Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

198

adorari in altari. Affirmat Dominum à Magis fuiffe adoratum in præfepi. Ubi nota Theophy⚫ lactum, qui afferit id factum intra Bethleem in domo, à fuo Chryfoftomo difcedere,

Sanctus Joannes eadem docet in tomo octavo. Etenim in quadragefima fexta super Sancti Joannis Evangelium homilia extollit quinque panum admirandam multiplicationem, affirmat ipfam præceffiffe ad noftræ in Eucharifticum myfte rium fidei parandam viam, hujus veritatem lucidè & amplè docet, ac pergit: Chriftus ut majori nos charitate adftringeret, non fe tantùm videri permifit defiderantibus, fed & tangi & manducari, &dentes carni fuæ infigi, ei copulari, & Jui defiderio omnes impleri. Coram Nicolao fecundo facta Berengarii profeffio non poffit lucidioribus verbis ftabiliri. Eadem homilia laudat Apoftoli verba: Qui manducat & bibit indignè, judicium fibi manducat & bibit. Et commentatur: Nam fi qui Regiam purpuram coinquinant, baud fecus ac qui fcindunt, puniuntur; quid mirum, fi qui immunda confcientia Chrifti corpus accipiunt, idem fupplicium fubeant, quod qui eum clavis cruci affixerunt? Quod ipfum argumentum fupra ipfe adduxit, & ego expofui. Domini adverfus Capharnaitarum errorem verba, Spiritus eft qui vivificat, caro non prodeft quidquam, tractat eadem homilia, commentatur: Sicut in hoc loco fpiritus pro spiritualibus pofuit, ita cum carnem dicit, non pro carnalibus, fed pro carna. liter audire eos fignificans qui femper carnalia defiderabant, cum fpiritualia defiderare oporteat. Nam fi carnaliter ea quis acciperet, nihil fanè lu craretur. Quid igitur? An caro non eft aro? Maximè certè. Quomodo igitur ait, Caro autem non prodeft quidquam? Non de fua carne dicit. Abfit. Sed de his, qui carnaliter accipiunt quæ dicuntur. Profitetur omninò illic effe carnem, dixit Dominus: Qui non manducat carnem meam, non habet vitam in femetipfo. Multis demonftrat effe carnem veram, & Berengarianum errorem copiosè ac nervosè expugnat. Octogefima quarta homilia hoc de defuncto Domino Exivit fanguis & aqua, commentaverbum > tur: Non cafu fimpliciter bi fontes fcaturie runt, fed quoniam ex ambobus Ecclefia conflituta eft. Sciunt hoc Initiati. Per aquam enim regenerati, fanguine & carne funt nutriti. Hinc myfteria ortum habent: Ut quotics ad admirandum calicem accedis, tanquam ex ipfo latere hauriens accedas. Quia nempè iftum ipfum bibis fanguinem,

[ocr errors]

de qua

Eadem docet in vigefima quarta homilia fuper primam Apoftolicam Epiftolam ad Corinthios. Verba, Panis quem frangimus, nonne communicatio corporis Chrifti eft? commentatur: Hoc licet videre fieri in Euchariftia, in cruce autem non itidem, fed utique ei contrarium. Os enim, inquit, ejus non conteretur. Sed quod non passus eft in cruce, boc in oblatione patitur propter te. Et patitur frangi, ut omnes impleat. Advertit, quòd Apoftolus non vocem, Participatio, fed vocem, Commų. nicatio ufurparit, ab hac mirificam, qua in unum Chrifto Domino circumfubftantiale corpus conflamur unionem impartiri affirmat, atque profequitur: Neque folummodò corpus fuum

[ocr errors]

&

موع

Dominus dedit, fed quoniam prior carnis natura è terra ficta, à peccato priùs morte erat affecta, vita privata, aliam, ut ita dicam, maffam & fermentum induxit, fuam carnem, quæ natura quidem erat eadem, à peccato tamen libera, vita plena. Et dedit eam omnibus participandam ; Ut ea nutriti, priort, quæ erat mortua, depofita, per banc menfam in vitam immortalem contemperaremur. Illos femi-Chriftianos Corinthios, qui & Dominico Altari & fimul dæmoniorum menfæ communicabant, vehementer exagitat, Euchariftiam affirmat effe terribile & formidan dum facrificium, illi fumendæ neceffariam præparationem infigniter docet, & fcribit inter cætera: Accedamus ad ipfum & cum ardenti chari tate, & indè effecti aquila ad ipfum cœlum evolemus. Ubi enim cadaver, illic & aquile. Cadaver corpus vocans propter mortem. Aquilas autem vocat, oftendens quod oportet eum, qui ad hoc corpus accedit, esse sublimem, & cum terra nihil effe commune, neque deorfum trahi & ferpere, sed affiduè furfum volare, & ad folem juftitiæ adfpicere, acutofque & perfpicaces habere mentis oculos. AquiTarum enim, non graculorum eft bec menfa. Dominici corporis, quod è Virgine natum jacuit in præfepi, in ftabulo fuit adoratum à Magis, in cruce pepehdit, refurrexit à mortuis, & jam ad Dei Patris dexteram fedet, eminentiam ac dignitatem, ipfique debitam ab omni creatura reverentiam emphaticè deprædicat, at que profequitur: Nos cœlorum cives imitemur vel Barbaros. Utique tres Magos. Nam illi quidem, cum & in præsepi vidissent & in tugurio, neque tale quidpiam vidissent, quale tu nunc, cum magna accefferunt reverentia. Tu autem non in præSepi vides, fed in Altari. Non fœminam eum tenentem, fed Sacerdotem adftantem, & spiritum cum magna copia fupervolantem ea que funt propofita. Palàm profitetur Chriftum Dominum illic & fumi, & à fumentibus effe adorandum. Palmare cujuslibet Regii Palatii ornamentum affirmat effe non marmoreos parietes, aut tecta aurea, fed Regis in folio corpus. Addit cœleftis Palatii Regem efle Chriftum Dominum, & pergit: Hoc, utique hujus coeleftis Regis corpus, nunc licet tibi videre in terra. Non enim Angelos, nec Archangelos, nec cœlos & cœlos cœlorum, fed iftorum ipforum oftendo Dominum. Vidifti, quemadmodum quod eft omnium præftantissimum & maximè honorandum vides in terra. Neque folùm vides, fed etiam tangis, fed etiam comedis, & co accepto domum reverteris. Hæc verba utramque Berengarii profeffionem lucidiffimè confirmant. Et quidem Euchariftiam effe tremendum & formidandum myfterium frequentiffimè afferit & inculcat. Et de nullo alio id dixit Sacramento. Hoc item in loco affirmat Dominum à Magis fuiffe adoratum intra tugurium & præfepe.

Eadem in homilia exponit Apoftoli verba:

nonne com

Calix benedictionis cui benedicimus,
municatio fanguinis Chrifti eft? Hunc calicem
denuò affirmat effe terribilem & formidandum.
Quin & iftud Apoftoli verbum affirmat effe
non tantummodò fidele, fed etiam terribile. Et

dat

dat rationem: Hoc eft autem quod Apoftolus dicit. Id quod eft in calice eft id quod fluxit è latere : Et illius fumus participes. Calicem autem benedictionis vocavit, quòd cum habentes in manibus, fic eum bymnis & laudibus profequimur admirantes, inef fabile donum ftupentes, benedicentes, bonifque verbis profequentes, quòd eum ipfum effudit, në maneremus in errore. Et non folùm effudit, fed etiam eum ipfis nobis impertiit. Quamobrem fi fanguinem, inquit, cupis, non idolorum aram brutorum fanguine, fed meum Altare meo cruenta fanguine. Quid eft boc borribilius? Quid autem amabilius? Berengarii coram noftro feptimo Gregorio profeffionem lucidiffimè etiam hìc confirmat. Quod ipfum facit in tertia homilia fuper epiftolam ad Ephefios. Mysticum Domini corpus exponit,

membrorum mutuas in fefe injurias exaggerat, atque profequitur: Sed quoniam agitur de corpore Domini, agè illius etiam meminerimus, quod in crucem fuit actum, quod clavis confixum, & facrificatur. Utique in Altari. Hinc pergit : De corpore à nobis agitur, hoc quod ab illo nibil dif fert, nec diftat. Quicumque fumus corpori participes, quicumque guftamus fanguinem, cogitemus quòd illius fanguinem guftamus, qui fuprà fedet, qui adoratur ab Angelis, qui propè accedit ad illam virtutem, in quam non cadit interitus. Heu mihi quàm multæ ad falutem patent viæ. Nos corpus fuum fecit: Utique myfticum: Nos corpore fuo impertit: Utique vero. Et borum nihil nos avertit à malis.

[ocr errors]

Inon folebant, nifi præmiffo jejunio. Nota &
verba: Manum tuam. Evincunt Euchariftiam
tunc Græcorum laicis fuiffe adhuc datam in ma-
nus, adeoque cochlear tunc à Sancto Joanne
necdum fuiffe inductum. Si tamen ille hoc in-
duxerit. Suo loco difquiretur. Nota item mo-
deftiam, quam toto poft fumptam Euchariftiam
die fervari oportet. Legenda eft integra homilia.
Longè plura à Sancto Joanne Chryfoftomo ha-
bemus teftimonia. Adducta fufficiunt.

CAPUT IX.

Exponitur fententia, quam mediis fæculis
tenuere Græci, & etiamnum
bodie tenent.

U

[ocr errors]

Ti apud nos Petrus Lombardus, Parifienfis Epifcopus, ita apud Græcos Sanctus Joannes Damafcenus eft fententiarum Magifter, & antiquorum Patrum Compendiator. Floruit hic octavo Domini fæculo. Et in quarto Orthodoxæ fidei libro docet peccato lapfum ac deformatum, necnon è Paradifo ac à vitæ ligno profcriptum hominem indiguiffe novis natalibus, novoque alimento; illos Baptifmum, hoc affirmat effe cum vino panem cœleftem, de quo dixit Dominus: Hoc eft corpus meum, Hic eft fanguis meum. Et exponit : Quamobrem fi fermo Dei vivus Cap. 149 eft & efficax, ac Dominus omnia quæ voluit fecit; fi dixit fi dixit, Fiat lux, & facta eft, Fiat firmamen tum, & factum eft; fi verbo Domini cæli firmati funt, & fpiritu oris ejus omnis virtus eorum; fi cælum & terra, aqua item & ignis, & aer, omne eorum ornamentum Domini verbo completum & abfolutum eft, atque hoc etiam nobiliffimum animal, quod bomo nuncupatur ; fi ipfemet Deus Verbum, pofteaquam ita voluntas ipfius tulit, bomo factus eft, atque ex puris & immaculatis fande ac femper Virginis fanguinibus carnem fibi ipfi

In vigefima feptima fuper laudatam ad Corinthios epiftolam homilia exponit Apoftoli verba. Qui manducat aut bibit indignè, reus erit corporis fanguinis Domini. Qualiter ad fumendam & qualiter poft fumptam Euchariftiam debeat fe parare & gerere fidelis, eleganter oftendit, ac inter cætera fcribit: Tu autem priufquam communices, jejunas ut quomodocumque dignus appareas. Quando autem communicaveris, cùm te oporteret magis augere temperantiam, omnia perdis. Atqui non funt paria esse fobrium ante & poftea. Nam in utroque quidem oportet effe fobrium & temperantem, maximè autem poftquam fponfum exce-fine femine condidit, quid tandem adferri poteft, pifti. Ante à quidem, ut fis dignus accipere; pofteà autem, ne appareas indignus iis, quæ accepifti. Quid ergo? Oportetne jejunare poftquam acceperis ? Non hoc dico: Neque te cogo. Nam eft quidem hoc. quoque bonum, fed non ad hoc tibi vim facio, fed fuadeo ne te deliciis ita impleas, ut fis inexplebilis. Eos qui diebus feftis poft fumptam Eucharistiam dant fe commeffationibus aut potationibus, durè infectatur, & concludit: Tu autem pane vitæ accepto, facis rem mortis, & non horrefcis?fegeti per confecrationem exiftit fancti Spiritus vis Nefcis quam multa mala proficifcantur & fubeant ex deliciis? Rifus intempeftivus, verba infolentia, incompofita urbanitas, & facetiæ exitio plene, facetic exitio plene,&ti nugæ inutiles, & ea quæ nefas quidem eft dicere. Et hæc facis Chrifti menfa exceptus, illo die quo dignus es habitus, qui ejus carnes lingua tangeres. Quicumque ergo fis, manum tuam expurga, caftiga linguam labia, quæ ingressui Chrifti fuere veftibula. Berengarii coram Nicolao fecundo profeffionem denuò confirmat. Et nota hic avitam pietatem: Majores noftri communicare

[ocr errors]

من

quin ex pane corpus fuum, ex vino & aqua fan-
guinem fuum efficere queat? Dixit antiquitùs, Pro-
ducat terra herbam virentem, atque ea etiamnum
orto imbre fœtus fuos producit, Divino Præcepto
impulfa ac roborata. Dixit Deus, Hoc eft corpus
meum, &, Hic eft fanguis meus, &, Hoc facite in
meam commemorationem: Atque omnipotenti ipfius
Præcepto, donec ipfe veniat, hoc efficitur. His enim
verbis ufus eft: Donec veniat. Ac pluvia buic novæ

inumbrans. Admirabilem Dei Hominis è Virgi
ne conceptum affirmat factum omnipotentia fan-
Spiritus, de quo dixit ad Virginem Archan-
gelus Gabriel: Spiritus Sanctus fuperveniet in te,

virtus Altiffimi obumbrabit tibi. Et pergit:
Tu quoque nunc quæris, quomodo panis corpus
Chrifti, & vinum cum aqua conjunctum fiat Chri-
Ai fanguis? Tibt item refpondeo: Spiritus San-,
dus fupervenit, eaque efficit quæ orationis facul-
tatem ac mentis intelligentiam excedunt. Ra
tiones ob quas Divina providentia in Eu

[ocr errors]

chari

200

chariftica elementa affumpfit panem & vinum, exponit, atque profequitur: Sanè Divinitati verè unitum eft illud corpus, quod ex fancta Virgine ortum eft. Non quòd affumptum illud corpus è cœlo descendert, fed quia panis ipse ac vinum in corpus

fanguinem Dei immutantur. Quod fi, quo pacto fiat, requiris, fat tibi fit audire, quòd per fandum Spiritum id fiat, quemadmodum & ex fancta Dei Matre per Spiritum Sandum Domings fibi ipfi & in fe ipfo carnem condidit.

Lucidiffimè docet Tranfubftantiationem. Lucidiffimè item docet ipfam fieri non per nefcio quas orationes, fed virtute horum verborum: Hoc eft corpus meum. His à Domino prolatis affirmat ineffe virtutem horum item Divinorum verborum: Fiat lux, Fiat firmamentum. Eadem à nobis Sacerdotibus quotidiè prolata affirmat effe quotidianam confecrationis pluviam, quam Divina inftitutio voluit fibi ufque ad fæculi finem cooperari. Et confecratum à Domino calicem conftanter afferit fuiffe mixtum ex vinp & aqua. Et hinc vides hodiernum Schifmaticorum Græcorum, de confecrantibus verbis, errorem tempore Sancti Joannis fuiffe adhuc ignotum. Sub Saracenis, omnem tunc Syriam occupantibus, in Damafcena Ecclefia vixit Sanctus Joannes. Et inter alios, quos illi in Chriftiana fide culpabant, articulos fuit facrofancta Euchariftiæ veritas & tranfubftantiatio. Cenfuerunt hanc impoffibilem, & affidua ipforum vox erat: Quomodo fiat iftud? Hinc non folùm Dominicæ, quam illi diffitebantur, Incarnationis exemplum, fed etiam folo Dei verbo factam totius mundi creationem adduxit Sanctus Joannes, ita

cum Dominus ipfe dixerit: Hoc eft, non corporis mei fignum, fed corpus: Ne fanguinis fignum, fed fanguis. Quod fuprà audivimus dici etiam à Jacobi Gretzeri Anaftafio Sinaita, à laudato Nicephoro, ac à Bulgarorum Antiftite Theophylacto. Et omnem hanc doctrinam confirmavit feptima Synodus. Iconoclaftarum fententiam audiamus ex Pfeudo-Synodo, quam in Hieria Palatio celebrarunt fub Imperio Conftantini Ca ballini: Latentur & exultent, & fiducialiter agant bi, qui veram Chrifti imaginem fincerissima anima faciunt, & defiderant, & colunt, & in falutem animæ & corporis offerunt, quam ipfe facratiffimus immalator & Deus nofter ex nobis ex toto maffam affumens fecundùm tempus propriæ Paffionis in typum rememorationem evidentiffimam tradidit miniftris fuis. Sefe namque voluntariè traditurus memorabili & vivificæ morti fuæ, acceptum panem benedixit, & gratias agens fregit, & dans dixit: Accipite & comedite in remiffionem peccatorum, Hec eft corpus meum, Similiter & calicem tradens di xit: Hic eft fanguis meus. Hoc facite in meam commemorationem. Veluti nulla alia fpecie ab ca electa fub cœlo, vel forma imaginari ejus incarnationem valente. Vide ergo quòd imago vivifict corporis ejus preciosè ac honorabiliter facta fit. Quid enim argumentatus eft in hoc fapientissimus Deus? Nonne ut oftenderet & exprimeret evidenter nobis bominibus myfterium, quod operatus eft per fuam difpenfationem? Quia ficut id, quod ex nobis fufcepit, materia fola eft bumanæ fubftantiæ per omnia perfectæ, non figurantis propriè subfiftentem perfonam, ut non additamentum perfonæ Divinitatis intercidat; ita & imaginem materiam pra

conatus myfterii noftri poffibilitatem perfuade-cipuam, id eft, pants substantiam præcepit offerri, re. Et quia Mahometica Saracenorum cœcitas eft carnis luto penitus infixa atque obtenebrata addidit & aliud argumentum: Quin ne hoc quo.

que

alienum fuerit dicere, quod quemadmodum naturaliter panis per cibum, & vinum & aqua per potum, in comedentis & bibentis corpus & fanguinem immutantur, corpusque alterum fiunt, atque à priori ipfius corpore diverfum ; fic propofitionis panis, ac vinum & aqua per fandi Spiritus invocationem & adventum mirabili modo in Chrifti corpus

non figurantem hominis formam, ne idololatria fubintroducatur. Sicut erga corpus Chrifti, quod fecundum naturam fandum eft, utpote Deificatum; ita manifeftum eft, quod adoptione, ideft, ipfa imago ejus fancta eft, utpote per quandam fanctificationis gratiam Deificata. Hoc enim & induftriè gessit Dominus Jefus, ut ficut carnem, quam fufcepit, propria fecundum naturam fanctificatione ex ipfa unctione Deificavit ; fimiliter & Euchariftia pa nem, ut non falfam imaginem naturalis carnis, per fandi Spiritus adventum sanctificandam, Divinum corpus fieri voluit mediante Sacerdote, qui oblationem de communi feparans ad fanctificationem

fanguinem vertuntur, nec funt duo, fed idem unum. Quod argumentum in dialogo cum Saraceno etiam ufurpavit Theodorus Abucara Charrarum in Mefopotamia Epifcopus, ac infi-pertingere facit. Itaque Chrifti caro fecundum nagniter ampliavit. Putatur Sancti Joannis fuiffe Difcipulus. Eodem argumento, cujus Authorem fuprà oftendi effe Sanctum Gregorium Nyf fenum, etiam utitur Sanctus Nicephorus Patriarcha Conftantinopolitanus.

turam animata, & mente prædita, eft unda per
Spiritum Sanctum Divinitate, fimiliter & Divini-
tus tradita imago carnis ejus; Divinus videlicet
panis, repletus eft Spiritu Sando, cum calice vie
tam ferentis fanguinis lateris ejus. Hac ergo de-
quæ in
monftrata eft vera imago difpenfationis
carne facta eft, fcilicet Chrifti Dei noftri, quam
ipfe nobis verus naturæ vivificator & fictor voce pro-
pria tradidit.

[ocr errors]

Eodem tempore Romanum Imperium rexit Leo Ifaurus, Author Iconoclafticæ hærefis. Hic, quo fe oftenderet non effe fine facris imagini bus, afferuit Euchariftiam effe veram ac ab Palmaris difficultas erat de facra crucifixi DoEvangelio prædicatam Chrifti Domini imaginem, ideoque folam poffe ac debere honorari. mini imagine, Etenim veros Christianos fine De denegata veritate, ac afferta fola figura fuit ifta non poffe vivere, altè clamat ipfa per illam fufpecta ifta hærefis. Hinc adverfus ipfam adjun-regenerata ac reformata natura. Et hinc Iconogit Sanctus Joannes: Nec verò panis & vinum corporis Chrifti figura funt, abfit boc, verùm ipfummet Domini corpus Divinitate affectum. Quippe

claftæ retinuerunt facræ crucis imaginem: Verùm fine crucifixo. Omnem humanam formam cenfuerunt effe idolum. Addiderunt fe nequaquam

effe

effe fine crucifixi imagine: Effe fibi Evangeli-| cam ac Divinitus inftitutam ejus imaginem, Eucharifticum panem & vinum. Dominicæ Incarnationis veritatem profitentur ante omnia. Af fumptum hominem profitentur fuiffe perfectum & plenum, & non figuram divinæ perfonæ, fed ipfam divinam perfonam: Ne in Deo effet non Trinitas, fed quaternitas. Profitentur & adverfus Eutychetem, & adverfus Neftorium. Hinc pergunt ad Euchariftiam. Quòd folam in ipfa figuram dogmatizarint, nunquam credidero. Etenim profitentur ipfam effe Deificatam per gratiam Sanctificationis, effe fanctificatam Spiritus Sancti adventu, effe Divinum panem, factum effe Divinum corpus mediante Sacerdote, id eft, folemnium verborum virtute tranfubftantiatum. Et hanc fanctificationem non fine aliqua elegantia vocant Adoptionem. Etenim panis ante confecrationem eft fimplex, nudus, & ab hac tremenda gratia extraneus, adeoque per iftam non malè dicitur in hanc adoptari. Interim hæc fcelerata Synodus figuram magis prædicavit quàm veritatem. Afferuit hanc ex Divino Chrifti Domini Inftituto & juffu effe unicam affumpti hominis imaginem, ultrà quam mulla poffit fingi alia: Quoniam omnis figurans hominis forma introducit idololatriam . Fuit ufa novo locutionis genere. Et Euchariftiam ad novos fines detorfit. Hinc & fe & omnem fuam factionem reddidit de negata veritate fufpectam Et gloriofus Martyr Stephanus, Auxentiani in Bithynia Monafterii Præfectus, illis refpondit nullam hærefim unquam effe unico errore contentam, ideoque & Iconoclaftas de errore provolui in errorem, & pergit: Nullus aliquando tubarum Spiritus, fandorum videlicet Apoftolorum, aut illuflrium Patrum noftrorum, incruentum fa crificium noftrum, quod in commemorationem Chrifii Dei nofiri ac omnis difpenfationis ejus efficitur, dixit imaginem corporis ejus. Nequè enim à Domino acceperunt fic dicere vel confiteri. Sed audiunt Evangelicè, dicente eo: Nifi manducaveritis carnem filii hominis & biberitis ejus fanguinem, non intrabitis in Regnum cælorum . Et accepto pane gratias agens fregit & dedit difcipulis fuis,

ait: Accipite comedite, Hoc eft Corpus meum. Non dixit: Accipite & comedite imaginem corporis mei. Euchariftiæ veritatem pluribus Evangelicis ac Apoftolicis teftimoniis confirmat, & concludit: Ergo liquidò demonftratum eft, quòd nufquam Dominus, vel Apoftoli, aut Patres imaginem dixerunt facrificium fine fanguine, quod per Sacerdotem offertur, fed ipfum corpus & ipfum fanguinem. Et ante fanctificationis quidem celebrationem typos quibufdam Sanctorum Patrum hæc piè vifum eft nominare. Ita locutos affirmat San&tum Euftatium Antiochiæ Patriarcham & Magnum Bafilium. Euftatius hunc Proverbiorum locum, Comedite panem meum & bibite vinum quod mifcui vobis, ita commentatur: Per panem & vinum prædicat typos corporalium Chrifli membrorum. Magnus verò Bafilius in fua Liturgia pofuit hanc orationem: Confidentes appropinquamus Sandlo Altari, & proponentes typos Sancti corporis & fanguinis Chrifti tui, te

deprecamur, te rogamus, &te obfecramus San& de fanctorum per tuæ bonitatis placitum, ut Spiri tus Sanctus tuus ad nos veniat & ad hæc dona propofita, & ea benedicat & fanctificet, & efficiat Chrifi corpus & fanguinem. Pofteriora hæc verba omittit Sanctus Stephanus, & de ipfis fcribit: Quod deinceps infertum, certiorem Patris hujus perfecit intellectum, qualiter antequam fanctificata fuerint, vocata fint typi, poft fanctificationem autem corpus propriè & fanguis Chrifti dicuntur, funt, & creduntur. Et pergit adverfum Iconoclaftas: Ipfi verò viri fortes volentes venerabilium imaginum dea moliri vifionem aliam imaginem introduxerunt, quæ non eft imago, fed corpus & fanguis. Porrò fatigatione & aftutia depreffi, fchifmate pravo femet offundentes, adoptione nominaverunt fieri hanc divinam oblationem. Et quemadmodum hoc dicere eft aperta infania, fic & imaginem afferere corpus & fanguinem Domini habet ampliorem indifciplinatio nis impietatem. Deinde dimiffo mendacio tangunt paucillum quid veritatem Divinum corpus dicentes fieri. Et fi imago corporis eft, non poteft effe boc Divinum corpus. Ergo hinc inde circumdu&tis, invalida omninò manent ea, quæ ab illis fufurrata funt. Sicut enim oculus turbatus non reclè videt, ita & ipfi nequam confufione cogitationum fenfum fuum turbantes, & turbatum reddentes, id ipfum patiuntur quod infanientes, alia fcilicet pro aliis phantafticè paffi: Aliquando quidem imaginem dicentes Sandi corporis Chrifti facrum noftrum facrificium, aliquando verò pofitivè corpus. Porrò hec paffi funt imaginalium formationum vultum ab Ecclefia volentes exterminare, gaudentes fuper everfione Ecclefiafticarum traditionum.

[ocr errors]
[ocr errors]

Docet varia. Primò, Euchariftiæ veritatem lucidiffimè profitetur. Secundò, ipfam fundari afferit in hifce verbis: Hoc eft corpus meum. Tertiò, quod ifta verba non figuram importent, fed omninò veritatem: Eò quod Dominus non dixerit, Hoc eft figura mei corporis, fed, Hec eft corpus meum. Palam loquitur cum Anaftafio Sinaita ac Sancto Joanne Damafceno. Et pofteà ipfum fecuti funt Sanctus Nicephorus Patriarcha, & Archiepifcopus Theophylactus. Quartò afferit, quod confecrata Euchariftia elementa nullus unquam Apoftolus, nullufque Ecclefiæ Pater dixerit effe Dominici corporis aut fanguinis antitypa vel figuras. Quintò, quòd fanctus quidem Eustatius ac Magnus Bafilius ita fint locuti: Verùm de elementis dumtaxat propofitis, feu verbaliter oblatis, nequaquam de confecratis ac tranfubftantiatis. Sexto, quod Iconoclaftæ ftultè dicant hanc elementorum tranfmutationem fieri per adoptionem. Et reverà divina adoptio eft divinæ filiationis fpecies, ideoque cadere non poteft nifi in creaturam intellectualem. Attamen Pfeudo-Synodus per tropum locuta eft, ideoque ifta ejus phrafis non caret omni colore. Septimò, Iconoclaftas Stephanus graviffimè arguit, quòd Euchariftiam dicant Dominici corporis & fanguinis imaginem: Affirmat effe veritatem folummodò, nullo modo figuram. Et hanc ejus phrafim pofteriores Græci funt paffim imitati. Octavo, eofdem arguit quòd circa hoc My

[ocr errors]

Cap. 33.

fterium utroque pede claudicent: Quòd modò | | breviaffet, quidquid pro Latinorum Ecclefia facere
figuram afferant, modò veritatem. Et hinc videbatur, aut omninò tacuit, aut de fuo fuperad-
vides, quòd etiam Sanctus Stephanus certò
non cenfuerit Iconoclaftas errare circà hoc
myfterium, fed dumtaxat habuerit fufpe-

cos.

Et omnem hanc doctrinam probavit feptima Synodus. Etenim hunc laudatum Sancti Stephani librum, licèt in Canonem non admiferit, tamen fibi legi juffit, & fuo firmavit fuf fragio. Non quidem fingulos apices, omninò tamen illa, quæ pro facris imaginibus habet & pro Euchariftia. Quod ipfum fecit Adrianus primus Pontifex. Etenim feptimam Synodum olim penitus abjecerunt Francorum Epifcopi, eique impofuerunt errores varios, inter quos fuit & hic: Quòd magnæ fit temeritatis, ingentifque abfurditatis, facras imagines corpori & fanguini Dominico æquiparare velle. Et Adrianus refpondit: Non æquiparaverunt, utique Patres feptima Synodi, fed magis fcripturaliter dixerunt. Adducit quædam ex memoratis Stephani verbis, & concludit. Et alia plurima adducit Stephanus ex Domini doctrina & Beati Pauli Apoftoli, quæ exarare noluimus, quia in eadem per ordinem fcribitur Sy nodo. Nam æquiparare, ut dicunt Iconoclaste beeretici in eodem pfeudo fyllogo, venerandas imagines corpori & fanguini Dominico, infenfabiliter æquipa raverunt. Affirmat non à septima Synodo, nec ab iftic lecto Stephani libro, fed ab Iconoclaftis facras imagines Dominico corpori & fanguini æquiparari. Addit errorem hunc damnari à feptima Synodo. Ex quo vides quòd ifte feptimi Concilii Francus impugnator aut dormitantibus, aut alienis oculis legerit Acta Synodalia. Etenim hunc à Synodo damnatum Iconoclaftarum errorem adfcribit Synodo. Ejufdem Stephani librum laudavit & probavit Florentina Synodus. Et ad Imperatorem Michaelem tertium fcripfit Nicolaus primus Pontifex: Panis, qui fuper Altare offertur, panis eft quidem communis, fed quando ipfe Sacramento facratus fuerit, corpus Chrifti in veritate fit & dicitur. Sic & vinum, modicum ali quid digna exiftentia ante benedictionem, poft Spiritus fanctificationem fanguis efficitur. Hæc verba fapiunt Græcam phrafim, videnturque omninò defumpta ex Sancto Stephano. Ad Græcos enim hæc Nicolaus fcripfit pro facris imaginibus, noratque hujus Patris effe apud iftos fummam authoritatem. Quidquid fit, in octava ex folis Græcorum Epifcopis conftante Synodo fuit le&ta ifta Epiftola, probata, & inferta Actis, atque ita etiam hæc Synodus Euchariftiæ veritatem patenter confirmavit.

Eandem fidem Græci conftantiffimè tenent etiam poft fchifma Michaelis Cerularii. De Theophylacto Acridenfi apud Bulgaros Archiepifcopo fcribit repertus Conftantinopoli apud Patres Prædicatores Tractatus: Theophylactus Bulgarorum Archiepifcopus eft tempore schismatis à Photio miffus in Bulgariam, ut ipfos Bulgaros, tunc temporis Romanae Ecclefiæ devotos & obedientes, ad Græcorum ritus & obedientiam revocaret. Quod

factum eft. Ifte Theophylactus, cum omnia ferè Scripta Beati Joannis Chryfoftomi fuo ingenio ab

dendo verum intellectum corrupit. Verùm longè aliter fcribit ejus in eodem Archiepifcopatu fucceffor Demetrius Chomatenus. Ad hanc Conftantini Cabafila Metropolita Dyrrachienfis quæftionem, Quo jure cenfentur confecrata Latinorum azyma, prophana, an sancta? refpondet ipfa effe adiaphora & tolerabilia, nec propter ipfa continuandum fchifma. Addit plures à Græcis paffim damnatas Latinorum confuetudines effe iftiufmodi, damnandum folum articu lum de proceffione Spiritus Sancti, ita fentire plures & graves etiam Græcorum Doctores, ac pergit: Quorum unus eft & fapientiffimus Bulgarie Beatus Archiepifcopus Theophylactus. Multis demonftrat ipfum non fuiffe averfum à Latinis, nec alienum ab ineunda cum illis unione. Quod ipfum in fecunda fua Apologia fcribit Joannes Veccus Patriarcha Conftantinopolitanus, qui factam in Lugdunenfi Gregorii decimi concilio unionem admifit, & eft executus. Non ita pridem editæ, quarum plures undecimo fuorum Annalium tomo indidit Dominus Cardinalis Cæfar Baronius, Theophylacti Epiftolæ evincunt ipfum vixiffe fub Pontificatu Gregorii feptimi, ac fub Imperio Michaelis Parapinaci, ac etiam Alexii Comneni. Nempè dictus Michael, cujus iniquam degradationem jacto in Nicephorum Botoniatem anathemate vindicavit laudatus Gregorius, ftuduit fchifma evellere ac reducere unionem, Theophylactum confuluit, & hic opus bonum eft conatus adjuvare. Hinc & dictus Demetrius, & dictus Joannes Veccus, qui fub Gregorio nono tentatam, & tandem fub Gregorio decimo factam unionem adjuverunt, ejus authoritate fuerunt ufi. Hinc item ad Imperatorem Henricum quartum fcribit idem Gregorius feptimus: Conftantinopolitana Ecclefia de Sando Spiritu à nobis diffidens, concordiam Apo- Ep. 31. fiolice Sedis exfpectat. Solam de Spiritu Sancto quæftionem memorat: Quòd nempè Græci omnes, Theophylacti judicium fecuti, circa iftam folam nos errare cenferent, ideoque de ipfa for la litigarent. Non igitur fub Photii, fed fub Michaelis Cerularii fchifmate Theophylactus vixit & docuit. Lucidè docuit Euchariftiæ veritatem.

Quòd à Dominicis verbis, Hoc eft corpus meum, non figuram, fed veritatem omninò importari docuerit, eft fuprà demonftratum. Quod ipfum docet in pluribus aliis locis. Audiamus unicum è commentario Evangelii fecundùm Jo. annem: Attende quòd panis, qui à nobis in my. fteriis manducatur, non eft tantùm figuratio quædam carnis Domini, fed ipfa caro Domini. Non enim dixit: Pants, quem ego dabo, figura eft car nis, fed caro mea eft. Transformatur enim arcanis verbis panis ille, per myfticam benedictionem, & acceffionem Spiritus Sancti, in carnem Domini. Et ne quem conturbet, quòd panis credendus fit caro. Etenim & in carne ambulante Domino, & ex pane alimoniam admittente, panis ille, qui manducabatur, in corpus ejus mutabatur, & fimilis fiebat fan&& ejus carni &in augmentum & fuftentatio

>

nem

Lib. 2.

Cap. 7.

1

« VorigeDoorgaan »