Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

nus, additque etiam de fæcularibus ac imperfe-
ctis fidelibus: Quoties, cum corpore fanus fit,
aliis jejunantibus prandere voluerit. Lucidè docet
unius fubindè in Quadragefima aut alio tempore

dentem infirmitatem, ejufque fufficientiam mandat Epifcopi vel Parochialis Presbyteri judicio dat Epifcopi vel Parochialis Presbyteri judicio probari. Hunc effe omnis Latinæ Ecclefiæ fenfum teftatur in libro adversùs Nicetam Pectoratum Cardinalis Humbertus: Quadragefimam Do-jejunii prævaricationem effe dumtaxat veniale mini noftri JESU Chrifti quadraginta diebus diligenter obfervare contendimus, quam ut aliquis non accepta gravi infirmitate in aliquo infringat, fufferre nequimus. Etiam infigniter gravem caufam non fufficere, ex Divinitus facto in Luitprandum Eremitam prodigio oftendit in litteris L. 3. E ad nefcio quem Archiepifcopum Sanctus Petrus pitt. 10. Damiani.

peccatum. Et apud Sanctum Joannem Chryfo-
ftomum in Apoftolicæ ad Galatas Epiftolæ
commentariis quidam dicunt: Labitur quis in
jejunio, non eft quid magni. Quòd fit inter mi-
nora peccata, laudatus Joannes videtur omnino
cenfere.

Refpondeo per minora peccata ab ipfo intelli-
gi illa, quibus publicæ pœnitentiæ vindictam
non imponit Ecclefia. Ea enim inter numerat
apoftatandi decretum, aliaque id genus lucidè

dii Helenopolitani Epifcopi hiftoria dicit de
quartæ & fextæ feriæ ad traditi & crucifixi Do-
mini honorem inftitutis jejuniis Abbas Apollo:
Qui ea folvit, Servatorem una tradit,

una cru- C. 52.

Eandem difciplinam apud Græcos femper
etiam viguiffe docet Canonica Epiftola Sancti
Timothei Patriarchæ Alexandrini Mulier, ficriminofa ac damnabilia. Et in Laufiaca Palla-
pepererit, debetnè jejunare Pascha, vel vinum bi-
bere, an à jejunio abfolvitur, & vinum bibere per-
mittitur, eò quòd pepererit? Refponfio. Excogita-
tum eft jejunium, ut corpus humile reddatur. Si er-
gò corpus in bumilitate & imbecillitate verfetur, de-cifigit. Quæ verba palàm important lethale pec-
bet cibi & potus, quantum poteft, effe particeps. catum. Et nefcio quis apud Arfenii Monachi
Quam Regulam paffim extendimus etiam ad
Synoplin antiquus Canon non folùm totam co-
prægnantes atque lactantes. Pergit Timothe-pulat Quadragefimam, fed & fingulos jejunio-
us: Si quis fit ægrotus, & vi morbi valdè liquefa-
us attenuatus Sandlum Pafcha venerit,
debetnè omninò jejunare, an eum abfolvit Clericus,
ut accipiat quod poteft, etiam oleum & vinum? Ref-
ponfio. Abfolvi debet ægrotus, ut cibum & potum
capiat, quantùm ferre poteft. Eum enim, qui fe-
mel colliquefactus eft, effe olei participem eft æquum.
Lucidè requirit gravem infirmitatem, ipfamque
vult Clerici judicio probari. Requiri Clerici dif
penfationem, in fuo iftic Scholio fcribit Theo-
dorus Balfamon. Nempè dum caufæ fufficientia
eft ambigua, ipfam difpenfatione adjuvat Cleri-
cus, & fupplet ejus defectum. Sancti Nicephori
Patriarchæ Conftantinopolitani, quo infirmis
Monachis fuadet à vino abftinere in Quadragefitit, totam Quadragefimam violavit. Quod verum
ma, Canonem laudat ibidem Balfamon, & ad-
jungit: Quare ex contrario fenfu, qui non funt in-
firmi, debent aquam bibere.

[ocr errors]
[ocr errors]

rum dies fervandos fancit, atque concludit:
Qui non ita faciunt, fi quidem Sacris initiati
fint, dejiciuntur,. Laici verò anathemate feriuntur. C. 111.
Et apud Alcuinum Flaccum exftat Epiftola,
qua Offam Anglorum Regem rogat Carolus.
Magnus, ut nefcio quem Scotum Presbyterum,.
qui Coloniæ Agrippinæ peregrinus carnes in
Quadragefima fubindè comederat, fecundùm
-Canones curet degradari. Et Urbani fecundi
Beneventana Synodus ftatuit: Poft cineris diem Ep. 85-
nullus omninò Laicus carnibus vefci audeat. Et
in libro de Ecclefiafticis obfervationibus Micro-
logus laudat hæc Sancti Leonis ad populum ver-
ba: Qui in Quadragefima unum diem prætermit-

effe affirmat etiam de quinta majori feria: In bac die fub anathemate interdicitur, ne quis folvat Quadragefimale jejunium, ut Prifcillianifte Secunda quæftio eft, An apud Joannem Caf-faciunt. Sic enim Sandi Patres noflri in Laodicenfianum vera fit Abbatis Theone doctrina? Ceft, & in Toletano Concilio conftituiffe leguntur. terum jufli, quibus lex non eft pofita, quique Spiri tualibus officiis non exiguam illam, id eft, decimam partem, fed totum fuæ vitæ tempus impendunt, quia liberi funt à Decimarum legalium funcione, idcircò fi eos fuperveniens honefta & fanéta necess tas coar&larit audent fationem Quadragefimalis jejunii abfque ulla difceptatione laxare. Quadragefimam dicit effe totius anni Decimam partem. Ejus jejunia, & alia pietatis exercitia effe pro folis imperfectis Chriftianis, qui per totum anni Spatium deliciis & negotiis fæcularibus implicantur. Ad hanc etiam offerendam Deo Decimam Sanctos Monachos, qui toto anno præter Dominicas & præcipua fefta jejunant, exiftimat non teneri, ideoque in quibufdam tunc etiam diebus liberè poffe ex caufis prandere. Quam fuiffe ipfius Caffiani doctrinam affirmat in libris de Clericorum inftitutione Rabanus Maurus, laudatque & comprobat. Et in quadragefimo pri L. 2. c. mo de Sanctis fermone varias venialium peccatorum fpecies enumerat San&tus Augufti

200

Agit in quorundam largas ac feftivas in ifta fe-
ria epulas, quas & à Caroli Magni Capitulari-
bus, aliifque Canonibus & Legibus frequenter
damnatas videmus etiam hodiè graffari. Et hinc
Joannis Caffiani
Joannis Caffiani, quantumcumque laudetur à
Rabano, fententiam aliqui profcribunt ad anti-
quum, & tunc adhuc graffantem, & à paucis
fæculis per Beggardos & Begginas refufcitatum
errorem Euchitarum feu Meffalianorum, quos
in Ecclefiaftica hiftoria, quòd perfecto viro
neceffaria non effe ampliùs jejunia dogmatiza-
rint, notat & damnat Theodoretus. Verùm fi- 1. 4. C.
ne caufa. Etenim Enthufiaftica Euchitarum de- 10.
liria nequaquam fecutus eft Caffianus, fed hanc
Regulam: Ceffante fine & caufa legis, ceffat &
ipfius obligatio. Hinc carnis mortificationi ftu-
dentes toto anno Monachos-credidit pleno Qua-
dragefimæ rigori non adftrictos, fed quando-
que poffe ex caufis prandere. Quæ Regula eft
fallax, frequenter falfa, ideoque uti in multis
cafibus, ita & in ifto non recipienda. Adductus

[ocr errors][ocr errors]

L. 3. C.

83.

fermo nullatenus eft Sancti Auguftini: Eft ne-
fcio cujus Franci Epifcopi, non plenè puri ab
aliis infuper erroribus. Et quidem decimus San-
&ti Auguftini tomus fcatet ejufmodi fpuriis ac im-
peritis fermonibus, atque ita diligentiori oculo
eft corrigendus.

Dominicam, & Apoftolorum mæftitiam recolentes,
ab omnium carnium epulis & pinguedine guftus nofter
arcendus eft, præter fi Nativitas Domini & Epi-
phaniorum, aut feflivitas Beatæ Matris Domini &
intemerate Virginis Maria, feu Apoftolorum Prin-
cipum Petri & Pauli, atque Sancti Joannis Bapti-
fe, feu Beati Joannis Evangelifta, necnon &
Clavigeri cœli germani, Andreæ fcilicet Apofloli,
quin etiam & Beati Stephani Protomartyris, ipfo
die fortaffis evenire contigerit. Nam quod Sancta Ep. 71. c.
Ecclefia, ut fidelis anima, in feftivitate eorum jeju- 5.
nium vel abftinentias, quæ non funt perpetuo voto

mundum. Mulierem illam effe Matrem Eccle-
fiam, ejus autem partum afferit effe Sanctorum
Natales in vitam æternam, ideoque per iftos dies
nec jejuniis, nec abftinentiis, nec ullis morori-
bus vacandum. Ex quo principio pleræque Græ-
corum Ecclefiæ nec in occurrente intra Quadra-
gefimam Dominicæ Annuntiationis fefto con.
fueverunt jejunare. Et hæc omninò est una è ra-
tionibus, ob quas Hifpana olim Ecclefia iftud
feftum non in Quadragefima, fed in Decembri

Quæftio tertia eft, Qualis & quæ ætas excufe. tur à jejunio? Refpondeo antiquam Ecclefiæ Regulam in libro adversùs Nicetam Pectoratum exponià Cardinali Humberto: Excepta gravif fima infirmitate, follicitè cuncti jejunamus diebus Quadragefime, adeò ut interdum decennes pueros faciamus nobifcum jejunare. Quin immò de Sabba-propofitæ, folvere debeat, Dominus teftatur in Etho Sancto fcribit in Dialogis Magnus Grego-vangelio dicens: Mulier, cum parit, triftitiam babet, cum autem peperit puerum, jam non meminit rius: Omnes & parvuli pueri jejunant. Solos item parvulos à jejunio excipit in fuo Capitulari San-preffuræ propter gaudium, quia natus eft homo in &us Theodulphus. Capto à Saracenis Balduino Rege, omnis Terra Sancta fuit in extremo periculo: Quòd tunc etiam lactentibus pueris, imò A. 1124. & beftiis iinpofuerit Ecclefia jejunium, fcribit Robertus Abbas Montenfis. Quod ipfum in fimili ejufdem Terræ periculo fecit Gregorius octavus. Octava Toletana Synodus eximit eos folos, quos excufat ætatis impoffibilitas, feu quos etas incurvat, & adjungit: Non ante prohibita violare præfumant, quàm à Sacerdote permissum percipiant. Hodiernam quorumdam Scholaftico-celebrarit. Jejunium cum tanto fefto cenfebat rum Doctorum Regulam, quæ ante primum ac vigefimum, ac poft fexagefimum annum expletum omnes eximit, certum eft deviare. Quis enim dicat fanos ac validos octodecim annorum adolefcentes, in quibus bulliens fanguis facilè fpumat in libidinem, non obligari ad jejunium?gandi facinoribus impofuit laudatus Papa NicoEt plurimi fenes funt fimiles Martino Navar ro, qui fefe nonagenarium profitetur nullam de jejunio fenfiffe difficultatem. Nec fenibus nec juvenibus figi poffit certa Regula, ideoque laudata Toletana Synodus rectè mittit ad judicium Sacerdotis.

[ocr errors]

C. 129

non combinandum. Et Canuti Anglorum Regis
apud Joannem Bromptonum leges habent: A
Natali Domini ufque ad octavas Epiphaniæ non funt Cap. 18
jejunia, nifi quis per pœnitentiam, aut fponte jeju-
net. Quin immò in jejuniis, quæ horrendis Bur-

17.

laus, Dominicæ Refurrectionis ac Nativitatis
dies excepit. Quod ipfum circa criminofiffimi
Haftulphi pœnitentialia jejunia fecit Stephanus 12.q.1.c.
quintus. Et de Sancto Petro Damiani, fextæ fe-
riæ jejunium reparante, quod Pafchales & cæte-
ros folemnes dies exceperit, ejus in vita teftatur
Joannes Monachus. Et in litteris ad fuæ congre
gationis Eremitas fcripfit ipfe Petrus: Cum fo-
lemnitate jejunium convenire non poteft. Fatetur ef L. 6. E-
fe antiquam Regulam, verùm quæ cum modera- pilt. 35.
mine debeat accipi, ideoque adjungit: Fatendum
eft feftivitates, nifi præcipuæ fint, non præjudica-
re jejuniis. Et in doctiffimo adversùs Marci Ephe-
fini Archiepifcopi in Florentinam Synodum ca-
| lumnias Refponfo Gregorius Hieromonachus ac
Protofyncellus: Jubet Canon omnibus fextis feriis
effe jejunandum, nos quibufdam non jejunamus,
Latini verò numquam ejus diei folvunt jejunium,
nifi Natalis Domini dies contingat. Olim ergò
omnia principalia fefta excufabant à jejunio
aut abftinentia, & iftum morem fuo adhuc
tempore viguiffe laudat, ac deinceps vigere ju,
bet per præfentem Canonem feptimus nofter
Gregorius: at verò Florentini Concilii tempo-
re excufabat folum feftum Dominicæ Nativita-
tis. Et hinc Flagellantium hærefis, quæ ad
quinti-decimi fæculi exordium fuit graffata, ha-
buit & hunc articulum: Nullum effe obfervandum

Præfens Canon addit & hanc exceptionem: Nifi majori feflivitat e interveniente. Etenim in Catholicæ fidei expofitione Sanctus Epiphanius, quarta & fexta feria jejunandum fcribens ex A. poftolico Canone, adjungit: Sed non Epiphaniorum die, quo Dominus fecundùm carnem natus eft, tametfi quartam in feriam vel fextam incideret. Et de Sancto Ambrofio fcribit Presbyter Paulinus Ambrofio prandendi numquam confuetudo fuit, nifi die Sabbathi & Dominico, vel cum Natalitia celeberrimorum Martyrum effent. Romanum enim Sabbathi jejunium Mediolanenfis Ecclefia tunc necdum admiferat. Et in litteris ad Cafulanum Presbyterum Sanctus Auguftinus: Jejunium certis diebus, & maximè feftis non agitur. Et iterùm Per diverfa loca diebus folemnibus Martyrum, & felis quibufcumque prandetur. Et ad Thuribium Afturicenfem in Hifpania EpiEp. 93. c. fcopum fcribit Sanctus Leo Magnus de Prifcillianiftis: Natalem Chrifti, quem fecundum fufceptionem veri hominis Catholica veneratur Ecclefia, non verè ifti honorant, fed honorare fe fimu lant, jejunantes eodem die. Veram enim in Do-jejunium, nifi feria sexta, & in Vigilia Nativita- Fol. 358. mino carnem fabulones ifti non credebant. Et Romanæ Ecclefiæ morem poftulantibus Bulgaris refpondit Nicolaus primus: Sexta feria Paffionem

Ep. 36.

4.

tis Chrifti, & in Adfumptione Beatæ Mariæ Virgi-
nis. Et cum dies Nativitatis Chrifti incidit in feriam
fextam, fuper jejunio illius diei difpenfari non posse

Ita

Ita Magnum Belgii Chronicon. Solum iftud
feftum illi noluerunt difpenfari, quòd nempè
ipfum folum tunc Ecclefia difpenfaret. Quæ
limitatio quo tempore, & qua occafione cæpe
rit, ignoro.

fi novimus mala illorum, utique Paganorum, quie de ipfis malis & nos liberati fumus, doleamus illos. Et fi dolemus illos, oremus pro illis, & ut exaudia mur, jejunemus pro illis. Non enim nos noftra jejunia celebramus per dies feflos illorum. Alla funt jejunia noftra, que celebramus per dies feftos Pafcha futuros: Per alia atque alia, quæ folemnia nobis funt in Chrifto. Per iftos autem dies ad hoc jejunamus, ut quando ipfi lætantur, nos pro illis gema, mus. Laetitia enim fua admonent dolorem noftrum,

faciunt nos recordari, quàm miferi fint adhuc. Adfirmat Ecclefiam in impudicis & facrilegis Gentilium feftis paffim jejunaffe. Hujufmodi fe

Quæftio eft, Quo igitur fundamento ille Græ
ci fchifmatici repertus in Conftantinopolitano
Patrum Prædicatorum Conventu Tractatus de
nobis dicat: Latinis, fi fefta dies Nativitatis fit,
vel Epiphania, non folvunt jejunium? Ad tertii-
decimi fæculi medium repertus fuit ifte tractatus,
adeoque eft multo antiquior. Quod ergò habuit
fue calumniæ fundamentum? Refpondeo Ec-
clefiarum olim, uti ex Sancti Auguftini ad Ca-ftum erant Kalendæ Januariæ, ideoque de illo
fulanum litteris audivimus, de excipiendis a je-pergit in alio ad populum fermone idem Augusti-
junio feftivitatibus fuiffe varias fententias, iftam-
que varietatem pofterioribus fæculis etiam fuiffe
circa feftum Dominicæ Nativitatis. Nam quod
Henricus, ex Fratrum Minorum Ordine pri-
mum Bafileenfis, deinde Moguntinus Epifco-

nus: Dant illi ftrenas, date vos eleemofynam. Ad-
vocantur illi cantionibus luxurioforum, advocate vos.
fermonibus Scripturarum. Currunt illi ad theatrum,
vos ad Ecclefiam. Inebriantur illi, vos jejunate.
Si vos hodie non poteftis jejunare, faltem cum fo-

pus, in ifto in fextam feriam cadente fefto car-brietate prandete. Exftat in Augustinenfium fer- Ser. 27.

nes comedens, quibufdam convefci detrectantiA.1279 bus curaret pifces apponi, fcribit Chronicon

Fratrum Prædicatorum Colmarienfium, Nempè
Tunc aliqui feriam fextam abftinentia, quidam
ali relaxatione honorabant. Eadem differentia
fuiffe poffit circà Epiphaniæ feftum: Poffint
etiam aliqui in utroque, alii in altero dumtaxat
fefto jejunium laxaffe. Paternarum enim con-
fuetudinum mutationes paulatim ac per frufta fie-
ri confueverunt, Prætereà Prifcillianiftæ ac alii
fimilium fabularum hæretici Dominicum Nata-
lem femper jejunarunt. Porrò contumax & ma-
Jedicus Schifmaticorum fpiritus infamanda Ec-
clefiæ antas non folùm ex communibus totius
Chriftianitatis, fed etiam ex fingularum gen-
*ium privatis moribus, immò & ex hæreticorum
abufibus eft confuetus venari. Et ita omninò fe-
cit ifte calumniofus Græcus.

Exponitur Sabbathini jejunii origo.

Abbathi jejunium effe apud Romanam ac alias Latinorum Ecclefias antiquiffimum mò forfan Apoftolicum Inftitutum, eft alibi demonftratum. Demonftratum item eft quòd ipfum ad omnes Latinas Ecclefias extendere caperit Sanctus Sylvefter. Infuper demonftratum eft, quòd uti Dominicos dies, ita & quintas ferias, etiam intra Quadragefimam, Latina Ecclefia dudum non jejunarit. Rationem adducit Cap.70. in fuo Capitulari venerabilis Atto Vercellenfis Epifcopus: Quinta feria quifquis non eft jejunandus, ut inter jejunium Chriftianorum & Gentilium, Catholicorum atque Hæreticorum, difcretio fit. Et in nonagefimi octavi Pfalmi commentario fcribit adversùm Paganos Sanctus Auguftinus: Putatis, fratres, quia illi, quorum heri organa concrepabant, non irafcuntur de jejuniis noftris? Demonftrat alia nobis ad honoranda Chrifti Domini Mysteria, alia ad evertendum Paganismum effe instituta jejunia, & pergit de ambobus: Ergò

manum appendice, reperta apud Bibliothecam
majoris Carthufiæ. Et quod iftis olim Kalendis
plures Ecclefiæ non folùm ex arbitrio, fed omni-
nò ex Præcepto fervarent jejunium, apud anti-
quæ difciplinæ peritos eft exploratum. Eadem
regula Majores noftri tractarunt etiam Judaicas
feftivitates: Promiffivas ac adimpletas, ideoque
jam inutiles ac mortuas, immò noxias atque mor-
tiferas, Chriftianæ veritatis & gratie umbras
conata profcribere ac fepelire. Et facræ feftivi-
tates funt unum è ritualibus fidei veftimentis:
Hinc etiam quoad illas Ecclefia voluit difcerni à
Synagoga. Nam & Pafchalem feftivitatem no-
luimus cum ipfa habere communem .

Porrò uti nos Chriftiani non poffumus Domi-
nicam, ita olim Judæi non potuerunt jejunare
Sabbathum. Hinc enim Sacer textus laudat San-
&tam viduam Judith, quòd perpetuum atque
continuum fervaret jejunium, præter Sabbatha,

[ocr errors]

Neomenias & fefta domus Ifrael. Unico dumtaxat cafu, videlicet in hoftili civitatis obfidione, licuiffe jejunium, fcribunt Judæorum Rabbini ac libri Rituales. Addunt purum jejunium, dum in Sabbathum caderet, fuiffe anticipandum, & tranfponendum in quintam feriam. Et hinc Divinarum rerum imperiti Gentiles quidam crediderunt à Sabbathizantibus Judæis Saturnum, quidam coli Bacchum. Quòd nempè in fuis Sabbathis largiùs ac lautiùs fe reficerent. Ita in quarto convivalium fympofiorum libro cenfuit Plutarchus. Et in quinto hiftoriarum libro Judaicos mores ac religionem ex- C. 5. ponit Cornelius Tacitus, atque adjungit alia Paganici erroris fundamenta: Quia eorum Sacerdotes tibia, tympanifque concinebant, hedera vin- C. 5. ciebantur, vitifque aurea templo reperta, Liberum Patrem coli, domitorem Orientis, quidam arbitrati funt. Errat Judaicos Sacerdotes in facrificiis fuiffe hedera coronatos. Pergit: Longam olim, in quadraginta annorum per defertum itinere toleratam, famem crebris adhuc jejuniis fatentur . Judaicorum jejuniorum aufteritatem laudat etiam in litteris, exftantibus apud Svetonii hiftoriam, L. 2. C. ad Tiberium Cæfar Auguftus: Ne Judæus 76.

[ocr errors]

L. 36.

L. 37.

quidem tam diligenter Sabbathis jejunium fervat,
quàm ego bodiè fervavi. Nempè Judæorum plu-
res æmulabantur Pharifæum, qui apud Sanctum
Lucam dixit: Jejuno bis in Sabbatho. Genti-
les igitur, quòd variis per hebdomadam die-
bus abftemios Judæos viderent Sabbathis lar-
gè curari, opinati funt ab ipfis coli Bacchum.
Porrò Sabbathum ob Divinam à creationis
Opere requiem eft omninò lætitiæ dies, verùm
ob Judaica in Dominum facinora est mutatus
in mærorem. Prætereà ne fideles Judaicis con-
viviis aut feftis communicent, Apoftolicus Ca-
non & perpetua totius Christianitatis difciplina
rigidiffimè fanxerunt. Hinc ergò Sanctus Syl-
vefter cenfuit nobis convenire Sabbathi jeju-
nium, ejufque Sanctiffimum de ipfo Decretum
tandem admifit omnis fermè Latina Ecclefia.

rùm Judæos jejunii temporè ferè feriatos esse, Syna-
gogam adire, & cum aliis preces fundere: Qua
fortaffe ex caufa eadem jejunia ab illis Sabbathi-
naria, feu Sabbatha dicerentur. Alia infuper ratio
occcurrit ejus nomenclature: Quòd fcilicet cùm Ju-
dei dies omnes, adjectione tamen numeri, Sabba-
tha nominarent, videlicet primam Sabbathi, fe-
cundam Sabbathi, & fic de cæteris, quacumque die
jejunaffent, Sabbatho jejunare putarentur. Ufitatus
enim apud eos fermo fuit, ut quod in hebdomadæ
diebus fingulis facerent, in Sabbatho fe illud agere
dicerent. Undè apud Lucam Pharifæus: Jejuno
bis in Sabbatho. Duobus videlicet bebdomade

diebus: Nempè fecunda & quinta die. Quod ipfum
in fuis ad quartum Martialis librum commenta-
riis fcribit Matthæus Raderus. Etenim in Epi-
grammate ad Baffam ipfe etiam Martialis judai-
ca jejunia titulat jejunia Sabbathariorum.

Verùm Judæi non fingulos fuos dies, fed ple-
nam dumtaxat feptimanam appellabant Sabba-

Quæftio eft, Quomodò Cæfar Auguftus fcripferit Judæos Sabbathis jejunare? Et ipfi confonat ex Trogo Pompeio Juftinus: Moyfes feptem dierum jejunio per deferta Arabie cum populo fuothum. Hinc non dixerunt primum aut fecunfatigatus, cùm tandem veniffet, feptimum diem, dum Sabbathum, fed primam aut fecundam Sabbathi. Et Pharifæus non dixit fe jejunare more gentis Sabbathum appellatum, in omne ævum in duobus Sabbathis, fed bis in uno Sabbatho. jejunio facravit. Quoniam illa dies illis famem, erroremque finierat. Et de Judæis fcribit Perfius: De quo videatur eruditum Caroli Sigonii opus Recutitaque Sabbatha palles. Utique ex jeju- de Hebræorum Republica. Etiam unicum dumnio. Et Petronius: Judæus licet & porcinum nu- taxat habuerunt legale, feu præceptum jejumen adoret, & cilli fummas advocet auriculas. Ni nium: Utique die decima decimi menfis, in fetamen & ferro fucciderit inguinis oranı, &nifi fto Expiationis. Reliqua omnia fuerunt volun. nodatum folverit arte caput. Exempus populo, taria & privata, aut per Principem feu alium legrata migrabit ab urbe, & non jejuna Sabbatha gitimum Superiorem populo ob caufas indicta. lege premet. De Judæis item Dio Caffius fcribit: Quam formam fecuta dudum fuit etiam Ecclefia. Deo templum maximum & pulcherrimum, nifi quod Inducendis folemnium jejuniorum Præceptis priapertum & fine tecto ullo eft, conftruxerunt. Exmam apud nos anfam dederunt Montanifta. ProFonit in fuis ad Cornelii Taciti hiftorias com- indè alia eft quærenda ratio, cur olim Gentiles mentariis Juftus Lipfius: Quia fub cælo, & in omnia Judæorum jejunia dixere Sabbathinaria. illud adfpicientes Judæi precabantur rati funt Eos omnes fimul erraffe non facilè crediderim. cælum ipfum ab eis adorari. Hinc Juvenalis : Nil Eft interim res abftrufa. In habitis adversùm Jupræter nubes & cæli lumen adorant. Et alius dæos fermonibus San&tus Joannes Chryfoftomus Tom. 7. Satyricus: Et cæli fummas advocat auriculas. Quafi acerrimè invehitur in fuos Antiochenos, quod putarent cælum aures habere, idque invocarent. ipforum quidam agerent cum Judæis fefta juVerùm in fuis ad Svetonium commentariis daica & jejunia: Adfirmat effe manifeftam ApoL. 2. c. Ifaacus Cafaubonus rectè fcribit de pofteriori ftafiam. Agit præfertim de judaico Expiatio76. Petronii verfu: Vulgò non fine errore editur. Pro nis jejunio, at non de folo. Et in fuis fuper Cali, legendum eft, Cilli. Quæftio eft, Quo-Epiftolam ad Galatas commentariis declamat modo hi omnes adfirment Judæos Sabbathis genaraliter: Multi funt apud nos, qui eodem die jejunaffe? Certè ex his fumitur grande pro Græ jejunant quo Judæi; qui fimiliter obfervant Sabcis adversùs Latina Sabbathi jejunia argumen- batha Lucem accipere hæc debent ex Sancto tum: Suadet non Græcos tunc epulari cum Ju-Auguftino, qui hæc Sancti Joannis Evangeliftæ dæis, fed Latinos jejunare cum ipfis, & fabbathizare.

A. 34.

Refpondet præfatus Cafaubonus nullum iftius
Judaicæ obfervantia exftare vel in Sacris litte-

[merged small][ocr errors]

vel in ipfarum commentariis veftigium, & adjungit: At Romant, qui norant crebra ab eis ufurpari jejunia, cùm præcipua caftimonia Sabba tbum ab eis celebrari viderent, ignari morum ejus gentis iftud fibi temerè perfuaferunt. Verùm præcipua Sabbathorum caftimonia non fuit je junium. Etiam ipfe Cafaubonus difertè hoc profitetur. Hinc aliter refpondet Dominus Cardinalis Cæfar Baronius: Quid ad hæc certi refpondeamus, baud facilè eft invenire. Suppetunt tamen ejus moris nonnullæ caufæ. Ut illa imprimis, que à Jofepho in fua vita ponitur, confueviffe nimi

[ocr errors]

de fepeliendo Domino verba, Ibi ergò propter
Parafceven Judæorum, quia juxtà erat monu Tract.
mentum, pofuerunt Jefum, fic commentatur: 120.
Joannes acceleratam vult intelligi fepulturam, ne
advefperafceret, quando jam propter Parafceven,
quam cœnam puram Judæi Latinè apud nos ufi-
taliùs vocant, facere tale aliquid non licebat. Ad
hunc Sancti Pauli de Galatis locum, Dies obfer-
vatis & annos, fcribit etiam in libris adversùs
Marcionem Tertullianus: Sabbatha, ut opinor,
canas puras, & jejunium, & dies magnos. Et
in primo adversùm Nationes libro: Judæi fefti,
Sabbatha, & cœna pura, & Judaici ritus lucerna-
rum, & jejunium cum azymis, & orationes litora. C. 13.
les. Quid fint Judæorum dies magni, aliàs dixi
ex Ifidoro Pelufiota. Sunt duplicatum feftum:

L. 5.C.4.

C. 7'

L. I. c. 10.

[ocr errors]

bus feftis impofuiffe præviam puræ cœnæ vig liam.
Et hæc poffit effe origo noftrarum etiam vigilia-
rum. Hinc item videtur proceflife non error,
fed vera phrafis Gentil un. Quod enim omnium
paffim Feftorum, quæ dicebantur & Sabbatha
vigilias viderent jejunari à Judæis dixerunt
ab illis jejunari Sabbatha, iftaque jejunia titula-
runt Sabbathinaria. Nam & nos hodie, quia
quorumdam feftorum vigilias jejunamus, dici-
mur jejunare ifta fefta, & ab his eadem jejunia
titulamus. Prætereà, Judæos, quòd Sabbathum
fervarent, Pagani titulabant Sabbatharios: Eo-
dem modo quævis ipforum jejunia poffint titulaf-
fe Sabbatharia, ideoque Sabbatharia jejunja apud
illos poffint fuiffe idem quod jejunia Judai

ca.

[ocr errors]

Prima aut octava alicujus folennitatis dies incidens in diem Sabbathi. Hinc & de octava Scenopegia die fcribit in Evangelio Sanctus Joannes: In novissimo die magno feftivitatis. Quod nempè isto anno incideret in Sabbathum. De pura Judæorum cena fcribit in eruditis ad Tertullianum Commentariis Nicolaus Rigaltius: Conas puras, id eft, Parafcevas. Sic interpretatur Irenæus. Eodem modo intelligit Sanctus Auguftinus. Etenim hæc Sancti Joannis verba, Erat Tract.117 autem Parefceve Pafcha, commentatur. Parafceve Latinè præparatio eft, fed ifto verbo Græco liben tiùs utuntur Judæi in hujufmodi obfervationibus, etiam qui magis Latinè quam Græcè loquuntur. Erat ergo præparatio Pafche. Hæc eft omninò illa Parafceve', quam Judæi Latinè vocant cœnam puram. Cœna pura eft à gentilibus Romanis Quidquid fit, lucet Latinum Sabbathi jejumutuata, & tam ad Synogogam quam ad Eccle- nium ex legitima caufa fuiffe à Sancto Sylveftro fiam exinde derivata phrafis. Etenim & in libro inductum. A nafcitur quæftio, Quare & Græde carnium efu Plutarchus cœnam puram affirmat ci ipfum non induxerint? Etenim hi non minùs illam, quæ paratur fine animatis. Et Apulejus quam Latini perpetua conftantia oderunt Judaifcribit: Convertimus ad puram, & fine animali- cam communionem. Refpondeo rationem edibus cœnam. Proinde cœna pura erat jejunii, feu ci à Sancto Epiphanio: Marcion Sabbatho ob eam L.42. C. 2. potius abftinentiæ fpecies, non ablimilis noftræ caufam jejunia fanxit. Cum enim, inquit, JudeoChriftianæ, quam Tertullianus & alii veteres rum Dei, qui hunc mundum fabricavit, illa fit renoftri fcriptores titulant Xerophagiam. Quod quies, cum die feptimo requieverit, eadem nos jejuPhilo Judæus per Effenos intelligat Ægyptios nare inftituimus: Ne Judæorum Dei rebus uti videafub Sancto Evangelifta ac Epifcopo Marco Chrimur. Quam impietatis regulam fecuti funt omftianos, adfirmant in Ecclefiaftica Hiftoria Eu- nes Gnoftici, omnes duplicis Divinitatis profebius Cæfareenfis, ac in illuftrium virorum Ca- fani fabulones. Et fparfi erant per omnem Orientalogo Sanctus Hieronymus. Et non foli tunc tem. Hinc inter Sabbathinam exhæredata SyCorinthii, fed & alii fideles celebrabant vefper- nagogæ refectionem ac inter Sabbathinum Gooeinas Agapas, ac in ipfis confecrabant & fume- fticæ blafphemiæ jejunium, quafi inter incudem bant Sacro-Sanctam Euchariftiam. De ipfis ha- & malleum, hæfit Orientalis Ecclefia: Et iftam bet Philo: Menfa pura eft à cruentis dapibus. Pro fcyllam & hanc charybdim ftudens evadere, cibo panis apponitur, fal pro obfonio, pro condi- fed non valens. Hinc cum Judæis fobriè ac mento byssopus, in delicatorum gratiam. Addit religiosè refici maluit, quàm cum iftis, & potum fuiffe folam aquam. Quod ipfum habe- quidem Chriftianum nomen præferentibus, immus in Clementis Alexandrini Chriftiano Papoftoribus jejunare. Tria Gnofticæ factionis fa dagogo, ac in Minutio Felice Nempè homofa & horreuda crimina omnibus Chriftianis rum Agape non laborabat vitio Corinthiorum imponebat cæca Gentilitas. Hinc vera Christiade quibus Apoftolus: Alius quidem efurit nitas, quò fibi nihil cum ift is commune demonalius autem ebrius eft. Erat coena pura, feu Xeftraret, à propriis, blafphemis præfertim, ipsorophagia. rum moribus voluit effe remotiffima.

[ocr errors]

Et talis omninò fuit etiam Pafchalis Judæo- Quarta & fexta feria jejunare eft Apoftolica rum cœna. Etenim poft comeftum à ftantibus omnibus fub cœlo Chriftianis impofita, lex atque agnum fedebant ad menfam, & aliud fumere non traditio. Verùm pofteriorum fæculorum Græci poterant quam embamma ex intybis & lactucis exemerunt ferias Pafchalis feptimanæ, dodecaagreftibus, & azymum panem. Ejus partem hemeri, apocrei, & tyrophagiæ. Etiam carnes Pater-familias dividebat in tot particulas, quot tunc comederunt. Rationem dat in Refponfis habebat fibi adfidentes: Et cuique dabat fuam, ad Marcum Alexandriæ Patriarcham Theodorus agens Deo gratias. Exindè, gratias item gratias item agens, Balfamon Quia circa dodeca-bemerum jejunant Q. 52. fumebat vinum, & tunc dabat fibi proximo. Armenii propter Artziburium, in hebdomada carEt fic omnes per ordinem. Ita habent vetufti nis - privii propter Ninivitas. Et in bebdomada Judæorum Rituales libri. Quæ omnia fuerunt tyrophagia Tetraditæ hæretici jejunium magnum obprænuntia, & promiffiva præparamenta noftræ fervant. Nos igitur contraria eis facientes fran facrofanctæ Euchariftiæ. Et fola ifta cœna apud gimus, ne videamur cum eis confentire. In fuo Hebreos non fuit iftiufmodi. Etenim Tertul- de Jacobitarum & Charitzariorum hærefi Tra lianus lucidè laudat plures cœnas puras, plu- &tatu fcribit Demetrius Cyzicenus de Jacobitis : raque jejunia. Videntur noftro more habuiffe Vefcuntur carnibus, ipfa quoque hebdomada car& ftrictiora & laxiora. Poflit nofter mos effe nis - privii. Et hinc Sanctus Nicephorus Patriarab ipfis traductus. Licèt Divina lex ipfos devin- cha Conftantinopolitanus edidit hunc Canoxerit ad unicum dumtaxat folenne jejunium, nem: Jejunandum eft Monachis quarta & fexta humana tamen Majorum difciplina videtur illis feria tyrophagie. Et poft Præfandificatorum Miffam fuperpofuiffe & alia: Videtur omnibus majori-edant cafeum & ova. Et Anaftafius Cæfareenfis

« VorigeDoorgaan »