ac in Sacramento, ibidemque à nobis adorari ac manducari. Et tamen ftatim in eodem commentario latiùs exponit iftud myfterium, fubdit de Capharnaitis: Durum illis vifum eft, acceperunt illud ftultè, carnaliter illud cogitarunt, & putaverunt quòd præcifurus effet Dominus particulas quafdam de corpore fuo, & daturus illis. Ille autem inftruxit eos, & ait illis: Spiritus eft qui vivificat, caro autem non prodeft quidquam. Spiritaliter intelligite quod locutus fum. Non hoc corpus quod videtis manducaturi eftis, éga bibituri illum fanguinem, quem fufuri sunt, qui me crucifigent. Sacramentum aliquod vobis commendavi: Spiritaliter intellectum vivificabit vos. Etfi neceffe eft illud vifibiliter celebrare, oportet tamen invifibiliter intelligi. Ipfum de Virgine natum corpus omninò viderunt Apoftoli, ideoque & vifum à fe corpus omninò manducarunt, Quomodo igitur Auguftinus in eodem contextu iftud & adfirmat & negat? Quia idem corpus diftinguit in duo: Non quoad fubftantiam, fed quoad exiftendi modum. 2 qui ipfam de Virgine natam ac in cruce paffam Et uterque ifte loquendi modus dudum vi- Eadem diftinctione utitur in commentario Pfalmi trigefimi tertii. Etenim ad verfum, Accedite ad eum, & illuminamini, fcribit: Accedimus ad eun, ut illuminemur, non quomodo accef ferunt Judai, ut tenebrarentur. Accefferunt enim ad illum 2 ut crucifigerent, nos ad eum accedimus, ut corpus & fanguinem ejus accipiamus. Illi de Crucifixo tenebrati funt, nos manducando Crucifixum bibendo illuminamur. Palàm adfirmat ipfum crucifixum corpus à nobis manducari, Et tamen in prima ejufdem commentarii concione adducit Dominica de hoc myfterio apud Joannem verba, & pergit: Et Difcipuli ejus, qui eum fequebantur, expaverunt, & exhorruerunt fermonem, non intelligentes, putaverunt nefcio quid di rum dicere Dominum noftrum JESUM Chriftum quòd carnem ejus, quam videbant, manducaturi effent, & fanguinem bibituri, & non potuerunt tolerare. Furor & infania videbatur dare carnem fuam manducandam hominibus, & bibendum fanguinem. Eadem diftinctione utitur in habito ante Altare ad Infantes fermone, quem libro de Baptifmo Ethiopis fubnexuit Sanctus Fulgentius. Egreffis de facro Fonte Neophytis Sacrofanctam, de qua Catechumeni tot mira audierant, Euchariftiam mox oftendebat olim Epifcopus, & ipfius myfteria exponebat. Hoc ipfum in laudato fermone facit. etiam Sanctus Auguftinus, & adjungit: Poteftis modò dicere mihi, præcepifi ut credamus, expone ut intelligamus. Poteft enim in animo cujufdam talis cogitatio oboviri: Dominus nofter JESUS Chriftus novimus undè acceperit carnem de Virgine Maria. Infans lacatus eft, nutritus eft, crevit, adftia, paflim tamen dixerunt contineri. Hæc lojuvenilem ætatem perduclus eft, à Judæis perfequendi fpecies eft ipfis longè familiarior. Hac cutionem paffus eft, ligno suspensus eft, in ligno interfectus eft, de ligno depofitus eft, fepultus eft; tertia die refurrexit, qua die voluit in cælum adfcendit. Illuc levavit corpus fuum, undè est ventu rus, ut judicet vivos & mortuos. Ibi eft modò fedens ad dexteram Paris. Quomodo eft panis corpus ejus? Et calix, vel quod habet calix, quomodo eft fanguis ejus? Ifta infantes adversùs Auguftinum, Et ad iftas voces circumfcribendas feptimus. Gregorius habuit firma fundamenta. Etenim Sanctus Auguftinus ac alii Patres, licèt ipsum è Virgine natum ac in cruce paffum corpus quandoque dixerint non contineri in Euchari Auguftinus utitur in libris adversùs Fauftum 154 dens autem ipfa eft perfonalis veritas, in quam re commentario: Homicidis donatus eft fanguis Domi- Et hoc in cardine pendet lis, quam cum Santi Medardi apud Sueffiones Monachis habuit venerabilis Guibertus, Abbas Sandie Marie apud Novigentum. Audiamus ejus litteras, operi de Sanctorum pignoribus præfixas, ad Odonem Abbatem Sancti Symphoriani: Subnotavit Adverfarius meus, quòd panis ac vini myfterium Vicarium Chrift appellaverim: Quod ob boc fibi minùs idoncè dictum vifum eft, quia id, quod Vialivarium dicitur, minus eo, cuius Vicarium eft, quo modo æftimatur. Sed fi dicta mea attendisset, quibus. quod eft ex virgine, & fignificati, .. conftat, à me fæpènumero identiquod in tas enunciatur, omnis ejus illicò ambiguitas fopiret, cum ipfa verba Dominica mox inibi fubjecla ad fui memoriam id fieri imperant, numquam de viciffitudine quæftio moveretur. Quis repræfentandi cujuslibet dubi met .. • ...... ....... enim Vicar ....... ...... memoriam in. tia, fi aliud effet, quàm ipfa proprietas, non major Sueffionenfe Sancti Medardi Monafterium adferebat fibi effe Chrifti Domini denten, atque ita illi fiebat, quod Joanni Hierofolyma Epitat, quod fuper repræfenta novat? Magis planè in causa esse videtur, quòd fcopo eveniffe fcribit Sanctus Hieronymus: SumSpiritus Sandlus Pignus dicitur, quòd filius ipfeptibus abundas, & totius mundi religio lucrum Splendor gloriæ, Figura fubftantiæ, & aliàs Imago Dei appellatur. Et certè Vicarium quid obfiftat vocari, non video. Quod & ipfe cotidianum appellat. Ac fi fuggereret fic eo in præfenti, dum dicitur, Hodie, utendum, ut ad illud æterne fruendum, quod confidet Paternæ dexteræ, nos ducat, Quod planè fic in hoc fæculo fruendum mandat, ut in fæculis fæculorum, cum ad fpeciem hujus originis pertigerimus, fieri non egeat, fentire non poffum, quin opportunè vicis cujusdam speciem, ipfa licèt omnimoda veritas, gerat. Secundus de Sanctorum pignoribus liber habet hunc titulum: De Corpore Domini bipartito, principali scilicet ac myfico. Et liber ipfum exponit: Etfi probari poCap. 1. eft hoc in terra refediffe de ejus proprio, miror quam viciffitudinem noluerit nobis dimittere in corpore figurato. Figurato, inquam, quod fic umbra fit fecundùm fpeciem, ut non difcrepet à virtutis efficacia fecundùm præcedentem veritatem. Præce tuum eft. Omnia hæc editis libris ftrenuè im- Ete Epift. 61. C. 4. 8.c L. 4. C. 15. Etenim Deus Verbum eft imago ac figura pater-1|cipiendo deficit, deinceps corporalis Chrifti præfen- tia non eft quærenda, fed fpiritalis retinenda. L. 2. P. Ad hanc Heriboldi de Sacramentalibus accidentibus quæftionem, An redeant in naturam prifinam, feu an fuam annihilatam fubftantiam recipiant, Rabanus rectè repofuit: Superflua eft bujufmodi quæftio. Et tamen addidit hocce fuum judicium: Quæ eft ratio ut hoc quod ftomacho digeritur, & in feceffum emittitur, iterùm in ftatum priftinum redeat, cùm nullus hoc unquam fieri adferuerit? Aliam quæftionem propofuit nefcio quis Guntardus, & Amalarius Fortunatus refpondit: Non eft mihi difputandum de fumpto à fidelibus Dominico corpore, utrùm invifibili ter adfumatur in cælum, an refervetur in corpore nofiro ufque in diem fepulturæ, aut exhaletur in auras, aut exeat de corpore cum fangine, aut per poros emittatur. Hic folùm cavendum eft, ne Jude corde fumam illud. Amalarius erat natura phlegmaticus, fumpta Euchariftia cogebatur ftatim fpuere, quandoque putabatur exfpuere aliquid Sacramenti, ideoque addidit de alia circa hoc quæftione: Si fortè me ignorante, aut non confentiente, exierit de ore meo aliquid ex corpore Domini, non putes quòd ipfum illuc dirigatur, quo non voluit, feu non vult venire. Et rursùm adjungit Domini eft corpus fuum per artus & venas diffundere ad vitam æternam. Non de Sacramentalibus fpeciebus, fed de ipfa Dominici corporis fubftantia videtur quæfiviffe Guntardus, & nihil definitum Amalarius refpondit. Exftat Epiftola in fpicilegio Luca Dacherii. Eamdem quæftionem movet ac refolvit in fpeculo de Ecclefiæ myfteriis Hugo de Sancto Victore: DiCap.7. cit forfitan cor tuum, ubi eft corpus Domini, poftquam fumpfi illud & manducavi? Audi ergò. Corporalem Chrifti præfentiam quæris? In calo quære. Tecum per corporalem præfentiam ad tempus effe voluit: Quando & quamdiu neceffe fuit. Exhibuit ad tempus præfentiam corporalem, ut per illam ad fpiritualem inveniendam excitaret & juvaret. Et poft quædam: Quando in manibus tenes ejus Sacramentum, corporaliter tecum eft. Quando ore fufcipis, & quando ore manducas, corporaliter tecum eft. Denique in vifu, in tadu, in fapore corporaliter tecum eft. Et quamdiu fenfus tuus corporaliter adficitur, ejus præfentia non aufertur corporalis. Poftquam autem fenfus corporalis in per Tom.7. C. 17. n. 33, Exftat Rabani Mauri liber de cruce, in quo hæc habentur de Euchariftia: Neque obfervandum, ficut Apocryphorum monimenta decernunt, donec digeratur in corpore, ne communis cibus accipiatur, fed fatis invigilandum, ut anteà quifque femper fe præparet, & poft acceptam gratiam nul lus fe reddat indignum. Et infrà: Frivolum eft, ficut in eodem Apocrypho libro legitur, in hoc myfterio cogitare de ftercore, ne commifceatur in digefione alterius cibi. Denique ubi spiritualis esca& potus fumitur, & Spiritus Sanctus per eum in homine operatur, ut fi quid in nobis carnale adhuc eft, transferatur in fpiritum, & fiat homo spiritualis, quid commixtionis habere potuit? Quantùm igitur diftat vita illa æterna ab ifta mortali vita, tantùm & ifte cibus omninò præeminet ab illo communi, quo nobifcum etiam animalia vivunt. Difertè profitetur Eucharifticas fpecies non digeri in stomacho, non admifceri illic communibus alimentis, nec abire in feceffum. Addit ea effe Apocryphi Scriptoris commenta, utique illius qui fe finxit Ro manorum Epifcopum Clementem, compilato Cap. 61. rem Apoftolicarum conftitutionum. Et hinc fcribit Thomas Waldenfis fuiffe duos Rabanos, uti perfona, ita & fententia penitùs diverfos. Eft ejus fingularis ac non fundata opinio. Secundum enim Rabanum omnes ignoramus. Et ifte Thomas etiam docet fpecies effe incorruptibiles, ideoque nec ab aere putrefieri, nec à muribus rodi, nec ab igne poffe abfumi. Hanc Sancti Guitmondi fententiam conatur multis ftabilire. Et hæc fententia, & maturè introfpiciatur, non caret fundamento. Etenim Græci habent duplicem benedicte aquæ fpeciem: Majorem, & minorem. Hanc fingulorum ferè menfium Kalendis, iftam ad miniftrandum facrofanctum Baptifma confecrant in folo fefto Dominicæ Epiphaniæ. Uti nos in Pafchali vigilia. Ejus benedictionem meritò titulant Sanctificationem majorem. Ipfam cenfent adeò fanctam, ut eam non minori, quàm Dominicum fanguinem, reverentia fumant: Utique cum facro Antidoto impofitam Euchariftico cochleari, & non nifi in integro gratiæ ftatu, ac præmiffa Sacramentali confeffione. Et hæc fanctificatio ipfam aquam reddit toto anno incorruptibilem, immò etiam incorruptibilitatis in alia elementa derivatricem. Audiamus Leonem Allatium in Epistola ad ad Paulum Zachiam de quorumdam Græco-1,ptus. Vigefimo hujus fæculi anno violenter , rum opinationibus. Die Epiphaniæ facro, Græci folemni fupplicationum ritu aquis benedicunt, ea beCap. 24. nedictione, quam ipfius'quv x'yıxoμor vocant. Tum demum aqua illa omnium direptioni relinquitur, qui accurentes alii majoribus, alil minoribus phialis eam exhauriunt, domumque referunt, & poft fedulam per domos adfperfionem in vasa vinaria ingerunt, quæ cum fint plena, nec eam admittant, quantum aqua in dolium inferunt, tantum vini ex foramine bauriunt. Teftimonio omnium comprobatum eft, vinum erutum, fi piis locis vel pauperibus diftribuatur, vinum dolii conservari; fiin ufus proprios avaritia converterit, non multo poft tempore acetum fieri. Quare eo die per universam urbem amphora plena vino, hac atque illac, fumma totius populi lætitia, ad egenos & pia loca, fobrios etiam homines abundè feftinant. Neque hefterna eft ifthæc Dei gratia. Etenim ipfam, uti antiquam, laudat in vigefima tertia, quæ de Chrifti Domini Baptifmo eft, ad Antiochenum populum homilia Sanctus Joannes Chryfoftomus: Hæc dies eft, qua baptizatus eft Dominus, & aquarum naturam fanctificavit. Idcircò etiam in hac folemnitate fub mediam noctem omnes, cùm aquati fuerint, domum latices referunt ac recondunt, & per integrum annum confervant, utpotè quod hodierna die fanctificatæ fint aque. Fitque miraculum evidens, dum nibil temporis longinquitate aquarum illarum natura vitiatur, fed integro anno, atque etiam biennio, & triennio fæpè, quæ hodiè fuit baufta, incorrupta & recens permanet, ac poft tantum temporis cum iis, quæ nuper fucrint è fonti bus eduda, certat. An ifta nocte Antiocheni in Oronte aut aliis flaminibus, an in fanctificatis Cap. 76. fontibus fe balnearint, effe poffit quæftio. Nam quod quidam Itali fuos infirmos in benedicta aqua olim balneaverint, teftatur atque improbat in fuo Capitulari venerabilis Atto Epifcopus Vercellenfis. Et vice verfa quòd Afti paffim omnes in Sancti Joannis Baptiftæ fefto mare intrarint, baptizarint fefe, atque ita Dominicum, aut certè fuum, Baptifma rememorarint, refert & graviter damnat in fermone de diverfis Sanctus AuguftiSerm. 59 nus. Et hoc ipfum hodiè in Epiphanie fefto agere dicuntur Abyffini ac Mofcovitæ. cap. 4. intrufus illi fuit Lutheranus Præfectus: Aquas Certè Euchariftica benedictio eft baptismali CAPUT II. quidam alii An Sanctus Nicephorus, I Stam loquendi fpeciem ufurpant etiam San &tus Stephanus, Auxentiani in Bithynia Monafterii Abbas & Martyr, Sanctus Joannes Damafcenus, & alii Iconoclaftica hærefi pofte riores. Et laudati Stephani Scriptum fibi præ legi fecit feptima Synodus, ideoque & probavit Verùm plura obftant & Latinorum & Græcorum Patrum antiquiora teftimonia. Eorum plures adfirmare videntur facro-fanctam Euchariftiam effe Dominici corporis non veritatem, fed folam figuram. Etenim in tertio adversùm Marcionem libro Tertullianus adducit hæc impiorum Judæorum apud Prophetam Hieremiam verba, Mittamus lignum in panem ejus, & commentatur: Utique in corpus. Sic enim Deus in Evange Quidquid fit de Antiochenis, certum eft ipfos non ex communi flumine aut rivo, fed ex facro fonte benedictam aquam haufiffe, & hanc folam fuiffe incorruptibilem. Hoc omninò fuadent hæc verba: Aquarum illarum natura. Altè clamant Joannem non de quibufvis aquis loqui, fed de folis ifta die fanctificatis. Etenim facri fontis benedictio eft adeò antiqua, ut ipfam in litteris ad Januarium Numidiæ Primatem laudet etiam Sanctus Cyprianus. Et iftam à nobis item Latinis benedictam aquam fuiffe apud plures Ecclefias incorruptibilem, exemplis demonCap. 10. ftrat in fecundo libro de benedictionibus Jacobus Gretzerus. Haldenslebienfe propè Magdenburgenfem Civitatem Sanctimonialium Mona-lio quoque veftro revelavit, panem corpus fuum fterium femper retinuit orthodoxam fidem, appellans, ut & hinc jam eum intelligeres corporis fui fignum pani dedisse cujus retrò corpus in panem Prophetes fignavit, ipfo Domino boc Sacramentum poftea interpretature. Et in quarto libro: Domi nus Cap. 19. meus, fed quia bunc fignificabat. Et in tertii Pfalmi com- Cap. 49. nus acceptum panem, & diftributum Difcipulis, Cap. n. 28. 17. quentes arguat effe mentitos nifi quia iftos dies. imam femel in cruce oblatam, frivolum eft, cùm fimul vocet vel Euchariftiam, vel Sacramentum corporis. Cæterum quo fenfu voces carnis & fan. ramus quando feipfum explicat dicens Sacra Sanctum Auguftinum à nobis in Romanæ fidei patrocinium & communionem advocari, pef fimè indigatur in quarto inftitutionum libro Joanne Calvinus, & adjungit: Paucis oftendam Auguftinum fine controverfia totum effe noftrum. Primò adducit Auguftini locum ex libro adversùs Adimantum Manichæi Difcipulum. Legem, quæ brutorum animam effe fanguinem, ideoqueguinis ufurpet, non eft quod longo circuitu quæhunc adfirmat non comedendum, exponic ibi Cap. 12. Auguftinus, & addit: Poffim interpretari Præceptum illud in figno effe pofitum. Non enim Dominus dubitavit dicere: Hoc eft corpus meum, cum fignum fui corporis davet. Hanc propofitionem, Pecoris anima eft fanguis, & hanc, Panis eft Chrifti corpus, adferit effe ejufdem forme, & fimiles huic Petga erat Chriftus. Et adjungit hunc effe fenfum: Petra fignificabat Chriftum. Quod ipfum repetit in fecundo libro adversùs Cap. 6. Prophetarum ac legis Adverfarium: Sic diclum eft, Anima omnis carnis fanguis eft, quomodò didum eft, Petra erat Chriftus. Non quia hoc erat, menta ex fimilitudine rerum, quas fignant, nomi- Adducit ibidem & hunc Auguftini locum ex N. 21. |