817.

venerabilis Beda: Longiffimis in bruma noctibus, vel item æftate breviffimis quarum alias duodecim borarum fpatium longè transcendere, alias nequaquam ad boc pertingere poffe conftat, qua vatione Lunam duodecim boras lucere credamus, nifi fortè putemus non æquinoctiales boras intelligendas, fed fingulas quafque noctes pro sua menfura longitudinis aut brevitatis in duodecim particulas, quas boras vocitamus, aqua diftructione findendas. Et in opere de Divinis officiis Amalarius Fortunatus: Non neceffe eft aliquem in bac difcretione muffitare propter difparem longitudinem dierum & noctium. L.4.c.1. Etenim calculatores borarum tempora fic dividunt dierum & noctium, ut Luna per noctem luceat, five aftvo five hyemali tempore, duodecim boris. Quod ipfum in Tractatibus fuper Sancti Joannis Tract. Evangelium lucidè fupponit Sanctus Auguftinus. Et ex eadem regula Dominus generaliter dixit: Nonne funt duodecim bora diei? Statio itaque erat feria quarta & fexta protractum jejunium ufque ad horam nonam, poftremam diei partem, & tunc fubfecutum folemne in Ecclefia officium. Hinc & in fecundo fuper Sancti Joannis Epiftolam Tractatu fcribit Sanctus Auguftinus: Pfalmum vobis commendavimus quarta Sabbathi, prima ftatione noviffima bebdomada. Palàm innuit non folùm jejunium, fed & populi in Ecclefia Collectam fuiffe partem ftationis. Quod & fupra in libro de oratione palàm dixit Tertullianus. Certè qui ex lædendi jejunii metu cenfebant non communicandum de horæ nonæ facrificio, nan ad hujus exordium, fed dumtaxat ad confummationem credebant finiri ftationem, adeoque & jejunium & facrificium cenfebant effe ipfius partes. Notanda funt hæc verba : Si ftatio de militari exemplo nomen accipit, utique nulla lætitia aut triftitia obveniens caftris ftationes militum folvit. Non de finita tunc ftatione excipiunt, fed affirmant Euchariftiæ lætitiam illis poffe fupervenire, ideoque adhuc durare fupponunt. Chriftiana ftatio erant Ecclefiafticæ ante Divinam Majeftatem excubiæ atque apparitio, adeoque hæc fuit principalior ipfius portio, prævium jejunium erat ejus dumtaxat paratura. Eadem de caufa militiam affumi à Chriftiano vetat idem Tertullianus in libro de Corona militis: Quòd nempè eadem die non poffimus Chrifto Domino & homini Imperatori ftationem facere, id eft, certis per omnem promifcuè diem horis militares excubias agere, & Ecclefiam frequentare. Et in fecundo ad uxorem libro fcribit de variis in difparis cultus conjugio occurrentibus incommodis: Si ftatio facienda eft, maritus de die condicat ad balneas. Hoc eft, fi per balneas diducat ab Ecclefia, atque ita impediat ftationem. Et in Catholicæ fidei expofitione fcribit Sanctus Epiphanius: Sacri Conventus & Synaxes ab Apofolis inftituti funt his potiffimùm diebus, quarta fextaque feria, & Dominica. Item quarta fextaque feria jejunium ad horam ufque nonam indicum, propterea quod quarta feria comprehenfus eft Dominus, & fexta fublatus in Crucem. Harum feriarum conventum affirmat hora nona celebrandum, & ita fieri toto anno præter tempus Quinquagefima, Palàm affirmat & jejunium & conven

C. 8.

C. 32.

|

tum effe partes ftationis.

33

C. 48.

Opponi tamen poffit Tertullianus in libro de anima: Daniel trium bebdomadarum ftatione caruit vicu. Stationem lucidè ufurpat pro folo jejunio. Et quinto Monafticarum inftitutionum libro Joannes Caffianus: Monachus ante ftationem legitimam, communemque refectionis horam non fumat cibum aut potum. Et infrà: Nulla ufque ad præftitutam jejunii boram refectionis regula fervabatur, C.20. fed abfque legitimis quartæ fexteque feriis quotidiana ftatio folvebatur. Utique in gratiam hofpitum. Et in fecunda collatione: Hora nona, foluta jam fatione jejunii. Stationem etiam pro folo jejunio ac legitimo ejus termino accipit, adfirmatque hora, nona citra ullum Divinum officium exfpiraffe. Ægypti enim Monachos docet folis Dominicis ac Sabbathis, nequaquam quartis ac fextis ferijs ad Ecclefiafticam apparitionem conve niffe. Et in fecundo de Clericorum inftitutione libro fcribit Rabanus Maurus: Discernunt quidam inter jejunium ac ftationem, nam jejunium indifferenter cujuslibet eft abftinentia, non per legem, fed fecundùm propriam voluntatem, ftatio eft ob- C. 18. fervatio fatutorum dierum vel temporum, Hinc non folùm quartæ ac fexta feria, fed omne omnino ab Ecclefia præceptum jejunium, ipsam etiam Quadragefimam, vult effe ftationem. Hinc dicit: Statutorum dierum vel temporum.

Refpondeo adductum Tertulliani locum exponi in libro de jejuniis, ubi à captivo apud Babylonem Propheta Daniele urget in cinere & facco actam Deo exomologefin ufque ad vefpertini facrificii horam, & adjungit: Hec erit ftatio fera, que ad vefperam jejunans pinguiorem orationem Deo C. 10. immolat. Affirmant orationem effe intrinfecum ftationis complementum. Quod tamen folum jejunium aliquando per Synecdochen appellet ftationem, lucet ex hoc ipfo libri hujus capite: Durante adversùm Amalecitas, & poftmodum adversùm Amorrhæos pugna fervatum à Moyfe & Jofue, & pro ineundo adversùm Philifthæos prælio indictum à Rege Saule jejunium appellat ftationem. Quod ipfum in duobus prioribus adductis locis facit Joannes Caffianus. Nempè & juxta fingulare Ægyptiorum Monachorum difciplinam loquitur, & juxta mores fui ævi, in quo avita ftationum forma erat alterata & accifa. Etenim fupra numerum multiplicatæ Chri ftianitatis infirmitatem & quotidianas neceffitates miserati pofteriores Patres, quartæ & fextæ feria ufque ad horam nonam jejunium retinuerunt, folemnis autem in Ecclefia tunc apparitionis Præceptum laxarunt, atque ita ftatio contracta fuit ad folum laudatum jejunium. Poft tertii fæ culi lapfum Latini folius diei Dominica, Græci Patres folius cum ifta die & aliquot feftivitatibus Sabbathi apparitionem laudant ut Præceptum. Paulatim fucceffit hæc mutatio. Cujus alibi latius difcutiendæ primum auctorem ufque nunc ignoro. Diverfo igitur tempore diverfa fuit Chriftianæ ftationis natura.

A Rabano Mauro adductum ftationis à jejunio difcrimen apud prima Chriftianitatis fæcula caruit omni fundamento. Etenim lapfi ad Montaniftas Tertulliani fuit cum Pfychicis, id eft,

C. 10.

C. 2.

Catholicis, duplex de ftationibus pugna, per ipfum prodita in dicto libro de jejuniis: qu? ftationes noftras ut indictas, quafdam verò & in ferum conftitutas, novitatis nomine incufant, hoc quoque munus & ex arbitrio obeundum effe dicentes,

من

Ita fuit ufque ad verfutum juftitiæ hiftrionem Montanum, qui novas Paracleti Prophetias ac revelationes fingere, & ex ipfis variam, specie tenus fan&tiffimam , novam difciplinam cœpit fancire, atque ita & legem de jejunanda tota Quadragefima, & duabus per omnem hebdomadam ftationibus, feria quarta & fexta. Omnem fibi adverfantem, ac de avita libertate exci pientem, damnavit ac reum egit in novam Prophetiam, ejufque auctorem Spiritum Sanctum. Et quia falfa fanctimoniæ non deerant & falfa miracula, feduxit plurimos, adeò ut in libro adversùs Praxeam fcribat Tertullianus: Praxeas tunc Romanum Epifcopum Eleutherum, agnofcen tem jam Prophetias Montani, Prifcille & Maximillæ, & ex ea agnitione pacem Ecclefiis Afiæ & Phrygiæ inferentem falfa de ipfis Prophetis, Ecclefiis eorum affeverando, & Præcessorum ejus au&oritatem defendendo, coegit & litteras pacis revocare jam emiffas, & à propofito recipiendorum charifmatum conceffare. Adeò rectè fucata erat ista fabula, ut ipfam circumfcriptus Eleutherus ab accufantium impetu abfolutam cenfuerit cum fuis novis legibus admittendam, aut potiùs retinendam in Catholica communione. Verùm fu cos detraxit Praxeas, demonftrans effe fœdiffimos Hiftriones, qui Curios fimulent in publico, & in occulto vivant Bacchanalia. Avitam, ac à prioribus Pontificibus, ipfifque Apoftolis per miffam jejunandi libertatem, aliafque Ecclefiafti cas confuetudines urfit ob novas has Hæreticorum præftigias non effe mutandas. Quæ omnia eruditis Scriptis exfecuti funt etiam laudatus Apollonius, Apollinarius Hierapolitanus in Phrygia Epifcopus, & alii plures. Ad evertendam ficta fanctimoniæ famam occulta iftorum Erronum crimina liberè detexerunt. Porrò primævus fidelium fervor pedetentim refrixit, & jejunandi libertas apud multos tranfiit in licentiam quafi abolendi jejunii. Hinc ergò illam tranfmutavit Ecclefia in legem, atque ita certa per annum jejunia, & duæ per omnem hebdomadam, excepta Quinquagefima, ftationes cœperunt effe rigidum Præceptum. Præcifum tempus ignoro: Existi mo paulatim ab una Ecclefia ad aliam, atque ita tandem ad omnem Chriftianitatem profeciffe. Interim poft Tertulliani tempora, atque ita ne quaquam à Papa Telefphoro. Non item propter Montaniftas. Erronum enim litibus mores fuos cedere nunquam confuevit Catholica Mater, nec mutare. Et hinc vides quod à Rabano Mauro adducta inter jejunium & ftationem differentia nullum ab antiqua Ecclefia habeat fundamentum. Licet tamen laudatarum stationum jejunia Ecclefia præceperit, fubnexum tamen ad Divina Officia conventum permifit libertati priftinæ, & tunc Chriftianæ ftationis effentia ac difciplina ad folum jejunium fuit contracta. Libertatem iftam, & quidem ex Gnofticis principiis, reftitutam hodiè volunt Lutherani & Calvinistæ. Adeò differunt à Montaniftis. Verùm uti propter hos non abftulit Mater Ecclefia ita propter iftos non reparabit. Lata eft hæc materia & multos habet finus. Verùm non funt hujus loci. Altera Montaniftarum ac

non ultra nonam detinendum. De fuo fcilicet more. Orandum & jejunandum prædicarunt quidem frequenter & ipfe Dominus & ejus Apostoli, neutri tamen functioni ullum præfixerunt diem. Apoftolica Synodus collectis è Gentilitate fratribus cenfuit nullum imponendum onus, nifi abftinentiam à contaminationibus fimulacrorum, fornicatione, fanguine, & fuffocatis. Hinc ex Catholicorum dogmate & perfona pergit Tertullianus: Volunt fic & Apoftolos obfervaffe, nullum aliud imponentes jugum certorum & in commune omnibus obeundorum jejuniorum. Proindè nec Stationum, quæ & ipfæ fuos quidem dies habeant quartæ feria & fextæ, paffivè tamen currant, neque fub lege Præcepti, neque ultra fupremam diei, quando & orationes ferè concludat hora nona de Peri exemplo, quod Adis refertur. De jejunii diebus nihil præcepit Dominus, nifi quod dixit difcipulos fuos ablato fponfo jejunaturos. Hinc etiam nullum generali totius Ecclefiæ jejunio diem affixit prima Patrum difciplina, nifi magoam fextam feriam, & Sabbathum Sanctum. Hi enim funt dies, in quibus ablatus fuit fponfus. Haud dubiè habuit & Quadragefimam, & quatuor anni tempora, & quartæ ac fextæ feria ftationes, verùm quæ paffivè ad cujufque arbitrium currerent fine lege Præcepti. Et hinc nefcio quis, licet interpolator licet interpolator, avitæ tamen difciplinæ utcumque peritus, hæc interpofuit Eufebiano Chronico: Quadragefimale jejunium A. 23. à Telefphoro Papa per hoc tempus inftitutum ac præ ceptum quidam fcribunt. Scribit item liber PontiA. 131. ficalis Telefphorus conftituit, ut feptem bebdomadis ante Pafcha jejunium celebraretur. Et antiqua ignoti auctoris Hiftorica compilatio: Telef phorus conftituit, ut Quadragefima fieret ante Pafcha. Et Marianus Scotus: Telefphorus conftituit, ut feptem hebdomadas plenas ante Pafcha omnes Clerici à carne abftinerent. Quod ipfum in Ifidori Mercatoris collectione fancit fecunda laudati Pontificis Epiftola. Quo folo palàm profitetur L. 2. c.1.fe efle fpuriam & fuppofititiam. Etenim non Clericos folùm, fed omnes omninò fideles à primo Evangelii exordio abftinuiffe carne, & vino per omnem Quadragefimam, ex Philone Judæo oftendit, & uti Apoftolicam traditionem laudat in Ecclefiaftica Hiftoria Eufebius Cæfarienfis. Apud eundem antiquus & authenticus Ecclefiæ L. 5. c. 17.Scriptor Apollonius fcribit de Montano: Hic eft Doctor, qui novas jejunit leges fanxit. Et ad San&tum Victorem Pontificem de Pafchalis feftivitatis quæftione ex totius Gallicanæ Ecclefiæ nomine Sanctus Irenæus Metropolita Lugdunenfis : Non de Pafchatis die folùm, fed etiam de jejunii ratione & modo eft conftituta ifta controverfia. Quidam namque unum diem se jejunare oportere, alii duos, non pauci plures, multi exiftimant quadraginta. Unicus ille dies erat magna fexta feria. Hic folus erat apud omnes in Præcepto, reliqui erant variæ con. fuetudinis,& quævis Ecclefia in fuo fefu abudabat.

C. 24.

L. 2. C. 5.

ipforum vocaliffimi Defenforis Tertulliani cum Catholicis pugna fuit de ftationalium jejuniorum fine ac duratione: Hi ad horam nonam femper finienda, & tunc ad Divina procedendum, ifti étiam ad noctem ufque quandoque extendenda affeverarunt. Sed neque hæc quæftio facit ad præfens propofitum.

Citra Divinum Officium & publicam Ecclefiæ Collectam ftatio vix digna eft ifto vocabulo. Statio enim eft fpecies excubiarum & apparitionis Eam Innocentius tertius in libris de Miffe facri. ficio appellat Stationalem folemnitatem. Hinc an tiquam formam, cum quadam tamen varietate, reftituendam duxic Romana Ecclefia: Solemnem Pontificis cum Clero, & populo proceffionem ex una Bafilica ad aliam, & folemnia apud hanc Divina Officia titulavit Stationem. Nec tantùm in jejuniorum diebus, fed etiam in fettivitatibus atque diebus Dominicis, quibus olim ftationes non licuiffe dixit fupra in libro de Corona militis Tertullianus. Et tunc ftationis. effentia fuit ad folam iftam Ecclefiafticam Appa. rituram contracta. Jejunium fuit quarundam dumtaxat Paraturas. Hinc diftingue tempora, & multa quafi adverfa concordant. Quis Pontifex iftud inceperit, ignoro; Effe rem valdè antiquam oftendit in Hilari vita liber Pontificalis. Et hafce ftationes dicitur ornaffe ac ordinaffe Magous Gregorius. Eafdem pofteà admifit omnis Ecclefia. Ac de ipfis fuit præfens lis Epifcopi & Cathedrális Cleri Pavienfis cum Regularibus Clericis Sancti Hilarii.

Etiam lex illa, qua Walbodus Leodienfis Episcopus omnes fuæ civitatis Ecclefias quotannis femel convenire juffit ad Cathedralem Bafilicam fuit Ecclefiafticæ ftationis fpecies. Fuit enim generalis ac adunata totius Ecclefiæ ante DiviCan 15 Bam Majeftatem excubatio & Apparitura, qua

longè ampliorem exegit prima Arvernenfis Synodus: Statuit ut omnes villularum & in ipfis exiftentium Oratoriorum Clerici, &cundi Pagorum Primores Dominicum Natalem, Pafcha ac Pentecoften, & reliquas majores feftivitates agerent in civitate cum fuo Epifcopo, & omnis tune in civitate effe defpiciens communione pelleretur. Quod ipfum firmaverunt quarta Aurelianenfis & prima Matifconenfis. Non fine caufa Conftantinopolitanum fymbolum profitetur Ecclefiam effe unam. Rectè item Martyr Ignatius fcribit Ecclefiam ef fe populum Epifcopo adunatum. Hujus unitatis illa eft adeò amans, ut cunctos fuos fub Colo filios vellet aliquoties faltem in anno adeffe Romano Pontifici, univerfali ipforum Epifcopo, & plenè Ecumenicam ab illis celebrari ftationem. Quod quia eft impoffibile, omnem faltem fuam civitatem, immò & Diœcefim in unum cogi coram Divina Majestate, rectifsimè fanxerunt laudatus Walbodus, laudatæque Synodi Gallicanæ.

At ecce hinc oritur quæftio, Quare Theododoricum Virdunenfem Epifcopum, fuos Sancti Michaelis Monachos cogentem ad hanc ftationem damnaverit nofter feptimus Gregorius? Cur item San&i Hilarii Fratres à fimili fuæ Bafilicæ ingreffu interdixerit Hembertus Pictavienfis

ra

35

Epifcopus? Refpondeo iftud Gregorii judicium fundari in altiffimo Monafticæ profeffionis filentio, de quo in litteris ad vacantem Vercellen fem Ecclefiam Sanctus Ambrofius: Hæc duo in Lib. 3. attentiore Chriftianorum devotione præftantiora ef- Ep. 27. Se quis ambigat Clericorum officia & Monacho rum Inftituta? Hec velut in quodam theatro, il la in Secreto. Hæc vita in fadio, illa in fpelun ca. Huic mundus crucifigitur, illi ignoratur, Et in litteris ad Heliodorum Sanctus Hieronymus: Epift. r. Interpretare nomen tuum. Quid facis in turba, qui folus es? Et hinc ab Eufebio Doryleenfi Epifcopo accufatus de hærefi, & à Sancto Flaviano Epifcopo fuo ac Patriarcha Conftantinopolita no ad Synodum citatus Eutyches Archimandri Joanni Presbytero ac Defenfori refpondit apud fe effe decretum, & definitione quadam ab initio teneri, ut nufquam alibi egrediatur à fua frater nitate. Quodammodo enim tamquam in fepulchro degere in Monafterio. Hæc Difciplina adhuc utcumque vigebat fub Gregorio feptimo, ideoque toos Monachorum Conventus ad publicas Eccleliarum proceffiones aut ftationes non permittebat evocari. Sancti Hilarii fratres, non tamquam evocati, fed tamquam fuo jure utentes volebant ad fuam celebrandam ftationem ingredi Cathedralem Ecclefiam: Hinc ipfos prohibendos cenfuerunt Canonici Pictavienfes. Reddiderunt illis talionem. Etenim nulli integro fideli claudi aut negari poffit Ecclefia, quantò minùs folemni adeò ftationi & proceffioni? De fimili tamen inter Bernardum Antipolitanum Epifcopum & Guilielmum Lerinenfem Abbatem lite ob Graffenfem Sancti Honorati Ecclefiam fcripfit pofteà ad illos Innocentius tertius: Nobis mediantibus bu jufmodi compofitio intervenit, ut Abbati & Monachis liceat in memorata Ecclefia celebrare Divina & exercere cætera Ecclefiaftica Sacramenta ita videlicet ut circuitiones cum aqua benedicta, proceffiones & etiam Litanias non faciant abfque Antipolitani Epifcopi licentia vel affenfu. Abfque facultate hac non folùm majorem non intrare Ba-· filicam, fed nec per plateas poterant proceffionem agere. Quas contentionum & tranfactioex livore aut quovis alio humano die lu cidè fcaturientium, quifquilias etiamnum hodie patimur, & fimplicem Dei plebem non parum quandoque fcandalizamus. Sunt miferia noviffi morum temporum.

num,

DECRETUM VI.

Lib. r.

Ep. 31.