Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub
[ocr errors]

erat, crimine folvere minimè dubitaffe, magnoperè, I lapfi in jam dictos exceffus. Et in ipfis fuerunt

ingemuit. Ejus dolorem affirmat fuiffe juftiffi-
mum, ac profequitur: Neque enim hoc perjurum
crimine liberat, quòd muneribus placatus fis; ve-
rum fi fua recuperet, qui ob perjurium læfus eft.
Quamobrem fordidi quæftus caufa Divina oracula ne
depraves,
aut finiftra interpretatione pervertas.
Neque enim ea injuriam quidem inferre, Sacerdoti-
bus autem munera offerre præcipiunt, fed læfis fe
defendere rebus ipfis præfcribunt. Etenim illud,
Si ligaveritis, de iis qui peccant eft dictum; atque
item, Si folveritis, de iis qui pœnitentia ducuntur.
Crimine autem folvitur, non qui Sacerdotem deli-
nit, fed qui cum, cui illata eft injuria, placat.
Nam fi Sacerdotibus hujufmodi poteftatem conceffam
effe arbitraris, iis qui peccant, delicta fua propel-
lere atque abftergere minimè flude ntibus, tum tyran-
nicum hoc oraculum videbitur, atque Sacerdotum
dumtaxat commodum spectans, corum autem, qui-
bus injuria facta eft, nullam rationem habens .
Crudeliffimi item ac inhumaniffimi, qui Sacerdotii
munere funguntur, quòd non omnes criminibus fol.
vant. Multis oftendit has quæftuarias abfolutio-
mes ac remiffiones adverfari Evangelio, effe
Pharifaicas fordes, & lepram Simoniacam, quæ
Spiritum Sanctum non reddat peccatoribus, fed
longiffimè ab ipfis abigat. Refpondeo Zozi-
mum fuiffe fceleratiffimum fpiritalium rerum
nundinatorem, & hic de tribus præfertim argui.
Primò, quòd pro fe munera accepiffet. Secun-
dò, quòd impœnitenti perjuro feciffet gratiam.
Tertiò, quòd injuriofum perjurium citra refti-
tutionem attentaffet remittere. Quæ omnia tria
damnantur ab Evangelio, & ab omnibus fub
cœlo Ecclefiis femper fuerunt condemnata. Por-
rò duriorem fatisfactionis fpeciem commutare
in mitiorem, atque ita ob faciendas veris Chri-
fti pauperibus aut aliis verè piis caufis eleemo-
fynas donare Indulgentiam, omninò permit-
tit Evangelium. Dummodò fiat ex legitimis ra-
tionibus.

2

adeò pertinaces, ut corrigi debuerint per generale Concilium. Notanda funt verba: Alios fe mentiendo. Ne falfe Religionis habitum gerant. Quo populum in largas eleemofynas circumfcriberent ifti parafiti affumebant Monafticum habitum: Simulabant curios, & ex alienis peccatis vivebant Bacchanalia. Quos abufus denuò compefcere debuerunt Bonifacius octavus, & in Viennenfi Concilio Clemens quintus. Nec foli quorundam hinc indè Epifcoporum, fed etiam Romanorum Pontificum Quæftores commiferunt graviffimos exceffus. Etenim inter articulos, ob quos Conftantienfis Synodus degradavit Joannem vigefimum tertium, fuit & hic: Dominus Joannes Papa Nicolao Mercatori, in legatione exiftenti, conceffit ut quibufcumque hominibus utriufque fexus ad fuæ libitum voluntatis deputare poffet Confeffores. Et quòd bujufmodi Confeffores abfolvere poffent à pœna & culpa, certis tamen pecuniis taxatis mediantibus. Quas quidem prætenfas Indulgentias idem Mercator publicavit,

من

publicari fecit in certis locis, civitatibus, & villis: Utpotè Trajecti, Meclinie, Antverpiæ, & alibi. De quibus maximas pecuniarum fummas exhaufit & extorfit, Chrifti fideles feducendo, & flatum ac vitam Ecclefia Catholicæ enormiter scandalizando. Ita habes in undecima Seffione laudati Concilii. Eadem in re exceffiffe Bonifacium nonum tradunt authentici Scriptores. Quinimmò in Mediolanenfis Ducatus hiftoria Bernardinus Corius affirmat, quòd ad Joannis Galeatii Mediolanenfium Vice-Comitis preces dederit eleemofynarium Jubilæum cum hac ampliffima claufula Ut in Vice-Comitis ditione unufquifque à quocumque abfolveretur peccato, etiamfi nec contritus effet, nec confeffus. Quod an verum fit,. ignoro. Etenim dum Robertum fecundum Flandria Comitem ad Apoftolicæ Sedi rebelles Cameracenfes ac Leodienfes armata manu domandos induxit Pafchalis fecundus Pontifex, addidit fuo Diplomati: Hoc tibi ac militibus tuis in peccatorum remiffionem, & Apoftolice Sedis familiaritatem præcipimus, ut his laboribus & triumphis ad cæleftem Hierufalem pervenias. In Apologeticis adversùs Pafchalem litteris Leodienfis Ecclefiæ Clerus horrendè damnat has Indulgentias ex vario capite, & concludit: Undè hæc nova authoritas, per quam reis fine confeffione & pœnitentia offertur præteritorum peccatorum impunitas, & futurorum libertas? De horrendo Clavium exceffu Pafchalem manifeftè calumniantur. Aliud enim Pafchalis non fecit, quàm facro adversùm Turcas & Saracenos beilo datas ab Urbano fecundo Indulgentias extendere ad hoc bellum Catholicæ pietatis. Extendere ad folos pœnitentes & confeffos. An etiam Bonifacium nonum calumnietur Bernardinus Corius, relinquo aliis examinandum. Quidquid fit, ex ifto, qualifcumque fuerit, Bonifacii lapfu Joannes Launojus in

Eft tamen res periculofa, & obnoxia multis abufibus. Etenim in fua Lateranenfi Synodo ftaCap. 62. tuit Innocentius tertius: Eleemofynarum quæftores, quorum quidam fe alios mentiendo, abufiones nonnullas in fua prædicatione proponunt, admitti, nifi Apoftolicas aut Diœcefani Epifcopi litteras veras exhibeant, prohibemus. Et infrà: Qui ad quærendas eleemofynas deftinantur, modefti fint & difcreti, nec in tabernis aut aliis locis incongruis hofpitentur, nec inutiles faciant aut fumptuofas expenfas, caventes omninò, ne false Religionis habitum gerant. Eleemofynaria Indulgentia poft inftitutum ab Urbano fecundo facrum bellum cœpit admodum frequentari. Dari cœpit omnibus, qui fanctum illum Domini exercitum fuis eleemofynis adjuvarent. Extendi item ad fuftentanda pauperum hospitalia, reparandas Basilicas, aliafque caufas fimiles. Et tam à Romano Pontifice, quàm ab aliis Epifcopis inftituti funt Prædicatores, qui per fingula oppida & pagos adju-epiftola ad Chriftophorum Fauvæum fine funda

varent Indulgentias fuis concionibus, & pœni-
tentium oblationes colligerent. Et hos ifta ætas

mento conatur ftabilire fua de Apoftolicæ Sedis fallibilitate commenta. Etenim non ex Cathedra

titulavit Eleemofynarum Quæftores ac Prædi-egit ifta Bonifacius. Romana Ecclefia ejus infir

catores Quæftuarios. Et hi pedetentim fuerunt

mitates ingemuit & damnavit. Fuerunt delicta

non prædicationis, fed converfationis. Paren-
tum noftrorum miferias filentio honoremus. Eas
corrigendas Conftantienfis Synodus curavit. Ete-
nim inter varios, quos per eligendum novum
Pontificem voluit correctos, exceffus fuit hic de-
cimus feptimus: De Indulgentiis .

& re.

[ocr errors]

ab anteceffore fuo Gregorio nono excommunicatum Imperatorem Fredericum fecundum degradavit. Facta enim fuit ifta Synodus decimi tertii fæculi anno quadragefimo quinto. An Simoniaci, quoniam Gnoftica laborant hærefi, & Spiritu Sancto funt penitus vacui, valida præter Baptifmum conficiant Sacramenta, eft antiqua quæftio: Eam pluribus in Synodis Sanctus Lea nonus ac ejus fucceffores difcufferunt, at non definierunt. Quanta in folentia ac violentia Floren

per ipfum Sacramenta ifto tempore tractaverint, & quomodo ipfos multi populi fuerint imitati, eft alibi declaratum. Sub quarto Innocentio adhuc pendebat quæftio eadem: Et Petrus Lombardus, aliique Scholaftici Doctores favebant turbulento errori. Ipfum enim exftinxit tandem ac plenè fepelivit Doctor Angelicus. Et hoc eft omninò unum è magnis ejus in Ecclefiam beneficiis. Eundem igitur errorem arripuerunt turbidi illi defenfores Imperatoris Frederici, Romanam Ecclefiam infamarunt ac damnarunt de Simonia, blaterarunt ab ipfa amiffum Spiritum Sanctum,

Ex fimilibus interim Pontificum ac Epifcoporum exceffibus plures pofteriorum fæculorum hæ retici arripuerunt anfam impugnandi quaslibet Indulgentias. Imitati funt Montaniftam Tertullianum. Eorum primi videntur fuiffe Walden-tini Monachi fuum Epifcopum Petrum, & data fes, de quibus fcribit Petrus Pilichdorffius: HaCap. 30. retici Waldenfes reprobant Indulgentias Prælatorum Ecclefiæ. Et apud Anonymum, qui ipfos non ineruditè revicit, authorem hic eft eorum nonus error: Indulgentiæ & remiffiones, quæ per Epifcopos fiunt, nullius funt utilitatis & momenti. Audi primum & palmare erroris fundamentum: Si benefacloribus alicujus loci remittitur tertia pars, vel hujufmodi injunctarum pœnitentiarum, ergo vemiffiones illæ funt venales. St quis enim ovum vel obolum dederit erit benefaclor. Et fi datur illi remiffio pro pecunia, venalis erit remifio, miffionis gratia. Alterum fundamentum: Si duo-exutam omni poteftate clavium, nullum ab ipfa rum vel plurium annorum pœnitentia in unius of cli oblationem commutatur, & annorum plurimorum in boram breviffimam, ergò Deus defraudatur. Tertium fundamentum: Si verum eft quod de Indulgentiis dicitur, ergò eodem pretio longe & graves pœnitentiæ, quo leves & breves, redimuntur. Quartum fundamentum: Hujufmodi Indulgentias dans dat impunitatem peccandi. Quia homines impunè peccant, fi tam levis, immò ridiculofa fit Temiffio peccatorum. Quintum fundamentum: Si Indulgentia effent in terra, tunc infaniffimi funt, qui transfretationes & alias longas peregrinationes fufcipiunt, fi tres oboli tantùm eis profunt. Proindè Indulgentias, quas propter facri tranfma rini belli fufceptionem, aut alias laboriofas ad Sanctorum limina peregrinationes tunc dabat Ecclefia, videntur Waldenfes admififle, & improbaffe folas quaftuarias. Ab indifereta abufus damnatione videntur fuiffe abrepti ad damuandam fimul fubftantiam.

A. 1:46.

poffe dari Sacramentum, nullam ferri cenfuram, nullam donari Indulgentiam, ideoque ab ipfa inflictam Frederico degradationem, & varia hinc indè ad ipfam firmandam & exequendam lata Ecclefiaftica Interdicta effe frivola & vana. Attentata. Garrierunt Fredericum adhuc effe legitimum Imperatorem, datum in Imperiali unctione Sanctum Spiritum, & ipfi & ipfius detenforibus adhuc affiftere, ideoque datas ab ilio Spiritu Indulgentias à te prædicari. Sacrum bellum contumaci Frederico inferre & cunctis hujus militibus plenarias Indulgentias elargiri parabat innocentius: Turbines illi has blaf phemabant, & meliores Frederici denfeaforibus datas ab ipfo Deo blaterabant. Blate.abant cum imperito Luciano: Et ex pejoribus fundamentis. Et adversùm ipfos Doctor Angelicus docuit quævis per Simoniacos etiam & quofvis Hærericos data præter poenitentiam Sacramenta effe nirma & rata. Et veritatem admifit omnis Ecclefia.

Nihilominus ex prava ifta radice prodiit & tertius error circa Indulgentias. Error Flagellantium, quorum apud Gangenhuysen in Misnia author fuit Conrardus Smidt, & qui tefe appellarunt Fratres Crucis. Ipforum errores enumerat Magnum Belgii Chronicon, & hic eft pri mus: Eorum Seda dicitur Fratres Flagellantes, feu Fratres Crucis, originem ex quibufdam fcri

Alterum contra Indulgentias errorem adducit Conrardi Abbatis Ufpergenfis fupplementum: Hoc tempore fuerunt in Sucvia Prædicatores, qui in Pontificem Romanum & Cardinales magna dicendi libertate os aperirent, Frederici fecundi & Conrardi filit caufam juftificantes, auf dicere apud Summum Pontificem, Cardinales & Epifcopos nullam refidere authoritatem, quoniam omnes una la be Simoniæ maculati effent, nec quidquam tenere à Chrifto poteftatis. Et quòd Sacerdotes in mortalipturis habet, per Angelos fandos fuper Altari Beaconftituti peccato neque ligarent, neque folverent neque confecrarent. Quòd nemo in orbe Chriftiano interdicere poffet Divinis officiis: Quodque fine difcrimine ea audirentur, & celebrarentur impunè. Et in fine fuæ prædicationis Indulgentiam, inquiunt, quam annuntiamus, non à Papa conficlam, non à Prælatis compofitam, fed ex Deo Omnipoten ti vobis annuntiamus. Conrardus Rex cùm tueretur hos Concionatores, penè incidit in capitis periculum. Hæc prædicatio cœpit ftatim poft Lug. dunenfe Concilium, in quo Innocentius quartus

[ocr errors]

ti Petri Rome delatis circa annum Nativitatis Chrii millefimum trecentefimum quadragefimum vctavum. Unde illi primò illo tempore per mundum di fcurrentes, fe ftagellis cæciderunt, & dixerunt Deum illo tempore Romanum Pontificem, cæterofque Prælatos, ne deinceps populo Chrifliano præeffent, fufiuliffe, eofque omni auctoritate ligandi & solvendi, & quafcumque res confecrandi privaffe. Et ut in expulfione negotiatorum de templo advertus Chriti propter malitiam Sacerdotum abjecit & repudiavit Sacerdotium Judaicum, ta in adventu Fratrum

Cru

Crucis propter Sacerdotum nequitiam Deum fuftuliffe.,

xerit, & evacuari illa poft mille ducentos fexaginta annos, & anno millefimo ducentefimo fexagefimo debeat inchoari doctrina Joachimi, quam nominavit Evangelium æternum, totam perfectionem bominum falvandorum illi attribuendo, Ejus librum damnavit, & exuri juffit Alexander quintus. Novum Joachimi Abbatis, quod poftea Petrus Joannis Bitterrenfis refumpfit, ac in multis alteravit, Evangelium largè exponit in He reticorum catalogo Guido Carmelita, Epifcopus Majoricenfis. Ex ifto igitur peffimo fonte fuos Sacramentarios errores habent etiam Flagellantes. Et quia fe videbant omni legitima miffionis auctoritate deftitui, fibi à cœlefti Epiftola factam Legationem nugaciffimè garri

verunt.

Lib. Ş

abjeciffe Sacerdotium Evangelicum. Eoque modo fex Sacramenta Ecclefiæ ceffaviffe. Nempè omnia Sacramenta præter Baptifmum, de quo fuit fecundus articulus; Quod in tranfitu Fratrum Cru. cis, videlicet quando primùm cum flagellis per mundum, Cruce eos præcedente, & ipfis fe flagellantibus, tranfeunt, legem tum Baptifmi in aqua exfindtam à Deo, &legem Baptifmi in proprio fanguine inftitutam. Aiunt enim, quòd Chriftus in Cana Galilee circa finem convivit nuptialis aquam mutavit in vinum rubeum: Bo fignificari, quòd circa finem mundi Baptifmus aquæ in Baptifmum fanguinis mutari deberet. Et ficut vinum rubeum præ omni vino priùs pofito convivantibus magis placuit, ita novam legem Baptifmi fanguinis Deo præ omnibus legibus placere dicunt. Nec poft prædictum tranfitum Quartus circa Indulgentias Erro fuit Joannes fuiffe verum Chriftianum, nec intrare quemquam poWicleffus › cujus per Gregorium undecimum tuiffe in Regnum cœlorum, nifi qui proprie fanguine damnatis difcipulis Henricus Chnychtonus adde corpore fuo per flagellum in memoriam passionis fcribit hos articulos: Quòd Papa modernus UrChrifti fpontè excuffo fuerit baptizatus, Alia sex banus fextus non gerit vices Beati Petri in terris, Sacramenta non tranfmutarunt fed penitùs fed eft filius Anti-Chrifti. Nec erat verus Papa exfufflarunt, & hic fuit tertius articulus: Ad re- à tempore Sandi Sylveftri. Quod Papa non poteft miffionem peccatorum nihil prodeffe confeffionem Sa- concedere aliquas Indulgentias; Nec Epifcopi quicerdoti factam, nec per eundem abfolutionem, fed cumque. Et quod omnes confidentes in hujufmodi quantumcumque enormia fint peccata, fufficere cum Indulgentiis fint maledi&i. Epifcopali perfectioni cordis contritione folam flagellationem propri corpo- temporales poffeffiones adverfari cenfuit Wiris. Undè omnes Indulgentia, per quemcumque cleffus cum Arnaldo Brixienfi, ideoque omnem conceffa, nullæ funt. Spontanea per proprii cor- Epifcopalem poteftatem à Magni Conftantini, poris flagellationem pœnitentia non eft antiquif qui iftis ditavit Ecclefias, Baptifmo credidit fima apud Ecclefias. Ejus primus auctor ad un- evanuiffe. Hinc & hos ejus articulos damnavit decimi fæculi exordium fuit Sanctus Dominicus Conftantienfis Synodus: Ditare Clerum eft conLoricatus, fanctiffimus in Sancti Benedicti Or- tra regulam Chrifti. Sylvefter Papa & Conftanti dine Anachoreta. Et paffus multarum contra- nus magnus erraverunt ditando Ecclefiam. Et alios dictionum obices, accufatus de novitate. Ipfum fimiles. Etiam hunc: Poft Urbanum fextum non verò defendit Sanctus Petrus Damiani, adeò eft recipiendus aliquis in Papam, fed vivendum potenter ac feliciter, ut iftud poenitentiæ ge- more Græcorum fub legibus propriis. Wicleffus nus omnis tandem Ecclefia probarit. Et omnia videtur non tantummodo Sanctum Sylveftrum, ferè Monasteria in fuos mores admiferunt. Qua fed etiam fextum Urbanum agnoviffe legiti re Flagellantium error fuit, quòd omnibus fide- mum Pontificem, atque ità à fuis difcipulis libus garriret neceffarium ad vitam æternam. infigniter diffonare. Immò etiam à femetipfo. Et quidem fua hypocrifi turbarunt omnem Eu- Etenim fi Ecclefia ditatio fit contra Chrifti reropam. Vagati funt etiam per Italiam, Gal- gulam, Sanctus Sylvefter ac omnes ejus Suc liam, atque Angliam. Et cum ipfis cucurre- ceffores funt profeffi hærefim, in ipfa perdurarunt etiam Epifcopi. Etiam foeminæ fuas tur- runt, adeoque non fuerunt Pontifices. Etiam mas habuerunt. Et fedentem Avenione Cle- hos articulos ille docuit: Confulendum eft fidelimentem fextum Pontificem infigniter terrue bus, quòd non petant Curiam Romanam, vel Averunt. Nec tantùm Ecclefiafticis cenfuris, fed nionem ad Papales Indulgentias, vel abfolutiones etiam armata manu debuere compefci, & fu- à pœna & culpa fibi vel aliis impetrandas. Quia Dogari. Quod fuerit duplex Flagellantium Secta, minus totius mundi non vult in tali brevi vel angualia fub Frederico fecundo Imperatore ac Inno- fto loco coarctari, fed in cœlo exiftens perpendiculariA. 1249 centio quarto Pontifice, alia fub fexto Clemen- ter cuilibet vigilanti eft paratus ad lumen fuæ gratiæ te, rectè fcribit in fuis Annalibus Henricus Mo- influendum. Cenfet Indulgentias non petendas nachus Rebdorffienfis. Videntur eadem prædi- ab Epifcopis, fed à folo Deo. Audi alium articaffe. Turbidi illi pro degradato Frederico Præ- culum: Quantum ad Indulgentias, privilegia, & dicatores videntur fuiffe Flagellantes. Quòd po- regulationem Ecclefiæ in lege nova, patet quod foret fteriores non ftatim ab exordio, fed paulatim fint expediens toti Ecclefiæ, quòd omnes novitates ejuflapfi in fuos fædiffimos errores, atque ita in po- modi fint fopita. Omnia enim talia videntur effe puli odium devenerint, idem Henricus tefta- phantafmata, nec fundata rationibus, nec fcriptu tur. Longa eft hæc hiftoria: Nec fpectat ad vis. Et hunc: Sicut Chriftus injunxit adulteræ, hunc locum. Omnium horum errorum fons fuit quòd nolit amplius peccare, ita videntur, & ConfeffoAbbas Joachim, & ejus defenfor Joannes de res debere injungere pœnitentiam confitenti. Quia Pervia, de quo, Magnum Belgii Chronicon : nulla eft Pænitentiaria, à qua capi poteft certior pœJoannes adfirmat, quòd Evangelium Chrifti & nitentia injungenda. Agit Martini Lutheri Magidoctrinam novi Teftamenti ad perfectionem perdu-ftrum, docet optimam pœnitentiam effe novam

vitam, adeoque nullis opus effe fatisfactionibus | Itroitum, nifi per bona Chriftianæ Juftitiæ ope ac Indulgentiis.

[ocr errors]

Quintus circa Indulgentias Erro fuit Magifter Joannes de Wefalia, Concionator Ecclefiæ Wormatienfis, cujus hi fuerunt errores: Joannes Indulgentias nihil effe credit. Docuit & hunc articulum: Si quis confiteatur, injungitur illt ar dua pœnitentia, ut pereginetur Romam, vel ad alia remotiora loca ftriðum jejunium, & quòd dicat multas orationes. Quod Chriftus non fecit, fed folùm dixit: Vade, noli ampliùs peccare. Sic gravata eft Chriftianitas per humanas leges & confitutiones. Etiam ipfe cenfuit optimam pœni. tentiam effe folam novam vitam. Porrò quale ifto tempore apud Germanos fuerit Concionatoris officium, exponit Conrardi Abbatis Uspergenfis Supplementum: Inftitutum eft officium prædicaturæ in templo Argentoratenfi, fub Ruperto DuA. 1473. ce Bavarie, Epifcopo Argentoratenfi. Ad quam rem Petrus Scultus, Conful Argentoratenfis, vir Integerrimus, impenfas non mediocres præftitit, fupra feptingentos florenos. Et operam dedit, ut Joannes Gyler de Keyferperght Theologie Doctor ad munus illud primus vocaretur, qui triginta annis præfuit & profuit. Et quod de Origene fertur, qualem babuit fermonem, talem habuit & vitam. iftud ergò munus ad ejufdem fæculi annum feptuagefimum nonum Joannes de Wefalia habuit in Ecclefia Wormatienfi, & illic non fcripto, fed verbo effutivit fuos errores. Et per Gerardum Elten, & Jacobum Springer, ex Prædipatorum Ordine Doctores Theologos, & contra hæreticam pravitatem Inquifitores, fuit prohibitus & caftigatus. Nempè tunc Joannis Wicleffi virus incipiebat fpargi per Germa niam.

Sextus circa Indulgentias Erro fuit Magifter
Joannes Weffelus, Frifo, Groningenfis, Do-
tor Parifinus, vulgò dictus. Lux mundi: Ob
eminentem fcientiam. Edidit plures reverà eru-
ditos libros, enumeratos per dictum Ufpergen-
fis Abbatis Supplementum, & inter ipfos fue-
runt hi: De Sacramento Pœnitentiæ. Et que fint
claves Ecclefiæ? De poteflate ligandi & folven
di. Que fit vera communio Sandorum? De the-
fauro Ecclefie. De participatione ac difpenfatione
bujus thefauri. De Fraternitatibus. Utpotè quæ
paffim gaudeant multis ac magnis Indulgentiis.
Reverà fuit vir eruditus. Affirmat varia. Pri-
mò, Indulgentiarum nullam effe memoriam.
in facris litteris, nullam in Sancto Hierony.
mo, Ambrofio, Auguftino, aut aliis Patri-
bus. Omnes Sancto Thoma Aquinate, & Ma-
gno Alberto vetuftiores Magiftros affirmat ab
bac nova Indulgentiarum affertione difceffiffe af
ferentes nihil effe aliud, nifi piam fraudem, &
dolum non malum, quo Plebs officiofo errore traba
tur ad pietatem. Indulgentias, quas Magnus
Gregorius paffim dicitur dediffe Romanis Sta-
tionibus, profcribit ad Apocrypha. Secundò af
firmat ipfarum omninò effe in facris litteris me-
moriam, fed quæ ipfas improbet & damnet.
Etenim in fecunda Epiftola Sanctus Petrus Apo-
ftolus affirmat noftram vocationem non fieri
certam, nec nobis in Chrifti regnum dari in-

ra, ideoque Indulgentias non prodeffe. Affir-
mat illam effe primam Romani Pontificis Indul
gentialem Bullam, cui nullus pofterior adver-
fari poffit aut prævalere. Tertiò afferit Indul-
gentias non fpectare ad Apoftolicas jurifdictio-
nis Claves, fed ad poteftatem & opus operatum
facri Ordinis. Et probat ex quarta confideratio-
ne Joannis Gerfon in tractatu de Indulgentiis:
Poteftas clavium Ecclefiæ Sacramentalis & in foro
confcientiæ eft eminentior, utilior, ac eligibilior in
collatione Indulgentiarum, quàm fola poteftas judi-
cialis. Quia nempè per facramentalis Reconci
liationis ex opere operato virtutem æterna pec-
ti prena commutatur ac mitigatur in tempora-
lem, & per eandem Chriftianæ Regenerationis
virtutem pleniffimè aufertur. Hanc cenfet uni-
cam, veram, ac omni per Papales Bullas data
firmiorem Indulgentiam: Et in ipfa danda om-
nem Parochialem Presbyterum effe Romano
Pontifici æqualem. Quartò afferit temporalis pœ-
næ, non minus quàm ipfius culpæ remiffionem
effe privativè refervatam Divinæ Majeftati. Et
probat: Que immediatè inter Deum & bominem ge-
runtur, hac fibi Deus dijudicanda refervavit. At
verò hujufmodi funt peccatorum remiffio, ad
ipfam requifita cordis converfio, & pro remiffis
peccatis fatisfactio. Hinc infert Papam non am-
plius posse super pœnis relaxandis quàm super pec-
catis remittendis. Addit & aliud argumentum:
Qui que intra bominem fic aguntur, ut nullis in-
diciis foris pateant, fcire non poteft, dijudicare
non poteft. Quando purgandus oculus, aut quam
purus effe debeat, quo dignus inveniatur videre
Deum, oculus mortalium definire non poteft. Quæ
Papa de fe ipfo definire non poteft, bæc non poteft
in aliis judicare. Qui neque poteft, neque debet,
vul judicare, peceat & errat: Et judicium eft nul-
lum, velut à non fuo Judice latum. Omnis dictus
ex taliter nullo judicio fequens eft etiam nullus. Ple-
naria remiffio prærequirit judicium de perfectè pura
gato mentis oculo: Undè non efficacior illa remissio,
quàm fit illa præcedens dijudicatio. Agit in plena-
rias Indulgentias, quibus legitimis ac validis
credimus citra omnem obicem patere januas Re-
gni. Regni ingreffus prærequirit plenam ex toto
corde dilectionem, & ab omni terreno amore
mundatum cordis oculum: Hæc fecretiffimè, ac
omninò infenfibiliter aguntur in homine, ideo-
que Magifter Weffelus cenfet illa ad Indulgen
tiale Pontificis judicium non pertinere.

Huc etiam fpectant ejus fequentes articuli :
Multos verè confeffos, contritionem & Indulgentia-
lem conditionem executos, effe verè parvulos in
Chrifto, verè adbuc valde informes Chrifto, multo
partu opus habentes, antequam in eis Chriftus for-
metur. Papam nulla poteftate arbitraria poffe per-
fectè Chriftum formare in parvulis ac imperfectis.
Papam non poffe evacuare quod ex parte eft,
non poffe facere, ut veniat quod perfectum eft:
Non poffe facere de viatore comprehenforem
poffe viatorem perfectum etiam in termino vitæ con-
Aituere. Pergit impugnare plenarias Indulgen-
tias. Perfiftit adferere, quòd ad Regni ingref
fum plena requiratur dilectio, plenaque mundi

[ocr errors]
[ocr errors]

nee

tia ab omnibus terrenis amoribus: Hinc infert
Papam, qui ifta dona non poffit infundere, et-
iam donare non poffe plenas Indulgentias. Quæ
fua fenfa confirmat per multos articulos. Etiam
per hos: Neque Prælatorum authoritas, neque Sa-
cramentorum veritas in bac vita immunem conftituunt
à peccato. Qui non poteft immunem à peccato repe-
vire, non poteft immunem decernere. Utique do-
nando plenas Indulgentias. Hinc ex ifta dona-
tione fic infert & argumentatur: Poteft igitur Pa-
pa per fuas Indulgentias Divinæ Juftitiæ, Divinæ-
que Mifericordia derogare. Sed boc eft impoffibile,
nifi Deus præjudicet Divine Sapientiæ. Sed hoc non-
nifi per propriam fiultitiam &errorem. Quod fi fa-
ciat, fcandalum præbet pufillis. Noftras pro pec-
catis fatisfactiones affirmat Divinæ Majeftati de-
beri ex rigida juftitia, ipfas non nifi per ipfam
Divinam Mifericordiam remitti poffe aut tempe-
rari, ideoque hoc attentantem Papam in utrum-
que Divinæ gloriæ Attributum excedere. Qui
libri perierunt, præter Apologiam adversùs
Jacobum Angularem, Naelduicenfis Ecclefiæ
Decanum qui Indulgentias contra ipfum defende-
rat. Hanc, ac etiam defumptos ex aliis ejus li-
bris plures devios articulos vulgavit Melchior
Goldaftus.

Martini Lutheri hærefis eft omnibus abundè
nota. Graffabantur tunc plures Indulgentiarum
abufus. Ex his ille arripuit anfam ad impugnan-
dam ipfarum etiam fubftantiam. Hinc lapfus eft
& in alios errores. Rem defcribit in libro de bel-
lo Smalcaldico Joachimus Camerarius: Motum
eft boc Lutherani fchifmatis negotium ab initio ex
improbis & ad quæftum paratis nundinationibus;
cùm nonnulli audaces, vel potiùs impudentes homi-
nes, nomine Papa abuterentur ad decipiendos fim-
plices & religiofos Germanos, ex quorum fuperfti-
zione mercedem fpontè oblatam illi tanquam fructum
aliquem colligerent. Horum Quæftorum infolen-
tias exponit, atque profequitur: Venales propo-
nebantur defunctorum animæ, quas licebat redimere
certo foluto pretio, & peccatis fuis quifque qualibuf-
cumque banc veniam impetrare poterat numerata pe-
cunia, quantam inftitor petebat. Ac nummi collecti
ab illis negotiatoribus infumebantur in varias volu-
ptates, cùm de Germanorum ftolidorum opibus ani-
mo illi quieto delicatissimè viverent. Hæc autem mer-
catura vocabatur venia peccatorum. Quæ omnia
etiam adducit in fua ad Adrianum fextum Ponti.
ficem legatione & querimonia Nurembergenfis
Germanorum Procerum Conventus. Affirmat
harum, & quidem fæpiùs iteratarum, Indulgen-
tiarum fucum fuiffe Romanæ urbis reparandas
Bafilicas au inferendum Turcis bellum, per
ipfas omnem Germaniæ & pecuniam & pietatem
effe exhauftam, inductam omnem criminum im-
punem licentiam, & omnem hunc quæstum in
Romanorum Pontificum confanguineos malè
periiffe. Eofdem exceffus acerrimè infectatur in
Citizenfis Ecclefiæ Chronico Paulus Langius
circa Martini Lutheri doctrinam cefpitat, at-
A.1513. que adjungit: Sed cum fui, & ego, more fufpen-
fus multorum, qui ufque per ecumenicum Conci-
lium, quid in tam ardua re tenendum fit, decre-
tum fuerit, paratus nihilominus & modò & fem

[ocr errors]

per à redè fapientibus doceri, quorum etiam, potiffimum Romanæ Ecclefiæ judicio fcripta mea exa• minanda corrigenda fubjicio. Omnes præfertim queruntur circa exceffus in defunctorum Indulgentiis. Quos ipfos contra Calixti tertii & Julii fecundi exceffus paucis ante Lutherum annis fecerat Legatio Imperatoris Maximiliani. Exceffus videtur incoepiffe à Clemente quinto, de quo fcribit Joannes Weffelus: Dodores Parifienfes temeritatem illam Angelis in cœlo præcipientem, reprebenderunt & correxerunt, qui cruce fignatis ad eorum vota tres vel quatuor animas ex purgatorio, quas vellent, elargiebatur. Et in alio ejuf dem adversùs Jacobum Angularem libri capite : Palàm Reverendiffimus ille Florentinorum Archiepifcopus, & magnus Indulgentiarum defensor Antoninus confitetur copias Bullarum Clementis totam continere exorbitantiam, quòd non credat fuisse bullatas. Quæ tamen hodiè Vennæ, Lemovicis, Piclavis, plumbatæ in thefauro privilegiorum reservantur. Plures exftant fimiles etiam Catholico rum querimoniæ.

CAPUT V.

Demonftratur Indulgentiarum donatio
fuiffe ufitata etiam ab
Apoftolis.

Uæftio prima eft, An in Sacris Novi Te
ftamenti litteris nulla fit Indulgentiarum
memoria? Rationem dubitandi facit idem
Sanctus Antoninus, de quo Joannes Weffelus per-
git: Studiofiffimus ille Chronographus Antoninus pla
nè confitetur fe nondum invenisse, quando Indulgen-
tie babuerint initium. Et cum aliis Jurifconfultis
Joannes Andreas cenfet illas cœpiffe ab octavo
Bonifacio. Etiam Jacobus Angularis fatetur nec
in Sacris litteris, nec in antiquis Ecclefiæ Patribus
[reperiri ipfarum memoriam, ideoque ipfas nititur
fundare in Traditione. Refpondeo ipfas omninò
laudari in Sacris litteris. Etenim de incoftuofo
Corinthio in prima ad Corinthios epiftola fcripfit
Apoftolus: Tradidi Satanæ in interitum carnis, ut
fpiritus falvus fit in die Domini noftri JESU Chrifti,
Exponit in quinta decima homilia Sanctus Joan-
nes Chryfoftomus: Non dixit Apoftolus ipsum de-
dere Satana, fed tradere, ei aperiens portas pœni-
tentiæ, & tanquam pædagogo eum tradens. Et ad
verba, In interitum carnis, fcribit: Quomodo fa-
dum eft Beato Job. Sed non pro eadem caufa. Nam
illic quidem pro fplendidioribus coronis, bic autem pro
folvendis peccatis. Ut eum flagellet malo vulnere, aut
alio morbo. At verò alibi dicit: A Domino judica-
mur hic patientes. Sed hic eum vetans magis tange-
re, tradit Satanæ. Et in quarta fuper fecundam
epiftolam homilia fcribit: Cùm incaftuofum ampu•
tari jubebat Apoftolus, ei indulgendt arbitrium Co-
rinthiis non permifit. Ei inflixit perpetuam totius
vitæ pœnitentiam, & Spiritus falutem remifit ad

diem

Cap.6.

« VorigeDoorgaan »