215 216. 219. Cap. 7. Cap. 1. ut > Lib.z.c. genus in tantum quofdam obligaverat Laicos guftatt, & reditibus carentes, aut in juris fui prœ» vis, retrabe de fructibus tuis, non Decimas, fed dimidias, novem partes da, & unam tibi dimitte nibil facis, quando tecum non facis, & tecum pauSermon. per es. Eafdem Decimas laudat in tribus de tempore fermonibus: Et ipforum pofteriorem, nti legitimum Auguftini fœtum, laudat in libris de Laicali inftitutione Jonas Epifcopus Aurelianenfis. Quin & omnes tres in decimi tomi corpore firmarunt Doctores olim Lovanienfes. Verùm omnes effe fpurios, & Auguftino longè juniores, eft lucidum. Duos priores effe Sancti Eligii Tornacenfis Epifcopi, demonftrat in ejus vita Sanctus Audoenus Archiepifcopus Rothomagenfis. Et de nefcio quo pio & caftoufus. Sunt plerique, qui poffeffionum limitibus coanapud Ægyptios Ruftico dicit in quarta decima Joannis Caffiani collatione Abbas Nefteros: Numquam de fructibus fuis aliquid ufurpavit, nifi priùs Deo Primitias ac Decimas obtuliffet. Profecit hic pofteà in Abbatem Theonam, vigefimæ primæ collationis Auctorem, & de ipfo fcribit etiam hic laudatus Caffianus: Ad Beatum Joannem Abbatem, tunc Monaftica Diaconiæ Præfidem, cum piæ devotionis ftudio Theonas juvenis adveniffet, deferens religiofa munera inter cæteros poffeffo-Aitui non finunt Presbyteros res, qui certatim Decimas, vel Primitias frugum fuarum de fuis fubftantiis offerebant, Et ad iftos oblatores dixit ibidem laudatus Joannes: Deledor quidem, ò filii charissimi, pia veftrorum muneCap. 2. rum largitate, & devotionem bujus oblationis, cujus difpenfatio mihi credita eft, gratanter amplecor, quia fideliter Primitias veftras ac Decimas, indigentium ufibus profuturas, velut facrificium Domino bona fuavitatis offertis. Harum feilicet oblatione plenitudinem quoque fructuum, univerfæque fubftantiæ veftræ, ex qua bæc Domino delibaftis, ubertim benedicenda credentes, vofque fecundùm mandati illius fidem multiplici ubertate bonorum omnium etiam in boc fæculo cumulandos. Oblationes iftas addit effe imperfectam legis juftitiam, quoniam omnia derelinqui & pauperibus donari debeant à Chriftiana perfectione, quæ tamen dumtaxat fit confilii, non Præcepti. Ex quibus vides Decimas tunc, licet non ubique univerfaliter, apud varios tamen populos fuiffe ufitatas. Suo necdum tempore fuiffe affirmat difertè, primos Judææ fideles laudans in libro de Ecclefiæ unitate Sanctus Cyprianus: Domos tunc & fundos venumdabant & thefauros fibi in Cœlo reponentes, diftribuenda in ufus indigentium pretia Apoftolis offerebant At nunc de Patrimonio nec Decimas damus, & cum vendere jubeat Dominus, emimus potiùs & augemus. Nempè data Ecclefiis per Imperatorem Conftantinum pax ipfas cœpit inducere, primùm fuadendo & rogando, atque ita paulatim proficiendo in rigidum ac generale Præceptum. Ita demonftrant graviffimæ ufque ad effufum quandoque fanguinem contentiones, quas pro inducendis aut reducendis Decimis fuiffe paffam in variis regionibus Ecclefiam, fuo loco oftendemus. Undè & armato Regum brachio fuit fubindè opus. Ecclefiarum porrò Decimas militibus in beneficium dare cœpit Carolus Martellus, ac de ifto abufu fcribit in libris de Laicali inftitutione Jonas Epifcopus Aurelianenfis: Hoc avaritiæ nues Decimis fibi ferviant. Decimas folis Bafilicis, Clericis, atque pauperibus deberi, & hinc im piam effe iftam violentiam, infigniter oftendit. Ex ipfa prodiit & alia Disciplinæ scabies, adversùs quam edixit in fuo Capitulari Atto Vercellenfis Epifcopus: Si quis Presbyter, vel quilibet è Clero, inventus fuerit alicui Laico deinceps munera dare aut promittere, ut Ecclefiam alterius Presbyteri fubripiat, fciat fe pro bac rapina ac fæva cupiditate aut gradum amiffurum, aut in carceris Cap. 33, ærumna agendo pœnitentiam, longo tempore deti nendum. Iftarum Ecclefiarum Præfecturas non folùm citra Epifcopi scientiam ac voluntatem dabant ifti Domicelli, fed & palàm vendebant, atque ita novo & majori pretio corrupti frequenter expellebant non folum ab Epifcopo inftitutum, fed & primum emptorem Presbyterum, & novum intrudebant. Quòd longo tempore adversùs hunc errorem pugnare debuerit Ecclefia, oftendunt plurimi Canones, fuo tempore adducendi. Præfenti Canonis tempore graffans iniquitas fuit æquè fera. Ipfam in alio apud Gratianum 1. qu. 3. exftante Canone exponit nofter Gregorius: Per- c. 13. venit ad nos fama finiftra, quòd quidam Epifcoporum non Sacerdotibus propria Diæcefis Decimas atque Chriftianorum oblationes conferant, fed potiùs Laicalibus perfonis, militum videlicet five fervitorum, vel quod gravius eft, confanguineis. Undè fi Lib. 6. Lib. I. Ep. ic. quis amodò Epifcopus inventus fuerit hujus Divini præcepti tranfgreffor, inter maximos Hæreticos, & inter Antichriftos non minimus habeatur. Et ficut Nicæna Synodus de Simoniacis cenfuit, qui dat Epifcopus, & qui recipiunt ab eo Laici, five pretio, five beneficio, æterni incendii ignibus deputentur. An quintum, à quo Simonia, an duodecimum, à quo Ecclefiafticæ fubftantiæ alienatio vetatur Epifcopis & Clericis, fecundæ Nicanæ Synodi Canonem laudet, ignoro: Neuter habet adducta verba. Utriufque junctim fenfum exiftimo laudari. Interim Gratiano, quòd infignem iftum Gregorii Canonem nobis cuftodiérit, debemus gratias: Non eft dubitandum quin plures perierint aut lateant. Eundem abufum idem Pontifex damnat in litteris ad Herimannum Metenfem Epifcopum: Tuam volumus admonitam effe Prudentiam, ne alicujus magnitudine tribulationis coactus Ecclefiafticas cuiquam hæredizates largiaris, unde multum te pofteà pœniteat, cum quod modò turbatus egeris, nullo modo emendaré potueris. Electiffimus Ecclefiaftici patrimonii defenfor fuit Herimannus: Et nihilominùs ab Ecclefiæ fuæ Vafallis, aut aliis militibus, ad ipfius, licet non Decimas, propriæ tamen Ecclefiæ poffeffiones infeudandas fuit per illatas violentias compulfus. Quod paffim alii Epifcopi etiam Decimas infeudare fuerint compulfi, immò & propria iniquitate confueti, lamentatur Sanctus Petrus Damiani in litteris ad Alexandrum fecundum Pontificem: Inter omnia hujus||se satis probabiliorem, ac magis bonerandum oftentemporis mala illud excedit, & Diabolicam propemodum videtur æquare nequitiam, quia prædiis in militiam profligatis, omnique poffeffione terrarum, inSuper etiam Decimæ ac Plebes adduntur in beneficium fæcularibus. Quæ profectò liberalitas inhonefta eft, indigentibus adimit unde vivant Diœcefanos etiam deterret ut Decimas non perfolvant. Una fcilicet res & illis fubtrahit corporale fubfidium, & iftis periculum providet animarum. In aliis ad nefcio quem dilapidatorem Epifcopum litteris infigniter oftendit hujufmodi omnem Ecclefiafticæ fubftantiæ donationem fuiffe in plenaria nuper Florentina Synodo damnatam justiffimè à Victore se cundo, & pergit: Sunt etiam qui Plebes, feu Parochiales Ecclefias, fæcularibus tradunt. Hi nimirùm tanto graviùs delinquunt, quanto & facrilegium convincuntur committere. Quia & fandta profa, nant, & his, quibus quafi beneficium prærogant, venenum letbale propinant. Quid eft enim Decimas in ufum fæcularium vertere, nifi mortiferum eis virus, quo pereant, exbibere? Huc accedit, quod & Plebefanis jufta datur occafio, ut matricibus fuis Ecclefiis obedientiam fubtrabant, & legitima Decimarum tributa non perfolvant. Eis paffim militibus, quorum interceffione atque auxilio ad Epifcopatum pervenerant, donabant ambitiofi Epifcopi, atque ita novo facrilegio complebant fuam Simoniam. Effe novam, quæ nullo fuco aut titulo purgari poffit, Simoniam docet infigniter in litteris ad Bonifacium Cardinalem Epifcopum Albanenfem. Eandem in Longobardia Epifcopis Adrianus primus, in Severo PatriarEpift. 3. cha Antiocheno Conftantinopolitana Mennæ Pa-fumant, fed fufpenfo nunc judicio fpatium recognotriarchæ Synodus, in Galliæ Epifcopis Symma-fcendi æquitatem habentes, poftmodum faciliùs ac chus Pontifex, in Georgio Alexandrinæ Eccle-- Porrò præfens Canon non fuit omninò infru- Lib. 4. Ep. 12. Lib. 20 Ep. 7. dit. Ejus veraciter Chriftianam, qua præfen- Pergit Gregorius in laudata Epiftola: Prate quiefcant, ut demum in eos tranquillitatis tempore, quod citò futurum fperamus, id quod nunc Apoftolicæ Sedis difcretio patienter differt, juftitia dirimens ad Batum fuum reftauret. Præfens Canon nullam gorius voluit infligi à fuo Vicario. Et qui dem Henricianæ perfecutionis turbatio, & exindè nata varia neceffitas hujus Canonis plenam executionem perfuafit multis in locis dispensato infligit excommunicationem, ideoque nec Gre-riè diffimulari ac fufpendi. ! ! Ο CANON VIII Uia dies Sabbathi apud Sanctos Patres noftros in abstinentia celebris eft habitus. nos eorumdem auctoritatem fequentes falubriter admonemus, ut quicumque fe Chriftianæ Religionis participem effe defiderat, ab efu carnium eadem die, nifi majori feftivitate interveniente, vel infirmitate impediente, abftineat. SCHOLI ON. Uòd ex Sancti Petri Apoftoli, aut certè ex Sancti Sylveftri Pontificis Inftituto Romana olim Ecclefia omni extra Quinquagefimam Sabbatho jejunium fervaverit, ipfamque tandem cuncta præter Hifpaniam Occidentalis Ecclefia fit imitata, fuo loco eft latè oftenfum.. Cap. 23. Quod Hifpani numquam admiferint, lucet ex Ef. 95. Synodo Eliberina, primo Sancti Ifidori Hifpalenfis Epifcopi de Ecclefiafticis officiis libro Adriani primi Pontificis ad Egilam Epifcopum litteris, & ex celebrata fub Leonis noni Pontifi L.4.C. 37. catu Synodo Coyacenfi. Verùm laudata pietas paulatim adeò defecit, ut de ipfa etiam Romana Ecclefia fcribat in libris de Ecclefiafticis officiis Amalarius Fortunatus: Solebant Romani omnia Sabbatha jejunare. Propterea dico præteritum, quia nefcio quomodo nunc agunt. Quin & longè antiquior Ordo Romanus habet de ipfo etiam Sabbatho fancto: Papa & cæteri Romani ova manducant, & formaticum, id eft cafeum. Et apud Gratianum tertia de confecratione diftinCap. 11. tio habet Leonis quarti ad nefcio quos Referi ptum, avitam quartæ & fextæ feriæ à carnibus abftinentiam laudans, mandanfque fervari, aft de Sabbatho nullam faciens mentionem, Et Romanum abftinendi ac jejunandi morem poftulantibus Bulgaris, quarta abftinendum à carni bus, ac fola fexta feria infuper jejunandum refcribens Nicolaus primus, nullam Sabbathi feEpift. 71. cit memoriam: Quòd nempè ejus obfervan tia tunc penitus exoleviffet. Et de Sancto Romualdo fcribit in ipfius vita Sanctas Petrus Da miani: Contingit ut aliquando librum de vita Patrum legens, in illum locum incideret, ubi contine 1.5. quòd quidam fratres per continuam bebdomadam fingulariter jejunantes, Sabbathorum die? pariter convenirent, ipfoque & Dominico die jejunil rigorem interponerent, & remiffis vicitarent. Quem viven ordinem ftatim Romualdus arripuit in quindecim ferè annis vel eo ampliùs, continua aufteritate permanfit. Et in fequent: capite: Poft hæc autem Romualdus iterum legens, quia Sanctus Sylvefter urbis Romæ Epifcopus, Sab-. bathorum diem jejunandum effe, ut reverà Sandi. Pafchatis vigilias, inftituerit, mox remissionem Sabbathi in quintam feriam commutavit. Sabbathi pietas adeò tunc erat abolita atque oblitterata per omnem Italiam, ut hujus tunc doctiffimus Abbas Romualdus ipfam etiam ignoraret, & æmulum fequeretur morem Græcorum. Quòd quidam unc alternis dumtaxat Quadragefimæ diebus jejunantes, ipfo etiam Sabbatho fancto effent ab hora tertia ebrii, queritur in primo fermone de Quadragefima Ratherius Epifcopus Ve ronenfis. Quin & poft eliminatam iftam peffimam licentiam nequiit apud Romanos plenè reparari Sabbathi fancti jejunium: Rationes dat, Lib. 6. ac diffimulandum fuadet in litteris ad fuæ con- Ep. 35. gregationis Eremitas Sanctus Petrus Damiani. Qui mos adeò irrepfit etiam in Gallias, ut Alcuinus Flaccus cenfeat Sabbathum iftud omni veneratione debere effe jucundum. Et ita con- Ep. 70. fueviffe in variis Ecclefiis, teftatur in litteris ad ipfum Carolus Magnus. Porrò ad undecimi fæculi exordium de Triburienfis Synodi Epifcopis fcribit in Cameracenfis Ecclefiæ Chronico Baldricus Epifcopus Tornacenfis Eorum unus cælitus fibi delatas dixit effe litteras, que monerent jejunium in pane & aqua, omni fexta feria obfervandum, & in Sabbatho à carne & pinguamine, foloque boc contenti jejunio in omnium peccatorum fatisfactione, nullam fcirent ab Lib 6. c. eis aliam adjiciendam pœnitentiam, & hæc Sacra- 52. mento fe fervare firmarent. Quòd qui nollet Chriftianitate privaretur, & de feculo exeuntem nullus vifitaret, nec fepulture traderet. Adversùs edendum Canonem addit Gerardum primum Cameracenfem Epifcopum longa oratione interceffiffe, quam in hocce compendium redigit Sigebertus Gemblacenfis Gerardus dixit jejunium in fexta vel feptima feria nec omnibus unum effe imponendum, quia non eft una omnibus poffibilitas nec omnes hoc uno jejunio contentos effe, quia non eft una omnium pœnitendi qualltas; hæc Sacramento firmare, vel Sacramenti violationem perjurto augere non effe utile: bis contradicentes excommunicari, infirmis vifitationem, vel mortuis Sepul fepulturam negari effe deteftabile; fufficere authenti- ||reparavit. Dominicam fepulturam, ac Deiparæ ca Patrum Decreta, & fuper his neglect is impofitum congruenter pænitentiæ modum. Cælefti Epiftola cenfuit non adhibendam fidem. Interim plurimas tunc defuper conveniffe Synodos affirmat Glaber Rudolphus, quarum hæc fuit Summa : Illud fanè memorandum, quod omnibus in commune pla cuit, qualiter omnibus bebdomadibus fanctione perpetua, fexta die abftineretur à vino, & à carnibus Septima, nifi fortè gravis infirmitas compelleret, aut celeberrima folemnitas interveniret. Si verò effectio aliqua intercederet, ut bic tenor paulatim laxaretur, tres proindè pauperes victu fuftentarenL.4.C.5. tur. Tunc enim & mos & Canon permittebant jejunia eleemofynis redimi. Etiam à fe iftud jejunium fuiffe tunc ftrenuè commendatum atque promotum, necnon & miraculis confirmatum à Divina Majeftate, teftatur in litteris ad Gamugnenfis Cœnobii Eremitas San&tus PetrusDamiaL.6. Epist. ni. Et his fundamentis nixus nofter Gregorius edi33. 35. dit præfentem Canonem. Sabbathum non avito Lib. 2. Ep. 14. jejunio, immò nec vini, ovorum, aut lactici- atque Apoftolorum de ipfa luctum voluit per heb- Verùm Canon paffus fuit graves obices. Et- Quæftio eft, in cujus reverentiam Gregorius 33.35. ptam. Et in Bulla, qua Benedictinis Monachis Cap. 26. Sabbathis carnes edimus, & omnes ferè Brabanti | dine. |Quòd enim Imperatori Juftiniano, macellum ob Gregorius feptimus, Gregorius octavus, ac Innocentius tertius ab hac lege & confuetudine Cap. 7. excipiunt infirmos. Quod ipfum faciunt Synodi, quas fuprà laudavimus ex Glabro Rudolpho. Ita etiam à jejunio, & quidem in ipfo facrofanЯa Parafceves die, parvulos, fenes, ac langui-fcio quem Epifcopum, dum infirmus ad evaden- Lib. 1. dos eximit quarta Synodus Toletana. Et in Capitulari fuo habet Sanctus Theodulphus AureliaCap. 37. nenfis Epifcopus: Præter infirmos ac parvulos quifquis in Quadragefima non jejunarit, pænam fi bi acquirit. Infirmis permittit ova, cafeum, pifces, vinum, fed non carnes. Et in Canonum Cap. 106. breviatione Fulgentius Ferrandus: Quicumque fanus corpore jejunia communia diffolverit, anathe ma fit. Et poft enumeratos jejunii dies addit Synodus Salegunftadienfis: Excepta infirmitate. Et in Synodica ad fuam Ecclefiam Epiftola Ratherius Veronenfis Epifcopus. Quòd fi pro infirmitate aliquis jejunare non poteft, proficiat ei jeju nium quod generalis facit Ecclefia, omnes enim chus Jejunia omnia fideliter jejunare oportet, Lib 3. tit. 03. 46.C. 2. dum vitæ periculum ex Collegarum confilio car- cap. 23. . Prima quæftio eft, Quanta ad jejunii excufa tionem requiratur infirmitas? Quidam fufficere volunt qualemcumque. Etenim in laudata fuper Genefin homilia Sanctus Joannes Chryfofto. mus omnes illos, quos fervata ufque ad vefperam inedia debilitabat, ac concioni & Divinis fub diei finem officiis adeffe fine incommodo non permittebat, hortatur ut prandeant: Eos prandere mavult, quàm deeffe concioni. Jejunii defectum dumtaxat fuadet aliis pietatis officiis compenfari. Et in laudato adversùs ebrietatem fermone scabiem, oleris aut aquæ incongruitatem, aut fimilem incommoditatem cenfet fufficere. Et quarta Toletana Synodus excufat omnes lan⚫ Can. 7. guidos. Refpondeo ipfam exponi ab octava ibidem Synodo: Quifquis abfque inevitabili neceffitate atque fragilitate, & evidenti languore, feu etiam impossibilitate ætatis, diebus Quadragefima efum carnium præfumpferit attentare, non folùm reus erit Refurrectionis Dominicæ, verùm etiam alienus ab ejus diet fancla communione. Et hoc illi cumuletur ad pœnam, ut ipfius anni tempore ab omni efu carnium abftineat, quia facris diebus abftinentiæ oblitus eft difciplinam. Illi verò quos aut ætas incur vat, aut languor extenuat, aut neceffitas arctat non ante prohibita violare præfumant, quàm à Sacerdote permissum percipiant. Requirit gravem ac evi dentem Can. 9. |