefiæ Canonibus diftinguitur duplex Peccatorum reconciliatio: Una ad Confiftentiam, feu communionem in folis orationibus, altera ad Perfectionem feu communionem cum oblatione. Hoc eft cum jure panem & vinum ad Altare offerendi. Addit quarta Car- Cap. 93. trum,neque in Sacrario,neque in Gazophylacio recipian- genii Tyrannidem Deo oblationes & gatiarum actiones fieri per Sacerdotes jufferat: Epiftolam Pietatis tue mecum ad Altare detuli, ipfam Alta. ri imposui, ipfam gestavi manu cum offerrem facrificium, ut fides tua in mea voce loqueretur, & apices Augufti Sacerdotalis oblationis munere fungeren. tur. Fieri voluit ab Epiftola, quod faciendum fuerat à Principis perfona. Magnus quippè Theodofius omninò fervavit hanc à nepotis fui Theodofii lege laudatam confuetudinem: Ad Jacra Altaria munerum tantùm offerendorum caufa accedimus cum circumfeptum Sacrorum adytum ingreffi fumus, ftatim egredimur, nec quidquam ex propinqua Divinitate nobis arrogamus. Quòd folius oblationis caufa ad Mediolanenfis Ecclefiæ facrum adytum feu chorum admiffus, & ftatim exire juffus fuerit à Sancto AmLib. 7. c. brofio, teftatur & laudat Hermias Zozomenus. Laudata porrò lex exftat ad calcem Ephefini Concilii. Et de Valente Augufto fcribit in Ecclefiaftica Hiftoria Theodoretus: Ad Divinum templum venit, & Altari confueta munera obtulit. Et ad Heliodorum fcribit Sanctus Hieronymus : Clerici de Altari vivunt, mihi quafi infructuofe arbori fecuris ponitur ad radicem, fi munus ad Altare non defero. Nec poffim obtendere paupertatem. Et in libro adversùm Luciferianos: Sacer. Epift. 1. dos pro Laico offert, five confecrat, oblationem fuam. Rectè enim in antiqui Teftamenti quæftio. nibus fcribit Hilarus Diaconus: Obtulit Deo facrificium Samuel, fed non inde vicem Sacerdotis egiffe cognofcitur. Ipfe enim femper dicitur offerre, cujus oblationes funt, quas fuper Altare imponit Sacerdos. Et Saul obtulit. Hoc utique genere, id eft,turgia. Memento eorum qui obtulerunt, & propter per Sacredotem, ficut & nunc offertur. Et David Cap. 46. obtulit, & Salomon obtulit, & cæteri fimiliter obtulerunt. Numquid omnes vicem Sacerdotis egerunt? Quamvis enim proprio Sacerdos fungatur offiturgia Sancti Joannis Chryfoftomi. Et Roma Cap. 2. cio, ille tamen offerre dicitur, cujus nomine agit Sa Iftos divites, qui de pauperis facrificio feu oblatione partem fumerent meritò increpat idem Cyprianus. Pauper deberet fumere de facrificio divitis. Hinc enim in fermonibus de tempore declamat fub Sancti Auguftini nomine Sanctus Eligius Tornacenfis Epifcopus: Ille bo- Serm.216 nus Chriftianus eft, qui quando ad Ecclefiam venit, & oblationem quæ in Altari mittatur exhibet, & pauperibus, fecundùm quod vires habet, argentum porrigit aut buccellam. Utique à Sacerdote confecrandam buccellam, aut argentum ad ipfam emendam. Sermonem hunc non effe Sancti Auguftini, evincunt plura: Effe laudati Eligii, demonftrat in ejus vita Sanctus Audoenus Archiepifcopus Rothomagenfis. Interim antiqua eft ifta divitum in pauperes pietas, ipfam in Sancti Marci Apoftoli Liturgia refpicit hæc Sacerdotis oratio: Eucharifteria fufcipit Deus eorum, qui multum & parum, clam & palàm, liberè offerre volunt, & non habent; & eorum qui hodierno die oblationes obtulerunt. Et Sancti Jacobi Liturgia habet Meminiffe digneris, Domine, eorum qui has oblationes obtulerunt hodierno die ad Sanctum Altare tuum, & pro quibus unufquifque obtulit, aut in mente babet. Et infrà: Pro quibus unufquifque obtulit, vel cogitat offerre. Et Sancti Bafilii Li quos obtulerunt. Et infrà: Memento Domine co- ni hodie Miffalis Canon habet: Memento Domi- vel qui tibi offerunt hoc facrificium laudis. Expo- fub Carolo Magno ac ejus pofteris Gallicani Epi- Fol. 38. Cap. 22. tiones corum. Pro quovis proximo poterat quis offerre. Rectè tamen adjungit Walafridus Strabo : Sciendum quofdam inordinatè offerre, qui attendentes numerum oblationum potiùs quàm virtutem Sa cramentorum, fæpè in illis tranfeunter offerunt Mif fis, ad quas perfiftere nolunt. Rationabilius fiquidem eft ibi offerre, ubi velis perfiftere, ut qui munus Domino obtulifti, offeras pariter pro eodem mu nere fufcipiendo poftulationem devotam. Non enim fruftra in actione dicitur: Qui tibi offerunt. Non dicit, Qui obtulerunt: Ut intelligamus eos perfiftere debere in offerendo, donec oblata ad hoc perveniant, ad quod oblata funt. Sed & in hoc error non modicus videtur, quòd quidam fe non poffe aliter plenam commemorationem eorum facere, pro quibus offerunt, nifi fingulas oblationes pro fingulis offerant, vel pro vivis & defunctis fimul non æftimant immolandum, cùm verè fciamus unum pro omnibus mortuum, unum Pa nem effe & Sanguinem, quem univerfalis Ecclefia offert. Qui olim quavis ex caufa Euchariftiam non poterat fumere, etiam offerre non poterat. Hinc enim Chriftianitatis Perfectionem, feu Euchariftiæ percipiendæ jus, antiqui Canones titulant communionem cum oblatione. Omnis item offerens debebat & fumere: Nec enim uti Confiftens folis orationibus, fed uti Perfectus debebat ipfi facrificio communicare. Hinc quoque ex ejus, qui Perfectus non erat, nomine non licebat offerre. Non enim fine caufa habet Liturgia Sancti Jacobi Pro quibufcumque obtulit, aut in mente habet. Uti hodiè pro excommunicatis, ita olim pro cun&tis necdum Perfectis offerri non poterat, nec ipforum nomen ad Altare recitari. Præcipitatam hanc nominis recitationem graviter in pluribus Epiftolis damnat Sanctus Cyprianus. Uti tamen hodiè iftos, ita olim hos potuit offerens habere in mente. Quòd enim oblatio noftra etiam Hæreticis atque Paganis prodeffe, & pro ipfis poffit ad Divinam Clementiam dirigi, eft lucida doctrina Apoftoli & totius Chriftianitatis. Walafridi Strabonis tempore defecerat hæc difciplina: Hinc omnes offerentes non jubet participare de facrificio, fed dumtaxat ipfi ufque ad finem adeffe. Secunda Matifconenfis SynoCap. 4° dus habebat hunc Canonem: Decernimus ut omnibus Dominicis diebus Altaris oblatio ab omnibus viris & mulieribus offeratur, tam panis quàm vini. Quod ipfum in fuis Capitularibus inculcarunt Theodulphus Aurelianenfis, Hincmarus Remenfis, Herardus Turonenfis, aliique plures accipiant. Lucidè fupponit Euchariftiam tunc ab omnibus non confueffe fumi. Fol. 19. Laudati omnes Canones non Gazophylacio, fed Altari oblationem injungunt, mandantque effe panem & vinum. Elucidat in Magni Gregorii vita Joannes Diaconus: Matrona quædam L. 2. c. Beato Gregorio per ftationes publicas Missarum fa. 41. lemnia celebranti, folitas oblationes obtulerat. Cui poft Myfteria traditurus cùm diceret, Corpus Domini noftri JESU Chrifti confervet animam tuam, lafciva fubrifit. Ille continuò dexteram ab ejus ore convertens, partem illam Dominici Corporis fuper Altare depofuit. Expletis verò Miffarum folemniis Matronam coram populo exquifivit, quamobrem Corpus Dominicum fumptura ridere præfumferit. At illa diu muffitans tandem prorupit, Quia panem, inquiens, quem propriis manibus me feciffe cognoveram, tu Corpus Dominicum perhibebas. Panem in carnem à Deo verti impetravit Gregorius, atque ità mulieris perfidiam fanavit. Panem ergò offerebant fideles, ut quif que de proprio, nullus de alieno elemento Euchariftiam fumeret. Quod ipfum lucet ex fupra laudatis verbis Sancti Cypriani. Et Ordo Romanus habet: Archidiaconus accipiens Oblatas per Subdiaconos hinc indè porrigentes eas, ponit tantas fub Altare, quantæ possint populo fufficere. Addit de ordinandis Clericis: Offerant oblationes ad manus Epifcopi & ab eo confecratas accipiant. Easdem numero. Hinc enim ipfas certo ordine difponit Archidiaconus. Quod ipfum fervari à Græcis oftendit Simeon Archiepifcopus Thef falonicenfis: Particula cujufdam nomine Sandło pani adjacens, quando confecratur, & fit Corpus Chrifti, continuò fanctificationis & ipfa fit particeps, in calicem verò missa sanguini unitur. Quare & animæ, pro qua oblata eft, gratiam confert. Panis particulam, quæ majorem hoftiam quafi Regem Aulicus ftipet in Altari, quifque pro fe offert : Per ipfas Beata Virgo, Sancti Angeli, Juftorum animæ, totumque Chrifto capiti adhærens Ecclefiæ corpus fignificantur. Et perfectæ unionis fignificandæ gratia, fingulæ illæ particulæ communionis tempore commifcentur in calice, & fic populo dantur. Quare videtur quifque fuam non poffe recipere. Longus eft Græcorum ritus & varius, nec hujus loci. Tractant Græci hafce particulas, quomodo olim Latini tractabant oblatum vinum, de quo Ordo Romanus: Archidiaconus fufcipit amulas, refundit in calicem majorem, tenente cum Subdiacono Regionario, quem fequitur cum fcypho fuper planetam Acolythus, in quo calix impletus refunditur. Affirmat & Epifcopo & Presbyte Fol. 100. Fol. 14. |