Inter quos fpecialiter Henricus, quem dicunt Regem Henrici Imperatoris filium, contra veftram calcaneum erexit Ecclefiam, faca cum multis Episcopis Ultra-Montanis & Italicis confpiratione, annitens me dejiciendo eam fibi fubjugare: Cujus fuperbiæ veftra refiftit auctoritas eamque noftra deftruxit poteftas. Qui confufus & humiliatus ad me in Longobardiam veniens, absolutionem ab excommunicatione quæsivit . Quem ego videns humiliatum, multis ab eo promiffionibus acceptis de fuæ vitæ emendatione, folam ei communionem reddidi, non tamen Regno, à quo eum in Romana Synodo depofueram, inftauravi: Nec fidelitatem omnium, qui fibi juraverant, vel erant juraturi, à qua omnes abfolvi in eadem Synodo, ut fibi fervaretur præcepi. Et hæc ideò detinui, ut inter eum & Epifcopos, vel Principes Ultra-Montanos, qui ei caufa juffionis veftræ Ecclefiæ reftiterant, juftitiam facerem, vel pacem componerem, ficut ipfe Henricus per duos Epifcopos mihi promifit. Prædicti autem Episcopi & Principes Ultra-Montani, audientes illum non fervare mihi quod promiferat, quafi defperati de co, fine meo confilio, vobis teftibus, elegerunt fibi Rudolphum Ducem in Regem. Qui Rex Rudolphus feftinanter ad me miffo nuntio indicavit fe coactum Regni gubernacula suscepiffe, tamen fefe paratum mihi omnibus modis obedire. Et ut hoc veriùs credatur femper ex eo tempore eundem mihi mifit fermonem, adjiciens etiam filio fuo obfide, & fidelis fui Ducis Ber tholdi filio, quod promittebat firmare. > Intereà Henricus cœpit me precari, ut illum contra prædictum Rudolphum adjuvarem. Cui refpondi me libenter facere, audita utriufque partis ratione ut scirem, cui juftitia magis faveret. Ille verò putans fuis viribus eum poffe devincere, meam contempfit refponfionem. Poftquam autem perfenfit fe non poffe, ficut fperavit, agere, duo Epifcopi, Virdunenfis videlicet, & Ofemburgenfis, de confentaneis fuis Romam venerunt, & in Synodo ex parte Henrici me, ut eis juftitiam facerem, rogaverunt. Quod & Nuntii Rudolphi fieri laudaverunt. Tandem adfpirante Deo, ficut credo, ftatui in eadem Synodo, in partibus UltraMontanis fieri colloquium, ut illic aut pax ftatueretur, aut cui ampliùs juftitia faveret, cognofceretur. Ego enim, ficut vos mihi teftes eftis Patres & Domini, ufque hodie nullam partem difpofui adjuvare, nifi eam cui juftitia plus faveret. Et quia putabam, quòd injuftior pars col loquium nollet fieri, ubi juftitia fuum locum fervaret, excommunicavi, & anathemate alligavi omnes perfonas, five Regis, five Ducis, aut Epifcopi, aut alicujus hominis, qui colloquium aliquo ingenio impediret, ut non fieret. Prædi&tus autem Henricus cum fuis fautoribus non timens periculum inobedientiæ, quod eft fcelus idololatriæ, colloquium impediendo excommunicationem incurrit, & feipfum anathematis vinculo alligavit, magnamque multitudinem Chriftianorum morti tradi, & Ecclefias fecit diffipari, & totum penè Theutonicorum Regnum defolationi dedit. Quapropter confidens de judicio & mifericordia Dei, ejufque piiffimæ Matris femper Virginis MARIÆ, fultus veftra auctoritate, sæpè nominatum Henricum, quem Regem dicunt, omnesque fautores ejus, excommunicationi fubjicio, & anathematis vinculis alligo: Et iterùm Regnum Theutonicorum & Italiæ, ex parte Omnipotentis Dei & vestra interdicens ei, omnem poteftatem & dignitatem illi Regiam tollo, & ut nullus Christianorum ei ficut Regi obediat, interdico, omnefque qui ei juraverunt, vel jurabunt de Regni dominatione, à juramenti promiffione abfolvo. Ipfe autem Henricus cum fuis fautoribus in omni congreffione belli nullas vires, nullamque in vita fua victoriam obtineat. Ut autem Rudolphus Regnum Theutonicorum regat & defendat, quem Theutonici elegerunt fibi in Regem, ad veftram fidelitatem, ex parte veftra dono, largior, & concedo omnibus fibi fideliter adhærentibus abfolutionem omnium peccatorum, noftramque benedictionem in hac vita & in futura, veftra fretus fiducia largior. Sicut enim Henricus pro fua fuperbia, inobedientia, & falfitate, à Regni dignitate juftè abjicitur, ita Rudolpho pro fua humilitate, obedientia, & veritate, poteftas & dignitas Regni conceditur . Agite nunc, quæfo, Patres & Principes fanctiffimi, ut omnis mundus intelligat & cognofcat, quia fi poteftis in Cœlo ligare & folvere, poteftis in terra Imperia, Regna, Principatus, Ducatus, Marchias, Comitatus, & omnium hominum possessiones pro meritis tollere unicuique & concedere. Vos enim Patriarchatus, Primatus, Archiepifcopatus, Epifcopatus frequenter tuliftis pravis & indi, gnis, & Religiofis viris dediftis. Si enim fpiritualia judicatis, quid de fæcularibus vos poffe credendum eft? Et fi Angelos dominantes omnibus fuperbis Principibus judicabitis, quid de illorum fervis facere poteftis? Addifcant nunc Reges, & omnes fæculi Principes, quanti vos eftis, quid poteftis. Et timeant parvi pendere juffionem Ecclefiæ veftræ, & in prædicto Henrico tam citò judicium veftrum exercete omnes fciant, quia non fortuitu, fed veftra poteftate cadet. Confundantur, utinam ad pœnitentiam, ut fpiritus fit falvus in die Domini. Acta Romæ, nonis Martiis, indictione tertia. H SCHOLION. , ut quenter afferunt Romanos Pontifices Sanctis Apoftolis Petro & Paulo fuccedere: Utique in prædicationem & doctrinam, è quo fonte fua Enrici Regis plena degradatio erat opus ar- ifti Decreta & dogmata præfertim hauriebant. duum. Hinc ipfum peracturus Gregorius Nec enim ifta loca fuadent utrumque Apoftolum invocat Sanctorum Apoftolorum Principes Pe-fuiffe Cardinalem Epifcopum Romanorum. Atrum & Paulum: Profitetur fe non humano motu, fed acturum ex ipforum authoritate ac divino Privilegio, cui nemo Chriftianus poffit obfiftere. Iftam invocationem effe antiquiffimum morem fuadent verba Firmiliani Cæfarienfis apud Cappadoces Archiepifcopi in litteris ad Sanctum Cyprianum: Eos qui Romæ funt, non ea in omnibus obfervare quæ funt ab origine tradita, fruftrà Apoftolorum, utique Petri & Pauli, utique Petri & Pauli, authoritatem prætendere, fcire quis etiam inde poteft. Agit in Sancti Stephani Pontificis adversùs rebaptifmum Decreta, quæ ille Sanctorum Petri & Pauli authoritate videtur muniviffe. Et hinc forfan Sanctus Irenæus, Eufebius Cæfarienfis, Sanctus Epiphanius, aliique antiqui Patres fre poftolicarum Conftitutionum Author affirmat in ut 1 uterque federet,alterque eorum præesset iis qui ex Gentibus ad Ecclefiam venissent. Verùm eo tandem sublato diftinctionis pariete, fub uno eodemque Paftore utraque collecta Ecclefia, non ampliùs duobus, fed uno tantùm fuit opus Epifcopo. Diverfa ac in fpeciem adverfa Patrum de Evodii ac Ignatii Epifcopatu teftimonia hac via conciliat. Alii enim Evodium, alii Patres affirmant Sancto Petro in iftam Cathedram fucceffiffe Ignatium. Quæ con. cordia an subsistat, eft multæ quæftionis. Certè quòd quævis Ecclefia ab ipfo Divino jure jubeatur habere dumtaxat unicum Epifcopum, freEp. 52. quenter affirmat, ac lucidè demonftrat Sanctus 55. 69. Cyprianus. Epift.+. Portamus onera omnium, qui gravantur. Quin Immò hæc portat in nobis beatus Apoftolus Petrus, qui nos in omnibus adminiftrationis fuæ protegit & tuetur hæredes. Et fuas ad Decentium Eugubinum Epifcopum Decretales litteras fic præfatur primus Innocentius: Quod à Principe Apoftolorum Petro Romanæ Ecclefie traditum eft, ab omnibus debet fervari. Et in diplomate, quo Rufticum ac Sebaftianum Romanæ Ecclefiæ Cardinales damnavit, Vigilius Pontifex affiduè utitur authoritate folius Apoftoli Petri, & concludit? Univerfi nos hæc pro loco, in quo nos Deus effe voluit, authoritate beati Petri Apoftoli rectè feciffe cognofcent. Exftat diploma in quinta collatione quinti Concilii. Et in fuo pro Monachis Conftituto Magnus Gregorius: Interdicimus in nomine Domini noftri JESU Chrifti, & ex authori tate beati Petri Apoftolorum Principis. Primus qui mediis fæculis cœpit Sancto Petro Sanctum Paulum adjungere, videtur fuiffe Sanctus Agatho in dogmaticis litteris ad Conftantinum quartum Imperatorem: Ut per ipfum Catholicæ atque Apo Abfit ut Petrus & Paulus iftam regulam læfe- mentibus emicet lumen, quod ex veri luminis fon- Romani tunc Pontifices utraque phrafi funt indifferenter ufi. Etiam fæculo noftri VII. Gregorii. Etenim Sanctus Leo IX. fuas adversùm Epifcopalium domorum fpoliatores ad Auxima nam Ecclefiam litteras fic concludit: Ex parte Dei Omnipotentis, & authoritate beatorum Apoftolorum Petri & Pauli anathematizandum effe decernimus. Data verò ad Joannem Salernitanum Metropolitam epiftola habet hunc finem: Sciat fe authoritate beati Petri, Apoftolorum Principis › noftroque anathematis vinculo innodatum. Et Nicolaus fecundus ad Gervafium Rhemenfem Archiepifcopum fcripfit: Ex parte Omnipotentis Dei, authoritate beati Apoftoli Petri Epifcopale officium interdicite. At verò idem Pontifex fuum de Ro de Romani Pontificis electione Decretum firmavic authoritate Divina, ac Sanctorum Apoftolorum Petri ac Pauli. Eadem varietate ufus fuit Alexander fecundus, itemque nofter feptimus Gregorius. Etenim uti præfentem Henrici Regis degradationem fecit ac firmavit authoritate utriuf que Apoftoli, ita ejus fufpenfionem peregit ac munivit authoritate folius Apoftoli Petri. Eandem varietatem reperies in ejus epiftolis. Ipfius contra fimoniacos & conjugatos Clericos Decreta laudat Simeon Dunelmenfis, & addit facta ex A. 1974. fententia Sancti Petri. Sigebertus Gemblacenfis fcribit facta ex banno Sancti Petri. Quod ipfum habent & alii iftorum temporum Scriptores. Quia nempè Gregorius magis confueverat fua Decreta folius Petri authoritate ftabilire. Iftam varietatem ambulaffe quidam exiftimant ufque ad Honorium fecundum, qui plumbeam Apoftolicæ Sedis bullam ornavit capitibus atriufque Apoftoli. Cum ifta imagine cenfent coepiffe etiam conftantem utriufque Apoftoli in cunctis Apoftolicis diplomatibus memoriam. Polidorus Virgilius affirmat Sanctum Agathonem fuiffe ufum cerea bulla, ideoque plumbeam à Stephano tertio aut Adriano primo fuiffe affumptam atque inductam. Apoftolica diplomata cœperunt tunc effe frequentiora: Ille cenfet, quod ad eorum diuturniorem authoritatem Romana Ecclefia tunc plumbum adjunxerit. Quod ipfum firmat in litteris ad Leonem Allatium Antonius Carracciolus, cenfens iftud plumbei figilli genus non nifi nono, aut ad fummum octavo Domini fæculo cœpiffe apponi Apostolicis litteris. At longè aliud fcribit eruditus Vaticanæ Bibliothecæ, & Apoftolici in Sancti Angeli Caftro Archivi cuftos Dominicus Raynaldus, affirmans id effe Inftitutum Sancti Sylveftri, aut forfan adhuc vetuftioris Pontificis. Plumbeam Sancti Sylveftri bullam affirmat reperiri in Archivo Ecclefiæ Aretinæ. Et addit de dicti Caftri Archivo: Vetuftiffima ex papyro & frutice confeHa diplomata fub mea cuftodia affervantur, ubi inter alia bulle plumbo obfignatæ fummorum Pontificum, Leonis primi, Gregorii magni, ac Sergii, repofitæ funt. Hinc elicit fuiffe Inftitutum Sancti Sylveftri. Et profequitur: Adver!l tamen debet, in plumbo diplomatum vetufiiffimorum Pontificum non impreffas fuiffe imagines Petri & Pauli, fed tantùm illus Pontificis nomen cujus litterę obfignabantur, quod hodie obfervatur à modernioribus Pontificibus, & in ufu pofitum eft. Vetuftiffimum, quòd ipfe viderit, ita ornatum plumbum affirmat effe fecundi Honorii. Addit exftare Benedicti feptimi plumbum, cui non infunt iftæ imagines. Quin & exftat Alexandri fecundi ad Petrum Dioclionenfem Epifcopum, Dalmatiæ & Croatie Metropolitam, Archiepifcopalis Pallii collatrix, per Antonium Augustinum vulgata epiftola, quam fuis annalibus inferit Cardinalis Baronius, atque adjungit: SubA. 1062. jacet his figillum, nempè circulus quadrifidus in formam crucis, cum nomine ejufdem Pontificis Alexandri Papæ fecundi, circumcirca habens hujufmodi infcriptionem; Exaltavit me Deus in virtute brachii fui. Nulla hic memoria de infculptis Apoftolo nu. 117. cum A. 1088. II. nu. 14. A. 1464. rum iconibus. De iifdem nulla item eft memo. ria in litteris aut A&tis feptimi Gregorii. Earum tamen memoria omninò antecedit fecundum Honorium. Etenim privilegio, quod Bantino apud Apulos Monafterio dedit Urbanus fecundus, laudatus Cardinalis fubnectit hæc nu. xx. Subfequebantur fubfcriptiones atque figilla. Porrò Pontificium fignum, in quo Apoftolorum nomina, à tergo imagines plumbo fufe habentur ejufmodi in extimo circulo infcriptione legitur, Benedicus Deus & Pater Domini noftri JESU Chrifti. Idem privilegium firmavit Pafchalis fecundus, additque idem Cardinalis : Exftat figillum fub plumbo pendenti, in quo funt effigies A. 1103. beatorum Apoftolorum Pauli & Petri ab uno latere, ab alio nomen defcriptum Pafchalis Papæ fecundi, in figilli autem crepidine circumcirca verba ifta: Verbo Domini cæli firmati funt. Quocirca primus harum imaginum author videtur fuiffe Urbanus fecundus. Et ita manfit ufque ad Paulum fecundum, de quo in Citicenfis Ecclefiæ Chronico Paulus Langius: Hic Papale plumbum contra morem mutavit. Exponit Hiftorica incogniti Authoris compilatio: Paulus fecundus mutavit plumbeum figil lum Papale. Nam anteà femper duo cepita, felli. cet Petri & Pauli, ex uno latere continebat, it alio autem latere nomen Papæ tantùm; nunc verò fiat in latere uno quafi imago Pape infulata coram popu li multitudine, in alio due imagines oblonge Apoftolorum Petri & Pauli. Et de proximo fucceffore Sixto quarto pergit eadem compilatio: Papa A. 14714 Sixtus ftatim reaffumpfit figillum antiquum Pape fcilicet duo capita Apoftolorum Petri & Pauli, quod fuus prædeceffor Paulus mutaverat. Etiam Clementem fextum, quod quinque rofas, fua gentilitia arma Papali plumbo inferuerit, contra morem fuorum Antecefforum, meritò notat Albertus Argentinenfis. Etiam ipfum nullus fucceffor fuit imitatus. Itaque cum hifce Apoftolico. rum capitum imaginibus quidam volunt fuiffe firmatam, utriufque etiam Apoftoli in Romanis diplomatibus memoriam, & utrumque morem exinde fuiffe facrofanctum. At certum eft labi. Etenim in ipfo fuperiùs laudato privilegio, quod Bantino Monafterio dedit, harum imaginum introductor Urbanus fecundus laudat, aç fuum Edictum fundat in authoritate folius Apoftoli Petri. Quis Pontifex utriufque Apoftoli authoritatem femper invocari jufferit in diplomatibus, ufque huc ignoro. Exiftimo morem non per aliquem Canonem, fed pedetentim invaluiffe per confuetudinem. Et rectè. Etenim Romanorum Epifcopus non tantùm Sancto Petro fuccedit, fed & Sancto Paulo. Exponit repertus Conftantinopoli apud Patres Prædicatores Orthodoxus tractatus: Romanus Pontifex non folùm Petri, fed etiam Pauli meruit effe fucceffor. Petro fucceffit in poteftate clavium, Paulo in difcuffione caufarum. Nam ficut Petrus authoritatem ligandi atque folvendi accepit à Domino, ita Paulus fcientia plenitudinem. Exponitur, caufa Gregorii fexti Audatus in præfenti Decreto Gregorius eft Scoporum, necnon Abbatum, Clericorum quoque ab populo eligente, ceterifque Pontificibus, præfice- 79. Gregorius fextus, qui fchifmaticis & Simoniacis Pontificibus Benedicto nono ac Sylveftro tertio fucceffit, & quem congregata per Henricum tertium Imperatorem Sutrina Synodus dejecit, aut certè coegit cedere uti etiam Simoniacum. Anteà vocabatur Joannes Gratianus, Romanæ Ecclefiæ Cardinalis, Archipresbyter Bafilicæ Sancti Joannis ante portam Latinam. Et ipfum, & Theophylactum feu Benedictum nonum, & Laurentium Amalphitanum Archiepifcopum Cardinalis Benno affirmat fuiffe Gerberti, feu Sylveftri fecundi in magica arte difci pulos, & cunctos tres ifta via femper adfpiraffe ad Papatum. Eadem via blaterat Gerbertum perveniffe ad iftam Majeftatem. Mendaciffimas maledici hominis calumnias ftatim audiemus everti à graviffimis Scriptoribus. Theophylactus duobus patruis, Benedicto octavo & Joanni vigefimo fuccefferat vocatus Benedictus nonus. Audiamus rem à Defiderio Caffinenfi Abbate in tertio libro Dialogorum. Deftructæ apud Italos Chriftianitatis, Sacerdotalium conjugiorum, & popularis in faciendis electionibus, & Epifcopalis atque Clericalis in dandis confecrationibus Simoniæ, aliorumque cohærentium vitio1um originem exponit, hac via adolefcentem Theophylactum, Alberici Confulis filium, oftendit fuiffe Apoftolicæ Sedi intrufum, compendio refert ejus juvenilia crimina, & pergit: Denique cum rapinas, cædes, aliaque nefanda infium fpatio præfuiffet, expulfus Benedictus, proRomanum populum aliquanta per tempora fine ulla dilatione Theophylactus ageret, congregati in unum populi, quia ejus nequitiam ampliùs ferre nequibant, eum à Pontificatus Cathedra exturbantes, urbe pellunt, alterumque in locum ejus, Joannem videlicet Sabinenfem Epifcopum, non tamen vacua manu Canonica parvipendentes Decreta, fubfituunt. Qui tribus non ampliùs menfibus Romane ufus eft Cathedræ fucceffione, Benedico undique fuis cum propinquis infeftante urbem, quia ex Confuli bus terræ ortus erat, & in eis maxima virtus, urbe cum dedecore pulfus, fuum ad Epifcopatum reverfus eft. Benedicus igitur quod amiferat Sacerdotium recepit, priftinos verò mores minimè mutavit. Cumque fe à Clero fimul & populo propter nequitias fuas contemni confpiceret, fuorum facinorum fama omnium aures impleri cerneret tandem cuidam Joanni Archipresbytero, qui tunc in urbe religiofior cateris Clericis videbatur, non parva ab eo accepta pecunia, fummum Sacerdotium rclinquens tradidit, ipfe verò in propriis fe Caftellis recipiens urbe ceffit. Intereà Joannes, cui Gregorius nomen inditum eft, cum duobus annis & octo menfibus Safede fua pellunt, & Sylvefirum tertium quemdam A. 1044. cerdotium adminiftraffet, Henricus Rex, qui tunc in ejus locum ftatuunt, quem tamen pofteà BenediGermaniæ, Pannoniæ, & Italie imperabat, ad &us, quibufdam fibi faventibus, excommunicatum fufcipiendam de manu Romani Pontificis Imperia- depulit, Sedique fue redditus feipfum pofteà priva. lem Coronam, quatenùs deinceps Auguftus appellavit, & alium pro fe ob avaritiam contra Canones ri poffet, Italiam ingreffus Romanam adiit urbem.ordinavit. Et infrà: Henricus Imperator PlacenSed antequam urbem ingrederetur, plurimorum Epi- tiam veniens, Gratianum, quem expulfis prioribus pinquis fuis Tufculanis Proceribus adnitentibus, Søl- Ejufdem rei meminit Hermannus Contractus: Roma |