fuerit ufus Liturgia Bafilii Nec enim in fuis Scriptis eft ufpiam ita locutus. Et quidem Elias difertè profitetur tranfelementationem fieri per Dominica verba, adeoque etiam afferit Sancti Spiritus advocatrices preces non tantùm in Ba filii atque Gregorii, fed etiam in Sancti Joannis Damafceni Liturgia fuiffe laudatis verbis anteriores. Aliam infuper vocis Antitypum fignificationem adducit Hærefiarcha Neftorius, Laudat Apoftoli teftimonium, Quotiefcumque manducabitis pa nem hunc, & commentatur; Cujus eft ipfum Domini corpus antitypum, Exftant verba in quarto adversùs dictum Erronem libro Sancti Cyrilli Cap, 6. Alexandrini, Per Antitypon intelligit Prototypon, Dominicum corpus & fanguinem affirmat effe tremenda ac vera myfteria, quæ per tranfubftantiata panis ac vini elementa repræfentantur, Circa Dominicæ Incarnationis ac Perfonæ unitatem Judaicè, circa Euchariftiæ contenta graviffimè, circa tranfelementationem nullatenus erravit Neftorius, atque ita omninò videtur juxtà fui temporis morem fuiffe locutus. Et hinc iftam ejus phrafim Sanctus Cyrillus non redarguit. Attamen Magnus Bafilius & Nazianzenus Gregorius videntur ifto modo non locuti. Nec enim corpus & fanguinem effe panis & vini antitypa, fed hæc dixerunt antitypa iftorum. Quòd in Euchariftia fint fimul figura & veritas, quòd tranf mutata elementa iftius corporis & fanguinis, in quæ funt tranfmutata, fint figna & fymbola, efst abundè demonftratum. Et ab hac profeffione Sanctus Joannes Damafcenus, Sanctus Stephanus Auxentianus, Sanctus Nicephorus Patriar cha Conftantinopolitanus, aliique Iconoclaftis adverfi Græcorum Patres fola voce, non fenfu difcefferunt. Quòd dumtaxat voluerint Euchariftiam non effe folam figuram, affirmat atque demonftat in fuperiùs laudato opufculo Cardinalis Beffarion. CAPUT XI. Joannis Calvini fententia breviter exponitur, No Olo actum agere, nec ab aliis proftrati ho. ftis fpolia circumferre. Nolo abundè expugnatum Joannem Calvinum denuò impetere. Paucis dumtaxat volo ejus fenfa aperire, ac demonftrare hominem invitum ac repugnante confcientia lapfum, imò defperatè fe præcipitaffe in fuas de facrofancta Euchariftia blafphemias. Adeò lucida eft hæc veritas, ut nec ipfe hic Erro videatur de ipfa dubitaffe. Eam pertractat in quarto libro Inftitutionum. Primò itaque hujus Sacramenti eminentiam infigner exponit, adeo que extollit, ut Romanam de ipfo fidem videatur profiteri, Audi hæc ejus verba: Statuendum N. 1. 2. 3. eft verè nobis exhiberi Dominicum corpus & fanguinem, non fecùs ac fi Chriftus ipfe præfens af pectul noftro objiceretur, ac manibus attrectaretur. N. 17. Hoc enim verbum nec mentiri, nec illudere nobis poteft: Accipite, edite, bibite, Hoc eft corpus meum, quod pro vobis traditur, Hic eft fanguis meus, qui in remiffionem peccatorum effunditur. Scribit ejufmodi plura, quæ verfuti Hæretici strophas ignoranti lectori fuadeant ipfum recta fentire. Scribit non fola Euchariftica elementa, fed ipfum etiam fub illis Dominicum corpus & fanguinem edi ac bibi, & pergit: Porrò nobis hic duo cavenda funt vitia. Ne aut in extenuandis fignis N. 5. nimit, à fuis Myfteriis ea divellere quibus quodam modo adnexa funt, aut in iifdem extollendis immodici, Myfteria interim etiam ipfa nonnihil obscurare videamur. Et ftatim infrà: Sunt enim qui mandu- N. 6. caré Chrifti carnem, & fanguinem ejus bibere, uno verbo definiunt nibil effe aliud, quàm in Chriftum ipfum credere, fed mihi expreffius quiddam ac fublimius videtur voluisse docere Chriftus in præclara illa concione, vbi carnis fuæ manducationem nobis commendat. Nempe vera fui participatione nos vivificari. Dominicum corpus & fanguinem docet à nobis non per folam fidem, fed reipfa edi ac bibi. Oftendit Sanctum Auguftinum iftis Erronibus non patrocinari. Quòd Auguftinus hanc manducationem non oris, fed fidei effe aliquando doceat, admittit, atque profequitur: Quod neque ipfe nego, fed fimul tamen addo nos fide compleci Chriftum non eminus apparentem, fed fe nobis unientem, ut ipfe caput noftrum, uos verò ejus membra fimus. Et poft quædam: Atque idipfum eft quod alicubi fcribit Chryfoftomus, Chriftum non fide tantùm, fed reipfa nos fuum efficere corpus. Ex iifdem principiis damnat eos, qui volunt cænam effe folam externæ professioni notam. Ipfos præterit ut alibi abundè refutatos. Quin & realem præfentiam difertè profitetur, ac Papiftis, qui ipfam ab illo affirment negari, indignatur. Veritatem Dei, inquit, hic fine controverfia amplector. Pronunciat Dominus carnem fuam esse animæ meæ cibum, fanguinem effe potum. Talibus alimentis illi animam meam pafcendam offero. In facra fua cena jubet me fub fymbolis panis & vini corpus ac fanguinem fuum fumere, manducare ac bibere: Nihil dubito, quin & ipfe verè porrigat, & ego recipiam. Eucharifticæ veritatis profeffioni affuetum Chrifti populum, ac ipfius pias aures timet offendere, Sacramentarium lupum tegit intra ovinas Catholicæ atque avitæ locutionis lanas, & ita ftudet circumfcribere feducere ac occidere, N. 31.32. N. 8. 9. Dominicam carnem effe ex Verbi unione vivificatricem ac immortalitatis donatricem, & ex ipfa, uti ex vulgari pane corpus, noftram animam pafci profitetur, & profequitur: Etfiautem 10. incredibile videtur in tanta locorum diftantia pene. trare ad nos Chrifti Carnem, ut nobis fit in cibum, meminerimus quantum fupra fenfus omnes noftros emineat arcana Spiritus Sandi virtus, & quam ftultum fit ejus immenfitatem modo noftro velle metiri. Quod ergo mens noßra non comprehendit, concipiat fides. Nequaquam Dominici corporis immenfitatem feu ubiquitatem docet : Errorem hunc deteftatur peffimè, acerrimè impugnat, affirmat longè plus quàm Papifticum dogma à vero deviare. Affirmat in cœna nobis exhiberi rem figna giofis, ut gloffe author exclamet periculum esse, ni- iftius Synodi. Ad formulæ verba, Dentibus at Tignatam, verbo iftic & precibus confecrari Do- ipfe Berengarius habuit. Et ideò omnia referas exhibetur. Quis ex hifce verbis non credat Papifticos Sophiftas tandem accufare incipit: Præfertim de duobus. Nempè quòd circa Euchariftiam doceant illa, quæ evertant humanam na turam necnon æternam gloriam Dominici corporis. Et profequitur: Cæterùm his abfurditatibus fublatis, quidquid ad exprimendam veram, N. 19 fubftantialemque corporis & fanguinis Domini com ut municationem, quæ fub facris Cœnæ fymbolis exhi betur fidelibus, facere poteft, libenter recipio, atque ita ut non imaginatione dumtaxat, aut mentis intelligentia percipere, fed ut reipfa frui in alimenTum vitæ æternæ intelligantur. Et infrà: Nos rationi humanæ ita addicios effe jactant Papift a nibilo plus tribuamus Dei potentiæ, quàm naturæ N. 24ordo patitur, & diclat communis fenfus. A tam improbis calumniis provoco ad ipfam doctrinam quam tradidi, quæ fatis dilucidè oftendit me hoc myfterium minimè rationis bumane modo metiri, vel nature legibus fubjicere. Nempè quòd in Euchariftia fint Divinæ omnipotentiæ fupra naturam opera, femper credidit omnis fub cœlo Ecclefia: Et ab hac profeffione Calvinus, ne à fideli populo lapidaretur, non fuit aufus diffonare. Hinc mifcet vera falfis, & fpontaneos contra propriæ confcientiæ judicium ex Romanæ Ecclefiæ odio affumptos errores ita velare tentat atque fucare. E variis hujufmodi erroribus atque blafphemiis audiamus unam: Jam ad hyperbolicas mixturas, quas fuperftitio invexit, defcendo. Mira enim aftutia hic lufit Satan, ut mentes hominum è cælo abfractas perverfo errore imbueret, ac fi panis elemento adfixus effet Chrifius. Ac primò quidem, præN. 12. fentia Chrifti in Sacramento minimè talis fomnianda eft nobis, qualem Romanæ Curiæ artifices confinxerunt, ac fi locali præfentia corpus Chrifii manibus attrellandum, atterendum dentibus, ore deglutiendum fifteretur. Hanc enim palinodia formulam dictavit Berengario Nicolaus Papa, quæ pœnitentiæ teftis foret: Verbis fcilicet eò ufque prodi. ftia præfentiam profitetur, negat localem. Et hanc onerat plenis horrendorum elogiorum plauftris. Quafi vera & realis præfertia fit alia quàm localis. Ejus fundamentum eft, quòd hæc evertat & humanæ naturæ veritatem, & Dominici corporis cœleftem gloriam. Exponit feipfum: Dominicum corpus, ut finitum effe pro perpetua bumani corporis ratione minimè ambigimus, cœloque contineri, quo femel receptum eft, donec ad judicium redeat; ita fub hæc corruptibilia elementa retrabere ipfum, aut ubique præfens imaginari, prorsùs ductmus nefas effe. Affirmat localem. præfentiam fieri non poffe, nifi Dominicum corpus ponatur ubique, aut faltem in diverfis locis, vel certè detrahatur de cœlo, ac in pane includatur. Primum naturæ corporis, alterum cenfet coelefti Dominici corporis gloriæ adverfari. Et in alio loco fcribit: Nos talem Chrifti præ- N. 19. fentiam in Cana flatuere oportet, quæ nec panis elemento ipfum affigat, nec in panem includat, nec ullo modo circumfcribat. Quæ omnia derogare cœlefi ejus glorie, palam eft. Deindè quæ nec menfuram illi fuam auferat, vel pluribus fimul locis diftrahat, vel immenfam illi magnitudinem affingat, quæ per cælum & terram diffundatur. Hæc enim nature bumane veritatt non obfcurè repugnant. Has N. 31. duas exceptiones nunquam patiamur nobis eript. Et iterùm Longè falluntur, qui nullam carnis Chrifti præfentiam in Cœna concipiunt, nifi in pane fiftatur. Ita enim arcane Spiritus operationi, que nobis Chriftum ipfum unit, nihil reliquum faciunt. Chriftus præfens illis non videtur, nifi ad nos defcendat. Quafi verò fi nos ad fe evebat, non æquè potiamur ejus præfentia. Ergò tantùm de modo quæftio eft: Quia Chrifium ipfi in pane locant, nobis autem non ducimus fas effe eum de cœlo detrahere. Eucha riftiam ex panis ac vini elementis & ex fedenti ad Patris dexteram Dominico corpore componit. Ait hoc à nobis verè ac realiter fumi: Aft ipfum non ad nos defcendere, fed nos adfcendere ad ipfum. Hoc in puncto vult confiftere Eucha riftiæ prædicatum à Patribus miraculum: Quod corpus in cœlo exiftens pafcat noftras animas exiftentes in terra. Audiamus ejus verba: Obfecro, an ex Phyficis didicimus Chriftum perindè animas noftras è cœlo pafcere carne fua, atque corpora pane vino aluntur? Undè hæc carni virtus, ut animas vivificet? Naturaliter non fieri omnes dicent. Humanæ rationi nihilo magis placebit penetrare ad nos Chrifti carnem, ut nobis fit alimentum. Denique quifquis doctrinam noftram guftaverit, capietur in admirationem arcane Dei potentiæ. Ift autem boni ejus zelote miraculum fibi fabricant, quo fubla to evanefcit Deus ipfe cum fua potentia. Prædicat duo miracula. Primò, quòd Dominica caro pafcat etiam animas. Secundò, quòd ipfa in cœlo pofita pafcat animas degentes in terra, nempè animas ad fe per fidem adfcendentes. Quod quid eft aliud quàm impugnata à Calvino & damnata Dominicæ carnis manducatio per folam fidem? Ita Sophifticis, de quibus nos accufat, fubtilitatibus fimplicem populi fidem dolofus Erro circumfcribit. Et Dominica caro, fi nos ad ipfam adfcendamus in cœlum, quomodo ad nos penetrat in terras? Nempè fabula fibi ipfi non cohæ ret. Ficta eft contra propriam confcientiam, cujus adversùm fe clamores nemo poteft exftinguere. N. 13. invifibilem ac fpiritualem Dominici corporis Ep.40. cap. Unicum proindè erroris fundamentum eft, quòd Dominica caro non poffit includi intra panem & vinum. Quod ifta inclufio cogat aut ad Dominicum corpus detrahendum è coelo, aut ad ipfum donandum infinita & ubiquitaria extenfione, aut ad ponendum in plurimis difcretis locis. Duo pofteriora impossibilia, primum cenfet Dominici corporis gloriæ adverfum. Dominicam fub pane ac vino exiftentiam varie calumniatur. Affirmat Dominicum corpus per nos adfigi albedi ni, ut fub ipfa lateat & operiatur. Et concludit : Proindè boc in Summa profectum videmus ifta ingeniofa fubtilitate, ut panis pro Deo haberetur. Ait quòd localis præfentiæ Architecti corpus Chrifti fubftantiæ panis permifceant: Quòd Chrifti corpus pane includant: Quòd ipfum pani inclu N. 15 dant, infigant, circumfcribant. Refpondeo hæc Audiamus & aliud palmare Calvini argumenomnia effe abundè in fuperioribus expedita. Ad- tum. Noftram de Dominico intra Euchariftiam dere tamen volo infignem locum publicati per invifibili corpore doctrinam exponit, nefcio Jacobum Gretzerum Anaftafii Sinaite. Domiquem paradoxum de vifibili & adhuc in terris nicum corpus ante paflionem fuiffe corruptibile mortali corpore errorem affingit quibufdam Do& mortale, poft refurrectionem effe immortale ctoribus fcholafticis, atque profequitur: Alii N. 17. atque incorruptibile & multum diverfis qualita- paulò argutiùs elabuntur, corpus boc, quod in Satibus ornatum demonftrat infigniter, atque pro- cramento datur, gloriofum effe atque immortale. fequitur: Dominus ante paffionem nunquam vifus Itaque nihil effe abfurdi, fi pluribus in locis, fi eft in diverfis locis, tametfi poteras, ne inane fpe- nullo loco, fi nulla forma, fub Sacramento continedrum ac phantafma cenferetur, fed communi cor- tur. Sed quæro, quale dabat Difcipulis Chriftus N 23 porum more de loco movebatur ad locum. At poft pridie quàm pateretur? An non verba fonant mortarefufcitationem ex mortuis, corpore jam agilitale illud, quod paulò poft tradendum erat, dediffe? te, tenuitate, & incorruptibilitate prædito, abf-Jam ante, inquiunt, gloriam fuam tribus Difcipu N. 19. que ullo obftaculo potuit & claufo fepulchro egre- lis in monte confpiciendam præbuerat. Verùm id fuum in prima cœna diftribueret, imminebat jam bora, qua à Deo percuffus & humiliatus, fine decore, ut leprofus jaceret. Tantum abeft, ut tunc gloriam Re Refurrectionts proferre vellet. Et bic Marcioni | Profitetur effe rem infcrutabilem, fentit cum ve Calvinus etiam peffimè odit tranfubftantiationem, & horrendis impetit blafphemiis. Refidua tranfubftantiati panis accidentia affirmat effe vanum panis fpectrum, & adjungit: Voluit Chrifus externo fymbolo teftari carnem fuam effe cibum. St inane dumtaxat panis Spectrum, non panem verum proponeret, ubi analogia vel fimilitudo quæ deducere nos à re vifibili ad invifibilem debet? Remanentem panis fubftantiam cenfet neceffariam, & fola ejus accidentia effe inepta, ut fint elementum Sacramenti. Et profequi- Lib.14. tur: Bernardi quidem ætate, etfi durior invaluerat loquendi ratio, tranfubftantiatio tamen necdum agnita erat. Ac omnibus retrò fæculis illa fimilituto in ore omnium volitabat, pani & vino rem fpiritualem conjunctam effe in hoc myfterio. Refponleo hominem infigniter hallucinari. Etenim ærefiarcha Berengarius toto ferè fæculo præcefGit Sanctum Bernardum: Et nonne contra il um Leo nonus, Victor fecundus, Nicolaus fecundus, fecundus Alexander, Gregorius feptimus, necnon plures tunc & magnæ Synodi definierunt panis & vini fubftantias definere, & manere fola accidentia? Nec de fuo, fed ex perpetuo Ecclefiæ fenfu definierunt. Et non foa res, fed & ipfa vox, Tranfubftantiatio, tunc famofa fuit, ac familiaris omni Latinæ Eccle. fiæ. Etenim Stephanus Eduenfis Epifcopus, quem decimo fæculo floruiffe cenfent paffim Eru-. diti, hæc Miffalis Canonis de propofitis elemenis verba, Ut nobis corpus & fanguis fiant Domini nofiri JESU Chrifti, commentatur: Oramus ut cibus hominum fiat cibus Angelorum, fcilicet ut oblatio panis & vini tranfubftantietur in corpus & fan guinem JESU Chrifti. Adeò errant etiam quidam Catholici Scriptores qui exiftimant iftam vocem effe inductam ab Alexandro tertio. Et quis nefciat vocem, Tranfelementatio, effe apud Græcos longè vetuftiffimam? Eft omninò ab Apoftolis Et per omnia æquivalet voci, Tranfubftantiatio. Dei omnipotentiam offendentibus Platonicis rectė olim repofuit Sanctus Auguftinus: Quafi vero Deus fit omnipotens, non quoufque Chriftiani credunt, fed dumtaxat quoufque Pla tonici volunt. Etiam ergo refpondeo: Deus omnipotens eft, non tantùm quoufque W clef fus & Calvinus volunt, fed quo ufque Orthodoxi fideles femper crediderunt. Iftam ejufdem corporis diftin&tionem effe vetuftiffimum Latinorum ac Græcorum Patrum, adeoque & Apoftolorum dogma, eft fuprà abundè demonftratum. An Dominus in noviffima coena paffibile, an impaffibile corpus pofuerit in prima Eucharilia etiam fuo loco eft examinatum. Addo hunc Sancti Auguftini locum ex primo libro EQil-43. vangelicarum quæftionum: Quod Dominus fub Paffionis tempore dicit difcipulis, Non bibam amodo de boc genimine vitts ufque in diem illum, dum bibam illud vobifcum novum in Regno Patris mei, vult intelligi boc effe vetus, cùm illud novum dicit. Quia ergo de propagine Adam, qui vetus homo ap pellatur, corpus fufceperat, quod in Paffione morti traditurus erat, inde etiam per vini facramentum commendat fanguinem fuum. Videtur afferere primam Euchariftiam fuiffe confecratam in corpus paffibile. Oppofitam tamen fententiam fequitur in libris de Euchariftia venerabilis Algerus ex Leodienfi Canonico Sanctus ac eruditus Monachus Cluniacenfis. Et dat rationes: Non eft mi. rum, fi ille, qui ante Paffionem transfiguravit felicos id poftulantes taceri aut omitti, dum de veri in tale corpus, quale poft Refurrectionem habiturus erat, & poft Resurrectionem oftendit corpus fuum vulneratum & palpabile, quale ante Paffionem babuerat, ita immortale dederit corpus fuum in Sacramento, quod erat moriturum, ficut poft Refurrectionem idem corpus fuum, quod erat invulnerabile, oftendit vulneratum. Sicut hoc, fic & illud divina potentiæ adfcribatur. Eandem quæftionem verfat in Cap.7. Speculo de Ecclefiæ myfteriis, & in fecundo liParte 8. bro de Sacramentis Hugo de Sancto Victore Joannes Francifcus Commendonius, Zachyn- tate corporalis præfentiæ Dominici corporis in Eucba- Eadem conftantia Mater Ecclefia adversùm Ne cæna Synodo adversùm Arianos inductam vocem, Confubftantiale, quidquid illorum molliores alle- ftorianos vocem Deipara, & adversùm Euty garent aut promitterent, numquam circumducere aut circumfcribere voluit Mater Ecclefia: Ipfam habuit pro immobili contefferatione orthodoxa Chriftianitatis. Et Syrmienfis & Ariminenfis Synodorum unicus ferè lapfus fuit, quòd iftam vocem tacuiffent. Hinc omnes earum Epifcopi fuerunt dejecti in laicam communionem . chianos tractavit vocem, In duabus naturis: Et adversùm Græcos Schifmaticos etiamnum hodiè tractat vocem Symboli, Filioque. Plura funt iftiufmodi exempla. Mater Ecclefia non tantùm credendi, fed etiam loquendi leges debet præfcribere Hæreticis, & hi ab ipfa accipere. S. GREGORII VIL SEPTIMUM ROMANUM CONCILIUM. A Nno ab Incarnatione Domini millefimo octogefimo, Pontificatus verò Domini Gregorii feptimi Papæ anno feptimo, indictione tertia, celebravit ipfe Dominus Papa Synodum Romæ, ubi interfuerunt Archiepifcopi, Epifcopi diversarum Urbium, nec non & Abbatum nec non & Abbatum, ac diverforum Clericorum, & Laicorum innumerabilis multitudo. In qua Apoftolica Conftituta corroboravit, multa quæ corrigenda erant correxit & quæ corroboranda firmavit. Inter cætera namque in fine Synodalis abfolutionis hæc annexuit, & perpetuæ memoriæ pro pofteris fcribenda mandavit, ita dicendo. , CANON I Equentes Statuta fanctorum Patrum, ficut in prioribus Conciliis, quæ Deo miferante celebravimus, de ordinatione dignitatum Ecclefiafticarum ftatuimus, ita & nunc Apoftolica auctoritate decernimus, ac confirmamus, ut fi quis Epifcopatum vel Abbatiam de manu alicujus Laicæ perfonæ susceperit, nullatenus inter Episcopos vel Abbates habeatur, nec ulla ei ut Epifcopo vel Abbati audientia concedatur. Infuper etiam ei gratiam Sancti Petri & introitum Ecclefiæ interdicimus, quo ufque locum , quem fub crimine tam ambitionis quàm inobedientiæ, quod eft fcelus idololatriæ, cepit, refipifcendo non deferit. Similiter etiam de inferioribus Ecclefiafticis dignitatibus conftituimus. |