L. 3. Epilt. 26. primi pafcantur triginta pauperes in aula pro animabus eorum, & animabus fratrum, & benefactorum iftius loci,& omnium fidelium defunctorum. Et predictus Abbas Syfter, qui boc inftituit, fuum A.1154 babebit pauperem fingulis annis in perpetuum . Iftiufmodi eleemofyna fuit & illa, de qua ad fuos Beccenfes Monachos fcripfit Sanctus Anfelmus Archiepifcopus Cantuarienfis: Conftitutio nem noftram & veftram de eleemofyna pauperum nullo modo minui permittatis, fed potiùs augete. Et de Udalrico Abbate haber Laurishamenfis Monafterii Chronicon: Quorumdam militum magnificam fidei devotionem pius. Pater Udalricus dignè remunerans conflituit eis, ficut Carolo Magno & duobus Ludovicis, fingulos pauperes in Cana Domini ad Mandatum Frairum perpetuò affignari. Nempè Canonica electionis libertatem laudatus Carolus, ejus filius Ludovicus Pius, ac nepos Ludovicus Germaniæ Rex Monafterio permiferant, & laudati milites defenderant. Et de Cluniacenfis Monafterii erga fuos pro ipfo labores gratitudine fcribit ad Hugonem Abbatem Sanctus Petrus Damiani: Conventus tecum mihi promifit, quòd per omnes fuccedentium viciffitudines temporum Anniverfarium mei obitus rediviva femper memoria coleret. Cui fponfioni & hoc additum eft, ut unum fine intermiffione pro me pauperem, & alimentis & indumentis jugiter fuftentaret. L. 6. E pift. 2. Lib. 2. C. 20. Radulphum de Diceto: Ludovicus Rex Franco- A. 1166. conceffit chartam, ita inquiens me audiente: De- &tum à Cucufi Epifcopo fcribit Sanctus Joannes Præfens ergò Canon à Monafteriis & Capi- Eft & alia hujus boni operis fpecies, quam Abbates non fpontè fufcipere, fed ipfis Pontifex, Rex, aut Epifcopus confueverunt imponere, & titulare Panem Abbatis. Etenim de degradato Ecclefiæ Remenfis Archiepifcopo Ebbonefcribit ad Nicolaum primum Pontificem Syno-juffit à ditioribus Collegis. Et ita fibi fuiffe fadus Tricaffina: Ebbo per diverfa Monafteria, commendatione Ludovici Imperatoris degit. Et in ejuf dem Ecclefiæ hiftoria Fiodoardus: Ludovicus fu gitivum Ebbonem revocari fecit, & in Monafterio Sancti Bonifacii et, & Clericis ac Laicis qui cum ipfo erant, neceffaria miniftrari, & Synodum exfpe. clare præcepit. Quod ipfum de Hildemanno Belluacenfi Epifcopo præcepit apud Atrebatenfes Monafterio Sancti Vedafti. Et de fuo nepote ad laudatum Hugonem Abbatem fcripfit Apo-, ftolicæ Sedis legatione fungens in Gallia lauda-nafteriis enim atque Capitulis nimiæ divitiæ funt tus Petrus Damiani: Rogo Sanditatis veftræ Clementiam fuper adolefcentulo iflo, ut illi magiftrum fimul & victum paterna pietate provideat. Et ad Alexandrum tertium Pontificem, qui filio Laxii de Archerio fimilem præftari gratiam jufferat,fiaftici juris eft, fine confenfu Epifcopt, vel Romarefcripfit Stephanus Aureliæ ad Sanctum Evurtium Abbas, ac pofteà Tornacenfis Epifcopus: Superveniente nuntio mutatum eft mandatum, gravatum præcepto, ut quotidianum victum in imEp 67. menfam pecuniæ fummam converterem, & decem folidos Parifienfes per fingulos menfes puero numerarem. Fadum ut imperaftis, cùm hæc & alia quæcumque jufferitis, ego & fratres noftri parati fimus libenter fufcipere, & liberaliter adimplere. Sciat interim Paternitas veftra nos in quibufdam Clericis exbibendis per aliquos Dominos meos Cardinales confimilia onera fuftinere. Eum enim & Ernando Clerico gravaverat Cardinalis Albertus, Romanæ Ecclefiæ Cancellarius. Et de Ludo-fibi acquirant, fub excommunicatione interdici vico feptimo Francorum Rege habemus apud mus. Quid enim de Decimarum nundinatione Ep 68. &ag. peffimum venenum. Quod ipfum in fecunda fua ni conceffione Pontificis, Monafteriis aut Canonicis Lib. 3. 25. c. ut eft, ut rursùm Dominus Cono Prænefinus Epifco- fenferit antiquitas, lucet ex Hincmari Remenfis Archiepifcopi litteris ad Wiligifum, aliofque Sancti Dionyfii Monachos Abfit Fratres, : alii Ecclefiaftici & Religiofi viri hoc audiant, quia Monachi de Monafterio Sandi Dionyfii Decimam vendere quærunt, ut de ipfo pretio infernum comparent. Multò magis autem abfit, ut Laici hoc audeant, quod nemo etiam peccatis publicis implicans in mea Parochia facere audet. Si enim aliquis de alio Monafterio, quàm de noftro hoc tentare, quantò magis facere præfumeret, ab omni communione illum de Parochia mea excommunicarem. Epiftolæ frag-fuam Abbatem vocaverunt, & ut ea de manu Beati mentum exftat apud Flodoardum. Decimarum enim jus eft Ecclefiafticum & fpirituale, ideoque nec emi poffit nec vendi. Et Laicus eft ejus omninò incapax, ideoque ab illo id fingulariter non poffit fieri. Etiam Joannes Cardinalis de Crema, Honorii fecundi in Anglia Legatus, in Londinenfi fua Synodo ftatuit: Nullus Abbas, nullus Prior, nullus omninò Monachus vel Clericus Ecclefiam five Decimam, feu quælibet benef cia Ecclefiaftica, de dono Laici fine proprii Epifcopi auctoritate & assensu suscipiat. Quòd fi præfumptum fuerit, irrita erit donatio hujufmodi, & ipfe Canonice ultioni fubjacebit. Quæ verba defum pfit ex Lateranenfi Synodo Calixti fecundi. De Cap. 18. vario Templariorum, Hofpitalariorum, & Lib. C.7. : & Lib. 1. Petri acciperet, ac fecurò in Abbatia Deo ferviret, aliorum Regularium in fuam jurifdictionem ex- 12. Adductam Cononis Cardinalis Synodum laudat in fui Maurigniacenfis Coenobii Chronico Theulphus Monachus, & adjungit de fuo Ab bate Thoma: Mordebat Abbatis & aliorum quorumdam Fratrum confcientiam, quòd Anteceffores noftri Ecclefias & Decimas quafdam , non folùm donis, verùm etiam pecuniis acquifierant. Neque enim tunc, in initio fcilicet conftitutionis bujus Ecclefiæ, quæftio de Simonia fic ventilata erat, ficut Pofterorum diligentia factum eft. Sed fi quid Ecclefia ficum à fecularibus hominibus emeretur, non emptia, fed redemptio vocabatur. Sed cum diutiùs fu per hac re titubassent, Divina providentia factum pro eis vult dare aliquam Ecclefiam, quam tenet in fua manu, non minùs utilem, fi liceat accipere, ne judicetur emptio? Ad hanc, inquam, quæftionem refpondit Pafchalis fecundus: Pro terris Ecclefiarum de manu Regis Ecclefias fufcipere minùs Ep. 45. licet, ne facrilegii dari videatur affenfus. Divina enim in nullius bonis funt, & quod Deo femel oblatum eft, in alienos ufus non expedit ufurpari. Por curiùs indulgetur. Pactum hoc, quòd in ipfo pof feffio deferatur, adeoque & detur pro Decimis, affirmat effe de emptione ac fimonia fufpe&tum; in Rege tamen, dummodò & poffeffio & Decima fpecent ad eandem Ecclefiam, & abfit fcandalum, poffe diffimulari: Quòd fit faltem unius redemptio. Etenim Ecclefiæ fuæ poffeffionem pro alienis Decimis deferere, est em. ptio manifefta. Lucet hoc ex alio ad hanc Anfelmi quæftionem, Si de manu Laici liceat Epifcopo vel Abbati accipere Ecclefias, quas in fuo dominio habent, cum eas non perfonæ, fed Epifcopatui vel Abbatia donent, ejufdem Pafchalis Refponfo: De manu Laici Epifcopus jam confecratus fufcipere non debet Ecclefias, fi in aliena Parochia fint, fi verò in sua fint, licenter accipiat. Hoc enim non videtur dare, fed reddere, cum Ecclefiæ omnes per fingulas Parocbias in Epifcoporum effe debeant poteftate. Abbates verò per Epifcoporum manus fufcipiant . Et Al Tit. 3 C. 19. Albertus ac Theo duinus Cardinales, Alexan- Idam à nefcio quo milite Decimam cum Epifco- Lib.r. Ecclefiam Abbati & fratribus in pace reftituas. provifo nibilominùs ut confueta fervitia, ad que Laici illis Ecclefiis pro Decimis tenebantur, etiam. poft contractum talis venditionis impendant, cùm ad Alia quæftio eft, An Fratres etiam mendicos pretium perveniat earumdem. Ita poffeffiones cantes poffint Altaria & Decimas poffidere? Sufuas, Decimas præfertim ac Primitias, de Lai-'prà enim audivimus ipfa, uti avitæ paupertati corum manibus efeftucare variis modis conata adverfa, & primævæ fanctitatis everliva, fuiffe femper fuit Ecclefia, ea tamen lege ut ad propriæ ab Alexandro tertio interdicta Ordini CiftertienParochiæ redirent opus. Quod ubi non potuit,fi. Et revera ex quo fanctiffimus: ille Ordo Depermiffæ funt tranfire ad aliquod Monafterium feu Capitulum: Verùm ex judicio & consensu Epifcopi, aut certè Romani Pontificis. Et hinc ad Bituricenfis Ecclefiæ Archipresbyterum & Scholafticum fcripfit etiam laudatus Pontifex Innocentius: Laicus , qui Decimam detinet, monendus eft ut eam reftituat Ecclefiæ ad quam spectat, qui fi fortè induci nequiverit, & eam cum Diœcefant confenfu alteri Ecclefiæ affignaverit, præfertim Religiofo Conventui, conftabit ipfa donatio, perpetua firmitate fubnixa. Exftat Epiftola apud GregoLib. 3. rium nonum. Privatus ergo Clericus Decimas tit. 10. nifi ad vitæ fuæ excurfum detinere poteft: Et quidem in folo cafu laudati Concilii Rothomagenfis. Epifcopi fub Capitulo, uti caput fub corpore, comprehenduntur, ideoque gaudent Capituli jure. C. 7. Verùm inter Monachos de Platea, qui quam cretis iftis cœpit non obedire, coepit etiam ejus effe inhabilem, teftatur Bertholdus Presbyter teftatur Bertholdus Presbyter Conftantienfis. Pius quintus præfertim loquitur de exiftentibus intra aliquem Conventum Altari bus, quæ revera non convenit per fæcularem Presbyterum gubernari. Verùm hæc funt alterius loci. CANON X. Ullus Epifcopus gravamen, feu fervile fervitium ex ufu contra Ecclefiafticam normam Abbatibus, feu Clericis fuis impoInterdi&tum Sacerdotale Officium pretio interveniente non restituat Quod fi fecerit, officii fui periculum fubeat. nat SCHOLI O N. fui Can.41. Monafteriorum bona olim fubfuerunt huic Μ : communi Apoftolicorum Canonum Regulæ Præcipimus ut in poteftate fua Epifcopus Ecclefiæ res habeat. Si enim animæ hominum pretiofæ illi funt creditæ, multò magis oportet eum curam pecuniarum gerere, ita ut poteftate ejus indigentibus omnia difpenfentur per Presbyteros & Diaconos, cum timore omnique follicitudine miniftrentur. An fit Regula Apoftolica, ignoro; ipfam interim firmavit Antiochena Synodus, cuncta Ecclefiarum bona cum omni fide & diligentia fervari Can.24. mandans, atque adjungens: Ea gubernari & difpenfari oportet cum judicio & poteftate Epifcopi, cui totius plebis animæ videntur esse commissa. Jubet ipfa omnibus effe manifefta, ac difpenfari cum confcientia Presbyterorum arque Diaconorum. Et denuò fancit: Epifcopus Ecclefiafticarum rerum babeat poteftatem ad difpenfandum erga omnes qui indigent, cum fumma reverentia & timore Dei. Eamdem Regulam prædicant, & pluribus expo nunt Apoftolicæ conftitutiones Clementis Romani. Erat Regula fanctiffima, quam ufque ad Theodori Archiepifcopi Herfordenfem Synodum permanfiffe in Anglia teftatur in Cantuarienfium Pontificum Actis Gervafius ibidem Monachus: Afferitur quòd in plerifque locis, & maximè in EcL.4.c.5. clefia Cantuarienfi, Tbeodorus inftituerit ut ad majorem Epifcoporum excellentiam, & ad Monachorum tranquillitatem, Ecclefiæ datas partirentur poffeffiones, ut pars utraque fingulas fibi affignatas Sortireturregeret portiones. Laudatæ Synodi Canon exftat apud Anglicanam venerabilis Bedæ Hiftoriam: Ut quæque Monafteria Deo confecrata nulli Epifcoporum liceat in aliquo inquietare, nec quidquam de corum rebus violenter abftrahere. Eandem bonorum fub plena Epifcopi poteftate com munionem ufque ad Sancti Fulconis Epifcopatum in Remenfi Parochia duraffe affirmat Flodoardus: Cuncta iftius Parochiæ villas ac facultates affirmat in Clerum, Monafteria, pauperes, ac fabricam fuiffe à Fulcone divifas, iftamque divifionem à Formofo Pontifice confirmatam. Et de Epifcopo fuo, qui eodem fæculo floruit, Cap. 56 Notgero feribit Anfelmus Canoninus Leodien , fis: Nec hoc filendum, quod inter cætera pietatis opera, prudenti admodùm ufus confilio, in tres aquas portiones prædia Ecclefiaftica divifit, quarum unam fibi fuifque fuccefforibus retinuit, alteram Ecclefits Monafteriis impertiit, tertiam militi bus, qui Ecclefiam armis protegerent, babere conceffit. Communem vitam, quam impofuere om. nibus Hierofolymitanæ Ecclefiæ fidelibus Apoftoli, à cunctis aliarum gentium Clericis faltem ac Monachis utcumque fervar, primæva Patrum difciplina fanxit. Verùm pluribus in locis fanctitas ista dudum anteà defecit. Etenim in Conftantinopolitana Sancti Flaviani Patriarchæ Synodo adversùs Eutychetem, Archimandritam ibidem atque Hærefiarcham, dixit accufatór Eufebius Doryleenfis in Phrygia Epifcopus: Metuo Eutychetis concuffionem. Ego pauper fum, nihil poffidens. Minatur mihi exilium, divitias habet. Utique Cœnobio fuo proprias, & ab Epifcopi potestate exemptas. De nimia Monachorum opulentia queftus tunc fuit non folùm Paganus homo Zozymus, fed etiam Sanctus Hieronymus, & San&us Joannes Chryfoftomus, graviter culpans illos, quorum ad Monafticam profeffionem adfpirantium prima erat quæftio, An Monafterium effet commodum & opulentum. Quod etiam Africana Coenobia habuerint proprios proven❤ tus, docent varia loca Sancti Auguftini. Avara quorundam Epifcoporum rapacitas, ac in Monachos duritia coegerunt Ecclefiam ad dividenda horum bona, eximenda ab omni iftorum poteftate, & Abbatum fidei ac diligentiæ credenda. Ita de novo per Gratiofam Abbatiffam exftructo Monafterio fcripfit ad Fortunatum Neapolitanum Epifcopum Sanctus Gregorius Magnus: In eodem Monafterio neque Fraternitas tua, neque Presbyteri præter diligentiam disciplinæ aliquid moleftiarum inferant. Aut fi quid pro diversorum devotione commoditatis accefferit, fibi eftiment vendicandum, five aurum, five argentum, five prædium, five veftimentum omnibus modis con fiructio præfata poffideat, cùm Ancillis Dei in eodem 'oco fervientibus debeat proficere quidquid offerri ibidem contigerit. Et mobilia & immobilia iftius Cœnobii bona vult ab omni Epifcopi poteftate & adminiftratione efle exempta. Et de novo Maffilienfi Lib. 6. filienfi Sanctimonialium Monafterio fcribit ad Refpectam Abbatiffam: In rebus vel in difpofitione Monafterii neque Epifcopum, neque Ecclefiafticorum quempiam decernimus aliquam habere poteftatem. A Vigilio Pontifice datam Arelatenfi Monafterio liberam bonorum adminiftrationem conLib. 7.ind. firmat in litteris ad Virgilium iftic Epifcopum, 2. Lp. Tom. 2. | Abbas loci cum aliis fratribus caufas rerum inventarum faciat, & eorum confilio & judicio finiantur. Obeunte quoque Abbate, Epifcopus in defcribendis providendifque rebus Monaflerii, vel datis perquirendis nullatenus fe permifceat. Monafteriorum bona vult adeò effe exempta, ut de ipfis ortas cum Ecclefiis quæftiones nolit per folos Epifcopos judicari. Qui Canon quia ftatim ab omni Latina gente non fuit admiffus, fingularibus privilegiis plura hinc inde Monafteria dudum adhuc pofteà indiguerunt. Notanda funt laudati Gregorii verba in litteris ad Joannem Epifcopum Scillitanum: Qula Lib. 7. Monachi Caftillienfis Monafterii quefti funt Frater- Ep.33. nitatem tuam quædam de Monafterio fub Xenii quafi Specie abftuliffe, neceffe eft, ut fi quid te indecenter recolis accepiffe, fine dilatione reftituas, ne avaritie te graviter culpa redarguat, quem largum erga Monafteri Sacerdotalis magis debuerat munificentia demonftrare. Monafticæ fubftantiae adminiftratione privati Epifcopi dixerunt fe gratis non obligari ad difciplinæ cuftodiam, fed fibi ad minus in fubjectionis chart rem deberi quoddam annux penfionis xenium: Etud laudes Pontifex in ifto Joanne damnavit. Ita adversùs quorumdam Epifcoporum rapacem in Parochiales Ecclefias violentiam ftatuit quaita Toletana Synodus: Non ampliùs quàm duos folidos unufquif que mandatque nullius præfumptione turbari. Quod ipfum privilegium dedit & aliis Monafteriis. Dederunt & alii Pontifices, Metropolita item, atque Epifcopi. Ita Turonenfi Sancti Martini Monafterio Monachicam libertatem, id eft, liberam difpenfandi licentiam dedit Crotbertus ejufdem civitatis Archiepifcopus, ipfamque Adeodatus Pontifex confirmavit. Et in libertatis, quam Corbejenfi Monafterio dedit Berthefridus Ambianenfis Epifcopus, privilegio hæc pofuit: Quidquid ibidem offertur, ipfi Abbates vel Monachi abfque contrarietate, vel repetitione Epifcoporum liberè poffideant. Quam conceffionem vigere dicit etiam in Monafterio Agaunenfi, Lerinenfi, Cabilonenfi ac Lexovienfi. Eandem Sancti Dionyfii Monafterio fecit Landericus Epifcopus. Parifienfis. Exftant inftrumenta in Galliæ Conciliis apud Jacobum Sirmondum. Simile, quod fuo ad Sanctum Remigium Monafterio fecit Aldricus Senonenfis Archiepifcopus, privilegium nuper publicavit in Spicilegio Lucas Dacherius. Eorundem privilegiorum formulas ha- Epifcoporum per fingulas fuæ Diœcefis Bafilicas Cap. 1. 2 bes apud Monachum Marculphum. Data fue- annua illatione fibt expetat conferri, Monafteriorum runt adversùs quorumdam Epifcoporum in Mo- Bafilicis ab bac folutionis impenfione fejunctis nafteria violentiam, de qua quartum Toletanum Eft antiqua Hifpanorum in Monafteria pietas, Can. 50. Concilium: Nuntiatum eft præfenti Concilio, de qua Ilerdenfe Concilium: Ea quæ in jure quòd Monachi Episcopali imperio fervili operi manci-Monafterii de facultatibus offeruntur, in nullo Dixpentur, & jura Monafteriorum contra Inftituta Cacejana lege ab Epifcopis contingantur. Dummodò nonum illicita præfumptione ufurpentur, ita ut penè de Cœnobio possessio fiat, atque illuftris portio Chrifti ad ignominiam, fervitutemque perveniat. Quapropter monemus eos, qui Ecclefiis præfunt, ut ultra talia non præfumant, fed hoc tantùm fibi in Monafterio vendicent Sacerdotes, quod præcipiunt Canones, id eft, Monachos ad converfationem fandam præmonere, Abbates aliaque officia inftituere, atque extra Regulam falla corrigere. Quod fi ali quid in Monachos Canonibus interdicium præfumpferint aut ufurpare quidpiam de Monafterii rebus tentaverint, non deerit illis fententia excommunicationis, qui fe deinceps nequaquam fuftulerint ab il licitis. Nequaquam fubftantiæ, fed folius Monaftice difciplinæ directiónem affirmat spectare ad Epifcopos, idque ex generali Ecclefiæ Canone, utique edito per tertiam Magni Gregorii Synodum: Interdicimus ac prohibemus prohibemus, ut nullus Epifcoporum ultra præfumat de reditibus, rebus, vel chartis Monafteriorum, vel de Cellis, vel villis quæ ad ea pertinent, quocumque modo, vel qualibet occafione minuere, vel dolos vel immiffiones ali quas facere. Si qua fortè inter terram venientem ad partem fuarum Ecclefiarum & Monafteriorum quæ. fio evenerit, & pacificè non potuerit ordinari, apud Electos Abbates, & alios Patres timentes Do minum, five voluntaria delacione, mediis facrofandis Evangeliis finiatur. Et infrà: Defcriptiones rerum & chartarum Monafterii ab Epifcopo Ecclefia-datione in perpetuum renuntiaffet. Quod exemfiicas fieri omninò vetamus. Et fi quando res exigit, pta item Monafteria Sedi Apoftolicæ pro tamen fint non folo nomine, fed in rei veritate Monafteria, habentia competentem numerum Fratrum. Et hanc pietatem vix reperias apud alias gentes. Etenim Sancti Galli Monafterio liberam bonorum adminiftrationem donans adversùs Conftantienfium Epifcoporum violentias Carolus Magnus addidit: Excepto cenfu, Ep. 17. qui de Monafterio ad Epifcopatum perfolvi debet fingulis annis, id eft, equus unus, & auri uncia una. Ita habes in Chronico Conftantienfis Ecclefiæ. Et in plenæ, quam Corbejenfi Monafterio dederunt, exemptionis privilegio addiderunt Benedictus tertius ac Nicolaus primus: Epifcopus Ambianenfis nullam ex bonis vel accipiat Ep. 24. vel expofcat portionem. Quod ipfum de plenè exempto Sancti Carilephi Monafterio ad omnes Galliæ Antiftites fcripfit idem Nicolaus adversùm Epifcopos Cenomanenfes. Quod nempè è fubjecti Monafterii bonis quidam portionis cenfus Epifcopo confueviffet pendi. Et de fuo Sancti Quintini Monafterio ad Gaufredum Beiluacenfem Epifcopum fcribit Sanctus IvoEpifcopus Car nutentis: Sciat Sollicitudo veftra, quia fundator Ep. 199 dicte Ecclefiæ Domnus Guido Belluacenfis Epifcopus nullam multam pecuniæ, nullam exactionem, nullam confuetudinem fibi vel fuccefforibus fuis retinuit. Adfirmat Gaufredo nullam deberi penfionem, quòd ejus Anteceffor illi in ipfa Coenobii fun |