Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

Pro verbis, Denarius fupplex, Nicolaus Rigal-| tius legendum putat: Damnatis fupplex. Et commentatur: Nempè hofiibus Dei & Chrifti. Et infrà: Conjecturam protuli, quam tanti facio, quanti esse per exemplaria videbitur. At omninò legendum eft, Denariis. Et Gabriel Albafpinæus rectè exponit: Martyres eleemofynis fibi victum ab Ethnicis quæritabant. Rectè, fi demas, ab Ethnicis. Non enim ab his fuis perfecutoribus & oforibus, fed à fraterna fidelium charitate denarios, aliaque contra fifcalis inopia fordidas anguftias fubfidia carcerati Martyres exfpectabant. Ad voces, Medico obnoxius, pergit Albafpinæus: Julit unguenta, fi Divum Cyprianum audiamus, in fodinis convenire non videntur. Refpicit fupralaudatas Sancti Cypriani litteras ad damnatos in metallis Confeffores. Verùm non de folis fodinis, fed omninò etiam de carceribus Tertullianus agit: Et his unguenta & Medicus non fuerunt fuperflua. Quis enim nefciat lacerata ungulis, uftulata facibus, & cataftis diftenta Martyrum corpora illis indiguiffe, & per ipfos etiam tyrannos quandoque fuiffe impartita? Nec enim omnes Martyres habue runt hanc Sanctæ Agathe gratiam: Medicinam carnalem corpori meo numquam exhibui, fed habeo Dominum JESUM Chriflum, qui folo fermone reftaurat univerfa. Attamen è facro Capuccinorum Ordine Frater Georgius Ambianenfis pro Medico legit Mendico. Nec fine omni penitus fundamento. Etenim uti hodiè fub Turcis ca

privi Græcorum Patriarchæ habent Exarchum, qui omnes circumit Ecclefias, & ad Pefcefium atque Charatzium folvendum colligit eleemofynas, ita quoque olim carcerati ac ad metalla damnati Martyres poffint fimilem habuiffe Miniftrum. Nam & fimilem hodiè habent Latini fideles ab eifdem Turcis capti, & redacti in fervitutem. Eorum magni Minitri funt Odo Sanctiffimæ Trinitatis, & Ordo Sanctæ Mariæ de Redemptione captivorum. Eodem fenfu Tertullianus iftos Martyres appellat fæneratori obnoxios. Quia nempè quidam, ut fe liberarent, quavis via corradebant nummos, atque ita fe & fua bona fœneratoribus obligabant. Ga briel Albafpinaus fcribit: Si liceret aliquid mutare, legerem, Macho obnoxius & fornicatori. At fine fundamento. Etenim quòd mochi & fornicatores cum nummis aut aliis muneribus accef ferint metalla aut carceres, atque per ejufmodi fordes impetraverint Indulgentiales litteras nemo antiquus Scriptor memorat. Et caftiffima iftorum fæculorum difciplina non toleraffet. Quidquid fit, Martyrum fanctitatem ac merita extenuat devius Tertullianus, atque ita omnem ipforum ad dandas Indulgentiales litteras autho ritatem conatur circumfcribere, immo penitus

[blocks in formation]

|aut metalla verfantibus, longè diftantibus ab illa gloria, ac infuper de fua propria falute et iamnum periclitantibus Confefforibus effe fimilium litterarum authoritatem. Et fuum antecedens probat ex eo quòd mochiæ & fornicationis remiffio fit refervata Chrifto Domino ac ejus Divinæ Majeftati, ideoque nec postulari poffit à Martyribus nec per Epifcopos donari. Difciplinam, quæ ufque tunc tribus peccatis Sacramentalis reconciliationis pacem negaverat in mortis articulo, cenfet effe non humanam, fed Evangelicam & Divinam, atque ita Zephyrinum Pontificem effe hæreticum Evangelii prævaricatorem. Et probat: A quo ea fine excufatione damnata funt, quæ nec Apoftoli, quod fciam, Martgres

[ocr errors]

ipfi, donabilia judicaverunt. Denique jam ad beftias depugnaverat Paulus Ephefi, cum interitum decernit incæfto. Voces, Quod fciam, altè clamant hominem fuiffe mente cœcatum, aut fplendidè mentiri. Rem lucidam tantus Doctor quomodo poffit ignoraffe? Etenim ifti ipfi incæftuofo Corinthio, quem Satanæ in carnis interitum tradidit, ac perpetuæ pœnitentiæ addixit, Sanctus Apoftolus Paulus poftea non tan tum Sacramentalis abfolutionis pacem, fed infuper multam inflictæ pœnitentiæ indulgentiam impartiit, ac juffit impartiri. Imitatus eft Chriftum Dominum, qui & deprehenfæ in adulterio mulieri, immò etiam Samaritanæ, quæ adulterum alebat in fecreto cubiculo, pellici fecit eandem gratiam. Et in Apocalypfi Sanctus Joannes Apoitolus non tantum Nicolaitis fcortatoribus, fed etiam idololatris, fi pœnitentiam egerint, fpondet veniam. Quòd fuo item in publicum latronem perverfo, ideoque & homicidiis maculato difcipulo pacem dederit, apud Ecclefiafticam Cæfarienfis Eufebii Hiftoriam teftatur Clemens Alexandrinus. Quocircà difciplinæ, quæ tria ifta peccata refervavit Divinæ Majeftati, plenus rigor nequaquam eft ab Evangelio, aut Apoftolis fed ab horum fuccefforibus. Suo loco conabor ipfos edicere. Et hinc lucet Montanifticum Tertulliani errorem niti caducis fundamentis.

ft

>

Arguit Zephyrinum Pontificem de duplici excelfu, de duplici in Ecclefias inducta novitate. Primò, quod moechis & fornicatoribus Sacramentalis abfolutionis pacem; fecundò, quòd etiam Sacramentalium pœnitentiarum remiffionem impartiretur, & urramque gratiam permitteret poftulari ac adjuvari per Martyrum litteras. Et reverà utrumque tunc fuit in Ecclefia novum. Uti iftarum culparum, ita & pœnitentialium fatisfactionum remiffio fuerat ufque tunc Chrifto Domino refervata. Refervatio iftarum involvit & harum refervationem. Nam hæ non poffunt fine iftis remitti. Et his expletis aut remiffis debent & illæ remiti. Expleta enim, adeòque & legitimè remiffa pœnitentia eft non rafus, non fcalptus, non adulter nummus, quo emitur, adeoque & cui debetur remiffio quarumlibet culparum. Hinc prior difciplina machos & fornicatores compulit ad per petuam & continuam totius vitæ pœnitentiam, nec erat fpes remiffionis, aut expletionis. Et

enim fi expletæ aut remiffæ pœnitentiæ Ecclefia
negaffet abfolutionis pacem, violaffet juftitiam,
& ipfa fibi contradixiffet. Hanc omnem difcipli-
sam devius Tertullianus cenfuit Evangelicum
atque Divinum Canonem, ideoque non tan-
tummodò Zephyrinum Pontificem ac reliquos
illius Edictum admittentes Epifcopos, fed etiam
machis & fornicatoribus gratiam ab iftis fuppli-
cantes Martyres effe fequaces novorum Dogma-
tum, ac Evangelicæ legis infractores. Et hoc
eft ejus palmare adversùm has Indulgentias fun-
damentum. Dico, Adversùm has: Etenim ad
datas ab Epifcopis, aut à Martyribus poftulatas
aliis, quæ tunc remittebat Ecclefia, peccatis In-
dulgentias non fe extendit.

peccatorum remiffionem nullius fanguis Martyris
funditur, quod fecit Chriftus pro nobis. Quate
nus ergò Martyres pro fratribus fanguinem fuum
fuderunt, hactenus talia exhibuerunt
, qualia de
menfa Dominica perceperunt. In cæteris Martyr
Chrifti longè impar eft Chrifto. Quod fi quifquam
fe non dico potentiæ Chrifti, fed innocentiæ com-
parabit, non dicam & alium se putando fanare,
fed fuum faltem nullum habere peccatum, etiam
fic avidior eft, quam ratio falutis expofcit. Salu-
tare monitum, quod pauperi ad divitis men-
fam fedenti dat Sapiens in Proverbiis, Noli ex-
tendere, cùm fis pauper, contra divitem, laudat
& commentatur: Dives eft, qui nec bæreditario,
nec proprio unquam debito obnoxius. Et ipfe juftus
eft, & alios juftificat Cbriftus. Noli contra eum
te extendere, in tantùm pauper, ut remissionis pec-
catorum appareas quotidianus in orationem mendi-
cus. Et hac paupertate laborant etiam Martyres.
Etenim etiam fub ipfo gladii ictu debent dice-
re: Demitte nobis debita noftra. Hinc Tertullia-
nus infert ipfos non poffe aliis remittere peccata,
nec fibi neceffarias fatisfactiones aliis elargiri.

Et hinc homo pergit: Sufficiat Martyri propriaeft, & alios juftificat Cbriftus
delicta purgasse. Ingrati vel fuperbi eft in alios
quoque fpargere, quòd pro magno fuerit confecutus.
Quis alienam mortem fua folvit, nifi folus Dei Fi-
lius? Nam & in ipfa Paffione liberavit latronem.
Ad hoc enim venerat, ut ipfe à delicto purus, &
omnia fanctus pro peccatoribus obiret. Proindè qui
illum æmularis donando delicta, fi nibil ipfe deli-
quifti, planè patere pro me. Si verò peccator es,
quomodo oleum faculæ tuæ fufficere & mihi & tibi po-
terit? Habeo etiam nunc quo probem Chriftum. Si
proptereà Chriftus in Martyre eft, ut machos & for.
nicatores Martyr abfolvat; edicat cordis occulta, ut
ita deli&a concedat, & Chriftus eft. Hæc non fo-
las mœchis & fornicatoribus, fed quibufcumque
peccatoribus poftulatas à Martyribus, ac pro-
pter ipforum merita ab Epifcopis donatas In-
dulgentias impetunt, & conantur evertere. In-
dulgentiarum fundamentum eft Ecclefiæ ex
Chrifti Domini & omnium Sanctorum fatif
factionibus & meritis conflatus thefaurus. Uti
nunc ob defunctorum Sanctorum merita Epi-
fcopi per Sancti Petri claves in fuos fideles fub-
ditos difpenfant & applicant iftum thefaurum,
ita tunc id faciebant ad inftantiam & preces ipfo
rum adhuc viventium Sanctorum. In carceribus
aut metallis defignati Martyres hunc vel iftum
pœnitentem commendabant Epifcopo, & ifto-
rum merita Epifcopus his applicabat, atque ita
donabat Indulgentiam.

Et hanc praxim Tertullianus damnat. Et
fundat fe in Evangelica parabola, in qua fatuæ
Virgines dicunt ad prudentes: Date nobis de oleo
vefiro, quia lampades noftræ exftinguuntur. Et
accipiunt refponfum: Ne fortè non sufficiat nobis

nec

Iftud ipfum principium profitetur in duodecimo fermone de Dominica Paffione Sanctus Leo Magnus: Quamvis in confpectu Domini multorum Cap. 3. Sanctorum pretiofa mors fuerit, nullius tamen infontis occifio propitiatio fuit mundi. Acceperunt jufti, non dederunt coronas: Et de fidelium fortitudine exempla funt nata patientiæ, non dona juftitiæ. Singulares quippè in fingulis mortes fuerunt, nec alterius quifquam debitum fuo funere folvit. Cùm inter filios bominum folus Dominus nofter JESUS-Chrifius exftiterit, in quo omnes funt crucifixi, omnes mortui, omnes fepulti, omnes refufcita· ti. Quæ verba tanti fecit, ut ipfa repetat in Ep. 31. Dogmaticis litteris ad Palestine Epifcopos, & cap. 4° in litteris ad Leonem Imperatorem. Eorum fub- Ep. 97 ftantiam habet etiam in fermone de Sancto cap. z. Laurentio, & in fexto fermone de fefto Epiphaniæ. Et fanè quòd aliis fuas fatisfactiones ac merita impartiri, feu pro alio fatisfacere de condigno & mereri, fpectet ad folam noftræ repationis Radicem, ad folam dignitatem Capitis, feu ad folum Deum - Hominem, eft unanimis Sanctorum profeffio, immobilis articulus fidei Chriftianæ. Et hinc Tertullianus cenfuit Mar. tyrum fatisfactiones non poffe per Epifcopos applicari pœnitentibus, neque ab his aut iftis tales applicationes, feu Indulgentiales litteras po

ftulari.

Refpondeo San&orum Auguftini & Leonis do&rinam effe longè veriffimam, ac immobile dogma totius Ecclefie. At longè aliud eft Indulgentiales litteras ab Epifcopo, aliud poftulare fuas illi fatisfactiones applicari. Hoc pofteriùs eft omninò fuperbi atque ingrati, & palam

vobis, ite potiùs ad vendentes, & emite vobis. Tertullianus per prudentes vult Martyres, per fatuas Virgines intelligi poenitentes, ideoque iftarum refponfum ab his amplectendum pœnitentes poffe petere, nec Martyres poffe dare Indulgentiarum litteras. Quòd nempè purus homo, præfettim peccator, nequeat pro altero fatisfacere, fed privativè id fpectet ad Majefta-impingit in prudentium Virginum edi&um: Ne tem Mediatoris. Tertullianus repetit primum jam fuprà expofitum argumentum. Et hanc ejus doctrinam confirmat in Tractatibus fuper SanAi Joannis Evangelium Sanctus Auguftinus. Sanctorum Martyrum eminentiam ac merita inTract. 84. figniter exaltat, atque profequitur: Etfi fratres pro fratibus moriamur, tamen in fraternorum Chrift. Lupi Opera T.VI.

fortè non fufficiat nobis & vobis. Proindè pacis po-
ftulatrices litteræ aliud non erant, quàm feria
pro pœnitentibus interceffio, qua non fuas,
fed infinitas Chrifti Domini fatisfactiones Mar-
tyr fupplicabat in pœnitentem difpenfari. In.
figniter hoc docet in fermone de lapfis Sanctus
Cyprianus. Sacramentalis fatisfactionis neceffi
Z 3

tatem

[ocr errors]

,

tatem animosè exaggerat, ac pergit de Martyrum litteris: Credimus quidem posse apud Judicem plurimùm Martyrum merita, & opera juftorum, fed cùm Judicii dies venerit, cùm poft occafum fæculi bujus mundi ante Tribunal Chrifti populus ejus adftiterit. Cæterùm fiquis præpropera feftinatione temerarius remiffionem peccatorum dare fe cunctis putat poffe, aut audet Domini Præcepta refcindere, non tantùm nihil prodeft, fed & obeft lapfis. Provocaffe eft iram, non fervaffe fententiam: Nec mifericordiam priùs Det deprecandam putare, fed contempto Domino de fua facultate præsumeré. Sub ara Dei anime occiforum Martyrum clamant, magna voce dicentes: Quoufque Domine fanctus & anus nonjudicas & vindicas fanguinem noftrum de bis qui in terris inhabitant? Et requiefcere ac patientiam adbuc tenere jubentur. Et quemquam pof fe aliquis exiftimat remittendis paffim donandifque peccatis dignum fieri contra Judicem velle, aut priùs quàm vindicetur, ipfe alios posse defendere? Mandant aliquid Martyres fieri? Si jufta, fi licita, fi non contra ipfum Dominum, à Dei Sacerdote facienda funt. Obtemperantis facilis & prona con fenfio, fi petentis fuerit religiofa moderatio. Mandant aliquid Martyres fieri? Sed fi fcripta non fint in lege Domini quæ mandant, ante eft ut fciamus illos de Deo impetraffe quod poftulant, tunc facere quod mandant. Neque enim ftatim videri poteft de Divina Majeftate conceffum, quòd fuerit bumana pollicitatione promiffum. Nam & Moyfes pro peccatis populi petit nec tamen peccantibus veniam, cùm petiiffet, accepit. Etiam Hieremiam, Ezechielem, Danielem, Job, aliof que fanctiffimos Prophetas & Patriarchas pro fui populi peccatis deprecantes demonftrat non fuiffe exauditos, & concludit: Adeò non omne quod petitur, in præjudicio petentis, fed in dantis arbitrio eft. Agit in Martyres, quorum ad Epifcopos pro pœnitentibus litteræ modum quandoque non modicè excedebant. Affirmat ipfo rum litteras effe precibus fanctorum Prophetarum ac Patriarcharum, necnon & fub cœlefti Altari existentium animarum fupplicationibus Timiles, ideoque non effe fatisfactionum applicationes de condigno, fed congruas, quarum exauditio fit benigna gratia, expoftulationes. Nam neque Moyfes, neque ullus Propheta fuo peccatori populo proprias fatisfactiones ut condignum pretium applicavit. Erronéa eft iftiufmodi doctrina. Ex eodem principió fcribit ad Sanctum Cyprianum vacantis Romanæ EccleEp. 30 fix Clerus: Quantò meliores ipforum, utique Martyrum, litteræ fuiffent, fi pro ipfis preces Stantium bumilitate ipforum adjuta fuiffent, quoniam & faciliùs impetratur quod petitur, quando is, pro quo petitur, condignus eft, ut quod petitur impetretur. Martyrum preces, ut pacem impetrent, volunt deinceps à totius Stantis Ecclefix adjunctis precibus adjuvari: Quòd nempè effent congrua dumtaxat fupplicatio, non condigna fatisfactio. Hinc & ipfe Cyprianus contra Lucianum Confefforem, qui pluribus lapfis Indulgentiam poftulaverat in nomine Pauli, confummati Martyris, & ita fibi afferebat ab illo Ep. 29. juffum, scribit ad laudatum Clerum: Lucianus

circa intellectum Divinæ lectionis minùs peritus, & circa invidiam verecundiæ noftræ relinquendam eft moleftus. Nam cùm Dominus dixerit In nominé Patris & Filii & Spiritus Sancti gentes tingi, & in Baptifmo præterita peccata dimitti, bie Præcepri & legis ignarus mandat pacem dari & peccata dimitti in Pauli nomine, & hoc fibi dicit ab illo effe mandatum. Paulus Martyr Chrifti Domini gratiam & fatisfactiones dumtaxat ab Ecclefiæ clavibus fupplicare poterat, nequaquam fuas in ullum hominem traducere. Hunc enim traducem omninò important voces: In nomine Pauli . Et adversùs fimilem Corinthiorum præfumptionem fcripfit etiam Paulus Apoftolus: Numquid in nomine Pauli baptizati eftis? Erat error, qui pofteà tranfiit in Donatiftas. Quocirca Catholicam fuam matrem, necnon defignatos Martyres Lucianus fuit per errorem calumniatus. Nec hi in fuis libellis poftularant lapfis communicari fuas fuperfluas fatisfactiones, neque has Epifcopi applicarant. Ambo noverant omne fatisfaétionis oleum, licèt forfan non debeatur propriis peccatis, non poffe effundi in aliena. Quod pro aliis facta fatisfactionis opera fint dumtaxat congruum fuffragium, femper credi dit omnis Ecclefia.

aut

Hanc doctrinam infigniter confirmat dicta in iniquitatis Economum homilia Sancti Afterii Amafeni Epifcopi, per Helenópontum Metropolita: Hinc nobis illuftre exemplum traditum eft, quinque illud fatuarum Virginum, quæ cùm oleum ipfis deeffet, impudenter oleum à fapientibus petierunt. Nec quidquam tamen funt confecute, fed re infecta abierunt. Quo docemur neminem alieno uti oleo in adventu fponfi, id eft, alienis meritis ad fuum ipfius commodum & fructum. Quam quisque geffit vite rationem, ceu veftem induit, five fplen. didam illam ac pretiofam, five vilem ac paupertino fagulo fimilem, nec exuere eam fas eft, alia commutare: Nec amodò vel ex dono, vel ex commodato, Judicii tempore, ornatam mundamque adfcifcere. Manet quifque qualis revera eft, five bonorum egenus, five dives & copiofus. Unde hæc fapientium Virginum ad fatuas verba, Ne fortè non fufficiat nobis & vobis, ite potiùs ad vendentes, & emite vobis, non confulentium, fed irridentium fuiffe voces, docet in fermonibus de Domini verbis Sanctus Auguftinus. Illas has deridebant, quòd ex alienis meritis se crederent poffe falvari. Interim omninò verum eft etiam hoc Domini verbum: Facite vobis amiços de Mammona iniquitatis, ut cùm defeceritis, recipiant vos in æterna tabernacula. Laudat San&torum pro peccatoribus, à quibus acceperant temporalia officia, in extremo Judicio interceffiones. Quod hifce interceffionibus plures peccatores donandi, & propter ipfas gratiofa peccatorum remiffione ac fempiterna vita fint impartiendi, infigniter demonftrat in libris de Dei Lib. 276 Civitate Sanctus Auguftinus. Eodem modo Epi- cap. 27 fcopi olim tractabant fanctorum Martyrum pro poenitentibus litteras. Habebant uti efficaces ac omni reverentia dignas preces & interceffiones. Omnis enim noftra fatisfactio, dum alteri applicatur, non eft nifi congrua interceffio. Condigna

pro

Ser. 23.

C. 9. 10

pro aliis fatisfactio eft eminentia folius Dei-Ho

minis.

Quod ad quafvis quorumvis Martyrum aut Confefforum litteras Epifcopi tunc ftatim pacem dederint, eft altera Tertulliani calumnia. Quòd enim cuncta Martyrum defideria discutere, & immoderata temperare aut etiam refutare deberet Epifcopus, jam nobis dixit in fermone de lapfis, ac in variis epiftolis Sanctus Cyprianus. Ec in datis ad fuum Clerum ex exilio litteris quinque fibi rebelles Presbyteros graviffimè arguit, quòd in quofvis lapfos profunderent Indulgentias. Ipfos arguit de pluribus vitiis, inter Ep. 10. quæ fuit & hoc: Ante extinctum perfecutionis metum, ante reditum noftrum, ante ipfum penè Martyrum exceffum communicant cum lapfis, & offerunt,

Ep. 21.

[ocr errors]

triam ac homicidium, licet non poffint per Ecclefiæ claves, poffe tamen remitti per proprium Martyrium. Et ita ufque ad Zephyrini Pontificis Edictum omninò obfervavit avita difciplina.Hinc item de idololatris, dum de danda ipfis pace necdum firmiter decreviffet Ecclefia, ad fuum Clerum fcripfit exul Cyprianus. Qui fi nimium pro- Ep. 14. perant, utique ad Sacramentalis reconciliationis pacem, habent in fua poteftate quod poftulant, tempore ipfo fibi plufquam poftulant largiente. Acies adbuc geritur, & agon quotidie celebratur: Si commiffi verè & firmiter pænitet, & fidei calor prævalet, qui differri, utique à dicta pace, non poteft coronart. Ufque ad plenam pendentium tunc quæftionum definitionem vult circa quofdam lapfos fervari antiquam difciplinam, quæ ipfos omnes non per Sancti Petri claves, fed per folum Martyrium cenfebat reparandos. Vide Calidonii Epifcopi ad Cyprianum litteras, & hujus ad ipfas Refponfum. Zephyrini Edictum videtur ad dan- Ep. 19 dam mochis & fornicatoribus pacem prærequifiviffe non folam pœnitentiæ actionem, fed infuper folemnes Martyrum litteras : Aut certè videtur à pluribus in Africa Epifcopis fuiffe ita obfervatum. Hinc Tertullianus defumpfit argumentum ad hominem: Vos Pfychici palàm profitemini mochiam & fornicationem non poffe dimitti fine Martyrio. Etenim nullum machum aut fornicatorem reconciliatis, nifi ad litteras Martyrum. At verò illa dimitti non poffunt per alienum Martyrium. Etenim omnis Martyr de fuorum meritorum oleo debet dicere: Ne fortè non fufficiat nobis & vobis. Ergo cogimini admittere remitti non poffe nifi per proprium Martyrium.

Eucbarifiiam tradunt. Martyrum litteras & preces non nifi poft confummatum ipforum Mar. Ep. 12. tyrium poterat Epifcopus explere. Quod ipfum Cyprianus repetit in data ad fuam plebem Epiftola. Et pro Candida ac Numeria, de suo in idololatriam lapfu pœnitentibus matronis, fcripfit ad Lucianum Carthagine incarceratum Confefforem Celerinus Romæ incarceratus Confef for: Rogo & peto per Dominum JESUM Chriftum, ut Collegis tuis referas, ut quicumque prior veftrum coronatus fuerit, iftis Sororibus noftris tale peccatum remittat. Profitetur quòd datos pacis libellos Epifcopus ante Martyris coronationem non poffet exequi. Et hinc de Paulo Martyre ad CeleEf. 22. rinum Lucianus refcripfit: Cùm benedictus Martyr Paulus adhuc in corpore effet, vocavit me, & dixit mihi; Luciane, coram Chrifto dico tibi, ut fi quis poft accerfitionem meam abs te pacem petierit, des in nomine meo. Ecclefiæ, quæ pacis litteras ante dantis confummationem non permittebat expleri, disciplinam nofcens Paulus noluit illas in vita dare, fed poft fuum exceffum rogavit dandas in fuo nomine. Quin Paulus per voces ; In fuo nomine, nihil aliud quàm fuas vices intelJegerit, adeoque fenferit recta, exiftimo non dubitandum. Nihilominùs iftam phrafim graviter & meritò culpavit Sanctus Cyprianus: Quòd nempe effet fufpecta, fcandalofa, offenfiva piarum aurium. Etenim ille, in cujus nomine datur, aut poftulatur aliqua Divina gratia, eft ejus non fupplicator aut minifter, fed author atque donator. Lucet ex Sancti Apofto li Pauli verbis: Numquid in nomine Pauli bapti-inde concludit iftud Edictum peccare in omnem zati eftis? Et ex Domini verbis: Petite in nomine meo. Dominum Deum orare non poffumus in nomine Sancti Petri aut Sancti Pauli. Proindè distinctio, quam inter detentum adhuc in carcere aut metallo Confefforem, ac inter fixum jam fub gladii ictu Martyrem facit Tertullianus, eft vacua ac inutilis ad præfentem quæftionem.

Omnis fequens Tertulliani contextus vix facit ad Indulgentias: Probare ftudet Sacramentalis reconciliationis pacem mochis & fornicatoribus non poffe donari per Epifcopos. Et quædam ejus verba funt omninò notanda. Primò hæc : Cum machis & fornicatoribus à Martyre expoftulas veniam, ipfe confiteris ejufmodi crimina non nifi proprio Martyrio diluenda, qui præfumis alieno. Affirmat mochiam ac fornicationem,itemque idolola

Notanda funt & hæc verba : Quæcumque autho ritas, quæcumque ratio macho & fornicatori, eadem debebit homicide & idololatræ pœnitentibus fubvenire. Certè negatori, & utique illi, quem in prælio confeffionis tormentis colludatum fævitia dejecit. Paterna ufque tunc difciplina tria peccata fummo ad Dei Patris fedenti Epifcopo JESU Chrifto refervarat: Nempè idololatriam, moechiam, ac homicidium. Et Zephyrinus Pontifex edixerat folam mochiam per Ecclefiæ claves Sacramentali pace donandam. Hinc idololatria, præfertim per tormenta extortæ, lapfum effe mœchia & fornicatione longè leviorem demonftrare multis argumentis conatur Tertullianus, atque

confequentiam, rationem, atque authoritatem. Proindè Tertullianus Edicto parentem Ecclefiam arguit de duobus. Primò, quod mochis & fornicatoribus figeret pœnitentiæ modum ac tempus, & his expletis iftos per claves admitteret in pacem & communionem. Secundo, Quòd impofitæ pœnitentiæ modum ac tempus ad Martyrum litteras etiam mitigari permitteret. Mochorum quippè ac fornicatorum pœnitentia uf que tunc fuerat perpetua ufque ad mortem. Citra omnem fpem, uti reconciliationis, ita & mitigationis. Hic eft proprius Tertulliani fcopus. Et ad ipfum evincendum dilapfus eft ad exagitandos, immò & ad fingendos quofdam abufus & exceffus Martyrum: Et tandem ad omnes iftas Martyrum fupplicationes, adeoque & ad om

& 20.

nes Indulgentias exfufflandas. Eodem modo pofteà lapfus eft in fua deliria Martinus Lutherus.

CAPUT I L

Alii antiqui circa Indulgentias errores exponuntur.

Ephyrinus Pontifex foli machorum & fornicatorum fragilitati, haud dubiè ob grandem & miferabilem lapforum multitudinem, fecit gratiam, atque adeò homicidii & idololatria delicta manferunt Divinæ Majeftati refervata. Ita manfit ufque ad Sancti Fabiani Martyrium. Tunc per Imperatores Decios in choata, ac per fucceffores Gallienum & Volufianum continuata perfecutio omnem Ecclefiam implevit Sacrificatis, Thurificatis, Libellatis, & alia multa lapforum fpecie. Acceffic & nova perfecutionis fpecies. Etenim Romani Pontificis creationem horrendo Edicto fufpendit & in. terdixit Imperator Decius, atque ita Sedes vacavit per biennium. Lapforum plurimi erant per tormentorum violentiam præcipitati in crimen : Spiritus fuerat promptus, caro autem infirma. Hinc illis evenit, quod de lapfo in Domini fui negationem Petro Apoftolo eveniffe fcribit Cap.22. Evangelifta Lucas: Converfus Dominus refpexit Petrum. Et egreffus foras Petrus fevit ama

Ep.31.

,

[ocr errors]

. Ità & ifti lapfi, tyrannorum manibus egreffi, dederunt fe in claffem Flentium, commiserandis lachrymis pulfarunt pietatem & fores Matris Ecclefiæ projecerunt fe ad pedes carceratorum Martyrum, & Sacramentalis reconciliationis pacem atque communionem affiduo gemitu ab Epifcopis fupplicarunt. Hinc mifericordia motus vacantis Romanæ Ecclefiæ Clerus, quòd Epifcopi creatio effet defperata, fecit Sy nodum ex vicinis & advenis Epifcopis, ac de ipfa fcribit ad Sanctum Cyprianum. Divinæ Majeftatis, quæ femper juftitiam mifericordia temperat, fapientiam atque clementiam exponit & laudat ac profequitur: Cujus temperamenti moderamen nos hic tenere quærentes, diu & quidem multi, & quidem cum quibufdam Epifcopis vicinis nobis & appropinquantibus, & quas, ex aliis Provinciis longè pofitis perfecutionis iftius ardor ejecerat, ante conftitutionem Epifcopi nibil innovandum putavimus, fed lapforum curam mediocriter temperandam effe credimus, ut interim dum Epifcopus dari nobis à Deo fuftinetur, in fufpenfo eorum, qui moras possunt dilationis fuftinere, eaufa teneatur, eorum autem, quorum vitæ fuæ fi nem urgens exitus dilationem non poteft ferre, acta pœnitentia & profeffa frequenter fuorum deteftatione factorum, fi lachrymis, fi gemitibus, fi fletibus dolentis ac pœnitentis animi figna prodiderint, cùm fpes vivendi fecundùm bominem nulla fubftiterit, ita demum cautè & follicitè fubventri. Ipfo Deo fciente quid de talibus faciat, & qualiter judicit fui examinet pondera, nobis tamen anxiè curantibus

|ut nec pronam noftram improbi bomines laudent fach litatem, nec verè pœnitentes accusent noftram quafi duram crudelitatem..

Scripta eft Epiftola à folis Presbyteris_ac_Diaconis Roma confiftentibus. Et ita titulantur omnes aliæ à Romano Clero ad Sanctum Cyprianum, ac etiam ab hoc ad illum fcriptæ Epiftolæ. Et omnia Primitivæ Ecclefiæ monimenta, quoties de Hierarchico Romano Clero agunt, laudant folos Presbyteros ac Diaconos. Nulla eft mentio Cardinalium Epifcoporum. Et in hac ipfa Epiftola Presbyteri ac Diaconi adferunt à fe celebratam Synodum cum vicinis Epifcopis: Inter quos omninò funt illi feptem, quos pofterior ætas titulat Cardinales, & qui jam pridem funt Romani Cleri Primates ac fupremi Proceres. Afferunt non fe cum illis, fed hofce fecum celebraffe Synodum, adeoque apud fe esse Romani Cleri Primatum. Quocircà horum Epifcoporum in iftum Clerum adfcriptio videtur non effe ab Apoftolis: Effe videtur à Sancto Sylveftro. Et hinc illi in Romanæ Provinciæ Synodo dudum non habuerunt digniorem locum ante alios Comprovinciales Epifcopos, fed cum ipfis federunt juxta fuæ confecrationis ætatem: Etiam Romani Pontificis Confecrator, & Pallii honore infignitus, Hoftienfis Epifcopus. Quod nempè Sanctus Sylvefter, & ejus per plura fæcula fucceffores, avitum de ipfo confeffu Canonem noluerint lædere, vel auferre. Ifti Synodo aderant etiam alii è longè pofitis Provinciis Epifcopi, quos perfecutionis ardor ejecerat. Ex quo vides Romanam urbem perfecutionum temporibus fuiffe aliis fecuriorem. Haud dubiè ob innumeram populi multitudinem. Extranei Epifcopi fecuriùs illic latitabant. Romanus enim populus femper dilexit extraneos, & habuit infignem benignitatem, quam etiam in aliis Gentilibus laudat in epiftola ad fuos Monachos magnus Athanafius: Ego à Patribus audivi, verum arbitror, cùm perfecutio effet nata fub Maximiano Conftantii avo, Ethnicos bomines fratres noftros Chriflianos, cùm quærerentur latebris abdidiffe, eofque fæpè pecunia muldatos, & Carceri mancipatos fuiffe, non ob aliud, quàm quod profugientes ad fe prodere nollent, eofque eadem fide, qua fe ipfos, tuendos putarent, non veriti ob id fe periculis objicere. Quam benignitatem quæfito ad necem Sancto Cypriano fuiffe etiam à Carthaginenfium nobiliffimis Gentilibus oblatam fcribit in ejus vita Pontius Diaconus. Laudatæ Synodo adfuiffe poffint & alii Epifcopi, qui fuas illic appellatas caufas profequebantur Nam quòd Privatus Lambefitanus Epifcopus, non tantùm à Donato Carthaginenfi in prima inftantia, fed etiam à Sancto Fabiano Pontifice in appellatorio judicio damnatus, poft utriufque Judicis mortem accefferit Romam, & à va cantis Cathedræ Clero fuam caufam retractari expoftularit, adeoque quòd ifte Clerus quorumvis Epifcoporum appellationes audiret ac finiret, teftatur ipfemet in alia ad Sanctum Cyprianum epiftola. Undè omnia fua de majoribus ac dubiis caufis Acta ad illum non minùs quàm ad ipfum Pontificem Sanctus Cyprianus retulit,

fua

Ep. 30

« VorigeDoorgaan »