eft crimen, nec illi obfequiofos fuos adjutores, vetantur exaltare: Ex altare jubentur & per le ges & Canones. Verùm qui fimplici oculo obfequitur, Deo obfequitur, non homini, defertque munus. Et nec implicitum, fine quo nulla Simonia, init pactum .

73

ginta priores ex Stephani quarti ac Joannis fepti-
mi Edicto vult effe authenticos. Item ex fexto
Nicæno Canone, qui lucidè fancit fine Metro-
politæ judicio nullum poffe effe Epifcopum.
Etiam ex variis Sanctorum Patrum teftimoniis,
ac ex Diofcori fecundi in Alexandrinum thro-
num per Regiam Imperatoris Anaftafii nomina-
tionem intrufione, de qua Sanctus Theophanes
in Mifcella hiftoria: Cùm Diofcorus manus impofi-
tionem accepiffet, recefferunt multitudines Rufticorum
dicentes, quia nifi fecundùm quod Sanctorum Apofto-

Inter illos, qui data vel accepta à Simoniacis dempto folo Baptifmo, Sacramenta cenfuerunt effe fubftantialiter irrita ac nulla, fuit etiam in libris adversùs Guibertum Anti-Papam Sanctus Anfelmus Epifcopus Lucenfis. Regiam Antiftitum nominationem acerimè exagitat, & pergit:lorum Canones continent fiat Epifcopus, non reci Quid plura? Si anathematizati & excommunica- pietur. Principes verò inthronizaverunt eum. Dioti, ut & vere hæretici Simoniaci & Neophyti, abfcorus verò venit ad Sandlum Marcum, & venientes Ecclefia funt feparati, quis non videat, quòd bujufmodi Sacerdotum Miffæ & orationes Deum ad ira cundiam fuper populum provocent, quem talibus placari credebamus? Scriptum eft enim Veri Sacrificii locus extra Catholicam Ecclefiam non eft. Et iterùm: HÆRETICUM HOMINEM POST PRIMAM ET SECUNDAM CORREPTIONEM DEVITA. Quando ergò tales Epifcopos, vel Abbates, vel reliquos Clericos non devitamus, fi eorum Miffas audimus, vel cum eis oramus, cum illis excommunicationem fubimus. Quos quidem Sa1. 2. cerdotes effe faltem credere, omninò errare eft, cùm

Clerici induerunt fecundò ; & iterùm confecraverunt. Et ita veniens ad Sandlum Joannem, perfecit Collectam. Regiæ nominationis violentiam affirmat ab Eutychianiftis Imperatoribus Zenonę & Anaftafio fuiffe attentari cœptam, ideoque adversùs Diofcori intrufionem fuiffe tantum ab Egypti Rufticis motum, ut Theodofium Calliope Auguftalis Præfecti, qui Principis juffa executus fuerat, filium trucidarint, multofque ipforum Acacius Magifter Militum. Motus enim eruperat in publicam cædem. Quin immò quòd violentiam nec Zeno nec Anaftafius inchoaverint, fed à Corftantio inchoata dumtaxat refumpferint, eft fuo loco oftenfum. Eam interim tunc adeò averfati funt in Egypto, non folùm Ruftici, fed etiam Patriarchalis Eccle

tuerit in Cathedra fua effe pacificus, nifi Cano-
nicè electus ac denuò confecratus. Datam fine
electione confecrationem cenfuerunt effe inanem
umbram & fucum. Ejufdem fententiæ videtur
fuiffe in opufculo de ordinatione Epifcoporum,
& Laicorum inveftitura Goffredus Abbas Vin-
docinenfis: Firmiter nos credere oportet, & nul-

Petrus Simoni dicat: PECUNIA TUA TE-
CUM SIT IN PERDITIONEM, QUIA
EXISTIMASTI DONUM DEI PECUNIA
POSSIDERI. Ubi enim, EXISTIMASTI
dicitur › non pro eo quòd fecerit, fed quia fefiæ Clerus & populus, ut Diofcorus non po-
poffe facere credidit, condemnatur, cùm minus
fit exiflimare quàm credere. In hoc ergo quod fub-
jungitur, NON EST TIBI PARS NEQUE
SORS IN SERMONE ISTO, patenter often-
ditur, quia nihil facræ ordinationis in hac promo-
sione percipitur. Pluribus Sanctorum Patrum te-
ftimoniis iftud confirmare nititur, & concludit:
Hæc itaque tam patentia, tam manifefta funt,latenus dubitare ut quemadmodum Baptifmus
ut dilucidari non egeant. Patentiffimè namque Simo-Chriftianum facit, ita electio & confecratio facit
niacorum Sacerdotium & facrificia effe irrita demon- Epifcopum. Et ficut impoffibile eft fine Baptifmate
Arant. Quamvis quidam fcripferit, quod ficut in Chriftianum fieri, ita eft impoffibile Epifcopum fine
Baptifmate Simoniacorum, ita & in eorumdem fa-electione & confecratione creari. In ordination: E-
crificio virtus Spiritus Sancti cooperetur, fcilicet ut
non eifdem fit verum & falutare facrificium, fed
bis quibus exhibetur. Quod ex præmiffis Patrum
fententiis apertiffimè refellitur. Solum à Simonia-
cis, vel quibufcumque Hæreticis datum aut ac-
ceptum Baptifma vult propter extremam ejus ne-
ceffitatem effe validum ac ratum. Probabilem
tunc opinionem nec probare Synodaliter, nec
damnare voluit nofter Gregorius, iftiufmodi or
dinationes ambidextris rursùm verbis definit efse
infirmas atque irritas, non exprimens an quoad
fubftantiam, an quoad folam executionem.

Nec in folas Simoniacas, fed etiam in illas, quæ fine Canonica Cleri & populi electione, aut fine Metropolitæ aut alterius competentis Prælati confirmatione ad Regiam nominationem fiebant, tam inferioris quàm fuperioris Cleri ordinationes fert eandem fententiam. Hujufmodi enim ordinationes effe etiam fubftantialiter nullas atque irritas conftanter docuit laudatus Anfelmus. Et probavit ex trigefimo primo Apoftolico Canone inter vulgares, quorum quinqua

pifcopi electio & confecratio fic eft utraque necessaria, quod confecratio fine electione, & fine confecratione electio Epifcopum facere fola non fufficit. Nam ficut in Baptifmate aqua & invocatio Spiritus Sandi funt neceffaria, quæ faciant Chriftianum, ita in ordinando Epifcopo electio & confecratio funt neceffitate conjun&ta, quæ creent Epifcopum. Et ficut aqua fola, aut fola invocatione Spiritus Sancti, nec Baptifmus fieri poteft, nec homo effe Chriftianus, ita fola electione aut fola confecratione nemo ordinari vel fieri valet Epifcopus. Nititur hæc pluribus confirmare. Laicam inveftituram credidit effe hærefim, atque ita ipfius odio fuit ad hęc dogmata precipitatus. Iftam interim fententiam uti Synodaliter probare, ita & damnare noluit nofter Gregorius. Hinc nominatorum Epifcoporum aut Clericorum ordinationes ambiguis dumtaxat verbis damnavit. Quòd etiam inferior Clerus, non à folo Epifcopo, fed etiam à Clero & populo debuerit olim eligi, antiquæ difciplinæ peritis eft compertum. Et hanc Canonis partem laudat etiam atque exponit in laudatis ad Gebuinum litteris

nofter Pontifex: His nimirùm banc Primatus di-
gnitatem concedendam effe fancimus, qui pura &
fincera electione tibi fuccefferint, & ita per oftium
intraverint, ficut Fraternitatem tuam cognovimus
intraffe. His verò, qui aliter intraverint, videli-
cet qui juxta Dominicam fententiam, non per
oftium, fed aliundè ut fures & latrones afcende-

rint, non folùm Primatum bujus dignitatis non con-
cedimus, verùm etiam omni honore Ecclefiaftici re-
giminis indignos & alienos fore adjudicamus. Et
quòd Gebuini fucceffores adversùs Laicam inve-
ftituram ac Regiam nominationem ftrenuiffimè
pugnaverint, lucet ex litteris Sancti Ivonis Car-
nutenfis.

40.

FA

CANON VI.

Alfas pœnitentias dicimus, quæ non fecundùm auctoritatem fan-
&orum Patrum pro qualitate criminum imponuntur. Ideoque
quicumque miles, vel negotiator vel alicui officio deditus quòd
fine peccato exerceri non poffit, fi culpis gravioribus irretitus ad
pœnitentiam venerit, vel qui bona alterius injuftè detinet
vel qui
odium in corde gerit, recognofcat fe veram pœnitentiam non poffe
peragere, per quam ad æternam vitam valeat pervenire, nifi arma
deponat ulteriufque non ferat nifi confilio Religioforum Epifcopo-
rum pro defendenda justitia vel negotium derelinquat, vel officium
deferat, & odium ex corde dimittat, bonaque quæ injuftè abftulit
reftituat. Ne tamen desperet, interim quidquid boni facere pote-
hortamur ut faciat, ut Omnipotens Deus cor illius illuftret

rit,

ad pœnitentiam.

SCHOLI O N.

de eo fentiendo, mandatis ipfius obediré, follicitus
fit vigilanter cuftodire. Quicumque ergò taliter pœni-
tuerit, quoniam aliter fimulatio dici poteft, non pœ-
nitentia, illi peccatorum fuorum remiffionem, Apa-

beatitudinis gaudia promittimus. Data est Episto-
la octavo Kalendas Decembris, indictione ter-
tia, anno uno poft præfentem Synodum. Præ
fentem ergò Canonem Synodaliter publicari juf-
fit & recipi in obfervantiam.

Unc Canonem Gregorius nofter laudat,
atque exponit in litteris ad minoris Bri-ftolica freti poteftate, largimur ; insuper æternæ
tanniæ Clerum & populum, conquerens Sacer-
dotum imperitiam atque negligentiam fuiffe du-
1.7. Epif. dum apud ipfos graffatam, & adjungens: Ex
quare, quafi ex peftifera radice, innumera mala
exorta funt, adeò ut ufque ad hæc noftra tempora,
inter cætera que malè pullulant vitia, falfa nihi
lominùs pœnitentiæ confuetudo inoleverit. Hinc ad
ipfos legavit Amatum Olorenfem Epifcopum,
qui Synodaliter ftatueret varia, ac præfertim
hunc articulum: Si quis in homicidium, adulte-
rium, perjurium, vel hujufmodi aliquid lapfus, in
aliquo talium criminum permanferit, aut negotiatio
ni, quæ vix agi fine peccato poteft, operam dede-
rit, aut arma militaria portaverit, excepto fi pro
tuenda juftitia fua, vel Domini, vel amici vel
etiam pauperum, necnon pro defendendis Ecclefiis,
nec tamen fine Religioforum virorum confilio fumpfe
rit, qui æternæ falutis confilium dare fapienter no
verint > aut aliena bona injuftè poffederit, aut in
odium proximi fui exarferit, veræ pœnitentiæ fru-
&um facere nullatenus poteft. Infructuosam enim
poenitentiam dicimus, quæ ita accipitur, at in ea-
dem culpa, vel fimili, deteriori, vel parùm mi-
nori permaneatur. Undè quifquis dignè vult pænite-
ve, neceffe eft ut ad fidei recurrat originem, & quod
in Baptifmo promifit, Diabolo fcilicet ac ejus pompis
yonuntiare in Deum credere, videlicet reda

Canon confirmat hanc vetuftam Regulam: Certam pœnitentiam non facit, nifi odium peccati, Serm. 1. amor Dei. Et hanc Sancti Auguftini: Non di de temp. mittitur peccatum, nifi reftituatur ablatum cum cap. 1. reftitui poteft. Et quòd intra cor retento fratris odio nequeat effe vera pœnitentia aut vera cordis converfio, notiffimum eft omnibus Chriftianis. Adeò tamen tunc obfcuratæ fuerunt fordidorum fidelium mentes, adeoque graffatæ indigne iftæ pœnitentiæ, ut præfentem Canonem in Synodis Placentina, Melphitana, & Claromontana Urbanus fecundus, & in fua Lateranenfi innovare debuerit fecundus Innocentius. Aft dubium movent hæc Sancti Auguftini verba in libris de Baptismo: Non impeditur Baptismi gratia, quo L.1. c. 12. minùs omnia peccata dimittat, etiamfi odium fraternum in ejus, cui dimittuntur, animo perfeveret. Diftinguit duplicem peccatorum remiffionem: Stabilem feu irrevocabilem, ac revocabilem feu momentaneam. Iftam folis fincerè ad Deum converfis, hanc etiam in fraterno odio vel alia peffima voluntate perdurantibus impendi affirmat, & per

L.3.C. 13.

C. 17.

& per ipfam non fola præterita, fed iftud etiam præfens dimitti peccatum, verùm pro unico dumtaxat momento, ftatimque tunc omnia cum novo novi facrilegii reatu redire. Et hac diftin&tione folvit & exponit Dominicam parabolam de fervo, qui omnium grandiffimorum debito rum remiffione donatus à fuo Domino, modicum confervo dimittere rogatus noluit, ideoque & Dominus exfufflavit fuam gratiam, cunctaque exftincta debita reduxit. Addit Auguftinus: Et hæc fæpè contingunt in Ecclefia. Et in alio libro: De remiffione peccatorum utrùm per Baptifmum apud hæreticos fiat, quid mihi videretur, in alio jam volumine fcripfi. Sed etiam hic breviter commemoro. Si fit illic remiffio debitorum per Baptifint fanctitatem, rurfus debita redeunt per hærefis & fchifmatis obftinationem, & ideò neceffarium habent hujufmodi homines venire ad Catholicam pacem, ut Hæretici & Schifmatici esse jam definant, & eorum que in illos redierant peccatorum purgationem in unitatis vinculo charitate operante mereantur. Et iterum: Sacramenti integritas ubique cognofcitur, fed ad peccatorum illam irrevocabilem remiffionem extra Ecclefiæ unitatem non valebit. Et in alio rursùs L. 4. C. 12. libro Perfidus & blafphemus, fi in perfidia G blafphemia permanferit Ecclefiam remiffionem accipit peccatorum, aut fi propter vim Sacramenti ad punétum temporis accipit, foris & intùs eadem vis operatur, ficut vis nominis Chrifti expulfionem Dæmoniorum foris etiam operabatur. Et in quinto libro: Remissio irrevocabilium peccatorum non confequitur Baptisma,nifi non folùm legitimum, fed etiam legitimè babeatur. Si legitimè non habeatur, peccata vel non remittuntur, vel remiffa replicabuntur. Addit de permanentibus in fraterno odio homicidis: Sive nulla eis peccata dimiffa funt, fi non in melius mutato corde baptizati funt, five continuò dimiffa redierunt. Et in feptimo libro: Potuerunt accipere Baptismum & remiffionem non accipere peccatorum aut remiffis peccatis continuò rursùs onerari. Quæftio eft, Quæ & qualis fit ifta revocabilis ac momentanea remiffio, quod ejus fundamentum, & an ipfam probaverit Sanctus Auguftinus?

C. 21.

C. 3.

› nec extra nec intra

75

principiis, atque ita nullum effe fundamentum, ex quo ille exfuffletur aut repetatur. Et à fe excogitatum nodum Donatiftæ numquam potuerunt folvere. Ipfum Auguftinus, ifto ad homilegitur, quòd tamen nec probaverit, adducta nem argumento exuere fe nolens impugnaffe non ejus teftimonia clarè demonftrant. Et non de ipfa, fed de fola firma atque irrevocabili remiffione fancivit hic nofter Gregorius: Rectè fanxie ipfam fine vera pœnitentia non poffe obtineri. Ex his interim lucet de Sacramentali operis oper rati virtute nec Catholicos olim dubitaffe, nec Donatiftas. Quin & hos in ipfam fuisse justo liberaliores.

Refpondeo palmare Donatiftarum principium fuiffe, quòd nullum novi Teftamenti Sacramentum poffit effe fimplex feu informe, ideoque omne extra Ecclefiam, quoniam iftic formatum effe non valet, datum vel acceptum fit irritum & nullum. Quæftio præfertim erat de Baptifmo. Hinc eis Auguftinus Baptifma, quod fornicatores, homicidæ, fratrum ofores, atque alii infuis malis voluntatibus pertinaces accipiunt intrá Ecclefiam, oppofuit. Ipfum enim nec exfufflabant, nec repetebant Donatiftæ, ideoque 'validum agnofcebant & ratum. Et formatum afferere non poterant, ideoque cogebantur fimplex fateri. Erat firmum argumentum. Hinc ipfius eludendi caufa finxerunt illam remiffionem momentaneam ac revocabilem, ipfamque iftis fictis dixerunt impendi. Et ita fuum dogma peffimè intricarunt. An enim ejufmodi remiffio fubfifteret, difquirere San&us Auguftinus noluit, permi fit tranfire, etiam dato atque accepto extra Ecclefiam Baptifmo affirmavit adfcribendam ex eifdem

Vox, Pœnitentia, quandoque pro converfi ad Deum cordis contritione accipitur, quandoque pro fatisfactione, quam antiqui Canones & Patres paffim vocant poenitentiæ actionem, nummumque non rafum, non fcalptum, non adulterum, quo nos oporteat à Divina Clementia & Juftitia emere culparum ac reatum abolitionem. Ago hic, uti & præfens Canon, de fola fatisfactione publica. Et quidem levium pro gravibus peccatis fatisfactionum impofitio etiam in antiqua Ecclefia eft graffata. Etenim eodem tempore, quo Romæ Novatianus quofvis in thus aut libellum lapfos ad extremum ufque vi. tæ articulum pœnitere voluit, & ne tunc quidem Ecclefiaftica pace donari, in Africa ortus eft quinque Carthaginenfium Presbyterorum, Sancto fuo Epifcopo Cypriano rebellantium, error quofvis fub nulla aut fub leviffima certè poonitentia admittens lapfos etiam ad pleniffimam cum Oblatione Perfectionem, qua ipfos non purgari, fed decipi, feduci, ac magis maculari gloriofus Martyr in pluribus Epiftolis eft proteftatus. Quin & ipfum de nimio in lapfos rigore accufavit apud Sanctum Papam Cornelium devia eorundem Presbyterorum factio, coegitque ad refcribendam hanc Apologiam: Remitto omnia, multa dissimulo, Audio & voto colligendæ fraternitatis, etiam quæ in Deum commissa funt non pleno judicio religionis examino, deli&is plufquam oportet remittendis penè ipfe delinquo. Quofdam nimia fua facilitate fufceptos queritur fuiffe pejus relapfos, & factos nequiores, ideoque fe, uti ab ifta factione de rigore nimio, ita & à fideli fuo populo accufari de nimia clementia. De eadem clementia in Synodo ad Quercum accufatus fuit Sanctus Joannes Chryfoftomus. Lucaniæ Epifcopos, quòd grandes peccatores non folùm ad pœnitentiam non cogerent, fed etiam exaltarent in Clerum, accufat & Pontifex Gelafius. Eadem de laxitate queruntur tertia Synodus Turonenfis, fecunda Cabilonenfis, fexta Parifien- C. 22. fis, aliæque fub Carolo Magno ac ejus filio C. 34. 35. Ludovico Pio celebrate: Per ipfam queruntur multorum animas decipi & perire, in Presbyterorum manibus graffantes tunc pænitentiales libros mandant comburi, aut faltem Synodaliter corrigi, ac pœnitentiam dari fecundùm facras Scripturas, antiquos Canones, & avitam confuetudinem. Et in libris de Laicali Inftitutione fcribit Jonas eodem tempore Epifcopus Aurelianenfis: Perrari funt hodiè in Ecclefia, qui talem

Ep. 55.

L1.c.ic. agant pænitentiam, qualem antiquorum Patrum |
pænitentium exempla, & au&oritas Canonica fan-
cit. Quis namque criminis reus, qui utique pœni-
tentia publica debuit mul&ari, cingulum militiæ de-
ponit, & à liminibus Ecclefiæ, cætuque fidelium
&à Chrifti Corpore separatur? Quis por-
arcetur,
rò in cinere & cilicio, more pœnitentium antiquo-
rum, lamenta pænitudinis fufcipit? Perniciofum
hunc & fcandalofum difciplinæ lapfum multis
deplorat, atque adjungit: Illud etiam minimè
prætereundum eft, quod quidam peccatorum fuorum
confcii imperitos animarum fuarum medicos expe-
tunt, ut fibi ad votum fuum pœnitentiæ tempora
imponant, & peritos idcircò declinant, ne aufteriùs
eos pœnitentiæ addicant. Poenitentialium Presby-
terorum ignorantiam graviter damnat, ac per-
git: Sunt etiam plerique fpiritales Medici, qui me-
dendi animarum vulnera habent peritiam, fed aut
amoris proprii, aut adulationis caufa, errata co-
rum, qui fibi confeffionem fuorum peccatorum fa-
ciunt, faluberrime pænitentiæ rigore ferire refu-
giunt. Omnem hunc difciplinæ lapfum duriffimè
exagitat, fuadetque corrigendum. Quod ipfum
eodem tempore fecerunt in fuis Capitularibus
Theodulphus Aurelianenfis, Hayto Bafileenfis,
Hincmarus Remenfis, Herardus Turonenfis,
Ifaac Epifcopus Lingonenfis. Sub Merovingio-
rum Regum defidia lapfam difciplinam reftaura-

25.

runt.

Ejufdem poft patrata in Formofum Pontifi cem fcandala lapfum defcribit in litteris ad Alexandrum fecundum Pontificem Sanctus Petrus Damiani: Dum afflictio carnis à cunctis pœnitenti1.1. Epift. bus penè respuitur in præfigendis pœnitentiam judicits vigor Canonum penitùs enervatur. Quamobrem aut liber omninò claudendus eft Canonum, aut à delegande pænitentiæ laxatione ceffandum. Quis enim fæcularium ferat, fi vel triduo per hebdomadam jejunare precipias? Modò ftomachi læfionem fimulant, modò fplenis five veficę lamentantur exitium, modò marcidi pulmonis vitio intercludi fibimet anbelitum conqueruntur. Libertinam fui fæculi laxitatem plurimis lamentatur. Et in fermone ad Serm. 70. populum: In pœnitentiæ virtute caligant oculi plu

C.s.

rimorum, qui vel difcretione privati, vel affenta-
tione feducti, aut nefciunt quid injungant, aut fi
fciunt, privatam gratiam præferunt veritati. Ma-
gnum iftius fæculi lumen fuit Sanctus Odilo Ab.
bas Cluniacenfis, & tamen in ejus etiam vita
fcribit laudatus Petrus: In promulgandis judi-
ciis ac modis pœnitentiæ præfigendis tam pius erat,

tanta merentibus humanitate compatiens, ut
nequaquam diftrici Patris Imperium, fed ma-
ternum potiùs exhiberet affectum. Unde se repre-
bendentibus bujufmodi verbis folebat eleganter il
ludere: Etiamfi damnandus, malo tamen de mi-
fericordia, quam ex duritia vel crudelitate dam-
nari. Pati nolebat appellationem istam de
qua idem Petrus in vita Sancti Abbatis Ro-
mualdi Ab impofita per laudatum Romual-
dum pœnitentia refert Olibanum Comitem ap-
pellaffe ad plures Epifcopos & Abbates ac
ejus judicium fuiffe nihilominùs ab illis con-
firmatum. Graffabatur & alius abufus, in
quem rursùs ad nefcio quem Mopachum idem

Petrus: Ne implere valentis pœnitentiam ullatenùs
inordinata charitate fufcipias. Quod fi fufceperis, L. 6. Epist.
inftantiffima agilitate perfolvas. Magni peccáto- 20.
res criminum fuorum pœnitentias expleri cura-
bant per Monachos, atque ita in illis fecuri per-
manebant. Quare hanc Divini juris disciplinam
reparaturus nofter Gregorius, fecundùm Sancto-
rum Patrum auctoritatem deinceps imponi atque
agi juffit pro criminum qualitate condignas pœ.
nitentias. Hoc in folo condignitatis capite de-
ficientes, Sanctum Cyprianum imitatus, dixit
inutiles & falfas.

Quin quatuor avitas pœnitentium cum omni
ipfarum paratura claffes reparare optarit, non
eft dubitandum. Verùm iniquiffimi & corruptif-
fimi temporis ratio non patiebatur. Hine ex
ipfis faltem aliquid voluit revivifcere. Primò vo-
luit à pœnitente milite deponi arma, feu militiæ
cingulum, nec ipfum nifi ex Epifcopi facultate
refumi, & quidem ad folam juftitiam defenden-
dam. Loquitur cum Siricio Pontifice, qui in
litteris ad Himerium Tarraconenfem Archiepi-
fcopum fcribit eos, qui acta pœnitentia militare
cingulum denuò appetunt, effe canes & fues
ad vomitum & volutabra redeuntes. Et in lit-
teris ad Rufticum Narbonenfem Archiepifcopum
Sanctus Leo Magnus: Contrarium eft omninò Epift. 1. c.
Ecclefiafticis Regulis, poft pœnitentiæ actionem re- 5.
dire ad militiam fæcularem, cùm Apoftolus dicat,
NEMO MILITANS DEO IMPLICAT SE
NEGOTIIS SECULARIBUS. Undè non eft
liber à laqueis Diaboli, qui fe militia mundana vo-
luerit implicare. Et de illis, qui poft acceptam in
extremo vitæ periculo folemnem pœnitentiam
convalefcunt, ftatuit duodecima Toletana Sy-
nodus: Ne ad Militare cingulum redeant, religa Can z.
mus. Et de redacto ad pœnitentiam Epifcopi ho-
micida Synodus Theonifvillana: Cingulum mi-
litare deponat. Et de illo, qui dimiffa vel inter- Can. 4.
fecta uxore aliam duxerit, in fuis Capitularibus
Imperator Lodovicus Pius: Armis depofitis, pu-
blicam agat pænitentiam. Quod ipfum Decretum
fuo Capitulari inferuit Ifaac Epifcopus Lingo-
nenfis. Et habitum in Ticinenû Francorum Regia
Concilium ftatuit de cunctis publicè pœniten-
tibus: Nullo militiæ fecularis Concilio uti poffint.
Quam Regulam in ipfo etiam Rege ac Impera-
tore obtinuiffe docet laudati Ludovici publica
pœnitentia: Ad militiam fæcularem non redeat.
Ita fuo Decreto difertè inferuit Compendienfis
Synodus. Quòd publica pœnitentia ipfo, quo-.
niam fine armis geri non poteft, Regno exuat,
docet in chartula, Lotario Cæfari apud eandem
Synodum oblata, Agobardus Archiepifcopus
Lugdunenfis. Nec aliud cenfuit ipfe Ludovi-
cus. Licet enim injuftam atque invalidam acce-
piffet pœnitentiam, arma tamen & Imperium re-
fumere non præfumpfit, nifi Synodaliter ex-
purgatus & abfolutus. Et de Wimaro, ob occi-
fos tres filios redacto in publicam pœnitentiam,
ad Rivobradum Epifcopum fcripfit Nicolaus pri- Epift. 5.
mus: Arma nifi contra Paganos non ferat. Et in
litteris ad Rudolphum Archiepifcopum Bituri
cenfem: De bis qui pro criminibus pœnitentiam Ep. 39. C.
gerunt, & ad cingulum militiæ revertuntur, con- 4.
ftat

Tit. 2. c. 6.

C 12.

fat eos contra facras Regulas agere. Verùm quia
crimina non æqualia funt, perhibefque alios horum
propter nimiam bebetudinem in defperationem abiif-
fe, alios ob hoc ad Paganos fugiffe, tibi hoc commit-
timus decernendum, nimirùm qui loca & tempus

quàm periculis negotiationis adftringi. Quia difficile
eft inter ementis vendentifque commercium non inter-
venire peccatum. Eadem de caufa negotiationem
Pænitentibus interdicit Synodus Barchinonen-
fis. Et Herardi Turonenfis Archiepifcopi Capi-

regionis illius, modumque culpæ, nec non & pœnitulare: Pœnitenti nulla lucra negotiationis exercere
tentiam & gemitus bominum ad confeffionem venien-
tium, præfens pofitus infpicere vales. Franci fem-
per arma plufquam cibum & potum dilexerunt
Hinc illos ad ipfa poft peractam pœnitentiam re-
dire Nicolaus Pontifex difpenfatoriè indulfit.
Eadem de caufa eandem gratiam fecit Wimaro :
Verùm contra folos Paganos. Et ipse est omninò
primus, qui avitum Canonis, rigorem legitur fic
mitigaffe. Quare Remenfis fub Joannis decimi
Papatu per Seulphum Archiepifcopum celebrata
Synodus, quæ Sueffionenfis inter Robertum &
Carolum Reges civilis belli militibus publicam
injunxit pœnitentiam, variaque jejunia, cum
hac exceptione: Nifi eum militia detentum effe con-
tigerit. Hæc, inquam, Synodus nimium recef-
fit ab antiqua difciplina, & graffantem fuo tem-
pore laxitatem fecuta eft, non aufa reparare.
Ipfam ergò adhuc graviùs ubique graffantem re-
paravit utcumque, nempè juxta Nicolai primi
mitigationem, nofter hic Gregorius. Quid per
juftitiæ defenfionem intelligat, fuprà nobis edi-
xit in litteris ad minoris Britanniæ Clerum &
populum. Addidit & aliam mitigationem: Ut
nempè militari cingulo non privet, fed ipfam
publica pœnitentia ufque ad fui expletionem fo-
lummodò fufpendat

Quòd publicus Poepitens etiam negotiari non poffit, fcribit in laudata ad Rufticum Narbonenfem Archiepifcopum Epiftola Sanctus Leo MaC. Ignus: Qualitas lucri negotiantem aut excufat aut arguit. Quia eft & honeftus quæftus, & turpis. Verumtamen Pœnitenti utilius eft dispendia pati,

convenit. Eadem verba Capitulari fuo inferuit
Ifaac Lingonenfis Epifcopus, & addidit pofte-
riora verba Sancti Leonis. Hanc igitur avitam
difciplinam hic etiam reparat nofter Gregorius.
Quin & negotiationi addidit: Officium deferat.
Utique illud, de quo in Lateranenfi fuo Cano-
ne Innocentius fecundus: Falfa Poenitentia eft, Cap. 225
cum Pœnitens ab officio vel Curiali vel negotiali non
recedit, quod fine peccato agi nulla ratione præva-
let. Aut certè fine peccati periculo. Ex lapfu
enim læfus, quoufque curetur, non folùm fca-
brofis, fed nec lubricis viis poffit credi. Et hi
Canones lucidè oftendunt degradandi Principis
poteftatem effe in Ecclefia antiquiffimam, ac
non foli Romano, fed olim cuivis competiiffe
Epifcopo. Quivis enim Epifcopus femper po-
tuit publicam poenitentiam imponere, atque ita
& armis & militari baltheo, & omni Curiali,
adeoque & Regio atque Imperiali officio etiam
in perpetuum privare. Præfens tamen Canon
dumtaxat ad tempus fufpendit. Interim arma
refumi non nifi de Epifcoporum confilio permit
tit. Quare in publicam pœnitentiam damnatus.
Princeps, etiam poft abfolutionem, non nifi
eadem via poffit redire in adminiftrationem Re-
gni. Et ex hac Regula nofter Gregorius, dum
Henricum quartum poft expletam publicam pœ-
nitentiam ab excommunicatione & culpis recon-
ciliavit, populare fidelitatis Sacramentum non
exemit à fufpenfionis vinculo, ideoque nec il-
lum repofuit in plenam ac liberam Regni admi-
nistrationem,

D

CANON VIL

Ecimas, quas in ufum pietatis conceffas effe Canonica auctoritas demonftrat, à Laicis poffideri Apoftolica auctoritate prohibemus Sive enim ab Epifcopis, vel Regibus, vel quibuslibet perfonis eas acceperint nifi Ecclefiæ reddiderint, fciant fe facrilegii & æternæ damnationis periculum incurrere.

crimen committere

D

,

SCHOLION.

daret Decimas, & adjungente: Quod cupimus à Ep. 86.
multis fieri Chriftianis, & vix paucissimos inveni-
mus. Eundem ab eodem facto laudat in libro de
decem chordis, urget Evangelicam legem, Ni- Cap. 12.

Ecimas effe in Ecclefia antiquiffimas, est
fuo loco oftenfum. Lucet etiam ex Ifido-fi abundaverit juftitia veftra plufquam Scribarum &

ri Pelufiotæ litteris ad Herminum Comitem:
Lib. 1. Præclarè Dominum ornas, cum nobis fructuum tuo-
Ep. 317.
rum Primitias tribuis, Decimamque partem ex uber-
tate terræ tuæ, à quo eam accepifti, pendis. Et
ex Sancti Auguftini ad Cafulanum Presbyterum
Epiftola, laudante memoratum à Sancto Luca
Pharifæum, quod omnium bonorum fuorum
Chrift. Lupi Opera T.VI.

Pharifæorum, non intrabitis in Regnum Cælorum,
atque profequitur: Ergo illi dant Decimas, tu fi
centefimam dederis, aliquid magnum te feciffe glo-
riaris. Et in trigefimo de Domini verbis fermo-
ne laudat hanc primam Eleemofynam, Mi-
ferere anime tuæ, placens Deo, & pergit:
Hanc eleemofynam fi prætermittis
G 3

da quantum Cap: 4

vis

2