Lib. 2. E dave folent, pro malluviis utebatur. Auferebat par... ticulas de venerandis crucibus, item ornatum maximi pretii de immortalibus Chrifti oraculis, eifque pro monilibus & torquibus utebatur. Ipfos verò codices aliis Imperatoriis folis, quæ nihil haberent admirationis, involvebat. Et graviter fuccenfebat eis, à quibus ponebatur ea faðła non expedire Re piffet, nec aliud effe quàm facrilegium, eofque ut manifeftè deliros & honeftatis ignaros arguebat. Licere enim Imperatori omnia, & inter Deum ac Regem, quod ad terrenarum rerum gubernationem at⋅ tineret, non eam effe repugnantiam, quæ fit inter negationem & affirmationem, contendebat, ac ut probaret fe eo nomine non effe reprehendendum, primi fummi illius inter Chriftianos Imperatores Conftantini exemplum adducebat, qui alterum clavum, quibus gloriofus Dominus execrabili cruci fuit affixus, frænoequi inferuerit, alterum galeæ infixerit. Blafphemum errorem acerrimè damnat Nicetas, & adjungit de ifto Conftantini facto: Ifaacius caufam de indufiria dissimulabat, cur Chri ftianæ religionis Princeps ejufmodi rebus se ornaverit, ut videlicet Gentilibus oftenderet prædicationem crucis effe Divinam potentiam, quam ipfi ut dementiam adfpernabantur. Hic eft ille Ifaacius Ange Menander Protector: Biganes aquiminaria, &, pocula, & alia pretiofiora mobilia, quæ Dei cultui inferviebant, ad Mauritium mifit, orans ut ea pro oppidi redemptione fumeret, ab obfidione defi fteret. Sed Dux, ubi hæc vidit, etiamfi talia ef fent ut eum permovere potuissent, tamen contempfit. Mluc enim dixit fe veniffe, non ut Sacra expilaret, aut Chrifto bellum faceret, fed potiùs ut Chrifto opi-ligiofo Imperatori, qui pietatem à Majoribus accetulante & juvante bellum gereret, & recla de fide fentientes contra Perfas, qui à vera Dei cognitione aberrabant, in primo auctoritatis gradu collocaret. Norat vafa hæc & ornamenta ex nullo titulo poffe transferri ad Laicos, aut ab ipfis detineri. Et inter articulos, ob quos lbam Epifcopum poftulavit ad degradationem Clerus Edeffenus, fuit quòd facra Ecclefiæ ministeria distraxiffet, & sibi refervaffet pretium. Quod ipfum ad Patriareham Severum degradandum allegarunt apud Joannem fecundum Patriarcham Conftantinopolitanum ac ejus Synodum Clerici & Monachi Antiocheni. Exftat libellus in Synodo fub Menna Patriarcha. Et Venafranæ Ecclefiæ Clericos, qui L. 1. E. facra ejus vafa ac ornamenta, nefcio cui Judæo pit. 66. vendiderant, excuffi Divini timoris damnat Magnus Gregorius, & per Anthemium Subdiaconum, Apoftolici in Campania Patrimonii Re&torem, relegari mandat ad perpetuam poeniten-ius, qui per fratrem fuum Alexium Angelum tiam, cogique Judæum ad omnium reftitutionem. Ejufmodi venditionem affirmat non folùm Canonibus, fed & legibus effe damnatam ideoque irritam modis omnibus, nec Ecclefiam obligari ad pretii refufionem. Quod ferè ipfum adversùs nefcio quos alios Italiæ Clericos fanxit in litteris ad Joannem Syracufæ Epifcopum. Nefcio quos Sacerdotes, ex facris vafis bibentes & edentes, horrendè damnant tertia Bracarenfis Synodus, & decima feptima Toletana. Effe Balthafaris Regis facinus adfirmat in fuo Capitulari Sanctus Theodulphus Epifcopus Aurelianenfis. Plura hujufmodi Decreta & exempla adduxi in fcholiis ad Synodum Chalcedonenfem. Et hinc quofdam, crimen iftud non effe degradatione dignum afferentes, meritò culpat in Conftantinopolitanæ, apud Apoftolorum Bafilicam celebratæ, Synodi Commentariis TheoCan. 10. dorus Balfamon. Fundabant fe illi in feptuagefimo tertio Apoftolorum vulgari Canone: Vas aureum vel argenteum, vel velum fanctificatum, nemo ampliùs in fuum ufum convertat. Si quis deprehenfus fuerit, muldetur. Advertebant quod Canon dumtaxat mulctari jubeat, non degradari. Verùm parvi ponderis eft ifte Canon, & iftam mulctationem de degradatione Ecclefia femper intellexit. Ob iftud crimen etiam Fredericum fecundum Imperatorem degradavit Synodus Lugdunenfis. Lib. 7. Can. 3Culo 4. C. 13 7. Peffimum hac in re fuiffe Imperatorem Ifaa Lib. 3. c. cium Angelum fcribit Nicetas Choniates:Ifaacius ea fuit audacia, ut facra vafa profanaret, & templis avulfa menfis fuis adhiberet. In commefationibus quoque ex gemmis pretiofis & folido auro, calicum inftar, facla donaria, quæ fuprà Imperatorum monumenta pendebant, manibus verfabat, & peIvibus infuperabilis elegantie, quibus fe Levite Sacerdotes, dum facra Myfieria tractant, mun Imperio privatus, noftros Flandros magnis pro- Porrò Gregorii noftri temporibus graffabatur Lib. 2. Ep. 15. 124 ereptum calicem fub fictæ neceffitatis fuco vendidiffet, fuiffe à Deo percuffum fcribit in litteris ad Defiderium Caffinenfem Abbatem Sanctus Petrus Damiani, & adjungit: Timeat, quifquis ne dum Ecclefiaftici minifterii utenfilia diftrahit quafi fecurus ambulat, latentis eum judicii laqueus Hoc item tempore factum eft comprehendat Fol. 853. quod de quodam Conftantinopolitani Imperatoris Michaelis Parapinacii milite fcribit Joan. nes Schylitza: Quidam ex militibus Macedonice phalangis, cum ab eo repeteretur facra res, neque adduci poffet ut id faceret, humeris ab anthrace depafiis obiit, juftitia haud differente, ut mos eft fupplicium, fed ad exemplum Pofterorum ipfum perimente. Adversùm hujufmodi exceffus emifit nofter Gregorius præfentem Canonem, Lucet ex ejufdem litteris ad Raynerium Epifcopum Aurelianenfem: Inter cætera, quæ olim perverfa men· te egifti, penè cuncta Ecclefiæ tibi commiffæ ornamenta, pallia videlicet, calices, thuribula, pate Lib. 5. yas, & cætera Deo facrata, non ad utilitatem Dei præfatæ Ecclefiæ, non in adjutorium pauperum captivorum, fed ad libitum tuum, & inanem gloriam atque fuperbiam diftraxifti. Ei, nifi fe purget, minatur degradationem. Antiquam exceptionem continent hæc Canonis verba: Sine certa utilitate, aut gravi neceffi tate. Præfertim neceffitate alendorum pauperum, aut redimendorum captivorum. Etenim à Seleucienfi Synodo ob diftracta Ecclefia ornamenta degradatum Sanctum Cyrillum Hierofolyma Epifcopum, quòd ad levandam pauperum necef fitatem diftracta à fe probaret, reparavit Synodus Conftantinopolitana. Et Syrmienfis per Schytas obfeffe civitatis Epifcopum, quòd nefcio cui Conftantio ad fe & alios captivos cives redimendos tradidiffet facra Ecclefiæ vafa, laudat Prifcus Rhetor & Sophifta. Et de femetipfo Lib. 2. c. fcribit in officiorum libris Sanctus Ambrofius: 28. , monimenta Lib 7. C. 28. Lib. 2. c. j. 20. 24. Hiftoria Socrates: Acacius hanc militum miferiam tramni Francorum Regis captivitate liberandis Optimè Mauritius Dux à Bigane Perfa Chlo. roma L. 4. C. 4 Lib. 3. C. 10. romarenfis Ecclefiæ minifteria refutavit. Ea enim poteft, ut prope arcam, vel in ea domo, in qua quod vafa facrata non his deputanda locis vel gemmis pretiofis ornata. Sed non eft paffus ea confringi. Cuneta enim Ecclefiis & Bafilicis San-funt. Senfit Dominus ultionem Divinam esse, eò &torum difpenfavit ac tradidit. Non quòd ea rapuerit, laudat, fed dumtaxat quòd ipfa nec conflare præfumpferit, nec fibi detinere. Ea enim conflare fpectat ad folos Epifcopos, detinere autem quis Laicus non poteft vel per modum pignoris. Hinc enim in primo fuorum Capitularium libro ftatuit Hincmarus Metropolita Remenfis: Nullus Presbyter præfumat calicem, vel patenam, aut pallam Altaris, vel veftimentum Sacerdotale aut librum tabernario vel negotiatori, aut cuilibet Laico vel fœminæ in vadimonium dare. Fundat fe in fumma iftorum minifteriorum fanctitate. Et inter caufas, ob quas Rothaldum Sueffionenfem Epifcopum degradarit, in litteris ad Nicolaum Pontificem allegat quòd ille aureum calicem tabernario, In laudatis ad Bonum Epifcopum litteris rectè & argenteas coronas nefcio cui Judæo oppigno- addit Magnus Gregorius: Sed & illud veftra Lib. 6. raffet. Et Ratherii Veronenfis Epifcopi ad Fraternitas debet effe follicita, ut fi quidem de pre- Ep. 35. fuos Presbyteros Synodica habet Epiftola: dicta Ecclefia argentum eft, fuprafcriptam quantiEpift. 17. Sacra vafa & veftimenta Sacerdotalia nolite in tatem accipiat, alioquin de facratis vos vafis præbere pignore dare negotiatori vel tabernario. Effe anti- neceffe eft. Nam ficut omninò grave eft fruftrà quum Canonem oftendit fuprà memoratus Ro- Ecclefiaftica minifteria venumdare, fic etiam culpa manus mercator Sylvanus, qui fibi à Conftantio eft imminente neceffitate res maximè defolate Ecclefie oppignorata Syrmienfis Ecclefiæ Minifteria deti- captivis fuis præponere, & in eorum redemptione nere non præfumpfit, fed tradidit primo obvio ceffare. Et in litteris ad Fortunatum Epifcopum: Sacerdoti. Et fuprà audivimus à Sancto Ambro- Ne facrorum vaforum venditio ad veftram poffit Epift. 13. fio: Poculi myftici forma de Ecclefia non exeat, ne invidiam pertinere, oportet ut in Joannis Defenforis ad ufus nefarios transferatur. Formam iftam noftri præfentia ufque ad quantitatem debiti diftrahi, priùs conflandam, aut in frufta comminuen- & eorum folvi pretium creditoribus debeat, quatenùs dam, vario teftimonio eft jam ftatim confirma- dum hæc res hujufmodi fuerit observatione completa tum. Et hinc Sanctum Cyrillum Hierofolyma nec creditores mutuata pecuniæ damna fentiant, Epifcopum, non tam ob publicæ famis caufa. nec Fraternitas veftra invidiam nunc vel quandodivenditum, fed potiùs ob non confractum Ec- que fuftineat. Affirmat facra minifteria non nifi clefiæ ornamentum fuiffe degradatum à Seleu ob ufualis pecuniæ inopiam poffe vendi: Et non cienfi Synodo, oftendunt hæc Hermiæ Zozo- nifi ad limites præfentis neceffitatis. Addit in offimeni verba: Fama eft quemdam animadvertisse ciorum libris Sanctus Ambrofius inter ipfa etiam mulierem scenicam pretiofo monimento, quod ipfe minifteria fervandum ordinem. Vendenda priùs donarat Ecclefiæ, amictam esse, curiosè ab ea quæ- effe non initiata feu non confecrata, confecrata fiffe, undè illud baberet? comperiffe mercatorem ei autem ultimo loco ufque ad extremam neceffivendidiffe mercatori autem Epifcopum. Non tatem fervanda. Ex quo vides Ecclefiafticorum enim folùm à Conftantino datum veftimentum vaforum confecrationem effe longè antiquiffi Cyrillus vendiderat, fed ferè omnem Ecclefiæ & à noftris Lutheranis & Calvinistis thefaurum. Et ob fimiles eventus Ecclefia juffit perperam contemni. Addenda hìc eft & laudati quævis fua minifteria confringi ante venditioFulberti doctrina: Perpendere potes, quia fi nem, & Laicis ex nulla neceffitate oppignora- omninò grave eft vendi ea, que minora funt ri. Eruditam, qua infigniter id demonstrat Ecclefie Minifteria fine certa neceffitate, facrileSanctus Fulbertus Carnutenfis Epifcopus, Epi-gium eft & omninò gravissimum, abfque maxima Tom, 2. ftolam nuper vulgavit Lucas Dacherius: Vendi pauperum indigentia excellentiora illa videlicet poteft, aut in frufta comminui facrum minifterium,vafa facrata & cruces venumdare. Quapropter fed incongruum eft ut in vadimonium ponatur. noverint omnes Miniftri Ecclefiæ, quia gregi cui Etenim fæculares perfonæ debitam reverentiam præfunt, ut puta his qui funt pauperes Chrifacris minifteriis nefciunt impendere, quoniam hic fi, fcilicet Monachis & Canonicis Regularibus, ufus non eft eis commiffus. Fortaffe autem contingere vel Religiofis quibufque communiter viventibus, Chrift. Lupi Opera T. VI. L.4.C. 24. mi mam, fi 1 priùs omnia neceffaria miniftrare moderata diftribu- mia. Dum Longobardorum impietas devaftaret Italiam, Ecclefiarum fuarum thefauros in Siciliam aut alia tuta loca deportarunt, & fuis iftic Collegis aut ipforum Ecclefiis dederunt aut commendarunt varii Epifcopi & Clerici, & hifce defunctis illi iftos fibi retinuerunt. Et interim Chriftianam fidem fufceperunt Longobardi, atque ita, licet non Romano Imperio, fuis tamen Ecclefiis pacem dederunt. Hinc omnes iftos qua1.3. Epift. quaversum difperfos thefauros per Cyprianum Diaconum Apoftolici in Sicilia Patrimonii Rectorem, quæri & colligi juffit Sanctus Papa Gregorius, & fuis reddi Ecclefiis. Etiam Alerienfis Ecclefiæ, quæ Severinus Epifcopus in Sardiniam deportaverat, minifteria colligi & 1.4.Epift. reddi juffit per Petrum Notarium, Apoftolici 16. 9. L/ 7. in- ibidem Patrimonii Rectorem. Quod ipfum de Auftriaci vinculis liberandum feciffe & Anglica, nam Ecclefiam, fuprà audivimus. Etiam de patre fuo Alexio Imperatore, longis & per Robertum Guifcardum & per Turcas bellis vexato, ideoque ad inopiam redacto, fcribit Anna Comnena Tandem prævalente in dies metu Roberti, perditis rebus, quafi ad facram anchoram Ecclefiafticorum thefaurorum adjecta naufragantis Reipublicæ eft cogitatio. Replicati ad obtentum rei parum in vulgus plaufibiles veteres Canones, quibus in redemptionem captivorum impendi facras pecucunias, conflarique vasa templorum fas esse cavebatur. Admonebant incidisse tempus illud, Servire enim fervitutem miferabilem, & in exitum animæ ac periculum falutis præfens, fub Dominis infidelibus Chriftianos per Orientem innumerabiles. Quibus fuccuri poffit non ex ipfis quidem celebribus, "idiana religione frequentatis facris ædibus redemptionis pretio petendo, fed ex defertis, nullunque jam ferè ufum habentibus, quæ magna donariorum veterum copia refertæ nihil aliud nifi facrilegia nocturnorum furum expectarent aut provoca rent. Addidit Alexius facra hæc donaria à fe dumtaxat in mutuum poftulari, poftmodùm fideliter reftituenda. Et hinc Patriarcha & Synodus precibus annuerunt. Verùm dum executio fieri cœpit, potenter interceffit Leo Chalcedonenfis Epifcopus, & de ipfo pergit Anna: Leo cùm è valvis templorum, quæ ad forum æris venalis procul ab opportunitate populi fita, minori concurfu tenebatur, auri & argenti laminas atque emblemata revelli cerneret in medium irruens voce libera interceffit, nec ulli excufationi neceffitatis aut allegationi prifcorum Canonum concedere quidquam voluit. Quin etiam ex eo tempore contumeliosè atque impotenter invebi confueverat in Auguftum, præfentemque in os objurgare, quoties ille redibat in Regiam urbem. Ego nec Alexii, nec Leonis caufam velim fufcipere. Leoni interim fe adjunxit omnis populus. Quomodo Alexius multa Apologia fe purgaverit, culpam fuerit faffus, petierit publicè veniam, omnia reftituere promiserit, ac etiam reftituerit, longè exponit Anna. Pro vendendi hujus thefauri legitima caufa rio, neceffitas permittit procedi ad ifta extrema remedia. Quod de neceffaria ante venditionem conflatione Patres conftanter adfirmant admittit hanc à Sancto Fulberto laudatam exceptionem: Alteri Ecclefie venumdari poteft facrum minifterium, ut in ipfo idem officium, quod anteà, celebretur. Lib. 5. UT CANON X X, Sacerdotes fine licentia fui Epifcopi, & Monachi de notis Monafteriis fine fuorum Abbatum licentia non recipiantur. Que SCHOLI O N. Uòd non foli cum fua Ecclefia Epifcopi, fed & quivis cum fuo titulo Clerici fpirituale atque immobile habeant conjugium, Epift. 1. rectè advertit in litteris ad Robertum Pontiniacenfis Monafterii Priorem Stephanus Epifcopus Tornacenfis. Amborum vinculum eft omninò traditio Apoftolica, prius tamen fuit femper longè firmius. Clericum enim de titulo, intra eandem Parochiam, ad titulum transferre femper licuit Epifcopis. Semper item aliqui de Parochia ad Parochiam fuere vagati, & femper repererunt Epifcopos, à quibus reciperentur. Hinc omni fæculo clamarunt varii Canones: Alterius Clericum nemo recipiat. Nam aut liber tatis libido, aut Epifcopalis in commiffa crimina difciplinæ fuga, aut feminandi erroris pruritus fecit paffim Clericos vagari. Etiam Clericorum inopia plures Ecclefiæ frequenter laborarunt. Et filius Patrem, fervus Dominum, uxorem maritus non poteft deferere aut mutare. Ita nec Clericus titulum, longè minus Parochiam. Eft omninò adulterium & Apoftafia. Cujus Canonis adeò tenax fuit Romana femper Ecclefia, ut in fuo Chronico fcribat Nicolaus Trivettus: Bonifacius octavus ftatim poft fuam creationem EpiA. 1294 fcopum Oftienfem fuper quibufdam in Cardinalium præfentia arguens durissimè, pallii ufu privavit. Caufam fuprà exprefferat: Cœleftinus quintus, defundo Epifcopo Oftienfi fratre Latino Ordinis Fratrum Prædicatorum, in loco ejufdem fubftituit fratrem Hugonem de Bellona, ejufdem Ordinis, qui priùs tituli San&te Sabine fuerat Presbyter Cardinalis. Hunc ergò pallii ufu privavit Bonifacius, quòd fe de titulo ad titulum transferri permififfet. Hinc Cardinalium translationem non nifi poft exftinctum Clementinum fchifma admifit Romana Ecclefia. Quòd varii tituli tunc haberent duos aut tres Cardinales, translatio fuit penitus neceffaria. Pofteà intravit & feniorum Cardinalium optio, de cujus origine & juftitia eruditiffimum opufculum nuper edidit Eminentiffimus ac Reverendiffimus Dominus Francifcus Maria Brancatius Cardinalis Epifcopus Sabinenfis. Iftum ergò fuo etiam tempore graffantem abufum præfenti Canone compefcuit nofter Gregorius. Rectè addidit: Sine licentia fui Epifcopi. Clericos enim de Parochia etiam ad Parochiam transferre mutuo confenfu femper Epifcopi po A. 1293. tuerunt. 127 من mam, Sanctus Anfelmus: Eft contra profeffio- |