Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

215 216. 219.

Cap. 7.

Cap. 1.

ut >

Lib.z.c.

genus in tantum quofdam obligaverat Laicos
bocce juftè ac rationabiliter, immò inculpabiliter se-
dari poffe putarint, donec gloriofus orthodoxus Do- 19.
minus Ludovicus Imperator inter cætera pietatis fuæ
beneficia, quæ bonore & amore Domini noftri JESU
Chrifti contulit Sandæ Ecclefia, ab boc quoque eam
immunem effecerit. Prodit & alium fui temporis
abufum, dicens de quibufdam pagorum Domi-
cellis: Exiftunt quamplures, qui Decimas non
bonoris Divini, fed quæftus fui caufa Sacerdotibus
diftribuunt, cosque quibus præfunt diftribuere com-
pellunt. Scilicet ut id, quod datum fuerit, aut to-
tum aut penè totum in fuos fuorumque extorqueatur

guftatt, & reditibus carentes, aut in juris fui prœ»
prio, aut certè ex munere alicujus Potentis habent
ad quas religiofa devotio fidelium ma•
Bafilicas,
gnam oblationum & Decimarum conferre folet copiam,
fuper quam bujufmodi cupiditate ducti folent dicere:
Ulle Presbyter multa de mea acquirit Ecclefia, qua-
propter volo ut de eo, quod de meo acquirit, ad vo-
tum meum mihi ferviat. Sin alias, meam ultra non
babebit Ecclefiam. Sed & in talibus Bafilicis con-
Aitut non finunt Presbyteros, nifi ab eis munus,
quod optant, acceperint, Alodiales vel etiam
Feudales Pagorum Domicelli volebant etiam
ipfius Bafilicæ effe non dumtaxat Patroni, fed &
Domini, atque ifto fuco ab illius Presbytero ex-
torquebant partem Oblationum ac Decimarum.
Addit iniquitatem hanc non folùm in pauperibus,
fed & in opulentis Domicellis viguiffe: Sunt
etiam plerique Potentes, qui obliti ordinis ac Mini-
fersi fui, hujufmodi Bafilicas poffidentes rebus te-
fidelium verò largissimis Decimis abundan-
tes, contra fas fuis aut Clericis aut Laicis beneficia
rio munere conferunt, ut de bujufmodi oblationibus

vis, retrabe de fructibus tuis, non Decimas, fed dimidias, novem partes da, & unam tibi dimitte nibil facis, quando tecum non facis, & tecum pauSermon. per es. Eafdem Decimas laudat in tribus de tempore fermonibus: Et ipforum pofteriorem, nti legitimum Auguftini fœtum, laudat in libris de Laicali inftitutione Jonas Epifcopus Aurelianenfis. Quin & omnes tres in decimi tomi corpore firmarunt Doctores olim Lovanienfes. Verùm omnes effe fpurios, & Auguftino longè juniores, eft lucidum. Duos priores effe Sancti Eligii Tornacenfis Epifcopi, demonftrat in ejus vita Sanctus Audoenus Archiepifcopus Rothomagenfis. Et de nefcio quo pio & caftoufus. Sunt plerique, qui poffeffionum limitibus coanapud Ægyptios Ruftico dicit in quarta decima Joannis Caffiani collatione Abbas Nefteros: Numquam de fructibus fuis aliquid ufurpavit, nifi priùs Deo Primitias ac Decimas obtuliffet. Profecit hic pofteà in Abbatem Theonam, vigefimæ primæ collationis Auctorem, & de ipfo fcribit etiam hic laudatus Caffianus: Ad Beatum Joannem Abbatem, tunc Monaftica Diaconiæ Præfidem, cum piæ devotionis ftudio Theonas juvenis adveniffet, deferens religiofa munera inter cæteros poffeffo-Aitui non finunt Presbyteros res, qui certatim Decimas, vel Primitias frugum fuarum de fuis fubftantiis offerebant, Et ad iftos oblatores dixit ibidem laudatus Joannes: Deledor quidem, ò filii charissimi, pia veftrorum muneCap. 2. rum largitate, & devotionem bujus oblationis, cujus difpenfatio mihi credita eft, gratanter amplecor, quia fideliter Primitias veftras ac Decimas, indigentium ufibus profuturas, velut facrificium Domino bona fuavitatis offertis. Harum feilicet oblatione plenitudinem quoque fructuum, univerfæque fubftantiæ veftræ, ex qua bæc Domino delibaftis, ubertim benedicenda credentes, vofque fecundùm mandati illius fidem multiplici ubertate bonorum omnium etiam in boc fæculo cumulandos. Oblationes iftas addit effe imperfectam legis juftitiam, quoniam omnia derelinqui & pauperibus donari debeant à Chriftiana perfectione, quæ tamen dumtaxat fit confilii, non Præcepti. Ex quibus vides Decimas tunc, licet non ubique univerfaliter, apud varios tamen populos fuiffe ufitatas. Suo necdum tempore fuiffe affirmat difertè, primos Judææ fideles laudans in libro de Ecclefiæ unitate Sanctus Cyprianus: Domos tunc & fundos venumdabant & thefauros fibi in Cœlo reponentes, diftribuenda in ufus indigentium pretia Apoftolis offerebant At nunc de Patrimonio nec Decimas damus, & cum vendere jubeat Dominus, emimus potiùs & augemus. Nempè data Ecclefiis per Imperatorem Conftantinum pax ipfas cœpit inducere, primùm fuadendo & rogando, atque ita paulatim proficiendo in rigidum ac generale Præceptum. Ita demonftrant graviffimæ ufque ad effufum quandoque fanguinem contentiones, quas pro inducendis aut reducendis Decimis fuiffe paffam in variis regionibus Ecclefiam, fuo loco oftendemus. Undè & armato Regum brachio fuit fubindè opus.

[ocr errors]

Ecclefiarum porrò Decimas militibus in beneficium dare cœpit Carolus Martellus, ac de ifto abufu fcribit in libris de Laicali inftitutione Jonas Epifcopus Aurelianenfis: Hoc avaritiæ

nues

Decimis fibi ferviant. Decimas folis Bafilicis, Clericis, atque pauperibus deberi, & hinc im piam effe iftam violentiam, infigniter oftendit.

Ex ipfa prodiit & alia Disciplinæ scabies, adversùs quam edixit in fuo Capitulari Atto Vercellenfis Epifcopus: Si quis Presbyter, vel quilibet è Clero, inventus fuerit alicui Laico deinceps munera dare aut promittere, ut Ecclefiam alterius Presbyteri fubripiat, fciat fe pro bac rapina ac fæva cupiditate aut gradum amiffurum, aut in carceris Cap. 33, ærumna agendo pœnitentiam, longo tempore deti nendum. Iftarum Ecclefiarum Præfecturas non folùm citra Epifcopi scientiam ac voluntatem dabant ifti Domicelli, fed & palàm vendebant, atque ita novo & majori pretio corrupti frequenter expellebant non folum ab Epifcopo inftitutum, fed & primum emptorem Presbyterum, & novum intrudebant. Quòd longo tempore adversùs hunc errorem pugnare debuerit Ecclefia, oftendunt plurimi Canones, fuo tempore adducendi.

Præfenti Canonis tempore graffans iniquitas fuit æquè fera. Ipfam in alio apud Gratianum 1. qu. 3. exftante Canone exponit nofter Gregorius: Per- c. 13. venit ad nos fama finiftra, quòd quidam Epifcoporum non Sacerdotibus propria Diæcefis Decimas atque Chriftianorum oblationes conferant, fed potiùs Laicalibus perfonis, militum videlicet five fervitorum, vel quod gravius eft, confanguineis. Undè fi

Lib. 6.
Ep. 5.

Lib. I. Ep. ic.

quis amodò Epifcopus inventus fuerit hujus Divini præcepti tranfgreffor, inter maximos Hæreticos, & inter Antichriftos non minimus habeatur. Et ficut Nicæna Synodus de Simoniacis cenfuit, qui dat Epifcopus, & qui recipiunt ab eo Laici, five pretio, five beneficio, æterni incendii ignibus deputentur. An quintum, à quo Simonia, an duodecimum, à quo Ecclefiafticæ fubftantiæ alienatio vetatur Epifcopis & Clericis, fecundæ Nicanæ Synodi Canonem laudet, ignoro: Neuter habet adducta verba. Utriufque junctim fenfum exiftimo laudari. Interim Gratiano, quòd infignem iftum Gregorii Canonem nobis cuftodiérit, debemus gratias: Non eft dubitandum quin plures perierint aut lateant. Eundem abufum idem Pontifex damnat in litteris ad Herimannum Metenfem Epifcopum: Tuam volumus admonitam effe Prudentiam, ne alicujus magnitudine tribulationis coactus Ecclefiafticas cuiquam hæredizates largiaris, unde multum te pofteà pœniteat, cum quod modò turbatus egeris, nullo modo emendaré potueris. Electiffimus Ecclefiaftici patrimonii defenfor fuit Herimannus: Et nihilominùs ab Ecclefiæ fuæ Vafallis, aut aliis militibus, ad ipfius, licet non Decimas, propriæ tamen Ecclefiæ poffeffiones infeudandas fuit per illatas violentias compulfus. Quod paffim alii Epifcopi etiam Decimas infeudare fuerint compulfi, immò & propria iniquitate confueti, lamentatur Sanctus Petrus Damiani in litteris ad Alexandrum fecundum Pontificem: Inter omnia hujus||se satis probabiliorem, ac magis bonerandum oftentemporis mala illud excedit, & Diabolicam propemodum videtur æquare nequitiam, quia prædiis in militiam profligatis, omnique poffeffione terrarum, inSuper etiam Decimæ ac Plebes adduntur in beneficium fæcularibus. Quæ profectò liberalitas inhonefta eft, indigentibus adimit unde vivant Diœcefanos etiam deterret ut Decimas non perfolvant. Una fcilicet res & illis fubtrahit corporale fubfidium, & iftis periculum providet animarum. In aliis ad nefcio quem dilapidatorem Epifcopum litteris infigniter oftendit hujufmodi omnem Ecclefiafticæ fubftantiæ donationem fuiffe in plenaria nuper Florentina Synodo damnatam justiffimè à Victore se cundo, & pergit: Sunt etiam qui Plebes, feu Parochiales Ecclefias, fæcularibus tradunt. Hi nimirùm tanto graviùs delinquunt, quanto & facrilegium convincuntur committere. Quia & fandta profa, nant, & his, quibus quafi beneficium prærogant, venenum letbale propinant. Quid eft enim Decimas in ufum fæcularium vertere, nifi mortiferum eis virus, quo pereant, exbibere? Huc accedit, quod & Plebefanis jufta datur occafio, ut matricibus fuis Ecclefiis obedientiam fubtrabant, & legitima Decimarum tributa non perfolvant. Eis paffim militibus, quorum interceffione atque auxilio ad Epifcopatum pervenerant, donabant ambitiofi Epifcopi, atque ita novo facrilegio complebant fuam Simoniam. Effe novam, quæ nullo fuco aut titulo purgari poffit, Simoniam docet infigniter in litteris ad Bonifacium Cardinalem Epifcopum Albanenfem. Eandem in Longobardia Epifcopis Adrianus primus, in Severo PatriarEpift. 3. cha Antiocheno Conftantinopolitana Mennæ Pa-fumant, fed fufpenfo nunc judicio fpatium recognotriarchæ Synodus, in Galliæ Epifcopis Symma-fcendi æquitatem habentes, poftmodum faciliùs ac

chus Pontifex, in Georgio Alexandrinæ Eccle--
fia invafore culpat apud Africanos Epifcopos
Sanctus Athanafius: Iniquitas eft adeò antiqua.
Quòd hocce tempore milites, aliique Laici De
cimas ac Parochiales Ecclefias etiam ipfi invade
rent, à Regibus ac aliis Principibus impetrarent,
atque olim impetratas poffiderent, eft alibi
oftenfum. Et omnem hanc iniquitatem abolet
præfens Canon Quafvis Decimas non folùm
deinceps donari aut invadi vetat, fed & quafvis
etiam ab Epifcopis ufque huc donatas mandat red-
di. Ex Gratiano productus Canon etiam vendi
vetat, non tamen jubet reddi, ideoque uti imper-
fectiorem, fic illum exiftimo hoc noftro præfenti
effe anteriorem. Lapfam quippè difciplinam gra-
datim in fuis Synodis reparare folitus fuit nofter
Gregorius. Sancit de folis Decimis: Quod fint
res facra, ideoque nullo titulo valeant à Laicis
detineri. Et omnes malè tunc ufque alienatos
Ecclefiarum fundos ad reftitutionem poftulare
erát res corruptiffimo fæculo nimis ardua.

Porrò præfens Canon non fuit omninò infru-
&tuofus. Etenim de Guilielmo primo Anglorum
Rege fcribit ad Hugonem Dienfem Epifcopum,
fuum in Gallia Vicarium, nofter Gregorius:
Rex Anglorum, licet in quibufdam non ita religio- Lib. 9.
sè, ficut optamus, fe habeat, tamen in hoc quòd Ep. 5.
Ecclefias Dei non deftruit neque vendit, Presbyteros
uxores, Laicos Decimas, quas detinebant, etiam
cum juramento dimittere compulit, cæteris Regibus

Lib. 4. Ep. 12.

Lib.

20

Ep. 7.

[ocr errors]

dit. Ejus veraciter Chriftianam, qua præfen-
tem Canonem executus eft, legem habemus
apud Henricum Cnygthonum: De omni annona
Decima garba Deo debita eft, & ideò reddenda.
Si gregem equarum habuerit, pullum reddat deci
mum, qui unam tantùm vel duas habuerit, de fin-
gulis pullis fingulos denarios. Similiter qui vaccas L. 2. c. 4.
plures babuerit decimum vitulum, qui unam vel
duas, de vitulis fingulis obolos fingulos,
& qui
cafeum fecerit, det Deo decimum, fi verò non fe
cerit, lac decima die. Similiter decimum agnum,
decimum vellus, decimum butgrum, decimum por-
cellum. Eandem Regulam fervari jubet in fyl-
vis, pratis, aquis, molendinis, hortis, nego
tiationibus, & omnibus rebus quas dederit De-
us. Hanc affirmat effe avitam Sancti Apoftoli
Auguftini doctrinam, neglectam olim per divi-
tes ac defides Epifcopos, ideoque poft exindè
multiplicatas ultra duplum in Anglia Ecclefias
omninò reparandam.

Pergit Gregorius in laudata Epiftola: Prate
reà innotuit nobis, quòd multos milites, qui priùs
ad Presbyteros fornicarios & Simoniacos coercendos
favorem & auxilium vobis impenderant, proptereà
quòd Decimas dimittere nolebant, excommunicando
turbaveritis, quales nos anathematis vinculo alli
gare Synodali judicio per difcretionem diftulimus . Su-
per bis igitur confulimus atque bortamur, ut nunc
pro tempore Canonicum rigorem veftra Sapientia tem-
peret, atque bac turbationis tempeftate quædam par-
cendo, nonnulla diffimulando ita ftudeat moderari,
ut non ex severitate juftitiæ deteriorandi occafionem

[ocr errors]

quiefcant, ut demum in eos tranquillitatis tempore, quod citò futurum fperamus, id quod nunc Apoftolicæ Sedis difcretio patienter differt, juftitia dirimens ad Batum fuum reftauret. Præfens Canon nullam

gorius voluit infligi à fuo Vicario. Et qui dem Henricianæ perfecutionis turbatio, & exindè nata varia neceffitas hujus Canonis plenam executionem perfuafit multis in locis dispensato

infligit excommunicationem, ideoque nec Gre-riè diffimulari ac fufpendi.

!

!

Ο

CANON

[ocr errors]

VIII

Uia dies Sabbathi apud Sanctos Patres noftros in abstinentia celebris eft habitus. nos eorumdem auctoritatem fequentes falubriter admonemus, ut quicumque fe Chriftianæ Religionis participem effe defiderat, ab efu carnium eadem die, nifi majori feftivitate interveniente, vel infirmitate impediente, abftineat.

SCHOLI ON.

Uòd ex Sancti Petri Apoftoli, aut certè ex Sancti Sylveftri Pontificis Inftituto Romana olim Ecclefia omni extra Quinquagefimam Sabbatho jejunium fervaverit, ipfamque tandem cuncta præter Hifpaniam Occidentalis Ecclefia fit imitata, fuo loco eft latè oftenfum.. Cap. 23. Quod Hifpani numquam admiferint, lucet ex Ef. 95. Synodo Eliberina, primo Sancti Ifidori Hifpalenfis Epifcopi de Ecclefiafticis officiis libro Adriani primi Pontificis ad Egilam Epifcopum litteris, & ex celebrata fub Leonis noni Pontifi

L.4.C. 37.

catu Synodo Coyacenfi. Verùm laudata pietas paulatim adeò defecit, ut de ipfa etiam Romana Ecclefia fcribat in libris de Ecclefiafticis officiis Amalarius Fortunatus: Solebant Romani omnia Sabbatha jejunare. Propterea dico præteritum, quia nefcio quomodo nunc agunt. Quin & longè antiquior Ordo Romanus habet de ipfo etiam Sabbatho fancto: Papa & cæteri Romani ova manducant, & formaticum, id eft cafeum. Et apud Gratianum tertia de confecratione diftinCap. 11. tio habet Leonis quarti ad nefcio quos Referi

ptum, avitam quartæ & fextæ feriæ à carnibus abftinentiam laudans, mandanfque fervari, aft de Sabbatho nullam faciens mentionem, Et Romanum abftinendi ac jejunandi morem poftulantibus Bulgaris, quarta abftinendum à carni bus, ac fola fexta feria infuper jejunandum refcribens Nicolaus primus, nullam Sabbathi feEpift. 71. cit memoriam: Quòd nempè ejus obfervan tia tunc penitus exoleviffet. Et de Sancto Romualdo fcribit in ipfius vita Sanctas Petrus Da miani: Contingit ut aliquando librum de vita Patrum legens, in illum locum incideret, ubi contine

1.5.

[ocr errors][merged small]

quòd quidam fratres per continuam bebdomadam fingulariter jejunantes, Sabbathorum die? pariter convenirent, ipfoque & Dominico die jejunil rigorem interponerent, & remiffis vicitarent. Quem viven ordinem ftatim Romualdus arripuit in quindecim ferè annis vel eo ampliùs, continua aufteritate permanfit. Et in fequent: capite: Poft hæc autem Romualdus iterum legens,

[ocr errors]
[ocr errors]

quia Sanctus Sylvefter urbis Romæ Epifcopus, Sab-. bathorum diem jejunandum effe, ut reverà Sandi. Pafchatis vigilias, inftituerit, mox remissionem Sabbathi in quintam feriam commutavit. Sabbathi pietas adeò tunc erat abolita atque oblitterata per omnem Italiam, ut hujus tunc doctiffimus Abbas Romualdus ipfam etiam ignoraret, & æmulum fequeretur morem Græcorum. Quòd quidam unc alternis dumtaxat Quadragefimæ diebus jejunantes, ipfo etiam Sabbatho fancto effent ab hora tertia ebrii, queritur in primo fermone de Quadragefima Ratherius Epifcopus Ve ronenfis. Quin & poft eliminatam iftam peffimam licentiam nequiit apud Romanos plenè reparari Sabbathi fancti jejunium: Rationes dat, Lib. 6. ac diffimulandum fuadet in litteris ad fuæ con- Ep. 35. gregationis Eremitas Sanctus Petrus Damiani. Qui mos adeò irrepfit etiam in Gallias, ut Alcuinus Flaccus cenfeat Sabbathum iftud omni veneratione debere effe jucundum. Et ita con- Ep. 70. fueviffe in variis Ecclefiis, teftatur in litteris ad ipfum Carolus Magnus.

[ocr errors]

Porrò ad undecimi fæculi exordium de Triburienfis Synodi Epifcopis fcribit in Cameracenfis Ecclefiæ Chronico Baldricus Epifcopus Tornacenfis Eorum unus cælitus fibi delatas dixit effe litteras, que monerent jejunium in pane & aqua, omni fexta feria obfervandum, & in Sabbatho à carne & pinguamine, foloque boc contenti jejunio in omnium peccatorum fatisfactione, nullam fcirent ab Lib 6. c. eis aliam adjiciendam pœnitentiam, & hæc Sacra- 52. mento fe fervare firmarent. Quòd qui nollet Chriftianitate privaretur, & de feculo exeuntem nullus vifitaret, nec fepulture traderet. Adversùs edendum Canonem addit Gerardum primum Cameracenfem Epifcopum longa oratione interceffiffe, quam in hocce compendium redigit Sigebertus Gemblacenfis Gerardus dixit jejunium in fexta vel feptima feria nec omnibus unum effe imponendum, quia non eft una omnibus poffibilitas nec omnes hoc uno jejunio contentos effe, quia non eft una omnium pœnitendi qualltas; hæc Sacramento firmare, vel Sacramenti violationem perjurto augere non effe utile: bis contradicentes excommunicari, infirmis vifitationem, vel mortuis

[ocr errors]

Sepul

fepulturam negari effe deteftabile; fufficere authenti- ||reparavit. Dominicam fepulturam, ac Deiparæ

ca Patrum Decreta, & fuper his neglect is impofitum congruenter pænitentiæ modum. Cælefti Epiftola cenfuit non adhibendam fidem. Interim plurimas tunc defuper conveniffe Synodos affirmat Glaber Rudolphus, quarum hæc fuit Summa : Illud fanè memorandum, quod omnibus in commune pla cuit, qualiter omnibus bebdomadibus fanctione perpetua, fexta die abftineretur à vino, & à carnibus Septima, nifi fortè gravis infirmitas compelleret, aut celeberrima folemnitas interveniret. Si verò effectio aliqua intercederet, ut bic tenor paulatim laxaretur, tres proindè pauperes victu fuftentarenL.4.C.5. tur. Tunc enim & mos & Canon permittebant jejunia eleemofynis redimi. Etiam à fe iftud jejunium fuiffe tunc ftrenuè commendatum atque promotum, necnon & miraculis confirmatum à Divina Majeftate, teftatur in litteris ad Gamugnenfis Cœnobii Eremitas San&tus PetrusDamiaL.6. Epist. ni. Et his fundamentis nixus nofter Gregorius edi33. 35. dit præfentem Canonem. Sabbathum non avito

Lib. 2. Ep. 14.

jejunio, immò nec vini, ovorum, aut lactici-
niorum, fed fola carnis abftinentia fanxit ab
omni ubique Latina Ecclefia honorandum. Ple-
nam avitæ difciplinæ reparationem corrupti tunc
mores diffuaferunt.

atque Apoftolorum de ipfa luctum voluit per heb-
domadariam iftam abftinentiam memorari à fide-
libus atque honorari.

Verùm Canon paffus fuit graves obices. Et-
enim ipfum, quòd utique non fervaretur, in-
novavit ac fuæ Belluacenfi Synodo inferuit Co-
non Præneftinus Epifcopus, Pafchalis fecundi
per Galliam Cardinalis Legatus. Exftat Synodus
in fecundo Spicilegii tomo apud Lucam Dache-
rium. Quin & ad Cluniacenfes Monachos fcri-
bit ipforum Abbas, qui ifto tempore floruit,
Petrus Mauritius: Abftinent caufa Dei ipfi mimi Lib 6.
vel lixe à carnibus omni Sabbatho, abftinent infu- Ep. 15.
per plerique Laicorum omni quarta, abftinent qui-
dam ex ipfis etiam omni fecunda feria. At Fratres
noftri Sancti Ordinis, cœleftis Propofiti Monachi,
&hoc Cluniacenfes, fpreto Deo, abjeco pudore,
totum, ut dicitur, annum, nulla præter fextam
excepta feria, in abfumendis carnibus continuant,
nec hoc faltem occultè, fed palàm ac publicè facien-
tes. Sancti Benedicti Regula, & avita iftius fan-
&tiffimi olim Monafterii difciplina nullo die per-
mittunt edi carnem, ideoque venerandus ifte
Abbas in hofce carnivoros fuit meritò cum impe-
tu invectus. Et Henricus Albanenfis Epifcopus,
Gregorii octavi ad inftaurandum facrum bellum
per Galliam Legatus, ftatuit in Synodo Pari-
fienfi: Ut à præfenti anno in quinquennium per om-
nes fextas ferias esset fidelium populus in cibo Qua-
dragefimali, & ut quarta feria ac Sabbatho abstine-
rent à carnibus omnes illi
Sabbathi abstinentia lucidè fupponitur necdum
, qui effent incolumes.
tunc in Gallia viguiffe. Et in fententiis fuis cir-
ca eadem tempora fcripfit Robertus Cardinalis
Pullus: Nec ea quæ comedi, nec quæ possunt bibi,
omninò ulla dimitti lex Chriftiana mandat, nifi
fortè fi quid hujufmodi fuboriatur, quare quod li-
citum eft, tamquam illicitum fugere conveniat. Si-
cut fexta feria, cum jejunii diebus, carnes edere
minimè jam licet, quoniam id Ecclefiæ abftinentia
prohibet. Nullam Sabbathi facit mentionem.
Et ad Archiepifcopum Bracarensem refcripfit
apud Gregorium nonum Innocentius tertius:
Cum quæfieris de illis, qui propter debilitatem in Lib.3. tit.
Sabbatho carnes fumunt, quod in partibus tuis nul- 46. C.2.
latenùs fieri confuevit, cum hoc ab aliis moleftè fe-
ratur, &oriatur inde illis occafio detrahendi; ref-

Quæftio eft, in cujus reverentiam Gregorius
hanc abftinentiam reduxerit. Quidam exifti-
mant quod in reverentiam Deiparæ Virginis
Et ita hodie plebs paffim opinatur. Fundat fe in
litteris Sancti Petri Damiani ad Defiderium Ab-
batem Caffinenfem, & Cardinalem fanctæ Ro-
manæ Ecclefiæ: Pulcher mos in nonnullis Ecclefiis
inolevit, ut fpecialiter ad Deiparæ Virginis bono-
rem per omne Sabbatbum Miffarum celebrentur offi-
cia, nifi fortè feftivitas, vel feria Quadragefima-
lis obfiftat. Primus pietatis auctor fuiffe videtur
Alcuinus Flaccus, qui feptem Miffas compofuit
pro feptem feriis, ac de Domina feptimam
Sabbatho affignavit. Rationem addit laudatus
Petrus Sabbathum, quod requies interpretatur,
quo videlicet die Deus requieviffe legitur, fatis con-
gruè Beatiffimæ Virgini dedicatur. Quam nimirum
fibi fapientia domum ædificavit, atque in ea per
affumptæ humilitatis myfterium, velut in facratiffimo
lectulo, requievit. Fidelium in facram Virginem
devotio cœpit hocce tempore fingulariter crefce-
re: Omni vacanti Sabbatho cœpit de ipfa non
folum Miffe facrificium, fed & totius diei cele-pondemus quod fuper hoc confuetudinem tuæ regionis
brari officium, in quavis feria ac fefto fimplici facias obfervari, fic tamen quod debilibus ac infir-
dici minores illius horæ, ac ejus Miffis propriam mis periculum propter boc non emergat. Supponit
Præfationem dedit, Urbanus fecundus. Ejufdem effe variam Ecclefiarum confuetudinem, & iftiuf-
ergo in honorem videtur nofter Gregorius indu-modi abstinentiam apud quafdam non effe rece-
xiffe hanc Sabbathinam abftinentiam. Refpon-
deo tamen plebem errare. Lucidè enim ad ne-
fcio quem hujus abftinentiæ obfervantem Mo
Lib.6. Ep. nachum dixit apparens Angelus Hefferno Sab-
bathi die fepulturam Dominicam, dum jejunafti,gulares ejufdem Ordinis abufu carnium ubique abfti-
veraciter adoraftt. Uti rem Authenticam narrat neant. Sabbathum exprimit, tacet fextam fe-
in litteris ad fuæ congregationis Eremitas, & ad riam. Quod nempè iftud ad generalem ubique
iftum fcopum commendari à fe hanc abftinen-abftinentiam confuetudo non obligaret. Ejufmo
tiam profitetur laudatus Petrus Damiani. Eun- di confuetudinem non effe in Francia, Cathalo.
dem omninò refpexit & nofter Gregorius. nia, ac aliis partibus affirmat in Summa San&us
Avitum Sancti Sylveftri Decretum non folum- Antoninus. Et nos Belge in cunctis intra Domi- Part. 29.
modò quoad officium, fed etiam quoad finem ni Natalem ac Deiparæ Virginis Purificationem 6 2.1 2.

33.35.

ptam. Et in Bulla, qua Benedictinis Monachis
efum carnis indulfit, hæc habet Benedictus duo-
decimus: Statuimus & ordinamus, quod per to-
tum annum feria quarta & die Sabbathi omnes Re-

Cap. 26.

[ocr errors]

Sabbathis carnes edimus, & omnes ferè Brabanti |
in cunctis extra Quadragefimam & præceptas
Sanctorum Vigilias Sabbathis vefcuntur pingue-

dine.

|Quòd enim Imperatori Juftiniano, macellum ob
publicam famem aperienti in Quadragefima, re-
ftiterit Conftantinopolitanus populus, & mori
quàm paternam difciplinam prævaricari malue-
rit, ideoque nemo emerit carnem aut comede.
rit, teftantur & laudant antiqui Scriptores. Ex
eadem pietate infirmos à Quadragefimæ jejunio
excufavit, verùm carnes nullo modo permifit
fuprà laudatus Sanctus Theodulphus. Et ne

Gregorius feptimus, Gregorius octavus, ac Innocentius tertius ab hac lege & confuetudine Cap. 7. excipiunt infirmos. Quod ipfum faciunt Synodi, quas fuprà laudavimus ex Glabro Rudolpho. Ita etiam à jejunio, & quidem in ipfo facrofanЯa Parafceves die, parvulos, fenes, ac langui-fcio quem Epifcopum, dum infirmus ad evaden- Lib. 1. dos eximit quarta Synodus Toletana. Et in Capitulari fuo habet Sanctus Theodulphus AureliaCap. 37. nenfis Epifcopus: Præter infirmos ac parvulos quifquis in Quadragefima non jejunarit, pænam fi bi acquirit. Infirmis permittit ova, cafeum, pifces, vinum, fed non carnes. Et in Canonum Cap. 106. breviatione Fulgentius Ferrandus: Quicumque fanus corpore jejunia communia diffolverit, anathe ma fit. Et poft enumeratos jejunii dies addit Synodus Salegunftadienfis: Excepta infirmitate. Et in Synodica ad fuam Ecclefiam Epiftola Ratherius Veronenfis Epifcopus. Quòd fi pro infirmitate aliquis jejunare non poteft, proficiat ei jeju

nium

quod generalis facit Ecclefia, omnes enim
in Chrifto unum corpus fumus. Et in decima fuper
genefim homilia Sanctus Joannes Chryfoftomus:,
Si fint aliqui præfentes, quos corporis vetat infirmi
tas jejunos vel impranfos permanere, eos bortor ut
corporis infirmitatem curent, & fpirituali bac doctri-
na non folùm non priventur, fed & pranfi plus exhi-
beant fiudit. Sunt enim, funt profeco via, qui-
bus fiduciæ ad Deum viæ aperiri poffunt, multo ma-
jores quàm ciborum abftinentia. Igitur qui cibum
accipit, & jejunare non valet, largiorem det elee-
mofynam, ferventior fit in precibus, majorem ha
beat alacritatem in audiendis Divinis eloquiis, in
quibus corporis infirmitas nihil obftare poteft, inimi-
cis reconcilietur, omne odium & vindille cupidita-
tem ex animo effuget. Qui hæc fecerit, verum jeju-
- nium jejunabit, quod à nobis potiffimum expofcit Do-
minus. Utrumque hoc jejunium laudat etiam in
fermone adversùs ebrietatem, & pergit: Hoc me-
lius eft illo jejunium. Nec melius tantùm, fed etiam
levius. Illius jejunii tempore multi corporis imbecil-
litatem obtendebant, moleflum pruritum : Scabie
repletus fum, inquit, illuviem non fero. Aque
potus me enecat, olera deguftare non poffum. Omnes
has infirmitates videtur admittere pro legitimis.
Can. 111. Et in Canonum Synopfi habet Arfenius Mona-

chus Jejunia omnia fideliter jejunare oportet,
que ex traditione Ecclefiaftica habemus, nifi propter
infirmitatem impediantur. Et in fcholiis ad fexa-
gefimum nonum Apoftolicum Canonem Theo-
dorus Balfamon: Excipe mihi cos qui ægrotant.
Hi enim fi per pifces jejunia fervant, eis venia da-
tur. Per carnem autem non folvet quis quemcumque
quartum diem & Parafcevem, exceptis Pafchal-
bus & aliis conceffis, etiamfi extremum fpiritum
agat. Et infrà: Cùm autem folutionem audis,
ne dicas eam quæ fit per carnem. Propter corpora-
lem enim imbecillitatem non permittetur cuiquam,
etiamfi extremum agat fpiritum, in magna Quadra-
gefima carnibus vefci. Vidimus enim hoc diverfis
temporibus Synodicè petitum effe, & non effe
conceffum. Quæ Græcorum pietas eft antiqua.

Lib 3. tit. 03. 46.C. 2.

dum vitæ periculum ex Collegarum confilio car- cap. 23.
nes attingit, fubitò tamquam Diabolica tenta-
tione victum cecidiffe in vitæ defperationem, &
tandem fine carnibus convaluiffe, fcribit in Ca-
roli Magni vita Monachus Sancti Galli. Apud
Francifcum du Chefne exftant breves & anony-
mi Francorum Annales, qui ob graffantem fub
laudati Caroli Regno famem affirmant & exer-
citui & populo fuiffe in Quadragefima permiffas
carnes. Et de tali cafu apud Gregorium nonum
refcripfit Innocentius tertius ad Bracarenfem
Archiepifcopum Cùm quæfieris, quæ fit illis pœ-
nitentia injungenda, qui diebus Quadragefimalibus,
quo tempore tantæ famis inedia ingruebat, quòd
magna pars populi propter inopiam periret annona,
carnes comedere funt coacti; refpondemus quod in
talt articulo illos non credimus puniendos, preces
tamen Domino pro illis & cum illis effundas, ne
ipfis aliquatenus imputetur. Quia bonarum men-
tium eft ibi timere culpam, ubi culpa minimè repe-
ritur Ambiguam ipforum caufam Divino re-
linquit judicio. Et à nobili viro Publicola, an
moriendum effet potiùs, quàm in extrema necef-
fitate Idolothytum edere, rogatus Sanctus Au-
guftinus refpondit: Meliùs Chriftiana virtute ref. Ep. 154.
puitur. Id forfan verùm fit etiam de carnibus in
Quadragefima. Ex his interim lucet antiquus
rigor Chriftianæ difcipline.

.

Prima quæftio eft, Quanta ad jejunii excufa tionem requiratur infirmitas? Quidam fufficere volunt qualemcumque. Etenim in laudata fuper Genefin homilia Sanctus Joannes Chryfofto. mus omnes illos, quos fervata ufque ad vefperam inedia debilitabat, ac concioni & Divinis fub diei finem officiis adeffe fine incommodo non permittebat, hortatur ut prandeant: Eos prandere mavult, quàm deeffe concioni. Jejunii defectum dumtaxat fuadet aliis pietatis officiis compenfari. Et in laudato adversùs ebrietatem fermone scabiem, oleris aut aquæ incongruitatem, aut fimilem incommoditatem cenfet fufficere. Et quarta Toletana Synodus excufat omnes lan⚫ Can. 7. guidos. Refpondeo ipfam exponi ab octava ibidem Synodo: Quifquis abfque inevitabili neceffitate atque fragilitate, & evidenti languore, feu etiam impossibilitate ætatis, diebus Quadragefima efum carnium præfumpferit attentare, non folùm reus erit Refurrectionis Dominicæ, verùm etiam alienus ab ejus diet fancla communione. Et hoc illi cumuletur ad pœnam, ut ipfius anni tempore ab omni efu carnium abftineat, quia facris diebus abftinentiæ oblitus eft difciplinam. Illi verò quos aut ætas incur vat, aut languor extenuat, aut neceffitas arctat non ante prohibita violare præfumant, quàm à Sacerdote permissum percipiant. Requirit gravem ac evi dentem

Can. 9.

« VorigeDoorgaan »